Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)/ Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων (ΙΤΕΣΚ) k-clusters- Ανάπτυξη νέων προϊόντων µε την χρήση ιπτάµενης τέφρας Αποτίµηση του προγράµµατος Προοπτικές εξέλιξης ρ. Νικόλαος Κούκουζας, Αναπλ. ιευθυντής ήµητρα Παπανικολάου, Χηµικός Μηχανικός Κοζάνη, 28 Σεπτεµβρίου 2006
k-clusters στην υτική Μακεδονία Cluster Ιπτάµενης Τέφρας ηµιουργία cluster στην ιπτάµενη τέφρα µε απώτερο σκοπό την αξιοποίηση της ιπτάµενης τέφρας από τις Μικροµεσαίες Επιχειρήσεις της υτικής Μακεδονίας
Κύριες ενέργειες της δράσης (I)( Αποτύπωση των υφιστάµενων θεσµικών, τεχνικών και οικονοµικών εµποδίων που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την χρήση της ιπτάµενης τέφρας Η ενηµέρωση των επιχειρήσεων της Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας σχετικά µε το δυναµικό χρήσης της Ιπτάµενης Τέφρας στα προϊόντα τους Η ολοκλήρωση του σχεδίου Εθνικών Προδιαγραφών για την χρήση της Ελληνικής Ιπτάµενης Τέφρας (τέφρα υψηλού ασβεστίου) στο άοπλο Σκυρόδεµα, και η προώθησή του για ένταξη στην Εθνική Νοµοθεσία
Κύριες ενέργειες της δράσης (ΙΙ) Η δηµιουργία βάσης δεδοµένων προσπελάσιµη στο διαδίκτυο µε θέµατα σχετικά µε την Ιπτάµενη Τέφρα Η δηµιουργία web site µε την επωνυµία www.flyash.gr µε σκοπό την διάχυση της τεχνογνωσίας σχετικά µε την ιπτάµενη τέφρα, τις χρήσεις της, την ερευνητική δραστηριότητα και την πορεία υλοποίησης του προγράµµατος Η πιλοτική παραγωγή προϊόντων µε χρήση Ιπτάµενης Τέφρας και η αξιολόγηση αυτών
Προϋπολογισµός ράσης Συνολικός Προϋπολογισµός ράσης ηµόσια απάνη Κοινοτική Συµµετοχή (ΕΤΠΑ) Περιφερειακή / Τοπική Συµµετοχή (ΕΤΠΑ) Ιδιωτική απάνη 393.192 246.732 80% 20% 146.460
Αποτύπωση Υφιστάµενης Κατάστασης Συντάχθηκε Προκαταρκτική Μελέτη (Παραδοτέο της δράσης) για την αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης παραγωγής και εκµετάλλευσης της ιπτάµενης τέφρας Καταγραφή και συλλογή πιθανών τοµέων αξιοποίησης της ιπτάµενης τέφρας στην υτική Μακεδονία µε ιδιαίτερη έµφαση σε παραγωγή σκυροδέµατος, τσιµεντοπροϊόντων, οδοποιία Καταγραφή όλων των επιχειρήσεων της Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας που δραστηριοποιούνται στον χώρο παραγωγής σκυροδέµατος και δοµικών υλικών
Σχέδιο Εθνικών Προδιαγραφών (I)( Ολοκλήρωση της σύνταξης του Σχεδίου Εθνικών Προδιαγραφών για την αξιοποίηση της τέφρας υψηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο - Παρουσίαση Σχεδίου σε ηµερίδα που πραγµατοποιήθηκε από το ΤΕΕ/Τ Μ Το Σχέδιο Εθνικών Προδιαγραφών προβλέπει χρήση της τέφρας σε εφαρµογές όπως: Σκυροδέµατα µαζικών κατασκευών π.χ. φράγµατα, µπλόκια, τοίχοι βαρύτητας Σκυροδέµατα οδοστρωµάτων ή δαπέδων Στοιχεία σκυροδέµατος όπως New Jersey Προκατασκευασµένα προϊόντα όπως κυβόλιθους Εκτοξευµένα σκυροδέµατα για την στήριξη πρανών Στηρίξεις αναχωµάτων µε διάφορες τεχνικές ιαφραγµατικοί τύποι ή κατασκευές πασάλων µε χρήση ενεµάτων
Σχέδιο Εθνικών Προδιαγραφών (II) Σχέδιο Εθνικών Προδιαγραφών (ΤΕΕ - ΤΕΕ/Τ Μ) ΥΠΕΧΩ Ε Σύσταση Επιτροπής ιαµόρφωσης Προτύπου Με Βάση το Σχέδιο Εθνικών Προδιαγραφών ΕΛΟΤ ΥΠΕΧΩ Ε Υπουργική Απόφαση ΕΟΤΑ Κατευθυντήρια οδηγία Ε.Ε. Κυκλοφορία προϊόντος σε εθνικό επίπεδο Κυκλοφορία προϊόντος σε ευρωπαϊκό επίπεδο
ηµιουργία Βάσης εδοµένων Συλλογή βιβλιογραφικών δεδοµένων (δηµοσιεύσεις, µελέτες) για την σύσταση της ιπτάµενης τέφρας, παραγόµενες ποσότητες και εφαρµογές αυτής Συλλογή των προτύπων για την χρήση της ιπτάµενης τέφρας ηµιουργία Βάσης εδοµένων προσπελάσιµη από το διαδίκτυο Αναζήτηση πληροφοριών από το χρήστη Λέξη Κλειδί Συγγραφέας Πεδίο Εφαρµογής
Παράδειγµα Αναζήτησης Βάσης εδοµένων
Ιστοσελίδα ράσης ηµιουργία Ιστοσελίδας µε την επωνυµία www.flyash.gr Περίληψη δράσης Πληροφορίες για την υλοποίηση της δράσης Ανακοινώσεις για συνέδρια, ηµερίδες σχετικά µε την ιπτάµενη τέφρα Πληροφοριακό υλικό για την ιπτάµενη τέφρα (ιδιότητες, εφαρµογές, παραδείγµατα χρήσης) Ηιστοσελίδα της δράσης παρέχει πληροφορίες και στα ελληνικά και στα αγγλικά
Παράδειγµα Ηλεκτρονικής Σελίδας
Στατιστικά στοιχεία επισκεψιµότητας ιστοσελίδας Daily Avg Monthly Totals Month Hits Files Pages Visits Sites KBytes Visits Pages Files Hits Sep 2006 170 123 31 6 90 33533 170 777 3083 4256 Aug 2006 97 73 24 5 122 35452 174 744 2291 3035 Jul 2006 103 85 23 7 149 30114 223 722 2647 3223 Jun 2006 144 118 24 6 153 39611 185 729 3553 4320 May 2006 310 253 61 10 192 90060 322 1917 7870 9635 Apr 2006 247 202 47 8 171 94048 256 1422 6081 7432 Mar 2006 257 172 41 8 195 107649 267 1274 5332 7976 Feb 2006 140 121 24 5 130 65455 144 685 3408 3929 Jan 2006 119 94 23 6 116 57992 192 714 2846 3575 Dec 2005 194 174 37 7 140 96653 233 1176 5406 6031 Nov 2005 145 118 26 5 140 118940 170 795 3545 4350 Oct 2005 184 139 29 5 130 167754 167 911 4339 5724 Total Summary by Month 937261 2503 11866 50401 63486
Στατιστικά στοιχεία επισκεψιµότητας ιστοσελίδας Daily Avg Monthly Totals Month Hits Files Pages Visits Sites KBytes Visits Pages Files Hits Sep 2006 170 123 31 6 90 33533 170 777 3083 4256 Aug 2006 97 73 24 5 122 35452 174 744 2291 3035 Jul 2006 103 85 23 7 149 30114 223 722 2647 3223 Jun 2006 144 118 24 6 153 39611 185 729 3553 4320 May 2006 310 253 61 10 192 90060 322 1917 7870 9635 Apr 2006 247 202 47 8 171 94048 256 1422 6081 7432 Mar 2006 257 172 41 8 195 107649 267 1274 5332 7976 Feb 2006 140 121 24 5 130 65455 144 685 3408 3929 Jan 2006 119 94 23 6 116 57992 192 714 2846 3575 Dec 2005 194 174 37 7 140 96653 233 1176 5406 6031 Nov 2005 145 118 26 5 140 118940 170 795 3545 4350 Oct 2005 184 139 29 5 130 167754 167 911 4339 5724 Total Summary by Month 937261 2503 11866 50401 63486
Στατιστικά στοιχεία επισκεψιµότητας ιστοσελίδας Daily Avg Monthly Totals Month Hits Files Pages Visits Sites KBytes Visits Pages Files Hits Sep 2006 170 123 31 6 90 33533 170 777 3083 4256 Aug 2006 97 73 24 5 122 35452 174 744 2291 3035 Jul 2006 103 85 23 7 149 30114 223 722 2647 3223 Jun 2006 144 118 24 6 153 39611 185 729 3553 4320 May 2006 310 253 61 10 192 90060 322 1917 7870 9635 Apr 2006 247 202 47 8 171 94048 256 1422 6081 7432 Mar 2006 257 172 41 8 195 107649 267 1274 5332 7976 Feb 2006 140 121 24 5 130 65455 144 685 3408 3929 Jan 2006 119 94 23 6 116 57992 192 714 2846 3575 Dec 2005 194 174 37 7 140 96653 233 1176 5406 6031 Nov 2005 145 118 26 5 140 118940 170 795 3545 4350 Oct 2005 184 139 29 5 130 167754 167 911 4339 5724 Total Summary by Month 937261 2503 11866 50401 63486
Πιλοτική Παραγωγή Προϊόντων (Ι) Προκήρυξη του ενδιάµεσου φορέα για την εκδήλωση ενδιαφέροντος από ΜΜΕ της υτικής Μακεδονίας για την πιλοτική παραγωγή προϊόντων µε χρήση ιπτάµενης τέφρας Ενηµέρωση ΜΜΕ σχετικά µε την επικείµενη προκήρυξη - Πραγµατοποίηση ενηµερωτικής συνάντησης Υποβολή προτάσεων από τις ΜΜΕ Επιλογή ΜΜΕ για την παραγωγή πιλοτικών προϊόντων
Πιλοτική Παραγωγή Προϊόντων (ΙΙ) Λήψη δεδοµένων για την σύσταση της ιπτάµενης τέφρας του ΑΗΣ Πτολεµαΐδας
Χηµική Σύσταση Ιπτάµενης Τέφρας Πτολεµαΐδας (πηγή: ΕΗ) 50 40 30 20 10 Ια νουάρ ιος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέµ βριος 0 SiO2 Fe2O3 Al2O3 TiO2 CaO MgO SO3 P2O5 Na2O K2O
Πιλοτική Παραγωγή Προϊόντων (ΙΙ) Λήψη δεδοµένων για την σύσταση της ιπτάµενης τέφρας του ΑΗΣ Πτολεµαΐδας Επιµέρους αναλύσεις από τον Τοµέα Χηµικής Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος Πτολεµαΐδας για δείγµατα τέφρας ανά µονάδα
Αναλύσεις Ιπτάµενης Τέφρας Μονάδων Μονάδα Ι Μονάδα ΙΙ Μονάδα III Μονάδα IV SO 3 CaO SO 3 CaO SO 3 CaO SO 3 CaO Μηνιαία είγµατα Μαρτίου 2006 7,19 7,42 7,41 7,74 7,33 7,68 6,17 6,58 Μηνιαία είγµατα Απριλίου 2006 8,14 9,44 7,78 10,17 8,43 11,02 6,34 8,25
Πιλοτική Παραγωγή Προϊόντων (ΙΙ) Λήψη δεδοµένων για την σύσταση της ιπτάµενης τέφρας του ΑΗΣ Πτολεµαΐδας Επιµέρους αναλύσεις από τον Τοµέα Χηµικής Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος Πτολεµαΐδας για δείγµατα τέφρας ανά µονάδα Επιλογή τέφρας από την IV µονάδα του ΑΗΣ Πτολεµαΐδας για την παραγωγή κυβόλιθων
Πιλοτική Παραγωγή Κυβόλιθων (ΙΙΙ) Παραγωγή κυβόλιθων από την ΤΕΧΝΟΜΠΕΤΟΝ Α.Ε. µε διαφορετικά ποσοστά ιπτάµενης τέφρας (0 25%) οκιµές Θραύσης στα δείγµατα µετά την πάροδο 28 ηµερών Κοινός Κυβόλιθος Κυβόλιθος µε Ιπτάµενη Τέφρα
Ετήσια παραγωγή Ι.Τ. και απορρόφηση της από την τσιµεντοβιοµηχανία τα έτη 2000-2002 (στοιχεία: ΕΗ Α.Ε.) 12.000.000 11.916.000 10.000.000 8.000.000 9.800.000 10.310.000 ιάθεση Ι.Τ. στην Τσιµεντοβιοµηχανία tn/έτος 6.000.000 Συνολική Ετήσια Παραγωγή Ι.Τ. 4.000.000 2.000.000 0 755.000 780.000 901.000 2000 2001 2002 Έτος Ποσοστό που χρησιµοποιείται: ~10 %
Χρήσεις Ι.Τ. στην Ευρώπη (ΕΕ 15) το 2002 [πηγή: www.ecoba.gr] Κατασκευή δρόµων 21,6% Παραγωγή δοµικών υλικών 6,4% Παραγωγή σκυροδέµατος 27,8% Γέµισµα χώρων 3,5% Άλλα 3,4% Υ π οκατάστατο τσιµέντου 25,3% Παραγωγή τσιµέντου 12,0% Ποσοστό που χρησιµοποιείται: 47 %
Ερευνητικά Έργα σε εξέλιξη µε την συµµετοχή του Advanced CFB for clean and efficient coal power Πλήρη χαρακτηρισµό των ιπτάµενων τεφρών που προέρχονται από καύση βιοµάζας και ελληνικού λιγνίτη σε τεχνολογία ανακυκλοφορούσας ρευστοστερεάς κλίνης Utility scale CFB for competitive coal power Πλήρη χαρακτηρισµό ιπτάµενων τεφρών προερχόµενες από τεχνολογίες καύσης ρευστοστερεάς κλίνης - ιαχείριση των παραπροϊόντων καύσης ή εναπόθεσή τους Πόλοι Καινοτοµίας Συµµετοχή σε κοινοπραξία όπου θα παραχθούν κυβόλιθοι µε ιπτάµενη τέφρα και θα διαστρωθούν χώροι για µελέτη συµπεριφοράς του υλικού
Ορυκτολογική σύσταση ιπτάµενης τέφρας ξυλίτη Φλώρινας
Εξέταση Ιπτάµενων Τεφρών σε ηλεκτρονικό µικροσκόπιο Ιπτάµενη Τέφρα προερχόµενη από καύση ξυλίτη Φλώρινας σε ρευστοστερεά κλίνη
ηµοσιεύσεις Koukouzas Ν., Hämäläinen J., Papanikolaou D., Tourunen A., Jäntti T., Characterisation of CFB fly ash from different solid fuels (bituminous coal, xylite and wood chips): Chemical and Mineralogical Analyses Investigation of potential uses of CFB fly ashes, 6 th European Conference on Coal Research & Its Applications, University of Kent, UK, September 2006 Koukouzas N., Tsikardani E., Papanikolaou D., Fly ash utilization in Greece, International Congress on Fly Ash, India, 2005 Τσικαρδάνη Ε., Κούκουζας Ν., Κακαράς Ε., Οικονοµική και περιβαλλοντική αξιολόγηση της χρήσης Ιπτάµενης Τέφρας για την παραγωγή τσιµεντοπροϊόντων, 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την αξιοποίηση παραπροϊόντων στην δόµηση, Νοέµβριος 2005 Τσικαρδάνη Ε., Κούκουζας Ν., Κακαράς Ε., Οφέλη από την λειτουργία του εργοστασίου επεξεργασίας της ιπτάµενης τέφρας, 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την αξιοποίηση παραπροϊόντων στην δόµηση, Νοέµβριος 2005 Koukouzas N., Zeng R., Perdikatsis, V. Xu W., Kakaras E., Mineralogy and chemical composition of Greek and Chinese coal fly ash: research for potential applications, FUEL, Volume 85, Issue 16, Pages 2301-2309, November 2006