ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

SGOLC ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Τελική Πρόταση για τα Δοκιμαστικά Μαθήματα Συνάντηση Αθήνας, 14 η Οκτωβρίου 2011 ΤΟ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

Το αποτέλεσμα του συνολικού μονοπατιού: ένας σχολικός ηγέτης που μπορεί να αναπτύξει και να διατηρήσει (να διαχειριστεί/διευκολύνει) μια κοινότητας μάθησης στο δικό του/της σχολείο, με το: - Να είναι σε θέση να διαδώσει την έννοια μιας κοινότητας μάθησης και να παρακινήσει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να συμβάλουν στη δημιουργία μιας (ειδικής) Κοινότητας Μάθησης για το σχολείο. - Να είναι σε θέση να δημιουργήσει τις απαραίτητες δομές και εγκαταστάσεις για τη λειτουργία μιας Κοινότητας Μάθησης. - Να είναι σε θέση να διατηρήσει την Κοινότητας Μάθησης μέσω κινήτρων / ενθάρρυνση και μια δομημένη διαδικασία αξιολόγησης. Αυτό απαιτεί την ανάπτυξη ικανοτήτων σε τρεις σχετικούς τομείς: εκπαιδευτική ηγεσία, διαχείριση και παιδαγωγική, σύμφωνα με τις προσδοκίες των εμπλεκόμενων μερών που προέκυψαν μέσα από έρευνα στο πεδίο (ομάδες εστίασης). Είμαστε πεπεισμένοι ότι η ποιότητα του εκπαιδευτικού είναι ο ισχυρότερος περιστασιακός καθοριστικός παράγοντας μάθησης, αλλά και ότι οι σχολικοί ηγέτες επηρεάζουν έμμεσα αλλά ισχυρά τους εκπαιδευτικούς και με τη σειρά τους, τη μαθησιακή διαδικασία, μέσω: «της δόμησης οράματος και κατεύθυνσης, της κατανόησης και της ανάπτυξης ανθρώπων, του επανασχεδιασμού του οργανισμού (για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών εργασίας), και της διαχείρισης του προγράμματος διδασκαλίας και μάθησης (Leithwood, Day, Sammons, Harris & Hopkins «Επτά ισχυρές αξιώσεις για την επιτυχημένη σχολική ηγεσία», 2006 ). ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΙ Το Μονοπάτι Επιμόρφωσης του SGOLC απευθύνεται σε διευθυντές, αναπληρωτές διευθυντές/υποδιευθυντές και εκπαιδευτικούς με κάποιου είδους ευθύνη στη σχολική ζωή. Θα πρέπει να είναι άνθρωποι που έχουν ήδη πεισθεί ότι η βελτίωση της σχολικής τους μονάδας είναι δυνατή και αναγκαία. Θα πρέπει να κληθούν να παράσχουν ανατροφοδότηση αμέσως και μερικούς μήνες μετά την εκπαίδευση, σχετικά σχετικά με το τι και το πώς μπορούν να κάνουν/τι έχουν υλοποιήσει στο σχολείο τους. Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Είναι ζωτικής σημασίας το να γνωρίζουμε ΠΩΣ να διδάξουμε δεξιότητες: οι Ομάδες του Μονοπατιού Μάθησης SGOLC θα πρέπει να είναι μια μικρή προσομοίωση μιας «Κοινότητας Μάθησης» οι ίδιες. Η γενική μας προσέγγιση είναι σίγουρα διαποτισμένη με τη μαιευτική μέθοδο. Έτσι, η ενεργή συμμετοχή και η συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων (εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων) πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα και ο στόχος των Συντονιστών Επιμόρφωσης και των επιμορφωτών. Σύμφωνα με την εθνική/τοπική παράδοση και τους περιορισμούς, το μονοπάτι εκπαίδευσης SGOLC είναι ένα μίγμα συναντήσεων («μαθημάτων») και εξ αποστάσεως κατάρτισης που παρέχονται μέσω Εκπαιδευτικών Πλατφορμών (στις εθνικές γλώσσες). Τέτοιες πλατφόρμες θα περιέχουν λογοτεχνία (βιβλιογραφία), καλές πρακτικές και blogs, έτσι ώστε να επιτρέπουν στους εκπαιδευτές και τους εκπαιδευόμενους να συζητούν σχετικά με τα προτεινόμενα θέματα.

Οι συνεδριάσεις βασίζονται στην ενεργό διδακτική χαρακτηρόμενη κυρίως από την επαγωγική μέθοδο. Ειδικότερα: οι εκπαιδευτές πρέπει να δώσουν αξία στην υφιστάμενη γνώση και εμπειρία των εκπαιδευομένων, κανονικά κάθε συνεδρίαση ξεκινά με μία συζήτηση σε μικρές ομάδες, με την προσωπική συνεισφορά του κάθε συμμετέχοντα και με τη χρήση των «μελετών περίπτωσης» ή «πρακτικών προβλημάτων των σχολείων» και ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια. Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να δημιουργήσουν ερεθίσματα μέσα από συγκεκριμένα προβλήματα που βιώνονται από τους συμμετέχοντες και βιωματική ανταλλαγή λύσεων (δημιουργία ενός "χάρτη προβλημάτων" στον οποίο οι συμμετέχοντες θα πρέπει να αναζητήσουν μια λύση). Θεωρητικές έννοιες θα πρέπει να εισαχθούν από τους εκπαιδευτές μόνο ως εργαλεία για την επίλυση προβλημάτων ή για την καλύτερη κατανόηση των χαρακτηριστικών τυπικών συγκεκριμένων καταστάσεων, άλλες συναντήσεις θα είναι μικρά εργαστήρια με την παρουσίαση των εθνικών και διεθνών καλών πρακτικών από ειδικούς, η δικτύωση και οι ευκαιρίες αμοιβαίας υποστήριξης από συναδέλφους (χάρη και στην Πλατφόρμα Τηλεκπαίδευσης) θα πρέπει να προβάλλονται ως πλεονεκτήματα του μαθήματος, σε συνάρτηση με τα γνωστικά προσόντα που αυτό εμπεριέχει. η ανάγνωση περαιτέρω βιβλιογραφίας, τα παιχνίδια ρόλων και η συγγραφή εργασιών ή σύντομων εκθέσεων είναι άλλα εργαλεία που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια του μονοπατιού. Σχετικά με το προφίλ των εκπαιδευτών, θα πρέπει να είναι καλοί «διαμεσολαβητές» και όχι κλασικοί ομιλητές. Για πολλές θεματικές ενότητες ή θέματα, η συμμετοχή των πρώην και των εν ενεργεία διευθυντών των σχολείων θα μπορούσε να είναι πολύ αποτελεσματική (ειδικά για αυτά του Τομέα 2), ενσωματωμένη με ειδικές συνεισφορές από εμπειρογνώμονες διαχείρισης δημοσίων υπηρεσιών. Για την περιοχή 1, είναι αναγκαίο να συμμετέχουν επαγγελματίες της ψυχολογίας και συναφών τομέων. Θεματικές του Τομέα 3 θα μπορούσαν να ανατεθούν σε εμπειρογνώμονες στην παιδαγωγική. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Το συνολικό Μονοπάτι Κατάρτισης θα πρέπει να περιλαμβάνει συναντήσεις συνολικής διάρκειας περίπου 50 ωρών (φυσικά, τα πιλοτικά Προγράμματα Κατάρτισης το σχολικό έτος 2011/2012 θα διαρκέσουν λιγότερο, γιατί σε κάθε χώρα οι εταίροι θα δοκιμάσουν μόνο τμήματα του συνολικού Μονοπατιού). Η οργάνωση και ο προγραμματισμός θα καθορίζεται κάθε φορά σύμφωνα με τους εθνικούς περιορισμούς και τις ανάγκες των εκπαιδευόμενων, αλλά, εάν είναι δυνατόν, σε συνθήκες "πλήρους εμβάπτισης» (μία ή δύο συνεχόμενες ημέρες, σε μια τοποθεσία μακριά από το χώρο εργασίας).

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΜΕΑΣ 0 ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ (κοινό υποχρεωτικό τμήμα του Μονοπατιού) BLOCKS (ΕΝΟΤΗΤΕΣ) 0.1 Τι είναι μια «κοινότητα μάθησης» ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Να είναι σε θέση να δημιουργήσει, να διατηρήσει και να αναπτύξει μια κοινότητα μάθησης: Να ξέρουν τι είναι μια Κ. Μ. Να είναι ενήμεροι για το ρόλο των ηγετών σε μια Κ. Μ. ΕΙΔΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (ενδεικτικός κατάλογος) Τα 7 χαρακτηριστικά της Κ.Μ. Η ανάγκη που μια Κ. Μ. δίνει στον εαυτό ένα δυναμικό και ευέλικτο σύστημα κανόνων για να εργαστεί με έναν αποτελεσματικό τρόπο. Βασικές έννοιες σχετικά με την ανδραγωγία/τρόπο εκπαίδευσης ενηλίκων (andragogy) ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η σημασία των: Παρουσίας, ακουστικής Συνεχούς εκπαίδευσης και μάθησης Άτυπης μάθησης και συναντήσεων Κοινού οράματος, αξιών, πανηγυρισμού της επιτυχίας Έμφασης στις ανάγκες των μαθητών και της απόδοσής τους. Να είναι σε θέση να φανταστούν την ανάπτυξη μιας Κ. Μ. για το δικό τους σχολείο (χώρα / ιδιαίτερες ανάγκες) Εξάσκηση: ομάδα εργασίας, ατομικά project εργασίας, συλλογικές συζητήσεις

0.2 Διακυβέρνηση Γνώση του θέματος Να είναι σε θέση να σχεδιάσουν την εσωτερική διακυβέρνηση σύμφωνα με το κεντρικό ή αποκεντρωτικό σύστημα που ισχύει στη δική τους χώρα, το τοπικό πλαίσιο και τις ανάγκες του σχολείου τους. Να γνωρίσουν την έννοια της «διακυβέρνησης» και τη διαφορά της από την "κυβέρνηση" Να ξέρουν το εθνικό νομικό πλαίσιο (τα νομικά όρια για δράση) Εξάσκηση: ομάδα εργασίας, ατομικά project εργασίας, συλλογικές συζητήσεις. Βήματα: Να οριστούν οι ρόλοι και οι ευθύνες (καθήκοντα/λειτουργίες) των φορέων διακυβέρνησης του σχολείο. Να είναι σε θέση να ασκήσουν τη μεταβίβαση της ευθύνης, της εξουσίας, των ειδικών καθηκόντων και της διαχείρισης των πόρων. Πώς να αναπτύξουν εργαλεία για τη συμμετοχή των σχετικών φορέων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του σχολείου. Να διατηρήσουν μια σαφή διαφοροποίηση καθηκόντων ως προϋπόθεση για τον προσδιορισμό των παραμέτρων αξιολόγησης, οι οποίες είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί η βέλτιστη απόδοση.

ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΜΕΑΣ 1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ BLOCKS (ΕΝΟΤΗΤΕΣ) 1.1. Επικοινωνία ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Να καταλάβουν τα συναισθήματα και τα αιτήματα των άλλων. Να αναπτύξουν σχεσιακές ικανότητες και δεξιότητες επικοινωνίας με τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους γονείς και άλλους εμπλεκόμενους. Να χρησιμοποιούν εργαλεία και μεθόδους για μια αποτελεσματική επικοινωνία (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των ΤΠΕ: ιστοσελίδα, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, blogs...). Να είναι σε θέση να διαδώσουν τις κοινές αξίες και την κουλτούρα στο προσωπικό του σχολείου και τους μαθητές. Να αναπτύξουν τόσο δημόσιους όσο και ιδιωτικούς κοινωνικούς χώρους ΕΙΔΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (ενδεικτικός κατάλογος) Συναισθηματική επικοινωνία και μέθοδοι «ενεργητικής ακρόασης». Δυναμική επικοινωνίας. Πώς να είναι σαφείς στη γραπτή επικοινωνία. ΤΠΕ για εσωτερική επικοινωνία και συζητήσεις (ιστοσελίδα, e-mail, blogs...). ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1.2. Εργασία σε ομάδα χτίσιμο ομάδας Να οραματίζονται και να σχεδιάσουν ένα σύστημα διακυβέρνησης, σύμφωνα με τα διαφορετικά επίπεδα συμμετοχής των ενδιαφερομένων. Τα 3 κύρια επίπεδα συμμετοχής (Βένγκερ) Οργανωτική ψυχολογία Να αναπτύξουν δεξιότητες για επιλογή ομάδων και αξιολόγηση της εργασίας τους. Να αποκτήσουν στάσεις και συμπεριφορές για να ενθαρρύνουν τη διάδοση εσωτερικών πληροφοριών και για τη δημιουργία ενός θετικού, παραγωγικού και συνεργατικού κλίματος. Να σχεδιάζουν και προεδρεύουν σε συνεδριάσεις με αποτελεσματικό τρόπο. Χρησιμότητα συμπεριφοράς κωδίκων

1.3 Ηγεσία για τη Μάθηση Κοινότητα Να είναι σε θέση να διαπραγματεύονται και να υιοθετήσουν αποτελεσματικές σχολικές πρακτικές κατάλληλες για την κοινότητα, το πλαίσιο και τη δική τους στάση. Θεωρίες και εννοιολογικά πλαίσια: τύποι ηγεσίας (πρακτικά παραδείγματα: πώς ένας ηρωικός, κβαντικός... ηγέτης μπορεί να αντιμετωπίσει την ίδια κατάσταση) προσέγγιση υιοθέτησης διαφορετικής τακτικής (ανάλογα την περίσταση) στην ηγεσία διανεμητική ηγεσία και ηγεσία διασποράς Μετασχηματιστική ηγεσία. πολιτιστικά και οραματιστικά συστατικά. Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό: μετατρέποντας τη θεωρία σε πράξη (εξάσκηση) Διαχείριση συγκρούσεων και προβλημάτων δεξιότητες επίλυσης

Να κατανοήσουν τους μηχανισμούς και τις αιτίες των συγκρούσεων, προκειμένου να επιλέξουν την κατάλληλη στρατηγική. Να οικοδομήσουν ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για να εργαστούν πάνω σε πιθανούς τομείς βελτίωσης.

ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΜΕΑΣ 2 ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΑΘΗΣΗΣ BLOCKS (ΕΝΟΤΗΤΕΣ) 2.1. Αυτοανάλυση πλαισίου και οργανισμού 2.2. Στρατηγικός προσανατολισμός - Σχεδιασμός ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Να αναπτύξουν διοικητικές δεξιότητες όσον αφορά στη συλλογή, ταξινόμηση, επεξεργασία πληροφοριών (ποσοτικών και ποιοτικών, οικονομικών και χρηματοοικονομικών), με σκοπό να ερμηνεύσουν τις δραστηριότητες και το τοπικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί το σχολείο. Να αναπτύξουν δεξιότητες, προκειμένου να: - Ερμηνεύουν εξωτερικούς και εσωτερικούς δεσμούς και το επίπεδο πολυπλοκότητας του σχολείου. - Εντοπίζουν και να διαχειρίζονται βασικούς δείκτες απόδοσης. - Καθορίζουν τους στόχους, τις στρατηγικές και τη διαχείριση αλλαγών (εξετάζοντας επίσης ΕΙΔΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (ενδεικτικός κατάλογος) Εξάσκηση για ένα πρακτικό αποτέλεσμα: εργασία project για ένα στρατηγικό σχέδιο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

2.3. Ανάπτυξη επιχειρησιακών (λειτουργικών) στόχων ανάλυση σημείων αναφοράς) - Υλοποιούν ένα στρατηγικό και κοινό σχέδιο για τη βελτιστοποίηση των προσδοκιών των εμπλεκομένων. Να αναπτύξουν δεξιότητες για να καθορίσουν ένα σχέδιο δράσης μετρήσιμων στόχων μέσω της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δεικτών, σε συμφωνία με τις πραγματικές ευθύνες. Να αναπτύξουν δεξιότητες για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των οργανωτικών και των ατομικών επιδόσεων (ως υπόθεση της συνεχούς βελτίωσης των επιδόσεων και των αποτελεσμάτων). Να μοιραστούν πληροφορίες με βάση τις αρχές της διαφάνειας. Να αναπτύξουν δεξιότητες συλλογής πληροφοριών, επεξεργασίας δεδομένων και ικανοποίησης των προσδοκιών των εμπλεκόμενων μερών. Να συνδυάσουν την παροχή πληροφοριών με άλλους φορείς επεξεργασίας. Εξάσκηση για ένα πρακτικό αποτέλεσμα: επιχειρησιακοί στόχοι και η υλοποίησή τους

2.4. Έλεγχος και Αξιολόγηση Απόδοση και Ευθύνη 2.5. Εξεύρεση πόρων και δεξιότητες στην οικονομική διαχείριση Να αναπτύξουν δεξιότητες για να καθορίσουν ένα σχέδιο δράσης μετρήσιμων στόχων μέσω της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δεικτών, σε σύμφωνα με τις πραγματικές ευθύνες. Να αναπτύξουν δεξιότητες για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των οργανωτικών και των ατομικών επιδόσεων (ως υπόθεση της συνεχούς βελτίωσης των επιδόσεων και των αποτελεσμάτων). Να μοιράζονται πληροφορίες με βάση τις αρχές της διαφάνειας. Να αναπτύξουν δεξιότητες συλλογής πληροφοριών, επεξεργασίας δεδομένων και ανταπόκρισης στις προσδοκίες των εμπλεκόμενων μερών. Να συνδυάζουν την ανταπόκριση (στις προσδοκίες) με άλλες οργανωτικές διαδικασίες. Να αναπτύξουν δεξιότητες για: διαχείριση οικονομικών πόρων, ορισμό της κατανομής των πόρων κατά προτεραιότητα, συλλογή των πόρων και κατανομή τους Εξάσκηση για ένα πρακτικό αποτέλεσμα: ένα εσωτερικό σύστημα "αξιολόγησης και ανάπτυξης"

2.6. Δικτύωση Να αναπτύσσουν σχέσεις και συμφωνίες με τοπικούς φορείς, δημόσιους οργανισμούς, επιχειρήσεις, κλπ. Εξάσκηση για ένα πρακτικό αποτέλεσμα: ένα σχέδιο λειτουργίας για τη συμμετοχή εξωτερικών εμπλεκόμενων φορέων

ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΜΕΑΣ 3 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ BLOCKS (ΕΝΟΤΗΤΕΣ) 3.1. Ένα παιδαγωγικό όραμα 3.2. Προώθηση της επιτυχίας για όλους ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Να είναι ενήμεροι για τις ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές προσδοκίες στον τομέα της εκπαίδευσης. Να οδηγήσουν τους εκπαιδευτικούς στην οικοδόμηση μιας «κοινότητας μάθησης". Να είναι ενήμεροι για το ρόλο των ηγετών των σχολείων σε αυτόν τον τομέα Να γνωρίζουν τη σημασία της συνέχειας Να είναι σε θέση να οδηγήσουν την Κοινότητα Μάθησης στη δέσμευση να μειωθεί η μαθητική διαρροή. Να επιτυγχάνουν μετρήσιμα αποτελέσματα για τη μείωση της μαθητικής διαρροής και να εξασφαλίσουν επίτευξη στην εκπαίδευση των μαθητών με χαμηλότερες δεξιότητες. ΕΙΔΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (ενδεικτικός κατάλογος) Οι οκτώ βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση Γιατί, πώς, σε ποιο βαθμό, με ποια εργαλεία να υποστηρίξουν το έργο των εκπαιδευτικών με τους μαθητές (αυτό συνεπάγεται αξιολόγηση) ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

3.3. Η καινοτομία στην εκπαίδευση Να είναι σε θέση να δημιουργήσουν το καλύτερο πλαίσιο για τη χρήση καινοτόμων μεθόδων και τεχνολογιών (συμπεριλαμβάνονται ΤΠΕ) στο σχολείο. Να γνωρίζουν τη σημασία της διαθεματικής εκπαίδευσης Συνεργατική μάθηση Διδασκαλία "μέσα" στην τεχνολογία Πώς να βοηθούν τους εκπαιδευτικούς να σχεδιάζουν διαθεματικές ενότητες SGoLC has been funded with support of the European Commission. This didactic material / article / essay reflects only the view of the authors and the European Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.