EΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ - ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΕΡΓΟ Eισαγωγή Kολλέγιο Aθηνών Kολλέγιο Ψυχικού Ψυχοπαιδαγωγική Υπηρεσία Τελετή Αποφοίτησης - Commencement 2006 Eισαγωγή στην Tριτοβάθµια Eκπαίδευση
EΙΣΑΓΩΓΗ Tο παιδαγωγικό, εκπαιδευτικό και ευρύτερα µορφωτικό έργο του Κολλεγίου επιτελείται µε γνώµονα το σεβασµό προς την παράδοση και τη συνεχή προσαρµογή του στις συνθήκες και απαιτήσεις του ραγδαία µεταβαλλόµενου ελληνικού και διεθνούς περιβάλλοντος. Σταθερούς άξονές του αποτελούν οι αρχές και επιδιώξεις, που συνθέτουν τη «ήλωση Αποστολής» (Mission Statement) του ΕΕΙ, όπως αυτή αναδύεται µέσα από το όραµα των ιδρυτών του Κολλεγίου και έχει διαµορφωθεί κατά τη µακρόχρονη πορεία του. Ακαδηµαϊκό- Παιδαγωγικό Πρόγραµµα Πάγιοι στόχοι του ακαδηµαϊκού-παιδαγωγικού προγράµµατος του Κολλεγίου είναι: Η προσφορά ολοκληρωµένης παιδείας, η ανάπτυξη δηµιουργικής σκέψης και κριτικής ικανότητας, όχι η απλή απόκτηση γνώσεων από τους µαθητές. Ο αρµονικός συνδυασµός της ανθρωπιστικής παιδείας µε τη σύγχρονη τεχνολογία, της ελληνικής πολιτιστικής παράδοσης µε τα διεθνή πνευµατικά-εκπαιδευτικά ρεύµατα. Η εξοικείωση των µαθητών µε την έρευνα και την απόκτηση δεξιοτήτων για εµβάθυνση σε ειδικότερα γνωστικά πεδία. Η ισόρροπη ανάπτυξη της ατοµικής πρωτοβουλίας και ελευθερίας, της αυτοπειθαρχίας, της υπευθυνότητας, του οµαδικού πνεύµατος και της συνεργασίας. Για την επίτευξη των στόχων αυτών χρησιµοποιούνται και τα εξής µέσα: Η πέραν των όσων προβλέπει το Αναλυτικό Πρόγραµµα ενίσχυση µαθηµάτων, όπως τα Αγγλικά, η Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, τα Μαθηµατικά, οι Φυσικές Επιστήµες, η Πληροφορική, η δεύτερη ξένη γλώσσα, η Φυσική Αγωγή κ.ά. Η εφαρµογή σύγχρονων διδακτικών µεθόδων, µε έµφαση στη σηµασία της ενεργού συµ- µετοχής των µαθητών, η συστηµατική αξιοποίηση της βιβλιοθήκης και των εργαστηρίων, η πρόσβαση στην ηλεκτρονική πληροφόρηση κ.ά. Εκδηλώσεις που αποσκοπούν στην καλλιέργεια και προβολή πνευµατικών, κοινωνικών, ηθικών και εθνικών αξιών. Εξωδιδακτικές ραστηριότητες Το ακαδηµαϊκό-παιδαγωγικό πρόγραµµα του Κολλεγίου είναι εµπλουτισµένο µε ένα πλέγµα εξωδιδακτικών δραστηριοτήτων. Σε αυτές περιλαµβάνονται: Συµµετοχή των µαθητών σε Oµίλους - εκδροµές και επισκέψεις σε χώρους αρχαιολογικού, ιστορικού, πολιτιστικού, επιστηµονικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος - Εκπαιδευτικά ταξίδια στο εξωτερικό - ιαλέξεις και προβολές ταινιών - Μαθητικές εκδόσεις - Καλλιτεχνικές και αθλητικές εκδηλώσεις - Κοινωνικές δράσεις - Συµµετοχή σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισµούς - Ανταλλαγές µαθητών, συνεργασία µε άλλα ελληνικά σχολεία και µε σχολεία του εξωτερικού - Συµµετοχή σε διεθνείς εκπαιδευτικές διοργανώσεις κ.ά. Θεσµοί 16 Για την επίτευξη των µορφωτικών, παιδαγωγικών και κοινωνικών στόχων του Κολλεγίου καθοριστική είναι η συµβολή µιας σειράς θεσµών, η λειτουργία των οποίων χρονολογείται από το ξεκίνηµα του Σχολείου. Τέτοιοι θεσµοί είναι: Οι Μαθητικές Κοινότητες, που λειτουργούν στο Κολλέγιο επί δεκαετίες (για την εξοι-
κείωση των παιδιών µε τις δηµοκρατικές διαδικασίες, την ενθάρρυνση της ενασχόλησης µε τα κοινά και την καλλιέργεια της υπευθυνότητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης). Η Κοινωνική Ζωή, ενταγµένη στο σχολικό πρόγραµµα (µε συζητήσεις µεταξύ εκπαιδευτικών και µαθητών για σχολικά, πολιτιστικά, κοινωνικά θέµατα κ.ά.). Οι Όµιλοι (που δίνουν διέξοδο στις δηµιουργικές ανησυχίες-ειδικές κλίσεις των µαθητών και καλλιεργούν ένα ευρύ φάσµα ενδιαφερόντων τους, προάγοντας και τη συλλογική εργασία). Οι Ρητορικοί ιαγωνισµοί. Τα Βραβεία και οι Έπαινοι (που απονέµονται σε µαθητές διακρινόµενους όχι, µόνο, για την άριστη επίδοσή τους, αλλά και για το ήθος, την πολυµέρεια της προσωπικότητάς τους και την κοινωφελή προσφορά τους). Το Πρόγραµµα Υποτροφιών, ακρογωνιαίος λίθος της παιδαγωγικής και κοινωνικής φιλοσοφίας του Κολλεγίου. Εκπαιδευτικό Προσωπικό Το παιδαγωγικό-διδακτικό έργο ασκείται από υψηλού επιπέδου εξειδικευµένους εκπαιδευτικούς. Βασικά κριτήρια για την αρχική επιλογή τους και την εν συνεχεία αξιολόγησή τους είναι η επιστηµονική κατάρτιση και διδακτική ικανότητα, αλλά και η δυνατότητά τους να ανταποκρίνονται στις αυξηµένες απαιτήσεις του εξωδιδακτικού «άδηλου προγράµµατος» του Κολλεγίου και στις ιδιαιτερότητες του «Κολλεγιακού πνεύµατος». Στους εκπαιδευτικούς του Κολλεγίου παρέχονται όλα τα µέσα και πολύπλευρη υποστήριξη, ώστε εµπλουτίζοντας τη µόρφωσή τους και ενηµερωνόµενοι για τις εξελίξεις στο χώρο της ειδικότητάς τους να µπορούν να εφαρµόζουν τις πιο σύγχρονες µεθόδους διδασκαλίας και παιδαγωγικής και να επιτελούν αποδοτικότερα την αποστολή τους. Στο πλαίσιο κάθε σχολικής µονάδας, αλλά και διασχολικά, υπάρχει στενή συνεργασία των εκπαιδευτικών όχι µόνο στον ακαδηµαϊκό-παιδαγωγικό τοµέα, αλλά και σε οργανωτικά και διοικητικά ζητήµατα, που συναρτώνται µε το σύνθετο χαρακτήρα του Κολλεγίου. ιοίκηση- Συντονισµός Eκπαιδευτικού Έργου Το Ίδρυµα δίνει ιδιαίτερη έµφαση στη συντονισµένη, αποτελεσµατική λειτουργία όλων των οργάνων διοίκησης και στην εφαρµογή των αρχών και µεθόδων του σύγχρονου εκπαιδευτικού µάνατζµεντ. Για το σκοπό αυτό λειτουργούν θεσµοθετηµένα όργανα, όπως: - Η Εκτελεστική ιεύθυνση του Κολλεγίου Αθηνών, µε συµµετοχή της Συνδιευθύντριας και των ιευθυντών των τριών σχολικών µονάδων. - Η Εκτελεστική ιεύθυνση του Κολλεγίου Ψυχικού, µε συµµετοχή της Συντονίστριας και των ιευθυντών των τριών σχολικών µονάδων. - Η ιασχολική Εκτελεστική ιεύθυνση, µε συµµετοχή του ιευθυντή/president, της Συνδιευθύντριας του Kολλεγίου Aθηνών, της Συντονίστριας των σχολικών µονάδων του Κολλεγίου Ψυχικού και των ιευθυντών των έξι σχολικών µονάδων Kολλεγίου Aθηνών και Kολλεγίου Ψυχικού. - Η Συντονιστική Επιτροπή, στην οποία συµµετέχουν ο ιευθυντής/president, η Συνδιευθύντρια του Κολλεγίου Αθηνών, η Συντονίστρια των σχολικών µονάδων του Κολλεγίου Ψυχικού, ο ιευθυντής Οικονοµικών & ιοικητικών Υπηρεσιών, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Υποτροφιών, η ιευθύντρια ιασχολικών ραστηριοτήτων - Εργαστηρίου Ελευθέρων Σπουδών & ΠΕΕ, η ιευθύντρια Ανθρώπινου υναµικού και ο Director of Development του ΕΕΙ. Ισχυρή υποστήριξη στη διοίκηση και στην επιτέλεση του εκπαιδευτικού έργου παρέχουν οι άρτια οργανωµένες και στελεχωµένες διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες του EEI. 17
ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2005-2006 Κατά τη διάρκεια του 2005-2006 πραγµατοποιήθηκαν σε διάφορους τοµείς του εκπαιδευτικού-παιδαγωγικού έργου και τα εξής, µεταξύ άλλων: Τον Ιανουάριο 2006 άρχισε η εφαρµογή προγράµµατος σχολικής αυτοαξιολόγησης στο Κολλέγιο σε πρώτη φάση στο Γυµνάσιο σε συνεργασία µε το European Foundation for Quality Management (ΕFQM). Το πρόγραµµα περιλαµβάνει ενηµέρωση των εκπαιδευτικών και συµπλήρωση ερωτηµατολογίου, που καλύπτει όλους τους τοµείς λειτουργίας της κάθε σχολικής µονάδας. Μετά την ανάλυση του ερωτηµατολογίου, εντοπίζονται από τους εκπαιδευτικούς τα ισχυρά σηµεία, καθώς και σηµεία που πρέπει, κατά την εκτίµηση των εκπαιδευτικών, να βελτιωθούν. Η διαδικασία είναι συνεχής και στοχεύει στη βελτίωση του έργου που επιτελείται στο Σχολείο. Προωθήθηκε η αξιοποίηση του ενιαίου χαρακτήρα των Ακαδηµαϊκών Τµηµάτων, ώστε να επιτυγχάνεται, αφενός, η πιο οµαλή ροή της διδακτέας ύλης από τη µία σχολική µονάδα στην άλλη και, αφετέρου, η σύγκλιση της διδακτικής µε γνώµονα την καλλιέργεια θεµελιωδών γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν οι µαθητές, όπως οι δεξιότητες σκέψης, λόγου, έρευνας, χρήσης βιβλιοθήκης κ.ά. Ο αποτελεσµατικός συντονισµός των εκπαιδευτικών σε θέµατα διδακτικής, αξιολόγησης των µαθητών και αξιοποίησης της υλικοτεχνικής υποδοµής του Σχολείου είναι στόχοι που υπηρετούνται µέσα από τη λειτουργία των Ενιαίων Ακαδηµαϊκών Τµηµάτων. Ενισχύθηκαν µαθήµατα και δραστηριότητες που συντελούν στην πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των µαθητών, όπως τα καλλιτεχνικά, οι µουσικές και γενικότερα πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα αθλητικά. Ενθαρρύνθηκε, επίσης, η ένταξη των µαθητών σε Οµίλους ανάλογα µε τα ενδιαφέροντά τους, η συµµετοχή τους σε αποστολές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και η εκπόνηση πολιτιστικών και περιβαλλοντικών προγραµµάτων. Εφαρµόσθηκε πιλοτικά στο ηµοτικό ολοκληρωµένο πρόγραµµα αντιµετώπισης µαθησιακών δυσκολιών σε επίπεδο διάγνωσης και παρέµβασης από ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές κ.λ. για την υποστήριξη των µαθητών, ώστε να αποδίδουν στο µέγιστο των δυνατοτήτων τους. Επειδή τα αποτελέσµατα του προγράµµατος αξιολογήθηκαν ως θετικά, έγινε επέκτασή του σε όλες τις τάξεις. όθηκε έµφαση στη συµβουλευτική των µαθητών και στις τρεις σχολικές µονάδες για την αντιµετώπιση ατοµικών προβληµάτων. Οι µαθητές ιδιαίτερα της Α Λυκείου έλαβαν µέρος στο Πρόγραµµα ιερεύνησης Ατοµικών Ικανοτήτων, που τους βοηθά στα θέµατα επιλογής κλάδου σπουδών και επαγγελµατικού προσανατολισµού. Συνεχίσθηκε επίσης µε επιτυχία και ευρύτερη συµµετοχή µαθητών το Πρόγραµµα Θερινής Απασχόλησης. Το University Applications Counseling Office αναδιοργανώθηκε, συµπληρώθηκε η στελέχωσή του µε εξειδικευµένο προσωπικό και ενοποιήθηκαν οι υπηρεσίες του σε ενιαίο χώρο, κοινό για τους µαθητές του Κολλεγίου Αθηνών και του Κολλεγίου Ψυχικού. Νέο καινοτόµο πρόγραµµα Πληροφορικής εκπονήθηκε στο ηµοτικό για διάχυσή της στα επιµέρους γνωστικά αντικείµενα, µε σκοπό την επέκτασή του σταδιακά στο Γυ- µνάσιο και στο Λύκειο. Οι διδάσκοντες επιµορφώθηκαν ειδικά για τις ανάγκες του προγράµµατος και υποστηρίχθηκαν στη διδασκαλία τους από καθηγητή Πληροφορικής και εξειδικευµένο τεχνικό προσωπικό. Στο Γυµνάσιο και στο Λύκειο οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνθηκαν για τη χρήση των νέων τεχνολογιών στη διδακτική διαδικασία. 18 Για την επιµόρφωση και επαγγελµατική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών προς αποτελε-
Το εκπαιδευτικό προσωπικό Κολλεγίου Αθηνών - Κολλεγίου Ψυχικού (σχολικού έτους 2005-2006). σµατικότερη επιτέλεση του διδακτικού και ευρύτερα εκπαιδευτικού έργου τους υλοποιήθηκε ευρύ πρόγραµµα σεµιναρίων, ηµερίδων, εργαστηρίων κ.λ. στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ειδικό ενηµερωτικό-επιµορφωτικό πρόγραµµα εφαρµόσθηκε για τους νεοπροσληφθέντες εκπαιδευτικούς, ώστε να ενταχθούν σωστά στο Κολλέγιο και να υποστηριχθούν στα διδακτικά τους καθήκοντα. Το καινοτόµο Πρόγραµµα Reusable Learning Objects (RLOs) σε συνεργασία µε το «Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας» και υπό την εποπτεία του Ιωάννη Ν. Καζάζη, Καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης και Αναπληρωτή Προέδρου του «Κέντρου» παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί από όλες τις σχολικές µονάδες του Κολλεγίου. Οι συµµετέχοντες στο πρόγραµµα δηµιούργησαν πολυµεσικές διαδικτυακές παρουσιάσεις για µικροενότητες της διδακτέας ύλης, που θα µπορούν να αξιοποιούνται στη µαθησιακή διαδικασία και από άλλους εκπαιδευτικούς. Οι ακαδηµαϊκές επιδόσεις των µαθητών µας, οι διακρίσεις τους σε διασχολικές διοργανώσεις, καθώς επίσης σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισµούς, και τα εξαιρετικά αποτελέσµατα (ποσοτικά και ποιοτικά) των τελειοφοίτων, όσον αφορά στην εισαγωγή τους σε Πανεπιστήµια της Ελλάδας και του εξωτερικού, είναι αδιάψευστοι µάρτυρες της επιτυχίας των προσπαθειών που γίνονται στο Κολλέγιο µε στόχο την προσφορά ολοκληρωµένης παιδείας και την ακαδηµαϊκή αριστεία. 19
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Για το σχολικό έτος 2006-2007 η ιεύθυνση, σε συνεργασία µε τους εκπαιδευτικούς του Κολλεγίου, έχει θέσει τις εξής προτεραιότητες: 20 Εναρξη εφαρµογής του προγράµµατος σχολικής αυτοαξιολόγησης και στο Λύκειο του Κολλεγίου (από τις αρχές του σχολικού έτους 2006-2007) µε βάση το Εxcellence Model του European Foundation for Quality Management (ΕFQM). Στο ηµοτικό του Κολλεγίου η διαδικασία της αυτοαξιολόγησης θα αρχίσει τον Ιανουάριο 2007. Παράλληλα, το Γυµνάσιο και το Λύκειο θα προχωρήσει στην εφαρµογή των σχεδίων που έχουν εκπονήσει επιτροπές εκπαιδευτικών, µε στόχο τη συνεχή αξιολόγηση και βελτίωση επιµέρους τοµέων της λειτουργίας των σχολικών µονάδων. Συστηµατικότερη σχεδίαση και εφαρµογή των προγραµµάτων επιµόρφωσης-επαγγελµατικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών όλων των σχολικών µονάδων σε θέµατα επιστηµονικής ενηµέρωσης, διδακτικής και παιδαγωγικής µεθοδολογίας, οργάνωσης και διοίκησης σχολικών µονάδων κ.ά., ώστε να υπάρξει πληρέστερη αξιοποίηση του διατιθέµενου για το σκοπό αυτό χρόνου και των σχετικών πόρων. Ιδιαίτερη έµφαση δίδεται στην επιµόρφωση των εκπαιδευτικών στη χρήση των νέων τεχνολογιών, που θα τους επιτρέψουν καινοτόµες προσεγγίσεις κατά τη διδασκαλία των µαθηµάτων τους. Στο πλαίσιο αυτό θα συνεχισθεί το πρόγραµµα επιµόρφωσης των εκπαιδευτικών του Κολλεγίου στην παραγωγή πολυµεσικών µαθησιακών αντικειµένων (Reusable Learning Objects). Για καλύτερη ενσωµάτωση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία προβλέπεται και η διευκόλυνση των εκπαιδευτικών προς απόκτηση φορητών υπολογιστών. Ακόµα πιο αποτελεσµατικός συντονισµός των ενιαίων Ακαδηµαϊκών Τµηµάτων Γυµνασίου-Λυκείου µε το ηµοτικό, ώστε να επιτυγχάνεται η οµαλότερη µετάβαση των µαθητών από τη µία σχολική βαθµίδα στην άλλη. Έµφαση θα δοθεί από τα Ακαδηµαϊκά Τµήµατα και στην επιµόρφωση των εκπαιδευτικών για τα νέα σχολικά βιβλία, ώστε να σχεδιασθούν τα µαθήµατα µε βάση το περιεχόµενο και την αντίληψη που διέπει τα βιβλία αυτά. ιατήρηση και, όπου απαιτείται, περαιτέρω βελτίωση του επιπέδου ακαδηµαϊκής κατάρτισης και πολύπλευρης µόρφωσης των µαθητών και κατάλληλη προετοιµασία τους για ακόµη υψηλότερες επιδόσεις στη διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθµια εκπαίδευση. ιεύρυνση της εφαρµογής του προγράµµατος αντιµετώπισης µαθησιακών δυσκολιών σε επίπεδο παρέµβασης από ειδικούς παιδαγωγούς στα ηµοτικά και σταδιακή επέκτασή του στα Γυµνάσια. Έµφαση στα θέµατα συµπεριφοράς και αγωγής των µαθητών. Κάλυψη της ανάγκης όλων των µαθητών για άσκηση-άθληση, µέσα από τις δραστηριότητες του τοµέα Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού, και καλλιέργεια συνηθειών υγιεινού τρόπου ζωής. Πιλοτική εφαρµογή σε ορισµένες τάξεις της αξιολόγησης της προφορικής δεξιότητας των µαθητών στην αγγλική γλώσσα σύµφωνα µε το πρόγραµµα του Trinity College. Ευαισθητοποίηση των µαθητών στα ευρύτερα προβλήµατα της κοινωνίας και ενεργός συµµετοχή τους σε δραστηριότητες και διαδικασίες που βοηθούν την ανάπτυξη ανθρωπιστικού πνεύµατος. Εφαρµογή, στο πλαίσιο της λειτουργίας του Ψυχοπαιδαγωγικού Τµήµατος, ειδικού προγράµµατος για ψυχολόγους και εκπαιδευτικούς του Σχολείου µας, ώστε να αντιµετωπίζουν τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήµατα της εφηβείας µε τον πλέον ενδεδειγµένο τρόπο. Περαιτέρω ανάπτυξη του University Applications Counseling Office. Αξιοποίηση των προβληµατισµών, των προτάσεων, συµπερασµάτων, πνευµατικών «ερεθισµάτων» κ.λ., που «αναδύθηκαν» µέσα από το πρόσφατο (29 Σεπτεµβρίου-1 Οκτωβρίου 2006) ιεθνές Εκπαιδευτικό Συνέδριο του Κολλεγίου «Αναπτύσσοντας δυναµικά κοινότητες µάθησης σε µια εποχή αβεβαιότητας και ανασφάλειας».