ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Οδηγός ιαχείρισης Χρηµατοδοτικού Προγράµµατος «Αστική Αναζωογόνηση 2012-2015 / ράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου» εκέµβριος 2014
1 ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1.1 Εισαγωγή Το Πράσινο Ταµείο έχει ως κύριο σκοπό το σχεδιασµό και την υλοποίηση Χρηµατοδοτικών Προγραµµάτων (Χ.Π.) για την προώθηση έργων, δράσεων και λοιπών παρεµβάσεων προς όφελος του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων της ε- θνικής στρατηγικής για το περιβάλλον. Τα Χ.Π. διαρθρώνονται σε άξονες και µέτρα, καθορίζουν τους δικαιούχους φορείς, το ύψος της χρηµατοδότησης και τα κριτήρια αξιολόγησης των υποβαλλόµενων προτάσεων χρηµατοδότησης, και υπηρετούν εν γένει την ανάγκη διασφάλισης της διαφάνειας των χρηµατοδοτήσεων και της εξυπηρέτησης των στόχων των αντίστοιχων πολιτικών. 1.2 Σκοπός και αντικείµενο του Χρηµατοδοτικού Προγράµµατος «Αστική Αναζωογόνηση 2012 2015 / ράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου» Σκοπός του Χ.Π. είναι η χρηµατοδότηση µέτρων και παρεµβάσεων µε στόχο την αναβάθµιση και την ολοκληρωµένη ανάπτυξη των πόλεων, µε ταυτόχρονη επίτευξη οικονοµικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων. Χρηµατοδοτούνται δράσεις που εναρµονίζονται µε το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, όπως προβλέπονται στο άρθρο 40 του Ν. 4178/2013 (όπως ισχύει) και καταγράφονται στον ακόλουθο πίνακα και οι οποίες υλοποιούνται κατά προτεραιότητα εντός γεωγραφικού προσδιορισµού της περιβαλλοντικής και πολεοδοµικής επιβάρυνσης. 1.3 οµή Χρηµατοδοτικού Προγράµµατος Στον πίνακα που ακολουθεί απεικονίζονται οι δράσεις του περιβαλλοντικού ισοζυγίου που προβλέπονται στο άρθρο 40 του Ν. 4178/2013 όπως ισχύει: ράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου βάσει του άρθρου 40 του ν. 4178/2013 1 ηµιουργία και διαµόρφωση νέων κοινόχρηστων χώρων ιδίως µέσω απαλλοτριώσεων. 2 Ανάδειξη, διαχείριση και συντήρηση υφισταµένων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου στον αστικό ιστό µε σκοπό τη βελτίωση των περιβαλλοντικών όρων, ιδίως µέσω αναπλάσεων. 3 ηµιουργία κοινοχρήστων χώρων πρασίνου µε υπόγειους χώρους στάθµευσης οχηµάτων. 4 Αποκατάσταση δηµοσίων διατηρητέων κτιρίων και µνηµείων. 5 6 7 8 9 ιαµόρφωση /ανακαίνιση κτιρίων για επανάχρηση, που ανήκουν στην ιδιοκτησία φορέων του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, για την κάλυψη αναγκών εγκατάστασης κοινωνικών, πολιτιστικών ή εν γένει αναπτυξιακών δραστηριοτήτων. ηµιουργία, συµπλήρωση, συντήρηση, διαχείριση δικτύων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου ή / και δικτύων πράσινων παρεµβάσεων στον αστικό ιστό µε σκοπό τη βελτίωση των περιβαλλοντικών όρων. Συντήρηση, βελτίωση και αναβάθµιση της διαµόρφωσης και του αστικού εξοπλισµού ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, παιδότοπων και πλατειών. Συντήρηση, βελτίωση και αναβάθµιση του αστικού εξοπλισµού κάθε είδους στο δηµόσιο χώρο των πόλεων. Αισθητική, λειτουργική, περιβαλλοντική, βιοκλιµατική αναβάθµιση, διεύρυνση, ανακατασκευή, επισκευή - συντήρηση πεζοδροµίων ή και πεζοδρόµων και επιµέρους υποδοµών τους. 2
10 ηµιουργία δικτύου κίνησης πεζών µε πρόνοια για εµποδιζόµενα άτοµα. 11 12 Αισθητική αναβάθµιση όψεων κτιρίων σε αξιόλογα τουριστικά, κοινωνικά ή πολιτιστικά σηµεία της πόλης ή του ήµου (κεντρικές πλατείες, κτίρια κεντρικών αξόνων, παραλιακών µετώπων κ.λπ.). Αναβάθµιση ενεργειακή, αισθητική και κτιριολογική σχολικών κτιρίων και υπαίθριων χώρων αυτών. 13 Καθαρισµός και οριοθέτηση ρεµάτων και έργα διευθέτησης και/ή ανάδειξης αυτών. 14 Ανάδειξη και προστασία περιοχών που χρίζουν ειδικής προστασίας µέσω αναπλάσεων. 15 Εργασίες διαµόρφωσης δωµάτων σε κτίρια ιδιοκτησίας δηµοσίου φορέα. 16 Χρηµατοδότηση ολοκλήρωσης ή αναθεώρησης πολεοδοµικού σχεδιασµού. 17 18 Ειδικά σε παραδοσιακούς οικισµούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους, ιστορικούς τόπους και οικιστικά σύνολα χαρακτηρισµένα ως µνηµεία ορίζονται ως δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου: α. Αναπλάσεις. β. Ανάδειξη δηµοσίων κτιρίων. γ. Απόκτηση διατηρητέων κτιρίων και µνηµείων, καθώς και αποκατάσταση δηµοσίων διατηρητέων κτιρίων και µνηµείων. Σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισµού περιοχές ορίζονται ως δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου οι δράσεις δηµοσίου ενδιαφέροντος για την ανάδειξη και προστασία περιοχών πλησίον αρχαιολογικών χώρων, προστατευόµενων περιοχών και διατηρητέων µνηµείων εντός της γεωγραφικής ενότητας του οικείου Ο.Τ.Α.. 1.4 Προϋπολογισµός και διάρκεια Χ.Π. Ο προϋπολογισµός του ΧΠ «Αστική Αναζωογόνηση 2012-2015» σε δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου ορίζεται για το έτος 2014 σε 8.500.000. Η χρηµατοδότηση ανά δήµο δεν θα υπερβαίνει το ποσό των 200.000,00 ευρώ. Η διάρκεια του Χ.Π. εκτείνεται στο ηµερολογιακό έτος 2015. Καταληκτική ηµεροµηνία υποβολής προτάσεων είναι έως και την 31.03.2015. 1.5 ικαιούχοι χρηµατοδότησης Το πεδίο εφαρµογής του παρόντος Χ.Π. καλύπτει δήµους της χώρας µε πληθυσµό άνω των 5.000 κατοίκων οι οποίοι δεν έχουν λάβει χρηµατοδότηση στο παρελθόν από το Χ.Π. του Πράσινου Ταµείου «Αστική Αναζωογόνηση 2012-2015». 2 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Οι υποβαλλόµενες προτάσεις εξετάζονται µε άµεση αξιολόγηση, µε βάση το κριτήριο της ω- ριµότητας των προτάσεων, της συµβατότητας αυτών µε το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και µε σειρά προτεραιότητας εισερχοµένου. Εφόσον κριθεί αναγκαίο, το Πράσινο Ταµείο δύναται να ζητήσει την υποβολή συµπληρωµατικών στοιχείων από τον ικαιούχο. Με Απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου του Πράσινου Ταµείου εγκρίνονται τα προς χρηµατοδότηση έργα. Το Πράσινο Ταµείο δύναται να προβεί σε τροποποιήσεις επί µέρους στοιχείων των προτάσεων. 3
3 ΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Για την έγκριση της χρηµατοδότησης των ενταγµένων στο Χ.Π. έργων, το Πράσινο Ταµείο ελέγχει τη συµβατότητα των σχετικών δαπανών µε την κείµενη κοινοτική και εθνική νοµοθεσία. Σε περίπτωση µη έγκρισης της δαπάνης ενταγµένου στο Χ.Π. έργου, ο ενδιαφερόµενος µπορεί να ζητήσει την ανάκληση ή τροποποίηση ή ακύρωσή της σχετικής αποφάσεως του Π.Τ. σύµφωνα µε το άρθρο 24 του ν. 2690/1999. Το Πράσινο Ταµείο διατηρεί το δικαίωµα ελέγχου της προόδου υλοποίησης του έργου σε ό- λες τις φάσεις του. Με την έναρξη υλοποίησης του έργου και µέχρι την ολοκλήρωσή του, ο ικαιούχος αναλαµβάνει τις εξής υποχρεώσεις: Κατηγορία υποχρέωσης Τήρηση κοινοτικών και εθνικών κανόνων Τροποποιήσεις Υλοποίηση έργου Τήρηση στοιχείων και δικαιολογητικών από τον ικαιούχο Υποχρέωση 1. Να τηρεί την κοινοτική και εθνική νοµοθεσία. 2. Ειδικότερα, όσον αφορά την κατασκευή και τη λειτουργία των παιδικών χαρών των ήµων και των Κοινοτήτων, τα όργανα και τη διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου τους, θα πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει η Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) 28492 (ΦΕΚ Β 931 /2009), όπως έχει τροποποιηθεί. Να έχει εντάξει την προµήθεια προς χρηµατοδότηση στο Ενιαίο Πρόγραµµα Προµηθειών (Ε.Π.Π.). 3. Να τηρεί την σχετική νοµοθεσία περί της υποχρέωσης καταχώρισης στο «Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο» (άρθρο11 παρ.5 του Ν. 4013/2011 όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 10 του Ν. 4038/2012). 4. Να ζητάει εγγράφως έγκριση για οποιαδήποτε τροποποίηση του έργου όσον αφορά τα ακόλουθα: το φυσικό αντικείµενο του έργου τα στοιχεία της συνολικής δηµόσιας δαπάνης του έργου το δικαιούχο ή το φορέα χρηµατοδότησης. 5. Να ενηµερώνει το Πράσινο Ταµείο για την εξέλιξη του έργου όποτε ζητείται. 6. Να υποβάλει στο Π.Τ. έκθεση ολοκλήρωσης του έργου, όπου θα περιγράφεται το υλοποιηθέν φυσικό αντικείµενο, οι δαπάνες που πραγµατοποιήθηκαν και το αποτέλεσµα που επιτεύχθηκε σε σχέση µε το εγκριθέν. 7. Να τηρεί και να ενηµερώνει τον φάκελο έργου µε όλα τα στοιχεία που αφορούν στην εκτέλεση του έργου έως την ολοκλήρωση, την αποπληρωµή και την λειτουργία του. 8. Να τηρεί όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα σχετικά µε τις δαπάνες και τους λογιστικούς ελέγχους του έργου για χρονικό διάστηµα 5 ετών µετά την ολοκλήρωση της χρη- µατοδότησης του έργου. 4
4 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Το Πράσινο Ταµείο σύµφωνα µε το Ν.3889/2010 οφείλει να τηρεί κανόνες δηµοσιότητας προς το ευρύ κοινό, κυρίως αναφορικά µε την ενεργοποίηση, την πορεία υλοποίησης και το κλείσιµο των Χ.Π. του καθ όλη την διάρκεια υλοποίησής τους. Επιπρόσθετο στόχο του προγράµµατος δηµοσιότητας αποτελεί η ευρεία διάδοση και ανάδειξη του ρόλου του Πράσινου Ταµείου, καθώς επίσης και των ειδικότερων στόχων που δύναται να επιτύχει µέσω της υλοποίησης των Χ.Π. Μεταξύ των πιθανών µέσων προβολής και επικοινωνίας αναφέρονται ενδεικτικά: ελτία τύπου, συνεντεύξεις τύπου, ενηµέρωση µέσω των έντυπων και ηλεκτρονικών ΜΜΜ, καθώς επίσης ιδιαιτέρως και µέσω του διαδικτύου. Ειδικότερα, όσον αφορά στο Χ.Π. «Αστική Αναζωογόνηση 2012-2015», οι κατά περίπτωση δικαιούχοι του Χ.Π. αναλαµβάνουν την πληροφόρηση της κοινής γνώµης για το περιεχόµενο, την πορεία και τα επιτυγχανόµενα αποτελέσµατα από την υλοποίηση των έργων στο πλαίσιο του Χ.Π., καθ όλη την διάρκεια ισχύος του. Οι δικαιούχοι οφείλουν να καταγράφουν και να διατηρούν αρχείο µε τα σχετικά στοιχεία δη- µοσιότητας (π.χ. έντυπα, δηµοσιεύσεις, φωτογραφίες) για το έργο που υλοποιούν και να κοινοποιούν το αρχείο αυτό στο Πράσινο Ταµείο στο πλαίσιο της παρακολούθησης εκτέλεσης των εργασιών. Κατά την υλοποίηση της έργων που είναι ενταγµένα στο Χ.Π. «Αστική Αναζωογόνηση 2012-2015» για δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου, οι κατά περίπτωση δικαιούχοι οφείλουν, εντός εύλογου χρονικού διαστήµατος από την έναρξη των εργασιών να αναρτούν σε σηµεία ευδιάκριτα και προσπελάσιµα από το ευρύ κοινό, ενηµερωτικές / επεξηγηµατικές πινακίδες εύλογου µεγέθους, στις οποίες περιλαµβάνεται η ονοµασία και το λογότυπο του φορέα χρηµατοδότησης (Πράσινο Ταµείο), ο τίτλος της πράξης, ο τύπος του έργου, το ποσό χρηµατοδότησης και η διάρκεια υλοποίησης της πράξης. Οι πινακίδες αυτές διατηρούνται και µετά την ο- λοκλήρωση του έργου, προς ενηµέρωση του κοινού. Οι δικαιούχοι οφείλουν επίσης, να συµπεριλαµβάνουν σε κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό υλικό που αφορά τα χρηµατοδοτούµενα έργα και σε σηµεία ευδιάκριτα, ενδείξεις, στις οποίες περιλαµβάνεται η ονοµασία και το λογότυπο του φορέα χρηµατοδότησης (Πράσινο Ταµείο), ο τίτλος της πράξης, ο τύπος του έργου, το ποσό χρηµατοδότησης και η διάρκεια υλοποίησης της πράξης. 5 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Για σχετικές πληροφορίες οι ενδιαφερόµενοι φορείς µπορούν να απευθύνονται στα τηλέφωνα: 210 5241903 και 210 5241919 ή στο e-mail: info@prasinotameio.gr. Περαιτέρω πληροφορίες για τα Χρηµατοδοτικά Προγράµµατα του Πράσινου Ταµείου βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.prasinotameio.gr, που αποτελεί βασικό εργαλείο επικοινωνίας του Πράσινου Ταµείου µε το σύνολο των ενδιαφεροµένων και όπου ανακοινώνονται όλες οι σχετικές πληροφορίες. 5