«Συναθροίσεις» («Assemblies»)

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: Ν.Ο.Π.Ε. ΤΜΗΜΑ: ΝΟΜΙΚΗΣ Εργασία στο πλαίσιο του µαθήµατος «ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ» µε θέµα: «Συναθροίσεις» («Assemblies») Καθηγητής: Α. Γ. ηµητρόπουλος Λέκτορας: Σ. Βλαχόπουλος Αναγνωστάκου Σοφία Α.Μ. 1340200600566 Έτος Σπουδών: Β

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Άρθρο 11 του Συντάγµατος της Ελλάδος της 9 ης Ιουνίου του 1975 «1. Οι Έλληνες έχουν το δικαίωµα, όπως συνέρχονται ησύχως και αόπλως». 2. Μόνο εις τας δηµοσίας εν υπέθρω συναθροίσεις δύναται να παρίσταται η Αστυνοµία. Οι εν υπέθρω συναθροίσεις δύναται να απαγορευτούν δι ητιολογηµένης αποφάσεως της αστυνοµικής αρχής, γενικώς µεν αν εκ τούτων επίκειται σοβαρός κίνδυνος εις την δηµοσίαν ασφάλειαν, εις ορισµένην δε περιοχήν αν απειλείται σοβαρά διαταραχή της κοινωνικοοικονοµικής ζωής, όπως νόµος ορίζει». Άρθρο 7 του Συνταγµατικού Σχεδιάσµατος του Ρήγα Φεραίου «Το δίκαιο του να φανερώνουµε τη γνώµη µας και τους συλλογισµούς µας, τόσο µε την τυπογραφία όσο και µε άλλον τρόπο, το δίκαιο του συναθροιζόµεθα ειρηνικά, η ελευθερία κάθε είδους θρησκείας, Χριστιανισµού, Τουρκισµού, Ιουδαϊσµού και τα λοιπά δεν είναι εµποδισµένα στην παρούσα διοίκηση. Όταν εµποδίζονται αυτά τα δίκαια είναι φανερό πως προέρχονται από τυραννίαν ή πως είναι ακόµα ενθύµηση του εξοστρακισθέντος δεσποτισµού, όπου απεδιώξαµεν». 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. Γενικό Μέρος 1. Εισαγωγή 3 2. Ιστορική Εξέλιξη Α. Στο εξωτερικό 4 Β. Στην Ελλάδα... 5 3. Φορείς Α. Φυσικά Πρόσωπα 6 Β. Νοµικά Πρόσωπα 6 Γ. Ν.Π.Ι.. και Ν.Π.... 6. Έλληνες Αλλοδαποί 7 Ε. Οι αποδέκτες... 7 Ειδικό Μέρος 1. Ορισµός... 8 2. Corpus Animus. 9 3. Είδη συναθροίσεων Α. Ιδιωτικές. 9 Β. ηµόσιες. 9 Γ. Ανοιχτές.. 9. Κλειστές.. 9 Ε. ιάκριση µε βάση το σκοπό. 10 Στ. Ήσυχη και µη ήσυχη συνάθροιση... 10 4. ιαφορά συνάθροισης συγκέντρωσης.... 11 5. Νοµική Φύση Εξουσία... 12 Α. Μορφές. 12 Β. ιαστάσεις 12 Β1. Αµυντικό περιεχόµενο 12 Β1α. Κατεύθυνση κατά κράτους. 12 Β1β. Τριτενέργεια... 12 Β2. Προστατευτικό περιεχόµενο... 13 Β3. ιασφαλιστικό περιεχόµενο 13 6. Άσκηση.. 14 Α. Η ρήτρα της συνταγµατικής νοµιµότητας 14 Β. Η ρήτρα της κοινωνικότητας 14 Γ. Η ρήτρα της χρηστότητας. 14 7. Νοµολογία Λήµµατα.. 15 8. Βιβλιογραφία. 17 2

1. Εισαγωγή Το α 11 του ισχύοντος Συντάγµατος αναφέρεται στο δικαίωµα της συνάθροισης. Το δικαίωµα της συνάθροισης είναι το αρχαιότερο στο ελληνικό συνταγµατικό δίκαιο. Η ελευθερία της συναθροίσεως είναι ένα συνταγµατικό δικαίωµα που ανέκαθεν αποτελούσε το µήλον της έριδος µεταξύ του λαού και των εκάστοτε κατεχόντων την εξουσία. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τις πρώτες κινήσεις κάθε διδακτορικού καθεστώτος ήταν η απαγόρευση των συναθροίσεων. Οι λόγοι της επιφυλακτικής αντιµετώπισης αυτού του δικαιώµατος από το κράτος είναι η δυνατότητα που έχει µια συνάθροιση και ειδικά µια διαδήλωση να µετατραπεί σε εξέγερση όταν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες 1. Η από κοινού δραστηριότητα πολλών ανθρώπων ευνοεί τη διάδοση γνώσεων και ανταλλαγή πολλών ιδεών. Ωστόσο η σηµασία που είχε κάποτε µια συνάθροιση όσον αφορά τα πολιτιστικά δρώµενα µιας χώρας έχει πλέον περιοριστεί λόγω της ύπαρξης του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως που απευθύνονται οπωσδήποτε σε µεγαλύτερο κοινό και έτσι προτιµώνται από όποιον θέλει να υποστηρίξει µια ιδέα ή µια θέση δηµόσια ώστε να έχει όσον το δυνατόν µεγαλύτερη απήχηση 2. 1 Βλ. Π.. αγτόγλου, Συνταγµατικό ίκαιο, Ατοµικά ικαιώµατα, τόµος Β, 2005/σελ. 823. 2 Βλ. Π.. αγτόγλου, Συνταγµατικό ίκαιο, Ατοµικά ικαιώµατα, τόµος Β, 2005/σελ. 823-824. 3

2. Ιστορική εξέλιξη Α. Στο εξωτερικό Η ελευθερία της συνάθροισης κατάγεται από το Αγγλικό ίκαιο, όπου θεµελιώθηκε µε τη νοµολογία, ως παρεπόµενο της προσωπικής ελευθερίας, υπό στενή έννοια, και της ελευθερίας του λόγου. ιακηρύχθηκε όµως πρώτη φορά από την Αµερικάνικη και τη Γαλλική επανάσταση αν και όχι στις αρχικές τους διακηρύξεις 3. Παρά τις διακηρύξεις βέβαια το συνταγµατικό αυτό δικαίωµα υπέστη συχνούς περιορισµούς. Η ελευθερία των συναθροίσεων κατοχυρώθηκε από το Σύνταγµα του Βελγίου (1831) µε το άρθρο 19 το οποίο και χρησίµευσε σαν υπόδειγµα για τα άλλα Ευρωπαϊκά Συντάγµατα 4. 3 Βλ. αγτόγλου Π.. Συνταγµατικό ίκαιο, Ατοµικά ικαιώµατα, τόµος Β, 2005/σελ. 824. 4 Βλ. Γεωργόπουλος Κ.Λ. Επίτοµο Συνταγµατικό ίκαιο, 2001 σελ. 578. 4

Β. Στην Ελλάδα Στα µεταεπανασταστικά συντάγµατα του 1832 και 1844 δεν υπήρξε κάποια κατοχύρωση του «συναθροίζεσθαι». Το πρώτο ελληνικό σύνταγµα που κατοχύρωσε το δικαίωµα της συνάθροισης είναι του 1864. Το α. 10 όριζε: «Οι Έλληνες έχουσιν το δικαίωµα του συνέρχεσθαι ησύχως και αόπλως, µόνον εις τα δηµοσίας συναθροίσεις δύναται να παρίσταται η Αστυνοµία. Αι εν υπαίθρω συναθροίσεις δύνανται να απαγορευθώσιν, αν ως εκ τούτων επίκειται κίνδυνος εις την δηµόσιαν ασφάλειαν». Την ίδια στάση απέναντι στο «συναθροίζεσθαι» όριζαν και τα Συντάγµατα, µέχρι και του 1952. ιαφορετική αντιµετώπιση στο δικαίωµα της συνάθροισης έδειξαν τα δικτατορικά καθεστώτα. Σύµφωνα µε το α. 18 ίσχυαν τα ακόλουθα: «1. Οι Έλληνες έχουν το δικαίωµα, όπως συνέρχονται ησύχως και αόπλως, ως νόµος ορίζει. 2. Μόνον εις τας δηµοσίας συναθροίσεις δύναται να παρίσταται η αστυνοµία. Αι δηµόσιες συναθροίσεις πρέπει να γνωστοποιούνται δεόντως εις την αστυνοµικήν αρχήν τεσσαράκοντα οκτώ ώρας προ της πραγµατοποιήσεών των. Αι εν υπαίθρω συναθροίσεις δύνανται να απαγορευθούν αν εκ τούτων επίκειται κίνδυνος δια την δηµοσίαν τάξη και ασφάλεια». 5

3. Φορείς Α. Φυσικά Πρόσωπα. Φορείς του δικαιώµατος του συνέρχεσθαι σε όλη την έκτασή του είναι οι έλληνες πολίτες, όπως προκύπτει από την ίδια την λεκτική διατύπωση της σχετικής διάταξης 5. Β. Νοµικά πρόσωπα. Το δικαίωµα της συνάθροισης ως δικαίωµα φυσικής συµµετοχής αναφέρεται µόνο σε φυσικά πρόσωπα αλλά είναι δυνατή η συµµετοχή ενώσεων προσώπων και νοµικών προσώπων υπό τη µορφή µηνύµατος συµπαράστασης στη συνάθροιση 6. Γ. Ν.Π.Ι.. και Ν.Π... Το δικαίωµα της συνάθροισης το έχουν επίσης τα νοµικά πρόσωπα τόσο του ιδιωτικού όσο και του δηµοσίου δικαίου. Όµως τα Ν.Π... είναι ελεύθερα να πραγµατοποιούν συναθροίσεις και στα πλαίσια οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης για να προστατεύσουν τους ΟΤΑ από κρατικές παρεµβάσεις 7. 5 Βλ. αγτόγλου Συνταγµατικό ίκαιο, Ατοµικά ικαιώµατα, β, σελ. 837-839. 6 Βλ. ηµητρόπουλος Ανδρέας, Συνταγµατικά ικαιώµατα, Παραδόσεις Συνταγµατικού ικαίου 111 2004 σελ. 249 & 495. 7 Βλ. αγτόγλου Συνταγµατικό ίκαιο, Ατοµικά ικαιώµατα, β, σελ. 838. 6

. Έλληνες αλλοδαποί. Σύµφωνα µε την Ε.Σ..Α. που έχει κυρωθεί και από την Ελλάδα, φορείς του δικαιώµατος αυτού είναι οι πάντες. Στους αλλοδαπούς όµως το δικαίωµα περιορίζεται προς την πολιτική τους δραστηριότητα 8. Ε. Οι αποδέκτες. Αποδέκτες ή υποκείµενα υποχρεώσεων που αντιστοιχούν στο δικαίωµα της συνάθροισης είναι κατ αρχήν οι φορείς δηµόσιας εξουσίας. Πρόκειται για το κράτος και τα άλλα Ν.Π... 9. Συνταγµατικά άµεσος αποδέκτης είναι η αστυνοµική αρχή. Πέρα απ αυτή η εκτελεστική αρχή, η διοίκηση και βέβαια ο κοινός νοµοθέτης, υποχρεούνται να κινούνται µέσα στα πλαίσια και τα όρια που διέγραψε για την προστασία του δικαιώµατος η πρωτογενής συντακτική εξουσία 10. 8 Άρθρο 9 Ε.Σ..Α. 9 Τσίρης Π. Β. σελ. 85. 10 Μπακόπουλος Γ. σελ. 59. 7

Ειδικό µέρος. 1. Ορισµός Συνάθροιση γενικά θεωρείται η συγκέντρωση πολλών ατόµων για τον ίδιο σκοπό, µε συνεννόηση, για τη λήψη απόφασης και κοινή ενέργεια. Συνάθροιση κατά το Σύνταγµα είναι «η σκόπιµος κατ αρχήν και όχι τυχαία, προσωρινή επί το αυτό συνάντησις αξιόλογου αριθµού προσώπων, προς έκφραση ή ακρόαση ανακοινώσεως ή γνώµης επί ορισµένου θέµατος, ή προς διαδήλωσιν φρονηµάτων ή αιτηµάτων οιουδήποτε χαρακτήρα, ή προς λήψιν από κοινού αποφάσεων ή προς από κοινού άσκησιν του δικαιώµατος του αναφέρεσθαι 11». 11 Βλ. ηµητρόπουλος Ανδρέας, Συνταγµατικά ικαιώµατα, Παραδόσεις Συνταγµατικού ικαίου 111, «Συνταγµατικά δικαιώµατα» 2004, σελ.246 & 486. 8

2. Corpus, animus. Η συνάθροιση αναφέρεται τόσο στο σωµατικό (corpus) όσο και στο πνευµατικό (animus) στοιχείο των µελών της. Η διάταξη του α. 112 προστατεύει τους πολίτες που συγκεντρώνονται σε ορισµένο τόπο και σε ορισµένο χρόνο. Επίσης ο νοµοθέτης προστατεύει και την ελευθερία της έκφρασης αυτών που συναθροίζονται. 3. Είδη συναθροίσεων. Α. Ιδιωτικές. Είναι οι συναθροίσεις που γίνονται σε ιδιωτικό χώρο. Απευθύνεται σε ορισµένα άτοµα, τις περισσότερες φορές µε πρόσκληση. Παρ όλα αυτά ο χώρος µπορεί να είναι και δηµόσιος (µε την προϋπόθεση να είναι κλειστός για το κοινό) για τις ανάγκες της συνάθροισης 12. Β. ηµόσιες. Είναι οι συναθροίσεις που γίνονται σε δηµόσιο χώρο, προσιτό στο κοινό. Εδώ έχει τη δυνατότητα να συµµετάσχει ο καθένας. Είναι όµως δυνατή και η χρήση ενός ιδιωτικού µε την προϋπόθεση ότι έχει ανοικτές τις πόρτες στο ευρύ κοινό. Γ. Ανοιχτές. Είναι οι συναθροίσεις που γίνονται σε ανοιχτό υπαίθριο χώρο ελεύθερα, προσιτό στο ευρύ κοινό, κυρίως χρησιµοποιούνται πλατείες ή δρόµοι. Τις χαρακτηρίζουµε κινητές ή ακίνητες. Εδώ παρευρίσκεται η αστυνοµία εφ όσον δεν παρεµποδίζει τους συναθροίζοντες.. Κλειστές. Είναι οι συναθροίσεις που γίνονται σε δηµόσιο αλλά και σε κλειστό χώρο. Εδώ δεν παρίσταται αστυνοµία εκτός αν ζητήσουν την παρουσία της οι οργανωτές της συνάθροισης. 12 Βλ. ηµητρόπουλος Ανδρέας Συνταγµατικά ικαιώµατα, Παραδόσεις Συνταγµατικού ικαίου 111, «Συνταγµατικά δικαιώµατα» 2004, σελ.252-253 500-503. 9

Ε. ιάκριση µε βάση το σκοπό. Οι συναθροίσεις ανάλογα µε το σκοπό για τον οποίο πραγµατοποιούνται διακρίνονται σε θρησκευτικές, αθλητικές, ψυχαγωγικές, επαγγελµατικές κλπ. Στ. Ήσυχη & µη ήσυχη συνάθροιση. Η συνάθροιση πρέπει να πραγµατοποιείται ησύχως και αόπλως όπως διαπιστώνουµε απ το περιεχόµενο του δικαιώµατος του συνέρχεσθαι ώστε να αποτελεί συνταγµατική προστασία και να µη δύναται να διαλυθεί από την αστυνοµία. Πράξεις βίαιες και ένοπλες στα πλαίσια συναθροίσεων έχουν αντίθετους στόχους και σκοπούς απ αυτούς που επιδιώκει ο θεσµός της συνάθροισης και εποµένως δεν αποτελούν συναθροίσεις βάσει της συνταγµατικής διατύπωσης 13. 13 Βλ. Χρυσόγονος Κ.Χ. σελ. 448. 10

4. ιαφορά συνάθροισης συγκέντρωσης Συνάθροιση θεωρείται η συγκέντρωση πολλών ατόµων για τον ίδιο σκοπό, µε συνεννόηση για τη λήψη απόφασης και κοινή ενέργεια. Συγκέντρωση θεωρείται η µάλλον συµπτωµατική και χωρίς προηγούµενη συνεννόηση πολλών προσώπων στο ίδιο µέρος, για σκοπούς διαφορετικούς απ αυτούς της συνάθροισης όπως η ψυχαγωγία, η παρακολούθηση θρησκευτικών τελετών ή αθλητικών εκδηλώσεων. Βασικές διαφορές µεταξύ συνάθροισης και συγκέντρωσης είναι η έλλειψη κοινού σκοπού στη συγκέντρωση για λήψη απόφασης και κοινή ενέργεια. Άρα η µάζωξη προσώπων σε δηµόσια θεάµατα, καφενεία ή άλλα κέντρα αποτελεί συγκέντρωση και όχι συνάθροιση βάσει του άρθρου 11 του Συντάγµατος. 11

5. Νοµική φύση εξουσία. Στη συνταγµατική διατύπωση του δικαιώµατος του συνέρχεσθαι διακρίνουµε το προστατευόµενο αγαθό, την εξουσία και την εφαρµογή αυτού του δικαιώµατος. Η εξουσία αποτελεί το βασικότερο στοιχείο του δικαιώµατος καθώς δίνει τη δυνατότητα στο φορέα του δικαιώµατος να πράττει ελεύθερα και συγχρόνως ότι έχει επίγνωση των πράξεών του αποκλείοντας κάθε εξωτερική παρέµβαση. Α. Μορφές. Το δικαίωµα της συνάθροισης έχει τόσο αρνητικό όσο και θετικό περιεχόµενο. ηλαδή το άτοµο έχει την ευχέρεια επιλογής για το αν θα πάρει µέρος σε κάποια συνάθροιση ή αν θα απέχει απ αυτήν. Β. ιαστάσεις. Β1. Αµυντικό περιεχόµενο. Το δικαίωµα του συνέρχεσθαι έχει απόλυτο χαρακτήρα και στρέφεται κατά παντός και πάντα δηλ. τόσο στη δηµόσια όσο και στην ιδιωτική εξουσία. Β1α. Κατεύθυνση κατά κράτους. Το δικαίωµα του συνέρχεσθαι στρέφεται κατά της κρατικής εξουσίας. Καθώς η τελευταία πρέπει να απέχει από οποιαδήποτε επέµβαση που δεν θα επέτρεπε τη συµµετοχή σε συνάθροιση. Η κατεύθυνση κατά κράτους στρέφεται κατά της νοµοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας. Εποµένως, για παράδειγµα η αστυνοµία δεν έχει ούτε το δικαίωµα ούτε την υποχρέωση να διακόψει τη ροή κάποιας συνάθροισης. Β1β. Τριτενέργεια. Τίθεται ζήτηµα αν το δικαίωµα της συνάθροισης διαθέτει τριτενέργεια, αν δηλ. συνεπάγεται κάποια µορφή νοµικών δεσµεύσεων στο χώρο των ιδιωτικών εύνοµων σχέσεων. Το ισχύον σύνταγµα κατοχυρώνει το εν λόγω δικαίωµα, όπως και τα άλλα ατοµικά δικαιώµατα, µε την παραδοσιακή του µορφή ως αµυντικό δικαίωµα των ατόµων κατά του κράτους, αποφεύγοντας να θεσπίσει την τριτενέργεια των ατοµικών δικαιωµάτων. Υπέρ της εδώ υποστηριζόµενης άποψης συνηγορεί πρόδηλα και επιχείρηµα εξ αντιδιαστολής από τις διατάξεις των άρθρων 22 1Σ, οι οποίες καθιερώνουν αποκλειστικά και µόνο την τριτενέργεια της αρχής της ισότητας της αµοιβής των εργαζοµένων και της συνδικαλιστικής ελευθερίας 14. 14 Βλ. Τσίρης Π.Β. σελ.86. 12

Β2. Προστατευτικό περιεχόµενο. Οι φορείς του δικαιώµατος της συνάθροισης έχουν το σχετικό δικαίωµα να ζητήσουν προστασία από το κράτος προκειµένου το δεύτερο να εµποδίσει κάθε ενέργεια αρνητική προς τη συνάθροιση. Εποµένως το κράτος έχει αντίστοιχα προστατευτική υποχρέωση προς τον πολίτη κι έτσι τα αρµόδια κρατικά όργανα πρέπει να έχουν ως αρχή να προστατεύουν τη συνάθροιση ως νοµοθετική, δικαστική και εκτελεστική εξουσία. Β3. ιασφαλιστικό περιεχόµενο. Βασικό στοιχείο των συναθροίσεων είναι το διασφαλιστικό τους περιεχόµενο (διεκδικητικό εξασφαλιστικό). Έτσι οι φορείς του δικαιώµατος δεν εξασφαλίζουν το δικαίωµα να συγκεντρώνονται σε συναθροίσεις αλλά µέσω αυτού να επιτυγχάνουν την πραγµατοποίηση άλλα αιτήµατα 15. 15 Βλ. ηµητρόπουλος Ανδρέας Συνταγµατικά ικαιώµατα, Παραδόσεις Συνταγµατικού ικαίου 111, «Συνταγµατικά δικαιώµατα» 2004, σελ.250 & 497. 13

6. Άσκηση. Η άσκηση ενός δικαιώµατος διακρίνεται στις εξής οριοθετήσεις, α. τη ρήτρα συνταγµατικής νοµιµότητας, β. τη ρήτρα της κοινωνικότητας και γ. τη ρήτρα της χρηστότητας. Έτσι λοιπόν διακρίνεται και η άσκηση του δικαιώµατος των συναθροίσεων. Συγκεκριµένα: Α. Η ρήτρα της συνταγµατικής νοµιµότητας. Η συνάθροιση πρέπει να πραγµατοποιείται σύµφωνα µε αυτά που ορίζει το Σύνταγµα για να θεωρείται συνταγµατικά κατοχυρωµένο δικαίωµα άξιο προστασίας. Β. Η ρήτρα της κοινωνικότητας. Η συνάθροιση ως δικαίωµα συνταγµατικά κατοχυρωµένο πρέπει να σέβεται και να µην εµποδίζει τη λειτουργία, τα συµφέροντα και τα δικαιώµατα των άλλων βάσει του Συντάγµατος και της κοινής νοµοθεσίας. Γ. Η ρήτρα της χρηστότητας. Οι φορείς του δικαιώµατος του συνέρχεσθαι πρέπει να διέπονται από χρηστά ήθη και να µην ασκούν καταχρηστικά-υπερβολικά το δικαίωµά τους. 14

7. Νοµολογία Λήµµατα. 1300/1975, Εφετείου Θεσ/νίκης, «Συγκέντρωση Ειρηνιστών Θεσ/νίκης», Ποιν. Χρον. 1976, σελ.769-772. Γνωµοδοτήσεις Εισαγγελέων Αρείου Πάγου (ΕΙΣΑΠ), αριθµ. 4/1999, ποιν. Χρον. 1999, σελ. 373-375. 696/1955 ΣτΕ (ολοµ.), Υπόθεση επέµβασης αστυνοµίας σε ιδιωτική συνάθροιση, ΝοΒ 1955, σελ.964. 99/130 ΣτΕ (Τοµ. Α ), Συγκέντρωση αστυφυλάκων στην πλατεία Κάνιγγος. Υπόθεση Αθανασιάδη και Σαγιά. 342/1966 Α.Π., Ποιν. Χρ. 1967, σελ. 171 απόφαση αντιφασιστ. διαδήλωσης στη Λάρισα. ΝοΒ 1984, σελ. 463 «Επιτρέπονται στους δικαστές δηµόσιες εκδηλώσεις υπέρ της ειρήνης και κατά της εγκατάστασης πυραύλων στη ύση;» Καλύβας Α. 337/1987 Γνωµοδότηση ΝΚΣ (ολοµ.) δελτίο ΝΚΣ, σελ.46, Υπόθεση σε συγκέντρωσησε σκηνή από ύφασµα. 2805/1984 ΣτΕ (ολοµ.) εις Το Σ (1984), σελ. 646 επ. 207/1967 ΣτΕ (ολοµ.) ΝοΒ (1967), σελ. 251 επ., Πανεπιστήµιο Αθηνών φοιτητικός σύλλογος οργάνωση συγκεντρώσεως και συζητήσεως άνευ αδείας του Πρυτάνεως, επιβαλλοµένης υπό των άρθρων 124 & 127 του Ν.5343/1932 επί πειθαρχική ποινή, αντίθεση των διατάξεων αυτών εις άρθρον 10Σ. 1242/1993 Α.Π. Ποιν. Χρον. 1993 (1000), Στάση και Αντίσταση κατά της αρχής. Στοιχεία των αδικηµάτων. Απαγόρευση και διάλυση δηµόσιας συνάθροισης επειδή επίκειται η πρόκλησης επεισοδίων. Συνταγµατικότητα της ρύθµισης. Εξύβριση των αστυνοµικών οργάνων που επεδίωκαν τη διάλυση της συναθροίσεως. 4635/1977 ΣτΕ (Τοµ. ), ΤοΣ 1978, σελ.173 και ΝοΒ 1978 σελ. 423, Συγκέντρωση µαρτύρων του Ιεχωβά Μαγνησίας. Σύνταγµα. ικαίωµα του συνέρχεσθαι Συναθροίσεις στο ύπαιθρο δεν είναι 15

δυνατό να απαγορευτούν έπ αόριστον αλλά µόνο για ορισµένο χρόνο. Λήµµατα Συναθροίσεις, ικαίωµα Συνέρχεσθαι, ελευθερία συνάθροισης, Άρθρο 11. 16

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) Βλάχος Γ.Κ., Το Σύνταγµα της Ελλάδος, Θεµελιώδη ικαιώµατα και ελευθερίες. Το Σύνταγµα της 11 ης Ιουνίου 1975 και οι νεότερες διεθνείς εξελίξεις 1979. 2) Γεωργόπουλος Κ.Λ., Επίτοµο Συνταγµατικό ίκαιο, 2001, Αθήνα, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλας. 3) αγτόγλου Π.., Συνταγµατικό ίκαιο Ατοµικά ικαιώµατα, Τοµ. Α και Β, 2005, Αθήνα-Κοµοτηνή, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλας. 4) αγτόγλου Π.., Συνταγµατικό ίκαιο Ατοµικά ικαιώµατα, Τοµ. Α και Β, 1991, Αθήνα-Κοµοτηνή, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλας. 5) ηµητρόπουλος Α.Γ., Συνταγµατικά ικαιώµατα, Ειδικό Μέρος, Παραδόσεις Συνταγµατικού ικαίου, Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας 2005, Αθήνα-Κοµοτηνή. 6) ηµητρόπουλος Α.Γ., Συνταγµατικά ικαιώµατα, Γενικό Μέρος, τόµος Γ, Ηµίτοµος 1. 7) ηµητρόπουλος Α.Γ., Εφαρµογές Συνταγµατικού ικαίου. 8) Μπακόπουλος Γ., Το δικαίωµα του συνέρχεσθαι στο ελληνικό, γαλλικό και αγγλικό δηµόσιο δίκαιο, 1995. Αθήνα-Κοµοτηνή, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλας. 9) Πιτσογιάννης Παναγιώτης Ι., Συναθροίσεις Συγκεντρώσεις, 1987, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Σάκκουλα. 10) Σβώλος Α.Ι., Νοµικαί Μελέται, τ.α., 1957, Αθήναι: Ζαχαροπούλου. 11) Σγουρίτσας Χ., Συνταγµατικό ίκαιο, τόµος Β, τεύχος Β, συνεργασία Γεωργόπουλου Κ., 1966. 12) Τσίρης Π.Β., Η Συνταγµατική κατοχύρωση του δικαιώµατος της συνάθροισης Συµβολή στην ερµηνεία του Άρθρου 11 του Συντάγµατος, 1988, Αθήνα. 13) Χρυσόγονος Κ.Χ., Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα, 2002, Αθήνα-Κοµοτηνή, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλας. 17