ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ 101 (2 η Έκδοση) Συγγραφή: Καθηγητής Δρ Ιωάννης Πατρίκιος Ιούλιος 2013 (Copyright 2012). Πνευματικά δικαιώματα 2012 από το. Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται. Κανένα μέρος αυτής της έκδοσης δεν μπορεί να αναπαραχθεί ή να διανεμηθεί με οποιαδήποτε μορφή ή με οποιοδήποτε μέσο, ηλεκτρονικό ή άλλο τρόπο, ή να αποθηκευτεί σε βάση δεδομένων ή σύστημα ανάκτησης, χωρίς γραπτή άδεια του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων. Copyright 2012 Page 2

Όνομα Φοιτητή Κλειδαριά Εργαστηρίου Πληροφορίες Εργαστηρίου Όνομα καθηγητή Όνομα βοηθού Εργαστηριακός Αριθμός Τμήματος Αριθμός Εργαστηρίου Αριθμός γραφείου ασφάλειας Πανεπιστημίου Αριθμός Πρώτων Βοηθειών Τοποθεσία του Εξοπλισμού Ασφαλείας Πλησιέστερα του Εργαστηρίου σας Ντους Ασφαλείας Η πηγή Πλυσίματος Ματιών Πυροσβεστήρας Συναγερμός Πυρκαγιάς Χημικά Ασφαλείας Κουτί Πρώτων Βοηθειών Copyright 2012 Page 3

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Περιγραφή Σελίδα ΠΡΟΛΟΓΟΣ 6 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 7 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 8 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 10 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 11 Εργαστήριο Χημείας Κοινός Εξοπλισμός 13 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ: ΜΗΚΟΣ, ΟΓΚΟΣ και ΘΕΡΜΟΚΑΣΙΑ 16 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 17 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ: ΟΓΚΟΣ, ΜΑΖΑ και ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ 21 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 21 ΔΟΚΙΜΕΣ ΜΕ ΦΛΟΓΑ 29 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 29 ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑ 33 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 34 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ και ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ 39 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 39 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ χημικών τύπων 44 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 44 ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 49 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 49 ΜΟΡΙΑΚΟ ΒΑΡΟΣ (ΤΙΤΛΟΔΟΤΙΣΗ) 56 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 57 ΝΟΜΟΣ του Charles 66 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 66 ΒΙΤΑΜΙΝΗ - Γ 73 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 74 ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ 85 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 88 ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΗΣΗ 91 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 93 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 96 ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ 97 Προ-εργαστηριακή εργασία 97 Συλλογή δεδομένων 97 Σύνταξη έκθεσης εργαστηρίου 97 Εκπρόθεσμη υποβολή της εργαστηριακής Copyright 2012 Page 4

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Χημεία είναι μια πειραματική επιστήμη. Έτσι, είναι σημαντικό ότι οι φοιτητές της χημείας κάνουν εργαστηριακά πειράματα για την πληρέστερη κατανόηση ότι οι θεωρίες που σπουδάζουν αναπτύχθηκαν από την κριτική αξιολόγηση πειραματικών δεδομένων. Το εργαστήριο μπορεί να βοηθήσει το μαθητή στη μελέτη της επιστήμης και έτσι με σαφήνεια να μπορεί να περιγράψει τις αρχές και τις έννοιες που εμπλέκονται. Τέλος, τα εργαστήρια πειραματισμού επιτρέπουν στους φοιτητές την ευκαιρία να αναπτύξουν τις τεχνικές και άλλες δεξιότητες χειρισμού τις οποίες οι φοιτητές της επιστήμης πρέπει να κατέχουν. Το Τμήμα Επιστημών και Υγείας στο αντιλαμβάνεται σαφώς τη σημασία του εργαστηριακού έργου για τη μελέτη της χημείας. Το Τμήμα έχει δεσμευτεί γι αυτή τη συνιστώσα της εκπαίδευσης σας και ελπίζει ότι θα επωφεληθείτε πλήρως από την ευκαιρία αυτή για να εξερευνήσετε την επιστήμη της Χημείας. Μία μοναδική πτυχή αυτού του εργαστηριακού προγράμματος είναι ότι έχει γίνει μια τεράστια προσωπική προσπάθεια για να χρησιμοποιηθούν περιβαλλοντικά λιγότερο τοξικά ή μη-τοξικά υλικά στα πειράματα αυτά. Αυτό δεν γίνεται μόνο για να προστατεύσει τους φοιτητές, αλλά και για να μειώσει τον αντίκτυπο αυτού του προγράμματος στο περιβάλλον. Αυτή η δέσμευση για το περιβάλλον παρουσίασε μια τεράστια πρόκληση, καθώς πολλά παραδοσιακά πειράματα δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λόγω των αρνητικών επιπτώσεων των εμπλεκόμενων χημικών ουσιών. Μερικά πειράματα είναι απολύτως ασφαλή για το περιβάλλον και τα παραγόμενα προϊόντα μπορούν να τοποθετηθούν στο κάδο στερεών και τα διαλύματα κάτω από τους απαγωγούς. Άλλα περιέχουν ένα πολύ περιορισμένο ποσό επικίνδυνων αποβλήτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα απόβλητα θα πρέπει να συλλέγονται σε κατάλληλα δοχεία για επεξεργασία και περισυλλογή. Το Τμήμα έχει δεσμευτεί για την περαιτέρω ανάπτυξη ασφαλών για το περιβάλλον πειραμάτων, τα οποία θα εξακολουθούν όμως να δείχνουν σαφώς τις θεμελιώδεις αρχές και τεχνικές. Η σειρά των πειραμάτων σε αυτό το Εγχειρίδιο Εργαστηρίου έχει σχεδιαστεί για να ακολουθήσει το πρόγραμμα των σπουδαστικών διαλέξεων. Ωστόσο, μερικές φορές η σειρά του υλικού που θα καλύπτεται στις διαλέξεις μπορεί να διαφέρει για διαφόρους λόγους και έτσι ορισμένα πειράματα να επιβάλλεται να γίνουν πριν ή μετά τη διάλεξη. Ανεξαρτήτως σειράς των διαλέξεων, είναι σημαντικό κάθε πείραμα να προετοιμάζεται προσεκτικά με την ανάγνωση του σχετικού κειμένου πριν έρθετε στο εργαστήριο. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να μεγιστοποιήσετε την εργαστηριακή εμπειρία. Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να απαντήσετε σε κάθε ερώτηση, όπως καταγράφονται στο εγχειρίδιο, δεδομένου ότι θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε το πείραμα, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του. Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι το εγχειρίδιο αυτό αποτελεί μία από τις συνεχείς καινοτόμες προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Σας ενθαρρύνουμε να μας προκαλείτε με ιδέες για βελτιώσεις ή προτάσεις για νέα πειράματα. Τέλος, ελπίζουμε να βρείτε το εγχειρίδιο τούτο χρήσιμο στη μελέτη της Χημείας σας. Το εγχειρίδιο αυτό αποτελεί εξολοκλήρου προσωπική προσπάθεια του καθηγητή Δρ Ιωάννη Πατρικίου με ειδίκευση στην Ιατρική Βιοχημεία, Systems Medicine, Ανοσολογία και Λιπιδιολογία. Copyright 2012 Page 6

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Είναι σημαντικό να είστε προετοιμασμένοι για κάθε πείραμα διαβάζοντας προσεκτικά πριν από κάθε εργαστηριακή συνάντηση. Αυτό, όχι μόνο θα διασφαλίσει ότι θα έχετε το μέγιστο όφελος από την εμπειρία, αλλά επιπλέον καθιστά ένα ασφαλέστερο περιβάλλον στο εργαστήριο. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για τη δική σας ασφάλεια, αλλά και για τους γύρω σας. Προκειμένου τα εργαστήρια να είναι ασφαλή και λειτουργικά έχουν αναπτυχθεί συγκεκριμένες πολιτικές. Στα εργαστήρια χημείας, με τον εξοπλισμό τους, τα υαλικά, και τα χημικά προϊόντα, υπάρχει πάντα η πιθανότητα ατυχημάτων. Ο κάθε ένας που κάνει πειραματικές εργασίες θα πρέπει να γνωρίζει και να ακολουθεί καθορισμένους κανόνες ασφαλείας. Οι κανόνες ασφαλείας, χειρισμού χημικών προϊόντων και εργαστηριακού εξοπλισμού παρέχουν τη δυνατότητα για ένα ασφαλές περιβάλλον. Όλοι όσοι εργάζονται στα εργαστήρια χημείας θα πρέπει να ακολουθούν τις πολιτικές που περιγράφονται παρακάτω. Επιπλέον, οπωσδήποτε πρέπει να έχετε διαβάσει τα εγχειρίδια ασφάλειας και κανονισμών που υποδεικνύονται στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου. Α. Ελάτε στο Εργαστήριο Προετοιμασμένοι για την Ασφάλεια 1. Στην αρχή του εξαμήνου, σας δόθηκε το πρόγραμμα των εργαστηριακών πειραμάτων. Διαβάστε το πείραμα πριν να έρθετε στην τάξη. Βεβαιωθείτε ότι έχετε κατανοήσει πλήρως το πείραμα πριν από την έναρξη της πραγματικής εργασίας. Εάν έχετε κάποια ερώτηση, ρωτήστε τον καθηγητή σας για διευκρινίσεις πριν από την έναρξη της διαδικασίας. 2. Κάντε μόνο τα πειράματα που έχουν ανατεθεί από τον καθηγητή σας. Δεν επιτρέπονται μη εξουσιοδοτημένα πειράματα. 3. Τα προστατευτικά ΓΥΑΛΙΑ ασφαλείας πρέπει να τα φοράτε καθόλη την διάρκεια του εργαστηρίου. 4. ΜΗ φοράτε φακούς επαφής ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. 5. ΜΗ φοράτε φαρδιά ρούχα στο εργαστήριο. Είναι ένας κίνδυνος πυρκαγιάς. Να φοράτε κλειστά παπούτσια. Δέστε τα μακριά μαλλιά, ώστε να μην πέσουν σε χημικές ουσίες ή σε φλόγα από καυστήρα Bunsen. 6. Μάθετε τη θέση και τη χρήση υλικών έκτακτης ανάγκης: σιντριβάνι για πλύσιμο οφθαλμών, ντους έκτακτης ανάγκης και πυροσβεστήρες. Απομνημονεύστε τις θέσεις τους στο εργαστήριο. Γνωρίστε τη θέση των εξόδων στο εργαστήριο. 7. Αυστηρά ΟΧΙ φαγητό ή ποτό ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. Ποτέ μη βάζετε τίποτα στο στόμα σας, ενώ είστε στο εργαστήριο. Πλύνετε τα χέρια σας πριν από την αναχώρησή σας από το εργαστήριο. 8. Να συμπεριφέρεστε με υπεύθυνο τρόπο, ενώ είστε στο εργαστήριο. Να είστε ενήμεροι για τους άλλους φοιτητές γύρω σας. 9. Κρατήστε το πάγκο του εργαστηρίου καθαρό από όλα τα προσωπικά αντικείμενα που δεν χρειάζονται για την πειραματική εργασία. Τοποθετήστε τα σακίδια, τσάντες, παλτά στον αποθηκευτικό χώρο που προβλέπεται. Copyright 2012 Page 7

Β. Χρησιμοποιείτε τα χημικά και τον εξοπλισμό με ασφαλή τρόπο 1. Κάντε διπλό έλεγχο της ετικέτας πάνω στο δοχείο, πριν να πάρετε μία χημική ουσία. Για να αποφευχθεί η μόλυνση των χημικών αντιδραστηρίων, ΠΟΤΕ να μην εισάγετε πιπέτες/ σιφώνια ή σπάτουλες σε φιάλες αντιδραστηρίων. 2. Πάρτε μόνο την ποσότητα του χημικού που χρειάζεται για το πείραμα. Μεταγγίστε (μεταφέρετε) τη χημική ουσία σε ένα μικρό, καθαρό δοχείο από το ντουλάπι σας. Ονομάστε το δοχείο με ετικέτα. Μην πάρετε το δοχείο αποθέματος στο πάγκο εργασίας σας. 3. ΜΗΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΤΕ αχρησιμοποίητα ΧΗΜΙΚΑ στα αρχικά ΔΟΧΕΙΑ (STOCK). Υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης των χημικών ουσιών. Ακολουθήστε τις οδηγίες του καθηγητή σας για την εξάλειψη αχρησιμοποίητων χημικών ουσιών. 4. Μη μετακινείτε ή ανακινείτε θερμόμετρα στο εργαστήριο. Τα εργαστηριακά θερμόμετρα ανταποκρίνονται γρήγορα στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος τους. Επιπλέον θα σας παρέχονται ηλεκτρονικού τύπου θερμόμετρα. 5. Καθαρίστε τις διαρροές. Διαρροές από χημικές ουσίες ή νερό στην επιφάνεια εργασίας ή στο δάπεδο πρέπει να καθαρίζονται αμέσως. Μικρές διαρροές του υγρού μπορεί να καθαριστούν με μια χαρτοπετσέτα. Χρησιμοποιήστε το όξινο ανθρακικό νάτριο για την εξουδετέρωση τυχόν διαρροών από οξέα. Μεγάλες διαρροές απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Ειδοποιήστε τον καθηγητής σας ή τον τεχνικό εργαστηρίου αν σπάσει ένα θερμόμετρο, έτσι ώστε να γίνουν οι ειδικές μέθοδοι για την αφαίρεση του υδραργύρου. 6. Πετάξτε τα σπασμένα γυαλιά στα παρεχόμενα ειδικά δοχεία. Μην τοποθετείτε σπασμένο γυαλί στο καλάθι αχρήστων. 7. Για πειράματα με φλόγα και ψιλές θερμοκρασίες να χρησιμοποιείτε μόνο το κατάλληλο ανθεκτικό στη θερμότητα γυαλί (πυρέξ ή ένδειξη Kimax). Άλλα αντικείμενα μπορεί να σπάσουν όταν θερμαίνονται. Να είστε πολύ προσεκτικοί από καυτά αντικείμενα. Το σίδηρο ή το γυαλί φαίνονται το ίδιο όταν είναι ζεστά όπως συμβαίνει σε θερμοκρασία δωματίου. 8. Να είστε προσεκτικοί από πυρκαγιές. Μικρές φωτιές μπορεί να σβήσουν με την κάλυψη τους με μία ύαλο ωρολογίου/παρατήρησης. Για μεγαλύτερες πυρκαγιές, μπορεί να χρησιμοποιηθούν πυροσβεστήρες. Εάν τα ρούχα ή τα μαλλιά σας πιάσουν φωτιά ο κανόνας είναι πτώση και κινήσεις ρολό για να σβήσουν οι φλόγες ή κατευθείαν στο ντους ασφαλείας. 9. Αναφέρετε στον καθηγητή σας τυχόν τραυματισμούς που συμβαίνουν στο εργαστήριο. 10. Θα πρέπει να υπογράψετε απαραίτητα το έντυπο ασφαλείας πριν να μπορέσετε να εργαστείτε στο εργαστήριο. Εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με αυτούς τους κανόνες και τις διαδικασίες, ρωτήστε το καθηγητή σας ή τον τεχνικό εργαστηρίου πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε εργασία στο εργαστήριο σε αυτό το μάθημα. 11. Επιπροσθέτως πρέπει να εξεταστείτε γραπτώς για τους κανόνες ασφαλείας όπως αναγράφεται στο έντυπο ασφαλείας στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: 1. Θα σας ανατεθεί ένα συρτάρι /ντουλάπι. Ελέγξετε τη λίστα εξοπλισμού και βεβαιωθείτε ότι όλα τα υλικά / αντικείμενα που παρατίθενται είναι μέσα στο συρτάρι σας και σε καλή κατάσταση. ΕΙΣΤΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΥΛΙΚΟ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΤΕ ΩΣ ΕΧΟΥΝ στο τέλος του εξαμήνου. Copyright 2012 Page 8

2. Θα πρέπει να μάθετε τα ονόματα και τις λειτουργίες όλου του εξοπλισμού στο συρτάρι σας. 3. Καταγράψετε τον αριθμό του συρταριού σας και ασφαλίστε το πριν απο την κάθε έξοδο σας από το χώρο του εργαστηρίου. Συμπληρώστε την κάρτα με τα αντικείμενα στο συρτάρι σας (παραλαβή) και δώστε την ενυπόγραφη στον τεχνικό εργαστηρίου. Κρατάτε πάντα σημειώσεις στο τετράδιο εργαστηρίου και στους πίνακες δεδομένων σας. Στην επόμενη εργαστηριακή συνάντηση θα υποβάλετε συμπληρωμένη έκθεση. Copyright 2012 Page 9

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑ 101 Σημείωση: Η μη τήρηση των κανόνων ασφαλείας θα έχει ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση σας από αυτό το μάθημα. 1. Να φοράτε εγκεκριμένα γυαλιά ασφαλείας ανά πάσα στιγμή στο εργαστήριο. 2. Όχι φακούς επαφής κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου. 3. Μη φοράτε φαρδιά ρούχα στο εργαστήριο. Είναι ένας κίνδυνος πυρκαγιάς. 4. Δέστε τα μακριά μαλλιά. Είναι επίσης ένας κίνδυνος πυρκαγιάς. 5. Να φοράτε κλειστά παπούτσια στο εργαστήριο. 6. Ποτέ μη βάζετε τίποτα στο στόμα σας, ενώ είστε στο εργαστήριο. 7. Αμέσως ξεπλύνετε όλα τα χημικά που έχουν τυχόν χυθεί στο δέρμα ή στα ρούχα σας. 8. Κρατήστε το εργαστήριο τακτοποιημένο. Επιστρέψετε τα δοχεία αντιδραστηρίων και εξοπλισμού στη σωστή τους θέση. Βάλτε όλα τα αντικείμενα που δεν χρειάζονται για την πειραματική εργασία στα προβλεπόμενα ράφια. 9. Καθαρίστε όλες τις διαρροές χημικών ή σπασμένα γυαλιά αμέσως. Θα πρέπει να αναφέρετε τυχόν διαρροές ή ατυχήματα στον καθηγητή σας η τον τεχνικό εργαστηρίου (Μην προσπαθήσετε να καθαρίσετε υδράργυρο, αν χυθεί, από μόνοι σας). 10. Σκεφτείτε την ποσότητα χημικών αντιδραστηρίων που θα πρέπει να πάρετε από ένα απόθεμα/μπουκάλι. Ποτέ μην επιστρέφετε αχρησιμοποίητα χημικά σε μπουκάλια αποθεμάτων. 11. Απορρίψετε τα χημικά απόβλητα μόνο σύμφωνα με τις οδηγίες. 12. Να συμπεριφέρεστε με υπεύθυνο τρόπο. 13. Να είστε ενήμεροι για τη θέση και τη χρήση του εξοπλισμού ασφαλείας του εργαστηρίου. 14. Να αναφέρετε αμέσως τα ατυχήματα και τους τραυματισμούς στον καθηγητή σας. 15. Να ΜΗΝ εκτελούνται μη εξουσιοδοτημένα πειράματα 16. Πλένετε καλά τα χέρια σας κάθε φορά που φεύγετε από το εργαστήριο. 17. Απαγορεύεται η μεταφορά φαγητού ή ποτού στο εργαστήριο Διάβασα προσεκτικά όλες τις προφυλάξεις ασφαλείας που συνοψίζονται ανωτέρω και αναγνωρίζω ότι είναι ευθύνη μου να τους τηρώ σε όλη αυτή την πορεία. ΧΗΜΕΙΑ 101 Όνομα (ολογράφως) Ημερομηνία: ΤΜΗΜΑ: Υπογραφή Copyright 2012 Page 10

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 1. Να φοράτε εγκεκριμένα γυαλιά ασφαλείας ΠΑΝΤΟΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ στο εργαστήριο. 2. Όχι φακούς επαφής κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου. 3. Μη φοράτε φαρδιά ρούχα στο εργαστήριο. Είναι ένας κίνδυνος πυρκαγιάς. 4. Δέστε τα μακριά μαλλιά. Είναι επίσης ένας κίνδυνος πυρκαγιάς. 5. Να φοράτε κλειστά παπούτσια στο εργαστήριο. 6. Ποτέ μη βάζετε τίποτα στο στόμα σας, ενώ είστε στο εργαστήριο. 7. Αμέσως ξεπλύνετε όλα τα χημικά που έχουν τυχόν χυθεί στο δέρμα ή στα ρούχα σας. 8. Κρατήστε το εργαστήριο τακτοποιημένο. Επιστρέψετε τα δοχεία αντιδραστηρίων και εξοπλισμού στη σωστή τους θέση. Βάλτε όλα τα αντικείμενα που δεν χρειάζονται για την πειραματική εργασία στα προβλεπόμενα ράφια. 9. Καθαρίστε όλες τις διαρροές χημικών ή σπασμένα γυαλιά αμέσως. Θα πρέπει να αναφέρετε τυχόν διαρροές η ατυχήματα στον καθηγητή σας η τον τεχνικό εργαστηρίου (Μην προσπαθήσετε να καθαρίσετε υδράργυρο, αν χυθεί, από μόνοι σας). 10. Σκεφτείτε την ποσότητα χημικών αντιδραστηρίων που θα πρέπει να πάρετε από ένα απόθεμα/μπουκάλι. Ποτέ μην επιστρέφετε αχρησιμοποίητα χημικά σε μπουκάλια αποθεμάτων. 11. Απορρίψτε τα χημικά απόβλητα μόνο σύμφωνα με τις οδηγίες. 12. Να συμπεριφέρεστε με υπεύθυνο τρόπο. 13. Να είστε ενήμεροι για τη θέση και τη χρήση του εξοπλισμού ασφαλείας του εργαστηρίου. 14. Να αναφέρετε αμέσως τα ατυχήματα και τους τραυματισμούς στον καθηγητή σας. 15. Να ΜΗΝ εκτελούνται μη εξουσιοδοτημένα πειράματα 16. Πλένετε καλά τα χέρια σας κάθε φορά που φεύγετε από το εργαστήριο. 17. Απαγορεύεται η μεταφορά φαγητού ή ποτού στο εργαστήριο ΕΛΑΤΕ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΙ! ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ Προτού μπείτε στο εργαστήριο. Copyright 2012 Page 11

Εργαστήριο Χημείας Κοινός Εξοπλισμός Παρακάτω είναι οι φωτογραφίες και τα ονόματα του κοινού εργαστηριακού εξοπλισμού που θα συναντήσετε στη Χημεία 101. Balance (electronic) Ζυγαριά Beakers Ποτήρια Ζέσεως Bunsen Burner Καυστήρας Buret Προχοΐδα Clay Triangle Πυρίμαχο Τρίγωνο Crucible Χωνευτήρια Crucible in Triangle Χωνευτήρι Θέρμανσης Crucible Tongs Λαβίδα Dropper Pipets Σταγονόμετρα Dropper in action Erlenmeyer Flasks Κωνικές Φιάλες Erlenmeyer Evaporating Dish Δισκίο εξάτμισης Copyright 2012 Page 13

Forceps Λαβίδα Funnels Χωνιά Goggles Προστατευτικά Γυαλιά Graduated Cylinders Ογκομετρικοί Κύλ. Pinch Clamp Τσιμπίδα διαρροής Pipets and Bulbs Σιφώνια (Πιπέττες) Plastic and Rubber Policemen Ring Clamp & Stand Στύλος Στήριξης Scoopula Σπάτουλα Stirring Rods Ράβδος Ανάδευσης Thermometers Θερμόμετρα Test Tubes in Rack Δοκιμαστικοί Σωλήνες Copyright 2012 Page 14

Test Tube Holder Λαβίδα Tube & Holder in Action Utility Clamp Σφικτήρας Clamp in action Σφικτήρας σε δράση Wash Bottle Μπουκάλι Ξεπλύματος Watch Glasses Φακοί Παρατήρησης Wire Gauze Μεταλλική Γάζα Combined for Heating Σύστημα Θέρμανσης Copyright 2012 Page 15