Οµιλία κ. Παναγή Βουρλούµη, Προέδρου και ιευθύνοντος Συµβούλου ΟΤΕ στο συνέδριο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων «Η υναµική της Ευρυζωνικότητας στη Μεσόγειο: Μοχλός για ιεθνή Συνεργασία προς Όφελος της Αγοράς και του Πολίτη» Τίτλος ενότητας: «Πολιτικές Προαγωγής της Ευρυζωνικότητας σε ιεθνές Επίπεδο» Τρίτη 2 Μαΐου 2006 10:30 12:45
2 Μαΐου 2006. Ο τίτλος της ενότητας που συµµετέχω «Πολιτικές Προαγωγής της Ευρυζωνικότητας σε ιεθνές Επίπεδο» µου προκαλεί κάποια σύγχυση. Πώς µπορούµε να µιλάµε για διεθνές επίπεδο όταν µέχρι πρόσφατα η ευρυζωνικότητα στη χώρα µας βρισκόταν στο µηδέν και τώρα ακόµη είναι ουραγός της Ευρώπης. Είναι προτιµότερο να χρησιµοποιήσω τον λίγο χρόνο που µου δίνεται για ν ασχοληθώ µε τα τεκταινόµενα µέσα στην Ελλάδα στον τοµέα αυτό και ειδικότερα πώς θα µπορέσουµε, σε σύντοµο χρόνο να γίνουµε αξιόπιστοι συνοµιλητές και συνεργάτες στην διεθνή ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας. Ότι είναι χαµηλός ο βαθµός διείσδυσης της ευρυζωνικότητας στη χώρα µας, δεν χάνουν ευκαιρία να µας το θυµίζουν οι πάντες, Βρυξέλλες, τα ΜΜΕ και άλλοι, αρµόδιοι και µη. Τείνει να δηµιουργηθεί ένα εθνικό κόµπλεξ, σύµπλεγµα κατωτερότητας και ενοχής. Η δηµόσια συζήτηση εκτρέπεται σε αλληλοκατηγορίες για την ευθύνη της καθυστέρησης. Πράγµατι υπάρχουν λόγοι και εξηγήσεις γιατί η ευρυζωνικότητα βρέθηκε τόσο πίσω. Λόγοι που σε µεγάλο βαθµό οφείλονται στην γενικότερη καθυστέρηση της ίδιας της χώρας αλλά και σε συγκεκριµένες στρατηγικές και παραλείψεις των φορέων εκείνων που έχουν ευθύνη για την ανάπτυξη γενικά και για τις τηλεπικοινωνίες ειδικότερα. Μέσα σ αυτούς είναι και ο ΟΤΕ. Αν υπάρχουν όµως δικαιολογίες για την µέχρι πρόσφατα αντιµετώπιση του ζητήµατος δεν υπάρχει καµιά για την από δω και πέρα. Για τον ΟΤΕ η ευρυζωνικότητα δεν είναι µια αφηρηµένη έννοια. Αποτελεί το µέλλον της επιχείρησης. Έχοντας µείνει πίσω µας δίνεται το προνόµιο να βλέπουµε τι γίνεται αλλού, σ έναν τοµέα που η επιτάχυνση των εξελίξεων είναι δεδοµένη. Γνωρίζουµε πολύ καλά τί σηµαίνει VOIP, Triple Play, τι είναι το Skype. Γνωρίζουµε τους κινδύνους της αδράνειας, µας τους θυµίζουν συνεχώς οι αδυσώπητοι νόµοι της αγοράς. Αλλά δεν µένουµε αδρανείς. Ας δούµε σύντοµα πώς έχει αντιδράσει στην πρόκληση ο ΟΤΕ, παίρνοντας ως αφετηρία τον Σεπτέµβριο του 2004, εποµένη της λήξης των Ολυµπιακών της Αθήνας που είχαν απορροφήσει όλη την ενεργητικότητά του επί δύο σχεδόν χρόνια. 2
Στο τέλος του 2004 υπήρχαν στην Ελλάδα 90.000 περίπου εγκατεστηµένες πόρτες και 45.000 περίπου λειτουργούσες συνδέσεις ADSL, ποσοστό κάτω του 0,5% του πληθυσµού. Στο τέλος του 2005 οι πόρτες είχαν αυξηθεί σε 216.000 και οι λειτουργούσες σε 150.000. Σήµερα ο αριθµός είναι 320.000 περίπου και 250.000 αντίστοιχα, ποσοστό 2,5% και όχι 1,5% που αναφέρθηκε. Τα σηµεία πρόσβασης από 200 έχουν αυξηθεί σε περίπου 500 µε έµφαση στην Περιφέρεια. Στόχος του ΟΤΕ για το τέλος του 2006 είναι να έχει εγκαταστήσει 750.000 πόρτες σε 1.170 σηµεία και ο αριθµός των χρηστών να έχει φτάσει το µισό εκατοµµύριο, για να διπλασιαστεί στο τέλος του 2007. Και τότε ακόµη η Ελλάδα θα είναι πίσω αλλά η διαφορά µε τον µέσο Ευρωπαϊκό όρο θα µειώνεται σταθερά µε στόχο να έχει µηδενιστεί ως το 2010, τουλάχιστον ανάµεσα στην Ελλάδα και τα Μεσογειακά κράτη. Ο στόχος αφορά τα σχέδια του ΟΤΕ και δεν περιλαµβάνει τυχόν επενδύσεις από παρόχους, τους οποίους ο ΟΤΕ καταβάλλει κάθε προσπάθεια να διευκολύνει. Η ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας έχει µπει στην «δυναµική» της φάση και σ αυτό συνέβαλαν διάφοροι παράγοντες. Αποµονώνω εδώ την µείωση των τιµών από τον ΟΤΕ, µέχρι και 49% τον Σεπτέµβριο του 2004 και τις από τότε διαδοχικές µειώσεις. Γνωρίζουµε ότι οι τιµές στην Ελλάδα παραµένουν ακόµη σχετικά υψηλές, ιδίως σε συνάρτηση µε τις πραγµατικές ταχύτητες. Η επιτάχυνση της διάδοσης της ευρυζωνικότητας αποκαλύπτει τώρα τα όρια δυνατοτήτων του υφισταµένου δικτύου. Στο πρόγραµµα του ΟΤΕ έχει άµεση προτεραιότητα η ενίσχυση του βασικού δικτύου έτσι ώστε να µπορεί ο χρήστης να έχει τις ταχύτητες που θέλει και να µπορεί να χρησιµοποιεί όλες τις δυνατότητες που δίνει το ADSL. Στόχος µας να το πετύχουµε πριν τα τέλη του 2006. Ανέφερα εδώ πολύ περιληπτικά τις προσπάθειες του ΟΤΕ. Θα µπορούσα να επεκταθώ στο τι κάνει για να βοηθήσει την ανάπτυξη περιεχοµένου content, την ασύρµατη πρόσβαση µέσω του Hellas Sat. Το Wi fi και Wi max. Την συµπαράστασή του στα φοιτητικά προγράµµατα της Κυβέρνησης, την εκπαιδευτική και ενηµερωτική προσπάθεια. Πρόσφατα µάλιστα εγκρίναµε ένα πρόγραµµα, το OTE Broadband Roadshow για τη διάδοση της ευρυζωνικότητας. Το πρόγραµµα αποτελείται από µια µεγάλη κινητή µονάδα που µέσα σε µια διετία θα επισκεφθεί 22 πόλεις ενηµερώνοντας τους πολίτες µε απλό και κατανοητό τρόπο για τις δυνατότητες και τα οφέλη της ευρυζωνικότητας. 3
Όλα αυτά προϋποθέτουν µεγάλες επενδύσεις. Το τριετές επιχειρηµατικό σχέδιο της ΟΤΕ Α.Ε. προγραµµατίζει επενδύσεις 946 εκατ., κυρίως σε δίκτυο και ευρυζωνικότητα. Η προσπάθεια που γίνεται, για να πετύχει, επιβάλλει και αλλαγές συστηµάτων, εσωτερικών διαδικασιών, τρόπου εργασίας, αλλά και νοοτροπίας µέσα στην επιχείρηση. Μέσω της ευρυζωνικότητας ο ΟΤΕ επιδιώκει να κινητοποιήσει όλο του το προσωπικό, να δώσει συγκεκριµένους στόχους. Να εκσυγχρονισθεί. Είναι λίγο η κότα και το αυγό. Αν δεν το κάνει δεν θα πετύχει τους στόχους του που κι εκείνοι αποτελούν τα συγκεκριµένα κίνητρα για να γίνει ανταγωνιστικός. Όλη αυτή η επένδυση σε χρήµα και προσπάθεια θα παραµείνει για αρκετό διάστηµα ζηµιογόνος. Αυτή είναι η φύση της δουλειάς µε την οποία ασχολούµαστε. Επενδύουµε στο µέλλον του ΟΤΕ και όπως όλες οι επενδύσεις έχουν και αυτές του κινδύνους τους. Θα αναφερθώ εδώ στον υπ αριθµό ένα κίνδυνο που είναι ο ρυθµιστικός. Η πρόωρη ρύθµιση της ευρυζωνικότητας, που θα αποθαρρύνει τις επενδύσεις. Σε Συνέδριο για τις τηλεπικοινωνίες οργανωµένο από την Ρυθµιστική Αρχή, ο εκπρόσωπος του ΟΤΕ θα έπρεπε κανονικά να αισθάνεται άβολα. Ο ΟΤΕ είναι ο κύριος στόχος της ρύθµισης. Εγώ δεν αισθάνοµαι καθόλου έτσι. Αντίθετα ευχαριστώ την ΕΕΤΤ που µου δίνει την ευκαιρία να επισηµάνω µερικά πράγµατα που νοµίζω θα βοηθήσουν στη σωστή ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα. Μέχρι την πρόσφατη ψήφιση του Ν/Σ για τις τηλεπικοινωνίες, η ΕΕΤΤ συγκέντρωνε τις εξουσίες του νοµοθέτη, δικαστή και ας µου επιτραπεί δηµίου. Ο νέος νόµος κάπως την περιορίζει αλλά παραµένει παντοδύναµη και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι το Κράτος δεν έχει καταλήξει ακόµη σε κάποιο µοντέλο ανάπτυξης στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Έτσι η ΕΕΤΤ κρατά κυριολεκτικά στα χέρια της το µέλλον του κλάδου. Η µέχρι πριν λίγους µήνες εµπειρία του ΟΤΕ µε την ΕΕΤΤ δικαιολογεί κάποια νευρικότητα. Μέχρι πρόσφατα η ΕΕΤΤ µε τις αποφάσεις της δηµιούργησε ένα κατ επίφαση ανταγωνιστικό περιβάλλον µε όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις και όσο το δυνατόν χαµηλότερες τιµές. Το επιδίωξε µε την επιβολή πολύ χαµηλών τιµών χονδρικής και τούτο δεν προώθησε καθόλου τις επενδύσεις. 4
εν είναι τυχαίο ότι προηγουµένως δεν ανέφερα την συµβολή των παρόχων στην ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας. Είναι ως τώρα ασήµαντη. Στηριζόµενοι στη µεγάλη τους πλειοψηφία στις φτηνές υποδοµές του ΟΤΕ, µε εξασφαλισµένα κέρδη, προτιµούν να επενδύουν σε διαφήµιση και όχι σε υποδοµές. Η πολιτική του Ρυθµιστή ήταν η ανακατανοµή της πίτας σε βάρος του ΟΤΕ και όχι το µεγάλωµά της. Προσπαθώντας να καταλάβω γιατί στα τέλη του 2003 και αρχές του 2004, ενώ ήταν κραυγαλέα η ανάγκη να γίνουν άµεσα επενδύσεις στην ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας ο ΟΤΕ ολιγώρησε, νοµίζω πως βρήκα µία από τις αιτίες. Στο τέλος του 2003 η ΕΕΤΤ µε µια µονοκοντυλιά έκοψε από τα έσοδα του ΟΤΕ 120 εκατ. µειώνοντας αδικαιολόγητα τις τιµές των µισθωµένων κυκλωµάτων, απόφαση που η ίδια αντέστρεψε σε κάποιο βαθµό τον επόµενο χρόνο, αντιλαµβανόµενη το λάθος της. Η ζηµιά όµως είχε γίνει. Σε µια κρίσιµη στιγµή για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας ο αιφνιδιασµός αποσταθεροποίησε τον τότε ΟΤΕ και οδήγησε σε αναστολή του προγράµµατος επενδύσεων. εν µπορεί κανείς να κατηγορήσει τους υπεύθυνους γιατί µέσα σε κλίµα απόλυτης ρυθµιστικής αβεβαιότητας δίστασαν να δεσµεύσουν και άλλα εκατοµµύρια, επιπλέον των 300 που είχαν ήδη δαπανηθεί για τους Ολυµπιακούς. Χάθηκε όµως ένας πολύτιµος χρόνος που για τις τηλεπικοινωνίες είναι µεγάλο διάστηµα. Ο τωρινός ΟΤΕ, χωρίς να έχει ξεκαθαρίσει ακόµη το ρυθµιστικό τοπίο, παίρνει το ρίσκο και επενδύει. Όπως κάθε µεγάλος ιδιώτης τηλεπικοινωνιακός επενδυτής αναµένει την κερδοφορία των επενδύσεών του σε κάποιο εύλογο χρονικό διάστηµα. Ελπίδα µας είναι να µην βιαστεί η ΕΕΤΤ να ρυθµίσει µια αγορά πριν αυτή η αγορά αποκτήσει το µέγεθος που κάνει την ρύθµιση αναγκαία και, όταν φτάσουµε εκεί, να εφαρµόσει την κλίµακα των επενδύσεων (ladder of investment), δηµιουργώντας έτσι ένα σταθερό και προβλέψιµο ρυθµιστικό περιβάλλον που δίνει κίνητρα για επενδύσεις. Οι πρόσφατες θέσεις της ΕΕΤΤ είναι ενθαρρυντικές και έχουµε εµπιστοσύνη ότι θα καταφέρει να βρει την χρυσή τοµή που συνδυάζει ανταγωνισµό µε ανάπτυξη. Καθόλου εύκολη δουλειά αλλά απαραίτητη. 5