ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Γιάννης Τσιαούσης Χειρουργός, Επ. Καθηγητής Ανατομίας Ιατρική Σχολή Παν/μίου Κρήτης
χειρουργική ανατομία παχέος εντέρου εμβρυολογική ανάπτυξη παχέος εντέρου άρτια τεχνική ριζικότητα επέμβασης αρτηριακή αιμάτωση ριζικότητα επέμβασης θέση αναστόμωσης λεμφαγγειακή αποχέτευση ριζικότητα επέμβασης
εμβρυολογικά στοιχεία εντέρου εξαφάνιση κοιλιακού μεσεντερίου μέσου & οπισθίου εντέρου μέσο έντερο: μόνο ραχιαίο μεσεντέριο 2 πέταλα διαχωρίζονται στην αορτή τοιχωμ περιστόναιο οπισθίου κοιλ τοιχ μέσο έντερο: 12/λο-νηστιδική καμπή ως μέσον εγκαρσίου κόλου (άνω μεσεντέριος αρτ-λεκιθική αρτ) άνω μεσεντέριος αρτ: άξονας περιστροφής
εμβρυολογικά στοιχεία εντέρου περιστροφή εντέρου 3 στάδια κήλης: εμφάνιση, ανάταξη, σταθεροποίηση στάδιο φυσιολογικής κήλης επιμήκυνση εντέρου πρόπτωση δια του ομφαλικού ανοίγματος άνω μεσεντέρια αρτ: κεντρικό στοιχείο κήλης ΑΡ περιστροφή 90 ο κεφαλική έλικα: ΔΕ, ουραία έλικα: ΑΡ κεφαλική έλικα ουραία έλικα
περιστροφή εντέρου εμβρυολογικά στοιχεία εντέρου στάδιο ανατάξεως παραπέρα ΑΡ στροφή 180 ο εγγύς τμήμα κεφαλικής έλικας: ανάταξη & πέρασμα κάτω από μεσεντέρια αρτ ουραία έλικα: ανατάσσεται τελευταία μετά από περιστροφή 180 ο συνολική περιστροφή 2 σταδίων: 270 ο κεφαλική έλικα ουραία έλικα
εμβρυολογικά στοιχεία εντέρου περιστροφή εντέρου στάδιο σταθεροποίησης κάθοδος τυφλού καθήλωση ραχιαίου μεσεντ τυφλού & ανιόντος στο τοιχ περιτ καθήλωση: τριγωνικό σχήμα (βάση - κορυφή) άνω όριο τριγώνου: πρόσφυση εγκαρσίου μεσοκόλου κάτω όριο τριγώνου πρόσφυση μεσεντερίου λ.ε.
περιστροφή εντέρου στάδιο σταθεροποίησης εμβρυολογικά στοιχεία εντέρου συγχώνευση μεσοκόλου κατιόντος με οπ τοιχωμ περιτόναιο παραλληλόγραμμο άνω όριο κάτω όριο συγχώνευση με οπ τοιχ περιτόν στη μέση γραμμή ως ΑΡ κολοπαρ. αύλακα περιτονία του Toldt: σπλαχνικά & τοιχωματικά περιτόναια χειρουργική κινητοποίηση: αποκατάσταση ραχιαίου μεσεντερίου
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου άνω μεσεντέρια αρτηρία έκφυση μέσης κολικής προ της εισόδου στο μεσεντέριο πορεία προς το ΔΕ κάτω τεταρτημόριο ήπια στροφή αριστερά τυφλό: αναστόμωση με ειλεοκολική σχηματισμός άνω μεσεντέριου βρόχου 4-6 νηστιδικές αρτηρίες προ της ειλεοκολικής αρτηρίας 9-13 ειλεικές μετά την ειλεοκολική ειλεοκολική αρτηρία: ο πιο σταθερός κλάδος της άνω μεσεντερίου οδηγό σημείο στις αγγειογραφίες
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου δεξιά κολική αρτηρία κλάδος του στελέχους της μέσης κολικής (52%) κλάδος άνω μεσεντέριας (38%) κλάδος ειλεοκολικής (8%) (επικουρική δεξιά κολική αρτηρ.) απούσα (2%) πορεία πίσω από τοιχ. περιτόναιο ως το ανιόν κόλο
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου μέση κολική αρτηρία έκφυση κάτω από αγκιστροειδή απόφυση είσοδος σε εγκάρσιο μεσόκολο ποικιλία κατανομής κοινό στέλεχος με δεξιά (53%) ξεχωριστή έκφυση (44%) σπανίως από: κοιλιακή, γ/12δακτυλική, ραχιαία & κάτω παγκρεατική, ηπατική, σπληνική
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου κάτω μεσεντέρια αστηρία -αριστερή κολική - σιγμοειδικές αριστερή κολική διχασμός στη σπληνική καμπή δεξιός κλάδος με αρ. κλάδο μέσης κολικής αρ. κλάδος με επιχείλια αρτηρία κλάδοι: συνέχεια ως επιχείλια, χωρίς αναστόμωση σιγμοειδικές άνω ορθική αρτηρία αναστομώσεις μεταξύ μεσεντέριων αρτηρ. επιχείλιος αρτηρία μέση - αριστερή κολική: κεντρική αναστομωτική αρτηρία τόξο Riolan
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου Dwight & Drummond επιχείλιος αρτηρία η πιο κοντινή & παράλληλη με το τοίχωμα του εντέρου αρτηρία που χορηγεί τα ευθέα αγγεία συνεχές κανάλι δυνητικής παράπλευρης κυκλοφορίας σχηματισμός από 3 ης 4 ης τάξης αρτηρ. τόξα τμήμα μέσης κολικής αρτηρίας: επιχείλιος αρτηρία
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου ευθέα αγγεία κάθετοι κλάδοι επιχείλιας αρτηρίας στο εντερικό τοίχωμα παχύ έντερο: μακρύτερα, αραιότερα, ευθύτερα σχηματισμός στο εντερικό τοίχωμα 4 πλεγμάτων υπορογόνιο μυϊκό υποβλεννογόνιο βλεννογόνιο
αρτηριακή αιμάτωση παχέος εντέρου επιχείλιος αρτηρία ασθενή σημεία ασθενή σημεία: απουσία αναστομωτικών τόξων πλησίον εντερικού τοιχώματος απουσία παλίνδρομης ειλεϊκής αρτηρίας ( 61%) απουσία τυφλοκολικής αρτηρίας (10%) σπληνική καμπή: απουσία (7%) ή ανεπαρκής (32%) αναστόμωση αρ. κλάδου μέσης κολικής ανιόντ. κλάδου αρ. κολ. αρτηρίας (σημείο Griffith) τόξο Riolan: ασταθές
λεμφαγγειακή αποχέτευση subserosal plexus muscular plexus mucosal plexus tumo r Λεμφαδένες Παχέος Εντέρου ανόμοια κατανομή σε όλο το μήκος ηλικία φύλο προεγχειρητική Α/Θ (μέγεθος, αριθμός) according to Földi & Kubik drainage segment ca. 5-8 cm valves unidirectional bi-directional spread!
λεμφαγγειακή αποχέτευση παρακολικοί λ/α
λεμφαγγειακή αποχέτευση μεσοκολικοί λ/α
λεμφαγγειακή αποχέτευση κεντρικοί λ/α "high tigh" μέσοι κολικοί λ/α ΑΡ κολικοί λ/α ειλεοκολικοί λ/α σιγμοειδ λ/α
λεμφαγγειακή αποχέτευση Skip λεμφαδενικές μεταστάσεις: σπάνιες... άνω μεσεντέριοι λ/α κάτω μεσεντέριοι λ/α
λεμφαγγειακή αποχέτευση εγκάρσιο κόλο επέκταση σε δύο κατευθύνσεις! άνω μεσεντέριοι λ/α κάτω μεσεντέριοι λ/α
λεμφαγγειακή αποχέτευση εγκάρσιο κόλο λ/α κεφαλής παγκρέατος κάτω παγκρεατικοί λ/α ρίζα μεσοκόλου άνω μεσεντέριοι λ/α
λεμφαγγειακή αποχέτευση εγκάρσιο κόλο ΑΡ γαστροεπιπλοϊκοί λ/α λ/α κεφαλής παγκρέατος ΔΕ γαστροεπιπλοϊκοί λ/α
καρκίνος εγκαρσίου κόλου οδοί λεμφαδενικής διασποράς ηπατική καμπή κεφαλή παγκρέατος (~5%) ΔΕ γαστρεπιπλοϊκή αρτηρία εγκάρσιο κόλο κάτω χείλος παγκρέατος σπληνική καμπή ρίζα μεσεντερίου κάτω μεσεντέριος αρτηρία
διάνοιξη γαστροκολικού συνδέσμου right gastro-epiploic art. stomach gastrocolic lig. branch to hepatic flexure transverse mesocolon transverse colon
left gastro-epiploic art. branch to splenic flexure mesocolic radix transverse mesocolon
εγκάρσιο μεσόκολο pancreas sup. mesenteric vein sup. mesenteric art. middle colic art. transverse mesocolon splenic flexure
κινητοποίηση ηπατικής καμπής duodenum anterior renal fascia (Gerota fascia) ascending mesocolon
κινητοποίηση δωδεκαδακτύλου & παγκρέατος duodenum pancreatic head anterior renal fascia (Gerota fascia)
κινητοποίηση δωδεκαδακτύλου & παγκρέατος duodenum anterior renal fascia (Gerota fascia)
κινητοποίηση δωδεκαδακτύλου & παγκρέατος duodenum retropancreatic space pancreatic head inf. cava vein aorta anterior renal fascia (Gerota fascia)
αρτηριακή αιμάτωση εγκαρσίου κόλου Ρίζα μεσοκόλο υ δωδεκαδάκτυλο άνω μεσεντέρια φλέβα άνω μεσεντέρια αρτ άνω μεσεντέριο πλέγμα κεφαλή παγκρέατος εγκάρσιο μεσόκολο εγκάρσιο κόλο
αρτηριακή αιμάτωση εγκαρσίου κόλου sup. mesenteric vein sup. mesenteric art. middle colic art.
αρτηριακή αιμάτωση εγκαρσίου κόλου left gastro-epiploic art. mesocolic radix splenic art. short gastric art. branch to splenic flexure middle colic art.
εγκάρσιο μεσόκολο mesocolic radix pancreas transverse mesocolon splenic flexure
εγκάρσιο μεσόκολο pancreas middle colic art. transverse mesocolon splenic flexure
οπισθοπαγκρεατικός & οπισθοδωδεκαδακτυλικός χώρος duodenum pancreati c head pancreas inf. cava vein aorta anterior renal fascia (Gerota fascia) anterior renal fascia (Gerota fascia)
ολική εκτομή μεσοκόλου transverse mesocolon serosal covering (upper layer) middle colic art. serosal covering (lower layer)
έκταση εκτομής εντέρου εξαρτάται από: α) θέση όγκου ποιότητα κόλου β) επέκταση λεμφαδενικής διασποράς κατά μήκος των επιχειλίων αγγείων
καρκίνος ΔΕ κόλου έκταση εκτομής καρκίνος τυφλού ανιόντος απολίνωση ειλεοκολικών αγγείων απολίνωση ΔΕ κλάδου μέσων κολικών αγγείων καρκίνος ηπατικής καμπής απολίνωση ειλεοκολικών αγγείων απολίνωση μέσων κολικών αγγείων
αριστερή κολεκτομή αφαίρεση όλου του σιγμοειδούς αδιακρίτως εντοπίσεως όγκου υψηλή απολίνωση κάτω μεσεντερίων αγγείων αποφυγή τάσεως διατομή ρίζας μεσεντερίου επί τα ΑΡ της κάτω μεσεντερίου φλέβας