Κερδίζοντας το αδύνατο
Η πρόκληση Η πρόκληση που δεν αποδέχθηκαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, ήταν να πλεύσουν στην ανοιχτή θάλασσα της Μεσογείου. Προτιμούσαν τα προβλέψιμα νερά του Νείλου. Αντίθετα οι Αρχαίοι Έλληνες, πιο τολμηροί ναυτικοί, προτίμησαν τους μακρινούς ορίζοντες των ανοικτών θαλασσών, ξέροντας ότι συχνά θα αυτοσχεδιάσουν για να γλιτώσουν από τη οργή του Ποσειδώνα. To Πανεπιστήμιο των Ορέων είναι το «σκαρί» μιας νέας πρόκλησης, που θέλει να φέρει λίγο από τον «βουνίσιο αέρα» στην πόλη, αλλά και την γνώση των αστικών περιοχών στους πολίτες των συχνά απομονωμένων και δύσβατων βουνών
Βίωμα και θεωρητική κατάρτιση Συγκροτεί μια δυναμική κοινότητα ερευνητών, πανεπιστημιακών, κοινωνικών εταίρων και πολιτών της ορεινής περιφέρειας, που πορεύονται μαζί, μαθαίνουν, πειραματίζονται με το καινούργιο και το πρωτοπόρο, με στόχο να «παντρέψουν» την θεωρητική κατάρτιση με το βίωμα, προς όφελος όλων. Στο Πανεπιστήμιο των Ορέων, τίποτα δεν είναι «ετοιμοπαράδοτο», όλα δοκιμάζονται στην πράξη. Η τοπική κοινωνία είναι το πεδίο έρευνας και πρακτικής άσκησης φοιτητών και επιστημόνων διαφόρων γνωστικών αντικειμένων του Πανεπιστημίου Κρήτης αλλά και άλλων διεθνώς καταξιωμένων Πανεπιστημίων της χώρας και του εξωτερικού. Γίνεται σεβαστή η εμπειρική παρατήρηση του γέροντα για την «μυρμηγκιά», που βγήκε στο παιδί τότε που μετρούσε τα άστρα, ώστε να «βοηθήσει» περισσότερο το νυστέρι να κάνει καλά την δουλειά του, αλλά να μάθει και ο γιατρός από την αστρολογία
Τρείς πυλώνες στήριξης και δράσης Το Πανεπιστήμιο των Ορέων επενδύει στον άνθρωπο και στην αειφόρο ανάπτυξη, με πλήρη σεβασμό στην ιδιαιτερότητα κάθε τόπου αλλά και στην ευρεία αναδιανομή της Παιδείας. Βασίζεται σε τρεις πυλώνες που αφορούν: στην επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο των τοπικών κοινωνιών, με εκπαίδευση κατάρτιση και ανάπτυξη της Υγείας, που συχνά βρίσκεται σε εμβρυακή κατάσταση στην διατήρηση της Πολιτιστικής Ταυτότητας και της Ενδογενούς Οικονομικής Ανάπτυξης. Δίνεται έμφαση στα φυσικά προϊόντα, την αειφορία, στα παραδοσιακά επαγγέλματα και την πολιτιστική ταυτότητα στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της ορεινής περιοχής που επιτυγχάνεται μέσω μιας βιωματικής δυναμικής από όλους τους συμμετέχοντες στο Πανεπιστήμιο των Ορέων (επιστήμονες, κοινωνικοί εταίροι, κάτοικοι της περιοχής) οι οποίοι και ενθαρρύνονται να ανταλλάσουν εμπειρίες. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στους νέους ανθρώπους, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματικότητα
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων στην πράξη Γενέθλιος τόπος η Ιερά Μονή Βωσάκου, 18 Ιανουαρίου 2008 Διακήρυξη και υπογραφή καταστατικού της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας Πανεπιστήμιο των Ορέων, στον Ομαλό Χανίων, 27 Σεπτ. 2008 6 χρόνια εθελοντικής δράσης 5.000 εγγεγραμμένοι εθελοντές-μέλη, όλων των ηλικιών, βαθμίδων εκπαίδευσης και επαγγελμάτων, εκ των οποίων 200 εθελοντές, μέλη ΔΕΠ, ΑΕΙ-ΤΕΙ και επιστήμονες-ερευνητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, διαφόρων γνωστικών αντικειμένων, με διεθνή εμβέλεια και αναγνωρισιμότητα
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων στην πράξη 250 εθελοντές ιατροί όλων των ειδικοτήτων, από τις Πανεπιστημιακές Κλινικές του Πανεπιστημίου Κρήτης: Οφθαλμολογική-BEMMO, Γενικής Ιατρικής, Τοξικολογίας, Ψυχιατρικής, Ωτορινολαρυγγολογίας, Ορθοπεδικής, Γυναικολογίας-Μαιευτικής, Νευροχειρουργικής, Καρδιολογίας, Ακτινοδιαγνωστικής, Παιδιατρικής, Χειρουργικής, Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Δερματολογίας Περισσότεροι από 8.000 εξεταζόμενοι ασθενείς 900 παραπομπές ασθενών, για περαιτέρω έλεγχο στα δημόσια νοσοκομεία της Κρήτης
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων στην πράξη Πρωτόκολλα συνεργασίας με την Περιφέρεια Κρήτης, τις Περιφερειακές Ενότητες και το σύνολο των Δήμων της Κρήτης (24) 63 ιατρικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές εξορμήσεις και παρεμβάσεις Συμβιωματικής παιδείας σε σύνολο 101 δράσεων σε 27 δήμους, πάνω από 120 χωριά ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών της Κρήτης και των νησιών του νοτίου Αιγαίου, σε σχολεία, φυλακές, ορφανοτροφεία, γηροκομεία, μοναστήρια 48 Καφενεία των Ορέων με πάνω από 2.000 συμμετέχοντες πολίτες Έχουμε διανύσει περισσότερα από 18.000 χιλιόμετρα
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων στην πράξη 1800 μαθητές συμμετέχουν σε δράσεις εκπαίδευσης και Αλληλοδιδασκαλίας αστικών και ορεινών σχολείων, από 50 σχολεία, με την συμμετοχή 245 συνοδών εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 15.000 παιδικά βιβλία, έχουν μοιραστεί δωρεάν σε κοινωφελή ιδρύματα και σχολεία σε όλους τους νομούς της Κρήτης Περισσότερα από 190 δημοσιευμένα αφιερώματα στον εθνικό, διεθνή και τοπικό τύπο και πάνω από 400 άρθρα σε διαδικτυακές ιστοσελίδες
Χάρτης Αποστολών
Μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή από το εσωτερικό και το εξωτερικό Καθημερινά αιτήματα συμμετοχής από όλη την Κρήτη και την Ελλάδα: Καρπενήσι, Κάρπαθος, Κάσος, Ήπειρος, Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος (Δήμοι Γορτυνίας, Αρχαίας Ολυμπίας, Επιδαύρου Λιμηράς), Καστελόριζο Σε εξέλιξη αιτήματα για συνεργασία με διάφορα ελληνικά και ξένα ιδρύματα (TED, Rolex, Qatar Foundation, Ίδρυμα Λάτση, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Ίδρυμα Νιάρχου, Ακαδημία Αθηνών)
Δράσεις Πολιτισμού Προώθηση και υλοποίηση δραστηριοτήτων στο Καμπάνειο Ίδρυμα, Ψυχρό Λασιθίου (19/10/2008) Δημιουργία προγράμματος Επιστήμων-Πολίτης (2009) Ίδρυση και λειτουργία Μουσικής Ακαδημίας «Η Ρέα», στο Ψυχρό Λασιθίου (27/08/2009) Δημιουργία επιστημονικής ομάδας για την καταγραφή της Κρητικής Ντοπιολαλιάς (08/12/2009) Σύσταση της Ακαδημίας Πολιτισμού των Ορέων (10/05/2010)
Δράσεις Πολιτισμού Συμμετοχή του ΠτΟ στο Διεθνές Συνέδριο για τον Πολιτισμό με θέμα «Οι διάλογοι των Αθηνών» 24-27 Νοεμβρίου 2010, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ίδρυμα Ωνάση Δημιουργία και λειτουργία Ινστιτούτου Μέλους και Λόγου στον Ορεινό Μυλοπόταμο (Αΐμονας Μυλοποτάμου 2010) Πρόταση για την δημιουργία Κέντρου Αγιογραφικών και Εικονολογικών Μελετών στο Βροντίσι, Ζαρού, Ηρακλείου (2010) Πρόταση για την δημιουργία Κέντρου Λαϊκής Οικοδομικής και Τεχνών στην Σητεία (2010)
Δράσεις Πολιτισμού Πρόταση για την αναβίωση των παραδοσιακών καλλιεργειών σε πεζούλες στην Κάσο και την Κάρπαθο (2010) Δημιουργία και λειτουργία του Ποιμενικού Μουσείου Κρήτης στον Ομαλό (18/04/2011) Συμμετοχή του ΠτΟ στο Φεστιβάλ Εθελοντισμού χωρίς Σύνορα, Έλληνας Πολίτης - Ευρωπαίος Πολίτης (Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011, Αθήνα) Παρουσίαση του ΠτΟ στο πρόγραμμα DANTE Digital Agenda for New Tourism Approach in European Rural and Mountain Areas (2012)
Ανάπτυξη Ενδογενούς Αυτόνομης Τοπικής Οικονομίας Ίδρυση Ηλιακού Τυροκομείου, για την παραγωγή της «Γραβιέρας Κρήτης» στις Μαδάρες Σφακίων, με σκοπό την τόνωση της οικονομίας και η διατήρηση του φυσικού πλούτου (18/04/2010) Η Κρήτη φαίνει και ξυφαίνει στο γύρισμα του χρόνου, Πηνελόπη Gandhi, (2012-13). Η γυναίκα της Κρήτης και η ιερή τέχνη της υφαντικής Υποβολή πρότασης στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα (ENPI - CBCMED) με εταίρους από Κύπρο, Παλαιστίνη, Ισραήλ, Τουρκία και Ιταλία, με αντικείμενο την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της Μεσογείου (2011)
Στα Καφενεία των Ορέων Σε 48 Καφενεία των Ορέων, συμμετείχαν τουλάχιστον 2.000 πολίτες και παρουσία των τοπικών φορέων, συζητήθηκαν θέματα που συμβάλουν στην ενίσχυση της τοπικής παραγωγής και στη διατήρηση των παραδοσιακών μεθόδων δημιουργίας και στην ανάκτηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος ευτυχίας. Έμφαση δίδεται σε θέματα μοντέρνας διαχείρισης και οικολογικής συνείδησης: Επαναπροσδιορισμός της Ευημερίας-Ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα Η διατροφική αξία των βοτάνων και των άγριων χόρτων - Οινολογία Μελισσοκομία - Ανάπτυξη της Κτηνοτροφίας - Βιολογική Κτηνοτροφία Καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών - Βοσκοτόπια και προστασία τους
Τρέχουσες Δράσεις Πρωτοβουλία για τον καθορισμό κριτηρίων της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Κρήτη, με έμφαση στην ενεργειακή αυτάρκεια του νησιού και με την εθελοντική συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων Αποστολή Συμβιωματικής παιδείας «Πηνελόπη Gandhi», η ιερή τέχνη της Υφαντικής στην Κρήτη σήμερα. Η ομάδα της Αποστολής, υποστηρίζεται από προσωπικότητες που προέρχονται από διάφορους χώρους της Επιστήμης και της Τέχνης διεθνώς, με επικεφαλής την κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, από Πανεπιστήμια του εξωτερικού, το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων και το Ευρωπαϊκό σχολείο Ηρακλείου
στησαμένη μέγαν ιστόν ενί μεγάροισιν ύφαινε Η μακραίωνη και άφθαρτη στο χρόνο κληρονομιά της Υφαντικής τέχνης, της μοναδικής και αρχαιοτέρας πασών χειροτεχνίας, έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην λαϊκή τέχνη της Κρήτης. Τα τελευταία σαράντα χρόνια, το νήμα της Υφαντικής κινδυνεύει να χαθεί. Την άκρη αυτού του νήματος, θέλουμε να πάρουμε στα χέρια μας με την Αποστολή Πηνελόπη Gandhi και να περπατήσουμε τους δρόμους του νήματος-νοήματος, που δίδει το απείρως εκτατό. Τον δρόμο που οδηγεί, στο αίσθημα γαλήνιας βεβαιότητας, όπως συχνά ακούγεται στον τόπο μας, την Κρήτη. Η Αποστολή αυτή, ξαναζωντανεύει την προσπάθεια της Φλωρεντίνης Καλούτση και επιχειρεί να ρίξει τις γέφυρες που συνδέουν το χθες με το σήμερα και να αποδείξει πως ο πολιτισμός επιζεί στην κρητική ψυχή και τροφοδοτεί τη ζωντανή αισθητική της Κρήτης. Να επιστρέψουμε στα παραδοτέα των προγόνων μας, στη γη, στις τέχνες και στις τεχνικές μας. Η μόνη αληθινή περιουσία μας και ο μόνος τρόπος, για να μην μας κατακτούν, κατά συνέπεια να μην ελέγχουν το νου, την καρδιά και το σώμα μας.
Οι στόχοι της Αποστολής η τοποθέτηση-στήσιμο και λειτουργία 100 αργαστηριών, σε σπίτια νέων γυναικών της Κρήτης η δημιουργία Καινοτόμων διδακτικών παρεμβάσεων στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κρήτης η οργάνωση και υλοποίηση, εκδηλώσεων, επί τόπου επισκέψεων και κεντρικών Εκθέσεων-Διαδράσεων για την υφαντική τέχνη η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, των πόλεων και της υπαίθρου και η ανάπτυξη οικονομιών μικρής κλίμακας, μέσω μιας προσωπικής ενασχόλησης και παραγωγής μεγάλης αξίας
Το ΠτΟ αντιπροσωπεύει την Ελλάδα Το ΠτΟ, κλήθηκε να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως μια από τις τρεις καλές πρακτικές, που τεκμηριώνουν το άνοιγμα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, σε μη παραδοσιακούς φοιτητές (Opening Higher Education to Adults, HEAD) στην Ελλάδα. Οι δύο άλλοι συμμετέχοντες ήταν το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και η Ακαδημία Πλάτωνος.
Πλήρης Αυτοχρηματοδότηση Όλες οι δράσεις, οι αποστολές και οι εξορμήσεις του Πανεπιστημίου των Ορέων, είναι εθελοντικές, δεν χρηματοδοτούνται από κανένα εθνικό, κοινοτικό ή ιδιωτικό πόρο και υποστηρίζονται μόνον από τα εκλεκτά μέληεθελοντές του, με μοναδικό κριτήριο την αλληλεγγύη και την αγάπη
Τελικά πολιτισμός υπάρχει εκεί που υπάρχει «ανακάτεμα» του παλιού με το καινούργιο, της γνώσης με τον πρωτογονισμό, της καινοτομίας με την παρατήρηση. Και όλα αυτά είναι ο «πλούτος» για το Πανεπιστήμιο των Ορέων και η πρόκληση για πλόες σε άγνωστες θάλασσες
Ευχαριστώ