ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας 2013/2053(INI) 9.9.2013 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τη γνωμοδότηση για την έκθεση αξιολόγησης του Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) και της Υπηρεσίας (SWD(2013)0152 2013/2053(INI)) Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας Εισηγητής: Salvador Sedó i Alabart PR\1000171.doc PE516.775v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI_art119-1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...6 PE516.775v01-00 2/8 PR\1000171.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη γνωμοδότηση για την έκθεση αξιολόγησης του Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) και της Υπηρεσίας (SWD(2013)0152 2013/2053(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση σχετικά με την έκθεση αξιολόγησης του Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) και της Υπηρεσίας (SWD(2013)0152 2013/2053(INI)), έχοντας υπόψη το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη το άρθρο 119 παράγραφος 1 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A7-0000/2013), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο BEREC συστάθηκε για να συμβάλει στη διαμόρφωση τεχνικών και πολιτικών προσανατολισμών για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση αξιολόγησης εκτιμά και αναγνωρίζει την αξία του BEREC και της Υπηρεσίας του, ιδίως σε σχέση με τις διαδικασίες του άρθρου 7/7α και στους τομείς της ουδετερότητας του διαδικτύου και της διεθνούς περιαγωγής Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι μικρό το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από τη σύσταση του BEREC και της Υπηρεσίας του Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή διασφαλίζει ότι υπάρχει σύνδεση με τις εθνικές αγορές Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εθνικά ζητήματα ενδέχεται να περιπλέξουν τον προσδιορισμό των κοινών θέσεων, δυσχεραίνοντας την επίτευξη συμφωνίας και αποδυναμώνοντας την προσέγγιση που βασίζεται στην εσωτερική αγορά της ΕΕ ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες πρωτοβουλίες που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά τις διαδικασίες ελέγχου των δαπανών, μπορούν να επηρεάσουν την εφαρμογή της αρχής της ανεξαρτησίας Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές (ΕΡΑ) δεν είναι ομοιογενείς, δεδομένου ότι ορισμένες φορές έχουν πολύ διαφορετικές αρμοδιότητες στις χώρες τους, κάποιες ασχολούνται μόνο με τη ρύθμιση της αγοράς ενώ κάποιες άλλες ασχολούνται με τη ρύθμιση της αγοράς και με την ασφάλεια του διαδικτύου, το απόρρητο, την καταχώρηση ονομάτων τομέων, το φάσμα και τις υπηρεσίες προς τον χρήστη, κ.λπ. Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία του BEREC ενδέχεται επί του παρόντος να μην χρησιμοποιείται με τον βέλτιστο τρόπο PR\1000171.doc 3/8 PE516.775v01-00
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υπηρεσία του BEREC βρίσκεται στη Ρίγα της Λετονίας, ενώ οι περισσότερες από τις σχετικές κανονιστικές αποφάσεις λαμβάνονται στις Βρυξέλλες Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι από τους κοινοτικούς οργανισμούς που έχουν την έδρα τους σε άλλες χώρες διαθέτουν επίσης δορυφορικό γραφείο στις Βρυξέλλες ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότερες συναντήσεις της ομάδας εργασίας εμπειρογνωμόνων πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες ή φιλοξενήθηκαν από κάποια εθνική ρυθμιστική αρχή ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους βασικούς στόχους της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών είναι το όφελος του καταναλωτή ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τον BEREC σε ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να δημιουργούν προστιθέμενη ευρωπαϊκή αξία 1. θεωρεί ότι η έκθεση αξιολόγησης είναι, εν γένει, σχετική και ισορροπημένη 2. θεωρεί ότι υπάρχει περαιτέρω περιθώριο για βελτίωση της λειτουργίας του BEREC και της Υπηρεσίας του 3. θεωρεί ότι οι ΕΡΑ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο του κανονιστικού συστήματος, καθώς οι εθνικές αγορές έχουν σταθερές διαφορές που σχετίζονται με την τοπολογία του δικτύου και διαφέρουν επίσης ως προς τα πρότυπα καταναλωτικής ζήτησης, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, κ.λπ. 4. θεωρεί ότι ο BEREC διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στο πλαίσιο του κανονιστικού συστήματος, ως μια οντότητα επιφορτισμένη με το έργο της ευθυγράμμισης των εθνικών αντικειμενικών και κανονιστικών διαφορών με στόχο την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών 5. συνιστά την ενίσχυση του ρόλου του BEREC, ώστε να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός κοινών θέσεων για τη βελτίωση της προσέγγισης της εσωτερικής αγοράς 6. θεωρεί ότι η πλήρης εναρμόνιση των έργων που επιτελούν οι ΕΡΑ στα κράτη μέλη, ώστε να έχουν όλες αρμοδιότητα για όλες τις πτυχές που σχετίζονται άμεσα με την εσωτερική αγορά στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη λειτουργία του BEREC 7. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ενίσχυση και όχι την αποδυνάμωση της ανεξαρτησίας των ΕΡΑ 8. θεωρεί ότι οι ρόλοι και η δομή του BEREC και της Υπηρεσίας του πρέπει να προσαρμοστούν σύμφωνα με το επίπεδο ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες 9. θεωρεί ότι είναι δύσκολο να γίνει εκτίμηση ως προς τον οργανισμό ή το θεσμικό όργανο στο οποίο είναι υπόλογος ο BEREC και ως προς τα καθήκοντα για τα οποία πρέπει να είναι υπόλογος PE516.775v01-00 4/8 PR\1000171.doc
10. συνιστά στον BEREC να ενισχύσει την εσωτερική του λογοδοσία, προσδιορίζοντας με σαφήνεια τους στόχους του στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του και παρουσιάζοντας, στην ετήσια έκθεσή του, τα επιτεύγματα και την πρόοδο που έχει σημειώσει ως προς τους εν λόγω στόχους 11. θεωρεί ότι ο BEREC πρέπει να έχει μεγαλύτερο περιθώριο να λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις, μεριμνώντας ώστε η λήψη των αποφάσεων να γίνεται περισσότερο από την κορυφή προς τα κάτω 12. συνιστά την ενίσχυση της ήδη εδραιωμένης παρουσίας του BEREC στις Βρυξέλλες 13. θεωρεί ότι ο τόπος εγκατάστασης της Υπηρεσίας του BEREC μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για την παρακολούθηση των καθημερινών εργασιών των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ενός ζητήματος ειδικού ενδιαφέροντος για τον BEREC, και ότι παρεμποδίζει την αποδοτική χρήση της Υπηρεσίας του BEREC 14. θεωρεί ότι η αποστολή της Υπηρεσίας του BEREC πρέπει να αναθεωρηθεί και να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια 15. συνιστά να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην Υπηρεσία του BEREC να στηρίξει πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά το ουσιαστικό έργο του BEREC, αντί να παρέχει μόνο διοικητική υποστήριξη 16. θεωρεί ότι ο τόπος εγκατάστασης της Υπηρεσίας του BEREC δεν επιφέρει προστιθέμενη αξία στον BEREC 17. θεωρεί ότι απαιτείται μεγαλύτερη ενοποίηση ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πληρέστερα τις οικονομίες κλίμακας, και ότι ο BEREC πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία 18. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. PR\1000171.doc 5/8 PE516.775v01-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στόχος του παρόντος εγγράφου είναι να παρουσιάσει τις προκαταρκτικές απόψεις του εισηγητή σχετικά με την αξιολόγηση του BEREC και της Υπηρεσίας του (SWD(2013)152), με στόχο την προώθηση του διαλόγου και της συζήτησης για το ζήτημα, προκειμένου να εκπονήσει μια ισορροπημένη έκθεση. Γενικά, η άποψη του εισηγητή είναι ότι ο BEREC λειτουργεί, σε γενικές γραμμές, σωστά. Ο BEREC (και οι φορείς πριν από αυτόν) φαίνεται ότι απεργάστηκαν μια σταδιακή εμβάθυνση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των ΕΡΑ, συμβάλλοντας στην αποτελεσματική επίτευξη των στόχων του BEREC. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν πρέπει να αποτρέψει τον διάλογο σχετικά με τη δυνατότητα μιας πιο φιλόδοξης σειράς στόχων για τον BEREC και τη δομή του, προσανατολισμένων στην εσωτερική αγορά. Παρόλα αυτά, η Υπηρεσία του BEREC και η σχέση ανάμεσα στον BEREC και στην Υπηρεσία φαίνεται ότι παρουσιάζει τα δικά της προβλήματα. Αφενός, η αξιολόγηση εκτιμά και αναγνωρίζει την αξία του έργου που επιτελεί ο BEREC και η Υπηρεσία του από το 2009 που δημιουργήθηκαν, ιδίως τις διαδικασίες που προβλέπει το άρθρο 7/7α, και στους τομείς της ουδετερότητας του διαδικτύου και της διεθνούς περιαγωγής. Αφετέρου, η αξιολόγηση δείχνει ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη σύντομη περίοδο που έχει μεσολαβήσει από την ίδρυσή του (ιδρύθηκε ως αποτέλεσμα της τελευταίας αναθεώρησης του κανονιστικού πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες), φαίνεται όμως ότι υπάρχει περιθώριο για την εξέταση ορισμένων πιο διαρθρωτικών πτυχών, ιδίως στο πλαίσιο της επόμενης συνολικής αναθεώρησης του πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Περιθώριο βελτίωσης Ανεξαρτησία και πιθανότητα σύγκρουσης εθνικών και ευρωπαϊκών συμφερόντων. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης, «εξακολουθεί να είναι αμφισβητήσιμος ο ανεξάρτητος ρόλος του BEREC». Η ανεξαρτησία του BEREC εξετάζεται από την άποψη α) των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, β) των ΕΡΑ και γ) των κρατών μελών (μέσα από την εθνική ανεξαρτησία των ΕΡΑ). Φαίνεται ότι είναι ήδη εγγυημένη η ανεξαρτησία από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ωστόσο, ο λόγος που διασφαλίζει αυτήν την ανεξαρτησία είναι ο ίδιος που θέτει εν αμφιβόλω την ανεξαρτησία από τις ΕΡΑ (και, μέσω αυτών, από τα κράτη μέλη), δηλαδή το γεγονός ότι ο ίδιος ο BEREC απαρτίζεται από τις ΕΡΑ. Παρόλο που «ο BEREC, σε όλες του τις δραστηριότητες, επιδιώκει την επίτευξη των ίδιων στόχων με εκείνους των εθνικών ρυθμιστικών αρχών», είναι επίσης αληθές ότι παρέχει μια πανενωσιακή προσέγγιση για τα προς αντιμετώπιση θέματα: «συμβάλλει στην ανάπτυξη και καλύτερη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, με σκοπό να διασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες». Το γεγονός αυτό εγείρει το ζήτημα ενδεχόμενης σύγκρουσης ανάμεσα στον ρόλο των ΕΡΑ στις εθνικές αγορές και στον ρόλο του BEREC στην εσωτερική αγορά. Η PE516.775v01-00 6/8 PR\1000171.doc
προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή παρουσιάζει μερικά πλεονεκτήματα, δεδομένου ότι διασφαλίζει τη σύνδεση με τις εθνικές αγορές η ευελιξία δίνει τη δυνατότητα στις ΕΡΑ να λαμβάνουν υπόψη τις εθνικές συνθήκες. Αντιθέτως, τα εθνικά κριτήρια μπορεί να καταστήσουν δυσκολότερη τη σύναψη μιας συμφωνίας που προσδιορίζει κοινές θέσεις, αποδυναμώνοντας την καθαρή ενωσιακή προσέγγιση της ενιαίας αγοράς. Υπάρχουν πρόσφατες πρωτοβουλίες που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά τη διαδικασία ελέγχου των δαπανών, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την εφαρμογή της αρχής της ανεξαρτησίας. Λογοδοσία Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να λογοδοτεί ο BEREC; Ο BEREC υποτίθεται ότι εκφράζει τις εκτιμήσεις του σχετικά με βασικά ζητήματα, θέτει προτεραιότητες και συμβουλεύει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ όσον αφορά την εναρμόνιση της ενιαίας αγοράς. Η αξιολόγηση αναφέρει ότι λογοδοτεί για τους στόχους του, προτείνοντας να επισημαίνει ο BEREC τις δεσμεύσεις του για το επόμενο έτος και να εκθέτει λεπτομερώς τα επιτεύγματά του στην ετήσια έκθεση. Τόπος εγκατάστασης Ο τόπος εγκατάστασης της Υπηρεσίας του BEREC μπορεί να καταστεί εμπόδιο στην παρακολούθηση των καθημερινών εργασιών των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων που είναι αρμόδια για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, κάτι που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον BEREC. Προσεγγίσεις Δύο βασικές προσεγγίσεις μπορούν να τεθούν προς εξέταση για το σχέδιο έκθεσης σχετικά με τη γνωμοδότηση για την έκθεση αξιολόγησης του BEREC και της Υπηρεσίας. Στατική προσέγγιση Εάν θεωρήσουμε ότι η τρέχουσα δομή του BEREC είναι σαφώς καθορισμένη και επιτυχής και ότι δεν απαιτούνται σημαντικές αλλαγές, τότε μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνο τα θέματα που θεωρούμε ότι μπορούν να βελτιωθούν εκθετικά χωρίς να τροποποιηθεί η υφιστάμενη δομή. Οι βελτιώσεις συνίστανται κυρίως στη διευθέτηση των ανεπαρκειών, όπως στη διασαφήνιση της χρήσης της Υπηρεσίας του BEREC, των ρόλων που σχετίζονται με την εσωτερική και την εξωτερική επικοινωνία και του ρόλου του BEREC σε ορισμένα ζητήματα. Εξελικτική προσέγγιση Όταν θεωρούμε ότι η τρέχουσα δομή του BEREC είναι επιτυχής αλλά ότι θα μπορούσε να προσδιοριστεί καλύτερα. Στην περίπτωση αυτή, η γνωμοδότηση μπορεί να προτείνει ορισμένες τροποποιήσεις ή αλλαγές, χωρίς να επηρεαστεί η κεντρική βάση. Μια πιθανή λύση μπορεί να είναι η παραχώρηση περισσότερων αρμοδιοτήτων στο Σώμα Ρυθμιστικών Φορέων (BoR), ώστε να λαμβάνουν στρατηγικές αποφάσεις προκειμένου η διαδικασία λήψης των αποφάσεων να γίνεται περισσότερο από την κορυφή προς τα κάτω, και η ενίσχυση της ήδη εδραιωμένης παρουσίας του BEREC στις Βρυξέλλες. PR\1000171.doc 7/8 PE516.775v01-00
Και στις δύο προσεγγίσεις τίθεται το ζήτημα της Υπηρεσίας του BEREC, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου, της αποδοτικότητας και του τόπου εγκατάστασής της. Στην αξιολόγηση επισημαίνεται ότι παραμένει ασαφής ο ρόλος της Υπηρεσίας: είτε στόχος της είναι η παροχή καθαρά διοικητικής υποστήριξης είτε αναλαμβάνει έναν πιο σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία και την υλοποίηση του έργου του BEREC. Το εν λόγω ζήτημα είναι τόσο διαρθρωτικό ο ρόλος της Υπηρεσίας στον κανονισμό του BEREC όσο και πρακτικό, εφόσον φαίνεται στενά συνδεδεμένο με την ελκυστικότητα της Υπηρεσίας όσον αφορά την πρόσληψη και τη διατήρηση προσωπικού με υψηλή κατάρτιση, το οποίο με τη σειρά του ενδεχομένως να επηρεαστεί από τον τόπο εγκατάστασης της Υπηρεσίας. Όσον αφορά την αποδοτικότητα, η Υπηρεσία πρέπει να συμμορφώνεται με τις ίδιες δυσκίνητες διαδικασίες όπως και οι πολύ μεγαλύτεροι οργανισμοί. Το οργανόγραμμα προβλέπει 28 θέσεις στην Υπηρεσία, εκ των οποίων οι 24 είχαν πληρωθεί στις 31 Δεκεμβρίου 2012. Σύμφωνα με την αξιολόγηση, έντεκα θέσεις ασχολούνται αποκλειστικά με την παροχή διοικητικής στήριξης στην ίδια την Υπηρεσία, και μόνο επτά έως δώδεκα θέσεις διατίθενται για τη στήριξη του BEREC και των έντεκα ομάδων εργασίας εμπειρογνωμόνων του. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, παρόλο που η Υπηρεσία ήταν σε θέση να προσφέρει εγκαταστάσεις συσκέψεων στη Ρίγα το 2012, όλες οι συσκέψεις των ομάδων εργασίας εμπειρογνωμόνων πραγματοποιήθηκαν είτε στις Βρυξέλλες είτε φιλοξενήθηκαν από κάποια ΕΡΑ. Κατά τη διάρκεια του έτους, οι επτά έως δώδεκα υπάλληλοι της Υπηρεσίας που παρέχουν στήριξη στις ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων συμμετείχαν σε 103 συσκέψεις των εν λόγω ομάδων, γεγονός που προϋπέθεσε τακτικές μετακινήσεις στις Βρυξέλλες. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ΕΡΑ εξακολουθούν να συνεργάζονται στο πλαίσιο της Ομάδας Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών (IRG). Η IRG, που είναι οργανωμένη σύμφωνα με το βελγικό δίκαιο, διατηρεί γραμματεία στις Βρυξέλλες, αποτελούμενη από δύο μέλη προσωπικού (απαλλαγμένα από τους ενωσιακούς κανονισμούς και τις ενωσιακές διαδικασίες προς τα οποία πρέπει να συμμορφώνεται η Υπηρεσία του BEREC). Η γραμματεία της IRG εκπροσωπεί τον BEREC στις Βρυξέλλες. PE516.775v01-00 8/8 PR\1000171.doc