ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 2003/2066(INI) 26 Μαΐου 2003 ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά µε την ενίσχυση της ασφάλειας στη θάλασσα κατόπιν του ναυαγίου του πετρελαιοφόρου «Prestige» (2003/2066(INI)) Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού Εισηγητής: Dirk Sterckx Συντάκτρια γνωµοδότησης (*): Marie Anne Isler Béguin, Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών (*) Ενισχυµένη συνεργασία µεταξύ των επιτροπών Άρθρο 162α PR\494091.doc PE 314.784

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ... 3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 4 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ, ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ (*)... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ... (*) Ενισχυµένη συνεργασία µεταξύ των επιτροπών Άρθρο 162α PE 314.784 2/15 PR\494091.doc

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Κατά τη συνεδρίαση της 10ης Απριλίου 2003, o Πρόεδρος του Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού εξουσιοδοτήθηκε να εκπονήσει έκθεση πρωτοβουλίας, σύµφωνα µε το άρθρο 163 του Κανονισµού, σχετικά µε τη βελτίωση της ασφάλειας στη θάλασσα κατόπιν του ναυαγίου του πετρελαιοφόρου «Prestige» και ότι η Επιτροπή Προϋπολογισµών, η Επιτροπή Βιοµηχανίας, Εξωτερικού Εµπορίου, Έρευνας και Ενέργειας, η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών και η Επιτροπή Αλιείας εκλήθησαν να γνωµοδοτήσουν. Κατά τη συνεδρίασή της στις 21 Ιανουαρίου 2003, η Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού όρισε εισηγητή τον Dirk Sterckx. Κατά τη συνεδρίαση της 15ης Μαΐου 2003, ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών, η οποία είχε κληθεί να γνωµοδοτήσει, θα συµµετάσχει στην εκπόνηση της έκθεσης σύµφωνα µε το άρθρο 162α. Η Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού οργάνωσε στις 19 και 20 Μαρτίου 2003 δηµόσια ακρόαση σχετικά µε το ατύχηµα του πετρελαιοφόρου «Prestige» και τα µέτρα που πρέπει να ληφθούν µετά το ατύχηµα. Από τις 24 έως τις 26 Μαρτίου 2003, κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία επεσκέφθη τη Γαλικία. Στις 15 και 16 Απριλίου 2003 κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία επεσκέφθη την Βρέστη. Κατά τη συνεδρίασή της/τις συνεδριάσεις της στις..., η επιτροπή εξέτασε το σχέδιο έκθεσης. Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση, η επιτροπή ενέκρινε την πρόταση ψηφίσµατος µε... ψήφους υπέρ,... ψήφους κατά και... αποχές(ή)/οµόφωνα. Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές... (πρόεδρος/ασκών/ασκούσα την προεδρία),... (αντιπρόεδρος),... (αντιπρόεδρος),... (εισηγητής/ήτρια),...,... (αναπλ....),... (αναπλ.... σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού),... και.... Οι γνωµοδοτήσεις της Επιτροπής Βιοµηχανίας, Εξωτερικού Εµπορίου, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών και της Επιτροπής Αλιείας επισυνάπτονται στην παρούσα έκθεση η Επιτροπή Προϋπολογισµών αποφάσισε στις 30 Απριλίου 2003 να µη γνωµοδοτήσει. Η έκθεση κατατέθηκε στις... PR\494091.doc 3/15 PE 314.784

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε την ενίσχυση της ασφάλειας στη θάλασσα κατόπιν του ναυαγίου του πετρελαιοφόρου «Prestige» (2003/2066(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τις δέσµες ERIKA-I και ERIKA-IΙ, έχοντας υπόψη το ψήφισµά του, της 21ης Νοεµβρίου 2002, σχετικά µε την καταστροφή του πετρελαιοφόρου Prestige στα ανοικτά των ακτών της Γαλικίας 1 καθώς και τα προηγούµενα ψηφίσµατά του σχετικά µε την ασφάλεια στη θάλασσα, έχοντας υπόψη το ψήφισµά του, της 19ης εκεµβρίου 2002, σχετικά µε την ασφάλεια στη θάλασσα και τα µέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιµετώπιση των συνεπειών του ατυχήµατος του Prestige 2, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης εκεµβρίου 2002, σχετικά µε την ενίσχυση της ασφάλειας στη θάλασσα κατόπιν του ναυαγίου του πετρελαιοφόρου Prestige (COM (2002) 681), έχοντας υπόψη τα συµπεράσµατα του Συµβουλίου των Υπουργών Μεταφορών της 6ης εκεµβρίου 2002, έχοντας υπόψη τα συµπεράσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Κοπεγχάγης της 12ης και 13ης εκεµβρίου 2002, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2003, σχετικά µε τα µέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιµετώπιση των συνεπειών του ναυαγίου του Prestige (COM (2003) 105 τελικό), έχοντας υπόψη την έκθεση του Ισπανικού Υπουργείου Μεταφορών, της 7ης Μαρτίου 2003, σχετικά µε την ασφάλεια στη θάλασσα και το ναυάγιο του Prestige, έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 17ης Μαρτίου 2003, σχετικά µε το ναυάγιο του πετρελαιοφόρου Prestige (SEC(2003) 351), έχοντας υπόψη την έκθεση της ιεθνούς Ένωσης Νηογνωµόνων (IACS, International Association of Classification Societies) σχετικά µε τον ειδικό έλεγχο του Αµερικανικού Νηογνώµονα (ABS, American Bureau of Shipping) για το ναυάγιο του πετρελαιοφόρου Prestige, έχοντας υπόψη τις τεχνικές αναλύσεις του ABS, της 28ης Φεβρουαρίου 2003, για το ατύχηµα του Prestige, έχοντας υπόψη τη γραπτή δήλωση του πλοίαρχου του Prestige Απόστολου Μαγκούρα προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (δηµόσια ακρόαση της 19ης και 20ής Μαρτίου), 1 P5_TA PROV(2002)0575 2 P5_TA PROV(2002)0629 PE 314.784 4/15 PR\494091.doc

έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του D. Serafin Diaz Regueiro, λιµενάρχη της Λα Κορούνια, και του H. van Rooij, διευθυντή της εταιρείας SMIT Salvage, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (δηµόσια ακρόαση της 19ης και 20ής Μαρτίου), έχοντας υπόψη την έκθεση της πλοιοκτήτριας εταιρείας του Prestige, Universe Maritime LTD, έχοντας υπόψη τα συµπεράσµατα του Εαρινού Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της 20ής και 21ης Μαρτίου 2003, έχοντας υπόψη την απόφαση της Παγκόσµιας ιάσκεψης του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού (IMO), η οποία διεξήχθη από τις 12 έως τις 16 Μαΐου 2003 µε θέµα τη δηµιουργία συµπληρωµατικού ταµείου αποζηµίωσης για την πετρελαϊκή ρύπανση, έχοντας υπόψη το άρθρο 163 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού και τις γνωµοδοτήσεις της Επιτροπής Βιοµηχανίας, Εξωτερικού Εµπορίου, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών και της Επιτροπής Αλιείας (A5-0000/2003), Α. λαµβάνοντας υπόψη ότι το ναυάγιο του πετρελαιοφόρου Prestige προκάλεσε µεγάλες ζηµίες στο θαλάσσιο περιβάλλον, στις ακτές της Γαλικίας και άλλων περιοχών καθώς και στους κατοίκους των περιοχών αυτών, Β. εκτιµώντας ότι απαιτείται εν πρώτοις η θέσπιση κατάλληλων ρυθµίσεων σχετικά µε την υποδοχή πλοίων που αντιµετωπίζουν κίνδυνο καθώς και σχετικά µε την ύπαρξη τόπων και λιµένων καταφυγής και τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτούς, Γ. εκτιµώντας ότι θα είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθεί η πραγµατική αιτία του ναυαγίου του Prestige, διότι το πλοίο έχει βυθισθεί σε µεγάλο βάθος και δεν µπορεί να ανασυρθεί,. λαµβάνοντας υπόψη ότι µεγάλο µέρος του φορτίου ευρίσκεται ακόµη βυθισµένο, µαζί µε το πλοίο, και αποτελεί µακροπρόθεσµα νέα απειλή, Ε. λαµβάνοντας υπόψη ότι στις 13 Νοεµβρίου 2002 το Prestige υπέστη βλάβη στο σηµείο των δεξαµενών έρµατος, στο οποίο είχαν γίνει µεγάλες εργασίες επιδιόρθωσης ορισµένα χρόνια πριν, καθώς και ότι κατά την τελευταία επιθεώρηση το εσωτερικό των δεξαµενών έρµατος δεν ελέγχθηκε από τους επιθεωρητές, ΣΤ.λαµβάνοντας υπόψη ότι το Prestige χρησιµοποιήθηκε περίπου επί ένα έτος ως επιπλέουσα δεξαµενή, κατά τη διάρκεια δε αυτής της χρήσεως πλοία προσεδένοντο συνεχώς στο ίδιο σηµείο των τοιχωµάτων του πλοίου εκτιµώντας ότι είναι σηµαντικό να αναφερθεί στο νηογνώµονα αυτό το είδος επικίνδυνης χρήσεως, ούτως ώστε να εντατικοποιήσει τους ελέγχους ή να εστιάσει την προσοχή του σε τέτοιους ειδικούς κινδύνους, Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η εκτίµηση των ισπανικών αρχών σχετικά µε την κατάσταση του πλοίου και την ικανότητα του πληρώµατος καθώς και την ποιότητα των ελέγχων στους οποίους είχε υποβληθεί το πλοίο δεν συµφωνούν µε τις µαρτυρίες άλλων φορέων, µεταξύ PR\494091.doc 5/15 PE 314.784

άλλων της SMIT Salvage, του διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισµού για τη Ναυτική Ασφάλεια (EMSA), των ασφαλιστικών εταιρειών και του νηογνώµονα εκτιµώντας επίσης ότι η ύπαρξη "µαύρου κουτιού" θα µπορούσε να είχε ρίξει φως σε αυτήν την υπόθεση, Η. λαµβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι ο παράγοντας χρόνος σε καταστροφές τέτοιων διαστάσεων έχει κρίσιµη σηµασία, χρειάσθηκαν περίπου 24 ώρες για να προσδεθεί το Prestige στα ρυµουλκά, Θ. λαµβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι εµπλεκόµενοι έκριναν ευθύς εξ αρχής ότι το Prestige είχε υποστεί τόσο σοβαρές βλάβες, ώστε δεν θα µπορούσε να αντέξει στις δυσµενείς καιρικές συνθήκες, Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι οι ισπανικές αρχές έδωσαν εντολή να ρυµουλκηθεί το πλοίο, το οποίο είχε ήδη υποστεί βλάβες, στα ανοικτά της θάλασσας, επειδή πίστευαν ότι µε τον τρόπο αυτό θα είχαν περισσότερο χρόνο για να αντιµετωπίσουν τη ρύπανση λαµβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσµα να εξαπλωθεί η ρύπανση σε πολύ µεγαλύτερη γεωγραφική έκταση, ΙΑ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η οµάδα διάσωσης και ο καπετάνιος ζήτησαν επανειληµµένως να τους επιτραπεί να οδηγήσουν το πλοίο σε τόπο ή λιµένα καταφυγής, επειδή ήσαν πεπεισµένοι ότι µε τον τρόπο αυτό θα µπορούσαν να έχουν καλύτερη εικόνα της ρύπανσης και να σώσουν το πλοίο, ΙΒ. εκτιµώντας ότι η ανάλυση των γεγονότων δείχνει ότι σε περιστάσεις εκτάκτου ανάγκης όλοι οι εµπλεκόµενοι ενεργούν κάτω από µεγάλη πίεση χρόνου και καλούνται υπό δυσχερείς συνθήκες να λάβουν αποφάσεις οι οποίες έχουν βαρύνουσες συνέπειες για την οικονοµία και το περιβάλλον και ότι, για το λόγο αυτό, είναι εξαιρετικά σηµαντικό να διαθέτουν οι αρµόδιες αρχές σαφή συστήµατα έκδοσης εντολών, σχέδια εκτάκτου ανάγκης και καλώς εξοπλισµένους λιµένες καταφυγής, ΙΓ. λαµβάνοντας υπόψη ότι ο καπετάνιος του Prestige πρέπει να ευρίσκεται στη διάθεση της ισπανικής δικαιοσύνης και, για το λόγο αυτό, - προς λύπη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - δεν ήταν εις θέση να συµµετάσχει προσωπικώς στη δηµόσια ακρόαση εκφράζοντας τη λύπη του διότι και ο ιεθνής Ναυτιλιακός Οργανισµός δεν εξεπροσωπήθη κατά την εν λόγω ακρόαση, 1. καλεί την Επιτροπή να ενηµερώσει το Κοινοβούλιο σχετικά µε τα νέα πορίσµατα των ερευνών για τα αίτια και τις συνθήκες της καταστροφής του Prestige, για την αποζηµίωση των θιγοµένων και την αποκατάσταση των οικονοµικών δραστηριοτήτων καθώς και για τις περιβαλλοντικές ζηµίες που υπέστη η περιοχή 2. διαπιστώνει ότι στο "κουφάρι" του Prestige υπάρχουν ακόµη 37.500 τόνοι πετρελαίου καλεί τις αρµόδιες αρχές να λάβουν το συντοµότερο δυνατόν τις απαραίτητες αποφάσεις για να αποµακρυνθεί τάχιστα αυτό το πετρέλαιο που αποτελεί απειλή για το περιβάλλον Ενίσχυση της ναυτικής ασφάλειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο 3. τονίζει ότι, εκτός των άλλων ενεργειών, µε τις δέσµες ERIKA-I και ERIKA-IΙ έχουν PE 314.784 6/15 PR\494091.doc

ληφθεί όλα τα σηµαντικά µέτρα για να καταστεί ασφαλέστερη η ναυσιπλοΐα στα ευρωπαϊκά ύδατα και ότι πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η ταχεία και πλήρης εισαγωγή και κυρίως η αυστηρή τήρηση αυτής της νοµοθεσίας από τα κράτη µέλη επιδοκιµάζει τις προτάσεις της Επιτροπής για µείωση των προθεσµιών εφαρµογής 4. διαπιστώνει ότι το ναυάγιο του Prestige έδειξε σαφώς ότι η υποδοχή πλοίων που αντιµετωπίζουν κίνδυνο δεν έχει ρυθµισθεί επαρκώς καλεί τα κράτη µέλη να εκπληρώσουν εγκαίρως και πλήρως, σε συνεργασία µε τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό για τη Ναυτική Ασφάλεια, τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τα εθνικά σχέδια εκτάκτου ανάγκης και τον καθορισµό τόπων καταφυγής, στα οποία τα κράτη µέλη πρέπει να ορίζουν µεταξύ άλλων υπό ποίες συνθήκες επιβάλλουν υποχρεωτικά τη χρήση τόπων καταφυγής 5. τονίζει ότι έκαστο κράτος µέλος πρέπει να διαθέτει σαφές σύστηµα λήψεως αποφάσεων και έκδοσης εντολών σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης στη θάλασσα καθώς και ανεξάρτητη αρχή η οποία να διαθέτει τις απαραίτητες νοµικές και οικονοµικές εξουσίες, για να µπορεί να λαµβάνει αποφάσεις δεσµευτικού χαρακτήρα σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης εντός των χωρικών υδάτων και της αποκλειστικής οικονοµικής ζώνης 6. ζητεί από την Επιτροπή να µεριµνήσει ώστε ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός για τη Ναυτική Ασφάλεια να καταγράψει τα διαφορετικά συστήµατα έκδοσης εντολών και τις αρµόδιες αρχές για την αντιµετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης στη θάλασσα (όπως είναι η γαλλική Préfecture maritime και η βρετανική Secretary of State Representative) και να υποβάλει συστάσεις για την ανταλλαγή "βέλτιστων πρακτικών", την προώθηση της συνεργασίας µεταξύ των κρατών µελών και την εισαγωγή ευρωπαϊκών κατευθυντήριων γραµµών ή ελάχιστων απαιτήσεων στον εν λόγω τοµέα 7. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει ήδη πριν από τον Φεβρουάριο του 2004 προτάσεις για τη χρηµατική αντιστάθµιση για τόπους καταφυγής 8. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει το συντοµότερο δυνατό στο Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο πρόταση η οποία θα προβλέπει ελάχιστες απαιτήσεις για την διαθεσιµότητα µέσων και εξοπλισµών για παροχή βοήθειας, διάσωση, πρόληψη της ρύπανσης και µέτρα αντιµετώπισης της ρύπανσης στα κράτη µέλη 9. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει το συντοµότερο δυνατό πρόταση στο Συµβούλιο και στο Κοινοβούλιο, προκειµένου να διασφαλισθεί ότι στα καινούρια πλοία το πετρέλαιο που χρησιµοποιείται ως καύσιµο αποθηκεύεται επίσης σε ασφαλέστερες δεξαµενές µε διπλά τοιχώµατα, δεδοµένου ότι τα φορτηγά πλοία ή τα πλοία µεταφοράς εµπορευµατοκιβωτίων έχουν συχνά στις δεξαµενές τους ως καύσιµο βαρύ πετρέλαιο (HFO), η ποσότητα του οποίου µπορεί να υπερβαίνει σηµαντικά το φορτίο µικρότερων πετρελαιοφόρων 10. γνωρίζει ότι τα πετρελαιοφόρα διπλού κύτους διατρέχουν ειδικούς κινδύνους (διάβρωση, κόπωση του µετάλλου, κίνδυνο έκρηξης, ισχύ των τοιχωµάτων, κινδύνους κατά τη σύγκρουση) καλεί την Επιτροπή να ζητήσει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό για τη Ναυτική Ασφάλεια να εξετάσει επειγόντως αυτό το ζήτηµα 11. καλεί τα κράτη µέλη να ελέγχουν και να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την κυκλοφορία πλοίων που µεταφέρουν επικίνδυνα και ρυπογόνα εµπορεύµατα εντός 200 PR\494091.doc 7/15 PE 314.784

µιλίων από την ακτή τους εκφράζει την ανησυχία του όµως για την απόφαση ορισµένων κρατών µελών να υποχρεώνουν αυτά τα πλοία να πλέουν εκτός της ζώνης των 200 µιλίων από την ακτή τους εκφράζει φόβους ότι τα πλοία αυτά είναι αναγκασµένα να πλέουν σε µεγάλη απόσταση από τις ακτές και ότι, εποµένως, υφίσταται µεγάλος κίνδυνος για το πλήρωµα και το περιβάλλον σε περίπτωση που το πλοίο αντιµετωπίσει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης (καταιγίδα ή αβαρία) 12. ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει την ενσωµάτωση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών δορυφόρων και αναµεταδοτών στα συστήµατα εξυπηρέτησης και οργάνωσης της κυκλοφορίας πλοίων, οι οποίες επιτρέπουν τον ακριβή εντοπισµό και την παρακολούθηση της πορείας του πλοίου από µεγάλη απόσταση 13. ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσον είναι σκόπιµη η θέσπιση συµπληρωµατικών τεχνικών απαιτήσεων για όλα τα πλοία που µεταφέρουν επικίνδυνα εµπορεύµατα µε στόχο την βελτίωση της ασφάλειας, ιδιαίτερα τον υποχρεωτικό εξοπλισµό µε σύστηµα ρυµούλκησης σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης 14. επιδοκιµάζει την θετική στάση της Επιτροπής όσον αφορά τα φορολογικά µέτρα που έλαβαν ορισµένα κράτη µέλη για να ενθαρρύνουν την επιστροφή των πλοίων υπό ευρωπαϊκή σηµαία ζητεί από τα κράτη µέλη να µεριµνήσουν ιδιαίτερα για τη διασφάλιση επαρκούς διοικητικού δυναµικού, προκειµένου να καταστεί δυνατή η επιστροφή των πλοίων υπό ευρωπαϊκή σηµαία και να διενεργείται αυστηρός έλεγχος του κράτους της σηµαίας καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να επανεξετάσουν την δηµιουργία ευρωπαϊκού µητρώου πλοίων 15. καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει το ταχύτερο δυνατόν πρόταση για ενίσχυση του ελέγχου από το κράτος του λιµένα, µειώνοντας από 12 σε 6 µήνες το διάστηµα που µεσολαβεί µεταξύ των επιθεωρήσεων πλοίων µεγαλυτέρου κινδύνου και επεκτείνοντας τις υποχρεώσεις αναφοράς που ισχύουν για τους πλοηγούς και σε πλοία που διέρχονται στα ανοικτά των ευρωπαϊκών ακτών 16. υπογραµµίζει ότι είναι σηµαντικό να διαθέτουν οι ναυτικοί τα απαιτούµενα προσόντα και καλεί τα κράτη µέλη, κατά τη διενέργεια ελέγχων στους λιµένες, να ελέγχεται κατά πόσον τα πληρώµατα διαθέτουν την απαιτούµενη ικανότητα και πείρα 17. επιδοκιµάζει την πρόταση της Επιτροπής σχετικά µε την επιβολή ποινικών κυρώσεων για πράξεις που ζηµιώνουν το θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά είναι ανήσυχο για την αυξανόµενη ενοχοποίηση ναυτικών και για την ζηµία που προκαλεί αυτό στην εικόνα του ναυτικού επαγγέλµατος 18. ζητεί τη δηµιουργία Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής που θα µπορεί να συνεργάζεται στενά µε τους ελεγκτές της θαλάσσιας κυκλοφορίας στα κράτη µέλη Ενίσχυση της ναυτικής ασφάλειας σε παγκόσµιο επίπεδο 19. καλεί τα κράτη µέλη να καταστήσουν δυνατή την προσχώρηση της Ένωσης στον ιεθνή Ναυτιλιακό Οργανισµό και να δώσουν στην Επιτροπή την εξουσιοδότηση να διεξάγει διαπραγµατεύσεις εξ ονόµατος της Ένωσης στο πλαίσιο του Οργανισµού PE 314.784 8/15 PR\494091.doc

20. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την σύναψη συµφωνιών, στο πλαίσιο του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού, για την σταδιακή κατάργηση των πετρελαιοφόρων µονού κύτους σε παγκόσµιο επίπεδο µέσω τροποποίησης της Σύµβασης MARPOL 21. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εξετάσουν, στο πλαίσιο του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού, το καθεστώς ταξινόµησης των πλοίων και να θεσπίσουν αυστηρότερες απαιτήσεις όσον αφορά την κοινοποίηση πληροφοριών από τους πλοιοκτήτες στο νηογνώµονα σε περίπτωση διαφορετικής χρήσεως του πλοίου 22. ζητεί την επανεξέταση του ικαίου της Θάλασσας των Ηνωµένων Εθνών και δη των παραγράφων που αφορούν την ελευθερία πλοήγησης στην ανοικτή θάλασσα, προκειµένου να προστατευθούν οι παράκτιες χώρες από πλοία που αποτελούν απειλή για το περιβάλλον και τη ναυτική ασφάλεια 23. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να επιδιώξουν, στο πλαίσιο του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού, την καθιέρωση υποχρεωτικών οδών ναυσιπλοΐας, τον περιορισµό της ναυσιπλοΐας σε ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές για την προστασία των ακτών, την εισαγωγή υποχρεωτικής διαδικασίας ελέγχου του κράτους της σηµαίας µε στόχο την καταπολέµηση των σηµαιών ευκαιρίας και τη θέσπιση αυστηρότερων απαιτήσεων για τους ελέγχους από το κράτος του λιµένα 24. υπογραµµίζει τη σηµασία της καλής επικοινωνίας, κυρίως σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, µεταξύ πλοίων, οµάδων διάσωσης και αρχών στις ακτές για το λόγο αυτό, θεωρεί ότι πρέπει να απαιτείται επαρκής γνώση της αγγλικής στη ναυσιπλοΐα Οικονοµικές πτυχές 25. τάσσεται υπέρ της αύξησης της συµµετοχής των πλοιοκτητών στην οικονοµική ευθύνη µέσω τροποποίησης, στο πλαίσιο του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού, των διατάξεων σχετικά µε τους διεθνείς κανόνες περί αποζηµιώσεων και ευθύνης σε περίπτωση που αυτό δεν επιτύχει, καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για τη θέσπιση συστήµατος αποζηµιώσεων και ευθύνης για την διευρυµένη Ευρωπαϊκή Ένωση 26. επιδοκιµάζει την απόφαση του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού να αυξήσει το ανώτατο όριο του ιεθνούς Ταµείου για την αποζηµίωση από πετρελαϊκές ρυπάνσεις (IOPC, International Oil Pollution Compensation Fund) σε 1 δισ. ευρώ περίπου για αποζηµίωση ανά ατύχηµα, διότι µε τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η καλύτερη προστασία των θυµάτων πετρελαϊκής ρύπανσης καλεί τα κράτη µέλη να επικυρώσουν το ταχύτερο δυνατόν το σχετικό πρωτόκολλο 27. ζητεί από την Επιτροπή να µελετήσει µε ιδιαίτερη προσοχή τα προβλήµατα του τοµέα του τουρισµού βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα σε παράκτιες περιοχές που έχουν πληγεί από περιβαλλοντικές καταστροφές, όπως είναι η περίπτωση του Prestige Περιβαλλοντικές πτυχές 28. τονίζει ότι είναι ανάγκη να ανασύρονται τα "κουφάρια" πλοίων που έχουν ναυαγήσει σε ευρωπαϊκά ύδατα, για να διασφαλισθεί η ναυτική ασφάλεια και το περιβάλλον καλεί την PR\494091.doc 9/15 PE 314.784

Επιτροπή να ενθαρρύνει την διενέργεια σχετικών ερευνών 29. σηµειώνει ότι η ταχύτερη σταδιακή κατάργηση πλοίων µονού κύτους θα αυξήσει σηµαντικά τον αριθµό των προς διάλυση πλοίων καλεί να θεσπισθούν, προς όφελος της προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, δεσµευτικές κατευθυντήριες γραµµές του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού που θα διέπουν µεταξύ άλλων την προετοιµασία των πλοίων για ανακύκλωση, τη µείωση των αποβλήτων και της χρήσης επικίνδυνων υλικών και την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στον εν λόγω τοµέα 30. αναθέτει στoν Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο και στην Επιτροπή. PE 314.784 10/15 PR\494091.doc

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στις 19 Νοεµβρίου 2002 βυθίστηκε το πετρελαιοφόρο "Prestige" στα ανοικτά των ακτών της Γαλικίας (Ισπανία), αφού επί έξι ηµέρες έπλεε εν µέσω καταιγίδας. Η διαρροή πετρελαίου και τέλος το ναυάγιο του Prestige προκάλεσαν οικολογική και οικονοµική καταστροφή τεραστίων διαστάσεων. Ιδιαίτερα επλήγησαν οι τοµείς της αλιείας και του τουρισµού στη Γαλικία και στις γειτονικές περιοχές. Η κηλίδα πετρελαίου επεκτάθηκε σε µεγάλη περιοχή προκαλώντας ρύπανση και στις γαλλικές και πορτογαλικές ακτές. Για να µπορέσουν να αποκοµισθούν όντως διδάγµατα από αυτήν την καταστροφή είναι σηµαντικό να υπάρχει πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες και αναλύσεις ειδικών σχετικά µε τα αίτια και τις συνθήκες της καταστροφής. Για τους λόγους αυτούς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οργάνωσε δηµόσια ακρόαση στις Βρυξέλλες στις 19 και 20 Μαρτίου, ενώ αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου επεσκέφθη τη Γαλικία από τις 24 έως τις 26 Μαρτίου και τη Βρέστη (Γαλλία) στις 15 και 16 Απριλίου. Τα πορίσµατα της δηµόσιας ακρόασης στις Βρυξέλλες και τα αποτελέσµατα των αποστολών στη Γαλικία και στη Βρέστη απετέλεσαν σηµαντική βάση για ην παρούσα έκθεση. Το ναυάγιο του "Prestige" και τα αίτια του ναυαγίου Σύµφωνα µε πληροφορίες που κατέθεσαν στο Κοινοβούλιο διάφορες εµπλεκόµενες πλευρές τα γεγονότα µεταξύ της 13ης και της 19ης Νοεµβρίου 2002 συνέβησαν ως εξής. Στις 13 Νοεµβρίου, λίγο µετά τις 15.00, το πλήρωµα του "Prestige" ακούει έναν θόρυβο έκρηξης και αισθάνεται ασυνήθιστες δονήσεις στο πλοίο. Εντός ενός τετάρτου το πλοίο παρουσιάζει ήδη κλίση 25 µοιρών προς την δεξιά πλευρά, ενώ έχει αρχίσει και διαρροή πετρελαίου από τα ανοίγµατα "butterworth". Σχεδόν δύο ώρες αργότερα ελικόπτερα αποµακρύνουν από το πλοίο το πλήρωµα εκτός από τον καπετάνιο και άλλα δύο µέλη του πληρώµατος. Εν συνεχεία ο καπετάνιος δίνει εντολή να ανοίξουν οι δύο δεξαµενές έρµατος στην αριστερή πλευρά του πλοίου, για να επανέλθει το πλοίο σε ευθεία στάση, καθώς το µηχανοστάσιο µπάζει νερά. Στις 14 Νοεµβρίου, στις 6.00, φθάνουν στο πλοίο η ισπανική ακτοφυλακή και επιθεωρητές για να αξιολογήσουν την κατάσταση. Μετά από πολλές αποτυχηµένες προσπάθειες δύο ισπανικά ρυµουλκά προσδένονται στις 12.00 στο Prestige. Τη στιγµή αυτή το πλοίο ευρίσκεται τρία µίλια από το Cabo Torinana. Οι ισπανικές αρχές ζητούν από τον καπετάνιο να ανάψει και πάλι τις µηχανές και να αποµακρυνθεί από τις ισπανικές ακτές. Ο καπετάνιος διαµαρτύρεται, διότι φοβάται ότι η ενεργοποίηση των µηχανών και ο πλους προς την ανοικτή θάλασσα θα επιφέρει ακόµη περισσότερες βλάβες στο πλοίο, αλλά εκτελεί την εντολή. Στις 14.00 φθάνει στη Λα Κορούνια η οµάδα διάσωσης της SMIT Salvage. Η οµάδα όµως δεν λαµβάνει από τις ισπανικές αρχές άδεια για να µεταβεί στο Prestige. Η οµάδα SMIT συστήνει στις αρχές να ρυµουλκήσει το πλοίο σε λιµάνι ή σε τόπο καταφυγής, αλλά οι ισπανικές αρχές δίδουν εντολή στην SMIT να ρυµουλκήσει το πλοίο σε απόσταση τουλάχιστον 120 µιλίων από τις ισπανικές αρχές. Η οµάδα µπορεί να ανεβεί στο πλοίο µόνον εάν συµφωνήσει µε την εντολή. Η οµάδα συµφωνεί, αφού όµως εκφράσει έντονες διαµαρτυρίες. Λόγω των δυσµενών καιρικών συνθηκών η οµάδα διάσωσης φθάνει στο πλοίο µόλις τη νύχτα της 15ης Νοεµβρίου. Το πλοίο ρυµουλκείται κατ' αρχήν προς δυτική κατεύθυνση, εν PR\494091.doc 11/15 PE 314.784

συνεχεία προς νότια κατεύθυνση, οι µηχανές σταµατούν. Η οµάδα διάσωσης διαπιστώνει ρήγµα µήκους 35 µέτρων κάτω από το επίπεδο του ύδατος. Στο φως της ηµέρας διαπιστώνεται ότι το τοίχωµα δύο δεξαµενών έχει εξαφανισθεί, ενώ έχει χαθεί µέρος του φορτίου. Ευρισκόµενος στο πλοίο ο αρχηγός της αποστολής διάσωσης επιχειρεί και πάλι, αλλά µαταίως, να πείσει τις αρχές να ρυµουλκηθεί το πλοίο σε χώρο καταφυγίου. Κατά τη διάρκεια του πρωινού και ο αντιπρόσωπος της SMIT στην ξηρά ζητεί για άλλη µια φορά επισήµως άδεια να ρυµουλκηθεί το πλοίο σε λιµένα ή σε χώρο καταφυγής. Στις 16 Νοεµβρίου µειώνεται η ταχύτητα ρυµούλκησης για να ελαχιστοποιηθούν όλες οι αρνητικές πιέσεις που υφίσταται το πλοίο. Στις 17 Νοεµβρίου η SMIT λαµβάνει την εντολή από τις ισπανικές αρχές να ρυµουλκήσει το πλοίο ακόµη πιο µακριά. Στις 18 Νοεµβρίου οι πορτογαλικές ναυτικές αρχές απαγορεύουν στην οµάδα διάσωσης να πλεύσει προς νότια κατεύθυνση. Έτσι η οµάδα ακολουθεί τώρα πλου προς νοτιοδυτική κατεύθυνση, πράγµα το οποίο φέρνει το πλοίο σε αντίξοες συνθήκες πλεύσης. Τέλος στις 19 Νοεµβρίου, στις 8.00 το πρωί, το πλοίο κόβεται στη µέση και βυθίζεται το απόγευµα (η πρύµνη το µεσηµέρι και η πλώρη στις 16.15). Και µετά τη βύθιση εξακολουθεί η διαρροή πετρελαίου από το πλοίο. Για ορισµένα επιµέρους σηµεία εξακολουθούν να υφίστανται ασάφειες και/ή οι µαρτυρίες είναι αντικρουόµενες: Η βλάβη της 13ης Νοεµβρίου οφείλεται σε σύγκρουση, σε κατασκευαστικό σφάλµα, σε προηγούµενη βλάβη του πλοίου ή σε συνδυασµό παραγόντων; Κατά την πρώτη ζηµιά που υπέστη το πετρελαιοφόρο Prestige στις 13 Νοεµβρίου 2002 έχασε µόνον φορτίο από τα ανοίγµατα "butterworth" ή είχε προκληθεί ήδη πετρελαϊκή ρύπανση; Το πλήρωµα απεµακρύνθη από το πλοίο µε δική του απόφαση ή κατόπιν εντολής των αρχών; Κατά πόσον ο καπετάνιος του Prestige συνεργάσθηκε; Η στάση του ήταν επαγγελµατική ή όχι; Γιατί οι αρχές κράτησαν την οµάδα διάσωσης στη ξηρά για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα απ' ότι ήταν αυστηρά απαραίτητο για τεχνικούς λόγους; Έρευνες διεξάγονται ακόµη για την ανεύρεση των ακριβών αιτίων της καταστροφής και για τη διευκρίνιση του ζητήµατος της ευθύνης. Το πλοίο ευρίσκεται στον βυθό του ωκεανού, πράγµα το οποίο καθιστά πρακτικά αδύνατο να πραγµατοποιηθούν τεχνικές επιθεωρήσεις. Βάσει όµως των πληροφοριών που έχουν γίνει γνωστές µπορούν να αποκοµισθούν ορισµένα διδάγµατα. Η καταστροφή του Prestige υπογραµµίζει τη σηµασία που έχει - ο αποτελεσµατικός έλεγχος της πλήρους τήρησης των υφισταµένων ευρωπαϊκών και διεθνών κανόνων σχετικά µε την ασφάλεια στη θάλασσα - η ύπαρξη σχεδίων εκτάκτου ανάγκης, τόπων καταφυγής, δυναµικού διάσωσης και καταπολέµησης της πετρελαϊκής ρύπανσης (υλικών και ανθρώπινων πόρων) - η ύπαρξη σαφούς συστήµατος έκδοσης εντολών και σαφούς πολιτικής ευθύνης σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης στη θάλασσα - ο καλύτερος έλεγχος των διερχοµένων πλοίων - η καλή συντήρηση των πλοίων µέσω αυστηρών και τακτικών ελέγχων. Τα διδάγµατα αυτά οδηγούν σε ορισµένες προτάσεις ορισµένες από τις οποίες αναλύονται PE 314.784 12/15 PR\494091.doc

κατωτέρω. Προτάσεις του εισηγητή 1. Εφαρµογή και έλεγχος της τήρησης της υφιστάµενης κοινοτικής και διεθνούς νοµοθεσίας Τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο υφίσταται το µεγαλύτερο µέρος της νοµοθετικών ρυθµίσεων που είναι απαραίτητες για την προώθηση της ασφάλειας στη θάλασσα. Τα µέτρα που προβλέπονται στις δύο δέσµες ERIKA-I και ERIKA-IΙ µπορούν να συµβάλουν στην πρόληψη µιας ναυτικής καταστροφής της κλίµακας του ναυαγίου του Prestige (αναµεταδότες, σταδιακή κατάργηση πετρελαιοφόρων µονού κύτους, υποχρεωτική ύπαρξη µαύρου κουτιού, συστήµατα κυκλοφορίας, αυστηρότεροι έλεγχοι από το κράτος του λιµένα κλπ.). Επιπλέον, η ασφάλεια στη θάλασσα µπορεί να βελτιωθεί κατά πολύ, εάν τηρούνται οι υφιστάµενοι διεθνείς κανόνες. Ούτως µια πρώτη απαίτηση είναι να µεταφέρουν τα κράτη µέλη το ταχύτερο δυνατόν στο εθνικό τους δίκαιο την εγκριθείσα νοµοθεσία ERIKA και να ελέγχουν επακριβώς την εφαρµογή της. Πρωταρχικής σηµασία επίσης έχει και ο έλεγχος της τήρησης της διεθνούς νοµοθεσίας. 2. Ενίσχυση της ναυτικής ασφάλειας σε ευρωπαϊκό και παγκόσµιο επίπεδο Ουσιαστική σηµασία έχει να θεσπισθούν ορισµένα νέα µέτρα και να καταστούν αυστηρότερες παλαιότερες συµφωνίες. 2.1. Υποδοχή πλοίων που αντιµετωπίζουν κίνδυνο: σχέδια εκτάκτου ανάγκης και τόποι καταφυγής Όταν ένα πλοίο αντιµετωπίζει πρόβληµα, οι αρµόδιες αρχές πρέπει να λαµβάνουν ταχέως αποφάσεις βάσει ολοκληρωµένων πληροφοριών υψηλής ποιότητας. Για το λόγο αυτό, απαιτείται η ύπαρξη σχεδίου εκτάκτου ανάγκης για να είναι δυνατή η ταχεία λήψη αποφάσεων. Το Συµβούλιο κάλεσε τα κράτη µέλη να αναπτύξουν τέτοια σχέδια εκτάκτου ανάγκης έως την 1η Ιουλίου 2003 το αργότερο. Ο εισηγητής θεωρεί ότι έχει µεγάλη σηµασία να εφαρµοσθούν αυτές οι συµφωνίες εγκαίρως και πλήρως από τα κράτη µέλη. Στα σχέδια εκτάκτου ανάγκης πρέπει, κατά την άποψη του εισηγητή, να ορίζεται ποιος λαµβάνει τις αποφάσεις και πότε, τι αποφάσεις λαµβάνονται και µε ποιον διεξάγονται διαβουλεύσεις. Επίσης στα σχέδια πρέπει να αναφέρεται πώς πρέπει να αντιµετωπίζονται διάφορες καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Τα κράτη µέλη πρέπει επιπλέον να διαθέτουν επαρκείς και καλώς εξοπλισµένους τόπους καταφυγής (λιµένες ή άλλα κατάλληλα αγκυροβόλια). Τα σχέδια εκτάκτου ανάγκης πρέπει επίσης να ορίζουν ποιοι είναι οι τόποι καταφυγής και υπό ποίες συνθήκες πρέπει να χρησιµοποιούνται. Τα σχέδια πρέπει να παρέχουν στις αρµόδιες αρχές την δυνατότητα να υποχρεώνουν υπό ορισµένες συνθήκες τα πλοία να χρησιµοποιούν τόπους καταφυγής. Στην οδηγία 2002/59 (αιτιολογική σκέψη 16) αναφέρεται, κατόπιν προτάσεως του εισηγητή, PR\494091.doc 13/15 PE 314.784

ότι η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει τις δυνατότητες θέσπισης αποτελεσµατικού συστήµατος αποζηµιώσεων για τους κοινοτικούς λιµένες και να εκπονήσει σχετική έκθεση έως τις 5 Φεβρουαρίου 2007 το αργότερο. Οι δυνατότητες αυτές πρέπει, κατά την άποψη του εισηγητή, να εξετασθούν πολύ ενωρίτερα. Το κράτος µέλος που υποδέχεται πλοίο το οποίο ευρίσκεται σε κίνδυνο πρέπει να µπορεί να υπολογίζει ότι θα λάβει ταχέως πλήρη αποζηµίωση για τις δαπάνες που θα προκύψουν από την επιχείρηση αυτή. 2.2. Σύστηµα έκδοσης εντολών και λήψεως αποφάσεων σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης Το σύστηµα έκδοσης εντολών και λήψεως αποφάσεων κατά την αντιµετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης παρουσιάζει µεγάλες αποκλίσεις µεταξύ των κρατών µελών. Κατά την άποψη του εισηγητή, είναι πολύ σηµαντικό να υπάρχει σε κάθε κράτος µέλος µία τελική αρµόδια αρχή, η οποία θα µπορεί να σταθµίζει τα διάφορα συµφέροντα κατόπιν διαβουλεύσεων µε τους ειδικούς. Η αρχή αυτή, το πρόσωπο ή ο οργανισµός πρέπει να είναι ανεξάρτητη και να διαθέτει την απαιτούµενη οικονοµική και νοµική δύναµη για να λαµβάνει αποφάσεις που να µπορεί να επιβάλει σε όλους τους εµπλεκόµενους: το πλοίο που ευρίσκεται σε δυσκολία, την οµάδα διάσωσης, τον λιµενάρχη ή τις εµπλεκόµενες αρχές του κράτους µέλους. Υπάρχουν ήδη ορισµένα καλά παραδείγµατα. Μετά την καταστροφή των πλοίων Braemar (1993) και Sea Empress (1996) οι Βρετανοί δηµιούργησαν µετά από εξονυχιστικές έρευνες (βλ. την έκθεση Donaldson) µια τέτοια ανεξάρτητη αρχή, την καλούµενη "SOSPER" (Secretary of State Representative), η οποία µπορεί να δίδει εντολές σε λιµενάρχες όταν πλοίο ευρίσκεται σε δυσκολία. Και στη Γαλλία η Préfecture maritime διαθέτει διευρυµένες αρµοδιότητες. Ο εισηγητής ζητεί από την Επιτροπή να µελετήσει αυτά τα καλώς λειτουργούντα συστήµατα έκδοσης εντολών και να προτείνει κατευθυντήριες γραµµές ή ελάχιστες απαιτήσεις για την λήψη αποφάσεων σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. 2.3. ιαθεσιµότητα υλικών και ευρωπαϊκή συνεργασία Ο παράγοντας χρόνος σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης στη θάλασσα είναι ένας πολύ κρίσιµος. Τα πλοία διάσωσης ή τα πλοία για την καταπολέµηση της πετρελαϊκής ρύπανσης πρέπει να µπορούν να φθάνουν γρήγορα στον τόπο του ατυχήµατος. Στις προαναφερόµενες συµφωνίες για σχέδια εκτάκτου ανάγκης δεν προβλέπονται αυστηρές υποχρεώσεις για την διαθεσιµότητα τέτοιου υλικού. Η Επιτροπή πρέπει να εκπονήσει αυστηρότερες προτάσεις για το ζήτηµα αυτό και να προτείνει ελάχιστες απαιτήσεις για τη διαθεσιµότητα υλικού. Πρέπει επίσης να λάβει υπόψη της στοιχεία όπως είναι ο κίνδυνος, η πυκνότητα της κυκλοφορίας πλοίων και η ευαισθησία των ακτών. Ο εισηγητής γνωρίζει πολύ καλά ότι η ανάπτυξη ενός τέτοιου δικτύου θα απαιτήσει σοβαρές οικονοµικές δεσµεύσεις εκ µέρους των κρατών µελών. Για το λόγο αυτό είναι σηµαντικό να διασφαλισθεί η διασυνοριακή συνεργασία σε οικονοµικό και επιχειρησιακό επίπεδο και να συναφθούν σαφείς συµφωνίες για την διασυνοριακή διαθεσιµότητα και αξιοποίηση υλικού και οργάνωσης. Ο εισηγητής ελπίζει ότι η Επιτροπή θα εξετάσει τις δυνατότητες για τη διασυνοριακή συνεργασία σε οικονοµικό και επιχειρησιακό επίπεδο. 2.4. Απαγόρευση πετρελαιοφόρων µονού κύτους Το Συµβούλιο Υπουργών πρόκειται να εγκρίνει σύντοµα την πρόταση να αποσυρθούν από την κυκλοφορία ενωρίτερα από ότι προβλεπόταν αρχικά πετρελαιοφόρα µονού κύτους. Ο PE 314.784 14/15 PR\494091.doc

εισηγητής επιδοκιµάζει βασικά αυτήν την απόφαση, αλλά επισηµαίνει ότι και τα πετρελαιοφόρα διπλού κύτους δεν στερούνται κινδύνων. Ο εισηγητής ζητεί επιµόνως αν εξετασθούν περαιτέρω οι κίνδυνοι ασφάλειας. Ορισµένα κράτη µέλη αποφάσισαν, κατά το παράδειγµα της συµφωνίας Γαλλίας και Ισπανίας (γνωστής ως συµφωνία της Μάλαγας), να υποχρεώνουν τα πλοία µονού κύτους που µεταφέρουν επικίνδυνα ή ρυπογόνα εµπορεύµατα να πλέουν εκτός της ζώνης των 200 µιλίων από την ακτή τους. Συγκεκριµένα, τα διερχόµενα πλοία µε προέλευση ή προορισµό την Βαλτική Θάλασσα δεν πρέπει να διέρχονται από το Στενό της Μάγχης, αλλά από την Ιρλανδική Θάλασσα. Ο εισηγητής, µετά από διαβουλεύσεις µε ναυτικούς, είναι πεπεισµένος ότι αυτή δεν είναι η σωστή λύση. Όταν ένα πλοίο µπορεί να πλέει σε απόσταση 200 µιλίων από την ακτή, δεν µπορεί να προστατευθεί σε περίπτωση καταιγίδας. Εάν υποστεί αβαρία, µε µεγάλη δυσκολία θα µπορέσει να µεταφερθεί σε ασφαλές µέρος και η επιχείρηση διάσωσης του πληρώµατος και του πλοίου θα είναι δύσκολη. Οι συνέπειες, εποµένως, τέτοιων µέτρων µπορεί να είναι πολύ πιο περίπλοκες απ' ότι φαντάζεται κανείς. Για το λόγο αυτό ο εισηγητής τάσσεται περισσότερο υπέρ της διενέργειας αυστηροτέρων ελέγχων στα πλοία αυτά µέσω προσαρµογής της Σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών για το ίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). 2.5. Προσαρµογή της Σύµβασης των Ηνωµένων Εθνών για το ίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) υνάµει της εν λόγω Σύµβασης, τα παράκτια κράτη δεν έχουν καµία εξουσία επί των διερχοµένων πλοίων, τα οποία δεν πλέουν υπό την δική τους σηµαία και ευρίσκονται εκτός των χωρικών υδάτων (δηλ. εντός της αποκλειστικής οικονοµικής ζώνης ή στα ανοικτά της θάλασσας). εν δύνανται να υποχρεώσουν ένα πλοίο το οποίο αποτελεί απειλή για το περιβάλλον να αναζητήσει καταφύγιο. Η Σύµβαση αυτή δεν ανταποκρίνεται στις πραγµατικές συνθήκες στη θάλασσα. Η Επιτροπή πρέπει να λάβει επειγόντως από το Συµβούλιο διαπραγµατευτική εντολή. Τα παράκτια κράτη ευρίσκονται σε θέση καλύτερα από οιονδήποτε άλλον να ελέγχουν τα πλοία που αποτελούν απειλή για τις ακτές τους και για τον λόγο αυτό πρέπει να διαθέτουν συγκεκριµένες αρµοδιότητες υπό εξαιρετικές συνθήκες. PR\494091.doc 15/15 PE 314.784