ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 27 Σεπτεµβρίου 2001 ΣΧΕ ΙΟ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς προς την Επιτροπή Συνταγµατικών Υποθέσεων σχετικά µε τη νοµική προσωπικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2001/2021 (ΙΝΙ)) Συντάκτρια γνωµοδότησης: Ana Palacio Vallelersundi PA\ doc PE

2 PE /5 PA\ doc

3 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Κατά τη συνεδρίασή της στις 11 Απριλίου 2001 η Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς όρισε συντάκτρια γνωµοδότησης την κ. Ana Palacio Vallelersundi. Κατά τη συνεδρίασή της/τις συνεδριάσεις της στις..., η επιτροπή εξέτασε το σχέδιο γνωµοδότησης. Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση, η επιτροπή ενέκρινε τα κατωτέρω συµπεράσµατα µε... ψήφους υπέρ,... ψήφους κατά και... αποχή/ές/οµόφωνα. Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές:..., πρόεδρος/ασκών/ασκούσα την προεδρία..., αντιπρόεδρος..., αντιπρόεδρος..., συντάκτης/ρια γνωµοδότησης...,... (αναπλ....),... (αναπλ.... σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού),... και... PA\ doc 3/5 PE

4 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η εξέταση που γίνεται στην παρούσα γνωµοδότηση δεν αφορά το πλήθος των ζητηµάτων συνταγµατικής τάξεως τα οποία θέτει η έκθεση και µε τα οποία έχει επιφορτισθεί η αρµόδια επί της ουσίας επιτροπή περιορίζεται στις νοµικές πτυχές της νοµικής προσωπικότητας της Ένωσης. Κατά τη δηµιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, οι συντάκτες της Συνθήκης αυτής δεν αναγνώρισαν τη νοµική προσωπικότητα της Ένωσης. Τα διακυβεύµατα της κατανοµής των αρµοδιοτήτων ανάµεσα στην Κοινότητα και τις διακυβερνητικές συνεργασίες απώθησαν σε δεύτερη σειρά το ζήτηµα του νοµικού χαρακτήρα της Ένωσης. Από τη ρύθµιση αυτή απορρέει µία πραγµατική αµφισηµία, στο µέτρο που οι Κοινότητες, οι οποίες διαθέτουν νοµική προσωπικότητα, περιλαµβάνονται στην Ένωση, η οποία δεν διαθέτει. Ωστόσο, η απουσία ρητής επιβεβαίωσης της νοµικής προσωπικότητας ενός διεθνούς οργάνου από την ιδρυτική του συνθήκη δεν την αποκλείει κατ' ανάγκην. Μία οργάνωση µε δικαιώµατα και υποχρεώσεις, τα οποία της έχουν δοθεί από τα συµβαλλόµενα µέρη, διαθέτει την ικανότητα να ενεργεί στο διεθνές πεδίο. Πράγµατι, ο εισηγητής υπενθυµίζει ότι, σύµφωνα µε καλώς εδραιωµένο δόγµα του διεθνούς δικαίου, η νοµική προσωπικότητα ενός διεθνούς οργανισµού απορρέει από τα χαρακτηριστικά του, τα οποία του έχουν δοθεί από τα συµβαλλόµενα µέρη. Πράγµατι, η νοµική προσωπικότητα στη διεθνή τάξη απορρέει από δικαιώµατα και υποχρεώσεις που του έχουν αναγνωρισθεί από τα συµβαλλόµενα µέρη - διακριτά από αυτά των µελών του οργανισµού και τα οποία εξηγούνται µόνο µε την κατοχή, σε σηµαντικό βαθµό, διεθνούς προσωπικότητας και την ικανότητα δράσης στο διεθνές πεδίο 1. Σχετικώς, υπάρχουν ήδη στοιχεία τα οποία συνιστούν ένα έµβρυο νοµικής προσωπικότητας, όπως ο ορισµός Ύπατου Εκπροσώπου για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας και η ικανότητα σύναψης διεθνών συµφωνιών, τα αποτελέσµατα των οποίων είναι δεσµευτικά για τα κράτη µέλη. Η συγχώνευση της Ένωσης και των Κοινοτήτων θα είχε ως αποτέλεσµα µια διευκρίνιση πράγµα επείγον των σηµερινών νοµικών και πολιτικών πολυπλοκοτήτων που απορρέουν από την αρχιτεκτονική των τριών πυλώνων. Θα έδινε επίσης τη δυνατότητα να τεθεί τέλος στις υφιστάµενες δυσλειτουργίες όσον αφορά την αρµοδιότητα του ικαστηρίου στους διάφορους πυλώνες. Επιπλέον, θα επέτρεπε να διασφαλιστούν σφαιρικότερα τα δικαιώµατα που αναγνωρίζει η κοινοτική έννοµο τάξη στους πολίτες για τους λόγους αυτούς, ο εισηγητής έχει την άποψη ότι είναι βασικής σηµασίας στοιχείο να διασφαλισθεί ότι, ανεξάρτητα από τη νοµική λύση που θα προκριθεί για τη σχέση Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκές Κοινότητες, οι θεµελιώδεις αρχές της κοινοτικής εννόµου τάξεως δεν θα διαλυθούν κατά τη διαδικασία της συγχώνευσης. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1 ιεθνές ικαστήριο, γνωµοδότηση συµβουλευτικού χαρακτήρα της 11ης Απριλίου 1949 σχετικά µε την αποκατάσταση ζηµιών που προκλήθηκαν κατά την υπηρεσία στον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών, Recueil, 1949, σελ Περίληψη υπάρχει στην ιστοσελίδα του internet PE /5 PA\ doc

5 Η Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς καλεί την Επιτροπή Συνταγµατικών Υποθέσεων, που είναι αρµόδια επί της ουσίας, να συµπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσµατος που θα εγκρίνει τα ακόλουθα στοιχεία: 1. Υπενθυµίζει ότι η προσωπικότητα στη διεθνή έννοµο τάξη απορρέει από τα χαρακτηριστικά τα οποία τα συµβαλλόµενα µέρη θέλησαν να προσδώσουν σε έναν διεθνή οργανισµό, ο οποίος, στο µέτρο που διαθέτει δικαιώµατα και υποχρεώσεις διάφορα από αυτά των µελών του, διαθέτει σε σηµαντικό βαθµό διεθνή προσωπικότητα και την ικανότητα να ενεργεί στο διεθνές πεδίο. 2. Υπογραµµίζει ότι τα στοιχεία που συνιστούν το έµβρυο µιας νοµικής προσωπικότητας της Ένωσης υπάρχουν ήδη, όπως η ικανότητα σύναψης διεθνών συµφωνιών, καθώς και ένας Ύπατος Εκπρόσωπος για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας. 3. Κρίνει ότι στο µέτρο κατά το οποίο από τη Συνθήκη ΕΕ ανατίθενται αρµοδιότητες στα θεσµικά όργανα της Ένωσης, παγιώνοντας µε τον τρόπο αυτό µια νέα έννοµο τάξη, η Ένωση έχει δικαιώµατα και υποχρεώσεις και διαθέτει, εποµένως, σε σηµαντικό βαθµό διεθνή προσωπικότητα. 4. Θεωρεί ότι κάθε ανάθεση αρµοδιοτήτων στην Ένωση θα πρέπει να υπόκειται σε αρµοδιότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα διασφαλίζει την πλήρη δηµοκρατική νοµιµότητα, καθώς και στον έλεγχο του ικαστηρίου. 5. Τονίζει ότι η συγχώνευση των Κοινοτήτων µε την Ένωση δεν πρέπει να θίγει τα θεµελιώδη χαρακτηριστικά και τις θεµελιώδεις αρχές του κοινοτικού δικαίου και τον έλεγχο της νοµιµότητας εκ µέρους του ικαστηρίου, τα οποία θα πρέπει να διατηρηθούν όσον αφορά την έννοµο τάξη της Ένωσης. PA\ doc 5/5 PE