Πρακτικά της βουλής της συζήτησης της από 24/1/2011 επίκαιρης ερώτησης Συνεχίζουμε με την με αριθμό 446/24-1-2011 Επίκαιρη Ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Ιωάννη Πρωτούλη προς την Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, σχετικά με τις συγχωνεύσεις - καταργήσεις σχολείων, τα προβλήματα στη λειτουργία τους κ.λπ.. Κύριε Πρωτούλη, έχετε δύο λεπτά για να αναπτύξετε την ερώτησή σας. ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΥΛΗΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε. Κύριε Υπουργέ, βρισκόμαστε, ήδη, μέσα στην κρίση και θεωρούμε ότι το νέο σχολείο της αγοράς, έχει δοθεί η ευκαιρία για να αρχίσει να υλοποιείται. Τη στιγμή που πάνω από 50 δισεκατομμύρια ευρώ ζεστό χρήμα δίνονται στο κεφάλαιο το 2010, 15 δισεκατομμύρια ευρώ που χρειάζονταν μόνο το χρόνο -και θα μπορούσε να ικανοποιηθεί το διαχρονικό αίτημα για το 15% από τον κρατικό προϋπολογισμό- για την παιδεία, δεν δίνονται. Στα πλαίσια αυτά, όμως, προχωράει πέρα από το οικονομικό ζήτημα και η διαδικασία διαβούλευσης για τις συγχωνεύσεις σχολείων, οι οποίες θα αποφασίζονται, όπως έχετε εξαγγείλει, από την Περιφερειακή Διεύθυνση, όπως προβλέπει η νέα διοικητική δομή της εκπαίδευσης. Θεωρούμε ότι αυτή είναι μια εξαιρετικά αντιδραστική αλλαγή, η οποία θα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες στην ήδη υποβαθμισμένη μόρφωση των παιδιών του λαού μας. Ανοίγει περαιτέρω δρόμος για απολύσεις εκπαιδευτικών με πρόσχημα πάντα πως δεν υπάρχει αντικείμενο εργασίας, μονιμότητα δεν υφίσταται. Σας ρωτάμε: Προτίθεστε να σταματήσετε τη διαδικασία συγχωνεύσεων, καταργήσεων των σχολικών μονάδων; Προτίθεστε να προχωρήσετε σε Σύγχρονο Πρόγραμμα Σχολικής Στέγης υπαγμένο στο κράτος και την κατάργηση των ΣΔΙΤ; Προτίθεστε να επιχορηγήσετε με έκτακτο κονδύλι από τον κρατικό προϋπολογισμό όλες τις σχολικές επιτροπές για όλες τις ανάγκες των σχολείων που, πλέον, αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται και η κατάσταση θα γίνει και εκρηκτική στο τέλος της χρονιάς, στην αρχή της επόμενης; Να καταργηθεί ο ΦΠΑ στους λογαριασμούς και στις δαπάνες των σχολικών επιτροπών; Να είναι αποκλειστικά δωρεάν το πετρέλαιο, το ρεύμα, το νερό και το τηλέφωνο στα σχολεία, δηλαδή να μην επιβαρύνεται η λαϊκή οικογένεια; Προτίθεστε να προχωρήσετε στην πληρωμή των δεδουλευμένων των εκπαιδευτικών; Θα επανέλθω στη δευτερολογία μου. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαϊδου): Και εγώ σας ευχαριστώ. Στην ερώτηση του κ. Πρωτούλη θα απαντήσει η Υφυπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Σελίδα 1 / 5
κ. Χριστοφιλοπούλου. Κυρία Υπουργέ, πριν σας δώσω το λόγο, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι παρακολουθούν τη συνεδρίασή μας από τα άνω δυτικά θεωρεία, αφού προηγουμένως ξεναγήθηκαν στην έκθεση της αίθουσας «Ελευθέριος Βενιζέλος» και ενημερώθηκαν για την ιστορία του κτηρίου και τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της Βουλής, τριάντα επτά μαθητές και μαθήτριες και τρεις εκπαιδευτικοί από το 2 ο Γενικό Λύκειο Χολαργού. Η Βουλή τους καλωσορίζει. (Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής) Κυρία Υφυπουργέ, έχετε το λόγο. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ (Υφυπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων): Κύριε Πρωτούλη, η ερώτησή σας μου δίνει τη δυνατότητα να διευκρινίσω ότι οι συνενώσεις, αλλά και οι ιδρύσεις σχολείων που διέπονται από το ν. 1566, γίνονται κάθε χρόνο. Φέτος έχουν μια ιδιαιτερότητα. Εφαρμόζονται για πρώτη φορά σε ένα νέο τοπίο της Αυτοδιοίκησης μετά τον «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» στους νέους μεγάλους δήμους και γι' αυτό δώσαμε μια μεγαλύτερη έμφαση στη διαβούλευση για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν οι συνενώσεις. Οι συνενώσεις πρέπει να υπηρετούν κυρίαρχα παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά κριτήρια. Εξηγούμαι: Εάν οι γεωγραφικές συνθήκες και οι σχολικές υποδομές το επιτρέπουν, είναι πολύ καλό να συνενωθούν σε κοντινά χωριά ολιγοθέσια δημοτικά σχολεία, διότι έτσι έχεις τη δυνατότητα κάθε τάξη να έχει ένα δάσκαλο, δηλαδή εκεί όπου μπορούμε, ο στόχος είναι τα δημοτικά να είναι εξαθέσια. Προφανώς στο μικρό νησάκι που έχω πέντε, δέκα παιδιά, δεν θα στερηθούν το δάσκαλό τους, αλλά κατανοείτε, νομίζω, όλοι ότι άλλο είναι ένας δάσκαλος να έχει τρεις τάξεις, άλλο είναι ένας μαθητής να αναγκάζεται στο ολιγοθέσιο δημοτικό σχολείο να κάνει πρώτα την Γ τάξη και μετά την Δ τάξη. Δεν είναι παιδαγωγικά σωστό αυτό. Άρα, το πρώτο κριτήριο είναι το παιδαγωγικό. Δεν υπάρχει κανένα ποσοστό, ούτε καμία προκρούστεια κλίνη. Έδωσα η ίδια κατεύθυνση στους περιφερειακούς διευθυντές και στη Δευτεροβάθμια και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση οι συνενώσεις σχολείων να υπαγορεύονται από κριτήρια και από δυνατότητες υποδομών και γεωγραφικής προσέγγισης και για κάθε μία χωριστά. Πέρα από τη γνώμη του δήμου και της δημοτικής επιτροπής, να υπάρχει η γνώμη του συλλόγου διδασκόντων, της εκπαιδευτικής κοινότητας και των γονέων για κάθε μία χωριστά, ακριβώς για να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Θέλω με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο να διαψεύσω ότι υπάρχει περίπτωση απολύσεων. Θέλω να πω ότι αντίθετα, στην περίπτωση δύο συστεγαζόμενων σχολείων, για παράδειγμα στους Αμπελοκήπους της Θεσσαλονίκης -λέω μία περίπτωση που γνωρίζω, αλλά υπάρχουν αρκετά σε όλη την Ελλάδα- εάν τα συνενώσουμε σε δωδεκαθέσια, θα έχουμε περισσότερες οργανικές θέσεις. Θα έχουμε εκεί εφαρμογή του ολοήμερου πιλοτικού σχολείου, το οποίο έχει και περισσότερο πολιτισμό, περισσότερη γυμναστική, περισσότερη φιλαναγνωσία, άρα, θα έχω περισσότερες θέσεις εκπαιδευτικών, όχι απολύσεις. Μάλιστα, υπάρχουν και περιπτώσεις που η κατάργηση της διπλοβάρδιας επιτυγχάνεται με τη λογική συνένωση, όχι με μία συνένωση-μαμούθ. Δεν θα πάω σε σχολεία-«ζούγκλα». Θα πάω σε σχολεία ευάριθμα, τα οποία θα έχουν καλύτερη δυνατότητα και κοινωνικοποίησης και βεβαίως θα έχουμε αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δυναμικού στο καλύτερο δυνατό ποσοστό. Άρα, θέλω να πω, κύριε συνάδελφε, ότι οι συνενώσεις των σχολείων είναι μια διαδικασία που γίνεται κάθε χρόνο. Φέτος ζητήσαμε και τη συμμετοχή πιο έντονα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να γίνει λογικά. Εάν Σελίδα 2 / 5
εξοικονομηθούν πόροι, αυτό σημαίνει ότι οι πόροι αυτοί θα δαπανηθούν καλύτερα στην αυτοδιοίκηση. (Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Υπουργού) Μία λέξη, κυρία Πρόεδρε, και θα συνεχίσω στη δευτερολογία μου. Για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων δεν πληρώνει ποτέ η οικογένεια, πληρώνουν οι δήμοι. Τώρα, τι έχουμε συνεννοηθεί με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομικών, τα οποία είναι και συναρμόδια, θα σας τα πω στη δευτερολογία μου. ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαϊδου): Το λόγο έχει ο ερωτών Βουλευτής κ. Πρωτούλης. ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΥΛΗΣ: Κυρία Υπουργέ, αναδεικνύετε ορισμένα ζητήματα που υπάρχουν στην εκπαίδευση, όμως, θεωρούμε ότι αυτά είναι το προπέτασμα καπνού για να κρύψετε την πιο σοβαρή αντιδραστική αλλαγή που συντελείται στο χώρο της παιδείας, στο χώρο της εκπαίδευσης, Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας. Εμείς δεν σας κατηγορούμε μόνο για τις αλλαγές που γίνονται εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών, δηλαδή πρακτικά επειδή έχετε μειώσει τα κονδύλια κατά 21% για την παιδεία. Είναι υπαρκτό και αυτό. Και αυτό είναι λόγος. Όμως, εμείς δεν στεκόμαστε μόνο σ' αυτό και αναδεικνύουμε τη γενικότερη στρατηγική που έχετε για την εκπαίδευση, η οποία μπορεί να ονομαστεί «σχολείο της αγοράς». Πρακτικά, ένα σχολείο, το οποίο έχει εκατό μαθητές δεν μπορεί να χρησιμεύσει σαν σχολείο επιχείρηση. Γι' αυτό και φτιάχνετε πολύ μεγάλα συγκροτήματα, πολυδύναμα σχολεία, όπου μέσα σε αυτά τα σχολεία θα υπάρχουν μικρότερα, πολύ μεγάλος αριθμός μαθητών, μαθητές, δηλαδή, πελάτες. Ακόμα και στο κείμενο που έχει δει το φως τη δημοσιότητας μιλάτε για την αυτονομία των σχολικών μονάδων. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να δοθεί μερική ή πλήρης αυτονομία των σχολικών μονάδων σε σχέση με αρμοδιότητες, όπως σχολικά βιβλία, το περιεχόμενο των σπουδών, μεθοδολογία, περιεχόμενο προγραμμάτων σπουδών, επιλεγόμενα μαθήματα, πρόσθετα υποχρεωτικά μαθήματα, αξιολόγηση των μαθητών, αριθμός ωρών ανά διδακτικό αντικείμενο, απόφαση για επανάληψη τάξης, σχολικοί κανονισμοί και εσωτερική οργάνωση, κριτήρια επιλογής μαθητών για εγγραφή, κριτήρια για ομαδοποίηση μαθητών, οικονομικοί, υλικοί πόροι, χρηματοδότηση -δηλαδή κατανομή της χρηματοδότησης για λειτουργικά έξοδα- πλήρης αυτονομία, προμήθεια διδακτικών υλικών, βιβλίων. Αυτός είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός και μην το αρνείστε. Μη κρύβεστε πίσω από ένα προπέτασμα καπνού. Ο στρατηγικός σας σχεδιασμός, δηλαδή, είναι ο διευθυντής, ο Πρόεδρος της Ένωσης Γονέων και ένας εκπρόσωπος του δήμου, λογικά και κάποιος χορηγός αργότερα, με την πενιχρή χρηματοδότηση που θα παίρνουν, μετά να προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, πώς; Άλλος να αναζητά χορηγούς, άλλος να αξιοποιεί τις υποδομές της μεγάλης αυτής σχολικής μονάδας και για εμπορική χρήση, για παράδειγμα να κάνει το προαύλιο παρκινγκ το Σαββατοκύριακο και από εκεί να εισπράττει έσοδα. Επίσης, το χαράτσι στους γονείς, που μπορεί αυτήντη στιγμή να μην έρθει με την μορφή διδάκτρων, αλλά αργότερα, αντικειμενικά θα έρθει και αυτό με πλήρωμα των σχολικών βιβλίων, με πλήρωμα φωτοτυπιών, πετρελαίου θέρμανσης κτλ. Αυτή είναι η στρατηγική σας επιλογή με τις συγχωνεύσεως των σχολείων. Και δεν αρκεί μόνο να βάλετε σε μία τάξη ορισμένα υπαρκτά ζητήματα που υπάρχουν στην παραμεθόριο, στα ακριτικά νησιά κτλ. Τι συνέπεια θα έχει αυτό; Θα έχει καταστροφική συνέπεια για τη μόρφωση των παιδιών του λαού, που δεν έχει να κάνει μόνο με το κόστος, αλλά έχει να κάνει και με το ουσιαστικό περιεχόμενο. Πρακτικά, από τη στιγμή που η σχολική μονάδα θα είναι αυτόνομη και για το περιεχόμενο των μαθημάτων, καταλαβαίνετε πόσο αντιδραστικά είναι αυτό; Και να μη μιλάμε για παιδαγωγική. Άλλα πράγματα πρακτικά θα μαθαίνουν τα παιδιά της Εκάλης και άλλα πράγματα θα μαθαίνουν τα παιδιά του Περάματος. Αυτή είναι η πιο αντιδραστική αλλαγή. Θα Σελίδα 3 / 5
μπορούσαμε να πούμε ότι το σχέδιο σας, δηλαδή ο νέος «Καλλικράτης» στα σχολεία, που έρχεται να εναρμονιστεί με τη νέα διοικητική δομή της χώρας, στην πράξη αποτελεί τη ναυαρχίδα της πιο μαύρης αντιδραστικής αλλαγής στο χώρο της εκπαίδευσης. Περί αυτού πρόκειται και περί αυτού συζητάμε. Δεν σας βάζουμε, δηλαδή, ορισμένες παρενέργειες ή ορισμένα προβλήματα, που εσείς τα επικαλείστε -υποτίθεται- για μια ορθολογική οργάνωση της εκπαίδευσης. Σε αυτό το βασικό ζήτημα θεωρούμε ότι πρέπει να σημάνει ξεσηκωμός για τους γονείς που είναι ανενημέρωτοι γι' αυτό το θέμα, για τα παιδιά τους, τί θα γίνει το επόμενο διάστημα. ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Σας ευχαριστώ. Το λόγο έχει η Υφυπουργός, κ. Χριστοφιλοπούλου. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ (Υφυπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων): Λίγο πριν, κύριε Πρωτούλη, εξηγούσα στον κ. Ζιώγα, που με τη δική του τοποθέτηση μίλησε για τη δυνατότητα των καθηγητών να ορίζουν εκείνοι τα παιδαγωγικά, τα θέματα των απουσιών, τα θέματα που αφορούν το πώς μια τάξη -και όλες οι τάξεις ενός σχολείου- βαίνει ομαλά, μαθαίνει, δημιουργεί, πετυχαίνει στη διάρκεια ενός σχολικού έτους, γι' αυτήν την αυτοτέλεια της σχολικής μονάδας ομιλώ, ότι τα σχολεία ανήκουν στο Υπουργείο Παιδείας και θα ανήκουν στο Υπουργείο Παιδείας. Όπως εξήγησα όμως και πριν, η κάθε σχολική μονάδα θα μπορεί με τα δωρεάν ψηφιακά και έντυπα βιβλία που θα υπάρχουν -και όχι μόνο το ένα βιβλίο, αλλά πολλαπλές επιλογές υλικών- που θα είναι ψηφιακά αναρτημένα για όλους τους εκπαιδευτικούς και όλους τους μαθητές, δωρεάν, δημόσια, με αυτά τα διδακτικά βοηθήματα να απελευθερώσει τον εκπαιδευτικό από τα δεσμά του ενός βιβλίου, της άτεγκτης ύλης και θα υπάρχουν μαθησιακοί στόχοι, που ο κάθε εκπαιδευτικός με παιδαγωγικές μεθόδους, με κατάλληλη επιμόρφωση -όχι εξ καθέδρας επιμόρφωση, με κάποιες διαλέξεις να κάνουν στους εκπαιδευτικούς- να αναλύει περιπτώσεις και να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο με τη βοήθεια εμπειρότερων συναδέλφων τους και πανεπιστημιακών και άλλων εμπειρογνωμόνων. Θέλουμε ένα δημόσιο σχολείο, το οποίο μπορεί και αξιοποιεί εναλλακτικές διδακτικές μεθόδους, ψηφιακά και έντυπα μέσα, δημόσια, δωρεάν, γιατί εδώ υπάρχει πάρα πολλή παραπληροφόρηση και φοβούμαι ότι αγγίζει τα όρια της κακής προπαγάνδας. Στόχος, λοιπόν, της Κυβέρνησης είναι να υπάρξει μία σχολική μονάδα όπου οι μαθητές να συνεργάζονται αρμονικά με τους δασκάλους τους και τους καθηγητές τους, να υπάρχει δυνατότητα να έχουν αξιολόγηση, όχι μόνο των μαθητών, αλλά και της ίδιας της σχολικής μονάδας, οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να αξιολογούν το σχολειό τους, να το αυτοαξιολογούν. Είπα πριν όχι επιθεωρητισμός, όχι αστυνομοκρατία, όχι χορηγίες -τώρα αν χορηγήσει ένας τοπικός σύλλογος για μια σχολική γιορτή κάτι, δεν θα το δαιμονοποιήσουμε κι αυτό- αλλά βεβαίως, σε ό,τι αφορά τον εξοπλισμό, την ύλη, τα λειτουργικά αυτά είναι θέματα του δημοσίου. Και βεβαίως καμία σχολική αυλή δεν θα γίνει πάρκινγκ. Και βεβαίως κανένα σχολειό δεν θα έχει άλλη λειτουργία που απάδει της σχολικής. Ωστόσο, πείτε μου αν έχετε αντίρρηση με το ότι σε πολλά σχολειά γίνονται και αυτή τη στιγμή μαθήματα για τους γονείς και το απόγευμα το σχολείο λειτουργεί και θα μπορούσε να λειτουργεί ως Κέντρο Διά Βίου Μάθησης για τους γονείς, να είναι πάλι δημόσιας παροχής και δημόσιας λειτουργίας. Γιατί το σχολείο δεν μπορεί να είναι ένα κέντρο αθλητισμού και να αξιοποιηθούν οι αθλητικές εγκαταστάσεις για τις ομάδες; Γιατί το σχολείο δεν μπορεί να είναι κέντρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όχι για να βγει χρήμα, αλλά για να είναι ανοιχτό το σχολειό στην κοινωνία, να είναι ανοιχτό στους γονείς, ανοιχτό στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ή συνεργαζόμενο. Το σχολειό, λοιπόν, ανήκει και θα ανήκει στο Υπουργείο Παιδείας. Το σχολειό, όμως, είναι ανοιχτό στην κοινωνία και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι ασφαλέστεροι, να ασκήσουν τα παιδαγωγικά τους καθήκοντα και να κάνουν τη δουλειά τους. Οι συνενώσεις υπηρετούν αυτό το σκοπό, υπηρετούν το σχολειό, υπηρετούν το Σελίδα 4 / 5
μαθητή, υπάρχουν κριτήρια. (Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξης χρόνου ομιλίας της κυρίας Υφυπουργού) Κι αν είχα χρόνο, κυρία Πρόεδρε, θα μπορούσα να σας αναφέρω και συγκεκριμένα παραδείγματα όπου έχουμε χωριά που συνενώθηκαν σχολεία μετά από μεγάλη δυσκολία και όμως, τώρα οι μαθητές έχουν πολύ καλύτερη λειτουργία, έχουν το δάσκαλό τους, έχουν τις υποδομές τους. Σας ευχαριστώ πολύ. ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Κι εγώ σας ευχαριστώ. Σελίδα 5 / 5