Διαχρονικές Τάσεις Απασχόλησης στην Κύπρο

Διαχρονικές Τάσεις Απασχόλησης στην Κύπρο 1980-2000

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ο βασικός σκοπός της μελέτης είναι η ανάλυση και η εξέταση των διαχρονικών τάσεων απασχόλησης στην Κύπρο από το 1980 μέχρι το 2000. Η μελέτη συμβάλλει στη σφαιρική αντίληψη της αγοράς εργασίας και αποτελεί τη βάση για τη διενέργεια και την παροχή προβλέψεων για την απασχόληση. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑΣ Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε από το 1985 μέχρι το 1998 κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες, παρόλο που υπήρξαν χρονιές με σημαντικά ψηλότερα ποσοστά. Από το 1999 και μετά χρησιμοποιούνται στοιχεία από την ετήσια Έρευνα Εργατικού Δυναμικού και έτσι το ποσοστό απασχόλησης δεν είναι συγκρίσιμο με τα προηγούμενα χρόνια. Κατά φύλο τα ποσοστά απασχόλησης για το 2000 ανέρχονταν στο 78,9% για τους άνδρες και στο 52,5% για τις γυναίκες. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ (Απασχολούμενοι / Πληθυσμός ηλικίας 15-64) 62,4% 62,7% 63,5% 65,9% 67,8% 68,2% 68,5% 67,5% 66,1% 67,0% 68,6% 68,2% 67,2% 66,8% 64,2% 65,5% 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Το ποσοστό ανεργίας σημείωσε αύξηση στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ενώ μετά μειώθηκε και έφτασε στο χαμηλότερο σημείο το 1990. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια πολύ μικρή αυξητική τάση. 2

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 ΑΝΕΡΓΙΑ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ 3,7% 3,6% 3,5% 3,4% 3,4% 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% 2,6% 2,8% 3,0% 3,1% 2,8% 2,7% 2,7% 2,6% 2,3% 2,0% 1,8% 1,8% 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Τη δεκαετία 1980 1990 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 64.700 άτομα ως συνέπεια αυξήσεων στον τριτογενή και το δευτερογενή τομέα. Τη δεκαετία 1990 2000 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 44.400 άτομα μόνο αφού τόσο ο πρωτογενής όσο και ο δευτερογενής τομείς είχαν αισθητές μειώσεις. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΕΥΡΥ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 9.600 58.200 64.700 62.400 44.400-3.100-9.700-8.300 1980-1990 1990-2000 Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 18.300 άτομα την περίοδο 1995 2000. Οι τομείς με τις μεγαλύτερες θετικές επιδράσεις ήταν το Εμπόριο, επιδιόρθωση αυτοκινήτων και ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης και τα Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό. Σημαντικές μειώσεις παρουσιάστηκαν στις Μεταποιητικές βιομηχανίες και στη Γεωργία, θήρα και δασοκομία. 3

A B C D E F G H I J K L M N O P -7.300 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 1995-2000 -4.900 300-100 -1.200 A: Γεωργία, θήρα και δασοκομία B: Αλιεία C: Ορυχεία και λατομεία D: Μεταποιητικές βιομηχανίες E: Ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και νερό F: Κατασκευές G: Εμπόριο, επιδιόρθωση αυτοκινήτων και ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης H: Ξενοδοχεία και εστιατόρια I: Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες J: Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί K: Διαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχειρηματικές δραστηριότητες L: Δημόσια διοίκηση και άμυνα M: Εκπαίδευση N: Υγεία και κοινωνική μέριμνα O: Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών P: Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό Οι επαγγελματικές κατηγορίες που δημιούργησαν τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας ήταν τα Επαγγέλματα μικρής εξειδίκευσης και οι Υπάλληλοι υπηρεσιών και πωλητές. Σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας είχαν οι Τεχνίτες και παρόμοιοι εργάτες, οι Χειριστές μηχανημάτων και εργαλείων και συναρμολογητές και οι Γεωργοί, κτηνοτρόφοι και ψαράδες. 100 4.700 2.900 3.500 3.700 2.900 3.300 2.800 1.700 2.100 3.800 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1995-2000 Διευθυντές Πτυχιούχοι & άλλοι ειδικοί Τεχνικοί βοηθοί & ειδικοί γραφείς Γραφειακά επαγγέλματα Υπάλληλοι υπηρεσιών & Πωλητές Γεωργοί Τεχνίτες & παρόμοιοι εργάτες Χειριστές μηχανημάτων Επαγγέλματα μικρής εξειδίκευσης -2.803-4.097-2.804-1.277 4.255 5.379 4.903 7.260 7.483 4

ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Την περίοδο 1980 1990 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,9% το χρόνο ενώ την περίοδο 1990 2000 η αύξηση περιορίστηκε στο 1,6% το χρόνο. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΕΥΡΥ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 1,4% 5,1% 2,9% 3,6% 1,6% -0,8% -1,2% -3,1% 1980-1990 1990-2000 Την περίοδο 1995 2000 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,3% το χρόνο. Οι τομείς με τους μεγαλύτερους ετήσιους ρυθμούς αύξησης ήταν τα Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό και οι Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1995-2000 14,3% -3,7% 4,9% -3,0% 1,4% 1,8% 1,9% 3,6% 5,4% 4,4% 3,4% 3,9% 3,1% -3,6% 3,3% -0,9% A B C D E F G H I J K L M N O P A: Γεωργία, θήρα και δασοκομία B: Αλιεία C: Ορυχεία και λατομεία D: Μεταποιητικές βιομηχανίες E: Ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και νερό F: Κατασκευές G: Εμπόριο, επιδιόρθωση αυτοκινήτων και ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης H: Ξενοδοχεία και εστιατόρια I: Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες J: Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί K: Διαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχειρηματικές δραστηριότητες L: Δημόσια διοίκηση και άμυνα M: Εκπαίδευση N: Υγεία και κοινωνική μέριμνα O: Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών P: Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό 5

Οι επαγγελματικές κατηγορίες με τους μεγαλύτερους μέσους ετήσιους ρυθμούς αύξησης της απασχόλησης την περίοδο 1995 2000 ήταν οι Διευθυντές και οι Πτυχιούχοι και άλλοι ειδικοί. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 8 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1995-2000 Διευθυντές Πτυχιούχοι & άλλοι ειδικοί Τεχνικοί βοηθοί & ειδικοί γραφείς Γραφειακά επαγγέλματα Υπάλληλοι υπηρεσιών & πωλητές Γεωργοί Τεχνίτες & παρόμοιοι εργάτες Χειριστές μηχανημάτων Επαγγέλματα μικρής εξειδίκευσης -3,1% -1,9% -2,2% -0,7% 3,5% 3,3% 2,8% 3,2% 11,5% ΜΕΡΙΔΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Το 70% των απασχολουμένων εργάζονταν το 2000 στον τομέα των υπηρεσιών. Από το 1980 ο τριτογενής τομέας αυξήθηκε κατά 22 περίπου ποσοστιαίες μονάδες ενώ τόσο ο πρωτογενής όσο και ο δευτερογενής μειώθηκαν κατά 11 περίπου ποσοστιαίες μονάδες. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 9 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΕΥΡΥ ΤΟΜΕΑ ΤΟ 1980, 1990 ΚΑΙ ΤΟ 2000 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ 69,9% 57,8% 47,0% 8,6% 13,8% 20,1% 21,5% 28,4% 32,9% 1980: Εσωτερικός 1990: Μεσαίος 2000: Εξωτερικός ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ 6

Οι μεγαλύτεροι τομείς για το 2000 ήταν το Εμπόριο, επιδιόρθωση αυτοκινήτων και ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης, οι Μεταποιητικές βιομηχανίες και τα Ξενοδοχεία και εστιατόρια. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 10 ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ 1995 ΚΑΤΑ TOMEA 2000 A B C D E F G H I J K L M N O P 10,1% 7,9% 12,2% 15,6% 8,8% 9,8% 18,0% 17,5% 10,9% 10,6% 7,1% 6,3% 5,3% 4,4% 4,9% 4,2% 7,1% 6,4% 5,3% 4,7% 4,0% 3,6% 4,3% 4,7% A: Γεωργία, θήρα και δασοκομία B: Αλιεία C: Ορυχεία και λατομεία D: Μεταποιητικές βιομηχανίες E: Ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και νερό F: Κατασκευές G: Εμπόριο, επιδιόρθωση αυτοκινήτων και ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης H: Ξενοδοχεία και εστιατόρια I: Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες J: Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί K: Διαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχειρηματικές δραστηριότητες L: Δημόσια διοίκηση και άμυνα M: Εκπαίδευση N: Υγεία και κοινωνική μέριμνα O: Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών P: Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό Οι μεγαλύτερες επαγγελματικές κατηγορίες για το 2000 ήταν οι Υπάλληλοι υπηρεσιών και πωλητές, τα Επαγγέλματα μικρής εξειδίκευσης και οι Τεχνίτες και παρόμοιοι εργάτες. 7

Διευθυντές ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 11 ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1995 2000 Πτυχιούχοι & άλλοι ειδικοί Τεχνικοί βοηθοί & ειδικοί γραφείς Γραφειακά επαγγέλματα 2,1% 3,4% 10,0% 11,1% 9,7% 13,4% 10,7% 12,2% Υπάλληλοι υπηρεσιών & πωλητές Γεωργοί Τεχνίτες & παρόμοιοι εργάτες Χειριστές μηχανημάτων Επαγγέλματα μικρής εξειδίκευσης 17,1% 18,4% 6,8% 5,5% 16,1% 13,8% 9,3% 7,8% 15,5% 17,1% ΡΑΓΔΑΙΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΝΤΕΣ ΤΟΜΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Η ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου και των Ιδιωτικών νοικοκυριών που απασχολούν οικιακό προσωπικό ξεπέρασε την ανάπτυξη της Πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών την περίοδο 1995 2000. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 12 ΟΙ 5 ΤΟΜΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΜΕΣΟΥΣ ΕΤΗΣΙΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1995-2000 Χρηματιστήριο 31,3% Ιδιωτικά νοικοκυριά με οικιακό προσωπικό Πληροφορική, έρευνα & ανάπτυξη 11,4% 14,3% Ταχυδρομεία & τηλεπικοινωνίες Άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες 6,4% 4,5% 8

Στα επαγγέλματα με τους μεγαλύτερους ρυθμούς αύξησης της απασχόλησης την περίοδο 1995 2000 περιλαμβάνονται επαγγέλματα στα οποία χρειάζονται προσόντα ανώτερου επιπέδου καθώς και επαγγέλματα των υπηρεσιών. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 13 ΤΑ 5 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1995-2000 Μαθηματικοί & στατιστικολόγοι 43,1% Γενικοί διευθυντές & διευθυντές τμημάτων 20,8% Λογιστές & άλλοι ειδικοί Αστυνομικοί, πυροσβέστες, δεσμοφύλακες & παρόμοιοι Νομοθετικοί & ανώτεροι διοικητικοί λειτουργοί 20,4% 18,0% 15,9% Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Αναβύσσου 2, Στρόβολος, Τ.Θ. 25431, 1392 Λευκωσία, Κύπρος Τηλ.: 22515000, Τηλεομοιότυπο: 22496949 Ιστοσελίδα: www.hrdauth.org.cy Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: hrda@hrdauth.org.cy 9