ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.11.2015 COM(2015) 560 final 2015/0260 (NLE) Πρόταση EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία επιτρέπεται στη Δημοκρατία της Λετονίας να παρατείνει την εφαρμογή μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας EL EL
1. ΠΛΑIΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡOΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Σύμφωνα με το άρθρο 395 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας 1 (εφεξής «οδηγία ΦΠΑ»), το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να εφαρμόζει ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας, για λόγους απλούστευσης της διαδικασίας είσπραξης του ΦΠΑ ή για λόγους πρόληψης ορισμένων μορφών φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 30 Μαρτίου 2015, η Δημοκρατία της Λετονίας (εφεξής «Λετονία») ζήτησε την άδεια να συνεχίσει την εφαρμογή μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας ΦΠΑ, η Επιτροπή, με επιστολή της 18ης Μαΐου 2015, ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη σχετικά με το αίτημα της Λετονίας. Με επιστολή της 20ής Μαΐου 2015, η Επιτροπή γνωστοποίησε στη Λετονία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την αξιολόγηση του αιτήματος. Η λετονική κυβέρνηση ζητά να παραταθεί η ισχύς του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης που εφαρμόζεται σήμερα όσον αφορά τις παραδόσεις ξυλείας. Όσον αφορά τις παραδόσεις ξυλείας, η Λετονία βρέθηκε αντιμέτωπη με μεγάλο αριθμό επιχειρηματιών που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Οι επιχειρήσεις του τομέα αυτού είναι συνήθως μικροί μεταπωλητές, οι οποίοι συχνά εξαφανίζονται χωρίς να καταβάλουν προηγουμένως στις φορολογικές αρχές τον φόρο με τον οποίο επιβαρύνονται οι παραδόσεις τους, αφήνοντας όμως στους πελάτες τους έγκυρο τιμολόγιο που τους επιτρέπει να ζητήσουν έκπτωση του ΦΠΑ. Στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης, κατά παρέκκλιση από τον γενικό κανόνα που προβλέπεται στο άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ, ο πελάτης καθίσταται υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ στις εγχώριες συναλλαγές. Το συγκεκριμένο μέτρο παρέκκλισης είχε αρχικά χορηγηθεί με την απόφαση 2006/42/ΕΚ του Συμβουλίου της 24ης Ιανουαρίου 2006 2. Η εφαρμογή του μέτρου παρέκκλισης για τις παραδόσεις ξυλείας επεκτάθηκε με την εκτελεστική απόφαση 2009/1008/ΕΕ του Συμβουλίου της 7ης Δεκεμβρίου 2009 3. Η τελευταία παράταση του μέτρου παρέκκλισης έχει χορηγηθεί με την εκτελεστική απόφαση 2013/55/ΕΕ του Συμβουλίου της 22ας Ιανουαρίου 2013 4. Από την έκθεση που υποβλήθηκε από τις φορολογικές αρχές της Λετονίας, μαζί με το αίτημα συνέχισης της εφαρμογής του μέτρου παρέκκλισης, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία βασίστηκε η αρχική παρέκκλιση, εξακολουθούν να ισχύουν. Η Λετονία ισχυρίζεται ότι, παρά το γεγονός ότι έχει μειωθεί ο αριθμός των περιπτώσεων απάτης σε σχέση με πληρωμές ΦΠΑ στον εθνικό προϋπολογισμό και φοροδιαφυγής, όσον αφορά τον ΦΠΑ, στην αγορά ξυλείας από την καθιέρωση του συστήματος αντιστροφής της επιβάρυνσης, ο κίνδυνος δεν μπορεί να εξαλειφθεί. Ένας από τους δείκτες που δείχνουν ότι 1 2 3 4 ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1. ΕΕ L 25 της 28.1.2006, σ. 31. ΕΕ L 347 της 24.12.2009, σ. 30. ΕΕ L 22 της 25.1.2013, σ. 16. EL 2 EL
το επίπεδο επικινδυνότητας παραμένει υψηλό είναι ο αριθμός των εγγεγραμμένων εμπόρων τους οποίους η κρατική υπηρεσία εσόδων (ΚΥΕ) έχει υποδείξει ως εταιρείες-προπετάσματα στον εν λόγω κλάδο της οικονομίας. Οι εν λόγω έμποροι συμμετέχουν σε συστήματα τεχνητών συναλλαγών με σκοπό να μειωθεί το ποσό του ΦΠΑ που οφείλουν να καταβάλουν στον εθνικό προϋπολογισμό ή να αυξηθεί το ποσό του ΦΠΑ που οφείλει να καταβάλει ο κρατικός προϋπολογισμός σε άλλους εγγεγραμμένους εμπόρους που συμμετέχουν στα εν λόγω συστήματα. Κατά την άποψη της Λετονίας, είναι ως εκ τούτου σημαντικό να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τη διαδικασία αντιστροφής της επιβάρυνσης όσον αφορά την καταβολή του ΦΠΑ στη Λετονία για τις συναλλαγές στον τομέα της ξυλείας. Σε αυτή τη βάση, η παρέκκλιση θα πρέπει να χορηγηθεί για μία ακόμα, περιορισμένη, περίοδο. Συνεκτικότητα με ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής Παρόμοιες παρεκκλίσεις σε σχέση με το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ έχουν χορηγηθεί και σε άλλα κράτη μέλη. Συνεκτικότητα με άλλες πολιτικές της Ένωσης Άνευ αντικειμένου. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Νομική βάση Άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ. Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας) Λαμβανομένης υπόψη της διάταξης της οδηγίας ΦΠΑ στην οποία βασίζεται η πρόταση, η πρόταση εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης. Συνεπώς, η αρχή της επικουρικότητας δεν έχει, εν προκειμένω, εφαρμογή. Αναλογικότητα Η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας για τους ακόλουθους λόγους. Η παρούσα απόφαση αφορά άδεια χορηγούμενη σε κράτος μέλος κατόπιν αιτήσεώς του και δεν συνιστά υποχρέωση. Επιπλέον, το μέτρο απευθύνεται και περιορίζεται σε πολύ περιορισμένο αριθμό υποκείμενων στον φόρο σε σχέση με τους οποίους η είσπραξη του ΦΠΑ έχει αποδειχθεί προβληματική. Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης, το ειδικό μέτρο είναι ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Επιλογή του νομικού μέσου Βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, η παρέκκλιση από τους κοινούς κανόνες ΦΠΑ είναι δυνατή μόνο με έγκριση του Συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Εξάλλου, η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου είναι η καταλληλότερη νομική πράξη, δεδομένου ότι μπορεί να απευθύνεται σε μεμονωμένα κράτη μέλη. EL 3 EL
3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη Άνευ αντικειμένου. Συγκέντρωση και χρήση εμπειρογνωμοσύνης Δεν υπήρξε ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. Εκτίμηση επιπτώσεων Η πρόταση απόφασης αποσκοπεί στην απλούστευση της διαδικασίας επιβολής του ΦΠΑ και στην πάταξη ενδεχόμενων περιπτώσεων φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής όσον αφορά τον ΦΠΑ και, ως εκ τούτου, έχει δυνητικά θετικό οικονομικό αντίκτυπο. Εν πάση περιπτώσει, η απόφαση θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο λόγω του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης. 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν έχει επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της Ένωσης. 5. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων Η πρόταση περιλαμβάνει ρήτρα λήξης ισχύος. Η ισχύς της παρέκκλισης λήγει αυτόματα στις 31 Δεκεμβρίου 2018. Ωστόσο, σε περίπτωση που η Λετονία εξετάσει το ενδεχόμενο νέας παράτασης του μέτρου παρέκκλισης πέραν του 2018, θα πρέπει να υποβάλει στην Επιτροπή έκθεση αξιολόγησης συνοδευόμενη από την αίτηση παράτασης, το αργότερο την 1η Απριλίου 2018. EL 4 EL
2015/0260 (NLE) Πρόταση EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία επιτρέπεται στη Δημοκρατία της Λετονίας να παρατείνει την εφαρμογή μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 291 παράγραφος 2, Έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/112/EΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας 5, και ιδίως το άρθρο 395 παράγραφος 1, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 30 Μαρτίου 2015, η Δημοκρατία της Λετονίας (εφεξής «Λετονία») ζήτησε την άδεια να συνεχίσει να εφαρμόζει μέτρο παρέκκλισης από τις διατάξεις της οδηγίας 2006/112/EΚ όσον αφορά τον υπόχρεο καταβολής του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) στις φορολογικές αρχές. (2) Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, η Επιτροπή, με επιστολή της 18ης Μαΐου 2015, ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη σχετικά με το αίτημα που υπέβαλε η Λετονία. Με επιστολή της 20ής Μαΐου 2015, η Επιτροπή γνωστοποίησε στη Λετονία ότι διέθετε όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την εξέταση του αιτήματος. (3) Με την απόφαση 2006/42/ΕΚ του Συμβουλίου 6, επετράπη στη Λετονία να ορίζεται ο λήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών ως υπόχρεος του ΦΠΑ που οφείλεται για τις παραδόσεις ξυλείας. (4) Η χρονική περίοδος για την εφαρμογή του μέτρου παρέκκλισης έως την 31η Δεκεμβρίου 2009 παρατάθηκε δύο φορές με την εκτελεστική απόφαση 2009/1008/ΕΕ του Συμβουλίου 7 και την εκτελεστική απόφαση 2013/55/ΕΕ του Συμβουλίου 8. 5 6 7 8 ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1. Απόφαση 2006/42/ΕΚ του Συμβουλίου, της 24ης Ιανουαρίου 2006, με την οποία παρέχεται η δυνατότητα στη Λετονία να παρατείνει την εφαρμογή μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 21 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών (ΕΕ L 25 της 28.1.2006, σ. 31). Εκτελεστική απόφαση 2009/1008/ΕΕ του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2009, με την οποία επιτρέπεται στη Δημοκρατία της Λετονίας να παρατείνει την εφαρμογή μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας (ΕΕ L 347 της 24.12.2009, σ. 30). Εκτελεστική απόφαση 2013/55/ΕΕ του Συμβουλίου, της 22ας Ιανουαρίου 2013, για την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης 2009/1008/ΕΕ με την οποία επιτρέπεται στη Δημοκρατία της Λετονίας να EL 5 EL
(5) Οι έρευνες και η δέουσα ανάλυση σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού που πραγματοποιήθηκαν από τις φορολογικές αρχές της Λετονίας κατέδειξαν την αποτελεσματικότητα του εν λόγω μέτρου παρέκκλισης. (6) Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πραγματικά και νομικά περιστατικά που δικαιολογούσαν την εφαρμογή του μέτρου παρέκκλισης δεν έχουν μεταβληθεί και εξακολουθούν να ισχύουν. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στη Λετονία να εφαρμόσει το εν λόγω μέτρο για περαιτέρω περιορισμένη περίοδο. (7) Εάν η Λετονία ζητήσει νέα παράταση του μέτρου παρέκκλισης πέραν του 2018, θα πρέπει να υποβληθεί στην Επιτροπή έκθεση αξιολόγησης μαζί με αίτηση παράτασης, το αργότερο στις 31 Μαρτίου 2018. (8) Το μέτρο παρέκκλισης δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στους ιδίους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Το άρθρο 2 της εκτελεστικής απόφασης 2009/1008/ΕΕ αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Άρθρο 2 Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018. Κάθε αίτηση παράτασης του μέτρου που προβλέπεται στην παρούσα απόφαση υποβάλλεται στην Επιτροπή το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2018 και συνοδεύεται από έκθεση η οποία περιλαμβάνει επισκόπηση της εφαρμογής του εν λόγω μέτρου.» Άρθρο 2 Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στη Δημοκρατία της Λετονίας. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος παρατείνει την εφαρμογή μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 22 της 25.1.2013, σ. 16). EL 6 EL