Επιμέλεια: Νίκος Σκιαδάς Εισαγωγικό σημείωμα: ΠΕ 17.13 Μουσικής Τεχνολογίας Το Cubase έχει τόσες πολλές δυνατότητες που δεν είναι δυνατόν να αναλυθούν σε αυτό το μικρό βοήθημα. Οι σημειώσεις αυτές προορίζονται στο να κάνουν εφικτή την πραγματοποίηση μιας ηχογράφησης ακολουθώντας κάποια απλά βήματα. Ο περιορισμένος όγκος που διαθέτουμε, δεν μας επιτρέπει να εμβαθύνουμε στα ζητήματα της μουσικής τεχνολογίας που θα προκύψουν. Ανοίγοντας το Cubase: Ανοίγοντας το λογισμικό Cubase, το βασικό παράθυρο που εμφανίζεται είναι κάπως έτσι: Πρωτού ξεκινήσουμε την ηχογράφηση μας πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι το πρόγραμμα έχει «δει» τις συσκευές που επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε. Για παράδειγμα μπορεί να έχουμε συνδέσει μια εξωτερική κάρτα ήχου όμως το πρόγραμμα να «βλέπει» την ενσωματωμένη κάρτα ήχου. [1]
Έτσι, πάμε στο Devices Device Setup και στο VST Audio System επιλέγουμε το κατάλληλο ASIO, δηλαδή την επιθυμητή συσκευή ήχου. Ξεκινώντας την ηχογράφηση: 1) Προσθέτουμε όσο κανάλια χρειαζόμαστε. Τα κανάλια μπορεί να είναι Audio, Instrument και Midi. Τα Audio κανάλια είναι για αληθινά όργανα (πλην λίγων εξαιρέσεων) που εισέρχονται μέσω της κάρτας ήχου ενώ τα Midi και Instrument είναι αντίστοιχα για Midi όργανα και για «ψεύτικα», ψηφιακά όργανα που υπάρχουν ως υποπρογράμματα μέσα στο Cubase. Παράδειγμα: Θέλω να ηχογραφήσω μια φωνή, μια κιθάρα και ένα «ψεύτικο» πιάνο. Θα ανοίξω τρία κανάλια. Δυο Audio, ένα για την φωνή, ένα για την κιθάρα και ένα Instrument κανάλι για το «ψεύτικο» αρμόνιο. Με το που ανοίξω το Instrument κανάλι θα μου εμφανίσει ένα menu με τα «ψεύτικα» όργανα που μπορώ να επιλέξω. 2) Αφού επιλέξουμε από το menu που θα εμφανιστεί αν θέλουμε mono ή stereo κανάλι. (Όταν ηχογραφούμε με ένα μόνο μικρόφωνο είναι άτοπο να θέσουμε stereo το κανάλι.) 3) Το menu με το οποίο ξεκινάμε και σταματάμε την ηχογράφηση ή την αναπαραγωγή έχει την παρακάτω μορφή και αν δεν φαίνεται ήδη πατάμε το F2 για να εμφανιστεί. [2]
Προσοχή: Για να γίνει εφικτή η ηχογράφηση σε ένα κανάλι πέρα από τις σωστές συνδεσμολογίες (πχ όργανο κονσόλα κάρτα ήχου υπολογιστής) πρέπει να είναι πατημένο το κουμπί της ηχογράφησης από το menu που φαίνεται στο κανάλι και έχει την εξής μορφή: Το ηχογραφημένο σήμα θα φαίνεται ως εξής: 4) Ίσως το σημαντικότερο menu στο Cubase είναι το «tool buttons». Η μορφή του είναι ως εξής: Μέσω των tools buttons έχουμε την δυνατότητα να: Επιλέξουμε, κόψουμε, κολλήσουμε, σβήσουμε, εστιάσουμε, σιγάσουμε, σχεδιάσουμε, ακούσουμε, χρωματίσουμε κ.α. έναν ήχο που υπάρχει σε κάποιο κανάλι. ΠΡΟΣΟΧΗ: Εάν θέλουμε να επεξεργαστούμε έναν ήχο από οποιαδήποτε χρονική στιγμή και όχι ανά μέτρο ή ανά beat θα χρειαστεί να αποεπιλέξουμε το κουμπί «Snap» κλικάροντας το κουμπί Snap. Πρακτικά αυτό μας χρειάζεται εάν θέλουμε να κόψουμε έναν ήχο από ένα τυχαίο σημείο που δεν πέφτει μέσα στο beat. Μην ξεχνάτε ότι εάν δεν γράφουμε με τον μετρονόμο του Cubase τα μέτρα και τα beat που φαίνονται στο πρόγραμμα δεν αντιστοιχούν και στα πραγματικά μέτρα του ήχου. Από την άλλη μεριά βέβαια, εάν χρησιμοποιήσουμε τον μετρονόμο του Cubase καθίσταται δυνατό να επεξεργαζόμαστε έναν ήχο με μεγάλη χρονική ακρίβεια. [3]
5) Για να βάλουμε κάποιο εφέ στον ήχο μας: Πάμε στο menu Inserts που βρίσκεται στα αριστερά. Εκεί διαλέγουμε από μία πολύ μεγάλη γκάμα. Άλλα εφέ ενυπάρχουν με την εγκατάσταση του λογισμικού και άλλα τα κατεβάζουμε εμείς. Αυτά τα υποπρογράμματα ονομάζονται Plug Ins. Κάποιες από τις πιο γνωστές κατηγορίες εφέ είναι τα: Delay, Reverb, Dynamics, Distortion, Modulation κ.α. 6) Για να ανοίξουμε το (ψηφιακό) Equalizer είτε πατάμε το Equalizer κάτω από το menu Inserts είτε το κυκλωμένο e δεξιά της λέξης Inserts. 7) Μέχρι τώρα, δημιουργήσαμε κάποια κανάλια, ηχογραφήσαμε σε αυτά και τα επεξεργαστήκαμε βάζοντας κάποια εφέ και κάναμε equalizing. Έστω λοιπόν ότι είμαστε έτοιμοι για να μιξάρουμε τα κανάλια. Για να ανοίξει ο (ψηφιακός) μίκτης είτε πάμε στο Devices Mixer είτε πατάμε το F3. Ο μίκτης έχει την παρακάτω μορφή όπου η δεξιά «φέτα» είναι η τελική (συνολική) έξοδος και αριστερά είναι τα κανάλια που φτιάξαμε. Από αυτό το menu μπορούμε να αλλάξουμε τις εντάσεις του κάθε καναλιού ξεχωριστά όπως επίσης και να του αλλάξουμε το balance δηλαδή να το βάλουμε να ακούγεται από το αριστερό ηχείο μόνο, κατά 80% από το αριστερό και κατά 20% από το δεξί, στην μέση (50% και 50%) κ.ο.κ. Το balance αλλάζει εάν κάνουμε κλικ στο C που σημαίνει center και βρίσκεται πάνω από την κάθε «φέτα» και το σύρουμε αριστερά ή δεξιά, όπου επιθυμούμε. [4]
8) Τώρα που μιξάραμε τα κανάλια μας ήρθε η ώρα να αποθηκεύσουμε την ηχογράφηση μας στον υπολογιστή. Αν θέλουμε να παρέμβουμεστην ηχογράφηση θα το αποθηκεύσουμε ως αρχείο.cpr ενώ αν θέλουμε να εξάγουμε αρχείο ήχου, θα διαλέξουμε την επιθυμητή κωδικοποίηση (.wave,.mp3 κλπ). Για να αποθηκεύσουμε το αρχείο σε.cpr απλά πατάμε File Save as ενώ για να το σώσουμε σε αρχείο ήχου κάνουμε την εξής διαδικασία: Στην λωρίδα του χρόνου θα θέσουμε τα όρια με τον κέρσορα μας, από πού δηλαδή θέλουμε να ξεκινάει ο ήχος μας και που να τελειώνει, όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα. Έπειτα κλικάρουμε: File Export Audio Mixdown Το menu αυτό μας αφήνει να διαλέξουμε: Το όνομα του αρχείου Την διαδρομή του αρχείου [5]
Το Format του αρχείου Την ποιότητα του ήχου Το Sample Rate Άλλες πληροφορίες Προσοχή, αν είναι πατημένο το Realtime Export προκειμένου να σωθεί ένα αρχείο, θα πρέπει να το ακούσουμε πρώτα! Για γρήγορη αποθήκευση, φροντίζουμε να μην το επιλέξουμε. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΓΝΩΣΕΙΣ: ftp://ftp.steinberg.net/download/cubase_le_1/docs_english/ Operation_Manual.pdf http://www.youtube.com/watch?v=vljbuz_czzu [6]