ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ ΜΑΘΗΜΑ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΜΗΜΑ:Γ1 ΣΧΟΛΟΚΟ ΕΤΟΣ: 2007-2008
ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΧΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ (Στίχοι που δείχνουν τα όνειρα και τον πόνο των ερωτευμένων) Όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγµή στη ζωή τους ερωτεύονται. Είναι στη φύση του ανθρώπου να αναζητά τη συντροφικότητα, να θέλει να αγαπήσει και να αγαπηθεί, να μοιραστεί τις χαρές και τις λύπες του, να βρει το άλλο του µισό. Όταν κάποιος είναι ερωτευµένος βλέπει τον άλλον τέλειο και από όλα τα πράγµατα που θα μπορούσε να έχει, αυτός δεν επιθυµεί τίποτα άλλο παρά να είναι µαζί µε αυτό το πρόσωπο. Έτσι νιώθει ευχαρίστηση και βρίσκει παρηγοριά ακούγοντας τραγούδια τα οποία έχουν στίχους για τον έρωτα και εκφράζουν και τα δικά του συναισθήµατα. Τα τραγούδια που επιλέχτηκαν για την εργασία αυτή πιστεύω ότι έχουν πολύ δυνατούς στίχους και ότι γράφτηκαν µε πόνο, αγάπη και έµπνευση από τους δηµιουργούς τους. Γι' αυτό και αγαπήθηκαν πολύ από τον κόσµο και έγιναν επιτυχίες. 1) «Δεν είναι πόνος να πονεί, πόνος να θανατώνει σαν την αγάπη την κρυφή, που δεν ξεφανερώνει Θαρρώ πεινώ, µα γω διψώ, µα δε διψώ, νυστάζω µα δε νυστάζω, ξαγρυπνώ για σε κι αναστενάζω» Σ' αυτό το δηµοτικό τραγούδι µε τίτλο «Σαν την αγάπη την κρυφή» που τραγούδησε η Ελευθερία Αρβανιτάκη στο δίσκο «Τραγούδια για τους µήνες» φαίνεται πόσο βαθύς είναι ο πόνος του ερωτευµένου που δεν µπορεί να εκφράσει σ' αυτόν που επιθυµεί την αγάπη του. Μιλάει για πόνο αβάσταχτο, µια κρυφή πληγή που τον κάνει να ξεχνάει και τις φυσικές ανάγκες. Νοµίζει ότι πεινάει, ότι διψάει και ότι νυστάζει µα στο τέλος καταλαβαίνει ότι αυτό που τον κρατάει ξάγρυπνο είναι η σκέψη του για τον άνθρωπο που αγαπάει. Αναστενάζει που ποτέ δεν θα είναι µαζί του αφού ο έρωτας του είναι ανεξοµολόγητος. 2) «Στείλε ένα γράµµα µια συλλαβή αν έχεις το Θεό σου που κρέµοµαι απ' τα χείλη σου κι είµαι στο έλεος σου 1
Ανάθεµα σε δε µε λυπάσαι που καίγοµαι και λιώνω που µ' έκανες και σ' άγαπώ και τώρα µαραζώνω Κλειδώθηκαν οι σκέψεις µου µες του µυαλού τα υπόγεια αχ πόσα θέλω να σου πω και δεν υπάρχουν λόγια Σε αυτούς τους στίχους από το τραγούδι του Παντελή Θαλασσινού «Αναθεµά σε» βλέπουµε την απελπισία του ερωτευµένου που είναι απόλυτα εξαρτηµένος από το αντικείµενο του πόθου του. Εκλιπαρεί για ένα γράµµα, έστω και µια λέξη. Η επιθυµία του δεν βρίσκει ανταπόκριση και γίνεται πόνος και θυµός που εκφράζεται µε αυτό το σπαραχτικό «ανάθεµα σε δε µε λυπάσαι». Είναι τρελός για το πρόσωπο που αγαπάει, λιώνει και µαραζώνει και το κατηγορεί πως αυτό φταίει για αυτή την κατάσταση : «που µ' έκανες και σ' αγαπώ και τώρα µαραζώνω». Λέει πως έχει πολλές κρυφές σκέψεις, αφού µιλάει για «του µυαλού τα υπόγεια» και λυπάται βαθιά που δεν µπορεί να τις εκφράσει όπως φαίνεται και από αυτό το «αχ» στον τρίτο στίχο της τελευταίας στροφής. Ζει δηλαδή µια δραµατική κατάσταση µε συναισθήµατα που εναλλάσσονται ανάµεσα στην τρελή επιθυµία να επικοινωνήσει µε αυτόν που αγαπάει και στον καηµό επειδή ο έρωτας του δεν βρίσκει ανταπόκριση. 3) Σ' ακολουθώ στην τσέπη σου γλιστράω σα διφραγκάκι τόσο δα µικρό Έλα κράτησε µε και περπάτησε µε µες στο µαγικό σου το βυθό πάρε µε µαζί σου στο βαθύ φιλί σου µη µ' αφήνεις µόνο θα χαθώ Σ' ακολουθώ και πάνω σου κολλάω σα φανελάκι καλοκαιρινό Σ' ακολουθώ και ξέρω πως πονάω κλείνω τα µάτια και σ' ακολουθώ Την ίδια διάθεση να είναι πάντα µαζί µε αυτόν που αγαπάει εκφράζει και ο Μάνος Λοϊζος στο τραγούδι του «Σ ακολουθώ». Αυτό φαίνεται όχι µόνο από τον τίτλο, αλλά και από την συνεχή επανάληψη αυτής της φράσης στο τραγούδι. 2
Με τη σκέψη του ακολουθεί τον αγαπηµένο παντού και φαντάζεται ότι γλιστράει στην τσέπη του σαν ένα µικρό κέρµα ή ότι κολλάει πάνω του σα «φανελάκι καλοκαιρινό». Με αυτές τις ωραίες εικόνες δείχνει ότι θέλει να είναι όσο πιο κοντά γίνεται, αν είναι δυνατόν, πάνω του κολληµένος, αλλά µε έναν τρόπο διακριτικό, χωρίς ο άλλος να το καταλαβαίνει. Το ότι όλα αυτά συµβαίνουν στη φαντασία του φαίνεται και από τον στίχο «κλείνω τα µάτια και σ' ακολουθώ)). Και αυτός ο ερωτευµένος νιώθει πως δεν µπορεί να ζήσει µακριά από αυτόν που αγαπάει και πονάει που δεν είναι µαζί, νιώθει όµως ότι δεν έχει άλλη επιλογή («σ' ακολουθώ και ξέρω πως πονάω»). Του ζητάει να γίνουν ζευγάρι µε τους στίχους «έλα κράτησε µε... φιλί σου» και τον εκλιπαρεί στο τέλος αυτής της στροφής να µη τον αφήσει µόνο γιατί αλλιώς θα χαθεί. Εδώ φαίνεται όλη η εξάρτηση και ο απελπισµένος έρωτας του. 4) Ήθελα να 'µαι η αφή στην άκρη των δακτύλων σου ό,τι αγγίζεις να 'χει κάτι κι από µένα Ήθελα να 'µαι εισιτήριο στην τσέπη σου όταν σε µένα ταξιδεύει η σκέψη σου Ήθελα να 'µαι η σκιά στην άκρη των βλεφάρων σου η µόνη λέξη στο παραµιλητό σου να ' µαι η πρώτη ρουφηξιά απ' το τσιγάρο σου και η τελευταία γουλιά απ' το ποτό σου Ο Ηλίας Κατσούλης στο «Εισιτήριο στην τσέπη σου» εκφράζει µε τον ωραιότερο τρόπο αυτή ακριβώς την επιθυµία που έχουν όλοι όταν ερωτεύονται να έχουν την πρώτη θέση στην ζωή αυτού που αγαπούν. Πολύ έξυπνος είναι ο στίχος «ήθελα να ' µαι η αφή στην άκρη των δακτύλων σου» για να πει πως σε όλα τα πράγµατα που αγγίζει θέλει να είναι και αυτός εκεί. Με το «ήθελα να µαι εισιτήριο στην τσέπη σου» δείχνει πως θέλει χωρίς να είναι βάρος, πολύ διακριτικά να είναι πολύ κοντά σε αυτόν που αγαπάει και να του είναι χρήσιµος ή µάλλον απαραίτητος. Αυτή η διακριτική παρουσία φαίνεται και στο στίχο «ήθελα να µια η σκιά στην άκρη των βλεφάρων σου». Πολύ δυνατός και ο στίχος «η µόνη λέξη στο παραµιλητό σου» γιατί όλοι ξέρουµε πως όταν κάποιος παραµιλάει, συχνά λέει το όνοµα αυτού που πιο πολύ αγαπάει. Είναι µια λειτουργία του υποσυνείδητου που δείχνει ποιόν έχει στην καρδιά του. Αυτή την αποκλειστικότητα στην καρδιά θέλει να έχει και ο στιχουργός. Αµέσως µετά λέει ότι ήθελε να είναι αυτά τα πράγµατα που λαχταρά περισσότερο αυτός που αγαπάει, όπως η πρώτη ρουφηξιά από το τσιγάρο και η τελευταία γουλιά από το ποτό του. Άρα επιθυµεί η παρουσία του να είναι µια µεγάλη απόλαυση για αυτόν που αγαπάει. 3
Αλλά σε όλο το τραγούδι λέει «ήθελα» που σηµαίνει ότι όλα αυτά δεν συµβαίνουν, απλά τα επιθυµεί πολύ. 5) Παίρνω απόσταση απ' το χθες για να µπορέσω να µε θες να βρω τραγούδια, µουσικές καινούριες να σου τραγουδήσω Όσα η αγάπη ονειρεύεται, τα αφήνει όνειρα η ζωή. Μα όποιος στ' αλήθεια ερωτεύεται κάνει τον πόνο προσευχή, βαρκούλα κάνει το φιλί και ξενιτεύεται Στο τραγούδι αυτό που λέγεται «όσα η αγάπη ονειρεύεται» σε στίχους του Αλκίνοου Ιωαννίδη παρουσιάζεται η δύναµη της αγάπης. Φαίνεται ότι αυτός που αγαπάει θέλει να κάνει µια καινούρια αρχή («παίρνω απόσταση απ το xθες») και να ξανακερδίσει τον ερωτικό σύντροφο ανανεώνοντας τη σχέση τους αφού µιλάει για καινούρια τραγούδια που θα του τραγουδήσει. Το ρεφραίν αρχίζει απαισιόδοξα γιατί λέει πως η ζωή ακυρώνει τα όνειρα που κάνουν οι ερωτευµένοι. Συνεχίζει όµως λέγοντας πως αυτός που αγαπάει αληθινά δεν αφήνει τον εαυτό του να βουλιάξει στον πόνο αλλά «κάνει τον πόνο προσευχή». Δηλαδή όταν αγαπάς προσεύχεσαι και έχεις πίστη πως παρόλα τα εµπόδια τελικά θα είστε µαζί. Η στροφή τελειώνει µε µια ωραία εικόνα: το φιλί γίνεται βάρκα µε την οποία ξενιτεύεται. Μάλλον θέλει να πει ότι δεν µπορούν να είναι µαζί, αλλά αυτός κρατάει τη γλύκα και την αγάπη που κρύβει το φιλί στην καρδιά του. Μέσα από τους στίχους αυτών των τραγουδιών ανακαλύψαµε τη δύναµη του λόγου που µπορεί να εκφράσει µε τον καλύτερο τρόπο τον πόνο και τα όνειρα των ανθρώπων που ερωτεύονται. Ο έρωτας από µόνος του είναι µια έµπνευση στη ζωή µας. Για τον καλλιτέχνη η έµπνευση αυτή μεταφράζεται σε δηµιουργία την οποία απολαµβάνουµε όλοι εµείς. 4
Λ