Η Διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων στο Δήμο Ελευσίνας Δρ. Αναστάσιος Χρηστίδης Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ Προϊστάμενος Τμήματος Περιβάλλοντος & Ανακύκλωσης Δ.Ε.
Πληθυσμός 35.000 (απογρ. 2011 =29.902/διορθ.31.089) Περιγραφή. Ελευσίνας (Ελευσίνα+Μαγούλα) Εξοπλισμός Συλλογής ΑΣΑ Κάδοι βιοαποδομήσιμων 900 (κατοικία +βιομ.), υπόγειοι 50 Έκταση 37 km 2 Οικογένειες 12.500 Καταστήματα 1000 Συνεργεία 250 (αυτοκίνητα, ξυλουργεία) ΕΛ.ΠΕ., ΤΙΤΑΝ, Ναυπηγεία, ΠΥΡΚΑΛ, ιαλυτήρια Μεγάλοι οδικοί άξονες Κάδοι οικιακ. λιπασματ. 550 Κάδοι ανακύκ.συσκευασ. 600 Κάδοι ογκωδών (7 m 3 ) 100 (skippers) Οχήματα συλλογής ΑΣΑ 5 για κατοικία 1 για βιομηχανία 1 press-container 3 για ανακύκ.συσκευασιών 2 για κάδους ογκωδών (7 m 3 ) (skippers)
Κατευθυντήριες Αρχές της ΕΕ διαχείρισης ΑΣΑ Ευθύνη του παραγωγού Εγγύτητα και Αυτάρκεια Ιεραρχία διαχείρισης αποβλήτων (P-3R-L)
ΝΟΜΟΣ 2939/01 Βασικός νόμος για την ανακύκλωση (εναλλακτική διαχείριση) των συσκευασιών και άλλων προϊόντων ΑΛΛΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Οχήματα τέλους κύκλου ζωής Ελαστικά οχημάτων Λιπαντικά έλαια & συσκευασίες τους Ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές Απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού Υλικά εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων
Άρθρο 7: ΒΙΟΑΠΟ ΟΜΗΣΙΜΟ ΚΛΑΣΜΑ (99/31/ΕΚ, ΚΥΑ 29407/3508/2002) σε χώρους υγειονομικής ταφής να πραγματοποιείται διάθεση μόνο αποβλήτων που έχουν υποστεί επεξεργασία Άρθρο 4: Μέχρι 16.7.2010 προς ταφή το 75% της ποσότητας του 1995 Μέχρι 16.7.2013 προς ταφή το 50% της ποσότητας του 1995 Μέχρι 16.7.2020 προς ταφή το 35% της ποσότητας του 1995 Κυρώσεις για μη συμμόρφωση;
ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΑ - ΕΛΕΥΣΙΝΑ Mέχρι 2004 ΣΤΟΧΟΣ Ειδικά ΑΣΑανεξέλ. 20% Ανακύκλ ωση 20% XYTY 8% Ογκώδη- XYTA 20% XYTAοικιακά 60% Αξιοποίη ση 72%
Κανονισμός Καθαριότητας Απόφαση Σ Ελευσίνας 93/2009 A ΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 1.ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 1.1 Συνήθη οικιακά απόβλητα διατροφής και διαβίωσης ΟΤΑυποχρεούται ΟΤΑδύναται Κάτοχος Αποβλήτων 1.2 Ογκώδη Οικιακά 1.3 Ηλεκτρικές-Ηλεκτρονικές συσκευές 1.4 Κηπευτικά 2.ΕΞΩΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 2.1 Συσκευασίες καταστημάτων 2.2 Προϊόντα καθαριότητας δημοτικών χώρων 2.3 Εγκαταλελειμμένα οχήματα 3.ΕΙ ΙΚΑ ΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 3.1 Απόβλητα επαγγελματικών δραστηριοτήτων 3.2 Υλικά από εκσκαφές, κατασκευές, κατεδαφίσεις 3.3 Απόβλητα μη μεταφερόμενα δια συνήθων μέσων 4.ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ B-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Γ - ΕΙ ΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ
Βασικοί κανόνες για τους δημότες-1 Βιοαποδομήσιμα Οικιακά (Ζυμώσιμα, Οργανικά): οι τροφές και τα ρυπασμένα χαρτιά κουζίνας και τουαλέτας μέσα σε κλειστές σακούλες στους πράσινους κάδους. Υλικά Συσκευασίας : Ξεχωρίζουμε τις συσκευασίες (χαρτί, χαρτόνι, πλαστικό, γυαλί, μέταλλα) από το σπίτι και τις αποθέτουμε στους μπλε κάδους. Ογκώδη Οικιακά (έπιπλα, κλαριά): εν τα αφήνουμε στο πεζοδρόμιο και δίπλα στους πλαστικούς κάδους, αλλά μόνο μέσα στα Skippers. Μπάζα: Απαγορεύεται αυστηρά να αφήνουμε μπάζα στα πεζοδρόμια ή να τα ρίχνουμε στους κάδους (μικρούς και μεγάλους), γιατί καταστρέφουν την ανακύκλωση. Όλοι είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν κάθε οικοδομική εργασία στο ήμο. Το πρόστιμα για μη δήλωση οικοδομικών εργασιών είναι μέχρι 500 Ευρώ. Όλοι είναι υποχρεωμένοι να παραδίδουν τα μπάζα σε εργολάβους. Το πρόστιμο για παράνομη διάθεση των μπάζων είναι μέχρι 1000 ΕΥΡΩ. Μέχρι 5 σακιά μπάζα το μήνα είναι δεκτά στο Κέντρο Ανακύκλωσης.
Βασικοί κανόνες για τους δημότες-2 Σημεία Ανακύκλωσης Ηλεκτρικές ηλεκτρονικές συσκευές: στα καταστήματα, και στο δημοτικό Κ ΑΥ Μπαταρίες : στα καταστήματα, και στο δημοτικό Κ ΑΥ Εντυπο Υλικό (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία): στην Ελαιουργική και στα σχολεία- παλιότερα, σήμερα δεν συλλέγεται χωριστά. Τηγανέλαια οικιών: στο ημαρχείο Ελευσίνας, στο Πολιτιστικό Κέντρο Ελευσίνας και στο ημοτικό κατάστημα Μαγούλας
Βασικοί κανόνες για τους επαγγελματίες Ο ήμος συλλέγει μόνο τα απόβλητα της ημερήσιας διατροφής και διαβίωσης καθώς και τις καθαρές συσκευασίες των καταστημάτων. Οι επαγγελματίες πρέπει μόνοι τους να διαθέτουν τα απόβλητά τους. Ο ήμος προσφέρει δωρεάν τις ακόλουθες λύσεις. Τα υπολείμματα κρεάτων και ψαριών, νωπών και κατεψυγμένων, στους κάδους μπροστά από τα συνεργεία. Μεταλλικά και πλαστικά απόβλητα των συνεργείων στο δημοτικό Κ ΑΥ.
Ελευσίνα-Χωροθέτηση δράσεων Απορριμματοφόρα και Κινητός ΣΜΑ στα συνεργεία του ήμου Για τα βιοαποδομήσιμα οικιακά ημοτικό Κέντρο Ανακύκλωσης (Κ ΑΥ), στο χώρο των ανενεργών λατομείων «ΤΙΤΑΝ» Για τα ογκώδη οικιακά και τις ανακυκλώσεις μέσω των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης Κ ΑΥ για τα υλικά συσκευασίας, σε βιομηχανική περιοχή ΕΟ Εξυπηρετεί 18 ήμους -800.000 κατοίκους
ΕΛΕΥΣΙΝΑ Συνεργεία, κινητός ΣΜΑ ημοτικό Κέντρο Ανακύκλωσης Κ ΑΥ συσκευασιών (EEAA)
Ρεύματα ΑΣΑ στην Ελευσίνα 1. Βιοαποδομήσιμα Πράσινοι κάδοισμα οικιακή λιπασματοποίηση 2. Συσκευασίες Μπλέ κάδοικ ΑΥ_ΕΕΑΑ Χαρτί Χαρτόνι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Έντυπο υλικό 3. Ογκώδη οικιακά Κάδοι των 7 m 3 Κ ΑΥ Έπιπλα Πράσινο-κλαδιά ΑΕΚΚ(Αδρανή-μπάζα) (διαλογή, τεμαχισμός, κοσκίνιση) 4. Λοιπά ανακυκλώσιμα Τοπικά σημεία συλλογής εντός της πόλης Συγκέντρωση στο δημοτικό Κ..Α.Υ. Παράδοση στα συστήματα για ανακύκλωση ΑΛΕ- χρησιμ. ορυκτέλαια μόνο των δημοτικών οχημάτων ΑΗΗΕ- ηλεκτρικές & ηλεκτρονικές συσκευές Αλκαλικές μπαταρίες Μπαταρίες και συσσωρευτές μόνο των δημοτικών οχημάτων Ελαστικά οχημάτων ΟΤΚΖ- εγκατ. Οχήματα Τηγανέλαια Μελάνια εκτυπωτών
Εξοπλισμός διαχείρισης ΑΣΑ Κινητός ΣΜΑ, Εγκατάσταση ΣΜΑ, Σάρωθρα(3), Βυτιοφόρο, Κάδοι, Αυτοκίνητο για Skipper, Skipper (110), Φορτηγό με γερανό-αρπάγη και γάντζο, Τεμαχιστής κλαδιών, Τεμαχιστής Ογκωδών,Πλάστιγγες(2), Hook Lift (1), Container των 30m 3, Απορριμματοφόρα, κ.λ.π. Συνολικό κόστος ~3.000.000
Άδειες Ο ήμος Ελευσίνας είναι από τους λίγους που διαθέτουν τις απαραίτητες άδειες για τη διαχείριση των ΑΣΑ : Άδεια συλλογής και μεταφοράς ΑΣΑ ΑΕΠΟ για ΣΜΑ και Κ ΑΥ Άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας ΣΜΑ Άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας Κ ΑΥ
ΣΥΝΟΛΟ ΑΣΑ ΔΗΜΟΥ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΑΣΑ - τόνοι/έτος 35.000 ΒΙΟ ΣΥΣΚ ΟΓΚΩ Η ΑEKK 30.000 28.236 25.000 20.000 15.000 622 10.000 22.889 11.000 5.742 5.000 4.176 1.630 23.513 22.120 5.717 4.042 3.632 4.208 2.295 2.654 19.854 18.130 19.329 1.372 1.309 2.236 3.657 5.079 3.478 2.414 2.073 2.898 5.000 11.614 11.341 11.869 11.217 9.518 11.886 11.393 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΣΑ ΑΣΑ - kg/cap,d 1,80 1,60 1,40 ΒΙΟ ΣΥΣΚ ΟΓΚΩ Η 1,63 1,58 1,60 1,59 0,33 1,37 0,47 0,39 0,37 1,41 1,45 1,20 1,00 0,06 0,15 0,21 0,23 0,30 0,25 0,29 0,40 0,19 0,16 0,80 0,60 0,40 1,10 1,05 1,07 0,99 0,82 0,93 0,89 0,20 0,00 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PAYT (1/2) (πληρώνω όσο πετάω) Ο ήμος Ελευσίνας πήρε μέρος σε πρόγραμμα Life με τίτλο «πληρώνω όσο πετάω» διάρκειας 30 μηνών, το οποίο εφαρμόστηκε στο.ε. και ολοκληρώθηκε το 2011. Ανάδοχος του προγράμματος ήταν ο.ε. και συμμετείχαν και οι εξής 5 εταίροι: Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης Πολυτεχνείο ρέσδης (Γερμανία) Technomart Engineering & Project Consultants Ltd(Κύπρος) Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Ταλίν (Εσθονία)
ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PAYT (2/2) (πληρώνω όσο πετάω) Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, εφαρμόσθηκε πιλοτικά το πρόγραμμα Π.Ο.Π σε νοικοκυριά της Ελευσίνας, με στόχο τη δίκαιη χρέωση των δημοτικών τελών καθαριότητας, αποτελώντας για το δημότη κίνητρο να μειώσει τα οικιακά απόβλητα, συμμετέχοντας ενεργά στην ανακύκλωση και στην κομποστοποίηση. Αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος Π.Ο.Π, αποκτήθηκε μια σημαντική εμπειρίατεχνογνωσία και βγήκαν πολύτιμα συμπεράσματα, που θα βοηθήσουν και θα επιτρέψουν την μελλοντική εφαρμογή του. Επίσης, ένα σημαντικό αποτέλεσμα που προέκυψε από τις συναντήσεις του προγράμματος σε νομοθετικό επίπεδο, ήταν η σχετική διάταξη του νόμου 3854/2010, με την οποία καθιερώνεται υποχρεωτικά η πληρωμή των ΟΤΑ στους Φο ΣΑ, με βάση την ποσότητα των απορριμμάτων τους και όχι τα τακτικά τους έσοδα, όπως ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια. Όμως, λόγω της νομοθεσίας, το «πληρώνω όσο πετάω» δεν μπορεί ακόμα να εφαρμοστεί. Αν το επιτρέψει η νομοθεσία είμαστε έτοιμοι να το εφαρμόσουμε.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ BIODIESEL ΑΠΟ ΤΗΓΑΝΕΛΑΙΑ Πρόθεση του ήμου Ελευσίνας ήταν να προχωρήσει σε συλλογή τηγανέλαιου (ξεκινώντας από μαθητές των σχολείων), το οποίο στη συνέχεια θα μετέτρεπε σε Biodiesel και θα το διέθετε στα σχολεία για θέρμανση, ανάλογα με την ποσότητα τηγανέλαιου που θα συνέλεγε το κάθε σχολείο. υστυχώς η δραστηριότητα της παραγωγής Biodiesel κατατάσσεται στην Α 2 κατηγορία, ανεξαρτήτως δυναμικότητας, οπότε δεν επιτρέπεται να εγκατασταθεί στην Αττική. (ΝΟΜΟΣ 3325/2005-Ίδρυση και Λειτ. Βιομ-Βιοτ. Εγκατ.) Όμως αντ αυτού ξεκινήσαμε συλλογή τηανελαίων
ΟΦΕΛΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΑ (γενικά) (ανακύκλωσης και εναλλακτικής διαχείρισης, μεταφόρτωσης, κομποστοποίησης, τεμαχισμού και κοσκίνισης) Προστασία του περιβάλλοντος (έδαφος, ατμόσφαιρα, θάλασσα, υπόγεια νερά), μείωση κινδύνων δημόσιας υγείας, μείωση αερίων φαιν. θερμοκηπίου. Βελτίωση της ποιότητας ζωής. Εξοικονόμηση χώρου και αύξηση του χρόνου ζωής των ΧΥΤΑ. Μείωση του όγκου και του βάρους των αστικών αποβλήτων που πρέπει να συλλεχθούν και να μεταφερθούν και συνεπώς μείωση του κόστους συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης των απορριμμάτων. Εξοικονόμηση πρώτων υλών (συνήθως μη ανανεώσιμων), ενέργειας και νερού. ημιουργία θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες και προγράμματα ανακύκλωσης.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΙΑΧ/ΣΗΣ ΑΣΑ(1/2) ΡΑΣΗ Ανακύκλωση συσκευασιών ΟΦΕΛΟΣ( /έτος) 235.000 ΣΜΑ 180.000 Ογκώδη απόβλητα-τώρα 30.000 Ογκώδη απόβλητα-σε λίγο 140.000 Οικιακή κομποστοποίηση 16.000
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΙΑΧ/ΣΗΣ ΑΣΑ(2/2) ΣΥΝΟΛΟ = 460.000 /έτος (570.000 /έτος με διάθεση 2.500tn/έτος σε τσιμεντοβιομηχανία) Με τέλος διάθεσης 80 /tn πολύ μεγαλύτερο όφελος Απόσβεση σε ~6 χρόνια του κόστους εξοπλισμού δράσεων διαχ. ΑΣΑ (3.000.000 )
ΚΙΝΗΤΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΣΜΑ)
Οικιακή λιπασματοποίηση και υλικά συσκευασίας
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ μπλε κάδοι
ημοτικό Κ ΑΥ(10 στρέμματα) Ογκώδη Οικιακά-Λοιπά Ανακυκλώσιμα
ΜΕΤΑΛΛΙΚΟΙ ΚΑ ΟΙ 7m 3 (Ογκώδη)
ΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ (160kW)
ΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ & ΚΟΣΚΙΝΟ
Α ΡΑΝΗ-ΚΟΣΚΙΝΙΣΜΑ
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΗΗΕ
CONTAINER 30m 3 (Τεμαχισμένα Ογκώδη)
ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ & ΕΛΑΣΤΙΚΑ
ΜΠΑΖΑ, ΚΛΑ ΙΑ, ΧΑΡΤΟΝΙ
ΝΟΜΟΣ 4042/12 Ποινική προστασία περιβάλλοντος Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ Άρθρο 43 Οι οργανισμοί που διαθέτουν σε ΧΥΤ απόβλητα, που κατατάσσονται στους κωδ. ΕΚΑ 200108, 200201, 200202, 200301, 200302, 200307, 1701, 1702, 170302, 170504, 170506, 170904, χωρίς να έχουν προηγηθεί εργασίες επεξεργασίας (D13,R3,R4,R5,R12) επιβαρύνονται από 1/1/2014 με ειδικό τέλος ταφής 35 /τόνο. Κάθε επόμενο χρόνο το ποσό αυξάνεται κατά 5 /τόνο, μέχρι να φτάσει τα 60 /τόνο. ηλαδή για το ΧΥΤΑ Φυλής (Αττική) το 2014 το τέλος διάθεσης θα είναι 80 και το 2019 θα φτάσει τα 105 /τόνο αποβλήτου. Τα υπολείμματα των εργασιών επεξεργασίας, που διατίθενται σε ΧΥΤ, δεν επιβαρύνονται με τέλος ταφής. ΑΡΑ: απαιτείται με κάθε τρόπο η μείωση των ΑΣΑ προς τελική διάθεση
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Πρόγραμμα Πόρτα-Πόρτα (Door-to-Door) Εφαρμογή προγραμμάτων ενημέρωσης του κοινού Πρόγραμμα ανακύκλωσης σε όλα τα σχολεία ιαλογή στην πηγή (ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων-υποβλήθηκε πρόγραμμα χρηματοδότησης) Ενεργειακή αξιοποίηση ογκωδών (RDF) Μετατροπή 2.000 τόνων/έτος ογκωδών σε RDF από ογκώδη (βιομάζα - ΑΠΕ) για να υποκαταστήσει ορυκτά καύσιμα, διάθεση τεμαχισμένης ξυλείας για παραγωγή Pellet και μεταρτοπή 2.000 τόνων/έτος ΑΕΚΚ σε αξιοποιήσιμα κλάσματα. Εφαρμογή συστήματος PAYT (μείωση αποβλήτων και τελών). ΒΙΟΑΠΟ ΟΜΗΣΙΜΑ Ενίσχυση της οικιακής κομποστοτοποίησης. Συλλογή Τηγανελαίων
ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ Η αυξανόμενη συμμετοχή του πολίτη στην ανακύκλωση, όταν ενημερωθεί και διαπιστώσει σοβαρότητα και συνέπεια στην προσπάθεια. Η αναγνώριση και δικαίωση πολιτικά της προσπάθειας.
ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ Η λαϊκίστικη αντιπολίτευση, ότι δήθεν κάθε κέντρο ανακύκλωσης είναι μια χωματερή. Η τεράστια προσπάθεια που απαιτείται, μέχρι να προκύψει εμφανές αποτέλεσμα. Η μη κρατική ενίσχυση.
ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ
ΜΕΤΡΟΥΜΕΝΟΙ ΡΥΠΟΙ ιοξείδιο του θείου (SO 2 ) Οξείδια του αζώτου (NO x = NO + NO 2 ) Υδρογονάνθρακες (THC = CH 4 + NMHC) O 3 (όζον) PM 10 (αιωρούμενα σωματίδια με d<10μm) Βενζόλιο κ.λ.π. αρωμ. υδρ/κες (ΒΤΕΧ)-από 11/ 12 Μετεωρολογικές συνθήκες (WS,WD, T, RH)
Ευχαριστώ για την προσοχή σας