Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού 1.3.2016 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με τον έλεγχο του μητρώου και της σύνθεσης των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής (2015/2319(INI)) Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού Εισηγητής: Dennis de Jong DT\1088250.doc PE578.657v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
1. Εισαγωγή Στις 5 Οκτωβρίου 2015, οι συντονιστές της CONT ενέκριναν την εκπόνηση έκθεσης πρωτοβουλίας σχετικά με τις ομάδες εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής, με βάση την ακόλουθη περιγραφή: "Η έκθεση πρωτοβουλίας θα περιέχει απτές συστάσεις για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο να βελτιωθεί η ισορροπία της σύνθεσης και η διαφάνεια των ομάδων εμπειρογνωμόνων της. Η έκθεση θα μπορούσε έτσι να αποτελέσει τη βάση για την επανάληψη του ανεπίσημου διαλόγου με την Επιτροπή. Η έκθεση θα αναπτύσσει τις έρευνες και συστάσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας καθώς και τα πορίσματα της μελέτης των BUDG/CONT με θέμα τη Σύνθεση των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και το καθεστώς του μητρώου ομάδων εμπειρογνωμόνων. 1 " Στις 26 Νοεμβρίου 2015, η Διάσκεψη των Προέδρων Επιτροπών συμφώνησε με την πρόταση της CONT για έκθεση πρωτοβουλίας σχετικά με τις ομάδες εμπειρογνωμόνων, και με την υποβολή γνωμοδοτήσεων από τις επιτροπές BUDG και JURI 2 στην CONT. Στις 26 Ιανουαρίου 2016, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια δημοσίευσε τη σύστασή της στο πλαίσιο της στρατηγικής έρευνας OI/6/2014/NF σχετικά με τη σύνθεση των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής. Στις 9 Φεβρουαρίου 2016, η εισηγήτρια της BUDG υπέβαλε το σχέδιο γνωμοδότησής της στην επιτροπή BUDG. Μέχρι στιγμής, η επιτροπή JURI δεν έχει ακόμη αρχίσει να συντάσσει τη γνωμοδότησή της. 2. Εξελίξεις εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της μελέτης των BUDG/CONT, τον Σεπτέμβριο του 2015, οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατέστησαν γνωστό ότι είχε σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στις εργασίες για ένα αναθεωρημένο πλαίσιο σχετικά με τις ομάδες εμπειρογνωμόνων της, το οποίο αποτελούνταν από (αναθεωρημένους) οριζόντιους κανόνες και βελτιωμένο δημόσιο μητρώο. Παρόλο που το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε πως οι υφιστάμενοι οριζόντιοι κανόνες πρέπει να αναθεωρηθούν και να βελτιωθούν είναι καθαυτό ευπρόσδεκτο, διάφορα μέλη της CONT εξέφρασαν τη γνώμη ότι η έγκριση των νέων κανόνων από την Επιτροπή δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια και το Κοινοβούλιο εκφράσουν τις απόψεις τους, με τη σύσταση της Διαμεσολαβήτριας και το ψήφισμα του Κοινοβουλίου αντιστοίχως. Στις 4 Φεβρουαρίου 2016, οι συντονιστές της CONT συζήτησαν την κατάσταση πραγμάτων, ύστερα από ανεπίσημη συνάντηση με του εισηγητή με τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Ο εισηγητής διέκρινε τρεις δυνατότητες, τις οποίες διαβίβασε επίσης στις υπηρεσίες της Επιτροπής προκειμένου να εξεταστούν από την Επιτροπή: 1 Θεματικό Τμήμα Δ - Δημοσιονομικές Υποθέσεις, Σύνθεση των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και καθεστώς του μητρώου ομάδων εμπειρογνωμόνων, 2015. 2 Βάσει του άρθρου 54 για την επιτροπή JURI. PE578.657v01-00 2/2 DT\1088250.doc
α) Η Επιτροπή είναι διατεθειμένη να αναβάλει την έγκριση των αναθεωρημένων οριζόντιων κανόνων του έως ότου το Κοινοβούλιο εγκρίνει επίσημα την έκθεση/το ψήφισμά του β) Η Επιτροπή θέλει να συνεχίσει την έγκριση των αναθεωρημένων οριζόντιων κανόνων της χωρίς καθυστέρηση, αλλά είναι διατεθειμένη να αποδυθεί προηγουμένως σε ανεπίσημο διάλογο με τον εισηγητή γ) Η Επιτροπή υιοθετεί την επίσημη θέση ότι οι οριζόντιοι κανόνες είναι αποκλειστική αρμοδιότητά της και δεν είναι διατεθειμένη να περιμένει τις εργασίες του Κοινοβουλίου επί του θέματος. Ανάλογα με τη θέση της Επιτροπής, ο εισηγητής ανέφερε ότι μόνο στην περίπτωση της πρώτης δυνατότητας θα είχε νόημα μια πλήρης έκθεση πρωτοβουλίας. Φυσικά, το Κοινοβούλιο θα μπορούσε επίσης να εκπονήσει έκθεση μετά την έγκριση των αναθεωρημένων οριζόντιων κανόνων από την Επιτροπή, αλλά σε αυτή την περίπτωση απλώς θα αντιδρούσε σε κείμενα τα οποία υπό κανονικές συνθήκες δεν θα αναθεωρούνταν ξανά βραχυπρόθεσμα. Η δυνατότητα παραμένει ανοικτή, αλλά ασφαλώς δεν είναι η προτιμητέα επιλογή του εισηγητή. Σε περίπτωση που η Επιτροπή έδειχνε διατεθειμένη για ουσιαστική ανεπίσημη ανταλλαγή απόψεων πριν από την επίσημη έγκριση των οριζόντιων κανόνων, ο εισηγητής πρότεινε ότι θα ήταν χρήσιμο να συντάξει ένα έγγραφο εργασίας με τις βασικές ανησυχίες του σχετικά με τους τρέχοντες οριζόντιους κανόνες, έτσι που το Κοινοβούλιο να ασκήσει επίδραση, έστω και ανεπίσημα, στους αναθεωρημένους κανόνες. Οι συντονιστές αποφάσισαν να αφήσουν στον εισηγητή απόλυτη ελευθερία κινήσεων για την ακολουθητέα πορεία, ανάλογα επίσης και με τη θέση της Επιτροπής. Στις 24 Φεβρουαρίου 2016, ο εισηγητής συναντήθηκε ανεπίσημα τόσο με εκπρόσωπο του ιδιαίτερου γραφείου του αντιπροέδρου Timmermans, όσο και με εκπροσώπους των υπηρεσιών της Επιτροπής. Κατά τη συνάντηση αυτή, συμφωνήθηκε να συντάξει πράγματι ο εισηγητής ένα έγγραφο εργασίας για την CONT, στο οποίο να εκθέτει τις βασικές του ανησυχίες σχετικά με τους υφιστάμενους οριζόντιους κανόνες και τις συστάσεις του για τη βελτίωσή τους. Η προσεχής συνάντηση με τους εκπροσώπους της Επιτροπής έχει προσωρινά προγραμματιστεί για τις 2 Μαρτίου. 3. Συστάσεις για αναθεωρημένο πλαίσιο της Επιτροπής σχετικά με τις ομάδες εμπειρογνωμόνων της Λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τα πορίσματα της προαναφερθείσας μελέτης των BUDG/CONT και τη σύσταση της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, ο εισηγητής εντόπισε τους εξής τομείς προβληματισμού και διατυπώνει τις αντίστοιχες συστάσεις: α) Δημόσιες προσκλήσεις υποβολής αιτήσεων για την επιλογή μελών των ομάδων εμπειρογνωμόνων που δεν είναι δημόσιες αρχές: Για κάθε ομάδα εμπειρογνωμόνων, ανεξάρτητα από τον τίτλο της (επομένως, και για τις ειδικές, υψηλού επιπέδου ή άλλες "έκτακτες" ομάδες), για την οποία (επίσης) DT\1088250.doc 3/3 PE578.657v01-00
αναζητούνται μέλη που δεν είναι δημόσιες αρχές, είναι υποχρεωτική η δημόσια πρόσκληση υποβολής αιτήσεων Οι προσκλήσεις υποβολής αιτήσεων δημοσιεύονται κεντρικά, δηλ. στο Μητρώο ομάδων εμπειρογνωμόνων Οι προσκλήσεις θα είναι ανοιχτές για υποβολή αιτήσεων για περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων Κατά προτίμηση, ένα αυτόματο σύστημα ηλεμηνυμάτων ή άλλης ηλεκτρονικής ειδοποίησης χρησιμεύει ως μηχανισμός επαγρύπνησης για ενδιαφερόμενους οργανισμούς και πρόσωπα Εκτός από τις ειδικές προσκλήσεις για υποβολή αιτήσεων, η Επιτροπή μπορεί επίσης να χρησιμοποιεί προσκλήσεις συνεχώς ανοιχτές. β) Εξασφάλιση της εκπροσώπησης όλων των σχετικών συμφερόντων: Για τη συμμετοχή στις ομάδες εμπειρογνωμόνων απαιτείται η εγγραφή στο Μητρώο Διαφάνειας, με εξαίρεση τα άτομα που ορίζονται υπό την προσωπική τους ιδιότητα και τις δημόσιες αρχές Στο Μητρώο των Ομάδων Εμπειρογνωμόνων, θα περιλαμβάνονται σύνδεσμοι ανάμεσα στα προφίλ των μελών των ομάδων εμπειρογνωμόνων και στα αντίστοιχα προφίλ τους στο Μητρώο Διαφάνειας Η Επιτροπή πρέπει να ορίσει σαφώς εκ των προτέρων, πέρα από τη σχετική εμπειρογνωμοσύνη, τα σχετικά συμφέροντα, κάτι που είναι απαραίτητο για να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία στις ομάδες εμπειρογνωμόνων, και να δημοσιεύει τις πληροφορίες αυτές ως τμήμα της πρόσκλησης για υποβολή αιτήσεων Το Μητρώο των Ομάδων Εμπειρογνωμόνων θα περιέχει όχι μόνο κατάταξη ανά τύπο μέλους (δημόσιες αρχές, μέλη διορισμένα υπό προσωπική ιδιότητα, εκπρόσωποι συμφερόντων κτλ.) αλλά επίσης θα αναφέρει σαφώς ποια συμφέροντα υποτίθεται ότι εκπροσωπεί κάθε μέλος, σύμφωνα με την κατάταξη που χρησιμοποιείται στο Μητρώο Διαφάνειας Το Μητρώο πρέπει να είναι ευχερώς διαθέσιμο στους πολίτες και πρέπει να περιλαμβάνει τις απαραίτητες επιλογές αναζήτησης Για ευρωπαϊκές μη κυβερνητικές οργανώσεις, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα εκπροσώπησης με πρόσωπα από τις εθνικές οργανώσεις-μέλη τους, όταν έχουν σαφή εντολή από τις ευρωπαϊκές οργανώσεις Η αμοιβή για το έργο που εκτελείται σε σχέση με τις ομάδες εμπειρογνωμόνων, συμπεριλαμβανομένου του κόστους ευκαιρίας (π.χ. αν ο ιδιοκτήτης μιας μικρής επιχείρησης πρέπει να βρει αντικαταστάτη κατά την απουσία του), θα είναι κατ' αρχήν διαθέσιμη για όλα τα μέλη, με εξαίρεση τις δημόσιες αρχές, εάν είναι παράλογο να τους ζητηθεί να συνεισφέρουν χωρίς τέτοια οικονομική αποζημίωση. PE578.657v01-00 4/4 DT\1088250.doc
γ) Συγκρούσεις συμφερόντων Για μέλη που θα οριστούν υπό την προσωπική τους ιδιότητα, καθώς και για μέλη από πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, δικηγορικά γραφεία και γραφεία συμβούλων, θα απαιτούνται δηλώσεις συμφερόντων πριν οριστικοποιηθεί ο ορισμός τους Η σημασία των συγκρούσεων συμφερόντων θα οριστεί σαφώς από την Επιτροπή Οι δηλώσεις συμφερόντων θα πρέπει να ενημερώνονται σε ετήσια βάση. δ) Διαφάνεια των ομάδων εμπειρογνωμόνων Η σύνθεση των ομάδων εμπειρογνωμόνων και οι αλλαγές σε αυτήν θα δημοσιεύονται χωρίς καθυστέρηση στο Μητρώο Ομάδων Εμπειρογνωμόνων Κατά γενική αρχή, οι συζητήσεις στο εσωτερικό των ομάδων εμπειρογνωμόνων πρέπει να είναι διαφανείς. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ύστερα από τοποθέτηση της πλειοψηφίας με ψηφοφορία εντός της ομάδας και με τη συγκατάθεση της Επιτροπής, μπορεί να έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα οι συζητήσεις μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων Κατά συνέπεια, όλες οι ημερήσιες διατάξεις, τα πρακτικά και τα έγγραφα αναφοράς πρέπει να είναι κατ' αρχήν διαθέσιμα μέσω του Μητρώου των Ομάδων Εμπειρογνωμόνων (ή με υπερσυνδέσμους στο Μητρώο προς άλλους σχετικούς ιστοτόπους) Οποτεδήποτε οι ομάδες εμπειρογνωμόνων παράγουν ενδιάμεσες ή τελικές εκθέσεις, οι αποκλίνουσες γνώμες της μειοψηφίας θα δημοσιεύονται επίσης, εκτός αν τα ενδιαφερόμενα μέλη αντιτίθενται ρητά σε αυτή τη δημοσίευση των μειοψηφουσών απόψεών τους. ε) Πόροι από πλευράς προσωπικού Η Επιτροπή πρέπει να φροντίσει ώστε να έχουν επαρκές προσωπικό όχι μόνο οι ΓΔ που δημιουργούν και διαχειρίζονται ομάδες εμπειρογνωμόνων για την καλή λειτουργία των ομάδων αυτών, αλλά και η Γενική Γραμματεία, που είναι υπεύθυνη για τη γενική εποπτεία σε σχέση με την εφαρμογή των οριζόντιων διατάξεων Ιδιαίτερα, θα πρέπει να διατεθούν επαρκείς πόροι ώστε να εξασφαλίζεται ότι το Μητρώο των Ομάδων Εμπειρογνωμόνων είναι επικαιροποιημένο και ότι ελέγχονται οι δηλώσεις συμφερόντων. DT\1088250.doc 5/5 PE578.657v01-00