Ρ. Χάουσμαν: Η λύση βρίσκεται στις εξαγωγές Κέρδος online 10/6/2011 15:26 http://www.kerdos.gr/default.aspx?id=1511781&nt=103 Περισσότερα προβλήματα θα δημιουργούσε παρά θα επέλυε τυχόν έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, δήλωσε χθες ο καθηγητής Ρικάρντο Χάουσμαν, διευθυντής του Κέντρου Διεθνούς Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, στο πλαίσιο διάλεξής του στο Ίδρυμα Κόκκαλη, με θέμα «η Ελλάδα και το μυστικό της βιώσιμης ανάπτυξης». Τον καθηγητή προλόγισε ο Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος κ. Πέτρος Κόκκαλης. Στην ομιλία του, ο κ. Χάουσμαν αναφέρθηκε σύντομα στο ιστορικό της ελληνικής οικονομίας αποδίδοντας τη σημερινή κρίση σε ένα διαρκώς διευρυνόμενο Οι κ.κ. Σωκράτης και Ελένη Κόκκαλη με τον καθηγητή Ricardo Hausmann (δεξιά) έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών λόγω μιας ανάπτυξης που βασιζόταν στον εύκολο διεθνή δανεισμό και συγκαλύπτονταν την τελευταία δεκαετία, βασισμένη στις εισαγωγές και την εγχώρια κατανάλωση. Σχηματικά υποστήριξε ότι μια Κεϋνσιανού τύπου ανάπτυξη ανήκει στο παρελθόν της Ελλάδας και το μέλλον βρίσκεται αποκλειστικά στην απότομη αύξηση των εξαγωγών με διεύρυνση του παραγωγικού ιστού. Στη συνέχεια, επισήμανε ότι βάσει της σημερινής διάρθρωσης των ελληνικών δημοσιονομικών, η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της και καμία επιλογή αναδιάθρωσης δεν αποτελεί λύση για επιστροφή στις αγορές πριν δημιουργηθούν πρωτογενή πλεονάσματα. Για να προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα, ο κ. Χάουσμαν υποστήριξε ότι απαιτείται ραγδαία διεύρυνση της εξαγωγικής παραγωγικής βάσης, με κύριο χαρακτηριστικό τη διαφοροποίηση και όχι την εξειδίκευση του συνόλου του παραγωγικού ιστού, παρουσιάζοντας σχετικές έρευνες που δείχνουν ότι οι πλούσιες χώρες πρώτα διαφοροποιούν τον παραγωγικό ιστό και μετά εμβαθύνουν με την εξειδίκευση. Εξηγώντας γιατί μία ή λίγες μορφές εξαγωγικού προϊόντων ή υπηρεσιών (όπως ο τουρισμός) με συγκριτικό πλεονέκτημα δεν επαρκούν για το μέγεθος της προσαρμογής που απαιτείται σε σχέση με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, πρότεινε την επέκταση σε νέα προϊόντα και την ανάπτυξη συγγενικών προϊόντων και στρατηγική διεύρυνσης του παραγωγικού ιστού, αναφερόμενος σε συγκεκριμένα παραδείγματα απεικόνισης της θεωρίας σε χώρες όπως η Κίνα και η Τουρκία. Όσον αφορά την Ελλάδα, υποστήριξε ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα ξεπερνά τις τρέχουσες παραγωγικές δυνατότητες τις χώρας, τις οποίες πρέπει γρήγορα να αναπτύξει για να αποφύγει τη ραγδαία συρρίκνωση του πραγματικού εισοδήματος. Ωστόσο η τρέχουσα διάθρωση του προϊοντικού ιστού της Ελλάδας δίνει καλές δυνατότητες διαφοροποίησης. Βάσει αυτής της θεωρίας, μια χώρα όπως η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα επέκτασης του παραγωγικού ιστού σε προϊόντα τα οποία η χώρα μπορεί να παράγει προσαρμόζοντας τις παραγωγικές τις ικανότητες, ώστε να μπορέσουν να ανταγωνιστούν αντίστοιχα προϊόντα πλουσιοτέρων χωρών.ο κ. Χάουσμαν παραδέχτηκε ότι η προώθηση μιας εξαγωγικής πολιτικής διευκολύνεται από τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος, κάτι που όμως δεν είναι δυνατόν για την Ελλάδα.

Σχετικά με το θέμα της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, υποστήριξε ότι το ερώτημα έχει ανεξιχνίαστες νομικές πτυχές, θα επιδείνωνε τη θέση του χρέους, και ενδεχομένως θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από όσα θα έλυνε. Συνοψίζοντας, αναγνώρισε ότι ιστορικά οι κρίσεις είναι επίπονες, είναι αδύνατον να περάσουν χωρίς μεγάλη ύφεση, τα δεινά τους μοιράζονται άνισα στον πληθυσμό, με αποτέλεσμα να δημιουργείται αίσθημα αδικίας και οργής. Η μόνη όμως λύση, πρόσθεσε, είναι η συστράτευση του συνόλου των παραγωγικών και πολιτικών δυνάμεων γύρω από ένα ενιαίο όραμα.

SPECIALS / ΘΕΜΑΤΑ Νέοι ήρωες των Ελλήνων οι... εξαγωγείς του Γιώργου Α. Σαββάκη Δημοσιεύθηκε: 07:48-23/08/11 http://www.euro2day.gr/specials/topics/135/articles/644417/article.aspx Ο καθηγητής Ricardo Hausmann του Harvard University, διευθυντής του Κέντρου Διεθνούς Ανάπτυξης στο Harvard Kennedy School of Government, υποστηρίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται ιδέες, ηγεσία και επιχειρηματικά σχέδια για να βγει από την κρίση. "Οι κρίσεις είναι πάντοτε δύσκολες, άδικες, επίπονες και τιμωρούν τους αθώους. Κάποτε όμως τελειώνουν. Υπάρχουν κοινωνίες που έχουν βγει πιο δυνατές και καλύτερες από τέτοιες κρίσεις, οπότε αυτό που είναι σημαντικό είναι να οραματιστούμε μέσα από την κρίση το μέλλον". "Η οργή και η εκδίκηση δεν αποτελούν διέξοδο από την κρίση. Η Ελλάδα χρειάζεται ιδέες, οργανισμούς, ηγεσία και επιχειρηματικά σχέδια για να αναπτυχθεί μια νέα παραγωγική ικανότητα". Ο κ. Hausmann υποστηρίζει πως χρειάζονται 20 δισ. ευρώ εξαγωγών ετησίως για να βγει η χώρα από την κρίση και προτείνει ότι νέοι ήρωες της Ελλάδας πρέπει να γίνουν οι εξαγωγείς προϊόντων! Ο καθηγητής R. Hausmann, ο οποίος διαθέτει μεγάλη πείρα και εξειδίκευση σε θέματα διαχείρισης κρίσεων χρέους, ειδικά για το θέμα της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, υποστηρίζει ότι το εγχείρημα έχει περίπλοκες νομικές πτυχές, ενώ πιθανή έξοδος θα αύξανε υπερβολικά το χρέος και θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα από όσα θα έλυνε. Με την είσοδο του ευρώ στην ελληνική οικονομία, όπως εξήγησε, η χώρα βελτίωσε δραστικά την πρόσβασή της σε εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης, ωστόσο αυτές οι πηγές χρησιμοποιήθηκαν τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την υπόλοιπη κοινωνία για την αύξηση της κατανάλωσης. Σύμφωνα με τον καθηγητή του Harvard, η εσωτερική κατανάλωση χρειάζεται να μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ, αφού δεν μπορεί πλέον να χρηματοδοτηθεί από δανεικά. Η μείωση της κατανάλωσης επιδρά αρνητικά στο ΑΕΠ, οπότε χρειάζεται να δημιουργηθούν περισσότερες εξωτερικές πηγές ζήτησης προϊόντων για να διατηρηθεί το ΑΕΠ. Συνεπώς, χρειάζονται μεγαλύτερες εξαγωγές. Με το ελληνικό κατά κεφαλήν εισόδημα να διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα από την

παραγωγική δυνατότητά της, κρίσιμο στοιχείο για την έξοδο της χώρας από την κρίση θα είναι και η ταχύτητα στη λήψη και στην εφαρμογή των αποφάσεων. Ταυτόχρονα, ο καθηγητής εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να διαρθρωθεί η αύξηση των εξαγωγών, υποστηρίζοντας ότι για να δημιουργηθεί πρωτογενές πλεόνασμα απαιτείται ραγδαία διεύρυνση της εξαγωγικής παραγωγικής βάσης, με κύριο χαρακτηριστικό τη διαφοροποίηση (diversification) και όχι την εξειδίκευση (specialization) του συνόλου του παραγωγικού ιστού. Ο κ. Hausmann παρουσίασε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ανάπτυξη συγγενικών προϊόντων και μία στρατηγική διεύρυνσης της παραγωγικής δυναμικότητας, εξηγώντας γιατί μία μόνο μορφή εξαγωγικού προϊόντος με συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας, όπως ο τουρισμός ή η ναυτιλία, δεν επαρκεί για την έξοδο από την κρίση. Ειδικά για τον τομέα του τουρισμού, τόνισε πως είναι σημαντικός, αλλά δεν είναι αρκετά μεγάλος για να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Παράλληλα, ο κ. Hausmann αναγνωρίζει ότι, η αν η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματός της, ο δρόμος για την ανάπτυξη θα ήταν ευκολότερος. Στον στρατηγικό χάρτη των εξαγωγών, η Ελλάδα, παρότι τοποθετείται χαμηλά στο επίπεδο της πολυπλοκότητας των προϊόντων που εξάγει, βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση προκειμένου να αναπτύξει με ευκολία μεγάλο αριθμό νέων προϊόντων προς εξαγωγή. Με βάση τις παρατηρήσεις και τις μελέτες του κ. Hausmann, η χώρα μας έχει αυξημένη δυνατότητα μεταπήδησης σε νέα προϊόντα με μικρή προσαρμογή των παραγωγικών ικανοτήτων της, τα οποία θα μπορούν να ανταγωνιστούν αντίστοιχα πλουσιότερων χωρών σε όρους κόστους παραγωγής. Για το αν και πώς μπορεί τελικά να βγει η ελληνική οικονομία από την κρίση παρακολουθήστε ολόκληρο το βίντεο της ομιλίας που έδωσε ο κ. Hausmann στις αρχές Ιουνίου.