ΤΕΕ Ηµερίδα 2 Νοεµβρίου 2001 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΚΙΝ ΥΝΟΥ στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Εβδοµάδας 2001 «Επιτυχία σηµαίνει κανένα ατύχηµα» Προσδοκίες για µια νέα περίοδο στην πρόληψη του επαγγελµατικού κινδύνου. Από την «κινητικότητα» στην ουσιαστική εφαρµογή των θεσµών. Ηλίας Μπανούτσος Μηχανικός Παραγωγής - Εργονόµος (Μ. Sc., Eur.Erg.) Εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής Εκ µέρους της οργανωτικής επιτροπής, η οποία ταυτίζεται µε την Μόνιµη Επιτροπή Συνθηκών Ασφάλειας και Υγιεινής στον Εργασιακό Χώρο και λειτουργεί ανελλιπώς από 15ετίας, σας καλωσορίζουµε στην καθιερωµένη πλέον αυτή ετήσια εκδήλωση του ΤΕΕ. Για µια ακόµη χρονιά, µε αφορµή την Ευρωπαϊκή Εβδοµάδα, το ΤΕΕ δράττεται της ευκαιρίας για να υποβάλλει τις συγκεκριµένες προτάσεις του, µε σκοπό να συµβάλλει στην πρόληψη του επαγγελµατικού κινδύνου και γενικότερα στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Είναι σε όλους φανερό ότι διανύουµε µια νέα περίοδο για τα θέµατα ΑΥΕ στη χώρα µας, ανάλογητολµούµε να πούµε- εκείνης που ακολούθησε την εφαρµογή του Ν. 1568/85 την περίοδο 1987-89. Μεσολάβησε µια 15ετία, την οποία αν την δούµε από την σκοπιά της πρακτικής εφαρµογής, της επιστηµονικής προόδου στο αντικείµενο, της παραγωγής εξειδικευµένου ανθρώπινου δυναµικού και της ενηµέρωσης της κοινωνίας για το τόσο σοβαρό αυτό θέµα, θα διαπιστώσουµε ότι η πρόοδος δύσκολα διακρίνεται. Κατά την περίοδο αυτή ασφαλώς δεν έλειψαν οι πολλαπλές αναφορές, πότε µε αφορµή επετείους σαν τις σηµερινές και πότε τραγικά γεγονότα σαν εκείνο που θρηνήσαµε πριν λίγες εβδοµάδες στην ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Και επιπλέον, δεν έλειψαν και οι οικονοµικοί πόροι. Αξίζει να αναφέρουµε ότι στο όνοµα της ενηµέρωσης, της σεµιναριακής εκπαίδευσης και -σε µικρότερο βαθµό- της λήψης µέτρων µέσα στις επιχειρήσεις, εκτιµάται ότι την περασµένη 10ετία έχουν δαπανηθεί από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους πάνω από 5 δισεκατοµµύρια δρχ. Ας αναρωτηθούµε ποιο ήταν το πρακτικό αντίκρισµα σε τρεις µόνο τοµείς: (α) στην ενηµέρωση των επιχειρήσεων που σήµερα εµφανίζονται ανυποψίαστες για θεσµούς που υπάρχουν από 15ετίας, (β) στην παραγωγή ειδικών της πρόληψης, (γ) και στην υποδοµή των ελεγκτικών µηχανισµών. Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 1
Όµως κατά την περίοδο αυτή, της «στασιµότητας», σε έναν άλλο τοµέα σηµειώθηκε πρόοδος, χωρίς ιδιαίτερο κόστος στην περίπτωση αυτή. Εννοούµε την ανάπτυξη του θεσµικού πλαισίου, η οποία συντελέστηκε αποκλειστικά σχεδόν λόγω της εναρµόνισης µε το αντίστοιχο της ΕΕ. Από την αρχή του τρ. έτους, σηµειώνεται µια έντονη κινητικότητα στην υποχρέωση των επιχειρήσεων για εφαρµογή των κυριότερων εργοδοτικών υποχρεώσεων, δηλαδή των θεσµών του Τεχνικού Ασφάλειας (ΤΑ) και Ιατρού Εργασίας (ΙΕ), καθώς και της Εκτίµησης του Επαγγελµατικού Κινδύνου (ΕτΕΚ), µε ιδιαίτερη έµφαση την περίοδο Σεπτεµβρίου Νοεµβρίου. Από τον Ιανουάριο τρέχοντος έτους, οι Επιθεωρήσεις Εργασίας δεν αποδέχονται πλέον για θεώρηση καταστάσεις προσωπικού στις οποίες δεν αναγράφεται ο ΤΑ, ακόµα και σε εµπορικές επιχειρήσεις µε ένα εργαζόµενο. Για τις επιχειρήσεις µε περισσότερα από 50 άτοµα, θα πρέπει επιπλέον να αναγράφεται και το όνοµα του ΙΕ. Η υποχρέωση αυτή της αναγραφής των ονοµάτων του ΤΑ και του ΙΕ καθώς και των ωρών απασχόλησής τους, καθιερώθηκε µε το Π.. 159/99 προκειµένου να αντιµετωπιστεί η εικονική απασχόλησή τους η οποία, όπως διαπιστώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, είχε λάβει µεγάλες διαστάσεις. Από τον Αύγουστο όµως του 1999 µέχρι σήµερα, η πρόβλεψη αυτή του Π 159/99 έµεινε σε µεγάλο βαθµό ανενεργή. Η εφαρµογή της επιβλήθηκε µε τα νέα έντυπα καταστάσεων προσωπικού των επιθεωρήσεων τα οποία καθιερώθηκαν σε εφαρµογή του νέου νόµου για τα εργασιακά του εκεµβρίου 2000 (άρθρο 16, Ν.2874/2000). Η κατά 16 µήνες ετεροχρονισµένη αυτή απαίτηση των επιθεωρήσεων εργασίας, δηµιούργησε οξύ πρόβληµα. Οι επιθεωρήσεις εργασίας προκειµένου να εκτονώσουν την έκρυθµη κατάσταση που θα δηµιουργούσε η τεκµηριωµένη «µαζική καταστρατήγηση του Π 159/99» µε απρόβλεπτες συνέπειες, άρχισαν - ύστερα από σχετική εγκύκλιο - να παραλαµβάνουν τις καταστάσεις προσωπικού των επιχειρήσεων, επισηµαίνοντας την σχετική εκκρεµότητα όπου αυτή διαπιστώθηκε. Η έκρυθµη αυτή κατάσταση που σηµειώθηκε µε τις καταστάσεις απασχόλησης του προσωπικού, ανέδειξε µε αδιαµφισβήτητο τρόπο το τεράστιο θέµα της µη ουσιαστικής εφαρµογής των κυριότερων από τις εργοδοτικές υποχρεώσεις: των θεσµών του Τεχνικού Ασφάλειας και του Ιατρού Εργασίας. Η αδυναµία αυτή είναι κοµβικής σηµασίας, διότι ακυρώνει καθηµερινά στην πράξη το σύστηµα πρόληψης του επαγγελµατικού κινδύνου στη χώρα την τελευταία 10ετία. Ο τρόπος µε τον οποίο η Πολιτεία ζητούσε την εφαρµογή των δύο βασικών αυτών θεσµών, οδήγησε σε µια τυπική συµµόρφωση µε εκτεταµένη εικονική απασχόληση η οποία έχει απαξιώσει τους θεσµούς αυτούς στη συνείδηση εργοδοτών και εργαζοµένων. Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 2
Το θέµα που προέκυψε µε τις καταστάσεις προσωπικού, µετατόπισε τη συζήτηση από το ζητούµενο της ουσιαστικής εφαρµογής των θεσµών, στο πως οι επιχειρήσεις θα καλυφθούν νοµότυπα για να αποφύγουν τις ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Τέθηκαν µάλιστα υπό συζήτηση µια σειρά θέµατα, µεταξύ των οποίων και η διεύρυνση της κατηγορίας των επιχειρήσεων στις οποίες ο ίδιος ο εργοδότης να µπορεί να αναλαµβάνει τα καθήκοντα του ΤΑ ύστερα από ένα σύντοµο σεµινάριο. Το θέµα των συνθηκών εργασίας είναι σήµερα, λόγω των ειδικών προσαρµογών της αγοράς εργασίας και των σταδιακών αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις, περισσότερο από ποτέ σοβαρό και επείγον. Το µεγάλο έλλειµµα στον τόπο µας δεν είναι ασφαλώς η παραγωγή ή η τροποποίηση του θεσµικού πλαισίου αλλά η εφαρµογή του στην οποία κατά την άποψή µας πρέπει να εντείνει άµεσα τις προσπάθειές της η πολιτεία. Ειδικότερα για τα θέµατα τα οποία είχαν τεθεί υπό συζήτηση, πιστεύουµε τα εξής: 1. Επανεξέταση της κατηγοριοποίησης των κλάδων οικονοµικής δραστηριότητας ανάλογα µε την επικινδυνότητά τους κατά την εργασία (Π 294/88): Η κατηγορία Α, υψηλής επικινδυνότητας, παραµένει αναλλοίωτη ως προς τις εγγεγραµµένες δραστηριότητες. Επιπλέον θα πρέπει να εξετασθεί η ένταξη των εξής κλάδων οικονοµικής δραστηριότητας (εξ ολκλήρου ή µερικώς). περισυλλογή και διάθεση απορριµµάτων γεωργία και κτηνοτροφία νοσοκοµεία (εκτός των διοικητικών υπηρεσιών που θα πρέπει να ανήκουν στην µεσαία κατηγορία) παραγωγή και µεταφορά ηλεκτρικού ρεύµατος Ενώ στην κατηγορία Β πρέπει να ενταχθούν οι εξής δραστηριότητες: τροφοδοσία (catering) και µαγειρεία µεγάλων µονάδων πλυντήρια - στεγνοκαθαριστήρια δραστηριότητες φύλαξης, καθαρισµού και καθαριότητας επισκευή και συντήρηση µεταφορικών µέσων. 2. Αλλαγές στις ειδικότητες του ΤΑ σε συνάρτηση µε τις κατηγορίες επικινδυνότητας των επιχειρήσεων (Π..294/88). Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 3
Έχουµε επανειληµµένα επισηµάνει ότι χρειάζεται να επανεξετασθεί το τµήµα αυτό του Π. 294/88 ώστε να απαλειφθούν αβλεψίες (π.χ. αποκλεισµός των τοπογράφων µηχανικών) να διευρυνθούν οι ειδικότητες εντός του ιδίου πάντα επιπέδου σπουδών και τέλος να ληφθούν υπόψη και να ενσωµατωθούν στις διατάξεις οι νέες ειδικότητες (π.χ. µηχανικοί παραγωγής, µηχανικοί τηλεπικοινωνιών, περιβαντολόγοι µηχανικοί, κ.λ.π.). 3. ιεύρυνση της κατηγορίας των επιχειρήσεων στις οποίες ο ίδιος ο εργοδότης να µπορεί να αναλάβει τα καθήκοντα του ΤΑ: Θεωρούµε ότι καλώς ο ίδιος ο εργοδότης µπορεί να αναλάβει καθήκοντα ΤΑ µόνο σε επιχειρήσεις χαµηλού κινδύνου. Σε αντίθετη περίπτωση θεωρούµε ότι υποβιβάζεται υπέρµετρα το επίπεδο προστασίας των εργαζοµένων σε επιχειρήσεις µεσαίου κινδύνου. 4. Τυπικά προσόντα του εργοδότη για την άσκηση καθηκόντων ΤΑ χωρίς την διαπιστευµένη επιµόρφωση: Στην κατηγορία Γ, θα µπορούσε να µην απαιτείται διαπιστευµένη εκπαίδευση για τον εργοδότη που επιθυµεί να προσφέρει υπηρεσίες ΤΑ (Π.. 17/96), µόνον εφόσον είναι απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ τεχνικής κατεύθυνσης. 5. Στο ερώτηµα εάν πρέπει σε εργαζόµενους µε τυπικά προσόντα τεχνικού λυκείου ή µέσης τεχνικής σχολής, να ανατίθενται καθήκοντα ΤΑ χωρίς πρόσθετη διαπιστευµένη επιµόρφωση, η γνώµη µας είναι ότι σε κανέναν εργαζόµενο των πιο πάνω κατηγοριών δεν µπορεί να καταργηθεί η διαπιστευµένη επιµόρφωση διότι είναι ιδιαίτερα δύσκολη η διαπίστωση της αρτιότητας των γνώσεων που αποκτήθηκαν µέσων των προγραµµάτων σπουδών και µόνον. Κατά την άποψή µας µια τέτοια προσέγγιση αφήνει µεγάλα περιθώρια αποκλίσεων, ερµηνειών και εντέλει αυθαιρεσίας, σε τρόπο που οδηγεί στην ουσιαστική κατάργηση της διαπιστευµένης εκπαίδευσης, γεγονός που αποτελεί ευρείας έκτασης απορύθµιση στο ισχύον ν. πλαίσιο. 6. Αποκατάσταση της έννοιας του Τεχνικού Ασφάλειας: εν είναι δυνατόν να ταυτίζουµε τον όρο Τεχνικός Ασφάλειας µε εκείνον του Αρµόδιου για την Ασφάλεια Εργασίας. Είναι προφανές ότι ο πρώτος προϋποθέτει τεχνική κατάρτιση κάποιου επιπέδου. Τέτοια εκπαίδευση διαθέτουν µόνον οι απόφοιτοι των ΤΕΙ και των ΑΕΙ τεχνικής κατεύθυνσης. Στα πλαίσια αυτά το ΤΕΕ προτείνει να αφαιρεθεί ο τίτλος του ΤΑ από τους εργοδότες και από τους απόφοιτους µέσων τεχνικών σχολών ή εµπειροτέχνες (κατέχοντες τα προσόντα της παραγράφου 1 εδ. δ του άρθρου 5 του ν. 1568/85 ή και της παραγρ. 1, εδ. β και γ του άρθρου 4 του π.δ. 17/96 εφόσον συντρέχουν µε τα προσόντα του άρθρου 5 παρ. 1 εδαφ. δ του 1568/85). Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 4
Για τις περιπτώσεις αυτές προτείνουµε τον τίτλο «Αρµόδιος Ασφάλειας». 7. Επιµόρφωση εργοδοτών - εργαζοµένων. Το ΤΕΕ έχει διαδραµατίσει την τελευταία εικοσαετία σπουδαίο ρόλο στην προώθηση θεµάτων ΑΥΕ, τόσο σε επιστηµονικό επίπεδο όσο και σε εκπαιδευτικό. Από τον Σεπτέµβριο έχει ξεκινήσει ιδιαίτερα εντατική προσπάθεια για την επιµόρφωση εργοδοτών, η οποία βρήκε µεγάλη ανταπόκριση στις επιχειρήσεις χαµηλής επικινδυνότητας µε λιγότερα πό 50 άτοµα. 8. Λειτουργία του θεσµού των Εξ.Υ.Π.Π. Ο σηµαντικός αυτός θεσµός είναι γεγονός ότι απαντά σε πολλά κενά που συνδέονται µε τους µεµονωµένους ΤΑ και ΙΕ. Θα πρέπει όµως η εφαρµογή του να ελεγχθεί αυστηρά από το ΣΕΠΕ, προκειµένου να αποφευχθεί η ευκαιριακή επέκτασή του µε τρόπο που στο όνοµα της µεγιστοποίησης του κέρδους να αδυνατεί να παρέχει ουσιαστικές υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις. Ακολουθεί ιδιαίτερη εισήγηση η οποία είναι αφιερωµένη στο σηµαντικό αυτό θέµα. Γενικότερα, για τα θέµατα τα οποία είχαν τεθεί υπό συζήτηση, πιστεύουµε ότι η προτεραιότητα πρέπει να επικεντρωθεί στο πεδίο της εφαρµογής των κανόνων που ήδη ισχύουν ώστε από την πράξη να αναδειχθούν οι δυσχέρειες εφαρµογής ή οι ελλείψεις και να επιλεγούν λύσεις που θα διευκολύνουν την εφαρµογή χωρίς όµως να οδηγούν σε απορύθµιση. Επιπλέον, διατηρούν την επικαιρότητά τους και όλες οι προτάσεις τις οποίες έχουµε διατυπώσει µε την εισήγησή µας κατά την αντίστοιχη εδήλωση του περασµένου έτους. Ξεχωρίζουµε µία στην οοία δεν έχουµε δει κάποια πρόοδο και είναι αποφασιστικής σηµασίας: την αξιοποίηση των πόρων του τρέχοντος κοινοτικού πλαισίου στήριξης, ιδιαίτερα µε την συµβολής των αρµοδίων υπηρεσιών του υπουργείου εργασίας αλλά και την συµβολή του ΤΕΕ. Το ΤΕΕ πιστεύει ότι υπολείπονται ακόµα να γίνουν πολλά σε τοµείς που µέχρι σήµερα δεν έχει φανεί καµία πρόοδος και που έχουµε πολλές φορές στο παρελθόν επισηµάνει. Τέτοιοι τοµείς είναι: 1. Η εκπαίδευση, όπου πρέπει η αγωγή ασφάλειας και υγείας στην εργασία να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό µας σύστηµα από τη βασική βαθµίδα µέχρι την ανώτατη µε την καθιέρωση ειδικοτήτων Τεχνικού Ασφάλειας και Γιατρού Εργασίας. Έχουµε και παλαιότερα τονίσει ότι η µέχρι σήµερα πρακτική αγνοεί ότι πρόκειται για εφαρµοσµένες επιστήµες, το γνωστικό αντικείµενο των οποίων δεν µπορεί να καλύπτεται από κατάρτιση «σεµιναριακού» χαρακτήρα, 2. Η έρευνα, όπου πρέπει µέσα από ερευνητικά προγράµµατα ποικίλης µορφής και αντικειµένου να εντοπισθούν τα πραγµατικά προβλήµατα, να αξιολογηθούν τα αποτελέσµατα των µέτρων και να ληφθούν περαιτέρω κατάλληλα µέτρα. Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 5
3. Η κοινωνική ασφάλιση, η οποία πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη και να µεταφράσει σε οικονοµικά µέτρα τις πραγµατικές συνθήκες ασφάλειας και υγείας σε κάθε επιχείρηση. Για το θέµα αυτό υπάρχουν τόσο τα δεδοµένα της ασφαλιστικής νοµοθεσίας της χώρας µας, όσο και η χρήσιµη εµπειρία των χωρών της ΕΕ. 4. Η κατ ουσία εφαρµογή των θεσµών, όπου όταν θα παρουσιάζονται από την πολιτεία στατιστικά στοιχεία συµµόρφωσης των επιχειρήσεων, αυτά να ξέρουµε ότι ανταποκρίνονται στις πραγµατικές απαιτήσεις της νοµοθεσίας κι όχι στα χαρτιά για το γράµµα µόνον του νόµου. Σχετικά µε το Σώµα Επιθεώρησης Εργασίας, κρίνουµε ότι χρειάζεται δια βίου εκπαίδευση όλων των επιθεωρητών εργασίας, καθώς και µέτρα ενίσχυσης της υλικοτεχνικής του υποδοµής και της οργάνωσής του και το κυριότερο και πιο επείγον είναι να αποκτήσει επιτέλους την κατάλληλη µηχανοργάνωση. Ελπίζουµε η νέα ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας να έχει την πολιτική βούληση, προκειµένου το ΣΕΠΕ να λειτουργήσει µε συνεκτικότητα, συνέπεια και συνέχεια, για να εφαρµόζονται οι νοµοθετικές προβλέψεις και οι θεσµοί, που καθηµερινά καταστρατηγούνται στη βιοµηχανία, στα τεχνικά έργα, στις υπηρεσίες, αλλά και στο δηµόσιο τοµέα. Έτσι το ΣΕΠΕ θα αποκτήσει τα χαρακτηριστικά ενός «Σώµατος», σύµφωνα µε τις προβλέψεις της ΣΕ 81, µε υψηλή κατάρτιση, σύγχρονη οργάνωση και κυρίως ισχυρά αντισώµατα στους πειρασµούς που αντικειµενικά εκτίθεται κάθε ελεγκτικός µηχανισµός. Το τελευταίο αποκτά ιδιαίτερη σηµασία για την διαπαιδαγώγηση των 300 νέων επιθεωρητών. Παράλληλα, εξακολουθούµε να βλέπουµε την αποδυνάµωση σε προσωπικό της Γενικής ιεύθυνσης Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, η οποία είναι αρµόδια για το νοµοθετικό έργο και τη λειτουργία βασικών θεσµών, όπως το Συµβούλιο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΣΥΑΕ) που λειτουργεί στα πλαίσια του Ανώτατου Συµβουλίου Εργασίας βάσει του Ν.1568/85 και στο οποίο συµµετέχει ενεργά το ΤΕΕ. Επίσης, παρατηρούµε µε ανησυχία ότι δεν υπάρχουν µέσα στο ίδιο το Υπουργείο θεσµοί επικοινωνίας και διαβούλευσης µεταξύ της Γενικής ιεύθυνσης Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας και του Σώµατος Επιθεώρησης Εργασίας. Σε αντιστοιχία, δεν υπάρχει επικοινωνία µεταξύ του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΣΥΑΕ) και του Συµβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΚΕΕΕ). Αυτή η έλλειψη σταθερής, µόνιµης και τακτικής επικοινωνίας πολύ φοβόµαστε ότι θα οδηγήσει, αν δεν το έχει κάνει ήδη, σε λάθη τόσο στην εφαρµογή της νοµοθεσίας από τη µια πλευρά, όσο και στις ανάγκες συµπλήρωσης και προσαρµογής της νοµοθεσίας από την άλλη. Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 6
Κλείνοντας, θέλουµε να ελπίζουµε ότι δηµιουργούνται βάσιµες ελπίδες για µια νέα εποχή στον τοµέα της πρόληψης του επαγγελµατικού κινδύνου. Για να µπορέσει η «κινητικότητα» που αναφέρθηκε αρχικά να µετουσιωθεί σε ένα σταθερό ρυθµό προόδου στην εφαρµογή του θεσµικού πλαισίου, Με την προϋπόθεση ότι: 1. θα αξιοποιηθούν οι πόροι του τρέχοντος κοινοιτκού πλαισίου 2. ο έλεγχος από το ΣΕΠΕ δεν θα ατονήσει µετά τις 15 Νοεµβρίου που µε τον ένα ή άλλο τρόπο οι επιχειρήσεις θα έχουν θεωρήσει τις καταστάσεις τους στην επιθεώρηση εργασίας και επιπλέον θα επεκταθεί σε θέµατα ουσίας, όπως της ΕτΕΚ, µετρήσεις και ιατρικές εξετάσεις 3. οι επιχειρήσεις θα ενηµερώνονται διαρκώς, ώστε να αντιστραφεί η απαξιωµένη εικόνα που έχουν για τους ΤΑ και ΙΕ και να επιζητούν τα οφέλη από την συµβουλευτική τους δραστηριότητα. 4. οργανισµοί και ινστιτούτα που έχουν δηµιουργηθεί για να συµβάλλουν στην πρόληψη του επαγγελµατικού κινδύνου µε τον ένα ή άλλο τρόπο, θα δεχθούν την πρόκληση να παράγουν έργο ναάλογο µε τις απαιτήσεις των καιρών και ασφαλώς µε τους πόρους που αναλώνουν. 5. τα ΑΕΙ και ΤΕΙ, επίσης θα αντιληφθούν την πρόκληση που εµφανίζεται και θα αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη δηµιουργία κύκλων σπουδών για την ασφάλεια εργασίας, ανταποκρινόµενοι στην αυξηµένη ζήτηση που παρατηρείται στην αγορά εργασίας το τρέχον έτος. Με τις αρχικές αυτές σκέψεις από πλευράς οργανωτικής επιτροπής, αναµένουµε τις προτάσεις σας. Είµαστε βέβαιοι ότι η ανταλλαγή απόψεων που θα ακολουθήσει, θα ενισχύσει σηµαντικά την προσπάθεια που καταβάλλει ο καθένας µας, µε όποια ιδιότητα και εάν δραστηριοποιείται: του τεχνικού ασφάλειας ή του ιατρού εργασίας, του επιστηµονικού υπεύθυνου ΕΞΥΠΠ, του ερευνητή, του επιθεωρητή εργασίας, του υπεύθυνου για το ανθρώπινου δυναµικό ή του ιδιοκτήτη της επιχείρησης. Ο στόχος µας είναι κοινός: η πρόληψη του επαγγελµατικού κινδύνου και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας γενικότερα. Η, για επανέλθουµε στην αφορµή της σηµερινής µας εκδήλωσης, το ιδανικό κατά την εργασία, που είναι το «κανένα ατύχηµα». Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής 7