ΠΑΙ ΙΑ ΜΕ Ι ΙΑΙΤΕΡΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΑΙ ΙΑ ΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΕΣ ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΑΙ ΙΑ ΜΕ ΟΠΤΙΚΕΣ Α ΥΝΑΜΙΕΣ
«Η οπτική μειονεξία δεν εμποδίζει το άτομο να ζήσει μια ζωή γεμάτη χαρά, δυναμισμό και διάφορες δραστηριότητες. Οι τυφλοί δεν δέχονται τον οίκτο ας, ούτε τη φιλανθρωπία, αλλά κάποια διακριτική αλληλεγγύη. Το πλαίσιο της πρακτικής ζωής, που μπορούμε να τους οργανώσουμε, τους βοηθάει να πλησιάσουν την πληρότητα της κοινωνικής τους ζωής και της δημιουργικότητας». R. LAFON
ΟΤΑΝ ΜΕ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ «Μπορείς να με βοηθήσεις αν θυμηθείς τα παρακάτω: Όπως κι εσύ γνωρίζεις, το πρόβλημά μου είναι μόνο ότι δεν βλέπω εσένα και το γύρω μου κόσμο Είμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος, αλλά τυφλός, μη με μεταχειρίζεσαι λοιπόν σαν μικρό παιδάκι, σαν μπιμπελό, ή σαν υπερφυσικό ον. Σαν οδηγό μου στο δρόμο έχω το λευκό μου Μπαστούνι.
Πιο εύκολα θα περπατήσω μαζί σου, παρά με το μπαστούνι ή με το σκύλο. Όμως μη με πιάνεις από το μπράτσο άσε με να πιάσω το δικό σου Μπράτσο. Έτσι θα ξέρω πότε σταματάς, πότε στρίβεις, πότε ανεβαίνεις ή κατεβαίνεις. Μη ρωτάς το συνοδό μου: «Τι θέλει να ψωνίσει», «Ποιο φαγητό του αρέσει» Ρώτησε εμένα. Χρησιμοποίησε τον κανονικό τόνο της φωνής σου ΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΑΝΑΠΗΡΩΝ Κ.Ε.Α.Τ.. 1981
Εννοιολογικός προσδιορισμός Ταξινομήσεις
Ταξινόμηση: 1. Σύμφωνα με τον βαθμό οπτικής οξύτητας και εύρους του οπτικού πεδίου (ιατρική ταξινόμηση) 2. Ανάλογα με τη χρήση της όρασης για μαθησιακούς σκοπούς (παιδαγωγική ταξινόμηση)
Κλινική ταξινόμηση: Τυφλό θεωρείται το παιδί που με τα μάτια του στην καλύτερη λειτουργική τους κατάσταση βλέπει σε απόσταση 20 μέτρων ή και λιγότερο το αντικείμενο που ένας άνθρωπος με φυσιολογική όραση βλέπει σε απόσταση 200.
Ειδική παιδαγωγική: -Παιδιά που παρουσιάζουν κάποια βλάβη της όρασης που δυσκολεύει αλλά δεν εμποδίζει τελείως την ανάγνωση του εντύπου λόγου. -Τυφλά παιδιά που διδάσκονται γραφή και ανάγνωση με το σύστημα Braille.
Αίτια της τύφλωσης -Κληρονομικά αίτια -Επίκτητα αίτια -λοιμώδεις ασθένειες -δηλητηριάσεις -δυστυχήματα και κακώσεις -όγκοι -προγεννητικά αίτια -περιγεννητικά αίτια -μεταγεννητικά αίτια
Επίσης: 1. Κύριες ασθένειες του οπτικού οργάνου. 2. Μολυσματικές ασθένειες από τις οποίες προσβλήθηκε η μητέρα (π.χ. ερυθρά). 3. Μολυσματικές ασθένειες κατά την παιδική ηλικία. 4. Τραυματισμοί του κρανίου. 5. ιαθλαστικές δυσλειτουργίες του οπτικού οργάνου.
Οι κυριότερες οπτικές βλάβες και δυσλειτουργίες 1. Οι διάφορες μορφές τύφλωσης και η αμβλυωπία (τέλεια τύφλωση, λειτουργική ή οργανική αμβλυωπία) Η αμβλυωπία αποτελεί εξασθένηση της όρασης.
2. Οι διαθλαστικές δυσλειτουργίες -υπερμετρωπία -μυωπία -αστιγματισμός.
3. Οι διαταραχές της οφθαλμικής κινητικότητας -στραβισμός ή αλληθωρισμός -ετεροφορία (εσωφορία, εξωφορία, υπερφορία) -νυσταγμός
4. Οι διαταραχές της αίσθησης των χρωμάτων, η φωτοφοβία 5. Άλλες παθήσεις που προξενούν οπτική δυσλειτουργία -καταρράκτης -γλαύκωμα -αλβινισμός -εκφυλιστικές καταστάσεις του αμφιβληστροειδούς -παθήσεις του αμφιβληστροειδούς διαβητικής προέλευσης -οπισθοφακική ινοπλασία ή ινοπλασία του αμφιβληστροειδούς -συγγενής τοξοπλάσμωση.
Ψυχολογικές διαστάσεις της οπτικής δυσλειτουργίας του παιδιού -ένδεια οπτικών εντυπώσεων -βραδύτητα νοητικής ανάπτυξης -γλωσσική ανάπτυξη (μακροσκελείς μονόλογοι, βερμπαλιστική τάση, φωνητική ιδιαιτερότητα) -ψυχοκινητικός τομέας: παθητικότητα συμπεριφοράς, «εμβρυακή στάση», σχετική βραδύτητα βάδισης -συναισθηματική ανάπτυξη: άγχος, βαθύς πόνος για στέρηση όρασης, άρνηση άμιλλας κ.ά.,.,τυφλισμοί.
Η αγωγή του τυφλού παιδιού Ιστορική θεώρηση Πρώτα ιδρύματα τυφλών στην Ευρώπη τον 12 ο αι. 17 ος -18 ος αι.: πρώτες προσπάθειες για επαγγελματική μόρφωση, πρακτική εξάσκηση και επαγγελματική αποκατάσταση.
Σύστημα BRAILLE Louis Braille, Γάλλος καθηγητής στη σχολή τυφλών στο Παρίσι (1809-1852) 1852)
ΕΛΛΑ Α 1906: Ίδρυση Φιλανθρωπικής Εταιρίας Οίκος Τυφλών στην Καλλιθέα 1946: Φάρος Τυφλών Καλλιθέας 1949: Αγροτική και Τεχνική Σχολή Τυφλών, Σεπόλια 1950- ΚΕΑΤ Καλλιθέας, ειδικό σχολείο τυφλών Β. Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη,, 5 Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής για τυφλά και μερικών βλέποντα παιδιά.
Βασικές αρχές της αγωγής -Έγκαιρη διάγνωση -απλές-σαφείς εξηγήσεις-πληροφορίες Βασικοί παράγοντες: -ηλικία -πιθανή εξέλιξη της ασθένειας -ύπαρξη υπολειμματικής όρασης. Σημείο αναφοράς: προσωπική και οικογενειακή ιδιαιτερότητα.
Γενική αγωγή του παιδιού Πρόβλημα λειτουργίας μηχανισμών παρατήρησης και μίμησης. Εντατική ενεργοποίηση-ανάπτυξη μιας γενικής αντιληπτικής εξισορροπητικής λειτουργίας. Σημαντική η ποιότητα των σχέσεων με γονείς. Μαθησιακή προσπάθεια: αφή, λόγος, ευαίσθητη ακοή, όσφρηση. Μαθησιακή αναζήτηση: σχέση απτική και γλωσσική με το περιβάλλον.
Παράγοντες και μορφές αγωγής -οικογένεια -νηπιαγωγείο -σχολείο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Γενική αγωγή: -οικογένεια-νηπιαγωγείο: ενεργοποίηση υπόλοιπων αισθητηριακών λειτουργιών κυρίως με ασκήσεις αυτοϋπηρέτησης. Απόκτηση σύνθετης αντιληπτικής λειτουργίας. Ανάπτυξη κινητικότητας. -σχολείο: αισθητική μόρφωση, άσκηση χειροτεχνικών δεξιοτήτων, συναισθηματική ωρίμανση, κοινωνική ενσωμάτωση. Πρόγραμμα απλοποιημένο και προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες των παιδιών. ιδασκαλία συστήματος Braille (κατάλληλη ηλικία 5-7).
Αγωγή τυφλού παιδιού: 1. Ασκείται σε προσωπικό επίπεδο (συμβουλευτική του παιδιού ή θεραπευτική αγωγή) -συνειδητοποιεί το σωματικό του σχήμα -αποκτά αίσθηση του χώρου -βιώνει τη χρονική διάρκεια -κατορθώνει να κινείται επιδέξια, σταθερά στο σπίτι, μετά στη γειτονιά, το σχολείο, το χώρο όπου ζει
2. Λαμβάνει τη μορφή ομαδικών παιδαγωγικών εκδηλώσεων. (Αναλυτικά: Κρουσταλάκης, Γ.. (χ.χ).( Παιδιά με ιδιαίτερες ανάγκες. Αθήνα: αυτοέκδοση, σσ.. 111-143) 143)