ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 22.6.2012 COM(2012) 348 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την εφαρμογή από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας του Σχεδίου Δράσης για την Ελευθέρωση του Καθεστώτος Θεωρήσεων EL EL

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την εφαρμογή από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας του Σχεδίου Δράσης για την Ελευθέρωση του Καθεστώτος Θεωρήσεων I. Εισαγωγή Ο διάλογος μεταξύ ΕΕ και Δημοκρατίας της Μολδαβίας για το καθεστώς θεωρήσεων, στο πλαίσιο του οποίου εξετάζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι πολίτες της Δημοκρατίας της Μολδαβίας θα μπορούν να μεταβαίνουν στην ΕΕ χωρίς να χρειάζονται θεώρηση, εγκαινιάστηκε στις 15 Ιουνίου 2010. Το σχέδιο δράσης για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων (ΣΔΕΚΘ) 1 υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις αρχές της Μολδαβίας στις 24 Ιανουαρίου 2011. Το ΣΔΕΚΘ προβλέπει μια σειρά κριτηρίων αξιολόγησης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας για τέσσερις «ενότητες» συναφών ζητημάτων, ενόψει της έγκρισης πλαισίου νομοθεσίας και πολιτικής (φάση 1) και της ουσιαστικής εφαρμογής του (φάση 2). Η Επιτροπή υποβάλλει τακτικές εκθέσεις προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του ΣΔΕΚΘ. Η Πρώτη Έκθεση Προόδου για την εφαρμογή από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας του σχεδίου δράσης για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων υποβλήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2011 2. Στις 7 Οκτωβρίου 2011, πραγματοποιήθηκε συνάντηση ανωτέρων υπαλλήλων στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε η Πρώτη Έκθεση Προόδου και συζητήθηκαν τα επόμενα στάδια της διαδικασίας. Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου και στις αρχές Νοεμβρίου 2001 διοργανώθηκαν αποστολές αξιολόγησης των Ενοτήτων 2, 3 και 4 του ΣΔΕΚΘ με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών της ΕΕ τους οποίους συνόδευαν μέλη των υπηρεσιών της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ. Σκοπός αυτών των αποστολών εμπειρογνωμόνων ήταν η αξιολόγηση του νομοθετικού, πολιτικού και θεσμικού πλαισίου, βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης της πρώτης φάσης του ΣΔΕΚΘ, και της συμμόρφωσής του προς τα ευρωπαϊκά και τα διεθνή πρότυπα. Οι εκθέσεις των εμπειρογνωμόνων οριστικοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο 2011. Η Δεύτερη Έκθεση Προόδου για την εφαρμογή από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας του σχεδίου δράσης για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων δημοσιεύτηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012 3. Στις 27 Φεβρουαρίου 2012, πραγματοποιήθηκε συνάντηση ανωτέρων υπαλλήλων στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε η Δεύτερη Έκθεση Προόδου και συζητήθηκαν τα επόμενα στάδια της διαδικασίας. Η παρούσα Έκθεση της Επιτροπής αποτελεί την τρίτη και τελική έκθεση προόδου για την πρώτη φάση του ΣΔΕΚΘ. Περιλαμβάνει τη συγκεντρωτική αξιολόγηση της Επιτροπής για την πρόοδο που έχει σημειώσει η Δημοκρατία της Μολδαβίας σχετικά με τη συμμόρφωση με τα κριτήρια αξιολόγησης της πρώτης φάσης του ΣΔΕΚΘ, η οποία αφορά τη δημιουργία του νομοθετικού, πολιτικού και θεσμικού πλαισίου. 1 2 3 Έγγραφο του Συμβουλίου 18078/10. SEC (2011) 1075 τελικό. SWD (2012)12 τελικό. EL 2 EL

II. Αξιολόγηση των μέτρων στο πλαίσιο των τεσσάρων πυλώνων του σχεδίου δράσης για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων Ενότητα 1: Ασφάλεια των εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων των βιομετρικών χαρακτηριστικών Γενική αξιολόγηση Το νομοθετικό πλαίσιο έχει δημιουργηθεί. Έχει δοθεί σαφές χρονοδιάγραμμα για την πλήρη καθιέρωση βιομετρικών διαβατηρίων που πληρούν τα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και από τα προξενεία της Μολδαβίας στο εξωτερικό, καθώς και για τη σταδιακή πλήρη κατάργηση των διαβατηρίων που δεν πληρούν τα πρότυπα της ICAO. Η Επιτροπή φρονεί ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας πληροί τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Ενότητας 1. Λεπτομερή σχόλια Ενοποίηση του νομικού πλαισίου για την έκδοση μηχανικώς αναγνώσιμων βιομετρικών διαβατηρίων που πληρούν απολύτως τα υψηλότερα πρότυπα της ICAO βάσει ασφαλούς διαχείρισης της ταυτότητας (ληξιαρχικά έγγραφα και έγγραφα βάσης) και λαμβανομένης υπόψη της κατάλληλης προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα Το νομικό πλαίσιο για την έκδοση μηχανικώς αναγνώσιμων βιομετρικών διαβατηρίων που πληρούν απολύτως τα υψηλότερα πρότυπα της ICAO συμπληρώθηκε με δύο νόμους που εγκρίθηκαν στις 9 Ιουνίου 2011 και κυβερνητική απόφαση που εγκρίθηκε στις 10 Μαΐου 2011. Οι συμπληρωματικές αυτές διατάξεις εξασφαλίζουν ένα ενοποιημένο πλαίσιο για την ασφαλή διαχείριση της ταυτότητας. Επίσης, στις 27 Δεκεμβρίου 2011 εκδόθηκε νέος νόμος που εξασφαλίζει ότι η αρχή «ένα άτομο, ένα έγγραφο» ισχύει πλέον και για τα διπλωματικά και υπηρεσιακά διαβατήρια. Έγκριση Σχεδίου Δράσης με χρονοδιάγραμμα για την πλήρη καθιέρωση βιομετρικών διαβατηρίων που πληρούν τα πρότυπα της ICAO, και από τα προξενεία της Μολδαβίας στο εξωτερικό, και τη σταδιακή πλήρη κατάργηση των διαβατηρίων που δεν πληρούν τα πρότυπα της ICAO Εγκρίθηκε Σχέδιο Δράσης με σαφές χρονοδιάγραμμα. Δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης και έγκριση κωδίκων δεοντολογίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς που απευθύνονται στο προσωπικό όλων των δημοσίων αρχών οι οποίες ασχολούνται με τα διαβατήρια, καθώς και με τα δελτία ταυτότητας και με άλλα έγγραφα βάσης Ο «Κώδικας δεοντολογίας για το προσωπικό των ληξιαρχείων και το προσωπικό που ασχολείται με την έκδοση εγγράφων» εγκρίθηκε την 1η Απριλίου 2011. Παραπέμπει στον Εργατικό Κώδικα όσον αφορά τις κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των διατάξεών του. Περιλαμβάνει διατάξεις για τη σύγκρουση συμφερόντων, τα ασυμβίβαστα και την υποχρέωση αναφοράς παρατυπιών. Το διάταγμα «περί ορισμένων προληπτικών μέτρων κατά της διαφθοράς και του προστατευτισμού» εγκρίθηκε στις 31 Μαΐου 2011 από τον Γενικό Διευθυντή του Κρατικού κέντρου πληροφορικής 'Registru'. Ακολούθησε, στις 11 Αυγούστου 2011, το «σχέδιο δράσης για τη διαχείριση Κινδύνων διαφθοράς στον τομέα της χορήγησης εγγράφων στον πληθυσμό και των ληξιαρχικών εγγραφών». Το «σχέδιο διαχείρισης κινδύνων σχετικά με τη διαφθορά στον τομέα της χορήγησης εγγράφων στον πληθυσμό» εγκρίθηκε από τον Γενικό Διευθυντή EL 3 EL

του Κρατικού κέντρου πληροφορικής 'Registru' στις 5 Απριλίου 2012. Το 2011 και το πρώτο τρίμηνο του 2012 πραγματοποιήθηκε κατάρτιση του προσωπικού των τοπικών υπηρεσιών που χορηγούν έγγραφα στον πληθυσμό. Ενότητα 2: Παράτυπη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένης της επανεισδοχής Γενική αξιολόγηση Στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων, εγκρίθηκε η σχετική νομοθεσία. Το θεσμικό πλαίσιο έχει ολοκληρωθεί, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων σχετικά με την κατάρτιση και τους κώδικες δεοντολογίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Όσον αφορά τη διαχείριση της μετανάστευσης, η Δημοκρατία της Μολδαβίας δημιούργησε μια γενική βάση για ένα σύστημα αποτελεσματικής διαχείρισης της μετανάστευσης και το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο έχει ολοκληρωθεί. Μολονότι απαιτούνται ορισμένες βελτιώσεις, οι πράξεις που εκδόθηκαν πληρούν σε γενικές γραμμές τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Το μεγαλύτερο μέρος του θεσμικού πλαισίου έχει ολοκληρωθεί, μολονότι θα πρέπει να διατεθούν περισσότεροι πόροι για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Στον τομέα του ασύλου, υπάρχει ενοποιημένη νομοθετική βάση που πληροί σε γενικές γραμμές τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Η Επιτροπή φρονεί ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας πληροί σε γενικές γραμμές τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Ενότητας 2. Λεπτομερή σχόλια ανά τομέα πολιτικής Ενότητα 2 / θέμα 1 Διαχείριση των συνόρων Ενοποίηση του νομικού πλαισίου για τη διαχείριση των συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης νέου νόμου περί κρατικών συνόρων, που θα επιτρέψει στη συνοριοφυλακή της Μολδαβίας να συμμετέχει στην εξιχνίαση και την έρευνα διασυνοριακών εγκλημάτων σε συνεργασία με όλες τις αρμόδιες αρχές επιβολής του νόμου και να επεκτείνει τις αρμοδιότητές της σε ολόκληρη την επικράτεια, και νομικό πλαίσιο για την αποτελεσματική διϋπηρεσιακή συνεργασία μεταξύ της συνοριοφυλακής, των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και άλλων υπηρεσιών που μετέχουν στη διαχείριση των συνόρων Ο νόμος περί κρατικών συνόρων εγκρίθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2011, δημοσιεύτηκε στις 20 Απριλίου 2012 και θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2012. Ακολουθεί τους ορισμούς και το πλαίσιο του κώδικα συνόρων του Σένγκεν (κανονισμός (ΕΚ) 562/2006), ενώ λαμβάνει υπόψη και το νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ευθύνη των μεταφορέων. Υπ' αυτή την έννοια, παρέχει κατάλληλο πλαίσιο για άλλες νομοθετικές πράξεις και έγγραφα πολιτικής. Οι σχετικές κατ' εξουσιοδότηση πράξεις προβλέπεται να εκδοθούν πριν την έναρξη ισχύος του νόμου. Ο νόμος περί συνοριακής αστυνομίας εγκρίθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2011, δημοσιεύτηκε στις 20 Απριλίου 2012 και θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2012. Ο νόμος παρέχει πρόσφορη βάση για την αποστρατιωτικοποίηση την οργάνωση σε επαγγελματικές βάσεις της συνοριοφυλακής, η οποία θα μετατραπεί σε συνοριακή αστυνομία. Ο νόμος δημιουργεί σταθερή βάση για σύγχρονη διαχείριση των συνόρων και προικίζει τη συνοριακή αστυνομία με τις αρμοδιότητες και τις εκτελεστικές εξουσίες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική αστυνόμευση των συνόρων. Ειδικότερα, η νομοθεσία θα επιτρέπει στη συνοριακή αστυνομία να συμμετέχει στην εξιχνίαση και την έρευνα διασυνοριακών εγκλημάτων σε συνεργασία με όλες τις αρμόδιες αρχές επιβολής του νόμου. Επίσης, θα επεκτείνει τον τομέα αρμοδιότητας της συνοριακής αστυνομίας σε ολόκληρη την επικράτεια. EL 4 EL

Τέλος, ο νόμος παρέχει το νομικό πλαίσιο για την αποτελεσματική διυπηρεσιακή συνεργασία μεταξύ της συνοριακής αστυνομίας, άλλων υπηρεσιών επιβολής του νόμου και άλλων υπηρεσιών που ασχολούνται με τη διαχείριση των συνόρων. Εντούτοις, οι ρυθμίσεις συνεργασίας, οι επιχειρησιακές διαδικασίες και ο καταμερισμός καθηκόντων χρειάζεται να διευκρινιστούν περαιτέρω. Ειδικότερα, οι διαδικασίες επιτήρησης των αλλοδαπών και αντιμετώπισης των ανευρισκόμενων παράνομων μεταναστών και των αιτούντων άσυλο πρέπει να συμφωνηθούν τουλάχιστον μέσω πρωτοκόλλων συνεργασίας. Ο νόμος για την τροποποίηση του Κώδικα διοικητικών παραβάσεων εγκρίθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2011, δημοσιεύτηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2011 και θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2012. Παρέχει στη συνοριακή αστυνομία την αρμοδιότητα να εξετάζει διοικητικές παραβάσεις, όπως η παράβαση του καθεστώτος των κρατικών συνόρων και των κανόνων για τη διέλευση των κρατικών συνόρων, η βλάβη και καταστροφή της συνοριακής σηματοδότησης και παραβάσεις των κανόνων σχετικά με τα δικαιώματα των αλλοδαπών να κατοικούν στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Ο νόμος για την τροποποίηση του Κώδικα διοικητικών παραβάσεων όσον αφορά την ευθύνη των μεταφορέων εγκρίθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2012. Ο νόμος επιβάλλει κυρώσεις για παραβάσεις των κανόνων μεταφοράς αλλοδαπών στη χώρα και πληροί τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα. Η συνοριοφυλακή της Μολδαβίας έχει συνάψει συμφωνίες και πρωτόκολλα συνεργασίας με τις όμορες χώρες, και συγκεκριμένα με τη Ρουμανία και την Ουκρανία, τα οποία παρέχουν τη βάση συνεργασίας με τις συνοριοφυλακές των εν λόγω όμορων χωρών. Συμφωνίες συνεργασίας έχουν υπογραφεί και με ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ (Λεττονία, Λιθουανία, Εσθονία, Ουγγαρία και Πολωνία), καθώς και με τη Ρωσία και τη Γεωργία. Η συνοριοφυλακή προτίθεται να οριστικοποιήσει τις συμφωνίες συνεργασίας με τη Λευκορωσία και το Καζαχστάν εντός του 2012. Τον Αύγουστο 2008 υπογράφηκε ρύθμιση εργασίας με τη FRONTEX και η Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι πλήρως δεσμευμένη και συνεχίζει ενεργά τη συνεργασία της με την Αποστολή συνοριακής συνδρομής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUBAM). Τον Δεκέμβριο 2011 υπογράφηκε από τη FRONTEX και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας νέο σχέδιο συνεργασίας για την περίοδο 2012-2014. Έγκριση σχεδίου δράσης για την αποτελεσματική εφαρμογή της Εθνικής ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη διαχείριση των συνόρων, το οποίο περιλαμβάνει χρονοδιάγραμμα και ειδικούς στόχους για την περαιτέρω ανάπτυξη νομοθεσίας, οργάνωσης, υποδομών, εξοπλισμού, καθώς και επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων Η Εθνική στρατηγική για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων (ΟΔΣ) 2011-2013 εγκρίθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2010. Άπτεται όλων των θεμάτων που αφορούν την αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων και πληροί τα ευρωπαϊκά πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές. Το σχέδιο δράσης ΟΔΣ 2011-2013 εγκρίθηκε στις 16 Μαΐου 2011. Περιλαμβάνει λεπτομερέστερα σχέδια για τον τρόπο εφαρμογής της εθνικής στρατηγικής ΟΔΣ, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων στόχων και δράσεων. Όπως και η στρατηγική ΟΔΣ, το σχέδιο δράσης ΟΔΣ είναι κατάλληλα διατυπωμένο και περιλαμβάνει όλα τα θέματα που άπτονται της εφαρμογής της στρατηγικής ΟΔΣ. Οι κύριοι στόχοι καλύπτουν τομείς που συνδέονται με τη βελτίωση του νομοθετικού και πολιτικού πλαισίου, τους συνοριακούς ελέγχους και τη διυπηρεσιακή και διεθνή συνεργασία, καθώς και με την ανάπτυξη της οργανωτικής δομής, τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, την υλικοτεχνική υποστήριξη και σύστημα ανάλυσης κινδύνων. Κατά τη φάση εφαρμογής, το σχέδιο δράσης ΟΔΣ θα συμπληρωθεί με λεπτομερέστερα σχέδια που θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον αριθμό EL 5 EL

και την τοποθεσία εξοπλισμού και μηχανημάτων, καθώς και σχέδια για τη δημιουργία κέντρων συντονισμού, υπηρεσίας επιτήρησης από αέρος και κέντρου εξέτασης εγγράφων. Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων Δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης και έγκριση κωδίκων δεοντολογίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς που απευθύνονται ειδικά στους συνοριοφύλακες, τους τελωνειακούς και το λοιπό προσωπικό που ασχολείται με τη διαχείριση των συνόρων Έχουν δημιουργηθεί ορισμένα προγράμματα κατάρτισης, θεωρητικής και πρακτικής, τόσο σε επίπεδο βασικής όσο και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Παρέχεται επίσης συνεχιζόμενη κατάρτιση για (εσωτερικό και εξωτερικό) προσωπικό, με στόχο την αύξηση του επιπέδου επαγγελματισμού. Τα προγράμματα κατάρτισης που έχουν δημιουργηθεί παρέχουν πρόσφορο πλαίσιο για την επαγγελματική διαχείριση των συνόρων. Έχει δημιουργηθεί πρόσφορο πλαίσιο πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη δεοντολογική συμπεριφορά του προσωπικού. Ο Κώδικας δεοντολογίας συνοριοφυλάκων, ο οποίος περιλαμβάνει κανόνες συμπεριφοράς για την περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων και αρχές για τη χρήση ισχύος, εγκρίθηκε στις 13 Ιουνίου 2008. Παρόμοιο κώδικα δεοντολογίας διαθέτει η τελωνειακή υπηρεσία. Επίσης, ο νόμος για τη συνοριακή αστυνομία διευκρινίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των αστυνομικών και, στο πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνει και κανόνες δεοντολογίας. Η στρατηγική ΟΔΣ και το σχέδιο δράσης ΟΔΣ περιλαμβάνουν μέτρα πρόληψης της διαφθοράς. Για την εκπόνησή τους έχουν ληφθεί υπόψη οι συστάσεις και οι βέλτιστες πρακτικές του Καταλόγου του Σένγκεν. Επίσης, διεξάγονται διάφορες δράσεις κατά της διαφθοράς υπό την αιγίδα του EUBAM. Ενότητα 2 / θέμα 2 Διαχείριση της μετανάστευσης Ενοποίηση του νομικού πλαισίου για τη διαχείριση της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την επανένταξη μολδαβών πολιτών (που επιστρέφουν εθελοντικά ή στο πλαίσιο της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ- Δημοκρατίας της Μολδαβίας), και την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης (συμπεριλαμβανομένων προσπαθειών για τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής με τις κυριότερες χώρες προέλευσης και ανίχνευσης λαθρομεταναστών εντός της επικράτειας) Στις 16 Ιουλίου 2011 εγκρίθηκε νέος νόμος περί αλλοδαπών στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Πρόκειται για νόμο πλαίσιο που προβλέπει τις νομικές διαδικασίες χορήγησης δικαιωμάτων παραμονής σε αλλοδαπούς στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Οι λεπτομερείς διατάξεις του καλύπτουν όλους τους τομείς των μεταναστευτικών θεμάτων. Από τον Ιούλιο 2011 εφαρμόζονται πρόσθετες επιχειρησιακές διαδικασίες, οι οποίες διευκρινίζουν καλύτερα τον νέο νόμο. Εντούτοις, μερικοί παλαιότεροι εθνικοί νόμοι συνεχίζουν να διέπουν τη νόμιμη διαμονή αλλοδαπών στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Προκειμένου να αυξηθεί η ασφάλεια δικαίου, οι νόμοι αυτοί πρέπει να καταργηθούν και να ενσωματωθούν στον νέο νόμο (βλ. και κατωτέρω, Ενότητα 4). Στο Γραφείο Μετανάστευσης και Ασύλου (ΓΜΑ) δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο 2011 «υπηρεσία μιας στάσης» στο πλαίσιο του νέου νόμου περί αλλοδαπών. Ο νέος νόμος καθιστά τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων θεώρησης, παραμονής και εργασίας στη Δημοκρατία της Μολδαβίας σαφέστερες και απλούστερες. Αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την ανάπτυξη συστήματος διαχείρισης της μετανάστευσης. EL 6 EL

Ο νόμος για την ένταξη των αλλοδαπών εγκρίθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2011, δημοσιεύτηκε στις 13 Μαρτίου 2012 και θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2012. Παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου όσον αφορά τα δικαιώματα και τις διευκολύνσεις ένταξης που πρέπει να παρέχονται στους επιλέξιμους αλλοδαπούς που κατοικούν στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Όσον αφορά την επανένταξη των μολδαβών μεταναστών στη χώρα, η Δημοκρατία της Μολδαβίας αναπτύσσει νέο σχέδιο δράσης που θα αντικαταστήσει το προηγούμενο σχέδιο για την προώθηση της επιστροφής των μολδαβών διακινούμενων εργαζομένων από το εξωτερικό. Υλοποιούνται ορισμένες δράσεις, όπως το Πρόγραμμα PARE 1+1, το οποίο προβλέπει κατάρτιση για επιχειρηματικές δεξιότητες, καθώς και οικονομική ενίσχυση για τη δημιουργία επιχειρήσεων. Υλοποιούνται επίσης δράσεις με στόχο τη βελτίωση του συστήματος αναγνώρισης των δεξιοτήτων και των προσόντων και την ενίσχυση της τοπικής αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης κινητικότητας ΕΕ- Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Ο νόμος για την προσχώρηση της Δημοκρατίας της Μολδαβίας στη Σύμβαση για το καθεστώς των ανιθαγενών εγκρίθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2011. Ο νόμος για την προσχώρηση στη Σύμβαση για τη μείωση των περιπτώσεων των ανιθαγενών εγκρίθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2011. Οι νόμοι αυτοί καλύπτουν το νομοθετικό κενό στον τομέα αυτόν. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας εξέδωσε μεθοδολογικές συστάσεις για την καταπολέμηση της παράνομης διαμονής αλλοδαπών, οι οποίες περιλαμβάνουν επιχειρησιακές κατευθυντήριες γραμμές για το προσωπικό των υπηρεσιών μετανάστευσης σε τοπικό επίπεδο. Όσον αφορά τη θεσμική ικανότητα, το ΓΜΑ απέκτησε πολύπλευρα προνόμια, ως ο κύριος φορέας που είναι αρμόδιος για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στην επικράτεια της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Η ικανότητα του ΓΜΑ χρειάζεται να ενισχυθεί περαιτέρω, σε τοπικό ιδίως επίπεδο, καθώς και να εκπονηθούν πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων φορέων του Υπουργείου Εσωτερικών, τα οποία θα διευκρινίζουν τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο των μεταναστευτικών διαδικασιών. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι συμβαλλόμενο μέρος σε συμφωνίες επανεισδοχής με την Ευρωπαϊκή Ένωση (άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2008), την Ουκρανία (1997), την Ελβετία (2004 και 2010), τη Νορβηγία (2006), την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2008), τη Σερβία (2011) και τη Δανία (2011). Μεταξύ των ετών 2009 και 2011, η Δημοκρατία της Μολδαβίας υπέγραψε πρόσθετα πρωτόκολλα εφαρμογής της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Δημοκρατίας της Μολδαβίας με 11 κράτη μέλη. Οι διαπραγματεύσεις με άλλα 11 κράτη μέλη βρίσκονται σε εξέλιξη. Στο μεταξύ, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής μεταξύ της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και των κύριων χωρών προέλευσης λαθρομεταναστών. Το 2007, εγκρίθηκε σχέδιο διακυβερνητικής συμφωνίας για την επανεισδοχή προσώπων που κατοικούν στη χώρα χωρίς άδεια, το οποίο απεστάλη στη Ρωσία, στο Ουζμπεκιστάν. στο Τατζικιστάν, στη Γεωργία, στο Αζερμπαϊτζάν, στην Αρμενία, στο Καζαχστάν, στη Λευκορωσία, στην Κιργιζία, στο Τουρκμενιστάν, στην Τουρκία, στη Συρία, στο Μπανγκλαντές, στην Ινδία, στο Λίβανο, στο Πακιστάν, στην Ιορδανία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράν, στο Ιράκ, στην Κίνα, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και στο Μαυροβούνιο. Βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, το Μαυροβούνιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ενώ έχουν αρχίσει διαπραγματεύσεις για την υπογραφή νέας συμφωνίας επανεισδοχής με την Ουκρανία. Αναφέρεται ότι σημειώθηκαν κάποιες εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Οι τουρκικές αρχές ζήτησαν από τις αρχές της Μολδαβίας να εξετάσουν το ενδεχόμενο καθεστώτος απαλλαγής από θεωρήσεις. Σύμφωνα με τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, μια από τις προϋποθέσεις θα είναι η σύναψη συμφωνίας επανεισδοχής με την Τουρκία. EL 7 EL

Έγκριση εθνικής στρατηγικής διαχείρισης της μετανάστευσης για την αποτελεσματική εφαρμογή του νομικού πλαισίου μεταναστευτικής πολιτικής και σχεδίου δράσης με χρονοδιάγραμμα, ειδικούς στόχους, δράσεις, αποτελέσματα, δείκτες επιδόσεων και επαρκείς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους Η στρατηγική για τη μετανάστευση και το άσυλο εγκρίθηκε στις 6 Ιουλίου 2011. Αποτελεί σημαντικό εργαλείο πολιτικής για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Θέτει στόχους για επαρκώς μακρά χρονική περίοδο (2011-2020) και καθορίζει αρχές που θα εξασφαλίσουν τη γενική και συνεκτική εφαρμογή των πολιτικών. Επίσης, αναθέτει τον ρόλο του συντονισμού των δράσεων σχετικά με τη διαδικασία μετανάστευσης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας σε κυβερνητική επιτροπή. Η στρατηγική θα εφαρμοστεί μέσω του σχεδίου δράσης (2011-2015) που εγκρίθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2011. Το σχέδιο δράσης περιέχει λεπτομερείς δραστηριότητες για την επίτευξη των μακροχρόνιων στόχων της στρατηγικής, την κατανομή πόρων, τα αρμόδια όργανα, τις προθεσμίες και τους δείκτες προόδου. Πρέπει να διατεθεί επαρκές ανθρώπινο δυναμικό στις αρμόδιες αρχές (ιδίως στο ΓΜΑ), ώστε να μπορέσουν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους για τη συνολική εφαρμογή της στρατηγικής. Δημιουργία μηχανισμού για την παρακολούθηση του όγκου και της ροής της μετανάστευσης με προσδιορισμό τακτικά επικαιροποιούμενων χαρακτηριστικών της μετανάστευσης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας που θα περιλαμβάνουν στοιχεία τόσο για την παράνομη όσο και για τη νόμιμη μετανάστευση και ίδρυση φορέων αρμόδιων για τη συλλογή και την ανάλυση στοιχείων για τον όγκο και τη ροή της μετανάστευσης Το πολύπλοκο έργο προσδιορισμού των λεπτομερών χαρακτηριστικών της μετανάστευσης, το οποίο επιτελεί ο Διεθνής Οργανισμός Μεταναστεύσεως (IOM) στη Δημοκρατία της Μολδαβίας με οικονομική στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Το εργαλείο αυτό θα βοηθήσει τις αρχές της Μολδαβίας να διαχειριστούν καλύτερα τη μετανάστευση και να περιλάβουν τα μεταναστευτικά ζητήματα σε άλλες πολιτικές, όπως η πολιτική απασχόλησης και η κοινωνική πολιτική, για τη συνολική ανάπτυξη της χώρας. Ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών της μετανάστευσης κρίθηκε βέλτιστη πρακτική στο Παγκόσμιο φόρουμ μετανάστευσης και ανάπτυξης (GFMD) που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο 2011, ενώ οι αρχές της Μολδαβίας μετέδωσαν ενεργά τη σχετική τους εμπειρία. Το ΓΜΑ ανέλαβε το καθήκον να επικαιροποιεί τακτικά τα χαρακτηριστικά της μετανάστευσης. Το πληροφοριακό ολοκληρωμένο σύστημα «Μετανάστευση και Άσυλο» βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης. Αναπτύσσονται τα διάφορα υπο-συστήματα. Η συνεργασία μεταξύ υπηρεσιών για τη συλλογή και ανάλυση στοιχείων για τους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένης της έκτασης της διασύνδεσης μεταξύ πληροφοριακών συστημάτων που περιέχουν στοιχεία για τους μετανάστες, χρειάζεται να διευκρινιστεί περαιτέρω. Ενότητα 2 / θέμα 3 Πολιτική ασύλου Ενοποίηση του νομικού πλαισίου για την πολιτική ασύλου μέσω της θέσπισης νομοθεσίας για την ένταξη των προσφύγων ή των δικαιούχων προστασίας άλλης μορφής Η Δημοκρατία της Μολδαβίας θέσπισε πλήρες νομοθετικό πλαίσιο για το άσυλο σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Ο σημαντικότερος νόμος είναι ο «νόμος περί ασύλου» που εγκρίθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2008 και τέθηκε σε ισχύ στις 13 Μαρτίου 2009. Ο νόμος προβλέπει το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο, νομικές διαδικασίες και αρχές και πληροί σε EL 8 EL

γενικές γραμμές τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Εντούτοις, ορισμένα στοιχεία του χρειάζονται βελτίωση. Ο νόμος προβλέπει δυνατότητα των προσφύγων να ζητούν τη χορήγηση ταξιδιωτικού εγγράφου, αλλά δεν υποχρεώνει τις αρχές να το εκδώσουν (δυνητική ρήτρα). Κατά τη φάση εφαρμογής, θα χρειαστεί να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα χορηγείται ταξιδιωτικό έγγραφο στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας. Οι αρχές προβλέπουν ότι θα είναι σε θέση να εκδίδουν τα έγγραφα έως τον Ιούλιο 2012. Επίσης, ο νόμος προβλέπει ευρύτερους λόγους αποκλεισμού από το καθεστώς του πρόσφυγα και επαναπροώθησης από ό,τι η Σύμβαση του 1951. Συνεπώς, θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα. Θα πρέπει επίσης να γίνουν ορισμένες βελτιώσεις στο νόμο, προκειμένου να δοθεί στους αιτούντες άσυλο η δυνατότητα να διευκρινίζουν τυχόν ασυνέπειες και κενά στη μεταχείριση που τους επιφυλάσσεται να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο της έκθεσης συνέντευξης. Ο νόμος για την ένταξη των αλλοδαπών εγκρίθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2011, δημοσιεύτηκε στις 13 Μαρτίου 2012 και θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2012 (βλ. ανωτέρω, θέμα 2). Περιέχει διατάξεις σχετικά με τον τρόπο πρακτικής εφαρμογής των δικαιωμάτων των προσφύγων και των δικαιούχων ανθρωπιστικής προστασίας τα οποία περιγράφονται στον «νόμο περί ασύλου». Το νομοσχέδιο προβλέπει το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο, νομικές διαδικασίες, μηχανισμούς και αρχές προς τον σκοπό αυτό, ενώ παράλληλα θεσπίζει μηχανισμούς συντονισμού με τις κεντρικές και τοπικές δημόσιες αρχές. Προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία ένταξης, η Δημοκρατία της Μολδαβίας θα πρέπει να εξετάσει και το ενδεχόμενο μείωσης του χρόνου παραμονής που απαιτείται για την απόκτηση της ιθαγένειας από πρόσφυγες, δικαιούχους ανθρωπιστικής προστασίας και ανιθαγενείς, από το ισχύον διάστημα οκτώ ετών νόμιμης και συνήθους παραμονής σε πέντε έτη ή λιγότερα. Ο κανονισμός για τη δραστηριότητα του κέντρου στέγασης των αιτούντων άσυλο πληροί σε γενικές γραμμές τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Καλύπτει τα σημαντικότερα δικαιώματα, καθήκοντα και διαδικασίες. Εντούτοις, θα μπορούσαν να γίνουν ορισμένες βελτιώσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με ειδικές διατάξεις για τις ευάλωτες ομάδες ή με την κατάργηση των προϋποθέσεων που άπτονται του δικαιώματος ψυχολογικής και κοινωνικής συνδρομής. Ενότητα 3: Δημόσια τάξη και ασφάλεια Γενική αξιολόγηση Έχει δημιουργηθεί το νομοθετικό και πολιτικό πλαίσιο για την πρόληψη και καταπολέμηση της οργανωμένης εγκληματικότητας. Εγκρίθηκε ο νόμος για την οργανωμένη εγκληματικότητα, καθώς και η στρατηγική και το συνοδευτικό σχέδιο δράσης, που όλα πληρούν σε γενικές γραμμές τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Το νομοθετικό και πολιτικό πλαίσιο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων ενοποιήθηκε, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Το σχέδιο δράσης 2012-2013 προβλέπει ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων. Έχει δημιουργηθεί συνολικό νομοθετικό και πολιτικό πλαίσιο για την πολιτική καταπολέμησης της διαφθοράς, το οποίο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ενοποίησης. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας έχει θεσπίσει ή πρόκειται να θεσπίσει σημαντικό αριθμό νομοθετικών τροποποιήσεων με στόχο την ευθυγράμμιση του νομοθετικού της πλαισίου προς τις κυριότερες ευρωπαϊκές και διεθνείς πράξεις. Εγκρίθηκε η στρατηγική για την καταπολέμηση της διαφθοράς και το σχέδιο δράσης 2012-2013. Εγκρίθηκε νέος νόμος για το Κέντρο καταπολέμησης οικονομικού εγκλήματος και διαφθοράς (που μετονομάστηκε σε Εθνικό κέντρο καταπολέμησης της διαφθοράς). Ο στρατηγικός σχεδιασμός και η αξιολόγηση αναγκών πρέπει να βελτιωθούν περαιτέρω προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική υλοποίηση. Πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω η ικανότητα, η κατανομή EL 9 EL

εξουσιών και η συνεργασία μεταξύ των οργάνων που επιτελούν καθήκοντα στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς. Όσον αφορά τη συνεργασία για την επιβολή του νόμου, πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω ο συντονισμός προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών. Το νομοθετικό και πολιτικό πλαίσιο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας πληροί τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας έχει προσχωρήσει σε όλες τις συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου της Ευρώπης στον τομέα της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, καθώς και στις περισσότερες από τις συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα, ιδίως από την πλευρά της ΕΕ, για τη διαπραγμάτευση συμφωνιών με την Ευρωπόλ και την Eurojust. Το εγκεκριμένο νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο για την προστασία δεδομένων πληροί σε γενικές γραμμές τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας δημιούργησε το απαραίτητο νομοθετικό, πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο για την πολιτική καταπολέμησης των ναρκωτικών, το οποίο πληροί τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις ενοποιήθηκε περαιτέρω. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας υπέγραψε το 2ο πρόσθετο πρωτόκολλο της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αμοιβαία νομική συνδρομή σε ποινικές υποθέσεις, του οποίου αναμένεται πλέον η κύρωση. Υιοθετήθηκαν, και στη συνέχεια αναπτύχθηκαν περαιτέρω, σημαντικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αφορούν ολόκληρο τον τομέα της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, όπως η μεταρρύθμιση του Υπουργείου Εσωτερικών και των υφιστάμενων και αποκεντρωμένων δομών του και η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης: δημιουργήθηκε Κέντρο μεταρρυθμίσεων τον Μάρτιο 2012 εφαρμόζεται το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης 2012-2014 του Υπουργείου Εσωτερικών πρόκειται να εγκριθεί σύντομα πρόσθετη νομοθεσία σχετική με τη μεταρρυθμιστική διαδικασία. Η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης συνεχίζεται και το σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της στρατηγικής εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο. Όσον αφορά τα σχέδια δράσης της Ενότητας 3, θα δοθεί περαιτέρω προσοχή στα αναμενόμενα αποτελέσματά τους, στο χρονοδιάγραμμα/προθεσμίες, στους δείκτες επιδόσεων και στους απαραίτητους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για την εφαρμογή τους. Η Επιτροπή φρονεί ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας πληροί σε γενικές γραμμές τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Ενότητας 3. Λεπτομερή σχόλια Ενότητα 3 / θέμα 1 Πρόληψη και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και της διαφθοράς Έγκριση νόμου και συνολικής στρατηγικής για την πρόληψη και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και σχεδίου δράσης που περιέχει χρονοδιάγραμμα, ειδικούς στόχους, δράσεις, αποτελέσματα, δείκτες επιδόσεων και επαρκείς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους EL 10 EL

Ο νόμος για την πρόληψη και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, όπως τροποποιήθηκε, εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 22 Μαρτίου 2012. Ο νόμος θεσπίζει διάκριση μεταξύ προληπτικών και διαδικαστικών μέτρων και υποδεικνύει τις διαδικασίες που είναι εφαρμοστέες στον τομέα του οργανωμένου εγκλήματος. Περιέχει, μεταξύ άλλων, μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της δημιουργίας νέων ομάδων ή εγκληματικών οργανώσεων, μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εγκληματικής δραστηριότητας, ενημερωτικές εκστρατείες για την πρόληψη και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, επιχειρησιακή παρακολούθηση των προσώπων που κινδυνεύουν να προσελκυστούν στην οργανωμένη εγκληματική δραστηριότητα. Ο νόμος υποδεικνύει επίσης τις αρχές που είναι αρμόδιες στον εν λόγω τομέα: Γενική Εισαγγελία, Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Δικαιοσύνης, Υπηρεσία Πληροφοριών και Ασφάλειας, Κέντρο καταπολέμησης της διαφθοράς και συνοριακή αστυνομία. Ο νόμος παρέχει τη βάση για την επαγγελματική κατάρτιση εμπειρογνωμόνων, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ. Εντούτοις, θα ήταν χρήσιμο να ευθυγραμμιστεί περαιτέρω με τις οριζόντιες ευρωπαϊκές και διεθνείς πράξεις, όπως η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος. Θα μπορούσαν να περιληφθούν περισσότερο συγκεκριμένοι ορισμοί για το οργανωμένο έγκλημα και τα ποινικά αδικήματα στα οποία εφαρμόζεται ο νόμος. Θα μπορούσε επίσης να πραγματοποιηθεί περαιτέρω ευθυγράμμιση όσον αφορά την ποινικοποίηση της συμμετοχής σε οργανωμένη συμμορία, την κατάσχεση και τη δήμευση, τη δικαιοδοσία, τη μεταφορά καταδίκων, την ποινικοποίηση της παρεμπόδισης απονομής δικαιοσύνης, την προστασία των μαρτύρων, την παροχή συνδρομής και την προστασία των θυμάτων, καθώς και τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών για τη φύση και την έκταση του οργανωμένου εγκλήματος. Όσον αφορά το πλαίσιο πολιτικής, η στρατηγική για την πρόληψη και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος 2011-2016 εγκρίθηκε από την κυβέρνηση στις 22 Ιουνίου 2011, ενώ το σχέδιο δράσης στις 11 Νοεμβρίου 2011. Η στρατηγική προβλέπει τη διαρκή αξιολόγηση των απειλών και των κινδύνων οργανωμένου εγκλήματος. Θεσπίζει βασικές αρχές για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, γενικούς στόχους, καθώς και αρμοδιότητες της ιεραρχικής αλυσίδας. Οι κύριοι στόχοι της στρατηγικής είναι η προώθηση της θεσμικής και λειτουργικής ανάπτυξης, η βελτίωση της διαχειριστικής ικανότητας, η εναρμόνιση της νομοθεσίας, η βελτίωση της επιχειρησιακής δράσης, η εδραίωση της διεθνούς συνεργασίας και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ εθνικών αρχών. Παρέχει ικανοποιητική βάση για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, εφόσον επιλεγούν αποτελεσματικές μέθοδοι και μέτρα. Το σχέδιο δράσης καλύπτει τους ακόλουθους τομείς: επιχειρησιακή και θεσμική ανάπτυξη, ενίσχυση της διυπηρεσιακής και της διεθνούς συνεργασίας, ενίσχυση και εκσυγχρονισμός της διαχειριστικής ικανότητας, ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας και προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στα πρότυπα της ΕΕ. Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει ορισμένους γενικούς στόχους που είναι επαρκείς, αλλά δεν προβλέπει προθεσμίες για κάθε μέτρο, ενώ ορισμένοι από τους δείκτες προόδου δεν μπορούν να μετρηθούν ή δεν είναι επαρκώς σαφείς. Όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο, πολλοί φορείς είναι αρμόδιοι για την πρόληψη και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Η Γενική Εισαγγελία συντονίζει όλες τις επιχειρησιακές δράσεις αυτών των φορέων. Ο ρόλος του Γενικού Εισαγγελέα θα μπορούσε να ενισχυθεί περισσότερο, κατά τρόπο συμβατό με τις συνεχιζόμενες θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως στον τομέα της δικαιοσύνης και του ποινικού δικαίου. Ενοποίηση του νομικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και τακτική επικαιροποίηση του αντίστοιχου εθνικού σχεδίου, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος, ειδικών στόχων, δράσεων, EL 11 EL

αποτελεσμάτων, δεικτών επιδόσεων και επαρκών ανθρώπινων και οικονομικών πόρων Το νομοθετικό και πολιτικό πλαίσιο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων έχει ενοποιηθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Ο νόμος πλαίσιο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων εγκρίθηκε το 2005 και συμπληρώθηκε από ορισμένες άλλες νομικές πράξεις, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, καθώς και διεθνών συμβάσεων. Ο νόμος για την κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης (Σύμβαση του Lanzarote) εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 19 Δεκεμβρίου 2011. Οι κυρωτικές πράξεις κατατέθηκαν στο Συμβούλιο της Ευρώπης στις 12 Μαρτίου 2012, ενώ η Σύμβαση θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2012. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε, στις 12 Απριλίου 2012, νόμο για την τροποποίηση και αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προκειμένου να προσαρμοστεί η εθνική νομοθεσία στις διατάξεις της Σύμβασης του Lanzarote. Το σχέδιο πρόληψης και καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων 2010-2011 εγκρίθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2010 και περιλάμβανε μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Στις 21 Δεκεμβρίου 2010 εγκρίθηκε πρόσθετο πλαίσιο που προέβλεπε περισσότερο συγκεκριμένα μέτρα. Ένας από τους στόχους του ήταν η βελτίωση του μηχανισμού διερεύνησης και δίωξης της ανάμιξης δημοσίων υπαλλήλων σε περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων. Ένας άλλος στόχους του ήταν η αύξηση της προστασίας των παιδιών που πέφτουν θύματα εμπορίας, η οποία συνεχίζει να προκαλεί ανησυχίες. Προέβλεπε εθνική και διεθνή συνεργασία, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση. Τα δύο σχέδια δράσης περιλάμβαναν τα περισσότερα από τα απαιτούμενα στοιχεία: χρονοδιάγραμμα, ειδικούς στόχους, δράσεις και αναμενόμενα αποτελέσματα, αλλά χωρίς δείκτες επιδόσεων και συγκεκριμένους αριθμούς για τους δημοσιονομικούς και λοιπούς πόρους. Το νέο σχέδιο δράσης 2012-2013 έχει εκπονηθεί και αναμένεται να εγκριθεί τον Ιούνιο 2012. Περιλαμβάνει τα στοιχεία που απουσίαζαν από τα προηγούμενα σχέδια δράσης, όπως, για παράδειγμα, την πρόληψη/προστασία ευάλωτων ομάδων, και ιδίως των εγκαταλελειμμένων παιδιών, των αποκαλούμενων κοινωνικά ορφανών, από τον κίνδυνο να πέσουν θύματα εμπορίας. Το νέο σχέδιο δράσης προβλέπει δείκτες προόδου, αλλά δεν περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο μέτρησης των επιδόσεων. Περιλαμβάνει τμήμα που αφορά την ενίσχυση της παρακολούθησης και της αξιολόγησης του σχεδίου δράσης. Εστιάζεται κυρίως στην αύξηση του συντονισμού (τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο) των δράσεων κατά της εμπορίας ανθρώπων, στην πρόληψη της εμπορίας μέσω δράσεων οικοδόμησης ικανότητας και ευαισθητοποίησης, στην παροχή κοινωνικής συνδρομής και προστασίας των θυμάτων και στην ενίσχυση των ερευνητικών και δικονομικών συστημάτων. Γενικά, είναι σύμφωνο με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές πράξεις για την εμπορία ανθρώπων. Το θεσμικό πλαίσιο έχει δημιουργηθεί και ενοποιηθεί. Το Κέντρο καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων δημιουργήθηκε το 2006 και είναι πλήρως λειτουργικό. Υπάρχουν αρμόδιες δομές στους εν λόγω τομείς τόσο σε διοικητικό επίπεδο, και συγκεκριμένα η Εθνική επιτροπή καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων, η οποία είναι συμβουλευτικό όργανο στο πλαίσιο της κυβέρνησης, όσο και σε εισαγγελικό επίπεδο, όπου η παρακολούθηση διεξάγεται από συντονιστικό συμβούλιο με πρόεδρο το Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος φαίνεται να συμμετέχει πλήρως στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Επίσης, το Εθνικό σύστημα αναφοράς για τη συνδρομή και την προστασία των θυμάτων εμπορίας, ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ κυβερνητικών και μη κυβερνητικών οργανισμών, περιλαμβάνει και πολυτομεακές ομάδες σε περιφερειακό επίπεδο. EL 12 EL

Έγκριση νομοθεσίας για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς και εδραίωση της συνιστώσας καταπολέμησης της διαφθοράς του Κέντρου καταπολέμησης οικονομικού εγκλήματος και διαφθοράς ενίσχυση του συντονισμού και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών που είναι αρμόδιες για την καταπολέμηση της διαφθοράς Ο νόμος πλαίσιο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς εγκρίθηκε το 2008 και τροποποιήθηκε στη συνέχεια. Συμπληρώθηκε με μεγάλο αριθμό νομικών πράξεων (π.χ. τον νόμο για τη σύγκρουση συμφερόντων, το νόμο για τον Κώδικα δεοντολογίας δημοσίων υπαλλήλων, τον νόμο για τη δημόσια υπηρεσία και το καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων, τον νόμο για τη δήλωση και την παρακολούθηση των εισοδημάτων και της περιουσίας των κρατικών αξιωματούχων, τον νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις κ.λπ.), συμπεριλαμβανομένων των σχετικών διατάξεων του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και του Κώδικα διοικητικών παραβάσεων. Έχουν γίνει αρκετά πρόσθετα βήματα για τη βελτίωση του νομικού πλαισίου, ενόψει της ευθυγράμμισης της εθνικής νομοθεσίας με τις ευρωπαϊκές και τις διεθνείς απαιτήσεις. Σημαντικός αριθμός νομοθετικών πράξεων εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν το 2011 και το 2012. Οι νομοθετικές τροποποιήσεις αφορούν, μεταξύ άλλων: τη διεύρυνση του ορισμού εφαρμογής των αδικημάτων διαφθοράς ώστε να περιλαμβάνει αλλοδαπούς και διεθνείς δημόσιους λειτουργούς τη διεύρυνση του ορισμού των αδικημάτων δωροδοκίας με την επέκταση των στοιχείων του εν λόγω αδικήματος (π.χ. «προσφέροντας» και «δίνοντας») τη θέσπιση ποινικής ευθύνης για τη διαφθορά ψηφοφόρων τη θέσπιση ειδικών μέτρων δήμευσης και ασφαλιστικών μέτρων για την αποκατάσταση της ζημίας και μέτρων δήμευσης εις χείρας τρίτων, εφόσον οι τρίτοι γνώριζαν την παράνομη προέλευση των περιουσιακών στοιχείων τροποποιήσεις του συστήματος επιβολής κυρώσεων κατά του προστατευτισμού και των συγκρούσεων συμφερόντων που προβλέπονται από τον Κώδικα διοικητικών παραβάσεων θέσπιση ευθύνης των νομικών προσώπων για αδικήματα ενεργητικής διαφθοράς. Θεσπίστηκαν πρόσθετες νομοθετικές τροποποιήσεις με στόχο τη συμμόρφωση με τις συστάσεις της Ομάδας κρατών κατά της δωροδοκίας (GRECO) ή με τις απαιτήσεις που τάσσει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς (UNCAC), όπως: ποινικοποίηση της υποβολής ψευδών λογιστικών στοιχείων, ενίσχυση του συστήματος επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις του κώδικα δεοντολογίας των δημοσίων υπαλλήλων, ενίσχυση των απαιτήσεων γνωστοποίησης αδικημάτων διαφθοράς. Οι εγγυήσεις προστασίας των προσώπων που υποβάλλουν καταγγελίες από πράξεις εκδίκησης, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω στην πράξη. Η σύσταση από τον δεύτερο γύρο αξιολόγησης της GRECO σχετικά με το νομικό πλαίσιο για τη χρήση ειδικών ερευνητικών μέτρων σε κάθε περίπτωση διαφθοράς ακολουθήθηκε εν μέρει, δεδομένου ότι τα ειδικά ερευνητικά μέτρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για «σοβαρά εγκλήματα» και όχι για άλλα συνήθη αδικήματα δωροδοκίας. Το νομοθετικό πλαίσιο τροποποιήθηκε προκειμένου να αυξηθεί το επίπεδο των κυρώσεων για ενεργητική και παθητική δωροδοκία, η οποία αυτομάτως καθιστά τα αδικήματα αυτού του είδους «σοβαρά», με αποτέλεσμα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικά ανακριτικά μέτρα. Εντούτοις, το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων για τη χρήση ειδικών ανακριτικών μέτρων δεν επεκτάθηκε σε άλλα συνήθη αδικήματα διαφθοράς τα οποία δεν χαρακτηρίζονται «σοβαρά», όπως το αδίκημα της αθέμιτης χρήσης επιρροής. Έχουν ληφθεί περαιτέρω μέτρα για τη συμμόρφωση με ορισμένες από τις συστάσεις του τρίτου γύρου αξιολόγησης της GRECO, ειδικότερα όσον αφορά την απαγγελία κατηγοριών (π.χ. ορισμός των αδικημάτων διαφθοράς, ευθύνη των νομικών προσώπων, ορισμός των EL 13 EL

αδικημάτων διαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα, ποινικοποίηση της ενεργητικής αθέμιτης χρήσης επιρροής κ.λπ.). Η χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών είναι ένας τομέας στον οποίο η GRECO επεσήμανε ορισμένες σημαντικές ελλείψεις που είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα της εποπτείας και ένα αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό σύστημα κυρώσεων, τόσο για την τακτική χρηματοδότηση των κομμάτων όσο και για τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών. Σήμερα, η χρηματοδότηση των κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών ελέγχεται από την Κεντρική εκλογική επιτροπή που αποτελείται από εννέα μέλη (από τα οποία μόνο τρία είναι μόνιμα). Το ισχύον πλαίσιο μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω, προκειμένου να προσφέρει τις απαραίτητες εγγυήσεις για την εξιχνίαση και την αποτελεσματική τιμωρία όλων των περιπτώσεων παράνομης χρηματοδότησης κομμάτων. Εκπονείται νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών, προκειμένου να ακολουθηθούν οι συστάσεις της GRECO. Η υποβολή εκθέσεων από τις αρχές της Μολδαβίας για την εφαρμογή των συστάσεων της GRECO θα συνεχιστεί το 2012. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει τις συστάσεις της GRECO, ενώ θα πρέπει να δοθούν και περαιτέρω πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμοστούν οι εκκρεμείς συστάσεις της GRECO. Οι δημόσιες συμβάσεις συνεχίζουν να αποτελούν έναν από τους τομείς που είναι περισσότερο ευάλωτοι στη διαφθορά, με σημαντικές ελλείψεις στην πράξη. Ορισμένοι νόμοι έχουν αντίκτυπο στον τομέα αυτό και έχουν διεξαχθεί εντατικές συζητήσεις σχετικά με το αν οι ορισμοί που περιέχονται στους εν λόγω νόμους είναι επαρκείς, δεδομένων των μεγάλων κινδύνων που παρουσιάζονται. Το ισχύον σύστημα περιλαμβάνει την υποχρεωτική απαίτηση δημοσίευσης αναγγελίας για την πρόθεση σύναψης δημόσιας σύμβασης, πριν την εκπόνηση του σχεδίου διαδικασίας. Εντούτοις, συχνά δεν δημοσιεύεται αναγγελία και δεν εκπονείται σχέδιο. Το σύστημα επιβολής κυρώσεων είναι αναποτελεσματικό. Πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες προκειμένου να εξασφαλιστεί απολύτως διαφανής διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων και αποτελεσματικές κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των νομικών απαιτήσεων. Έχει ολοκληρωθεί το νομοθετικό πλαίσιο για τις συγκρούσεις συμφερόντων, τα ασυμβίβαστα και τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων. Η σημαντικότερη έλλειψη αφορά την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών επαλήθευσης και επιβολής κυρώσεων. Ο νόμος για την Εθνική επιτροπή αδιάβλητου εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο 2011. Η επιτροπή είναι αρμόδια για τον έλεγχο των συγκρούσεων συμφερόντων, των ασυμβιβάστων και των δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων, αλλά δεν έχει αρχίσει να λειτουργεί ακόμα. Ο νόμος θεσπίζει τα καθήκοντα και τις εξουσίες της επιτροπής, ενώ η οργάνωση και οι διαδικασίες της θα ακολουθήσουν. Μολονότι είναι θετικό ότι ορίστηκε ένα μόνον όργανο για την εκτέλεση λεπτομερών ελέγχων για τις συγκρούσεις συμφερόντων, τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων και τα ασυμβίβαστα, απαιτούνται περαιτέρω εγγυήσεις της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας της επιτροπής κατά τη λήψη αποφάσεων, διότι η σύνθεσή της την καθιστά ευάλωτη σε πολιτικό έλεγχο. Ο πρόεδρος της επιτροπής διορίζεται από το Κοινοβούλιο. Από τα πέντε μέλη της, τρία προτείνονται από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ένα από την αντιπολίτευση και μόνον ένα προέρχεται από την κοινωνία των πολιτών μέσω ανοικτού διαγωνισμού. Η τρέχουσα σύνθεση γεννά δυνατότητα ελέγχου των αποφάσεων της επιτροπής από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Οι αποφάσεις σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων, τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων και τα ασυμβίβαστα πρέπει να είναι αμερόληπτες και απαλλαγμένες από πολιτική παρεμβολή. Ο νόμος περιγράφει αρκετά λεπτομερώς τα καθήκοντα της επιτροπής και τις διαδικασίες που συνδέονται με την EL 14 EL

επαλήθευση των συγκρούσεων συμφερόντων, των δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων και των ασυμβιβάστων. Η αποτελεσματικότητα των ελέγχων μένει να επαληθευτεί στην πράξη. Η επιλογή των μελών και του προσωπικού της επιτροπής πρέπει να γίνεται με αντικειμενικά, αξιοκρατικά κριτήρια και η διαδικασία λήψης αποφάσεων σε μεμονωμένες περιπτώσεις πρέπει να μην αποτελεί αντικείμενο πολιτικής επιρροής ή πολιτικής συζήτησης. Σε περίπτωση «πρόδηλης διαφοράς» (δεν προσδιορίζεται από τον νόμο) μεταξύ του εισοδήματος και των περιουσιακών στοιχείων αξιωματούχου, η επιτροπή μπορεί να ειδοποιήσει την εισαγγελία, αν υπάρχουν υποψίες ότι έχει διαπραχθεί αδίκημα, καθώς και τις φορολογικές αρχές. Η επιτροπή δεν διαθέτει ειδικές εξουσίες να προτείνει τη δήμευση του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Αν διαπιστωθούν συγκρούσεις συμφερόντων ή ασυμβίβαστα, η επιτροπή εκδίδει «πράξη παράβασης» και μπορεί εν τέλει να ζητήσει από τις δημόσιες αρχές να ασκήσουν πειθαρχική δίωξη ή να θέσουν τέλος στη θητεία ή στη σύμβαση του εν λόγω αξιωματούχου. Μπορεί επίσης να ζητήσει από τα δικαστήρια να ακυρώσουν τη διοικητική πράξη που εξέδωσε ο αξιωματούχος που διαπιστώθηκε ότι βρίσκεται σε κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων ή ασυμβίβαστου. Ο νόμος θεσπίζει υποχρέωση δημοσίευσης των δηλώσεων εισοδημάτων στον δικτυακό τόπο της επιτροπής. Το μέτρο αυτό συνιστά θετικό βήμα για την ευρύτερη πρόσβαση του κοινού στις δηλώσεις εισοδήματος και για τη δυνητική αύξηση του ποσοστού ανίχνευσης υποθέσεων αδικαιολόγητου πλούτου. Πρέπει να εξασφαλιστούν επαρκείς οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας των επαληθεύσεων που εκτελεί η επιτροπή. Όλες οι πτυχές που άπτονται της ανεξαρτησίας κατά τη λήψη αποφάσεων και της ικανότητας διενέργειας επαληθεύσεων και πρότασης κυρώσεων έχουν ζωτική σημασία για την αποτελεσματικότητα του συστήματος, η οποία μπορεί να ελεγχθεί μόνο μέσω καταγραφής των επιδόσεων όσον αφορά την εφαρμογή. Απαιτούνται περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τον τεχνικό εξοπλισμό και τις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων που διαθέτει η επιτροπή. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη συνεκτικότητα του συνόλου της νομοθετικής διαδικασίας, προκειμένου να αποφευχθεί η ανασφάλεια δικαίου και να εξασφαλιστεί η εξαντλητική εφαρμογή. Το νομικό πλαίσιο υπόκειται σε διαδοχικές μεταβολές, σύμφωνα με τις επιταγές ορισμένων μέτρων μεταρρύθμισης της δράσης κατά της διαφθοράς. Μολονότι η επιτάχυνση του ρυθμού των μεταρρυθμίσεων είναι κατανοητή, και αντανακλάται στο νομοθετικό περιβάλλον, η συνεκτικότητα και η σταθερότητα του γενικού πλαισίου δεν πρέπει να επηρεάζεται. Το ίδιο νομοθετικό κείμενο συχνά τροποποιείται μέσω διαφόρων νομοθετικών πράξεων σε διάστημα μερικών μηνών. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες πρέπει να υποβάλλονται σε εξαντλητική αξιολόγηση επιπτώσεων, μεταξύ άλλων από την άποψη των αναγκών σε οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους, και είναι απαραίτητο να συντονίζονται. Η στρατηγική για την καταπολέμηση της διαφθοράς 2011-2015 εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο τον Ιούλιο 2011 και θέτει σαφείς προτεραιότητες και στόχους. Η στρατηγική περιέχει σύντομη εκτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης, εξετάζοντας ορισμένες έρευνες μέτρησης των αντιλήψεων σχετικά με τη διαφθορά, καθώς και μια πολύ γενική ανάλυση των αιτίων της διαφθοράς. Επίσης, προσδιορίζει τις κύριες αρχές και κατευθύνσεις δράσης και θέτει ορισμένα γενικά κριτήρια επιδόσεων και συνολικούς στόχους που πρέπει να εκπληρωθούν μέχρι το τέλος της περιόδου εφαρμογής. Η στρατηγική περιγράφει με αρκετές λεπτομέρειες τη διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής της και αναθέτει τον συντονισμό σε κοινοβουλευτική επιτροπή. Η ομάδα εργασίας που έχει αναλάβει την παρακολούθηση αποτελείται από ενδιαφερομένους, μεταξύ άλλων από τον ιδιωτικό τομέα και από την κοινωνία των πολιτών. Το σχέδιο δράσης κατά της διαφθοράς 2012-2013 εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο 2012. Μολονότι περιλαμβάνει ορισμένα λεπτομερή μέτρα, προθεσμίες, δείκτες EL 15 EL

και αναμενόμενους στόχους, δεν περιέχει εκτίμηση κόστους και αναφορές σε δημοσιονομικούς και ανθρώπινους πόρους. Απουσιάζουν επίσης οι αναφορές σε αξιολογήσεις κινδύνων ή σε ευάλωτους τομείς. Μολονότι το σχέδιο δράσης εστιάζεται σε νομοθετικές και θεσμικές λύσεις, πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή σε επιχειρησιακά μέτρα. Τα μέτρα που αφορούν τους μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου και την αλληλεπίδρασή τους με τα όργανα επιβολής του νόμου πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω. Όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο, το 2002 ιδρύθηκε το Κέντρο καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς, το οποίο έκτοτε αναδιαρθρώθηκε επανειλημμένα. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε νέο νόμο για το Κέντρο καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς στις 25 Μαΐου 2012. Το Κέντρο μετονομάστηκε Εθνικό κέντρο κατά της διαφθοράς. Η ανεξαρτησία του ενισχύθηκε, διότι λογοδοτεί πλέον στο Κοινοβούλιο και εξασφαλίστηκε η διεξαγωγή ανοικτής ανταγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή του διευθυντή του, ο οποίος θα διορίζεται από το Κοινοβούλιο. Οι διαδικασίες απόλυσης περιγράφονται επίσης αρκετά καλά στον νέο νόμο. Η μεταρρύθμιση του Κέντρου πραγματοποιήθηκε μετά από διάφορες δημόσιες διαβουλεύσεις και συνδρομή της διεθνούς κοινότητας, οι οποίες περιλήφθηκαν σε σχέδιο εγγράφου μεταρρυθμιστικής στρατηγικής που υποβλήθηκε στην κυβέρνηση τον Νοέμβριο 2011 και πρότεινε τρείς κύριες πτυχές της μεταρρύθμισης: ανεξαρτησία αυξημένη ικανότητα και δημόσια στήριξη. Από αυτές, ο νέος νόμος εστιάστηκε κυρίως στην πτυχή της ανεξαρτησίας, ενώ η αποτελεσματικότητα και η αύξηση της ικανότητας χρειάζεται να διευκρινιστούν και να ελεγχθούν περαιτέρω στην πράξη. Αυτή την εποχή, οριστικοποιείται η νέα στρατηγική για τη θεσμική ενίσχυση του Κέντρου, η οποία θεμελιώνεται στους στόχους του προηγούμενου εγγράφου μεταρρυθμιστικής στρατηγικής, προκειμένου να εστιαστεί στην εφαρμογή του νέου νομικού πλαισίου. Η εξασφάλιση της κατάλληλης ικανότητας του Κέντρου να εκτελεί αποτελεσματικά τα καθήκοντά του θα πρέπει να αποτελέσει βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης, συμπληρώνοντας τις εγγυήσεις ανεξαρτησίας. Με τη νέα μορφή του, το Κέντρο διατήρησε τις προληπτικές και τις ερευνητικές του εξουσίες. Από την άποψη της καταστολής, το Κέντρο αναλαμβάνει ερευνητικές δραστηριότητες υπό τον έλεγχο του εισαγγελέα. Η ερευνητική δικαιοδοσία καλύπτει πλέον μόνο τη διαφθορά και τα συναφή με αυτή αδικήματα. Εντούτοις, δεν υπάρχει διαφοροποίηση ανάλογα με το ύψος της ζημίας ή με τη θέση του αξιωματούχου για τον οποία διεξάγεται έρευνα. Στη δικαιοδοσία του Κέντρου υπάγονται όλα τα αδικήματα διαφθοράς, ανεξαρτήτως του αν είναι πταίσματα ή σοβαρά αδικήματα. Όλα τα άλλα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά εγκλήματα που δεν συνδέονται με αδικήματα διαφθοράς μεταφέρθηκαν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών και των τελωνειακών αρχών. Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας συνεχίζουν να υπάγονται στην αρμοδιότητα του Κέντρου. Η ΜΧΠ παραμένει αυτόνομη μονάδα στο πλαίσιο του Κέντρου (βλ. και κατωτέρω, στο κεφάλαιο για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες). Ο διευθυντής του Κέντρου θα διοριστεί από το Κοινοβούλιο με ανοικτό διαγωνισμό. Η απόλυση του διευθυντή αποφασίζεται επίσης από το Κοινοβούλιο, βάσει λόγων που απαριθμούνται εξαντλητικά στον νόμο. Ο νέος νόμος για το Εθνικό κέντρο καταπολέμησης της διαφθοράς περιλαμβάνει επίσης ορισμένες εγγυήσεις αδιαβλήτου και ελέγχους αδιαβλήτου των υπαλλήλων του Κέντρου. Εντούτοις, η αποτελεσματικότητα του νέου συστήματος δεν έχει ελεγχθεί ακόμα και συνεχίζουν να υπάρχουν ορισμένα ερωτηματικά όσον αφορά την κατανομή εξουσιών και τον συντονισμό με άλλους φορείς επιβολής του νόμου. Το πρόγραμμα στρατηγικής ανάπτυξης του Κέντρου για τα επόμενα δύο χρόνια εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του Κέντρου τον Ιανουάριο 2012. Το πρόγραμμα είναι σχετικά ασαφές όσον αφορά μελλοντικά συγκεκριμένα μέτρα. Αναφέρει τους EL 16 EL