Θέσεις-Προτάσεις ΣΕΒΕ στο προσχέδιο νόµου για την «Καταπολέµηση της φοροδιαφυγής, την αναδιάρθρωση των φορολογικών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις αρµοδιότητας Υπουργείου Οικονοµικών» Θεσσαλονίκη, 04.02.11 Α. Γενικά σχόλια 1. Το νέο φορολογικό προσχέδιο νόµου έρχεται να προστεθεί σε µια σειρά φορολογικών αλλαγών που συντελέστηκαν σε διάστηµα ενός έτους. Επικεντρώνεται σε θέµατα φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και φορολογικών ελέγχων, δηµιουργώντας όµως, παρά τα ορισµένα θετικά του στοιχεία, την εντύπωση µιας αποσπασµατικής αντιµετώπισης των προβληµάτων του φορολογικού συστήµατος, που δε δίνει λύση στο οξύτατο πρόβληµα της φοροδιαφυγής και στερείται αναπτυξιακού χαρακτήρα. ιαµορφώνει ένα εξαιρετικά αυστηρό πλαίσιο τιµωρίας, µε πλήρη ποινικοποίηση της σχέσης µεταξύ φορολογούµενων και κράτους, συµβάλλει στη διατήρηση της αστάθειας του φορολογικού περιβάλλοντος της χώρας και της αναποτελεσµατικότητας όσον αφορά στη διαδικασία συγκέντρωσης εσόδων από το κράτος. εν καταφέρνει σε καµία περίπτωση να αποκαταστήσει το βαθύ ρήγµα εµπιστοσύνης µεταξύ κράτους και φορολογουµένου και να άρει την επιφυλακτικότητα και καχυποψία των φορολογικών αρχών έναντι όλων των επιχειρήσεων. 2. Ζητούµενα για το ΣΕΒΕ παραµένουν η απλοποίηση, η διαφάνεια και η ανταποδοτικότητα του φορολογικού συστήµατος, µαζί βεβαίως µε τη σταθερότητά του και τον αναδιανεµητικό του χαρακτήρα, ώστε να δηµιουργείται ένα φιλικό περιβάλλον για την επιχειρηµατικότητα. Ιδιαίτερα ως προς την ανταποδοτικότητα του φορολογικού συστήµατος, πιστεύουµε ότι θα πρέπει να προβλέπονται µετρήσιµα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα για τις επιχειρήσεις που τηρούν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις π.χ. παροχή κινήτρων σε συνεπείς επιχειρήσεις και παροχή κινήτρων για εθελοντική συµµετοχή σε µέτρα που µπορεί να παροτρύνουν και τις µη συνεπείς επιχειρήσεις να συµµορφωθούν στις υποχρεώσεις τους, στοιχείο που απουσιάζει και από το υπό διαβούλευση προσχέδιο. 3. Τα έσοδα του δηµοσίου µπορούν να ενισχυθούν σηµαντικά µε την ισχυροποίηση της ανταγωνιστικής θέσης στο διεθνές περιβάλλον, µε την ανάπτυξη της εξωστρέφειας καθώς και µε την αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Ο ΣΕΒΕ πιστεύει στο δόγµα ενιαίος φορολογικός συντελεστής, φορολογική σταθερότητα, περισσότερα κέρδη για τις επιχειρήσεις άρα και περισσότερα έσοδα (σε απόλυτους αριθµούς) για το δηµόσιο. Επίσης, όσο περισσότερο εξωστρεφείς γίνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις, τόσο περισσότερο µειώνεται το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου. Η ενίσχυση της εξωστρέφειας και της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που αποτελούν τη µόνη διέξοδο για βιώσιµη ανάπτυξη πρέπει να αποτελέσει πρωταρχικό µέληµα και της αναµόρφωσης του φορολογικού συστήµατος. Ο εθνικός στρατηγικός στόχος που πρότεινε ο ΣΕΒΕ και υιοθέτησε η κυβέρνηση µέσω του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας για διπλασιασµό των εξαγωγών της χώρας µας µέχρι το 2014 (16% του ΑΕΠ) µπορεί να επιτευχθεί µέσα από τη βελτίωση του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, σηµαντική παράµετρος της οποίας είναι το φορολογικό καθεστώς. 1
4. Η αναδιοργάνωση του φορολογικού, ελεγκτικού και εισπρακτικού µηχανισµού, που προβλέπεται στο προσχέδιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, το αποτέλεσµα όµως θα εξαρτηθεί από τις τελικές ρυθµίσεις και την εφαρµογή τους µε στόχο τη διασφάλιση της αντικειµενικότητας, της ταχύτητας και της διαφάνειας. Β. Ειδικές παρατηρήσεις 1. Άρθρο 3 Μέτρα για την καταστολή της φοροδιαφυγής στην άµεση και έµµεση φορολογία Πιστεύουµε ότι τα προβλεπόµενα µέτρα είναι εξαιρετικά επαχθή για τις επιχειρήσεις. Αντίθετα όταν πρόκειται για απαιτήσεις των επιχειρήσεων από το δηµόσιο, δεν προβλέπεται καµία πρόνοια για τους δανειστές του δηµοσίου. Σηµειώνουµε ότι στο άρθρο προβλέπεται η µη δέσµευση καταθέσεων και µη εφαρµογή ποινικών κυρώσεων εάν ο φορολογούµενος που οφείλει φόρους ταυτόχρονα έχει απαίτηση κατά του ηµοσίου βέβαιη και εκκαθαρισµένη και εφόσον την απαίτηση αυτή δεν την έχει εκχωρήσει σε τρίτους. Η διάταξη αυτή δεν καλύπτει όµως εκείνες τις πολλές περιπτώσεις όπως η επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ σε εξαγωγικές επιχειρήσεις που η απαίτηση δεν είναι βέβαιη και εκκαθαρισµένη, λόγω του ουσιαστικού παγώµατος των επιστροφών και των καθυστερήσεων των ελέγχων από τις οικείες ΟΥ και την κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Οικονοµικών. 2. Άρθρο 10 Βελτίωση αποτελεσµατικότητας συστήµατος ελέγχων (σε συνδυασµό µε το άρθρο 7 Σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Οικονοµικών) Η αναβάθµιση και η ενίσχυση των αρµοδιοτήτων των Προϊσταµένων των ΟΥ δεν µας βρίσκει καταρχήν αντίθετους. Η εξέταση και επίλυση προβληµάτων σε περιφερειακό επίπεδο µπορεί να διασφαλίσει τη σωστότερη και ταχύτερη επίλυση προβληµάτων. Η πρακτική αυτή άλλωστε υπάρχει και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Το πρόβληµα όµως είναι πώς θα διασφαλισθεί η αντικειµενικότητα και η διαφάνεια στην άσκηση αυτών των αυξηµένων αρµοδιοτήτων των προϊσταµένων των ΟΥ. Η σύσταση υπηρεσίας εσωτερικών υποθέσεων στο υπουργείο Οικονοµικών και ο έλεγχος των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) των υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονοµικών και των εποπτευοµένων νοµικών προσώπων (άρθρο 7) είναι µέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά σίγουρα δεν αποτελούν πανάκεια και επίλυση του σύνθετου αυτού διαχρονικού προβλήµατος στο φορολογικό σύστηµα της χώρας µας. Στο πλαίσιο αυτό συµπληρωµατικά προτείνουµε: α) κατά τον έλεγχο µιας επιχείρησης να δίδεται η δυνατότητα παρουσίας και ορκωτού ελεγκτή που θα υποδειχθεί από την ελεγχόµενη επιχείρηση β) η υπηρεσία εσωτερικών υποθέσεων του Υπουργείου Οικονοµικών να αποτελείται και από άτοµα µη υπηρετούντα στο Υπουργείο και ιδίως δικαστικούς εξειδικευµένους στο φορολογικό αντικείµενο (πέραν του Εισαγγελέα Οικονοµικού Εγκλήµατος) ώστε να διασφαλίζεται η αντικειµενικότητα, διαφάνεια και αποτελεσµατικότητα της υπηρεσίας. 3. Άρθρο 10 παρ. 20 Αύξηση του ποσοστού προβεβαίωσης από 25% στο 50% Η αύξηση του ποσοστού προβεβαίωσης από 25% στο 50% του αµφισβητούµενου κύριου φόρου, πρόσθετου φόρου και λοιπών συµβεβαιουµένων µε αυτόν φόρων και τελών, για την άσκηση προσφυγής στα δικαστήρια για φορολογικές διαφορές είναι υπέρογκη και ουσιαστικά κλείνει το δρόµο προς τη ικαιοσύνη για τις επιχειρήσεις στις οποίες διαπιστώθηκαν κάποιες φορολογικές παραβάσεις, για τις οποίες όµως τελικώς θα αποφανθούν τα διοικητικά δικαστήρια. Πρόκειται για µέτρο που ουσιαστικά στερεί, σε αυτή ιδίως την περίοδο της κρίσης και της µειωµένης ρευστότητας, από τις επιχειρήσεις και τους πολίτες το συνταγµατικά κατοχυρωµένο δικαίωµα προσφυγής στη δικαιοσύνη, καθιστώντας την Ελλάδα χώρα όπου η επιχείρηση είναι στο έλεος των προθέσεων των ελεγκτικών υπηρεσιών χωρίς δικαστική προστασία, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο διαφάνειας και αντικειµενικοποίησης της φορολογίας. 2
Πιστεύουµε ότι το Υπουργείο θα πρέπει να επανεξετάσει τη σχετική διάταξη και να µειώσει ή τουλάχιστον να διατηρήσει την προβεβαίωση του 25%, όπως συνεχίζει να ισχύει για τα πρόστιµα. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για την αύξηση του ποσοστού στη φορολογία ΦΠΑ. 4. Άρθρο 15 Φορολογία νοµικών προσώπων (ΑΕ, ΕΠΕ) και µερισµάτων Η µείωση του φορολογικού συντελεστή από 24% σε 20% για το σύνολο των αδιανέµητων κερδών είναι αναµφίβολα θετική για τις επιχειρήσεις. εν είναι όµως επαρκής. Θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω µείωση και στα αδιανέµητα κέρδη αλλά και στα διανεµόµενα, που είναι σήµερα 25%, στο 10%. Αθροιστικά αυτή η φορολογία θεωρείται ιδιαίτερα υψηλή και λειτουργεί επιβαρυντικά για τις ελληνικές επιχειρήσεις και αποτρεπτικά για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων (ενδεικτικά η αντίστοιχη φορολογία στη Βουλγαρία είναι 10% και 5%). Σηµειώνουµε σε κάθε περίπτωση ότι µε τη µείωση αυτή αίρεται ο κίνδυνος χαρακτηρισµού κρατών µελών της ΕΕ-σηµαντικών εµπορικών εταίρων της Ελλάδας (Βουλγαρία-Κύπρος) ως προνοµιακών φορολογικών καθεστώτων µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ελληνικές επιχειρήσεις που συναλλάσσονται µε τις χώρες αυτές και δραστηριοποιούνται σε αυτές εµπορικά ή επενδυτικά (άρθρα 51Α και 51Β ΚΦΕ). 5. Άρθρο 17 παρ. 4 απάνες επιχειρήσεων - Αναγνώριση πρόσθετου ποσού για δαπάνες έρευνας και τεχνολογίας Ο ΣΕΒΕ εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανταπόκριση του Υπουργείου στο αίτηµά του για παράταση µέχρι 31.12.14 του κινήτρου της πρόσθετης έκπτωσης για το λογιστικό προσδιορισµό του καθαρού εισοδήµατος των επιχειρήσεων των δαπανών επιστηµονικής και τεχνολογικής έρευνας από τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων (άρθρο 31.1.ια.εδ. 3-7 ΚΦΕ), που έληξε στις 31.12.10. Η έκπτωση αυτή αποτελεί σηµαντικό φορολογικό κίνητρο για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, καθώς η έρευνα και η καινοτοµία συνιστούν καθοριστικές παραµέτρους της διεθνούς ανταγωνιστικότητάς τους. Συµπληρωµατικά ζητούµε να εξεταστούν και τα δύο πρόσθετα αιτήµατά µας: α) να καταργηθεί η προϋπόθεση για την έκπτωση από τα καθαρά κέρδη οι εν λόγω δαπάνες να πρέπει να αυξάνονται. Σύµφωνα µε την ισχύουσα διάταξη, µόνο εφόσον οι δαπάνες υπερβαίνουν µέσα στη χρήση, το µέσο όρο των αντίστοιχων δαπανών που πραγµατοποιήθηκαν τις δύο προηγούµενες χρήσεις, αφαιρείται από τα καθαρά κέρδη επιπλέον ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) των δαπανών αυτών που πραγµατοποιήθηκαν στη χρήση. Η ενίσχυση της έρευνας δεν πρέπει να γίνεται µόνο αν οι δαπάνες γι αυτή αυξάνονται και υπερβαίνουν το µέσο όρο των δύο προηγούµενων ετών. To αίτηµα αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι, λόγω της δυσµενούς οικονοµικής συγκυρίας που µαστίζει τις περισσότερες επιχειρήσεις στην χώρα µας, όπου οι περισσότερες από αυτές είναι αναγκασµένες να περικόπτουν δαπάνες, µη εξαιρουµένων, δυστυχώς, των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης. β) να διευρυνθεί η έννοια των δαπανών έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης ώστε σε αυτές να συµπεριληφθούν οι παρακάτω δαπάνες που είναι αναπόσπαστο µέρος της διαδικασίας έρευνας και τεχνολογίας: απόκτηση και διατήρηση σηµάτων συµµόρφωσης: οι δαπάνες απόκτησης και διατήρησης σηµάτων συµµόρφωσης που συνδέονται άµεσα µε τις δαπάνες επιστηµονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης έχει διευκρινιστεί από το ΥΠΟΙΟ (ΠΟΛ 1106/24.07.08) ότι εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, θα πρέπει όµως να υπαχθούν και στις δαπάνες επιστηµονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης που εκπίπτουν από τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων εργαστηριακές δοκιµές από αναγνωρισµένα εργαστήρια έξοδα κατοχύρωσης πνευµατικής/βιοµηχανικής ιδιοκτησίας έξοδα για έρευνες αγοράς 3
6. Αύξηση ποσοστού επισφαλειών (άρθρο 31.1 περ. θ του ΚΦΕ) Στο ίδιο άρθρο 17 του προσχεδίου προτείνουµε να εισαχθεί ρύθµιση για την αύξηση του ποσοστού επισφαλειών των επιχειρήσεων. Πιστεύουµε ότι πρόκειται για µια παράλειψη του προσχεδίου, καθώς δεν λαµβάνει υπόψη τις ιδιαίτερα αυξηµένες, λόγω της διεθνούς και εσωτερικής οικονοµικής κρίσης, επισφάλειες και τις πραγµατικές ανάγκες των επιχειρήσεων, αφού το ισχύον ποσοστό του 0,5% δεν καλύπτει παρά ένα µικρό µόνο µέρος των εν λόγω επισφαλειών. Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε αυτή την εξαιρετικά δυσµενή συγκυρία, είναι περισσότερο ευάλωτες σε επισφάλειες. Σε αυτό συµβάλλει η αντικειµενική δυσκολία για έκδοση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων στο εξωτερικό αλλά και η µη προσφυγή στη δικαστική οδό στην ξένη χώρα για εµπορικές απαιτήσεις χαµηλού κόστους. Προτείνουµε συγκεκριµένα την αύξηση του ποσοστού επισφαλειών από 0,5% στο 2%, για τις εξαγωγικές τουλάχιστον επιχειρήσεις, στο σχηµατισµό πρόβλεψης που αναγνωρίζεται φορολογικά προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα (άρθρο 31.1 περ. θ του ΚΦΕ). Επίσης προτείνουµε να επανέλθει το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής για δαπάνες εξαγωγών ύψους 2% επί του συνόλου των εξαγωγών χωρίς παραστατικά, ρύθµιση που διευκόλυνε τις εξαγωγικές επιχειρήσεις και ανταποκρινόταν στις ιδιαιτερότητές τους. 7. Άρθρο 19.7 Λοιπές διατάξεις εισοδήµατος Ανταπόδειξη για την ακρίβεια των συναλλαγών µε επιχειρήσεις που εδρεύουν σε µη συνεργάσιµα µε την Ελλάδα κράτη Ο ΣΕΒΕ εκφράζει την ικανοποίησή του και για τη ρύθµιση αυτή που αποτελεί καρπό της συντονισµένης πρωτοβουλίας του µε άλλους φορείς κυρίως της Βόρειας Ελλάδας και διασφαλίζει τη συνέχιση της δραστηριότητας και την οµαλότητα της λειτουργίας όλων των επιχειρήσεων διεθνούς εµπορίου και υπηρεσιών που συναλλάσσονται µε τα µη συνεργάσιµα φορολογικά κράτη. 8. Άρθρο 26 Τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ Συµψηφισµός οφειλών προς το ηµόσιο ή οφειλών του ηµοσίου 8.1. Είναι σαφώς θετικό το µέτρο της δυνατότητας υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ και καταβολής του οφειλόµενου φόρου σε µηνιαίες δόσεις, µε δεδοµένα τα σοβαρότατα προβλήµατα ρευστότητας των επιχειρήσεων σε αυτή τη δύσκολη οικονοµική συγκυρία. 8.2. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον πληροφορηθήκαµε την πρόθεση του Υπουργείου να υπάρξει στο φορολογικό νοµοσχέδιο µία δυνατότητα ρύθµισης συµψηφισµού οφειλών προς το ηµόσιο ή οφειλών του ηµοσίου. Στο προσχέδιο όµως δε γίνεται καµία σχετική αναφορά και πρόβλεψη στο θέµα και ειδικότερα ως προς το αίτηµα του ΣΕΒΕ και άλλων επιχειρηµατικών φορέων για το συµψηφισµό του οφειλόµενου στις εξαγωγικές επιχειρήσεις ΦΠΑ µε οφειλές επιχειρήσεων στο ηµόσιο. Ο ΣΕΒΕ έχει επανειληµµένα ζητήσει από το Υπουργείο Οικονοµικών την άρση του κατ ουσία παγώµατος των επιστροφών ΦΠΑ σε εξαγωγικές επιχειρήσεις. Το πάγωµα του ΦΠΑ συνιστά καίριο πλήγµα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις και απειλή της ίδιας της βιωσιµότητάς τους. Και αυτό γιατί έρχεται να προστεθεί στην ήδη µειωµένη ρευστότητα των επιχειρήσεων, στη τραπεζική ασφυξία και στις συνεχώς αυξανόµενες φορολογικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων. Η πρότασή µας συνίσταται στη δυνατότητα συµψηφισµού του πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ εξαγωγικών επιχειρήσεων, από την κατάθεση της σχετικής αίτησης επιστροφής, µε υποχρεώσεις που δηµιουργούνται για την επιχείρηση προς το ηµόσιο, όχι µόνο φορολογικές (π.χ. φόρο εισοδήµατος, ΦΠΑ, κ. ά.) αλλά και προς άλλους οργανισµούς/φορείς του δηµοσίου όπως ασφαλιστικές εισφορές για το ΙΚΑ. υστυχώς, µέχρι σήµερα, η διενέργεια συµψηφισµού του επιστρεφόµενου ΦΠΑ µε την ΠΟΛ 1108/2010 προχώρησε µόνο για τις υποβαλλόµενες χρεωστικές περιοδικές δηλώσεις, εφόσον βεβαίως και πάλι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 83 του ΚΕ Ε και δεν υφίστανται άλλες οφειλές προς το ηµόσιο. Ο συµψηφισµός θα έχει νόηµα και ουσιαστική χρησιµότητα για τις επιχειρήσεις µόνο σε περίπτωση που καταστεί εφικτός από την υποβολή της σχετικής αίτησης επιστροφής και όχι από 4
τη βεβαίωση του οφειλόµενου ποσού επιστροφής. Και αυτό γιατί σήµερα οι καθυστερήσεις αφορούν κυρίως τη διαδικασία ελέγχου από τις ΟΥ και, για όσες περιπτώσεις προβλέπεται λόγω ποσού επιστροφής, τις εγκρίσεις από την κεντρική υπηρεσία και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, ενώ ο χρόνος που µεσολαβεί από τη βεβαίωση µέχρι την καταβολή του επιστρεφόµενου ποσού είναι περιορισµένος. 9. Άρθρο 28 Σώµα Φορολογικών ιαιτητών Συµφωνούµε καταρχήν µε την παράλληλη προώθηση του θεσµού της φορολογικής διαιτησίας για τη φιλική επίλυση φορολογικών διαφορών που µπορεί να συµβάλλει στην αποσυµφόρηση του δικαστικού συστήµατος. Ο θεσµός µπορεί να συµβάλλει πράγµατι, εφόσον εφαρµοστεί µε αντικειµενικότητα και διαφάνεια, στη διευθέτηση φορολογικών εκκρεµοτήτων, στη µείωση των υποθέσεων φορολογικών διαφορών ανάµεσα στους φορολογούµενους και τις φορολογικές αρχές που καταλήγουν στα δικαστήρια και στην ταχύτερη είσπραξη προστίµων από το ηµόσιο, τουλάχιστον για τις επιχειρήσεις που θα θελήσουν να προχωρήσουν σε ένα τέτοιο συµβιβασµό. Πιστεύουµε όµως ότι το εν λόγω Σώµα δεν θα πρέπει να εδρεύει µόνο στην Αθήνα, αλλά και σε µεγάλες πόλεις, τουλάχιστον στην έδρα κάθε περιφέρειας και σίγουρα στη Θεσσαλονίκη, ώστε να επιλαµβάνεται των φορολογικών διαφορών µεταξύ ηµοσίου και επιχειρήσεων της Βόρειας Ελλάδας. 10. Άλλα θέµατα (ενδιαφέροντος ΣΕΒΕ) Κλείνοντας θα θέλαµε να αναφερθούµε σε τρία φορολογικής φύσης θέµατα που απασχολούν τις εξαγωγικές επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας µε την παράκληση της εξέτασής τους από το Υπουργείο Οικονοµικών στο πλαίσιο του παρόντος προσχεδίου (ή και εκτός αυτού): 10.1 Φοροδιαφυγή στον κοινοτικό ΦΠΑ - Προβλήµατα στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές των επιχειρήσεων (ιδίως της Βόρειας Ελλάδας µε χώρες νέα µέλη της ΕΕ) Ο ΣΕΒΕ σαφώς καταδικάζει τις εικονικές ενδοκοινοτικές συναλλαγές και τους εµπλεκόµενους σε αυτές που συνεπάγονται φοροδιαφυγή και απώλεια εσόδων του ηµοσίου, αλλά πλήττουν και την υγιή επιχειρηµατικότητα, το ενδοκοινοτικό εµπόριο και δηµιουργούν αθέµιτο ανταγωνισµό µεταξύ αξιόπιστων και µη ελληνικών επιχειρήσεων. Λόγω της γειτνίασης της Βόρειας Ελλάδας µε τις νέες χώρες µέλη της ΕΕ είναι πολύ συχνές οι ενδοκοινοτικές συναλλαγές µε τις χώρες αυτές. Σε αυτές όµως τις συναλλαγές δηµιουργούνται, χωρίς καµία ευθύνη των ελληνικών επιχειρήσεων, προβλήµατα ως προς τον ΦΠΑ. Η παρέµβαση του ΣΕΒΕ αφορά τις συναλλαγές αξιόπιστων εξαγωγικών επιχειρήσεων που, παρά το ότι λαµβάνουν κάθε δυνατό µέτρο (έλεγχος µέσω Internet της ύπαρξης και των στοιχείων της ξένης επιχείρησης κατά τη στιγµή της φόρτωσης, επαλήθευση από το Τµήµα VIES του ΥΠΟΙΟ, τιµολόγια, φορτωτικές µε αποδείξεις παραλαβής από τον πελάτη, καταβολή τιµήµατος µέσω τράπεζας, κ.λ.π.) ώστε να είναι καλυµµένες, βρίσκονται εµπλεκόµενες χωρίς καµία υπαιτιότητα, λόγω µη δηλώσεων των συναλλαγών εκ µέρους των επιχειρήσεων των άλλων κρατών µελών ή λόγω λαθών όσον αφορά σε δηλωθέντα στοιχεία (επωνυµία, ΑΦΜ/ΦΠΑ, κ.λ.π.) ή λόγω µη διαγραφής προβληµατικών επιχειρήσεων (υπό πτώχευση, κ.λ.π.) από το σύστηµα VIES. Στο πλαίσιο αυτό και της νέας πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέµηση της φοροδιαφυγής στο ΦΠΑ, ο ΣΕΒΕ ζητά µέτρα για την προστασία των αξιόπιστων ελληνικών επιχειρήσεων που βρίσκονται εµπλεκόµενες σε τέτοιες υποθέσεις µε σοβαρές επιπτώσεις για τις ίδιες (καθυστερήσεις σε χρόνο, κόστος, προσπάθεια συγκέντρωσης πρόσθετων δικαιολογητικών από τις ξένες επιχειρήσεις και φορολογικές αρχές, πρόσθετη απασχόληση προσωπικού, µείωση ρευστότητας, κίνδυνο συνεπειών λόγω εικαζόµενης εικονικότητας στοιχείων, κ.λ.π.). Το πρόβληµα γίνεται επιτακτικότερο στην χώρα µας, διότι, στις περιπτώσεις που δοθεί σχετική εντολή, ο έλεγχος καθυστερεί σηµαντικά, λόγω της ανεπάρκειας των ελεγκτικών µηχανισµών, οπότε οι επιπτώσεις είναι ακόµη µεγαλύτερες. 5
10.2. Φορολογικά κίνητρα ευρεσιτεχνίας (άρθρο 71 Ν. 3842/10) Ο ΣΕΒΕ έχει εκφράσει την ικανοποίησή του για τη ρύθµιση του άρθρου 71 του Ν. 3842/10 για την παροχή φορολογικών κινήτρων ευρεσιτεχνίας. Με το άρθρο αυτό προβλέφθηκε ότι τα κέρδη της επιχείρησης από την πώληση προϊόντων παραγωγής της, για την οποία παραγωγή χρησιµοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισµένη στο όνοµα της ίδιας επιχείρησης που αναπτύχθηκε από την ίδια, απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήµατος για τρεις συνεχόµενες χρήσεις, αρχής γενοµένης από τη χρήση µέσα στην οποία για πρώτη φορά έσοδα από την πώληση των πιο πάνω προϊόντων. Η απαλλαγή χορηγείται και όταν τα προϊόντα παράγονται σε εγκαταστάσεις τρίτων. Επίσης, καταλαµβάνει και τα κέρδη που προέρχονται από παροχή υπηρεσιών, όταν αυτή αφορά σε εκµετάλλευση ευρεσιτεχνίας, επίσης διεθνώς αναγνωρισµένης. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, ια Βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων εγκρίνεται η επιχείρηση που υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου αυτού για το συγκεκριµένο προϊόν ή είδος υπηρεσίας που παράγει ή παρέχει κατά περίπτωση µετά από αίτηση που υποβάλλει στην αρµόδια υπηρεσία του πιο πάνω Υπουργείου. Η ενεργοποίηση της παραπάνω διάταξης καθυστέρησε αρκετούς µήνες λόγω της µη έκδοσης της προβλεπόµενης στο νόµο Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για τον καθορισµό των φορέων πιστοποίησης της ευρεσιτεχνίας, των προϋποθέσεων, των όρων, της διαδικασίας και κάθε άλλης αναγκαίας λεπτοµέρειας για την εφαρµογή του. Στην όλη διαδικασία εµπλέκεται και ο Οργανισµός Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας που, βάσει του ιδρυτικού του νόµου 1733/87, είναι αποκλειστικά αρµόδιος σε εθνικό επίπεδο για την κατοχύρωση των εφευρέσεων στην Ελλάδα (διπλώµατα ευρεσιτεχνίας, πιστοποιητικά υποδείγµατος χρησιµότητας, πιστοποιητικά κατάθεσης µετάφρασης ευρωπαϊκού διπλώµατος ευρεσιτεχνίας και άλλους τίτλους προστασίας), αλλά λειτουργεί και ως γραφείο παραλαβής αιτήσεων για την κατοχύρωση των ευρεσιτεχνιών και την καταχώριση των (βιοµηχανικών) σχεδίων στο εξωτερικό. Μετά και από ενέργειες του ΣΕΒΕ στο Υπουργείο Οικονοµικών και στη Γενική Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας δηµοσιεύτηκε στις 31.12.10 (ΦΕΚ-Τεύχος Β 2147) η ΚΥΑ 11970/Β0012/06.12.10 "Καθορισµός όρων, προϋποθέσεων και διαδικασιών για την εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 71 του Ν. 3842/10". Λόγω της καθυστέρησης της έκδοσης της ΚΥΑ αλλά και του χρόνου που απαιτείται για την έκδοση ευρωπαϊκών και διεθνών διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας και για να µη χαθεί η δυνατότητα παροχής των κινήτρων για το 2010, προτείνουµε για τον πρώτο χρόνο εφαρµογής της ρύθµισης να δοθεί µε τροποποίηση του σχετικού άρθρου η δυνατότητα των φορολογικών κινήτρων και στις περιπτώσεις που έχει κατατεθεί από επιχείρηση αίτηση για διεθνές δίπλωµα ευρεσιτεχνίας, όπως αυτό ορίζεται στην ΚΥΑ. Είναι επίσης σηµαντικό να επισπευσθούν οι διαδικασίες έκδοσης ευρωπαϊκών και διεθνών διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας. 10.3. Παράταση περαίωσης Ο ΣΕΒΕ είναι καταρχήν αντίθετος µε την πρακτική της περαίωσης ανέλεγκτων φορολογικών και άλλων υποθέσεων, η οποία αποτελεί δήλωση αδυναµίας των ελεγκτικών και εισπρακτικών µηχανισµών του ηµοσίου και επιβράβευση της φοροδιαφυγής που νοθεύει τον ανταγωνισµό, εις βάρος των συνεπών φορολογουµένων. Αναγνωρίζοντας όµως το κρίσιµο δηµοσιονοµικό πρόβληµα της χώρας και την αδυναµία των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις πρόσθετες φορολογικές τους υποχρεώσεις και µετά από αιτήµατα µελών µας, ζητούµε να υπάρξει παράταση του µέτρου της περαίωσης, καθώς πολλές επιχειρήσεις δεν µπόρεσαν να υπαχθούν στην περαίωση λόγω των εντεινόµενων προβληµάτων ρευστότητας, µε δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθµιση και επιχειρήσεων µε δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα µέχρι 30.000.000,00. Σε κάθε όµως περίπτωση τονίζουµε τη σηµαντικότητα ελέγχου των επιχειρήσεων από τις φορολογικές αρχές σε ετήσια βάση ώστε να µην υπάρχουν ανέλεγκτες χρήσεις και να µη διατηρούνται για χρόνια εκκρεµότητες µε επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις, αλλά και το ίδιο το δηµόσιο. 6