Μ Ε Ρ Ο Π Ρ Ω Τ Ο Π Ο Ι Τ Ι Κ Ο Ι Θ Ε Μ Ο Ι
26
3η - 4η ιδακτική Ενότητα ΠΟΙΤΙΚΟΙ ΘΕΜΟΙ Τι είναι ηµ οκρατία Εργασία για το σπίτι Να εντοπίσετε τις διαφορές ως προς την οργάνωση και τις αρµοδιότητες µεταξύ της εκκλησίας του δήµου και της Βουλής των πεντακοσίων στην Αρχαία Ελλάδα. ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΕΩΝ Ερωτήσεις του τύπου «σωστό - λάθος» Αφού διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσετε το εάν τις θεωρείτε σωστές και το εάν τις θεωρείτε λανθασµένες. 1. Η ηµοκρατία είναι το πολιτικό σύστηµα, που εκφράζει την πολιτική βούληση του λαού. 2. Οι γυναίκες στην Αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία, είχαν τα ίδια κοινωνικά και πολιτικά δικαιώµατα µε τους άνδρες Αθηναίους. 3. Οι µέτοικοι συµµετείχαν στα κοινά µε δικαίωµα λόγου. 4. Ο χριστιανισµός εισάγει το θείο ως νόηµα της ανθρώπινης ύπαρξης. 5. το τέλος του Μεσαίωνα η ιδιοκτησία της γης εµφανίζεται ως η πραγµάτωση της φυσικής ελευθερίας και ισότητας των ανθρώπων. 27
Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Η δηµοκρατία είναι µια µορφή διακυβέρνησης στην οποία: α) ασκεί την εξουσία ένα πρόσωπο β) διοικούν οι λίγοι γ) άρχει ο λαός δ) κυριαρχούν οι άρχοντες 2. Οι Αθηναίοι πολίτες προκειµένου να εκδώσουν τους νόµους και τις αποφάσεις στηρίζονται: α) στο διάλογο, που βασίζεται στην ελευθερία και στην ισότητα β) στα έθιµα γ) στις συνήθειες δ) στην ωµή βία 3. Το κυρίαρχο σώµα στην Αθηναϊκή ηµοκρατία ήταν η Εκκλησία του ήµου, που αποφάσιζε για: α) τους νόµους, τα οικονοµικά και την άµεση φορολογία β) τον οστρακισµό των συµπολιτών της γ) τις σχέσεις µε άλλες πόλεις - κράτη δ) όλα τα παραπάνω 4. τη Βουλή των πεντακοσίων οι άρχοντες: α) είναι ισόβιοι β) λαµβάνουν αυταρχικές αποφάσεις γ) λογοδοτούν στο λαό δ) εκλέγονται για µια περίοδο δύο ετών 28
5. την Αθηναϊκή ηµοκρατία συµµετείχαν στα κοινά: α) οι άνδρες και µερικές από τις γυναίκες β) οι άνδρες Αθηναίοι και οι µέτοικοι γ) οι άνδρες Αθηναίοι άνω των είκοσι ετών δ) οι δούλοι, που αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσµού, και οι άνδρες Αθηναίοι 6. το τέλος του Μεσαίωνα, η εµφάνιση της ατοµικής ιδιοκτησίας, αποτελεί την υλική βάση, η οποία επιτρέπει στον άνθρωπο ιδιοκτήτη να: α) δέχεται την εξάρτηση από το Μονάρχη β) αντιστέκεται στην αυθαιρεσία της εξουσίας γ) δέχεται καθεστώτα, όπως η αριστοκρατία δ) αποδέχεται τον κλήρο Ερωτήσεις συµπλήρωσης Να συµπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Η έννοια της ηµοκρατίας εµφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. 2. Η Αρχαιοελληνική ηµοκρατία είναι ηµοκρατία, δηλαδή η κυριαρχία πηγάζει από τους πολίτες και παραµένει σ αυτούς, στηρίζεται στην συµµετοχή όλων των πολιτών στα κοινά και όχι στην δι άσκηση της εξουσίας. 3. Το θεµέλιο της ηµοκρατίας είναι η κυριαρχία. 29
υνδυασµός ερωτήσεων του τύπου «σωστό - λάθος» και σύντοµης απάντησης Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασµένες βάζοντας σε κύκλο το αντίστοιχο γράµµα ( ή ). Αιτιολογήστε τις επιλογές σας. 1. την αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία, οι πολίτες απλώς συµµετείχαν στις πολιτικές διαδικασίες. 2. Οι κυβερνώντες στην αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία είναι και κυβερνώµενοι. 3. Η ισηγορία, στην αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία, ήταν η απονοµή της ικαιοσύνης. 4. την αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία, οι νόµοι του κράτους ήταν οι αποφάσεις των ολίγων και καλύτερων πολιτών. 5. Η αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία ήταν δουλοκτητική και ανδροκρατική. 30
Ερωτήσεις σύντοµης απάντησης Να απαντήσετε συνοπτικά σε καθεµιά από τις παρακάτω ερωτήσεις. 1. Γιατί η πόλη είναι το υπέρτατο αγαθό στην Αρχαία Ελλάδα; 2. Τι είναι οι «σωστές συζητήσεις» κατά τον Περικλή; 3. Ποια είναι η βασική αρχή και ο στόχος της ηµοκρατίας κατά τον Αριστοτέλη; 4. Ποιες είναι οι αρχές που εισάγει η Χριστιανική κοσµοθεωρία; 5. Πότε εµφανίζεται η ατοµική ιδιοκτησία και γιατί χαρακτηρίζεται ως δικαίωµα; Ερώτηση ανάπτυξης Να απαντήσετε στο παρακάτω θέµα: Ποιες είναι οι αρµοδιότητες της Εκκλησίας του ήµου; 31
ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΟΓΗΗ ΜΕ ΥΝ ΥΑΜΟ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΕΩΝ Παράδειγµα Ολιγόλεπτου ιαγωνίσµατος Το παράδειγµα που ακολουθεί αφορά τις διδακτικές ενότητες 3η και 4η Α. ΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΑΞΗ:...ΤΜΗΜΑ:... ΜΑΘΗΜΑ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... Β. ΕΡΩΤΗΕΙ ΘΕΜΑ 1ο Χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασµένες βάζοντας σε κύκλο το αντίστοιχο γράµµα ( για τις σωστές και για τις λανθασµένες). 1. Ετυµολογικά η ηµοκρατία είναι µια µορφή διακυβέρνησης κατά την οποία άρχει ο λαός. 2. Οι µέτοικοι, στην αρχαία Αθήνα, συµµετείχαν στα κοινά, µε δικαίωµα λόγου. 3. Οι αξίες, που απέρρευσαν από την αρχαία Ελληνική ηµοκρατία είναι: α) η ισότητα των πολιτών, β) η ελευθερία, γ) ο σεβασµός του νόµου και της δικαιοσύνης. 4. Οι αποφάσεις και οι νόµοι στην αρχαία Αθηναϊκή ηµοκρατία στηρίζονται στα έθιµα και στην ωµή βία. 5. Το δικαίωµα ψήφου στην αρχαία Αθήνα το είχαν άνδρες και γυναίκες. 6. Η ατοµική ιδιοκτησία, που επιτρέπει στους ανθρώπους να είναι ελεύθεροι και ίσοι χαρακτηρίζεται ως δικαίωµα και όχι ως προνόµιο. ΒΑΘ/ΓΙΑ Μονάδες 6 32
ΘΕΜΑ 2ο Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Η αρχαία Ελληνική ηµοκρατία ήταν: α) έµµεση β) άµεση γ) ολιγαρχική δ) προεδρική 2. τη Βουλή των πεντακοσίων οι άρχοντες: α) διορίζονται από το λαό β) λογοδοτούν στο λαό γ) παραµένουν για πολλά χρόνια δ) αποφασίζουν για τους νόµους ΒΑΘ/ΓΙΑ Μονάδες 2 Μονάδες 2 ΘΕΜΑ 3ο Να απαντήσετε συνοπτικά στις παρακάτω ερωτήσεις. 1. Ποιες είναι οι αρµοδιότητες της Εκκλησίας του ήµου; 2. Ποιοι είναι οι πολίτες της αρχαίας Αθηναϊκής ηµοκρατίας; ΒΑΘ/ΓΙΑ Μονάδες 5 Μονάδες 5 33