52η ιδακτική Ενότητα ΝΕΑ ΙΕΥΡΥΝΣΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΟΙΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΥΡΩΠΗΣ ΘΕΣΜΟΙ ΓΙΑ ΙΕΥΡΥΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ

Transcript

1 52η ιδακτική Ενότητα ΝΕΑ ΙΕΥΡΥΝΣΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΟΙΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΥΡΩΠΗΣ ΘΕΣΜΟΙ ΓΙΑ ΙΕΥΡΥΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ ιευκρινίσεις, Συµπληρώσεις, Παρατηρήσεις 1. «Στο πλαίσιο της υλοποίησης» (σ. 207) Σε αυτήν την κατεύθυνση η Επιτροπή απασχόλησης που συστάθηκε από την Ε.Ε. έχει στόχο τον έλεγχο και την υποστήριξη των εθνικών πολιτικών σε θέµατα όπως: 1) αντιµετώπιση της ανεργίας των νέων 2) πρόληψη της µακροχρόνιας ανεργίας 3) µεταρρύθµιση των συστηµάτων φορολογίας και παροχών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στους µεγαλύτερης ηλικίας εργαζοµένους και στις γυναίκες 4) δηµιουργία ευκαιριών απασχόλησης στον τοµέα παροχής υπηρεσιών 5) µείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας 6) εκσυγχρονισµός της οργάνωσης της εργασίας 7) αντιµετώπιση των θεµάτων φύλου στην αγορά εργασίας Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην πρόληψη της ανεργίας των νέων και υπάρχει ρητή εντολή της Ε.Ε. στα κράτη που παρουσιάζουν έντονη ανεργία για επανακατάρτιση των νέων πριν αυτοί συµπληρώσουν 6µηνη ανεργία. Στα κράτη αυτά ανήκουν η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα µε ποσοστό ανεργίας νέων άνω του 30%, όπως δείχνει ο πίνακας της eurostat: 348

2 Εξάλλου, µε τα προγράµµατα equal, η Ε.Ε. χρηµατοδοτεί τα κράτη-µέλη για ενίσχυση των ίσων ευκαιριών στην εργασία των πληττόµενων κοινωνικών κατηγοριών, όπως οι γυναίκες και τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας. Σε σχέση µε την απασχόληση των γυναικών κράτη όπως η ανία εµφανίζουν υψηλό ποσοστό (72,8% των γυναικών απασχολούνται) ενώ σε άλλα κράτη όπως η Ιταλία και η Ελλάδα το ποσοστό των απασχολούµενων γυναικών δεν αγγίζει ούτε το 50% του συνόλου του γυναικείου πληθυσµού της χώρας. Ποσοστά ανεργίας, Σύνολο Γυναίκες Άνδρες EU 15 EUR-11 B DK D EL E F IRL I L NL A P FN S UK US JP Τα προγράµµατα equal εξάλλου προσπαθούν να ενισχύσουν και την προσχώρηση µεγαλύτερων ηλικιών στην αγορά εργασίας. Στον τοµέα αυτό στην Ε.Ε. το 1998 είχε απασχόληση µόνο το 47,6 των ατόµων µεταξύ ετών σε αντίθεση µε τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία που το αντίστοιχο ποσοστό είναι 65,9 και 63,6 αντίστοιχα. 349

3 2. «Η συνθήκη του Άµστερνταµ ενσωµατώνει το καθεστώς Σένγκεν» (σ. 208) Ο χώρος Schengen Η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων: ισχύει για όλα τα πρόσωπα ανεξαρτήτως υπηκοότητας: για τους πολίτες της Ένωσης, έχει ήδη συγκεκριµενοποιηθεί σε µεγάλο βαθµό στα πλαίσια του νέου χώρου οι υπήκοοι και οι τουρίστες από τρίτες χώρες, οι αιτούντες άσυλο και οι νοµίµως διακινούµενοι εργαζόµενοι καλύπτονται επίσης από τη σύµβαση. Οι στόχοι της τελευταίας αποσκοπούν βασικά στην εφαρµογή ενιαίων διαδικασιών για τα συγκεκριµένα εδάφη. Η αστυνοµία και η ασφάλεια: οι δραστηριότητες της αστυνοµίας θα ασκούνται πάντα µέχρι τα εσωτερικά σύνορα, στους λιµένες και αερολιµένες, αλλά µε νέες µεθόδους οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα θα ενισχυθούν χάρη στη στενότερη συνεργασία στους ακόλουθους τοµείς καθορίζονται κοινοί κανόνες: καταπολέµηση της τροµοκρατίας, της παράνοµης διακίνησης και της οργανωµένης εγκληµατικότητας. Η σύµβαση οργανώνει επίσης τη συνεργασία µεταξύ των δικαστικών συστηµάτων, των αστυνοµικών αρχών και των διοικητικών υπηρεσιών µετά την κύρωση της Συνθήκης του Άµστερνταµ, οι τοµείς των θεωρήσεων διαβατηρίου, του πολιτικού ασύλου, της µετανάστευσης και άλλων πολιτικών που συνδέονται µε την ελεύθερη διακίνηση των προσώπων θα έπρεπε να µεταφερθούν στην κοινοτική έννοµη τάξη. Το Συµβούλιο της Ένωσης θα αντικαταστήσει την εκτελεστική επιτροπή του Schengen, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα µπορέσει να αναλαµβάνει πρωτοβουλίες και Ευρωπαϊκό ικαστήριο µπορεί να αποκτήσει δικαιοδοσία στους τοµείς αυτούς. Ειδικές διατάξεις εφαρµόζονται για τη ανία, την Ιρλανδία και το Ηνωµένο Βασίλειο. 3. «Αποτελεσµατικότεροι θεσµοί για την Ε.Ε.» (σ. 209) Τα θεσµικά όργανα της Ε.Ε. σήµερα είναι κατά σειρά ισχύος: το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο στην κορυφή, Η 20µελής Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συµβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συγκεκριµένα: Το Συµβούλιο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 350

4 Στο συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γνωστότερο µε το όνοµα «Συµβούλιο των Υπουργών», τα κράτη µέλη διαπραγµατεύονται και εκδίδουν την κοινοτική νοµοθεσία. Ανάλογα µε το θέµα, είτε µε «ειδική πλειοψηφία» είτε οµόφωνα. Σύνθεση: Οι αρµόδιοι υπουργοί που εκπροσωπούν τα 15 κράτη µέλη, ανάλογα µε το υπό συζήτηση θέµα. Προεδρία: Από την 1η Ιουλίου 1996 ασκείται µε την ακόλουθη σειρά: Ιρλανδία, Κάτω Χώρες, Λουξεµβούργο, Ηνωµένο Βασίλειο, Αυστρία, Γερµανία, Φινλανδία, Πορτογαλία, Γαλλία, Σουηδία, Βέλγιο, Ισπανία, ανία, Ελλάδα, Ιταλία. Τόπος συνεδριάσεων: Βρυξέλλες, εκτός από τον Απρίλιο, τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο όπου όλες οι συνεδριάσεις του Συµβουλίου διεξάγονται στο Λουξεµβούργο. Στάθµιση των ψήφων των κρατών µελών στο Συµβούλιο Για τον καθορισµό της «ειδικής πλειοψηφίας», για κάθε κράτος µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθορίζεται από τις συνθήκες ένας αριθµός ψήφων, ανάλογα µε τη σχετική του σηµασία: π.χ. η Οµοσπονδιακή ηµοκρατία της Γερµανίας, η Γαλλία, το Ηνωµένο Βασίλειο, η Ιταλία έχουν η καθεµιά από 10 ψήφους κατά την ψηφοφορία έναντι των δύο που έχει το Λουξεµβούργο. Για να ληφθεί απόφαση απαιτούνται συνολικά τουλάχιστον 62 ψήφοι. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ο πρόεδρός της εκλέγεται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων που συνέρχονται σε Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µετά από διαβούλευση µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα υπόλοιπα µέλη της Επιτροπής διορίζονται από τις 15 κυβερνήσεις των κρατών µελών σε συνεργασία µε τον νέο πρόεδρο. Η Επιτροπή που συγκροτείται µε τον τρόπο αυτό υποβάλλεται κατόπιν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ψηφοφορία έγκρισης. Σύνθεση: Σώµα είκοσι «ευρωπαίων επιτρόπων» που αποφασίζουν συλλογικά. Θητεία: Πενταετής. 351

5 352

6 Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο ή «διάσκεψη κορυφής» των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως αναφέρεται στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο «δίνει στην Ένωση τις αναγκαίες ωθήσεις για την ανάπτυξή της και καθορίζει τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις». Με την ευκαιρία αυτών των «διασκέψεων κορυφής» που διεξάγονται δύο φορές το χρόνο οι ιθύνοντες των κρατών µελών συζητούν απευθείας µεταξύ τους θέµατα καίριας σηµασίας για την Ένωση. Τα συµπεράσµατα στα οποία καταλήγουν ισχύουν για όλα τα κοινοτικά όργανα. Σύνθεση: Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών µελών της Ένωσης και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Βοηθούνται από τους υπουργούς εξωτερικών των 15 και από ένα ακόµα µέλος της Επιτροπής. Τόπος συνεδρίασης: Μια πόλη της χώρας που ασκεί την προεδρία. Η προεδρία Η προεδρία του Συµβουλίου των Υπουργών ασκείται εκ περιτροπής από κάθε κράτος µέλος για ένα εξάµηνο: Από Ιανουάριο µέχρι Ιούνιο και από Ιούλιο µέχρι εκέµβριο. Το ίδιο ισχύει και για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου. Ο ρόλος της προεδρίας αποκτά όλο και µεγαλύτερη σηµασία ανάλογα µε τη διεύρυνση του πεδίου αρµοδιοτήτων της Ένωσης. Η χώρα που ασκεί την προεδρία πρέπει όντως να διοργανώνει και να προεδρεύει σε όλες τις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου και του Συµβουλίου των Υπουργών. Συχνά, η χώρα που ασκεί την προεδρία πρέπει να φροντίσει για την εξεύρεση αποδεκτών συµβιβασµών και ρεαλιστικών λύσεων στα προβλήµατα που υποβάλλουν τα άλλα κράτη µέλη. Επίσης πρέπει να µεριµνά για τη συνοχή και τη συνέχεια των λαµβανόµενων αποφάσεων. 353

7 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκλέγεται µε άµεση ψηφοφορία, αποτελεί τη δηµοκρατική έκφραση της πολιτικής βούλησης των λαών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκπρόσωπος των 373 εκατοµµυρίων πολιτών της Ένωσης, έχει κύριους στόχους ίδιους µε εκείνους οποιουδήποτε άλλου κοινοβουλίου: θέσπιση νοµοθεσίας, εξέταση και έλεγχο της άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας. Οι σηµαντικότερες εξουσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αφορούν τρεις τοµείς: τη νοµοθετική εξουσία, τη δηµοσιονοµική εξουσία και τον έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας. Μέλη: 626 εκλεγόµενα κάθε πέντε έτη. Θητεία: Πενταετής. Συµπίπτει µε εκείνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τόποι συνεδριάσεων: Στρασβούργο για τις µηνιαίες συνόδους ολοµέλειας, Βρυξέλλες για τις συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και για τις έκτακτες συνόδους. Η Γενική Γραµµατεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει έδρα το Λουξεµβούργο. 354

8 Τα 15 κράτη-µέλη εκπροσωπούνται στα παραπάνω όργανα όπως δείχνει ο πίνακας: Εργασία για το σχολείο ή το σπίτι Η Συνθήκη του Άµστερνταµ διαµορφώνει κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική απασχόλησης. α) Πώς υλοποιείται η πολιτική αυτή; β) Με βάση τον πίνακα που ακολουθεί να σχολιάσετε τα προβλήµατα απασχόλησης των χωρών µελών της Ε.Ε. 355

9 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ Συνδυασµός ερωτήσεων του τύπου «σωστό - λάθος» και σύντοµης απάντησης Αφού διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσετε το Σ εάν τις θεωρείτε σωστές και το Λ εάν τις θεωρείτε λανθασµένες. Στη συνέχεια, στην κενή σειρά που ακολουθεί, να αναδιατυπώσετε τις λανθασµένες προτάσεις, ώστε να γίνουν σωστές. 1. Το 1995 προσχώρησαν στην Ε.Ε. η Αυστρία, η Φινλανδία και η ανία. Σ Λ Με τη συνθήκη του Άµστερνταµ η πολιτική εισόδου, παραµονής και παροχής ασύλου στις χώρες της Ε.Ε. θα ρυθµίζονται από κοινοτικούς κανόνες. Σ Λ Στην ΟΝΕ δεν θέλησαν να ενταχθούν η Ελλάδα και η Γερµανία. Σ Λ Τα κοινοτικά όργανα αντικαθιστούν τα εθνικά σε θέµατα απασχόλησης.... Σ Λ 356

10 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το 1995 προσχώρησαν στην Ε.Ε.: α) η Αυστρία, η ανία και η Σουηδία β) η Αυστρία, η Φιλανδία και η Σουηδία γ) η Αυστρία, το Λιχτενστάιν και η Φιλανδία δ) η Φιλανδία, η ανία και η Σουηδία 2. Στα πλαίσια της πολιτικής για την απασχόληση η Ε.Ε.: α) χαράσσει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική καταργώντας τις αντίστοιχες εθνικές β) δρα αποκλειστικά βοηθητικά στις αντίστοιχες εθνικές πολιτικές απασχόλησης γ) περιορίζεται στην καταβολή επιδοµάτων στους ανέργους δ) καθιστά τα κοινοτικά όργανα «φύλακες» της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την απασχόληση Ερωτήσεις συµπλήρωσης Να συµπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Με τη συνθήκη του Άµστερνταµ δίνεται η δυνατότητα στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο να λαµβάνει αποφάσεις µε. Η οµοφωνία θα παραµείνει ο κανόνας για θέµατα χαρακτήρα και για θέµατα ευαίσθητα, όπως είναι. 2. Με τη συνθήκη του Άµστερνταµ αυξάνονται οι αρµοδιότητες του Ευρωπαϊκού προάγοντας µε αυτόν τον τρόπο τη διαδικασία συναπόφασης µε το. 357

11 Ερωτήσεις σύντοµης απάντησης Να απαντήσετε συνοπτικά σε καθεµιά από τις παρακάτω ερωτήσεις. 1. Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι της συνθήκης του Άµστερνταµ; 2. «Ρήτρα εποικοδοµητικής αποχής», «ενισχυµένες συνεργασίες χωρών»: Να επεξηγηθούν σύντοµα οι δύο όροι που θεσµοθετήθηκαν µε τη συνθήκη του Άµστερνταµ. Ερωτήσεις ανάπτυξης Να απαντήσετε σε καθεµιά από τις παρακάτω ερωτήσεις. Ποσοστά ανεργίας, Σύνολο Γυναίκες Άνδρες EU 15 EUR-11 B DK D EL E F IRL I L NL A P FN S UK US JP 1. Ποια είναι τα συµπεράσµατά σας για την ανεργία στην Ε.Ε. µε βάση τον ανωτέρω πίνακα; 2. Τι προβλέπει η συνθήκη του Άµστερνταµ για την απασχόληση; 358