ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αντί Προλόγου 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 11 Ο χώρος και οι άνθρωποι 12 Ονειρεμένα παιδικά χρόνια 16 Οι Δάσκαλοι Η πρώτη συνάντηση και γνωριμία με τη γνώση 18 Τα παιγνίδια μας 19 Συμμετοχή χωριανών μας σε εθνικούς αγώνες 22 Άλλες όψεις της ζωής του χωριού: Εργασία και γλέντια 23 Πνευματική και θρησκευτική ζωή 26 Αέναη αγάπη 28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΚΛΩΜΑΚΟΕΣΑ ΙΘΩΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 30 Η απροκάλυπτη ιταλική κατακτητική επίθεση 32 Η γερμανική πολεμική θύελλα 33 Η οδυνηρή αξονική κατοχή 34 Πεδίο άμιλλας η γνώση 36 Φιλικές μαθητικές συντροφιές 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΡΩΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΘΛΙΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 41 Αντάρτες στο χωριό, προβολή ελπίδας 43 Οι ιδεολόγοι παλαοί κομμουνιστές 44 Τα πάντα θα πραγματοποιούνται με το κουμπί 46 265
Η Καρδίτσα: Πρώτη ελεύθερη πόλη στην Ευρώπη 48 Η μαζική νάπτυξη του ΕΑΜ στη Θεσσαλία 49 Συλλογικότητες και νέοι θεσμοί στα χρόνια της Κατοχής 52 Αντιστασιακός Ύμνος 54 Επικές μάχες 55 Η αντίστροφη όψη Ο εθνικός διχασμός 56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΠΙΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 61 Γνωριμία με τη μαγική Αθήνα 63 Σκληρή εργασία 64 Λογοτεχνική συζήτηση 67 Άλλες νεανικές αναζητήσεις 71 Πολιτικοί προβληματισμοί 73 Η δράση της Αριστερής Νεολαίας 76 Ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΑ 78 Ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΝΕ 80 Σύλληψη προς εκτόπιση 83 Στρατιώτης στη Μακρόνησο Πρόσωπο με πρόσωπο με τη βία 84 Επώδυνη ατομική δοκιμασία 88 Μαθήματα ξένων γλωσσών 90 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 92 Η πρώτη αγόρευσή μου σε δικαστήριο 94 Η ζωή στην επαρχία μεταξύ μόχθου και αβεβαιότητας 97 Επικοινωνία με τους ανθρώπους και το περιβάλλον 99 Η πολυσύνθετη τοιχογραφία 100 Ελεύθερος διάλογος 103 Οι αποκλειστικοί φίλοι Άνοιγμα στην εξωστρέφεια 105 Επίλογος 107 266
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΛΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 108 Το πανηγύρι των εθνικών εκλογών του 1958 109 Η ΕΔΑ και η Βουλή των εκλογών του έτους 1958 111 Η απάντηση Δολοφονικές εναντίον μου επιθέσεις 114 Η νέα στρατηγική του ΚΚΕ Μετέωρο βήμα 118 Πολιτευτής και διευθυντής εφημερίδας 119 Η δράση μου ως Βουλευτής: Αγορεύσεις, περιοδείες, παραστάσεις σε δικαστήρια κλπ. 119 Εξόριστος και φυλακισμένος Η απόλυτη αδικία και βιαιότητα 124 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 124 Αισθήματα και διαλογισμοί του Εξόριστου 126 Αυστρία 128 Η γιορτή της Παγκόσμις Νεολαίας Ένα όνειρο που το βλέπαμε ξύπνοι! 130 Ο Σεραφείμ Μ αξιμος: ο ξεχασμένος πολιτικός και διανοητής 131 Βελιγράδι στη φυλακή του Ρήγα Φεραίου 131 Η Αίγυπτος σε νέους δρόμους 132 Η μυθική Αλεξάνδρεια 133 Πράγα, η χρυσή πρωτεύουσα 135 Σοβιετική Ένωση Η πρόκληση 136 Η αήττητη Μόσχα 136 Η βράβευση του Κώστα Βάρναλη 138 Η «ελληνική» Κριμαία 139 Αγία Πετρούπολη Η αδάμαστη 141 Ρουμανία / Βουκουρέστι 142 Βουλγαρία διακριτή φιλικότητα 143 Νταχάου η αποκορύφωση του πόνου 144 Το γοητευτικό Ελσίνκι 145 Η ήρεμη Στοκχόλμη Σβησμένα σύνορα 147 Η αρχοντική Βουδαπέστη 148 267
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟ- ΧΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 150 Άνοιγμα στη γνώση και συγγραφέας 152 Από την ΕΔΑ στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. 153 Κριτική του σοβιετικού πολιτικού συστήματος 155 Μετά την κατάρρευση του «υπαρκτού» σοσιαλισμού 156 Ισραήλ 160 Λονδίνο - Μάντσεστερ 162 Παρίσι 164 Ιταλία 165 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Νομάρχης και Περιφερειάρχης: η πρώτη γνωριμία με την άσκηση της εξουσίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ 168 Νοαμάρχης Μαγνησίας 168 Νομάρχης Ιωαννίνων: Η γοητεία της προσφοράς 174 Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Η άλλη όψη της γνωριμίας μου με το Αιγαίο 181 Εφεσος - Κωνσταντινούπολη 185 Αλβανία 187 Βέλγιος-Βρυξέλλες 188 Λουξεμβούργο 189 Το γλυκό Άμστερνταμ 190 Στην απέραντη και μυθική Κίνα 190 Η Ρουμανία του Τσαουσέσκου 194 268
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑ.ΣΟ.Κ. ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΠΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 196 Νότιος Αφρική Η διχοτομημένη χώρα 201 Ο Νέλσων Μαντέλα 202 Αρμενία-Ερεβάν ορατή η αγωνία 203 Ισπανία 204 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 208 Η νέα δραστηριότητα 208 Γενεύη 213 ΗΠΑ Το πεδίο των γιγάντων Ουάσινγκτον Νέα Υόρκη 214 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΕΝΑ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΟ ΑΝΤΙΔΩΡΟ Η ΧΟΡΗΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕ- ΝΤΡΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Η ΠΡΟΩΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 217 Το ιστορικό του κτιρίου της ηλεκτρικής εταιρείας 218 Η αποδοχή της πρότασης του Δήμου 221 Τα στοιχεία της μελέτης 222 Ολόκληρωση-Παράδοση και παραλαβή της μελέτης 223 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (ΠΟΑΕΑ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ 226 Η οργάνωση της ΠΟΑΕΑ Συμβολή στη διατήρηση της μνήμης για αλησμόνητα και ιστορικά χρόνια 227 Πρόεδρος της Οργάνωσης της ΠΟΑΕΑ 232 269
Κούβα, η πρόκληση της ιστορίας 235 Βερολίνο-Η πρωτεύουσα της ευρωπαϊκής ευθύνης 236 Πολωνία-Βαρσοβία 238 Η ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ ΜΟΥ 241 ΚΡΙΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥ ΕΡΓΟ 242 ΕΠΙΜΕΤΡΟ 249 ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 251 270