ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α ΤΗΣ 21 ης ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ 18 ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 -----ο----- Η Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενέγραψε στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης της διοικητικής Ολομέλειας του Δικαστηρίου της 18 ης Νοεμβρίου 2015 το θέμα των προαγωγών στις θέσεις της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων. Προηγουμένως είχε υποβληθεί σχετικό αίτημα από τον προβλεπόμενο αριθμό μελών της Ολομελείας, σύμφωνα με το άρθρο 131 παρ. 5 του π.δ/τος 1225/1981. Κατά τη συνεδρίαση της διοικητικής Ολομέλειας της 18 ης Νοεμβρίου 2015 παρόντα ήταν τα εξής μέλη της: Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Πρόεδρος, Φλωρεντία Καλδή, Ιωάννης Σαρμάς, Σωτηρία Ντούνη, Χρυσούλα Καραμαδούκη, Μαρία Βλαχάκη, Άννα Λιγωμένου, Γεωργία Μαραγκού, Αγγελική Μαυρουδή, Αντιπρόεδροι, Γεώργιος Βοΐλης, Κωνσταντίνος Κωστόπουλος, Βασιλική Ανδρεοπούλου, Μαρία Αθανασοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Ευαγγελία-Ελισάβετ Κουλουμπίνη, Σταμάτιος Πουλής, Κωνσταντίνα Ζώη, Δέσποινα Καββαδία-Κωνσταντάρα, Αγγελική Μυλωνά, Γεωργία Τζομάκα, Χριστίνα Ρασσιά, Θεολογία Γναρδέλλη, Βιργινία Σκεύη, Κωνσταντίνος Εφεντάκης, Αγγελική Πανουτσακοπούλου, Δέσποινα Τζούμα, Δημήτριος Τσακανίκας, Ευφροσύνη Παπαθεοδώρου, Κωνσταντίνος Παραθύρας, Ασημίνα Σακελλαρίου και Αργυρώ Μαυρομμάτη, Σύμβουλοι.
2 Απουσίαζαν δικαιολογημένα οι Σύμβουλοι: Δημήτριος Πέππας, Βασιλική Σοφιανού και Βασιλική Προβίδη. Τη Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας εκπροσώπησε ο Γενικός Επίτροπος Επικρατείας Μιχαήλ Ζυμής. Κατά την έναρξη της συζητήσεως, η Πρόεδρος του Δικαστηρίου δήλωσε ότι επιθυμεί να μη λάβει μέρος στη συζήτηση λόγω του αντικειμένου της συζήτησης και της ιδιότητάς της και απεχώρησε. Στη συνέχεια ζήτησε και έλαβε το λόγο η Σύμβουλος Δέσποινα Καββαδία-Κωνσταντάρα, η οποία διετύπωσε την εξής άποψη: Μετά την πραγματοποίηση των προσφάτων προαγωγών στους βαθμούς Προέδρου και Αντιπροέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οποιαδήποτε έκφραση γνώμης της Ολομελείας είναι απαράδεκτη διότι από καμία διάταξη προκύπτει τέτοια αρμοδιότητα: ούτε καν από το άρθρο 131 του π.δ/τος 1225/1981, το οποίο, όπως συνάγεται από την διατύπωσή του αναφέρεται σε χρόνο προγενέστερο του εκάστοτε συμβάντος. Σε κάθε περίπτωση η εν προκειμένω εκφρασθείσα άποψη της πλειοψηφίας, συνιστά αντιδεοντολογική συμπεριφορά, ιδίως μετά την επί ομοίου θέματος εκφρασθείσα γνώμη ευχή της Ολομέλειας της 29 ης Ιουνίου 2015, ενδεχομένως δε να στοχοποιεί συναδέλφους και να πυροδοτεί το κλίμα ειρήνης, που πρέπει να επικρατεί στους κόλπους του Δικαστηρίου. Κατόπιν τούτου η συνείδησή μου επιβάλλει να αποχωρήσω από την παρούσα διάσκεψη. Ακολούθως έγινε συζήτηση μεταξύ των μελών της Ολομελείας με προεδρεύουσα την αρχαιότερη Αντιπρόεδρο του Δικαστηρίου Φλωρεντία Καλδή.
3 Ο Γενικός Επίτροπος διατύπωσε την ακόλουθη γνώμη: «Το άρθρο 131 παρ. 1 του π.δ. 1225/1981 «περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων», υπό τον τίτλο «Μη δικαστικά καθήκοντα Ολομελείας», ορίζει ότι στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται, πλην άλλως ειδικώς καθοριζομένων μη δικαστικών καθηκόντων και οι κατά το άρθρο 15 παρ. 4, 9 του π.δ/τος 774/1980 γνωμοδοτήσεις, αποφάσεις και συγκαταθέσεις ως και η διατύπωση ευχών και γνωμών του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στην προκειμένη περίπτωση η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τα πρακτικά της 13 ης Γενικής Συνεδριάσεως της 29 ης Ιουνίου 2015, επιλαμβανόμενη αιτήματος ζητήματος που έθεσε ο Πρόεδρος αυτής «ενόψει των επικειμένων προαγωγών ανωτάτων δικαστικών λειτουργών και δη στις κενούμενες θέσεις Προέδρου και Αντιπροέδρων του Δικαστηρίου» προκειμένου η Ολομέλεια, «σύμφωνα με το άρθρο 131 παρ. 1 και 3 του π.δ/τος 1225/1981, να διατυπώσει, λόγω της σοβαρότητας του θέματος, ευχή προς την αρμόδια, κατά το άρθρο 90 παρ. 5 του Συντάγματος, Αρχή για τις προαγωγές αυτές, σχετικώς με τα ακολουθητέα κριτήρια για την προεπιλογή των προακτέων», εξέφρασε την ευχή όπως «κατά την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής για την προεπιλογή από την αρμόδια προς τούτο Αρχή, των υποψηφίων προς προαγωγή δικαστικών λειτουργών, τηρείται προεχόντως η αρχαιότητα, έτσι ώστε να μην παραβιάζεται χωρίς σημαντικό λόγο η υφιστάμενη ιεραρχία, καθόσον παρεκκλίσεις από την σειρά αρχαιότητας πλήττουν την εύρυθμη λειτουργία των σχηματισμών του Δικαστηρίου και την αρμονική συνύπαρξη των μελών του».
4 Εκ τούτων έπεται ότι η Ολομέλεια, αποφαινομένη επί του εισαχθέντος ενώπιόν της ως άνω ζητήματος με διατύπωση της αντιστοίχου ευχής του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απεκδύθη εφεξής της αρμοδιότητάς της επ αυτού. Επομένως, επαναφορά του συναφούς ζητήματος «με θέμα τις πρόσφατες επιλογές στην ηγεσία της Δικαιοσύνης» που έγιναν με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 22 ας Οκτωβρίου 2015, αποβαίνει απαράδεκτη». Κατόπιν τούτων, η Ολομέλεια δέχθηκε ότι παραδεκτώς εισάγεται (άρθρο 131 π.δ. 1225/1980) το ως άνω ζήτημα και διατύπωσε τα ακόλουθα: «1. Στα Πρακτικά της 13 ης Συνεδρίασης της 29 ης Ιουνίου 2015, η Ολομέλεια διατύπωσε σύμφωνα με το άρθρο 131 παρ. 1 του π.δ/τος 1225/1981, την ευχή «όπως, κατά την εφαρμογή της διαδικασίας ( ) για την προεπιλογή από την αρμόδια προς τούτο Αρχή, των υποψηφίων προς προαγωγή δικαστικών λειτουργών, τηρείται προεχόντως η αρχαιότητα, έτσι ώστε να μην παραβιάζεται χωρίς σημαντικό λόγο η υφιστάμενη ιεραρχία, καθόσον παρεκκλίσεις από τη σειρά αρχαιότητας πλήττουν την εύρυθμη λειτουργία των σχηματισμών του Δικαστηρίου και την αρμονική συνύπαρξη των μελών του». 2. Ύστερα από την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 22 ας Οκτωβρίου 2015 περί προαγωγής δικαστικών λειτουργών στις θέσεις ηγεσίας της Δικαιοσύνης και δη του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με το άρθρο 90 παρ. 5 του Συντάγματος, η αρμοδιότητα της επιλογής της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων της Χώρας ανήκει στο Υπουργικό Συμβούλιο, εντασσόμενη σε ένα σύστημα διασταύρωσης των λειτουργιών που αποτελεί την ελληνική εκδοχή του συστήματος ελέγχων και ισορροπιών. Ο τρόπος αυτός επιλογής της ηγεσίας συνιστά διάσπαση του
5 συστήματος οιονεί αυτοδιοίκησης της δικαστικής λειτουργίας που υιοθετεί το Σύνταγμα στα θέματα υπηρεσιακής εξέλιξης των δικαστικών λειτουργών στην παρ. 1 του ιδίου άρθρου. Κατά την άσκηση της ως άνω αρμοδιότητας το αρμόδιο για τις προαγωγές Υπουργικό Συμβούλιο διαθέτει μεν ευρεία διακριτική ευχέρεια στις επιλογές του, περιορίζεται όμως από την υποχρέωση σεβασμού της συνταγματικής αρχής της ανεξαρτησίας της δικαστικής λειτουργίας που υπηρετείται και με το σεβασμό της αρχαιότητας των δικαστικών λειτουργών, θεσμού με τον οποίον πραγματώνεται η ως άνω συνταγματική αρχή. Ο σεβασμός της αρχαιότητας από τους ίδιους τους δικαστικούς λειτουργούς στηρίζει και διευκολύνει τη λειτουργία της δικαιοσύνης, η οποία, εν αντιθέσει προς τη Διοίκηση, δεν ερείδεται στην ιεραρχική επιβολή. Ενώ η μη παραβίαση της αρχαιότητας - η οποία κατά τεκμήριο συνδυάζεται με την αυξημένη εμπειρία του δικαστικού λειτουργού και κατ αποτέλεσμα με την αντικειμενική του αξία - κατά τις κρίσεις για προαγωγές στις θέσεις Προέδρων και Αντιπροέδρων, όταν δεν συντρέχει σπουδαίος προς τούτο λόγος αναφορικά με την εμπειρία ή την αντικειμενική αξία των κρινομένων, αποδεικνύει το σεβασμό της εκτελεστικής εξουσίας στην ανεξαρτησία της δικαστικής λειτουργίας και στους ίδιους τους δικαστικούς λειτουργούς ως άμεσα όργανα του Κράτους. Αντίθετα, παρεκκλίσεις από την αρχαιότητα που δεν μπορεί να εξηγηθούν - ούτε εξηγήθησαν - με βάση τα ανωτέρω κριτήρια όχι μόνον δύνανται να πλήξουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, να θέσουν σε δοκιμασία το φρόνημα των δικαστικών λειτουργών και να δημιουργήσουν υπόνοια για ευνοιοκρατία και προσπάθεια χειραγώγησης της δικαιοσύνης, αλλά και να προκαλέσουν
6 δυσαρμονία μεταξύ των δικαστικών λειτουργών του Δικαστηρίου, που θα έχει ως επακόλουθο την ανεπιθύμητη για τη δικαιοσύνη και τους διαδίκους δυσλειτουργία του Δικαστηρίου και των σχηματισμών του. 3. Εν όψει των ανωτέρω, η Ολομέλεια, υπενθυμίζοντας το Πρακτικό της, της 29 ης Ιουνίου 2015 (βλ. ανωτέρω παρ. 1), διατυπώνει και πάλι την ευχή όπως οι συντεταγμένες εξουσίες, όταν ενεργούν κατ εφαρμογήν του άρθρου 90 παρ. 5 του Συντάγματος αντιμετωπίζουν πλέον την αρχαιότητα των δικαστικών λειτουργών, παρά τις όποιες παρεκκλίσεις έχουν ήδη σημειωθεί, ως θεσμό με τον οποίο πραγματώνεται η συνταγματική αρχή της δικαστικής ανεξαρτησίας». Οι Σύμβουλοι Κωνσταντίνος Παραθύρας, Ασημίνα Σακελλαρίου και Αργυρώ Μαυρομμάτη διατύπωσαν την ειδικότερη άποψη: Η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει ήδη τοποθετηθεί με το ψήφισμα της 29 ης Ιουνίου 2015, κατά χρόνο που προηγήθηκε των κρίσεων, θέση με την οποία συντασσόμαστε. Δεν έλαβαν μέρος στη συζήτηση και την ψηφοφορία οι Αντιπρόεδροι Γεωργία Μαραγκού και Αγγελική Μαυρουδή και η Σύμβουλος Ελένη Λυκεσά. Η Ολομέλεια αποφάσισε όπως το παρόν πρακτικό κοινοποιηθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον Υπουργό Δικαιοσύνης και το Γενικό Γραμματέα της Κυβέρνησης. Ομοίως αποφάσισε όπως το ίδιο το κείμενο αναρτηθεί στον ιστότοπο του Δικαστηρίου. Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ ΚΑΛΔΗ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΛΕΝΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΓΛΟΥ Για την ακρίβεια Η Γραμματέας Ελένη Αυγουστόγλου