Ευρωπαϊκή Ένωση, 2010 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ για την κατανόηση ορισμένων διατάξεων ευελιξίας που προβλέπονται στη δέσμη μέτρων όσον αφορά την υγιεινή Συχνές ερωτήσεις Κατευθυντήριες γραμμές για τους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων

Ευρωπαϊκή Ένωση, 2010 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.8.2010 SEC(2010) 985 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ για την κατανόηση ορισμένων διατάξεων ευελιξίας που προβλέπονται στη δέσμη μέτρων όσον αφορά την υγιεινή Συχνές ερωτήσεις Κατευθυντήριες γραμμές για τους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων EL EL

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 3 2. Ερωτήσεις και απαντήσεις... 4 2.1. Παραδοσιακά τρόφιμα... 4 2.2. Κρέας και προϊόντα με βάση το κρέας... 6 2.3. Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα... 8 2.4. Μέλι... 9 2.5. Οπωροκηπευτικά... 10 Δήλωση αποποίησης ευθύνης: το παρόν έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής δεν απηχεί απαραίτητα τις απόψεις της Επιτροπής. EL 2 EL

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν έγγραφο πρέπει να αποτελέσει τη βάση για την καλύτερη κατανόηση ορισμένων διατάξεων σχετικά με την ευελιξία που προβλέπεται στους κανονισμούς περί υγιεινής και να έχει ως αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη χρήση των εν λόγω διατάξεων από τα κράτη μέλη. Θα πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι η ευελιξία που προβλέπεται στους κανονισμούς περί υγιεινής δεν περιορίζεται στα σημεία που αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί ότι το παρόν έγγραφο καλύπτει μόνον κανόνες των κανονισμών περί υγιεινής και δεν καλύπτει άλλη σχετική νομοθεσία όπως τις απαιτήσεις υγειονομικού ελέγχου, τον έλεγχο καταλοίπων και τη σήμανση. Συνεπώς, πρέπει να αλέθετε σε επαφή με τις αρμόδιες αρχές σας προκειμένου να κατανοήσετε πλήρως τις σχετικές διατάξεις που ισχύουν για τη δραστηριότητά σας στους διάφορους τομείς. Οι διατάξεις ευελιξίας τις οποίες περιλαμβάνουν οι κανονισμοί περί υγιεινής προσφέρουν δυνατότητες: να παρέχονται: (i) (ii) παρεκκλίσεις/εξαιρέσεις από ορισμένες απαιτήσεις που προβλέπονται στα παραρτήματα των κανονισμών περί υγιεινής προσαρμογές ορισμένων απαιτήσεων που προβλέπονται στα παραρτήματα των κανονισμών περί υγιεινής να αποκλείονται ορισμένες δραστηριότητες από το πεδίο εφαρμογής των κανονισμών περί υγιεινής. Όταν τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διατάξεις ευελιξίας πρέπει κατά κανόνα να εγκρίνουν εθνικά μέτρα. Οι βασικές αρχές για την εφαρμογή διατάξεων ευελιξίας είναι η επικουρικότητα και η διαφάνεια: βάσει της αρχής της διαφάνειας, κάθε σχέδιο εθνικών μέτρων πρέπει να κοινοποιείται στην Επιτροπή και στα λοιπά κράτη μέλη βάσει της αρχής της επικουρικότητας, τα κράτη μέλη βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση για την αναζήτηση κατάλληλων λύσεων σε τοπικές καταστάσεις. Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τα έγγραφα καθοδήγησης για την εφαρμογή των κανονισμών περί υγιεινής: το έγγραφο καθοδήγησης για την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 (γενικές υγειονομικές απαιτήσεις) το έγγραφο καθοδήγησης για την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 (ειδικές υγειονομικές απαιτήσεις για προϊόντα ζωικής προέλευσης) EL 3 EL

το έγγραφο καθοδήγησης για την εφαρμογή των διαδικασιών που βασίζονται στις αρχές HACCP και για τη διευκόλυνση της εφαρμογής των αρχών HACCP σε ορισμένες επιχειρήσεις τροφίμων. Η ορολογία και οι κανόνες για την εφαρμογή των κανονισμών περί υγιεινής, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων ευελιξίας, επεξηγούνται στα εν λόγω έγγραφα καθοδήγησης που δημοσιεύονται στον ιστότοπο της ΓΔ SANCO στην ακόλουθη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/guide_en.htm Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει επίσης να δοθεί στο έγγραφο «για την κατανόηση ορισμένων διατάξεων ευελιξίας που προβλέπονται στη δέσμη μέτρων όσον αφορά την υγιεινή - Κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές» που εκπονήθηκε παράλληλα με το παρόν έγγραφο που περιλαμβάνει συχνές ερωτήσεις. Οι ειδικοί τεχνικοί όροι που χρησιμοποιούνται στο παρόν έγγραφο καθώς και για τους σκοπούς του παρόντος εγγράφου παρατίθενται στον κατωτέρω πίνακα. Τεχνικός όρος Κανονισμοί περί υγιεινής Οι γενικές υγειονομικές απαιτήσεις της ΕΕ Οι ειδικές υγειονομικές απαιτήσεις της ΕΕ Ερμηνεία Κανονισμοί (ΕΚ) αριθ. 852/2004, (ΕΚ) αριθ. 853/2004 και (ΕΚ) αριθ. 854/2004 Οι σχετικές απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004 Οι σχετικές απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2.1. Παραδοσιακά τρόφιμα Ερώτηση 1: «Στη χώρα μου υπάρχει μακρά παράδοση στην παραγωγή τυριού. Η χρησιμοποιούμενη πρώτη ύλη είναι το πρόβειο γάλα και το τυρί παράγεται στη γεωργική εκμετάλλευση, σε ορεινή περιοχή. Λόγω του παραδοσιακού τρόπου παραγωγής (σε ορεινές εγκαταστάσεις εκτροφής προβάτων, σε μεγάλο υψόμετρο), είναι δυσχερής αν όχι αδύνατη η συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ για τις εν λόγω εγκαταστάσεις. Είναι επίσης δυσχερής η επίτευξη πλήρους συμμόρφωσης με τους κανόνες για τη μεταφορά των εν λόγω προϊόντων από την ορεινή περιοχή στα τοπικά καταστήματα. Απαγορεύει η ΕΕ την παραγωγή των προϊόντων αυτών;» Όχι, η ΕΕ αναγνωρίζει ότι τα παραδοσιακά τρόφιμα αποτελούν πολύτιμη και αναντικατάστατη κληρονομιά των κρατών μελών και, ως εκ τούτου, κληρονομιά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για το λόγο αυτό, οι κανονισμοί περί υγιεινής παρέχουν ευελιξία, ιδίως για την παραγωγή του εν λόγω είδους προϊόντων, υπό τον όρο ότι το προϊόν θα είναι ασφαλές. Για τους κανόνες παρασκευής του τυριού στη γεωργική εκμετάλλευση βλ. απάντηση στην ερώτηση 8. EL 4 EL

Ερώτηση 2: «Σε ποιες περιπτώσεις μπορώ να θεωρήσω τα τρόφιμα που παράγω ως τρόφιμα με παραδοσιακά χαρακτηριστικά και ποιες παρεκκλίσεις μπορούν να εγκριθούν για τα εν λόγω τρόφιμα;» Τα τρόφιμα με παραδοσιακά χαρακτηριστικά είναι τρόφιμα που παρασκευάζονται παραδοσιακά στα κράτη μέλη και: α) είναι αναγνωρισμένα ιστορικά ως παραδοσιακά προϊόντα ή β) παρασκευάζονται σύμφωνα με καταχωρισμένες τεχνικές αναφορές στην παραδοσιακή διαδικασία, ή σύμφωνα με παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής, ή γ) προστατεύονται ως παραδοσιακά τρόφιμα από κοινοτική 1, εθνική, περιφερειακή ή τοπική νομοθετική πράξη. Για το εν λόγω είδος τροφίμων, η νομοθεσία της ΕΕ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προβλέπουν παρεκκλίσεις από: τις γενικές υγειονομικές απαιτήσεις όσον αφορά τις εγκαταστάσεις όπου τα προϊόντα αυτά εκτίθενται σε περιβάλλον που απαιτείται για τη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών τους (συγκεκριμένα, τοίχοι, οροφές και πόρτες από υλικά που δεν είναι λεία, στεγανά, μη απορροφητικά ή ανθεκτικά στη διάβρωση και τους φυσικούς γεωλογικούς τοίχους, οροφές και δάπεδα) τα μέτρα καθαρισμού και απολύμανσης των εν λόγω εγκαταστάσεων και τη συχνότητα με την οποία πραγματοποιούνται προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες περιβαλλοντικές χλωρίδες τους τις απαιτήσεις σχετικά με τα υλικά από τα οποία έχουν κατασκευαστεί τα εργαλεία και ο εξοπλισμός που χρησιμοποιούνται ειδικά για την παρασκευή, τη συσκευασία και την περιτύλιξη των εν λόγω προϊόντων. Τα όργανα και ο εξοπλισμός πρέπει να διατηρούνται πάντοτε σε ικανοποιητική κατάσταση υγιεινής και να καθαρίζονται και απολυμαίνονται τακτικά. Σε περίπτωση που το προϊόν σας πληροί τις προαναφερθείσες απαιτήσεις και επιθυμείτε να γνωρίζετε τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται η ευελιξία στη χώρα σας, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με την αρμόδια αρχή. Ερώτηση 3: «Υπάρχει περισσότερη ευελιξία εφόσον χρησιμοποιούνται παραδοσιακές μέθοδοι παραγωγής; 1 Όσον αφορά τα τρόφιμα με παραδοσιακά χαρακτηριστικά που προστατεύονται από τη νομοθεσία της ΕΕ, τα εγγυημένα παραδοσιακά ιδιότυπα προϊόντα (ΕΠΙΠ) που είναι καταχωρισμένα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 509/2006, καθώς και οι προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης (ΠΟΠ) και οι προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ) που παράγονται με παραδοσιακούς τρόπους σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 510/2006 θα μπορούσαν να τύχουν των εν λόγω παρεκκλίσεων. EL 5 EL

Ναι. Εάν τα προϊόντα παράγονται παραδοσιακά σε κράτη μέλη και απαιτείται να προσαρμοστούν άλλες απαιτήσεις εκτός εκείνων που αναφέρονται στην απάντηση στην ερώτηση 2, η νομοθεσία της ΕΕ επιτρέπει στα κράτη μέλη να θεσπίσουν εθνικά μέτρα προκειμένου να προσαρμοστούν οι απαιτήσεις στους κανονισμούς περί υγιεινής. Σε περίπτωση που η μέθοδος που χρησιμοποιείτε για την παραγωγή, τη μεταποίηση ή τη διανομή των τροφίμων είναι παραδοσιακή και επιθυμείτε να γνωρίζετε τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται η ευελιξία στη χώρα σας, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με την αρμόδια αρχή. 2.2. Κρέας και προϊόντα με βάση το κρέας Ερώτηση 4: «Διαχειρίζομαι ένα κρεοπωλείο. Έμαθα ότι το κατάστημά μου πρέπει να είναι εγκεκριμένο και να πληροί όλους τους κανόνες της ΕΕ. Θα μπορούσατε να με συμβουλεύσετε ποιες απαιτήσεις θα πρέπει να πληροί προκειμένου να είναι σύμφωνο με τη νομοθεσία της ΕΕ; Οι κανονισμοί περί υγιεινής δεν περιλαμβάνουν τον ορισμό του «κρεοπωλείου». Οι κανόνες υγιεινής της ΕΕ εφαρμόζονται ανάλογα με τις δραστηριότητες που πράγματι εκτελούνται στις εγκαταστάσεις. Καταρχάς, θα πρέπει να ελέγξετε εάν απαιτείται να είστε απλώς καταχωρισμένος ή εγκεκριμένος. (Καταχώριση σημαίνει ότι πρέπει να αποστείλετε στην αρμόδια αρχή πληροφορίες σχετικά με την εγκατάσταση/δραστηριότητές σας, ενώ έγκριση σημαίνει ότι, μετά από το εν λόγω αίτημα, η αρμόδια αρχή πρέπει να επισκεφθεί και να εγκρίνει πριν να είστε σε θέση να ξεκινήσετε τη λειτουργία των εγκαταστάσεων). Οι επιχειρήσεις που είναι ευρύτερα γνωστές ως «κρεοπωλεία» και οι οποίες παρέχουν άμεσα στον τελικό καταναλωτή κρέας ή προϊόντα με βάση το κρέας (όχι σφάγια ζώων), θεωρούνται καταστήματα λιανικής πώλησης. Κατά συνέπεια, απαιτείται μόνο η καταχώρισή τους. Η έγκριση των εν λόγω καταστημάτων δεν απαιτείται δυνάμει της νομοθεσίας της ΕΕ. Εντούτοις, τα κράτη μέλη ενδέχεται να απαιτήσουν την έγκριση σε εθνική κλίμακα, σύμφωνα με τα εθνικά τους μέτρα. Η ύπαρξη των εν λόγω εθνικών μέτρων θα πρέπει να ελεγχθεί μέσω της αρμόδιας αρχής. Δεύτερον, εφαρμόζονται ορισμένες απαιτήσεις ΕΕ για τα κρεοπωλεία. Εφαρμόζονται οι γενικές απαιτήσεις υγιεινής, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών που βασίζονται στις αρχές HACCP. Υπενθυμίζεται ότι, ιδίως για μικρά καταστήματα, οι διαδικασίες που βασίζονται στις αρχές HACCP ενδέχεται να εφαρμοστούν με ευελιξία. Ένα έγγραφο καθοδήγησης εκπονήθηκε σε συνεργασία με όλα τα κράτη μέλη και την Επιτροπή προκειμένου να παρασχεθούν οδηγίες σχετικά με την ευελιξία στο πλαίσιο της εφαρμογής των διαδικασιών που βασίζονται στις αρχές HACCP σε επιχειρήσεις τροφίμων, ανάλογα με το μέγεθος και τις δραστηριότητές τους. Το έγγραφο καθοδήγησης διατίθεται στην ακόλουθη ιστοσελίδα της ΓΔ Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών: EL 6 EL

http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/guidance_doc_haccp_en.pdf Επιπλέον, σε ορισμένα κράτη μέλη, έχουν αναπτυχθεί εθνικοί οδηγοί ορθής πρακτικής από τους κλάδους των τροφίμων και έχουν αξιολογηθεί από τις αρμόδιες αρχές. Οι οδηγοί αυτοί δύνανται να χρησιμοποιούνται εθελοντικά και ενδέχεται να αποτελέσουν ικανοποιητικό και πρακτικό εργαλείο για την εφαρμογή των απαιτήσεων υγιεινής στις επιχειρήσεις τροφίμων. Όλοι οι εθνικοί οδηγοί ορθής πρακτικής αποστέλλονται στο μητρώο καταχώρισης το οποίο τηρείται από την Επιτροπή. Το μητρώο καταχώρισης δημοσιεύεται στον ιστότοπο της ΓΔ Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/register_national_guides_en.pdf Τέλος, τα κράτη μέλη δύνανται να κάνουν χρήση των διατάξεων ευελιξίας και να θεσπίζουν εθνικά μέτρα για την προσαρμογή των απαιτήσεων σχετικά με την κατασκευή, τη διαρρύθμιση και τον εξοπλισμό των κρεοπωλείων. Ερώτηση 5: «Είμαι κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης με χοίρους και βοοειδή. Επιπλέον, θα επιθυμούσα να προβαίνω στη σφαγή ζώων για το κρεοπωλείο μου που βρίσκεται στην εκμετάλλευση, να παράγω κρέας και ορισμένα παραδοσιακά προϊόντα με βάση το κρέας και να πωλώ τα προϊόντα αυτά άμεσα στους καταναλωτές, στο κατάστημά μου. Το δυναμικό της γεωργικής μου εκμετάλλευσης είναι πραγματικά περιορισμένο και όλα τα προϊόντα μου θα αποστέλλονται αποκλειστικά στο κατάστημά μου. Πιστεύω ότι οι εγκαταστάσεις που διαθέτω θα πρέπει να πληρούν μόνο τις απαιτήσεις για τα κρεοπωλεία. Συμφωνείτε; Πρέπει να πληροίτε τις απαιτήσεις για τα κρεοπωλεία όπως διευκρινίζεται στην απάντηση στην ερώτηση 4. Εντούτοις, μόνο η πρωτογενής παραγωγή και οι δραστηριότητες λιανικής πώλησης δεν απαιτείται να εγκριθούν σύμφωνα με τους κανονισμούς περί υγιεινής. Η σφαγή ζώων δεν αποτελεί πρωτογενή παραγωγή και δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί δραστηριότητα λιανικής πώλησης. Οι δραστηριότητες σφαγής στη γεωργική εκμετάλλευση πρέπει να εκτελούνται σύμφωνα με τους κατάλληλους γενικούς κανόνες υγιεινής ΕΕ και τους ειδικούς κανόνες υγιεινής ΕΕ για τα σφαγεία. Οι εγκαταστάσεις σφαγής στην εκμετάλλευση πρέπει να εγκρίνονται από την αρμόδια αρχή. Είτε στην εκμετάλλευση είτε όχι, οι εγκαταστάσεις σφαγής πρέπει να είναι πάντοτε εγκεκριμένες από την αρμόδια αρχή και να πληρούν τις σχετικές με τα σφαγεία απαιτήσεις εφόσον οι δραστηριότητες σφαγής εκτελούνται από υπευθύνους κρεοπωλείων. Εντούτοις, τα κράτη μέλη δύνανται να κάνουν χρήση των διατάξεων ευελιξίας και να θεσπίζουν εθνικά μέτρα για την προσαρμογή των απαιτήσεων σχετικά με την κατασκευή, τη διαρρύθμιση και τον εξοπλισμό των εν λόγω εγκαταστάσεων. Η ύπαρξη των εν λόγω εθνικών μέτρων θα πρέπει να ελεγχθεί μέσω της αρμόδιας αρχής. Ερώτηση 6: «Έχω ένα μικρής δυναμικότητας σφαγείο και εγκατάσταση κοπής στο διπλανό κτίριο. Μέχρι σήμερα το σφαγείο ήταν εγκεκριμένο από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με τους εθνικούς EL 7 EL

κανόνες. Η αρμόδια αρχή με ενημέρωσε ότι από την 1 η Ιανουαρίου 2010 το σφαγείο πρέπει να διαθέτει έγκριση σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 853/2004, διαφορετικά θα πρέπει να σταματήσω κάθε δραστηριότητα. Θεωρώ ότι δεν είναι ενδεδειγμένο να απαιτείται από μικρές επιχειρήσεις που εφοδιάζουν με κρέας σε τοπική μόνο κλίμακα να συμμορφώνονται με αυστηρούς κανόνες της ΕΕ. Πιστεύω επίσης ότι θα έπρεπε να δοθεί κάποια προθεσμία σε επιχειρήσεις τροφίμων προκειμένου να συμμορφωθούν προς τις απαιτήσεις της ΕΕ.» Δεν υπάρχει ορισμός των μικρών επιχειρήσεων τροφίμων στη σχετική με την υγιεινή νομοθεσία της ΕΕ και δεν εφαρμόζονται ειδικές απαιτήσεις αποκλειστικά για τις εν λόγω επιχειρήσεις. Η προσέγγιση που συμφωνήθηκε από τα κράτη μέλη το 2004 συνίσταται στο ότι όλες οι επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των μικρών σφαγείων και εγκαταστάσεων κοπής) δύνανται να διαθέτουν τρόφιμα στην κοινοτική αγορά, υπό τον όρο ότι είναι εγκεκριμένες σύμφωνα με τους κανονισμούς σχετικά με την υγιεινή. Για τις επιχειρήσεις μικρής δυναμικότητας, παραχωρήθηκε μεταβατική περίοδος τεσσάρων ετών, η οποία εγκρίθηκε βάσει του προηγούμενου καθεστώτος μόνο για την εθνική αγορά, έτσι ώστε να συμμορφωθούν με του κανόνες της ΕΕ. Η μεταβατική αυτή περίοδος έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2009. Από την 1 η Ιανουαρίου 2010, οι επιχειρήσεις τροφίμων πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης από την αρμόδια αρχή, όπως προβλέπεται στους κανονισμούς περί υγιεινής. Τα κράτη μέλη δύνανται, ωστόσο, να κάνουν χρήση της ευελιξίας που προβλέπεται στους κανονισμούς περί υγιεινής και, εφόσον παρίσταται ανάγκη, να προσαρμόζουν τις απαιτήσεις στα παραρτήματα των σχετικών με την υγιεινή κανονισμών για το εν λόγω είδος επιχείρησης για παράδειγμα προσαρμογή των απαιτήσεων για την κατασκευή, τη διαρρύθμιση και τον εξοπλισμό. Τούτο σημαίνει ότι, για να εξακολουθήσει να λειτουργεί, ενδέχεται να θεσπιστούν ορισμένες προσαρμογές των απαιτήσεων, οι οποίες θα πρέπει να συνταχθούν υπό μορφή εθνικών μέτρων και να κοινοποιηθούν από τις αρμόδιες αρχές. Η ύπαρξη των εν λόγω κανόνων πρέπει να ελεγχθεί από την αρμόδια αρχή. 2.3. Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα Ερώτηση 7: «Διαθέτω μια μικρή εκμετάλλευση (10 αγελάδες) και θα επιθυμούσα να πωλώ (ακατέργαστο) γάλα στο αγρόκτημα και στο κατάστημα που βρίσκεται σε γειτονικό χωριό. Με ποιες απαιτήσεις θα πρέπει να συμμορφωθώ ;» Η παραγωγή και αποθήκευση γάλακτος στο αγρόκτημα θεωρείται πρωτογενής παραγωγή και το ακατέργαστο γάλα θεωρείται πρωτογενές προϊόν. Ως εκ τούτου, η εξαίρεση από την απαίτηση της ΕΕ είναι δυνατή υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις για την εξαίρεση από τις απαιτήσεις της ΕΕ στην περίπτωση του άμεσου εφοδιασμού σε ακατέργαστο γάλα είναι: EL 8 EL

ακατέργαστο γάλα (μη μεταποιημένο) παραδίδεται από τον κάτοχο γεωργικής εκμετάλλευσης, ή ακατέργαστο γάλα παραδίδεται απευθείας στον τελικό καταναλωτή ή στο τοπικό κατάστημα λιανικής πώλησης, και ακατέργαστο γάλα παραδίδεται σε μικρές ποσότητες. Εφόσον το ακατέργαστο γάλα παραδίδεται σε μικρές ποσότητες απευθείας στον τελικό καταναλωτή ή στο τοπικό κατάστημα λιανικής πώλησης που εφοδιάζει το γάλα αυτό στον τελικό καταναλωτή, η δραστηριότητα αυτή εξαιρείται από τις γενικές και τις ειδικές απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με την υγιεινή. Ουδεμία έγκριση απαιτείται. Εντούτοις, τα εθνικά μέτρα πρέπει να εγκρίνονται στα κράτη μέλη για τις συγκεκριμένες δραστηριότητες. Στην περίπτωση που οι εθνικοί κανόνες δεν έχουν εγκριθεί, ή η δραστηριότητά σας δεν είναι σύμφωνη με τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί σε εθνικό επίπεδο, εφαρμόζονται οι γενικές και ειδικές απαιτήσεις της ΕΕ όσον αφορά την υγιεινή. Επιπλέον, το ακατέργαστο γάλα πρέπει ανεξαιρέτως να προέρχεται από κοπάδια βοοειδών, συμπεριλαμβανομένων των βουβάλων, αιγοπροβάτων τα οποία είναι επίσημα απαλλαγμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ από βρουκέλλωση των βοοειδών, βρουκέλλωση των αιγοπροβάτων και φυματίωση των βοοειδών. Επομένως, ως κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης θα πρέπει να ελέγξετε: εάν τα εθνικά μέτρα για τον απευθείας εφοδιασμό ακατέργαστου γάλακτος έχουν εγκριθεί στο κράτος μέλος όπου είστε εγκατεστημένος, ποια ποσότητα θεωρείται μικρή στο κράτος σας και κατά πόσο επιτρέπεται να κάνετε χρήση της δυνατότητας αυτής, ποιοι είναι οι κανόνες που ισχύουν στο κράτος μέλος όπου είστε εγκατεστημένος. Ερώτηση 8: «Είμαι κάτοχος εκμετάλλευσης με αγελάδες και παράγω τυρί στο αγρόκτημά μου. Θα επιθυμούσα να πωλώ το τυρί μου στο αγρόκτημα ή στο τοπικό κατάστημα. Με ποιον από τους κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων οφείλω να συμμορφωθώ ;» Κατά κανόνα, το τυρί προέρχεται από την επεξεργασία νωπού ή θερμικά επεξεργασμένου γάλακτος. Συνεπώς, το τυρί δεν αποτελεί πρωτογενές προϊόν, ακόμα και όταν παράγεται στην εκμετάλλευση. Κατά συνέπεια, η παραγωγή τυριού στο αγρόκτημα πρέπει καταρχάς να είναι σύμφωνη με τις σχετικές γενικές και ειδικές απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με την υγιεινή των τροφίμων και απαιτείται έγκριση. Εντούτοις, όταν το τυρί παρασκευάζεται και πωλείται πλήρως στο αγρόκτημα ή στην τοπική αγορά (π.χ. εβδομαδιαία αγορά, αγορά γεωργών κλπ.), απευθείας στους τελικούς καταναλωτές, η εν λόγω δραστηριότητα καλύπτεται από την έννοια της λιανικής. Επομένως EL 9 EL

μόνο οι απαιτήσεις περί υγιεινής είναι εφαρμόσιμες και στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται έγκριση. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να κάνουν χρήση των διατάξεων ευελιξίας και να εγκρίνουν εθνικά μέτρα ώστε να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις τις σχετικές με την κατασκευή, τη διαρρύθμιση και τον εξοπλισμό για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Η ύπαρξη των εν λόγω εθνικών μέτρων πρέπει να ελεγχθεί από την αρμόδια αρχή. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα από ακατέργαστο γάλα πρέπει να προέρχονται από κοπάδια βοοειδών, συμπεριλαμβανομένων των βουβάλων, αιγοπροβάτων τα οποία είναι επίσημα απαλλαγμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ από βρουκέλλωση των βοοειδών, βρουκέλλωση των αιγοπροβάτων και φυματίωση των βοοειδών. Ωστόσο, επειδή υπάρχουν παρεκκλίσεις για τυρί από ακατέργαστο γάλα με περίοδο ωρίμανσης άνω των δύο μηνών, πρέπει να συμβουλευτείτε την αρμόδια αρχή σας. 2.4. Μέλι Ερώτηση 9: «Είμαι μελισσοκόμος και πωλώ μέλι δικής μου παραγωγής στον τελικό καταναλωτή. Μελλοντικά θα επιθυμούσα να εφοδιάζω με το μέλι που παράγω μια επιχείρηση στην οποία το μέλι συσκευάζεται και εφοδιάζονται καταστήματα σε ολόκληρη τη χώρα. Υπάρχουν διαφορετικές απαιτήσεις με τις οποίες θα πρέπει να συμμορφωθώ ;» Η μελισσοκομία και η παραγωγή μελιού θεωρείται πρωτογενής παραγωγή και το μέλι θεωρείται πρωτογενές προϊόν. Επομένως, η εξαίρεση από τους κανονισμούς περί υγιεινής υπακούει στις ακόλουθες προϋποθέσεις: Ο απευθείας εφοδιασμός με μέλι εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής των κανονισμών σχετικά με την υγιεινή εφόσον εφαρμόζονται οι ακόλουθες αρχές: το μέλι παραδίδεται από τον παραγωγό, ή το μέλι παραδίδεται απευθείας στον τελικό καταναλωτή ή στο τοπικό κατάστημα λιανικής πώλησης που εφοδιάζει απευθείας τον τελικό καταναλωτή, και το μέλι παραδίδεται σε μικρές ποσότητες. Τούτο σημαίνει ότι εάν το μέλι παρασκευάζεται και πωλείται πλήρως στο αγρόκτημα ή σε τοπική αγορά (π.χ. εβδομαδιαία αγορά, αγορά γεωργών κλπ.), σε μικρές ποσότητες απευθείας στον τελικό καταναλωτή, δεν εφαρμόζονται οι γενικές και ειδικές απαιτήσεις της ΕΕ περί υγιεινής και δεν απαιτείται έγκριση. Τα εθνικά μέτρα πρέπει να εγκρίνονται στα κράτη μέλη για τις εν λόγω δραστηριότητες. Στην περίπτωση που οι εθνικοί κανόνες δεν έχουν εγκριθεί ή η δραστηριότητά σας δεν συμφωνεί με τους κανόνες που καθορίζονται σε εθνική κλίμακα, εφαρμόζονται οι γενικές απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με την υγιεινή. Θα πρέπει επομένως να ελέγξετε: εάν τα εθνικά μέτρα για τον απευθείας εφοδιασμό σε μέλι έχουν εγκριθεί στο κράτος μέλος όπου είστε εγκατεστημένος, EL 10 EL

ποια ποσότητα μελιού θεωρείται μικρή στο κράτος σας και κατά πόσο επιτρέπεται να κάνετε χρήση της δυνατότητας αυτής, ποιοι κανόνες εφαρμόζονται στην περίπτωσή σας. Σε περίπτωση που επιθυμείτε επίσης να παραδίδετε μέλι σε επιχείρηση στην οποία το μέλι συσκευάζεται (ή αναμιγνύεται με άλλο μέλι και συσκευάζεται) και στη συνέχεια παραδίδεται σε καταστήματα λιανικής πώλησης, η κατάσταση καθίσταται διαφορετική. Δεδομένου ότι η επιχείρηση συσκευασίας δεν είναι κατάστημα λιανικής πώλησης, δεν εφαρμόζονται οι κανόνες για τον άμεσο εφοδιασμό μικρών ποσοτήτων μελιού (βλ. ανωτέρω). Οι γενικές απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με την υγιεινή εφαρμόζονται για τις δραστηριότητές σας ως προμηθευτής μελιού της εν λόγω επιχείρησης. 2.5. Οπωροκηπευτικά Ερώτηση 10: «Με ευχαριστεί να πηγαίνω στο δάσος να συλλέγω μύρτιλλα και μανιτάρια. Θα επιθυμούσα να τα πωλώ σε καταναλωτές στην τοπική αγορά. Ισχύουν στην περίπτωση αυτή οποιοιδήποτε κανόνες της ΕΕ όσον αφορά την υγιεινή ;» Η συγκομιδή σε δάση μούρων και μανιταριών και η μεταφορά τους στην τοπική αγορά θεωρούνται πρωτογενής παραγωγή και τα μύρτιλλα και τα μανιτάρια θεωρούνται στην περίπτωση αυτή πρωτογενή προϊόντα. Επομένως, η εξαίρεση από την απαίτηση της ΕΕ είναι δυνατή υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Ο άμεσος εφοδιασμός σε μύρτιλλα και μανιτάρια, καθώς και άλλα φρούτα και λαχανικά, εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής των κανονισμών περί υγιεινής εφόσον τηρούνται οι ακόλουθες αρχές: τα μύρτιλλα και τα μανιτάρια (όχι μεταποιημένα) παραδίδονται από το πρόσωπο που τα συγκόμισε, ή τα εν λόγω προϊόντα παραδίδονται απευθείας στον τελικό καταναλωτή ή στο τοπικό κατάστημα λιανικής πώλησης, και τα προϊόντα αυτά διατίθενται σε μικρές ποσότητες. Εφόσον τα πρωτογενή προϊόντα παραδίδονται από τον παραγωγό (στην προκείμενη περίπτωση, το πρόσωπο που τα συγκόμισε στο ύπαιθρο), σε μικρές ποσότητες απευθείας στον τελικό καταναλωτή ή στην τοπική επιχείρηση λιανικής πώλησης που εφοδιάζει άμεσα με τα εν λόγω προϊόντα τον τελικό καταναλωτή, η δραστηριότητα αυτή εξαιρείται από τις γενικές απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με την υγιεινή. Τα εθνικά μέτρα πρέπει να εγκρίνονται για τις εν λόγω δραστηριότητες στα κράτη μέλη. Στην περίπτωση που οι εθνικοί κανόνες δεν έχουν εγκριθεί ή η δραστηριότητα την οποία ασκείτε δεν πληροί τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί σε εθνικό επίπεδο, εφαρμόζονται οι γενικές απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με την υγιεινή. Θα πρέπει επομένως να ελέγξετε: EL 11 EL

εάν τα εθνικά μέτρα για τον απευθείας εφοδιασμό με τα εν λόγω προϊόντα έχουν εγκριθεί στο κράτος μέλος όπου είστε εγκατεστημένος ποια ποσότητα θεωρείται μικρή στο κράτος σας και εάν επιτρέπεται να κάνετε χρήση της δυνατότητας αυτής ποιοι κανόνες εφαρμόζονται στην περίπτωσή σας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη ενδέχεται να έχουν θεσπιστεί εκτός από τους κανόνες σχετικά με την υγιεινή εθνικοί κανόνες για την ποσότητα των εν λόγω προϊόντων καθώς επίσης και για την υποχρεωτική κατάρτιση εκείνων που συγκομίζουν τα προϊόντα αυτά και τα διαθέτουν στην αγορά. Ερώτηση 11: «Είμαι κάτοχος μικρής γεωργικής εκμετάλλευσης και παράγω χυμούς και μαρμελάδες από φρούτα συγκομιδής μου. Θα επιθυμούσα να τα πωλώ σε καταστήματα της περιοχής μου. Είναι τούτο δυνατόν;» Εάν μία εκμετάλλευση χρησιμοποιεί τη συγκομιδή ή μέρος της συγκομιδής της (π.χ. μήλα ή δαμάσκηνα) για την παραγωγή χυμού φρούτων ή μαρμελάδας στις εγκαταστάσεις της με σκοπό την πώληση, η εν λόγω εκμετάλλευση υπερβαίνει τα όρια της πρωτογενούς παραγωγής. Η δραστηριότητα της παραγωγής χυμού φρούτων ή μαρμελάδας θεωρείται δραστηριότητα μετά την πρωτογενή παραγωγή και, συνεπώς, υπόκειται στις σχετικές γενικές υγειονομικές απαιτήσεις της ΕΕ. Τα κράτη μέλη δύνανται, εντούτοις, να κάνουν χρήση των διατάξεων ευελιξίας και να θεσπίζουν εθνικά μέτρα για την προσαρμογή των απαιτήσεων στην κατασκευή, τη διαρρύθμιση και τον εξοπλισμό των εν λόγω επιχειρήσεων. Η ύπαρξη των εν λόγω εθνικών μέτρων πρέπει να ελέγχεται με την αρμόδια αρχή. EL 12 EL