Εισηγητική Οµιλία του Υπεύθυνου της Επιτροπής Θέσεων, Σάκη Παπαθανασίου (2ο Συνέδριο ηµοκρατικής Αριστεράς) Βασικοί άξονες 1) Η ανάγκη να κερδηθεί χώρος/ ελευθερία για τον καθορισµό της πολιτικής / πολιτική δηµοκρατία εντός της κρίσης Κλειδί για την έξοδο από την κρίση είναι οι ευρωπαϊκές πολιτικές. Οι συσχετισµοί δεν µας ευνοούν, µε την έννοια ότι δε αναλαµβάνονται οι αναγκαίες µεγάλες πρωτοβουλίες για την αντιµετώπιση της κρίσης.είµαστε µέρος της πανευρωπαϊκής προσπάθειας για αλλαγή των πολιτικών στην Ευρώπη και ταυτόχρονα πρέπει να διαµορφώνουµε πολιτική σε εθνικό επίπεδο και για όσο διάστηµα οι συσχετισµοί δεν αλλάξουν ριζικά. εν είναι αποδεκτό όµως οι πολιτικές που ασκούνται να ορίζονται από το eurogroup, να παραδίδονται όλα στη στενή δηµοσιονοµική προσέγγιση. Το οποίο βεβαίως επηρεάζεται καθοριστικά από τη Γερµανία. Η οποία αποφασίζει πράγµατι δηµοκρατικά µε πολύ συχνές συνεδριάσεις του κοινοβουλίου της για όλα τα κρίσιµα θέµατα. Ταυτόχρονα έχει δοθεί υπερεξουσίες στην τρόικα, η οποία απαιτεί να έχει δικαιοδοσία έγκρισης για το σύνολο των µέτρων. Η δηµοκρατία όµως δεν τεµαχίζεται. Η Ε.Ε δεν έχει προοπτική µε κρατικό ηγεµονισµό και διαδικασία επανεθνικοποίησης. Εµείς αντιτάσσουµε τη δυναµική της δηµοκρατικής εµβάθυνσης και της πολιτικής ενοποίησης της Ένωσης µε κατεύθυνση την οµοσπονδιακή συγκρότηση. Άµεσος στόχος θεωρούµε ότι πρέπει να είναι Συντεταγµένη απεµπλοκή από το µνηµόνιο στο θεσµικό επίπεδο. Είναι απαραίτητο να υπάρξει ένας νέος τύπος σχέσης - κατά το πρότυπο συνεργασίας µε άλλες χώρες που θα επιτρέπει στην ελληνική κυβέρνηση να σχεδιάζει και να εφαρµόζει µε πολιτική αυτονοµία µέτρα και ρυθµίσεις για την επίτευξη των στόχων που έχουν συµφωνηθεί. Τα δε θεσµικά όργανα της Ε.Ε να παρακολουθούν την κάλυψη των στόχων και να διεξάγουν πιλοτικούς ελέγχους. Πρόσφατα ο Χάνες Σβόµποντα επικεφαλής της οµάδας των Σοσιαλιστών και ηµοκρατών του Ευρωκοινοβουλίου ζήτησε να αντικατασταθεί η τρόικα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία υπό τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αναλάβει την ευθύνη των προγραµµάτων διάσωσης. 2) Η ΗΜΑΡ και οι αλλαγές στη χώρα Η χώρα πρέπει να προχωρήσει σε δοµικές αλλαγές. Είναι αναπόφευκτες. εν υπάρχει περιθώριο για στασιµότητα. Όµως οι αλλαγές δεν µπορεί να οδηγήσουν σε διατήρηση των παθογενειών. Οι αλλαγές δεν πρέπει να οδηγήσουν στον καθορισµό των κοινωνικών σχέσεων µε αρνητικό τρόπο. Σε βάρος των πολλών µέσα από µια πολιτική νεοφιλελεύθερης αποδόµησης. Οι αλλαγές δεν πρέπει να οδηγούν τη χώρα σε µακροοικονοµική και τεχνολογική υστέρηση. Το πού όµως θα οδηγηθούν τα πράγµατα καθορίζεται από το χαρακτήρα των αλλαγών. Για αυτό µια γενικόλογη συζήτηση για µεταρρυθµίσεις είναι ελλιπής και αποπροσανατολιστική. Μεταρρυθµίσεις προτείνουν πάρα πολλοί και καλύπτουν ένα ευρύ πολιτικό φάσµα. Μεταρρύθµιση είναι και η κατάργηση κάθε ρύθµισης στις εργασιακές σχέσεις. Η κατάργηση του δικαίου περιβάλλοντος.
Τι έγινε όµως στην πράξη τα τελευταία χρόνια ; Η πολιτική των µνηµονίων αποδείχθηκε οικονοµικά αναποτελεσµατική και κοινωνικά άδικη. Εµείς δεν εγκρίναµε και δεν ψηφίσαµε τα µνηµόνια διότι βλέπαµε ότι η συνταγή οδηγεί σε ανακύκλωση της κρίσης και µεγέθυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Οι µεταρρυθµίσεις που προωθούνται σήµερα προσδιορίζουν τις τάσεις και τους συσχετισµούς του µέλλοντος, µε τρόπο αρνητικό για τις κοινωνικές δυνάµεις της εργασίας, της µικροµεσαίας επιχειρηµατικότητας καθώς και για τη νέα γενιά. ικός µας στόχος είναι η πραγµατοποίηση δηµοκρατικών προοδευτικών µεταρρυθµίσεων, που θα υπερβαίνουν το διαχωρισµό «αλλαγές µε το µνηµόνιο ή στασιµότητα µε την αντιµνηµονιακή πολιτική» και θα στοχεύουν: Στην αντιµετώπιση των παθογενειών χωρίς µετακύληση των βαρών στους πολίτες - ειδικά τους αδύναµους και µε αποτροπή της αναπαραγωγής τους. Στην ένταξη της χώρας σε µια πορεία βιώσιµης ανάπτυξης µε µείωση των ανισοτήτων και εµβάθυνση της δηµοκρατίας. Οι µεταρρυθµίσεις αυτές, θα προωθούνται µε δηµοκρατική µέθοδο και εφαρµογή των κανόνων του κράτους δικαίου. Υποστηρίζουµε µια µια διαφορετική πολιτική εξόδου από την κρίση που θα διασφαλίζει την ευρωπαϊκή προοπτική, µε όρους δηµοκρατίας και κοινωνικής συνοχής και θα ανασυγκροτεί τη χώρα σε προοδευτική κατεύθυνση. Η πρόταση της ηµοκρατικής Αριστεράς στο σύνολο της καλύπτει τα 3 πεδία που πρέπει να λειτουργούν ταυτόχρονα. Πρώτο πεδίο Συγκεκριµένα το πρώτο πεδίο είναι οι προτεραιότητες εθνικής σηµασίας στις οποίες πρέπει να υπάρξουν ευρύτερες συµπαρατάξεις είναι: Συµµετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση µε αγώνα για αλλαγή των πολιτικών έναντι της ελληνικής κρίσης. Αποτροπή ανθρωπιστικής κρίσης. Αντιµετώπιση του Ναζιστικού µορφώµατος της Χρυσής Αυγής. Αναβάθµιση των πολιτικών λειτουργιών και της διακυβέρνησης. Υλοποίηση λειτουργικών και τεχνολογικών εκσυγχρονισµών. εύτερο πεδίο Το δεύτερο πεδίο είναι η ουσιαστική πολιτική επαναδιαπραγµάτευση για ένα νέο πλαίσιο εξόδου από την κρίση. Η χώρα πρέπει να επαναδιαπραγµατευθεί και να πετύχει µια νέα ολοκληρωµένη συµφωνία µε τους εταίρους ώστε να αντικατασταθεί το µνηµόνιο µε ένα σύµφωνο ανάπτυξης µε απασχόληση και κοινωνική συνοχή. Κύριοι στόχοι της διαπραγµάτευσης είναι : Μας λένε : Γίνεστε δύναµη αντιµνηµονικής ρητορείας. Απαντάµε: Υποστηρίζουµε την δηµοσιονοµική εξυγίανση µε άλλα µέσα, σε σύνδεση µε την ανάπτυξη και την κοινωνική προστασία. Πιστεύουµε ότι είναι πολιτικά λανθασµένη µια δήθεν µεταρρυθµιστική προσήλωση που επιδεικνύει ζήλο για το πρόγραµµα προσαρµογής σε πεδία που ακόµη και εµπνευστές του παραδέχονται λάθη, παραλείψεις και σηµαντικές αστοχίες. Ουσιαστική µείωση του χρέους Ουσιαστική µείωση του χρέους και των επιβαρύνσεων του, πράξη που θα συµβάλλει και στην κάλυψη του χρηµατοδοτικού κενού και στη δηµιουργία προϋποθέσεων ανάπτυξης. Η προσπάθεια αποµείωσης του χρέους µόνο µέσω της δηµοσιονοµικής προσαρµογής δεν µπορεί να τελεσφορήσει. Στην κατεύθυνση αυτή ένα πλέγµα εργαλείων πρέπει να χρησιµοποιηθεί ώστε να έχουµε ουσιαστική µείωση του χρέους.
Ενίσχυση µε ένα ισχυρό πρόγραµµα αναπτυξιακών παρεµβάσεων µε υψηλό πολλαπλασιαστή εισοδήµατος και καλή συσχέτιση µε τη δηµιουργία θέσεων εργασίας. Ένα πρόγραµµα που θα στηριχθεί σε ευρωπαϊκούς πόρους και στη µόχλευση πόρων του ιδιωτικού τοµέα. Ένα πρόγραµµα ικανό να προκαλέσει την επανεκκίνηση και το πέρασµα της οικονοµίας σε διατηρήσιµους ρυθµούς ανάπτυξης. Τρίτο πεδίο Τρίτο πεδίο είναι η προώθηση ενός προοδευτικού προγράµµατος ανασυγκρότησης της χώρας δεν είναι πολιτικά και κοινωνικά απροσδιόριστο. Το δικό µας πρόγραµµα ανασυγκρότησης έχει κοινά αλλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά από το σχέδιο της Ν. όπως και του ΣΥΡΙΖΑ. Ενδεικτικά στο θέµα της ανάπτυξης εµείς θέτουµε προτεραιότητες όπως η δηµιουργία νέων και µε προοπτικές διατήρησης θέσεων εργασίας, η αποκατάσταση των εργασιακών σχέσεων και η αύξηση της αµοιβής της εργασίας, η συµβατότητα µε το περιβάλλον, η διάχυση των ωφελειών στους συντελεστές και όχι η ευνοιοκρατία, ο ενεργός ρόλος του κράτους µε µετασχηµατισµό του σε κράτος που θα έχει ρυθµιστικό ρόλο και θα παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Ο ενισχυµένος ρόλος του ιδιωτικού τοµέα. Άλλοι βασικοί άξονες του σχεδίου ανασυγκρότησης είναι: Εξυγίανση του πολιτικού συστήµατος και δηµοκρατική µεταρρύθµιση του κράτους. ηµιουργία ενός δικτυού κοινωνικής στήριξης των αδύναµων, λήψη εκτεταµένων µέτρων υποστήριξης των ανέργων, κατοχύρωση της πρόσβασης όλων στην υγεία, Κατοχύρωση του δικαιώµατος στην παιδεία για όλους. Αλληλεγγύη γενεών, ανατροπή του αποκλεισµού της νέας γενιάς, από την εργασία, την ασφάλεια και τον πολιτισµό. 36 συγκεκριµένες θέσεις περιλαµβάνονται στο παράρτηµα των θέσεων επικαιροποιώντας µε στόχο την επικαιροποίηση των προγραµµατικών µας προτάσεων. 3) Η ΗΜΑΡ και η συµµετοχή στην κυβένρηση. Η δηµοκρατική αριστερά µέρος των λύσεων Η συµµετοχή είναι κίνηση µεγάλης εµβέλειας και στρατηγικής σηµασίας, και αλλαγή του παραδείγµατος. Ανοίξαµε νέο κεφάλαιο στις κοµµατικές σχέσεις. Και στο ρόλο της Αριστεράς. Εκτιµήσεις για τη συµµετοχή στην κυβέρνηση Με τη συµµετοχή µας στην κυβέρνηση τον Ιούνιο 2012 συµβάλαµε καθοριστικά, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση της χρηµατοδότησης, η µείωση του χρέους και η πολιτική δέσµευση των εταίρων για παραµονή της χώρας στο ευρώ. Ταυτόχρονα δώσαµε τη µάχη για την αλλαγή του χαρακτήρα της δηµοσιονοµικής προσαρµογής, χωρίς η Ν. και το ΠΑΣΟΚ να έχουν την ίδια στάση σε πολλές περιπτώσεις. Αποκρούσαµε ανορθολογικές απαιτήσεις της τρόικας και υπερασπιστήκαµε το κράτος δικαίου. Ξεκινήσαµε ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές στη δηµόσια διοίκηση Προετοιµάσαµε την ψήφιση του αντιρατσιστικού νοµοσχεδίου και αναµορφώσαµε τον κώδικα περί ναρκωτικών µε στροφή στην θεραπευτική αντιµετώπιση. Η συµµετοχή µας στην κυβέρνηση ανέδειξε ορισµένες παραµέτρους, κρίσιµες για το µέλλον, για την ίδια την «κυβερνώσα αριστερά», όπως: Οι κυβερνήσεις συνεργασίας δεν έχουν ακόµη κατανοηθεί από το σύνολο του πολιτικού συστήµατος. Η συνεργασία προϋποθέτει προγραµµατική σύγκλιση και εφαρµογή των συµφωνιών. Οι συσχετισµοί κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης είναι κοµβικό ζήτηµα.
Η επιτυχής ανταπόκριση της ΗΜΑΡ στο ρόλο κυβερνητικού εταίρου, προϋποθέτει την αναβάθµιση των ικανοτήτων του κόµµατος για επεξεργασία και προώθηση τεκµηριωµένων εξειδικευµένων πολιτικών. Η επιλογή της Ν. να µετατρέψει την κυβέρνηση σε µονοκοµµατική και να αρνείται τις προτάσεις της ΗΜΑΡ, δηµιούργησε µια κατάσταση στην οποία η παραµονή µας στην κυβέρνηση ισοδυναµούσε µε απλή στήριξη χωρίς ουσιαστικό αντίκρισµα στις εφαρµοζόµενες πολιτικές. Για αυτό πιστεύουµε ότι όσο σωστή ήταν η επιλογή συµµετοχής στην κυβέρνηση άλλο τόσο σωστή ήταν η άρνηση να συναινέσουµε σε µια συντηρητική µετάπτωση της. Απάντηση στην κριτική για τη στάση µας µετά την αποχώρηση από την κυβέρνηση Η θέση µας είναι ότι η αποχώρηση µας από την κυβέρνηση δεν µεταβάλλει τη στάση ευθύνης που έχουµε έναντι της χώρας, ούτε ισοδυναµεί µε αποχώρηση από την προσπάθεια υπέρβασης τη κρίσης. Οι σύντροφοι που καταθέτουν την τροπολογία ασκούν κριτική στο κόµµα ότι η «η πολιτική της ΗΜΑΡ έκτοτε είναι αντιφατική, αναποτελεσµατική, πολιτικά αµφίθυµη, επικοινωνιακά ενοχική και δυσδιάκριτη». Επισηµαίνουµε τα εξής: Είναι ευκόλως διακριτή η τοποθέτηση µε τη λογική άσπρο µαύρο, µνηµόνιο αντιµνηµόνιο. Εµείς θέλουµε να εργασθούµε σε άλλη κατεύθυνση των προοδευτικών λύσεων εντός της κρίσης και µε εξωτερικούς περιορισµούς. Έχουµε ψηφίσει µετά την αποχώρηση µας αρκετά νοµοσχέδια και άρθρα, δείχνοντας εµπράκτως ότι δεν έχουµε τη λογική της αντιπολίτευσης της άρνησης. Για τη θέση ότι η ΗΜΑΡ αποχώρησε µε λάθος τρόπο, λάθος χρόνος και λάθος θέµα. Ας είµαστε ειλικρινείς. Όσοι το λένε εννοούν ότι έπρεπε να παραµένουµε µέσα στην κυβέρνηση ανεξαρτήτως της πολιτικής που εφαρµόζεται. Προφανώς δεν θα συµφωνούσαν να φεύγαµε και σε επόµενο χρόνο για άλλο θέµα π.χ για τα φορολογικά ή τις επόµενες οριζόντιες απολύσεις. Οι ασκούντες κριτική για την περίοδο συµµετοχής της ΗΜΑΡ στην κυβέρνηση δεν κατέθεσαν ποτέ µια πρόταση που θα ενδυνάµωνε τη ΗΜΑΡ και θα καθιστούσε τη συµµέτοχη της στο κυβερνητικό σχήµα πιο αποδοτική. εν πρότεινα κάτι διαφορετικό από το µνηµόνιο ούτε στο επίπεδο της εφαρµογής πολιτικής. 4) Συγκρότηση του τρίτου πόλου Στόχος αυτού του πολιτικού σχεδίου δεν είναι η κοµµατική αναπαραγωγή. Πρόκειται για πρόταση που απαντά στο πρόβληµα του διχαστικού «διπολισµού» που προωθείται από τη Ν και το ΣΥΡΙΖΑ, και υπερβαίνει την κρίση της «παραδοσιακής κεντροαριστεράς». Είναι ένα εγχείρηµα άρρηκτα συνδεδεµένο µε την κοινωνική και πολιτική πραγµατικότητα και την πορεία της χώρας. Ο τρίτος πόλος έχει ως πολιτική βάση την αντιπαράθεση µε τις συντηρητικές πολιτικές της κυβέρνησης και µε τον αριστερό λαικισµό του ΣΥΡΙΖΑ. Ο τρίτος πόλος δεν θα περιοριστεί σε ένα συµπληρωµατικό ρόλο προς τις άλλες δύο δυνάµεις ή σε ένα εκλογικό αριθµητικό στήριγµα της εκάστοτε πλειοψηφίας. Μια τέτοια
απονευρωµένη, ασπόνδυλη και χωρίς διακριτό στίγµα πολιτική παρουσία ενός ενδιάµεσου χώρου θα ακύρωνε το ίδιο το εγχείρηµα. Η πρόταση απευθύνεται σε όλες οι δυνάµεις του δηµοκρατικού σοσιαλισµού, της σοσιαλδηµοκρατίας, της πολιτικής οικολογίας και του προοδευτικού κέντρου. Απευθύνεται σε όλες τις πολιτικές δυνάµεις και τους πολίτες που δεν αποδέχονται την οπισθοδρόµηση της ελληνικής κοινωνίας. Σε όσους υποστηρίζουν τη διεύρυνση της δηµοκρατίας µε την οικονοµική, κοινωνική και πολιτική έννοια. Σε όσους απαιτούν ανανεωµένο κράτος πρόνοιας, σύγχρονες αναδιανεµητικές και προνοιακές πολιτικές, επαναθεµελίωση των κοινωνικών δικαιωµάτων. Σε όσους στοχεύουν σε µια ανοιχτή κοινωνία αλληλεγγύης. Σε όσους έχουν οικολογικές και περιβαλλοντικές θέσεις και διεκδικήσεις. Σηµαντικό συστατικό του εγχειρήµατος είναι η συµµετοχή δυνάµεων από την κοινωνία των ενεργών πολιτών, τους οµίλους προβληµατισµού και τα κοινωνικά κινήµατα. Σε αυτή την πολιτική συµπαράταξη ο κάθε συµµετέχων θα διατηρεί την αυτονοµία του. Η ΗΜΑΡ όχι µόνο δεν ρευστοποιείται, αλλά ενδυναµώνεται µε την ενίσχυση των σχέσεων µε συµµάχους και µε το µεγάλο άνοιγµα προς την κοινωνία. Η οργανωτική συγκρότηση θα κατοχυρώνει την ουσιαστική συµµετοχή των συµµετεχόντων στη διαµόρφωση της πολιτικής και στη λειτουργία του σχήµατος. Η ΗΜΑΡ θα πρωταγωνιστήσει σε αυτήν την προσπάθεια και θα αγωνιστεί µε συνέπεια, επιµονή και χωρίς ηγεµονισµούς για τη συγκρότηση της πολιτικής συµπαράταξης των δυνάµεων που θέλουν να εργασθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Ο τρίτος πόλος βεβαίως δεν θα µείνει εκτός λύσεων, αναµένοντας να γίνει πλειοψηφία. Όσο περισσότερο ενισχύεται τόσο µεγαλύτερη θα είναι η δυνατότητα παρέµβασής του στην πορεία των πολιτικών πραγµάτων. Αποκτώντας ισχυρή εκλογική δύναµη, θα λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγοντας για την κυβερνησιµότητα της χώρας, ανατρέποντας τις διληµµατικές επιλογές του νέου διπολισµού. Θα επιδιώξει να αποτελέσει συστατικό στοιχείο των κυβερνητικών λύσεων, να επηρεάσει ουσιαστικά και αποφασιστικά, προς όφελος της χώρας και της κοινωνίας, τις κυβερνητικές πολιτικές που θα ασκηθούν. Να επιδράσει στην τάση και τα χαρακτηριστικά όλου του πολιτικού φάσµατος, µετατοπίζοντας τον άξονα των εφαρµοζόµενων πολιτικών προς βιώσιµες, ρεαλιστικές και προοδευτικές λύσεις. Η µη αποδοχή της πρότασης να συµπλεύσουµε µε το ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο του τρίτου πόλου δεν προκύπτει από µια λογική περιχαράκωσης, αλλά από τα πολιτικά χαρακτηριστικά που πιστεύουµε ότι πρέπει να έχει αυτή η πολιτική συµπαράταξη. Η πολιτική πρακτική του ΠΑΣΟΚ και η επιλογή στρατηγικής σύµπλευσης µε τη Νέα ηµοκρατία εµποδίζει µια τέτοια «συγκατοίκηση». Η επιλογή συµπόρευσης θα άλλαζε τον πολιτικό χαρακτήρα και θα εξουδετέρωνε την πολιτική δυναµική του εγχειρήµατος. Οι διαφορές µας από την πρωτοβουλία των 58 Το ότι µπορούµε να συνεργαστούµε µε πολλούς από τους 58 δεν σηµαίνει ότι πρέπει να πάµε στο δρόµο των συνεργασιών µε τρίτους που µας δείχνουν οι 58. Βασικός στόχος της πρωτοβουλίας αυτής όπως φαίνεται από τον χρονικό ορίζοντα που θέτουν οι ίδιοι οι υπογράφοντες είναι η κοινή κάθοδος της ΗΜΑΡ µε το ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές. Πρόκειται για έναν στόχο µηχανιστικό που δεν λαµβάνει υπόψη πολιτικές παραµέτρους. εν τοποθετούνται ούτε αξιολογούν την κυβερνητική πολιτική. Η υστέρηση αυτή οφείλεται και στην αδιέξοδη πραγµατικότητα που θα προκύψει όταν η αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου θα πρέπει να συγκεραστεί µε πρόσκληση σε κόµµα εκτός κυβέρνησης ( ΗΜΑΡ) να ρευστοποιηθεί υπέρ ενός νέου σχήµατος στο οποίο θα συµµετέχει και κόµµα εντός κυβέρνησης(πασοκ).
5) Αναβάθµιση των λειτουργιών του κόµµατος. Η ηµοκρατική Αριστερά συγκροτείται ως κόµµα ανοικτό και δηµοκρατικό, που συνδυάζει τη συλλογικότητα µε την ατοµική ευθύνη στη λειτουργία και τη δράση. Επιδιώκει την ουσιαστική συµµετοχή των µελών της στη λήψη των αποφάσεων, στην επεξεργασία και την προώθηση της πολιτικής της. Κρίσιµα ζητήµατα για να διαδραµατίσει η ηµοκρατική Αριστερά το ρόλο που της αρµόζει είναι: Η ενίσχυση της πολιτικής λειτουργίας των οργάνων και των οργανώσεων. Η ενδυνάµωση της συλλογικότητας και της συµµετοχής των µελών στη λήψη των αποφάσεων, αξιοποιώντας και τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών. ενηµέρωση για όλα τα δεδοµένα, διαδικασίες από κάτω προς τα πάνω. Η αναβάθµιση των διαδικασιών παραγωγής πολιτικής σε σύνδεση µε τους φίλους και όλους τους ενδιαφερόµενους συνοµιλητές. Η ισχυροποίηση της δηµόσιας παρέµβασης και δράσης. Η σύνδεση του κόµµατος µε άνδρες και γυναίκες νεότερων ηλικιών.