Το ακριβές αντικείµενο της Επιτροπής προσδιορίστηκε ως εξής:

Το ακριβές αντικείµενο της Επιτροπής προσδιορίστηκε ως εξής: Η εξέταση των προτεινόµενων λύσεων για τη ιασύνδεση των Νησιών των Κυκλάδων Άνδρου, Τήνου, Μυκόνου, Πάρου και Νάξου µε το Εθνικό ιασυνδεδεµένο Σύστηµα και η υποβολή τελικών προτάσεων για την υλοποίηση του έργου Πιο συγκεκριµένα το αντικείµενο της Επιτροπής αναλύεται ως ακολούθως: Εξέταση και αντιµετώπιση λειτουργικών υποθέσεων και σεναρίων. Εξασφάλιση αξιόπιστης και απρόσκοπτης τροφοδότησης των νησιών για έναν εύλογο χρονικό ορίζοντα (25έτη). Αντιµετώπιση τεχνικών και λειτουργικών θεµάτων (θέµατα ηλέκτρισης καλωδίων και χειρισµών). Αξιοποίηση των υφιστάµενων εγκαταστάσεων, κυρίως των έργων υψηλού κόστους (υποβρύχια καλώδια). ιερεύνηση της διαθεσιµότητας και αξιοπιστίας του εξοπλισµού νέας τεχνολογίας καθώς και πόντισης καλωδίων. Προσδιορισµός του συνόλου του εξοπλισµού που θα απαιτηθεί και των χώρων εγκατάστασης αυτού. Αρχική εκτίµηση της χωροθέτησης των απαιτούµενων εγκαταστάσεων, προϋπόθεση που τίθεται από τους τοπικούς φορείς, προκειµένου να υπάρχει συναίνεση. Προσδιορισµός του κόστους έργων που θα απαιτηθούν και η αξιολόγηση της οικονοµικότητας του έργου. υνατότητα εκµετάλλευσης των προτεινόµενων λύσεων µε στόχο την απορρόφηση και αξιοποίηση των διαπιστωµένων δυνατοτήτων παραγωγής ενέργειας ήπιας µορφής που διαθέτουν τα νησιά των Κυκλάδων (εκµετάλλευση αιολικού δυναµικού και γεωθερµικού πεδίου Μήλου) Εκπρόσωποι των φορέων ορίστηκαν οι εξής: ΕΣΜΗΕ: Γιάννης Καµπούρης, Προϊστάµενος Υπηρεσίας Μελετών Ανάπτυξης Σταµατίνα Ευσταθίου, Ειδική Επιστήµων ΡΑΕ: Καθ. ΕΜΠ Μιχάλης Παπαδόπουλος, πρώην Μέλος και νυν συνεργάτης ΡΑΕ Νίκος Μπουλαξής, Ειδικός Επιστήµων ΕΗ: Αλβέρτος Μαΐσης, /ντής ΕΗ/ ΕΣΜ Γρηγόρης Αντωνόπουλος, /ντής ΕΗ/ Α Ι Γιώργος Γεωργαντζής, Βοηθός /ντής ΕΗ/ ΚΣ Επιπλέον, το έργο της Επιτροπής συνέδραµαν και τα εξής στελέχη των φορέων: ΕΣΜΗΕ: Αθανάσιος Κορωνίδης, /ντής ΕΣΜΗΕ/ ΣΣ ΡΑΕ: Γιώργος Πεπόνης, Μ. Ασλάνογλου, Κων/νος Περράκης, Ειδικοί Επιστήµονες ΕΗ: Νικόλαος. ρόσος, Βοηθός /ντής ΕΗ/ Α Ι Φώτης Καραγιάννης, Τοµεάρχης ΕΗ/ ΣΠ Σοφία Πολιτοπούλου, Τοµεάρχης ΕΗ/ ΣΠ Μανώλης Κορωνιωvτάκης, Τοµεάρχης ΕΗ/ ΝΕΜ ηµήτριος Ψυχογιός, Πέτρος Θεοδώρου, Ειδικοί Επιστήµονες Ειρήνη Λεωνιδάκη, Ειδική Επιστήµων ΕΗ/ Α Ι Ιωάννης Βογιατζάκης, πρώην /ντής ΕΗ/ ΜΚΜ ΕΜΠ: Σταύρος Παπαθανασίου, Λέκτορας 1

ΕΚΤΕΝΗΣ ΠΕΡ ΙΙΛΗΨΗ ΠΟΡ ΙΙΣΜΑΤΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ Το υπό εξέταση έργο διασύνδεσης των Κυκλάδων, από τη διερεύνηση που έγινε, προκύπτει ότι είναι το πρώτο στο είδος του διεθνώς, όσον αφορά το πλήθος των διασυνδεδεµένων νησιών, το πλήθος, το µήκος, το βάθος πόντισης και την απαιτούµενη ισχύ των καλωδίων διασύνδεσης, τις εφαρµοζόµενες τεχνολογίες κλπ. Ως σηµείο αποµάστευσης της ισχύος για την τροφοδότηση των Κυκλάδων επελέγη το Λαύριο. Η εναλλακτική δυνατότητα από Ν. Εύβοια θεωρήθηκε µη υλοποιήσιµη (κατά τη συνάντηση της Επιτροπής µε την οµάδα εργασίας για την ηλεκτρική ενέργεια υπό τον Υφυπουργό Ανάπτυξης, που έλαβε χώρα στις 16/2/2005), κυρίως λόγω των απαιτούµενων πολυδάπανων και αµφίβολων ως προς τη δυνατότητα αδειοδότησης και υλοποίησης έργων επί της Εύβοιας και δεν αναλύθηκε περαιτέρω. Οι µελέτες που εκπονήθηκαν αφορούν την τεχνικο-οικονοµική σκοπιµότητα διασύνδεσης των νησιών µε το Λαύριο µε µακροπρόθεσµο στόχο την εξασφάλιση της ασφαλούς και αξιόπιστης τροφοδότησης των νησιών από το Ε ΣΜ και τη δυνατότητα σταδιακής παύσης της λειτουργίας των υφιστάµενων Αυτόνοµων Σταθµών Παραγωγής (ΑΣΠ) µελλοντικά. Η διασύνδεση των νησιών θα υποκαταστήσει ενέργεια από πετρέλαιο µε ενέργεια από το Ε ΣΜ µε σηµαντικό οικονοµικό όφελος. Παράλληλα, θα επιτρέψει την απορρόφηση σηµαντικής αιολικής παραγωγής στα νησιά µε επιπρόσθετα οφέλη, καθώς και τη µελλοντική διασύνδεση της Μήλου για την αξιοποίηση του γεωθερµικού της δυναµικού. Στη συνέχεια παρατίθενται συνοπτικά τα κύρια συµπεράσµατα από τις εργασίες της Επιτροπής. 2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Από τη διερεύνηση των διαθέσιµων τεχνολογιών προκύπτουν τα ακόλουθα: 2.1. Υποβρύχια καλώδια Οι κυρίως διαθέσιµες τεχνολογίες καλωδίων αφορούν καλώδια πλήρωσης ελαίου (oil filled) και καλώδια µε πλαστική µόνωση XLPE. Τα καλώδια ελαίου έχουν πλήθος εφαρµογών και είναι µια ώριµη και ευρέως χρησιµοποιηµένη τεχνολογία που όµως παρουσιάζει τα µειονεκτήµατα του σηµαντικά µεγαλύτερου κόστους, των απαιτήσεων χώρου για την εγκατάσταση των υδραυλικών συστηµάτων, του µεγαλύτερου όγκου και βάρους (µε συνακόλουθες δυσκολίες κατά την πόντιση) και δευτερευόντως της αυξηµένης χωρητικής αντίδρασης (µε συνακόλουθα προβλήµατα αντιστάθµισης της παραγόµενης αέργου ισχύος). Οι λόγοι αυτοί περιορίζουν το µήκος των συνδέσµων σε 40-50 km. Από την άλλη µεριά, τα πλαστικά καλώδια µε µόνωση XLPE παρουσιάζουν τα πλεονεκτήµατα του µειωµένου κόστους, όγκου και βάρους, καθώς και απαιτούµενων χώρων στα σηµεία προσαιγιάλωσης. Επιπλέον, παρουσιάζουν σηµαντικά χαµηλότερη παραγωγή αέργου ισχύος. Πρόκειται για νέα σχετικά τεχνολογία για υποβρύχιες εφαρµογές, η οποία όµως έχει χρησιµοποιηθεί στην Ελλάδα (µε πολύ καλά αποτελέσµατα) σε υπόγειες εφαρµογές. ιεθνώς αναφέρονται περιορισµένες εφαρµογές της για υποβρύχιες διασυνδέσεις και σε µικρές αποστάσεις (έως 70km). Λόγω των προαναφερθέντων πλεονεκτηµάτων της, όλοι οι µεγάλοι κατασκευαστές καλωδίων αναπτύσσουν την τεχνολογία αυτή, η οποία φαίνεται ότι θα επικρατήσει στο µέλλον. Ωστόσο, ένα κρίσιµο θέµα, σε ότι αφορά τη δυνατότητα εγκατάστασης καλωδίων µόνωσης XLPE σε υποβρύχιες διασυνδέσεις µεγάλου µήκους, όπως αυτή που απαιτείται στην εν λόγω εφαρµογή (Λαύριο-Σύρος 2

της τάξης των 100km), είναι η συµπεριφορά των µη εργοστασιακών συνδέσµων σε υποβρύχιες εγκαταστάσεις. Για το λόγο αυτό και προς άρση της σχετικής ανησυχία που έχει εκφραστεί για το συγκεκριµένο θέµα σε περίπτωση που η διασύνδεση Λαύριο-Σύρος γίνει µε Ε.Ρ. προτείνεται να εξετασθεί η υλοποίησή της µε ενδιάµεσες στάσεις στα νησιά Κέα ή/και Κύθνο για την ελαχιστοποίηση του αριθµού των µη εργοστασιακών συνδέσµων στα υποβρύχια τµήµατα των καλωδίων και την κατανοµή των απαραίτητων συσκευών αντιστάθµισης κατά µήκος του καλωδίου µε προφανή λειτουργικά πλεονεκτήµατα. Τονίζεται ότι τα προϋπολογιζόµενα κόστη για τα υποβρύχια καλώδια πρέπει να θεωρούνται ενδεικτικά, δεδοµένου ότι δεν υπάρχει προγενέστερη εµπειρία. Ειδικά σε ότι αφορά τα υποβρύχια καλώδια, το κόστος τους εξαρτάται έντονα από πολλούς παράγοντες, όπως το βάθος πόντισης, ο αριθµός επισκέψεων των πλοίων πόντισης, κλπ. Σε κάθε περίπτωση πάντως, εκτιµάται (όπως προκύπτει από τη σχετική ανάλυση ευαισθησίας, Πιν. 17) ότι η αβεβαιότητα δεν θα επηρεάσει τη σχετική οικονοµικότητα των σεναρίων και τα τελικά συµπεράσµατα. 2.2. Τεχνικές διασύνδεσης ιερευνήθηκε εναλλακτικά η τεχνική δυνατότητα διασύνδεσης, είτε µε εναλλασσόµενο ρεύµα (Ε.Ρ.) είτε µε συνεχές (Σ.Ρ.) µε χρήση τεχνολογίας µετατροπέων πηγής τάσης (VSC s). Η διασύνδεση Ε.Ρ. και η παράλληλη λειτουργία της µε την υφιστάµενη διασύνδεση Ε.Ρ. από Εύβοια, είναι τεχνική απλή και δοκιµασµένη µε µεγάλη λειτουργική αξιοπιστία και εµπειρία λειτουργίας, παρουσιάζει µειωµένο κόστος, αλλά µειονεκτεί σε ότι αφορά τις απαιτήσεις αέργου αντιστάθµισης µε τις συνακόλουθες δυσκολίες ρύθµισης της τάσης. Η χρήση καλωδίων µόνωσης XLPE, λόγω της µειωµένης τους χωρητικότητας, περιορίζει σηµαντικά τις ανάγκες αέργου αντιστάθµισης και φαίνεται ότι θα επικρατήσει στο άµεσο µέλλον για διασύνδεση µε Ε.Ρ. σε µεγάλα µήκη. Ωστόσο απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση της εν λόγω τεχνολογίας για την άρση των επιφυλάξεων που αναφέρθηκαν, ενώ παραµένει το πρόβληµα της έλλειψης εφαρµογών σε µεγάλα µήκη (άνω των 70km). Σε ότι αφορά την τεχνική διασύνδεσης µε Σ.Ρ., για την εν λόγω εφαρµογή θεωρήθηκε κατάλληλη η τεχνολογία µε µετατροπείς νεώτερης γενιάς (πηγής τάσης µέσω Voltage Source Converters - VSC) µε χρήση ηλεκτρονικών διακοπτικών στοιχείων ισχύος (Transistors IGBT), δεδοµένου ότι η κλασσική τεχνολογία διασύνδεσης µε µετατροπείς φυσικής µεταγωγής (Line Commutated Converter, LCC) µε χρήση thyristors απαιτεί τη λειτουργία µονάδων παραγωγής εκατέρωθεν της διασύνδεσης, έχει σηµαντικά µεγαλύτερο κόστος αλλά και σηµαντικά µεγαλύτερες απαιτήσεις χώρων εγκατάστασης. Η τεχνική διασύνδεσης µε Σ.Ρ. µε χρήση VSC s παρέχει τη δυνατότητα τροφοδότησης ασθενών ή παθητικών δικτύων, όπως είναι επιθυµητό για την περίπτωση των Κυκλάδων, ενώ παρουσιάζει το πλεονεκτήµατα των µειωµένων απαιτήσεων χώρων εγκατάστασης. Θα πρέπει όµως να σηµειωθούν τα ακόλουθα µειονεκτήµατα: - Έχει τύχει πολύ λίγων πρακτικών εφαρµογών έως σήµερα, από τις οποίες µόνο µία εµφανίζει σηµαντικές οµοιότητες µε την περίπτωση των Κυκλάδων (παράλληλη λειτουργία συνδέσµου Σ.Ρ. µε Ε.Ρ.) - ιατίθεται από περιορισµένο αριθµό κατασκευαστών-προµηθευτών (ένας ή δύο). - Έχει σχετικά υψηλό προϋπολογιζόµενο κόστος, για το οποίο υπάρχουν αβεβαιότητες (τα θεωρούµενα στοιχεία κόστους είναι ενδεικτικά, καθώς στηρίζονται σε πληροφορίες από τους κατασκευαστές). Κατόπιν των παραπάνω, οι εναλλακτικές τεχνολογίες που θεωρήθηκαν στα σενάρια διασύνδεσης που παρουσιάζονται στη συνέχεια, αφορούν σε διασύνδεση Σ.Ρ. ή Ε.Ρ. µε χρήση καλωδίων XLPE. 3

3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ Θεωρήθηκε ένα πλήθος εναλλακτικών σεναρίων διασύνδεσης από τα οποία προκρίθηκαν και αναλύθηκαν σε βάθος τα ακόλουθα: 3.1. Εσωτερικές διασυνδέσεις 3.1.1. Περιγραφή των εναλλακτικών τοπολογιών εσωτερικής διασύνδεσης Θεωρήθηκαν οι ακόλουθες εναλλακτικές τοπολογίες διασύνδεσης: Τοπολογία 1 (Περιορισµός έργων µεταφοράς επί των νησιών) Κατασκευάζονται τέσσερις νέοι Υ/Σ 150/20kV στις νήσους Σύρο, Μύκονο, Πάρο και Νάξο, οι οποίοι διασυνδέονται µεταξύ τους µε υποβρύχια καλώδια 150kV είτε ακτινικά (4 1πολικά καλώδια Σύρος - Μύκονος και Σύρος - Πάρος - Νάξος, Σχήµα 1), είτε σε βρόχο (1 3πολικό καλώδιο Σύρος - Πάρος - Νάξος - Μύκονος - Σύρος, Σχήµα 1α), καθώς και µε την Εύβοια µέσω Άνδρου (1 3πολικό καλώδιο Σύρος - Άνδρος). Τοπολογία 2 (Περιορισµός έργων Υ.Τ. επί της Τήνου) (Σχήµα 2) Κατασκευάζονται τέσσερις νέοι Υ/Σ: 150/20kV σε Πάρο και Νάξο, 150/66/20kV στη Σύρο, 66/20kV σε Μύκονο και Τήνο. Ο Υ/Σ Τήνου συνδέεται µέσω νέων υπογείων τµηµάτων καλωδίων 66kV και των υφιστάµενων υποβρυχίων καλωδίων 66kV µε τους Υ/Σ Σύρου και Μυκόνου. Οι Υ/Σ 150/20kV Σύρου, Πάρου και Νάξου διασυνδέονται µεταξύ τους ακτινικά µε υποβρύχια καλώδια 150kV (4 1πολικά καλώδια Σύρος - Πάρος - Νάξος), καθώς και µε την Εύβοια µέσω Άνδρου (1 3πολικό καλώδιο Σύρος - Άνδρος). Τοπολογία 3 (Πλήρης αξιοποίηση υφιστάµενων επενδύσεων και ολοκλήρωση προγραµµατισµένων έργων) (Σχήµα 3) Κατασκευάζονται τέσσερις νέοι Υ/Σ: 150/20kV σε Πάρο και Νάξο, 150/66/20kV σε Σύρο και Τήνο, 66/20kV στη Μύκονο. Ο Υ/Σ Τήνου συνδέεται µε την Άνδρο µέσω νέας εναέριας Γ.Μ. 150kV, καθώς και µέσω νέων υπογείων τµηµάτων καλωδίων 66kV και των υφιστάµενων υποβρυχίων καλωδίων 66kV µε τους Υ/Σ Σύρου και Μυκόνου. Οι Υ/Σ 150/20kV Σύρου, Πάρου και Νάξου διασυνδέονται µεταξύ τους ακτινικά µε υποβρύχια καλώδια 150kV (4 1πολικά καλώδια και Σύρος - Πάρος - Νάξος). 4

ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σταθµός Παραγωγής Υποσταθµός (Υ/Σ) Γ.Μ. 400kV Γ.Μ. 150kV Καλώδιο 150kV Καλώδιο 66kV Γ.Μ. 20kV Σχήµα 1: Τοπολογία Εσωτερικής ιασύνδεσης 1 5

ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σταθµός Παραγωγής Υποσταθµός (Υ/Σ) Γ.Μ. 400kV Γ.Μ. 150kV Καλώδιο 150kV Καλώδιο 66kV Γ.Μ. 20kV Σχήµα 1α: Τοπολογία Εσωτερικής ιασύνδεσης 1 α 6

ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σταθµός Παραγωγής Υποσταθµός (Υ/Σ) Γ.Μ. 400kV Γ.Μ. 150kV Καλώδιο 150kV Καλώδιο 66kV Γ.Μ. 20kV Σχήµα 2: Τοπολογία Εσωτερικής ιασύνδεσης 2 7

ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σταθµός Παραγωγής Υποσταθµός (Υ/Σ) Γ.Μ. 400kV Γ.Μ. 150kV Καλώδιο 150kV Καλώδιο 66kV Σχήµα. 3: Τοπολογία Εσωτερικής ιασύνδεσης 3 8

3.1.2. Αξιολόγηση των εναλλακτικών τοπολογιών εσωτερικής διασύνδεσης Η λειτουργική διερεύνηση των πιο πάνω τοπολογιών διασύνδεσης κατέληξε στα ακόλουθα συµπεράσµατα: Και οι τρεις τοπολογίες διασύνδεσης εξασφαλίζουν την αξιόπιστη τροφοδότηση των νησιών και είναι λειτουργικά εφικτές. Η Τοπολογία 1 υπερέχει ως προς τα εξής: Οι εργασίες που θα απαιτηθούν επί των νησιών (εγκατάσταση Υ/Σ) είναι πολύ περιορισµένες (κυρίως σε σχέση µε την τοπολογία 3), και φαίνεται να έχουν την αποδοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης εφόσον εγκατασταθούν στις προτεινόµενες θέσεις, πράγµα που θα έχει ως συνέπεια την αποφυγή αντιδράσεων και καθυστερήσεων, µε συνακόλουθη αύξηση του κόστους. Τονίζεται πάντως ότι η καταλληλότητα των χώρων που έχουν προταθεί από τη Νοµαρχία Κυκλάδων χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Παρέχει εναλλακτικά την δυνατότητα δηµιουργίας βρόχου 150kV µεταξύ των νησιών Σύρου, Πάρου, Νάξου και Μυκόνου, µε χρήση τριπολικών καλωδίων, πράγµα το οποίο αφενός µειώνει σηµαντικά το κόστος, αφετέρου αυξάνει ακόµη περισσότερο την αξιοπιστία της τροφοδότησης. Η Τοπολογία 1 παρουσιάζει το µειονέκτηµα ότι αξιοποιεί µερικώς µόνο (υπό τάση 20kV) τα υποβρύχια καλώδια 66kV Τήνου-Σύρου και Τήνου-Μυκόνου, για την τροφοδότηση της Τήνου από Άνδρο, Σύρο και Μύκονο, διασφαλίζοντας πλήρως τον απρόσκοπτο εφοδιασµό του νησιού. Η Τοπολογία 3 (και λιγότερο η 2) υπερέχει ως προς τα εξής: Αξιοποιεί πλήρως (στην ονοµαστική τους τάση) τα υποβρύχια καλώδια 66kV Τήνου-Σύρου και Τήνου-Μυκόνου. Επιτρέπει την άµεση υλοποίηση των έργων επί της Τήνου (ανάλογα και µε την εξέλιξη της σχετικής εκκρεµοδικίας) και την τροφοδότηση των νησιών Σύρου, Τήνου και Μυκόνου (µέχρι το 2015), υπό την προϋπόθεση βεβαίως της εγκατάστασης των αδειοδοτηµένων πρόσθετων µονάδων. Το πρώτο στάδιο της διασύνδεσης (γραµµή 150 kv και υποσταθµός 150/20 kv επί της Τήνου) είναι ιδιαίτερα ώριµο, καθώς έχει συµπεριληφθεί στη ΜΑΣΜ 2005-2009. Η Τοπολογία 3 (και λιγότερο η 2) µειονεκτεί ως προς τα εξής Απαιτεί την εκτέλεση των προγραµµατισµένων έργων Υ.Τ. επί της Τήνου (Γ.Μ. 150kV) τα οποία συναντούν αντιδράσεις. Η τροφοδότηση µέσω δικτύου 66kV έχει περιορισµένες δυνατότητες οι οποίες εξαντλούνται περί το τέλος της περιόδου µελέτης. Αντίθετα, στην τοπολογία 1 οι δυνατότητες τροφοδότησης είναι κατά πολύ µεγαλύτερες. Σηµειώνεται ότι κατά την εκτίµηση της εξελίξεως των φορτίων θεωρήθηκε ότι ειδικά για τα νησιά Σύρο και Μύκονο θα υπάρξει σηµαντική µείωση του ρυθµού ανάπτυξης της ζήτησης λόγω κορεσµού των δραστηριοτήτων, εξέλιξη η οποία δεν είναι βέβαιο ότι θα συµβεί. Επιπλέον, ο µετασχηµατισµός τάσεων περιπλέκει την εκµετάλλευση του δικτύου και συνεπάγεται την αύξηση των απωλειών και των δαπανών συντηρήσεως, παράγοντες οι οποίοι δεν έχουν κοστολογηθεί. Από τη λειτουργική διερεύνηση των τοπολογιών διασύνδεσης και σύµφωνα µε τα ανωτέρω προκρίνεται η Τοπολογία 1 (ή 1α). Σηµειώνεται ότι η πορεία και τα προβλήµατα υλοποίησης του αρχικού σχεδιασµού του έργου κατά τη δεκαετία του 90, σε συνδυασµό µε τις τεχνολογικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα µέχρι σήµερα, οδηγούν σε αλλαγή του σχεδιασµού της διασύνδεσης ώστε να καλυφθούν οι σηµερινές και µελλοντικές ανάγκες των νησιών. Ειδικότερα, οι τοπικές συνθήκες που έχουν διαµορφωθεί ως αποτέλεσµα των αντιδράσεων και των σχετικών δικαστικών αποφάσεων, σε συνδυασµό µε τις τεχνολογικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα µέχρι σήµερα επιβάλουν την εγκατάσταση πρόσθετων 9

καλωδιακών εγκαταστάσεων στα νησιά για την κάλυψη των σηµερινών και µελλοντικών αναγκών, αφού ο αρχικός σχεδιασµός µε εναέριες γραµµές κατέστη αδύνατος και πλέον είναι ανεπαρκής για να καλύψει τη συνεχώς αυξανόµενη ζήτηση και οδηγούν αναπόφευκτα σε απαξίωση πολυδάπανων εγκαταστάσεων. Ωστόσο, η εµπειρία αυτή έδειξε ότι θα πρέπει, πριν την υλοποίηση νέων καλωδιακών διασυνδέσεων, να έχει εξασφαλιστεί πλήρως η δυνατότητα υλοποίησης των αναγκαίων εγκαταστάσεων επί των νησιών, άλλως θα επαναληφθεί η ίδια ιστορία µε τεράστιο αυτή τη φορά απωλεσθέν κόστος. 3.2. ιασύνδέση Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα Θεωρήθηκαν οι ακόλουθες τεχνικές για τη διασύνδεση Λαυρίου-Σύρου: 3.2.1. Περιγραφή των εναλλακτικών τρόπων διασύνδεσης Με σύνδεσµο Σ.Ρ. Κατασκευάζεται ένας σύνδεσµος Σ.Ρ µεταξύ Λαυρίου-Σύρου ισχύος 200ΜW και εγκαθίσταται ένας µετατροπέας Ε.Ρ./Σ.Ρ σε κάθε άκρο του (Λαύριο και Σύρος). Σε δεύτερο χρόνο κατασκευάζεται και δεύτερος σύνδεσµος Σ.Ρ µεταξύ Λαυρίου-Σύρου (καλώδιο Σ.Ρ. και ζεύγος µετατροπέων Ε.Ρ./Σ.Ρ). Μετά την κατασκευή του δεύτερου συνδέσµου είναι δυνατή η σταδιακή κατάργηση των ΑΣΠ, πλην του ΑΣΠ Μυκόνου για τις Τοπολογίες 2 και 3 (απαιτείται ενίσχυση του δικτύου 66kV). Με διασύνδεση Ε.Ρ. Εγκαθίσταται υποβρύχιο καλώδιο 150kV Ε.Ρ. µε µόνωση XLPE [εναλλακτικά 2 τριπολικά ή 4 µονοπολικά (3+1εφεδρικό) ονοµαστικής ικανότητας 390MVA]. Η διασύνδεση προτείνεται να πραγµατοποιηθεί µε ενδιάµεσες στάσεις στα νησιά Κέα ή/και Κύθνο για την ελαχιστοποίηση του αριθµού των µη εργοστασιακών συνδέσµων στα υποβρύχια τµήµατα των καλωδίων και την κατανοµή των απαραίτητων συσκευών αντιστάθµισης κατά µήκος του καλωδίου µε προφανή λειτουργικά πλεονεκτήµατα. Μετά την πραγµατοποίηση της διασύνδεσης Ε.Ρ. είναι δυνατή η σταδιακή κατάργηση των ΑΣΠ (πλήν του ΑΣΠ Μυκόνου για τις Τοπολογίες 2 και 3 όπου απαιτείται ενίσχυση του δικτύου 66kV). Εάν η κατασκευή του συνδέσµου Σ.Ρ ή της διασύνδεσης Ε.Ρ. µεταξύ Λαυρίου-Σύρου καθυστερήσει πέραν του έτους 2010, απαιτείται εγκατάσταση παραγωγής (+35MW) στα νησιά επιπλέον της αδειοδοτηµένης (25MW) και παραλληλισµός των ΑΣΠ, ανάλογα και µε την εξέλιξη των φορτίων. Η πρόσθετη αυτή ισχύς θεωρείται ως η µέγιστη που µπορεί να εγκατασταθεί στα νησιά σύµφωνα µε εκτιµήσεις της ΠΝ/ ΕΗ (υπό την προϋπόθεση της δυνατότητας επέκτασης των υφιστάµενων σταθµών Πάρου και Μυκόνου) και είναι ικανή να καλύψει τις ανάγκες των νησιών µέχρι το έτος 2015, µε βάση την εξέλιξη των φορτίων που έχει θεωρηθεί στα πλαίσια της παρούσας µελέτης. 3.2.2. Αξιολόγηση των εναλλακτικών τρόπων διασύνδεσης Η λειτουργική διερεύνηση των πιο πάνω τεχνικών διασύνδεσης κατέληξε στα ακόλουθα συµπεράσµατα: Η διασύνδεση Λαύριο-Σύρος είναι λειτουργικά εφικτή τόσο µε Ε.Ρ., όσο και µε Σ.Ρ. Η τεχνολογία Σ.Ρ παρουσιάζει το πλεονέκτηµα ότι εκτός από τη µεταφορά ισχύος για την κάλυψη των φορτίων, εξασφαλίζει µέσω των µετατροπέων Ε.Ρ./Σ.Ρ. και τη ρύθµιση των τάσεων στο διασυνδεδεµένο συγκρότηµα των Κυκλάδων. Κατά συνέπεια, η ανάγκη εγκατάστασης επιπλέον συσκευών αντιστάθµισης για ρύθµιση της τάσης περιορίζεται σηµαντικά. 10

Τονίζεται ωστόσο ότι η παράλληλη λειτουργία του συνδέσµου Σ.Ρ. µε την υφιστάµενη διασύνδεση µε την Εύβοια είναι εφικτή µόνο υπό την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζεται η αυτόµατη µεταγωγή του συνδέσµου από ρύθµιση ισχύος σε ρύθµιση συχνότητας σε περίπτωση απώλειας της διασύνδεσης µε την Εύβοια. Το σηµείο αυτό χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Η τεχνολογία Ε.Ρ. πλεονεκτεί ως προς τα εξής: Εµφανίζει µεγαλύτερη λειτουργική αξιοπιστία, λόγω της δυνατότητας παράλληλης λειτουργίας των διασυνδέσεων από Λαύριο και από Εύβοια σε κάθε περίπτωση. Η δυνατότητα κατάργησης των ΑΣΠ είναι δυνατό να εµφανιστεί σε νωρίτερο στάδιο (φάση B έναντι φάση Γ για την τεχνολογίας Σ.Ρ.). Συγκεκριµένα, σε περίπτωση διασύνδεσης µε Ε.Ρ. η αποξήλωση των ΑΣΠ είναι δυνατό να αρχίσει µετά την πραγµατοποίηση της διασύνδεσης, ενώ µε τη διασύνδεση Σ.Ρ. είναι αναγκαία η διατήρηση των ΑΣΠ µέχρι την κατασκευή και του δεύτερου συνδέσµου για λόγους εξασφάλισης λειτουργικής ευελιξίας και αξιοπιστίας στην περίπτωση διακοπής της λειτουργίας του συνδέσµου Λαύριο-Σύρος. Για την αποξήλωση του ΑΣΠ Μυκόνου απαιτείται ενίσχυση του δικτύου 66kV προς το τέλος της περιόδου µελέτης στις Τοπολογίες 2 και 3. Η τεχνολογία Ε.Ρ απαιτεί, ωστόσο, την εγκατάσταση επιπλέον στατών συσκευών αντιστάθµισης για τη ρύθµιση της τάσης στο συγκρότηµα των Κυκλάδων. Σε περίπτωση υλοποίησης της διασύνδεσης Ε.Ρ. Λαύριο-Σύρος, προτείνεται η εγκατάσταση ενδιάµεσων σταθµών στα νησιά Κέα ή/και Κύθνο, καθώς παρουσιάζει σηµαντικά πλεονεκτήµατα: Αίρει τους υφιστάµενους περιορισµούς µήκους πόντισης των καλωδίων Ε.Ρ. µε πλαστική µόνωση XLPE, καθώς συµβάλει στην ελαχιστοποίηση του αριθµού των µη εργοστασιακών συνδέσµων στα υποβρύχια τµήµατα των καλωδίων, Επιτρέπει την κατανοµή των απαραίτητων συσκευών αντιστάθµισης κατά µήκος του καλωδίου µε προφανή λειτουργικά πλεονεκτήµατα (αποτελεσµατικότερη και ασφαλέστερη αντιστάθµιση της παραγόµενης από τα καλώδια άεργης ισχύος και περιορισµός των απωλειών ισχύος) Καθιστά την εν λόγω λύση άµεσα υλοποιήσιµη. Επιτρέπει την τροφοδότηση από το Ηπειρωτικό Σύστηµα, εάν τούτο κριθεί αναγκαίο στο µέλλον, των νήσων Κέας, Κύθνου και Σερίφου µε κατασκευή Υ/Σ 150/20kV στην Κέα και διασύνδεση των νήσων Κύθνου και Σερίφου υπό Μ.Τ. 3.3. Χρονοπρογραµµατισµός Υλοποίησης Όσον αφορά το χρονικό προγραµµατισµό των έργων, αναλύθηκαν εναλλακτικά δύο περιπτώσεις: A. DC: Έτος 2010: Υλοποίηση των εσωτερικών διασυνδέσεων και του 1 ου συνδέσµου Σ.Ρ. Λαύριο-Σύρος. Μέχρι τότε απαιτείται η ένταξη των νέων αδειοδοτηµένων µονάδων (+24MW). Έτος 2020: Υλοποίηση 2 ου όµοιου συνδέσµου Σ.Ρ.. Μέχρι τότε η διατήρηση των τοπικών ΑΣΠ είναι απαραίτητη για λόγους εφεδρείας. Η αποξήλωσή των ΑΣΠ προβλέπεται ν αρχίσει µετά το 2020. ΑC: Έτος 2010: Υλοποίηση των εσωτερικών διασυνδέσεων και της διασύνδεση Ε.Ρ. Λαύριο Σύρος. Μέχρι τότε απαιτείται η ένταξη των νέων αδειοδοτηµένων µονάδων (+24MW). Η κατάργηση των ΑΣΠ µπορεί να αρχίσει µετά την υλοποίηση της διασύνδεσης (2010), µε βάση και την αποκτηθησόµενη λειτουργική εµπειρία. B. DC: Έτος 2010: Υλοποίηση των εσωτερικών διασυνδέσεων 11

Έτος 2015: Υλοποίηση του 1 ου συνδέσµου Σ.Ρ. Λαύριο-Σύρος. Μέχρι τότε απαιτείται η ένταξη των νέων αδειοδοτηµένων µονάδων (+24MW), αλλά και η ανάπτυξη νέων µονάδων (+35MW) στους υφιστάµενους ΑΣΠ εξαντλώντας τη σχετική δυνατότητα µε πρόσκτηση νέων οικοπέδων δίπλα στους σταθµούς Πάρου και Μυκόνου. Η υλοποίηση του 2 ου συνδέσµου Σ.Ρ. µετατοπίζεται προς το τέλος της περιόδου (έτος 2035). Μέχρι τότε η διατήρηση των τοπικών ΑΣΠ είναι απαραίτητη για λόγους εφεδρείας και η αποξήλωσή τους προβλέπεται ν αρχίσει µετά το 2035. ΑC: Έτος 2010: Υλοποίηση των εσωτερικών διασυνδέσεων Έτος 2015: Υλοποίηση της διασύνδεσης Ε.Ρ. Λαύριο Σύρος. Μέχρι τότε απαιτείται η ένταξη των νέων αδειοδοτηµένων µονάδων (+24MW), αλλά και η ανάπτυξη νέων µονάδων (+35MW) στους υφιστάµενους ΑΣΠ εξαντλώντας τη σχετική δυνατότητα µε πρόσκτηση νέων οικοπέδων δίπλα στους σταθµούς Πάρου και Μυκόνου. Η κατάργηση των ΑΣΠ µπορεί να αρχίσει µετά την υλοποίηση της διασύνδεσης (2015). Η διαφοροποίηση αυτή ως προς τον χρονοπρογραµµατισµό κρίθηκε σκόπιµη για τους ακόλουθους λόγους: Έως το έτος 2015 φαίνεται ότι η διασύνδεση από Εύβοια µπορεί να εξυπηρετήσει τα προβλεπόµενα φορτία των νησιών εφόσον έχουν κατασκευασθεί οι διασυνδέσεις µεταξύ τους και έχει εγκατασταθεί πρόσθετη ισχύς στους ΑΣΠ (25MW αδειοδοτηθέντα + 35MW µέγιστη δυνατότητα). Οι δε ΑΣΠ θα πρέπει να λειτουργούν παράλληλα µε το Σύστηµα. εδοµένου ότι τα φορτία των νησιών αφορούν κυρίως φορτία τριτογενή τοµέα, η πρόβλεψη της εξέλιξής τους είναι πολύ επισφαλής. Συνεπώς, σε περίπτωση που οι ρυθµοί αύξησης του φορτίου είναι µειωµένοι σε σχέση µε αυτούς που εξετάστηκαν στην παρούσα µελέτη, ενδεχοµένως να είναι δυνατή η χρονική µετάθεση επενδύσεων. Σε αντίθετη βέβαια περίπτωση θα απαιτηθεί περαιτέρω ενίσχυση των ΑΣΠ, πράγµα που δεν είναι εξασφαλισµένο. Το κόστος του συνδέσµου Λαύριο Σύρος αποτελεί ένα µεγάλο τµήµα του συνολικού κόστους (35-55% για λύση Σ.Ρ. και 30-35 % για λύση Ε.Ρ.). Συνεπώς, η καθυστέρηση πραγµατοποίησης του έργου αυτού ενδεχοµένως να αποκοµίσει οικονοµικό όφελος. Αναµένεται ότι θα έχουν ωριµάσει αρκετά οι προτεινόµενες νέες τεχνολογίες και θα έχει µειωθεί το κόστος τους. Επιπλέον θα έχουν αρθεί οι σηµερινές επιφυλάξεις των Υπηρεσιών της ΕΗ για τη προδιαγραφή των νέων τεχνολογιών, δεδοµένου ότι αναµένεται να υπάρχουν έως τότε περισσότερες διεθνείς αναφορές. Θα πρέπει να σηµειωθούν τα ακόλουθα: Για την εξασφάλιση λειτουργικής ευελιξίας αλλά και αξιοπιστίας, κυρίως σε περίπτωση καθυστέρησης στην κατασκευή της διασύνδεσης πέραν του έτους 2010, είναι αναγκαία η εξασφάλιση της παράλληλης λειτουργίας των υφισταµένων ΑΣΠ. Υπό τις συνθήκες αυτές κρίνεται ότι η αξιοπιστία της τροφοδότησης θα είναι µειωµένη. Η εγκατάσταση µονάδων στους ΑΣΠ Πάρου και Μυκόνου επιπλέον των αδειοδοτηµένων, που είναι απαραίτητη στον χρονοπρογραµµατισµό Β, δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι µπορεί να πραγµατοποιηθεί, καθώς απαιτεί επέκταση των σταθµών µε άρση υφιστάµενων απαγορευτικών διατάξεων (ΑΣΠ Πάρου) και ενδέχεται να προκαλέσει νέες αντιδράσεις. Οι νέες µονάδες µετά την αποξήλωσή τους προβλέπεται ότι θα είναι σε άριστη κατάσταση και να µεταφερθούν σε άλλα νησιά. 12

4. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ Το συνολικό κόστος κάθε σεναρίου παρουσιάζεται στον Πίνακα 1. Οι βασικές οικονοµικές παραδοχές και υποθέσεις που ελήφθησαν υπόψη για τους υπολογισµούς δίδονται αναλυτικά στο κείµενο της ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ. Από την επισκόπηση των αποτελεσµάτων της οικονοµικής ανάλυσης σε συνδυασµό µε τη λειτουργική αξιολόγηση προκύπτουν τα ακόλουθα συµπεράσµατα: Σε όλες τις περιπτώσεις η λύση του Ε.Ρ. για τη διασύνδεση Λαυρίου-Σύρου εµφανίζεται οικονοµικότερη. Επιπλέον, αποτελεί δοκιµασµένη τεχνική και αποτελεί τη λύση ελαχίστου ρίσκου, ενώ επιτρέπει την παύση λειτουργίας (κατάργηση) των ΑΣΠ σαφώς νωρίτερα από τη λύση Σ.Ρ. Σε περίπτωση υλοποίησης της διασύνδεσης Ε.Ρ. Λαύριο-Σύρος, η εγκατάσταση ενδιάµεσων σταθµών στα νησιά Κέα ή/και Κύθνο παρουσιάζει σηµαντικά πλεονεκτήµατα, καθώς Αίρει τους υφιστάµενους περιορισµούς µήκους πόντισης των καλωδίων Ε.Ρ. µε πλαστική µόνωση XLPE, καθώς συµβάλει στην ελαχιστοποίηση του αριθµού των µη εργοστασιακών συνδέσµων στα υποβρύχια τµήµατα των καλωδίων, Επιτρέπει την κατανοµή των απαραίτητων συσκευών αντιστάθµισης κατά µήκος του καλωδίου µε προφανή λειτουργικά πλεονεκτήµατα (αποτελεσµατικότερη και ασφαλέστερη αντιστάθµιση της παραγόµενης από τα καλώδια άεργης ισχύος και περιορισµός των απωλειών ισχύος) Καθιστά την εν λόγω λύση άµεσα υλοποιήσιµη. Επιτρέπει την τροφοδότηση από το Ηπειρωτικό Σύστηµα, εάν τούτο κριθεί αναγκαίο στο µέλλον, των νήσων Κέας, Κύθνου και Σερίφου µε κατασκευή Υ/Σ 150/20kV στην Κέα και διασύνδεση των νήσων Κύθνου και Σερίφου υπό Μ.Τ. Επιτρέπει την εκµετάλλευση και του αιολικού δυναµικού των νησιών Κέας ή/και Κύθνου. Ωστόσο η λύση αυτή αυξάνει τα έργα και το κόστος της διασύνδεσης. Όσον αφορά τις τοπολογίες των εσωτερικών διασυνδέσεων φαίνεται ότι έχουν παραπλήσιο κόστος, µε τα σενάρια που αναφέρονται στην τοπολογία 1 να είναι ελαφρώς οικονοµικότερα σε όλες τις περιπτώσεις. Παρόλα αυτά, δεδοµένης της µεγάλης αβεβαιότητας των στοιχείων κόστους για τις νέες τεχνολογίες, τα σενάρια αυτά από άποψη οικονοµικότητας χαρακτηρίζονται ως ισοδύναµα. Τα σενάρια που αναφέρονται στην Τοπολογία 1α όµως υπερτερούν τόσο λειτουργικά (µε κύρια σηµεία υπεροχής την αυξηµένη αξιοπιστία και καλύτερη ποιότητα τροφοδότησης), όσο και από περιβαλλοντική άποψη (καθώς περιορίζουν την περιβαλλοντική όχληση και πιθανότατα τις συνακόλουθες αντιδράσεις), καθώς και από οικονοµική άποψη αφού παρουσιάζουν πρόσθετο οικονοµικό όφελος της τάξεως των 15 εκ.. Η τελική δυνατότητα εγκατάστασης αιολικής παραγωγής στα νησιά των Κυκλάδων που διασυνδέονται δεν επηρεάζεται από το σχήµα που θα επιλεγεί για τη διασύνδεση. Σηµειώνεται ότι όλα τα σενάρια που εξετάστηκαν µπορούν να συνδυαστούν µε τη διασύνδεση της Μήλου για την αξιοποίηση του γεωθερµικού της δυναµικού. Η χρονική καθυστέρηση της ένταξης του συνδέσµου Λαυρίου-Σύρος (χρονοπρογραµµατισµός Β) δεν ενδείκνυται καθώς, παρά τη µετάθεση των επενδύσεων δεν προσφέρει οικονοµικό όφελος, ενώ παραµένει η µειωµένη αξιοπιστία εξυπηρέτησης των νησιών και απαιτείται η ένταξη πρόσθετων πέρα από τις αδειοδοτηµένες πετρελαϊκές µονάδες. Συµπερασµατικά, η λειτουργική και οικονοµική αξιολόγηση των επιµέρους λύσεων που εξετάστηκαν, µε βάση τα δεδοµένα που έχει η Επιτροπή στη διάθεσή της κατά την παρούσα φάση, συνηγορεί υπέρ της διασύνδεσης του Λαυρίου µε τη Σύρο µε Ε.Ρ. (ενδεχοµένως µε ενδιάµεσους 13

σταθµούς στα νησιά Κέα ή/και Κύθνο) κατά το έτος 2010. Οι εσωτερικές διασυνδέσεις θα πραγµατοποιηθούν κατά το ίδιο έτος σύµφωνα µε την Τοπολογία 1 ή 1α. 5. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Συνεκτιµώντας τα αποτελέσµατα των αναλύσεων, η Επιτροπή καταλήγει στα ακόλουθα συµπεράσµατα-προτάσεις: Για την ασφαλή και αξιόπιστη εξυπηρέτηση του φορτίου του Β/Α συγκροτήµατος των Κυκλάδων σε µακροπρόθεσµο ορίζοντα και µε βάση τις συνθήκες που έχουν διαµορφωθεί στα νησιά, είναι αναγκαία η διασύνδεσή τους µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα. Ως σηµείο αποµάστευσης της ισχύος για την τροφοδότηση των Κυκλάδων επελέγη το Λαύριο. Η εναλλακτική δυνατότητα από Ν. Εύβοια θεωρήθηκε µη υλοποιήσιµη κυρίως λόγω των απαιτούµενων πολυδάπανων και αµφίβολων ως προς τη δυνατότητα αδειοδότησης και υλοποίησης έργων επί της Εύβοιας και δεν αναλύθηκε περαιτέρω. Η διασύνδεση Λαύριο-Σύρος είναι τεχνικά εφικτή τόσο µε Ε.Ρ. όσο και µε Σ.Ρ. Με τα δεδοµένα που η Επιτροπή έχει στη διάθεσή της κατά την παρούσα φάση, και µε βάση τη λειτουργική και οικονοµική αξιολόγηση των πιθανών λύσεων που πραγµατοποιήθηκε, η λύση της διασύνδεσης του Λαυρίου µε τη Σύρο µε Ε.Ρ. (µε ενδιάµεσους σταθµούς στα νησιά Κέα ή/και Κύθνο) κατά το έτος 2010 και η πραγµατοποίηση των εσωτερικών διασυνδέσεων των νησιών Άνδρος, Σύρος, Μύκονος, Πάρος και Νάξος υπό τάση 150kV (σύµφωνα µε την Τοπολογία 1 ή 1α), φαίνεται να υπερέχει οικονοµικά και είναι ευκολότερη στην υλοποίησή της. Ωστόσο, προτείνεται όπως η τελική απόφαση ληφθεί σε µεταγενέστερο χρόνο και αφού διευθετηθούν περαιτέρω λειτουργικά θέµατα και ζητήµατα τεχνολογίας που αφορούν: τους πιθανούς τρόπους λειτουργίας και ελέγχου του συνδέσµου Σ.Ρ. ώστε να είναι εφικτή η παράλληλη λειτουργία του και το κλείσιµο βρόχου µε την υφιστάµενη διασύνδεση µε Εύβοια την εξέλιξη της τεχνολογίας των καλωδίων Ε.Ρ. µε µόνωση XLPE για διασυνδέσεις µεγάλου µήκους, προοπτική που φαίνεται πολύ πιθανή στο άµεσο µέλλον Ανεξάρτητα του προκρινόµενου σχήµατος διασύνδεσης, σε κάθε περίπτωση, πρέπει οπωσδήποτε να προηγηθούν τα προγραµµατιζόµενα έργα επί των νησιών (Υ/Σ, τερµατικά καλωδίων, υπόγεια καλώδια ή/και γραµµές µεταφοράς) και στη συνέχεια να γίνει η πόντιση των υποβρυχίων καλωδίων, ώστε να αποφευχθούν ενδεχόµενες καθυστερήσεις λόγω αντιδράσεων. Για τον περιορισµό των χώρων εγκατάστασης και της οπτικής όχλησης προτείνεται όπως οι νέοι Υ/Σ επί των νησιών να κατασκευαστούν ως κλειστού τύπου (GIS). Ο ακριβής χρόνος αποξήλωσης των ΑΣΠ θα αποφασιστεί στο µέλλον µε βάση την αποκτηθησόµενη λειτουργική εµπειρία. Θα πρέπει παράλληλα να αναλυθεί περαιτέρω η επίδραση της σύνδεσης των Κυκλάδων στο Ηπειρωτικό Σύστηµα και να ληφθούν τα αναγκαία µέτρα όσον αφορά: την απαιτούµενη πρόσθετη ισχύ παραγωγής (σύµφωνα µε υπολογισµούς της ΣΠ/ ΕΗ περί τα 100MW το 2014) την επίδραση στο Νότιο Σύστηµα (µε τα γνωστά προβλήµατα ευστάθειας τάσεων). Τέλος, η Επιτροπή προτείνει άµεσα τις ακόλουθες ενέργειες: Άµεση έναρξη ενεργειών για την εξασφάλιση των απαραίτητων χώρων και αδειοδοτήσεων για τα έργα επί των νησιών σύµφωνα µε τα ανωτέρω, καθώς όσο ταχύτερα ολοκληρωθεί η διασύνδεση τόσο το καλύτερο για την εξυπηρέτηση των νησιών και την εθνική οικονοµία. Καθορισµό του σχήµατος χρηµατοδότησης και εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων. Περαιτέρω διερεύνηση θεµάτων τεχνολογιών, κόστους και λειτουργίας της διασύνδεσης. 14

ιερεύνηση του τρόπου υλοποίησης του έργου. Συγκεκριµένα, είναι εξεταστέα η προκήρυξη του έργου µε βάση λειτουργική προδιαγραφή µε Ε.Ρ. ή Σ.Ρ. ώστε λόγω του ανταγωνισµού να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσµα από πλευράς λειτουργικών δυνατοτήτων και κόστους. Σενάριο Κόστος νέων εγκατ. [M ] Πίνακας 1: Συνολικό Κόστος Σεναρίων Κόστος ενέργειας από ΑΣΠ [M ] Κόστος ενέργειας από ιασ/µένο [M ] Χρέωση Ρύπων [M ] Χρέωση Σταθ. Κόστος Λ&Σ [M ] ΣΥΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ [M ] Α1-DC-XLPE 227.715 0 380.716 0 75.081 683.513 Α2-DC-XLPE 232.999 0 380.716 0 85.446 699.162 Α3-DC-XLPE 228.747 0 380.716 0 85.446 694.909 Α1-ΑC-XLPE 188.886 0 380.716 0 9.738 579.340 Α2-ΑC-XLPE 192.325 0 380.716 0 37.645 610.686 Α3-AC-XLPE 190.046 0 380.716 0 37.645 608.407 B1-DC-XLPE 205.102 1.332 379.817 2.986 124.372 713.609 B2-DC-XLPE 208.541 1.332 379.817 2.986 124.372 717.048 B3-DC-XLPE 208.236 1.332 379.817 2.986 124.372 716.744 B1-AC-XLPE 192.914 1.332 379.817 2.986 53.188 630.237 B2-AC-XLPE 198.327 1.332 379.817 2.986 99.217 681.680 B3-AC-XLPE 194.075 1.332 379.817 2.986 99.217 677.427 Τα µέλη της Επιτροπής: Ανάλυση: ΕΗ/ ΣΠ ΕΣΜΗΕ: Γιάννης Καµπούρης Σταµατίνα Ευσταθίου ΡΑΕ: Καθ. ΕΜΠ Μιχάλης Παπαδόπουλος, Νίκος Μπουλαξής ΕΗ: Αλβέρτος Μαΐσης Γρηγόρης Αντωνόπουλος Γιώργος Γεωργαντζής 15