Θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στον Άγιο Παύλο Βραζιλίας ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές Ιούλιος 2016 Συντάκτρια: Γεωργία Βελέντζα Γραμματέας ΟΕΥ Α Avenida Paulista 2073, Conj. Nacional, Horsa II, 23º andar - conj. 2303 CEP. 01311-940 São Paulo SP Τηλ.: +55 11 32831231, 32510675 Fax: +55 11 32621096 ecocom-spa@mfa.gr, www.agora.mfa.gr/br119

Πίνακας περιεχομένων Πλωτές εμπορευματικές μεταφορές... 1 Συνολική εμπορευματική κίνηση λιμανιών... 1 Θαλάσσιες μεταφορές μεγάλων αποστάσεων...2 Καμποτάζ...5 Αγορά υπηρεσιών μεταφορών από τη Βραζιλία...6 Σύνολο πληρωμών...6 Δραστηριότητα ελληνικής ναυτιλίας στη Βραζιλία...9 Περιορισμοί στις θαλάσσιες μεταφορές...9 Παράρτημα...10 Εμπορικές εκθέσεις...10 Marintec South America - Navalshore... 10 Rio Oil & Gas Expo and Conference... 10 Intermodal South America... 10 Κατάλογος φορέων...10 Βραζιλιανές πολιτείες και οι συντομογραφίες τους... 12 Κατάλογος πινάκων Πίνακας 1: Συνολική κίνηση λιμανιών Βραζιλίας (τόνοι)... 1 Πίνακας 2: Λιμάνια με τη μεγαλύτερη κίνηση, 2015... 1 Πίνακας 3: Κατεύθυνση εμπορίου μεγάλων αποστάσεων...2 Πίνακας 4: Είδος φορτίων μεγάλων αποστάσεων, 2015...3 Πίνακας 5: Κύρια εμπορεύματα μεγάλων αποστάσεων, 2015...3 Πίνακας 6: Κίνηση ανά είδος λιμανιών, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, 2015...4 Πίνακας 7: Εξαγωγική κίνηση ανά πολιτεία, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, 2015 (τόνοι)...4 Πίνακας 8: Εισαγωγική κίνηση ανά πολιτεία, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, 2015 (τόνοι)...5 Πίνακας 9: Είδος φορτίων καμποτάζ, 2015...5 Πίνακας 10: Κύρια εμπορεύματα καμποτάζ, 2015...5 Πίνακας 11: Κύρια σημεία φόρτωσης διαδρομών καμποτάζ, 2015...6 Πίνακας 12: Κύριοι προμηθευτές Βραζιλίας, α εξάμηνο 2015 (δολάρια ΗΠΑ)...7 Πίνακας 13: Κύριοι αγοραστές, α εξάμηνο 2015 (δολάρια ΗΠΑ)...8

Πλωτές εμπορευματικές μεταφορές Συνολική εμπορευματική κίνηση λιμανιών Σύμφωνα με τη Βραζιλιανή Αρχή Πλωτών Μεταφορών ANTAQ, το 2015 διακινήθηκαν μέσω των λιμανιών της Βραζιλίας 1 δισ. τόνοι εμπορευμάτων, αύξηση 4% σε σχέση με το 2014. Η αύξηση αυτή, εν μέσω οικονομικής ύφεσης, αποδίδεται στην υποτίμηση του ρεάλ που ευνόησε την εξαγωγή βασικών εμπορευμάτων και στην πολύ καλή αγροτική παραγωγή του έτους. Η τάση διατηρείται και το πρώτο τετράμηνο του 2016, καθώς καταγράφεται αύξηση 2,5% στη συνολική κίνηση των λιμανιών σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Πίνακας 1: Συνολική κίνηση λιμανιών Βραζιλίας (τόνοι) 1 2014 2015 1-4/2016 Δ15/14 Συνολική κίνηση λιμένων 968.872.333 1.008.031.179 316.675.128 4,04% Μεταφορές μεγάλων αποστάσεων 713.628.716 753.811.936 233.877.653 5,63% Καμποτάζ 211.758.215 210.910.445 67.127.027-0,40% Εσωτερικές πλωτές μεταφορές 38.902.226 38.524.419 14.321.119-0,97% Υποστήριξη θαλάσσιων μεταφορών 2.933.257 2.495.013 507.591-14,94% Λιμενική υποστήριξη 1.649.919 2.284.643 801.737 38,47% Το 2015, το 74% του μεταφορικού έργου αφορούσε μεγάλες αποστάσεις, 21% καμποτάζ και 5% εσωτερικές πλωτές μεταφορές. Σε κρατικά και ιδιωτικά λιμάνια αντιστοιχεί το 35% και 65% της κίνησης, αντίστοιχα. Η αύξηση σε σχέση με το 2014 ήταν της τάξης του 0,7% για τα κρατικά λιμάνια και 5,9% για τα ιδιωτικά. Λιμάνι Terminal Marítimo de Ponta da Madeira Πίνακας 2: Λιμάνια με τη μεγαλύτερη κίνηση, 2015 Κρατικό % στο % / Πολιτεία σύνολο Δ15/14 Ιδιωτικό Διαχείριση / χρήση Ελέγχεται από τη Vale. Χρησιμοποιείται για μεταφορά σιδηρομεταλλεύματος, Ι ΜΑ 12,4% 10,73% μαγγανίου, χαλκού και χυτοσιδήρου της εταιρίας, όπως και χυτοσιδήρου και σόγιας τρίτων. Ελέγχεται από τη Vale. Χρησιμοποιείται για μεταφορά σιδηρομεταλλεύματος, άνθρακα, σιτηρών, λιπασμάτων και υγρού χύδην φορτίου. Επιτρέπει την πρόσβαση πολύ μεγάλων πλοίων. Το μεγαλύτερο κρατικό λιμάνι της Βραζιλίας. Διαχείριση από CODESP (Companhia Docas do Estado de São Paulo). Διαχείριση από CDRJ (Companhia Docas Porto de Tubarão Ι ES 11,3% 3,50% Porto de Santos Κ SP 10,1% 8,01% Porto de Itaguaí Κ RJ 5,7% -10,25% Terminal Aquaviário de São Sebastião (Almirante Barroso) Ι SP 4,8% -8,10% do Rio de Janeiro). Ελέγχεται από την Transpetro, θυγατρική της Petrobras. Χρησιμοποιείται για 1 Εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά, πηγή για τα στατιστικά στοιχεία της ενότητας είναι η Βραζιλιανή Αρχή Πλωτών Μεταφορών ANTAQ. Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Αγίου Παύλου 1

Λιμάνι Κρατικό / Ιδιωτικό Πολιτεία % στο σύνολο % Δ15/14 Terminal de Ilha Guaíba Ι RJ 4,6% 15,09% Porto de Paranaguá Κ PA 4,1% -1,26% Terminal Aquaviário de Angra dos Reis Ι RJ 3,7% 5,93% Terminal Ponta Ubu Ι ES 2,6% 2,06% Porto do Rio Grande Κ RS 2,3% 2,15% Porto do Itaqui Κ ΜΑ 2,2% 21,01% Terminal Aquaviário de Madre de Deus Ι BA 2,0% -0,03% Suape Κ PE 2,0% 29,47% Λοιπά 32,2% Διαχείριση / χρήση μεταφορά πετρελαίου. Ελέγχεται από τη Vale. Χρησιμοποιείται για μεταφορά σιδηρομεταλλεύματος. Διαχείριση από APPA (Administração dos Portos de Paranaguá e Antonina) Ελέγχεται από την Transpetro, θυγατρική της Petrobras. Ελέγχεται από τη Samarco Mineração S/A, θυγατρική της Vale Διαχείριση από SUPRG (Superintendência do Porto de Rio Grande) Διαχείριση από EMAP (Empresa Maranhense de Administração Portuária) Ελέγχεται από την Transpetro, θυγατρική της Petrobras Διαχείριση από Complexo Industrial Portuário Governados Eraldo Gueiros Στο μεταφορικό έργο των εταιριών Vale (σιδηρομετάλλευμα και άλλα χύδην ξηρά και γενικά φορτία) και Petrobras (χύδην υγρά φορτία) θα πρέπει να αποδίδεται το μεγαλύτερο μέρος της κίνησης από ιδιωτικά λιμάνια και τερματικούς σταθμούς. Εμπορευματοκιβώτια και αγροτικά χύδην ξηρά φορτία διακινούνται κατά βάση μέσω κρατικών λιμανιών. Θαλάσσιες μεταφορές μεγάλων αποστάσεων Σχεδόν 754 εκ. τόνοι εμπορευμάτων διακινήθηκαν μέσω θαλάσσης από και προς τα βραζιλιανά λιμάνια το 2015, αποτέλεσμα που αντιπροσωπεύει το 3,8% της διεθνούς κίνησης δια θαλάσσης. Το μερίδιο των εισαγωγών στην κίνηση φορτίων σε μεγάλες αποστάσεις βαίνει μειούμενο στην παρούσα οικονομική συγκυρία για τη Βραζιλία. Αντίθετα, οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν περισσότερο από 80% της κίνησης, χάρη στην ώθηση που έδωσε η υποτίμηση του ρεάλ το 2015 και η αύξηση της παραγωγής ορυκτών και αγροτικών βασικών εμπορευμάτων. Πίνακας 3: Κατεύθυνση εμπορίου μεγάλων αποστάσεων 2014 2015 1-4/2016 Εξαγωγές από τη Βραζιλία 77,4% 81,0% 82,6% Εισαγωγές στη Βραζιλία 22,6% 19,0% 17,4% Με 76,5% της συνολικής κίνησης, τα ξηρά χύδην φορτία κυριάρχησαν στις θαλάσσιες μεταφορές μεγάλης απόστασης. Η κατηγορία διατηρεί σταθερά ανοδική πορεία από την έναρξη της χρονολογικής σειράς το 2010, ακολουθώντας την αύξηση παραγωγής και εξαγωγής βασικών εμπορευμάτων, αγροτικών και ορυκτών (σιδηρομετάλλευμα, σόγια, καλαμπόκι, κα). Υποχώρηση για πρώτη φορά καταγράφηκε τόσο στη μεταφορά χύδην υγρών φορτίων όσο και εμπορευματοκιβωτίων. Η συρρίκνωση των βραζιλιανών εισαγωγών ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και η υποχώρηση της δραστηριότητας της κρατικής 2

πετρελαϊκής Petrobras, εξηγούν τον περιορισμό της κίνησης των δύο αυτών κατηγοριών φορτίων. Η καλή επίδοση των γενικών φορτίων θα πρέπει να συνδέεται με την αύξηση εξαγωγής χυτοσιδήρου και κυτταρίνης. Με εξαίρεση την κίνηση εμπορευματοκιβωτίων και υγρών φορτίων, που θα εξαρτηθούν από την επίδοση της οικονομίας και της Petrobras, οι λοιπές κατηγορίες αναμένεται να συνεχίσουν αυξητικά και το 2016. Πίνακας 4: Είδος φορτίων μεγάλων αποστάσεων, 2015 Χύδην ξηρά φορτία Χύδην υγρά φορτία Εμπορευματοκιβώτια Γενικά φορτία % στο σύνολο 76,5% 8,9% 10,4% 4,1% % Δ 15/14 7,98% -6,20% -1,67% 11,97% Με 360 εκ. τόνους, αύξηση 6,5% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, το σιδηρομετάλλευμα ήταν το προϊόν που συνέβαλε περισσότερο στην κίνηση των λιμανιών. Στον πίνακα που ακολουθεί καταγράφονται τα εμπορεύματα που περισσότερο διακινήθηκαν μέσω θαλάσσης σε μεγάλες αποστάσεις το 2015, η κατάταξη των οποίων διατηρείται και κατά το πρώτο τετράμηνο του 2016. Σιδηρομετάλλευμα και αγροτικά προϊόντα αφορούν εξαγωγές. Ορυκτά καύσιμα και εμπορευματοκιβώτια απαντώνται και στις δύο κατευθύνσεις εμπορίου, ενώ τα λιπάσματα αφορούν εισαγωγές. Εμπόρευμα Πίνακας 5: Κύρια εμπορεύματα μεγάλων αποστάσεων, 2015 Εξαγωγές Εισαγωγές % στο % Εμπόρευμα σύνολο Δ15/14 Σιδηρομετάλλευμα 59,0% 6,55% Λιθάνθρακας και άλλα καύσιμα που προέρχονται από λιθάνθρακα % στο σύνολο % Δ15/14 15,9% 9,13% Σόγια 8,8% 22,17% Έλαια πετρελαίου ή από ασφαλτούχα ορυκτά 9,9% -14,35% Καλαμπόκι 4,9% 44,25% Ακατέργαστα έλαια πετρελαίου 9,4% -23,98% Ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο ή Κοντέινερς γενικής χρήσης 3,7% 1,79% τεύτλα (20'/8'6) ξηρού φορτίου 7,9% -20,06% Ακατέργαστα έλαια Κοντέινερς γενικής χρήσης 2,6% 24,76% πετρελαίου (40'/8'6) ξηρού φορτίου 7,9% -30,73% Πίτουρα και απορρίμματα εξαγωγής ελαίου σόγιας 2,3% 4,61% Καλιούχα λιπάσματα 5,7% -1,33% Κοντέινερς γενικής χρήσης (40'/8'6) ξηρού φορτίου 2,2% -17,92% Αζωτούχα λιπάσματα 4,3% -24,58% Κοντέινερς γενικής χρήσης Αέρια πετρελαίου και άλλοι 2,2% 0,71% (20'/8'6) ξηρού φορτίου αέριοι υδρογονάνθρακες 4,2% -14,55% Μεταλλεύματα αλουμινίου 1,5% 16,21% Σιτάρι και σιμιγδάλι 3,0% -18,23% Τεχνητό κορούνδιο 1,4% 3,34% Λιπάσματα ορυκτά ή χημικά 3,0% -5,22% Λοιπά 11,4% Οπτάνθρακας και ημιοπτάνθρακας 2,0% -4,00% Άλλα κοντέινερς γενικής χρήσης (40') ξηρού φορτίου 1,9% -10,45% Οπτάνθρακας πετρελαίου 1,7% -19,39% Καυστική σόδα 1,6% -1,92% Θείο 1,4% 5,23% Ψυχόμενα κοντέινερς 40'/8'6 1,3% -25,04% Άλλα κοντέινερς γενικής χρήσης (20') ξηρού φορτίου 1,2% -19,98% Κοντέινερς (40'/9'6) 1,2% - 3

Εμπόρευμα Εξαγωγές % στο σύνολο % Δ15/14 Εισαγωγές Εμπόρευμα % στο % σύνολο Δ15/14 Φωσφορικά άλατα ασβεστίου 1,1% 7,40% Λοιπά 15,4% Το 2015 το 66% των εξαγωγών πραγματοποιήθηκε από ιδιωτικά λιμάνια, ενώ μέσω των κρατικών έφτασε στη χώρα το 54,4% των εισαγωγών. Τα ποσοστά του πρώτου τετραμήνου 2016 είναι 64,6% και 56,1%, αντίστοιχα. Πίνακας 6: Κίνηση ανά είδος λιμανιών, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, 2015 % στο σύνολο % Δ15/14 Κρατικά λιμάνια 37,9% 0,50% Ιδιωτικά λιμάνια 62,1% 9,03% Σε τέσσερις πολιτείες αντιστοιχεί το 82% της εξαγωγικής κίνησης μεγάλων αποστάσεων: Espírito Santo 25%, Maranhão 23%, Rio de Janeiro 21% και São Paulo 12%. 70% της συνολικής εξαγωγικής κίνησης έχει προορισμό την Ασία, 17% την Ευρώπη και 10% την αμερικανική ήπειρο. Κύριοι ασιατικοί προορισμοί το 2015 ήταν Κίνα με το 41% της κίνησης, Ιαπωνία 6%, Μαλαισία 4%, Νότια Κορέα 3%, Φιλιππίνες και Ομάν από 2%. Στην Ευρώπη, Ολλανδία 6%, Ισπανία, Ιταλία και Γερμανία από 2%, Γαλλία, Βέλγιο και ΗΒ από 1%. Στην Αμερική, ΗΠΑ 6%, Αργεντινή και Καναδάς από 1%. Πίνακας 7: Εξαγωγική κίνηση ανά πολιτεία, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, 2015 (τόνοι) Πολιτεία Αφρική Κεντρική Βόρεια Νότια Αμερική Αμερική Αμερική Ασία Ευρώπη Ωκεανία Σύνολο ES 2.568.223 2.338.351 6.852.563 4.306.473 106.998.159 30.524.639 948 153.589.357 MA 761.604 61.925 3.110.204 535.108 108.952.893 25.228.910 138.650.643 RJ 246.667 1.150.379 5.776.832 2.064.191 111.012.251 9.958.958 130.209.277 SP 7.892.482 1.167.112 5.317.700 3.951.692 46.422.919 10.883.410 32.984 75.668.299 PR 2.408.481 367.137 581.622 697.401 18.289.909 5.874.636 31.781 28.250.966 PA 1.273.083 764.214 8.651.283 257.317 5.831.681 6.445.409 10.898 23.233.885 RS 561.298 450.432 776.856 1.129.986 16.160.804 3.742.347 209 22.821.932 SC 1.839.366 467.004 1.931.504 1.466.132 9.412.550 3.170.777 1.606 18.288.938 BA 121.538 1.460.870 980.099 507.104 3.188.037 2.334.914 1.137 8.593.698 AM 712.787 279.975 151.070 31.444 738.359 1.839.487 769 3.753.891 PE 161.259 418.787 153.332 182.068 172.318 319.965 15.114 1.422.844 RN 413.934 93.260 621.770 33.265 766 250.393 1.413.388 AL 267.718 194.377 27.000 345.182 484.230 29.480 1.347.987 AP 756.609 255.922 1.012.531 CE 10.226 5.691 152.359 38.852 123.493 364.167 868 695.656 SE 36.150 153.159 189.309 PB 5.611 44.550 50.161 RO 2.013 2.013 Σύνολο 19.238.666 9.025.136 35.257.183 15.230.045 428.442.080 101.875.873 125.794 609.194.776 Ως προς τις εισαγωγές, η κίνηση κατευθύνθηκε κατά σειρά στα λιμάνια των πολιτειών São Paulo (23%), Rio de Janeiro (12%), Espírito Santo (11%), Paraná, Rio Grande do Sul και Santa Catarina (από 9%), προερχόμενη κατά βάση από την αμερικανική ήπειρο (41%), την Ασία (22%) και την Ευρώπη (19%). 4

Πίνακας 8: Εισαγωγική κίνηση ανά πολιτεία, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, 2015 (τόνοι) Πολιτεία Αφρική Κεντρική Βόρεια Νότια Αμερική Αμερική Αμερική Ασία Ευρώπη Ωκεανία Σύνολο SP 5.721.447 737.778 7.184.086 4.227.211 7.345.992 6.956.876 729.305 32.902.695 RJ 853.708 200.587 4.042.483 1.365.941 7.173.680 2.421.530 1.308.999 17.366.927 ES 1.144.347 7.090 5.638.224 1.896.724 1.093.979 2.010.080 4.341.048 16.131.493 PR 823.469 275.037 2.832.409 1.311.002 3.506.011 4.178.831 18.001 12.944.760 RS 4.058.074 157.086 1.361.566 2.728.429 1.877.268 2.411.711 81.099 12.675.234 SC 1.679.097 229.349 1.913.511 2.124.946 4.149.624 2.533.751 95 12.630.374 BA 2.404.579 704.618 1.224.611 1.949.495 1.110.652 1.713.205 353 9.107.513 MA 422.273 60.729 2.128.815 1.792.855 1.803.912 1.624.001 7.832.585 CE 254.446 66.959 464.149 3.957.772 1.191.702 921.918 1.696 6.858.642 PE 291.469 180.309 2.580.967 904.037 1.374.197 1.004.531 1.914 6.337.424 PA 17.712 31.711 1.553.784 1.005.375 171.492 640.987 2.871 3.423.932 AM 6.306 41.978 545.777 87.818 1.123.848 354.165 5.971 2.165.863 SE 89.225 270.028 242.917 101.448 703.618 PB 268.986 238.361 726 79.785 587.859 AL 14.015 23.408 133.966 16.246 143.724 331.358 RN 19.473 41.472 183.668 49 32.274 276.936 AP 283 1.481 1.764 Σύνολο 17.780.167 2.712.706 32.074.559 24.150.517 31.939.378 27.130.298 6.491.351 142.278.977 Καμποτάζ Το 2015 σχεδόν 211 εκ. τόνοι εμπορευμάτων διακινήθηκαν σε εθνικές διαδρομές μέσω θαλάσσης. Τα υγρά χύδην φορτία, και δη τα προϊόντα πετρελαίου, κυριαρχούν στην κατηγορία. Η εικόνα είναι αντίστοιχη και το πρώτο τετράμηνο του 2016. Πίνακας 9: Είδος φορτίων καμποτάζ, 2015 Χύδην ξηρά φορτία Χύδην υγρά φορτία Εμπορευματοκιβώτια Γενικά φορτία % στο σύνολο 11,9% 78,1% 6,7% 3,3% % Δ 15/14-5,73% 3,20% 15,52% -7,03% Πίνακας 10: Κύρια εμπορεύματα καμποτάζ, 2015 Εμπόρευμα % στο % σύνολο Δ15/14 Ακατέργαστα έλαια πετρελαίου 62% 1,20% Έλαια πετρελαίου ή ασφαλτούχων ορυκτών, εκτός από ακατέργαστα 14% 8,02% Μεταλλεύματα αλουμινίου 9% -1,34% Κοντέινερς γενικής χρήσης (40'/8'6) ξηρού φορτίου 3% -13,23% Κοντέινερς γενικής χρήσης (20'/8'6) ξηρού φορτίου 3% 0,20% Ακατέργαστη ξυλεία 1% 21,22% Αέρια πετρελαίου και άλλοι αέριοι υδρογονάνθρακες 1% -16,75% Καυστική σόδα 1% 1,62% Χημικοί πολτοί ξύλου 1% -0,46% Πλατέα προϊοντα έλασης σιδήρου ή χάλυβα 1% -24,98% Τα κύρια σημεία φόρτωσης είναι τα πετρελαιοφόρα πεδία Campos και Santos. 5

Λιμάνι / σημείο φόρτωσης Πετρελαιοφόρο πεδίο Campos Πετρελαιοφόρο πεδίο Santos Πίνακας 11: Κύρια σημεία φόρτωσης διαδρομών καμποτάζ, 2015 Κρατικό % στο / Πολιτεία σύνολο Ιδιωτικό 40% 11% Vitória Κ ES 6% Προβλήτας Trombetas Ι PA 6% Santos Κ SP 4% Προβλήτας Juruti Κ PA 4% Suape Κ PE 3% Salvador Κ BA 3% Rio de Janeiro Κ RJ 2% Itaqui Κ MA 2% Διαχείριση / χρήση Το βασικό πετρελαιοφόρο πεδίο της Βραζιλίας σε παραγωγική λειτουργία. Διαχείριση Petrobras. Το μεγαλύτερο υπεράκτιο πετρελαιοφόρο πεδίο της Βραζιλίας. Διαχείριση Petrobras. Διαχείριση από CODESA (Companhia Docas do Espírito Santo) Διαχείριση από Mineração Rio do Norte S/A. Χρησιμοποιείται για μεταφορά βωξίτη. Το μεγαλύτερο κρατικό λιμάνι της Βραζιλίας. Διαχείριση από CODESP (Companhia Docas do Estado de São Paulo). Ποτάμιο λιμάνι. Διαχείριση από DNIT/AHIMOR. Χρησιμοποιείται για μεταφορά βωξίτη. Διαχείριση από Complexo Industrial Portuário Governados Eraldo Gueiros Διαχείριση από CODEBA (Companhia Docas do Estado da Bahia) Διαχείριση από CDRJ (Companhia Docas do Rio de Janeiro) Διαχείριση από EMAP (Empresa Maranhense de Administração Portuária) Αγορά υπηρεσιών μεταφορών από τη Βραζιλία Σύνολο πληρωμών Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Βραζιλίας, η δαπάνη της χώρας για υπηρεσίες εμπορευματικών μεταφορών, όλων των ειδών, βαίνει μειούμενη τα τελευταία χρόνια, τάση που διατηρείται και το πρώτο τρίμηνο του 2016. Έτσι, η δαπάνη το 2015 ανήλθε σε 4,2 δισ. δολάρια ΗΠΑ, μείωση 25% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, ενώ το πρώτο τρίμηνο φέτος καταγράφονται δαπάνες ύψους 793 εκ. δολαρίων, μείωση 33% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Το πρώτο εξάμηνο του 2015, που είναι και το τελευταίο για το οποίο υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία από το Υπουργείο Ανάπτυξης, Βιομηχανίας και Εξωτερικού Εμπορίου, η Βραζιλία πλήρωσε σχεδόν 9,9 δισ. δολάρια ΗΠΑ για τη μίσθωση ή ενοικίαση μηχανών και εξοπλισμού, μεγάλο μέρος του οποίου θα πρέπει να σχετίζεται με την εξόρυξη και μεταφορά πετρελαίου 2. Επίσης, πλήρωσε 2,5 δισ. δολάρια ΗΠΑ για την αγορά διεθνών υπηρεσιών πλωτών εμπορευματικών μεταφορών και 88 εκ. για συναφείς υποστηρικτικές υπηρεσίες. 2 Εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά, πηγή για τα στατιστικά στοιχεία της ενότητας είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης, Βιομηχανίας και Εξωτερικού Εμπορίου της Βραζιλίας. Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Αγίου Παύλου 6

Πίνακας 12: Κύριοι προμηθευτές Βραζιλίας, α εξάμηνο 2015 (δολάρια ΗΠΑ) Υπηρεσίες πλωτών εμπορευματικών μεταφορών Χώρα προέλευσης Αξία Μερίδιο Αριθμός αγοραστών Γερμανία 582.644.898 24% 1.047 ΗΠΑ 255.742.498 10% 1.120 Ολλανδία 250.882.078 10% 216 Ελλάδα 232.641.260 9% 49 Νορβηγία 166.961.728 7% 44 Ελβετία 162.692.322 7% 481 ΗΒ 159.306.181 6% 261 Δανία 117.263.889 5% 309 Κίνα 94.490.925 4% 2.230 Ιαπωνία 72.131.585 3% 422 Μίσθωση ή ενοικίαση μηχανών και εξοπλισμού Χώρα προέλευσης Αξία Μερίδιο Αριθμός αγοραστών Ολλανδία 5.387.574.402 58% 33 ΗΠΑ 1.585.477.465 17% 154 Νορβηγία 632.430.964 7% 12 Ουρουγουάη 375.217.937 4% 12 Γαλλία 333.678.516 4% 29 Αυστρία 266.610.835 3% 5 ΗΒ 225.356.892 2% 48 Ιρλανδία 143.584.543 2% 6 Λουξεμβούργο 140.621.373 2% 7 Ισπανία 40.880.363 0% 13 Ελλάδα 3.874.664 0,04% 4 Υπηρεσίες υποστήριξης πλωτών εμπορευματικών μεταφορών Χώρα προέλευσης Αξία Μερίδιο Αριθμός αγοραστών Κολομβία 49.241.488 56% 4 Αργεντινή 9.889.795 11% 21 ΗΠΑ 4.100.020 5% 78 Χιλή 3.886.286 4% 14 Γερμανία 3.780.556 4% 64 Ολλανδία 3.439.701 4% 15 Μεξικό 2.288.132 3% 13 Ουρουγουάη 2.092.246 2% 17 ΗΒ 1.816.651 2% 17 Κίνα 1.252.991 1% 171 Ελλάδα 49.788,73 0,1% 6 Με μερίδιο 24%, η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Βραζιλίας σε υπηρεσίες εμπορευματικών πλωτών μεταφορών. Ακολουθούν ΗΠΑ και Ολλανδία, καθεμιά με μερίδιο 10%, και η Ελλάδα με 9%. Υπάρχει σημαντική συγκέντρωση αγοραστών των ελληνικών υπηρεσιών πλωτών εμπορευματικών μεταφορών (49), ενώ για παράδειγμα, με συγκρίσιμη αξία εισπράξεων, οι υπηρεσίες της 7

Ολλανδίας αφορούν 216 αγοραστές και των ΗΠΑ 1.120. Επέκταση του πελατολογίου των ελληνικών εταιριών θα μπορούσε να βελτιώσει την ήδη σημαντική θέση που έχει κατακτήσει η ελληνική ναυτιλία στη Βραζιλία. Μεγαλύτερος αγοραστής διεθνών υπηρεσιών πλωτών εμπορευματικών μεταφορών είναι η πολιτεία Rio de Janeiro, με μερίδιο 41% στη συνολική σχετική δαπάνη της Βραζιλίας. Ακολουθεί η πολιτεία São Paulo με 31% και πολύ μεγαλύτερο αριθμό αγοραστών (1.372 έναντι 119 της RJ). Η πολιτεία Rio de Janeiro είναι επίσης ο σχεδόν αποκλειστικός μισθωτής μηχανών και εξοπλισμού, ενώ οι περισσότερες υπηρεσίες υποστήριξης αγοράζονται στην πολιτεία São Paulo. Πίνακας 13: Κύριοι αγοραστές, α εξάμηνο 2015 (δολάρια ΗΠΑ) Υπηρεσίες πλωτών εμπορευματικών μεταφορών Πολιτεία Αξία Μερίδιο Αριθμός αγοραστών RJ 1.011.388.441 41% 119 SP 786.035.673 31% 1.372 SC 138.237.785 6% 669 BA 131.066.235 5% 95 PR 111.875.904 4% 502 ES 76.326.211 3% 115 MG 51.465.973 2% 245 RS 43.023.396 2% 707 AM 41.611.457 2% 45 GO 28.951.039 1% 41 Μίσθωση ή ενοικίαση μηχανών και εξοπλισμού Πολιτεία Αξία Μερίδιο Αριθμός αγοραστών RJ 9.496.221.962 96% 71 SP 270.775.499 3% 136 MG 152.872.071 2% 15 Υπηρεσίες υποστήριξης πλωτών εμπορευματικών μεταφορών Πολιτεία Αξία Μερίδιο Αριθμός αγοραστών SP 76.701.058 87% 72 RJ 5.686.355 6% 19 BA 3.230.142 4% 7 MA 763.386 1% 4 SC 668.935 1% 103 8

Δραστηριότητα ελληνικής ναυτιλίας στη Βραζιλία Σύμφωνα με στοιχεία του Ναυτιλιακού Ακολούθου Σάντος, το 2015 κατέπλευσαν στο λιμάνι Santos (SP) 52 πλοία με ελληνική σημαία, εκ των οποίων 17 δεξαμενόπλοια και 35 φορτηγά. Από τα 17 δεξαμενόπλοια, τα 14 εκτελούσαν διαδρομή καμποτάζ. Από τα φορτηγά, 2 μετέφεραν εμπορευματοκιβώτια και τα υπόλοιπα ζάχαρη, καλαμπόκι και σόγια με προορισμό την Ασία (22 πλοία προς Κίνα, Ινδονησία, Μαλαισία, Βιετνάμ, Ιαπωνία, Μπαγκλαντές, Ν. Κορέα και Σιγκαπούρη), Αφρική (5 πλοία προς Νιγηρία, Αίγυπτο και Αλγερία), Μέση Ανατολή (5 πλοία προς Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Ιορδανία και Ιράκ) και Ευρώπη (1 πλοίο προς Ιταλία). Από το σύνολο των πλοίων, 3 φορτηγά (2 εμπορευματοκιβωτίων και 1 ξηρού φορτίου) εκφόρτωσαν στο Santos. Τα υπόλοιπα κατέπλευσαν κενά και φόρτωσαν. Μειωμένη κατά 43% εμφανίζεται η κίνηση υπό ελληνική σημαία πλοίων στο λιμάνι Santos το πρώτο πεντάμηνο του 2016 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Η μείωση αποδίδεται στην αλλαγή σημαίας δεξαμενόπλοιων σε διαδρομές καμποτάζ, αν και καταγράφεται ακόμα σημαντικός περιορισμός ξηρών φορτίων προς Ασία. Κατέπλευσαν 3 δεξαμενόπλοια που εκτελούσαν διαδρομή καμποτάζ και 10 φορτηγά, από τα οποία 2 εκφόρτωσαν και συνέχισαν χωρίς φορτίο σε διαδρομή εσωτερικού. Τα υπόλοιπα φορτηγά κατέπλευσαν κενά και φόρτωσαν ζάχαρη και δημητριακά με προορισμό την Αφρική (3 πλοία προς Αλγερία, Νιγηρία), Ασία (2 πλοία προς Ινδία, Κίνα), Μέση Ανατολή (2 πλοία προς Ιράκ, Σαουδική Αραβία) και Ευρώπη (1 πλοίο προς Ολλανδία). Σύμφωνα με στοιχεία του Επίτιμου Προξενείου Rio de Janeiro δραστηριοποιούνται στη χώρα τουλάχιστον 12 ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες. Περιορισμοί στις θαλάσσιες μεταφορές Οι συμφωνίες καταμερισμού φορτίων που διαθέτει η Βραζιλία με τις Αργεντινή, Ουρουγουάη και Χιλή, αποκλείουν την πρόσβαση των πλοίων με σημαία άλλη από αυτή των εν λόγω χωρών στο μεταξύ τους θαλάσσιο μεταφορικό έργο. Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις καταγγέλλουν επίσης τα υψηλά τέλη φάρων που επιβάλλει η Βραζιλία (1.500-3.000 δολάρια ΗΠΑ) για την είσοδο στα λιμάνια της, σε πλοία με σημαία χώρας που δεν διαθέτει συμφωνία αμοιβαίας απαλλαγής τους. Οι χώρες με τις οποίες οι Βραζιλία έχει συνάψει σχετική συμφωνία είναι οι Αλγερία, Αργεντινή, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Κίνα, Ουρουγουάη, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Ρωσία. Με τις ίδιες χώρες και με τη Χιλή, η Βραζιλία διαθέτει ευρύτερες διμερείς συμφωνίες θαλάσσιων μεταφορών. Υπάρχει σε εξέλιξη Διάλογος μεταξύ ΕΕ και Βραζιλίας σχετικά με την πολιτική των θαλάσσιων μεταφορών. 9

Παράρτημα Εμπορικές εκθέσεις Marintec South America - Navalshore Διεθνής συνάντηση ναυτιλιακής κοινότητας και βιομηχανίας. Η έκθεση θα διεξαχθεί στο Rio de Janeiro μεταξύ 19 και 21 Σεπτεμβρίου 2016. Η διοργάνωση του 2015 προσέλκυσε περί τους 372 εκθέτες από 9 χώρες και 16.156 επισκέπτες. Λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα http://marintecsa.com.br Rio Oil & Gas Expo and Conference Διεθνές συνέδριο και έκθεση για τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια στο Rio de Janeiro. Επόμενη διοργάνωση: 24-27 Οκτωβρίου 2016. Η διοργάνωση του 2014 προσέλκυσε 1.100 εκθέτες από 31 χώρες και 47.000 επισκέπτες. Λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα www.riooilgas.com.br/en/ Intermodal South America Διεθνής έκθεση εμπορευματικών μεταφορών και logistics. Η έκθεση θα διεξαχθεί στο São Paulo μεταξύ 4 και 6 Απριλίου 2017. Η διοργάνωση του 2016 προσέλκυσε περί τους 300 εκθέτες από 25 χώρες και 48.000 επισκέπτες. Λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα www.intermodal.com.br Κατάλογος φορέων ANTAQ Βραζιλιανή Αρχή Πλωτών Μεταφορών SEPN - Quadra 514 - Conjunto "E" - Edifício ANTAQ, CEP: 70760-545 Brasília - DF Tηλ: +55 61 2029-6500 Web: www.antaq.gov.br Μητρώο εταιριών τομέα θαλάσσιας ναυσιπλοΐας: www.antaq.gov.br/portal/frota/consultarempresaautorizada.aspx Μητρώο εταιριών τομέα ναυσιπλοΐας εσωτερικών υδάτων: www.antaq.gov.br/portal/frota/consultarempresainteriorautorizada.aspx SYNDARMA Βραζιλιανή Ένωση Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων Rua Visconde de Inhaúma, 134 - Grupo 1005, Centro - Rio de Janeiro - RJ Tηλ: +55 21 3232-5600 E-mail: syndarma@syndarma.org.br Web: www.syndarma.org.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.syndarma.org.br/associadas.php ABAC Βραζιλιανός Σύνδεσμος Πλοιοκτητών Καμποτάζ Rua Visconde de Inhaúma, 134 - Grupo 1005 Centro - Rio de Janeiro - RJ Tηλ.: +55 21 3232-5600 E-mail: abac@abac-br.org.br Web: www.abac-br.org.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.abac-br.org.br/associadas.php 10

CentroNave Σύνδεσμος Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων στη Βραζιλία Rua do Rócio 199 cj.51 - V. Olimpia Sao Paulo, SP, 04552-000 Tηλ.: +55 11 3791-2431 e-mail: centronave@centronave.org.br Web: www.centronave.org.br/en/index.php Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.centronave.org.br/en/associados.php ABEAM Βραζιλιανός Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ναυτιλιακής Υποστήριξης Rua Visconde de Inhaúma, nº 134-10º andar - sala 1005 - Centro - Rio de Janeiro - CEP: 20094-900 Tηλ.: +55 21 3232-5600 Ε-mail: abeam@abeam.org.br Web: www.abeam.org.br/e_index.php Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.abeam.org.br/associadas.php FENAMAR Εθνική Ομοσπονδία Ναυτιλιακών Πρακτόρων Rua Amador Bueno N 59 Conj. 61 - CEP 11013-911 - Santos - SP Tηλ.: +55 13 3219-4344 Email: fenamar@fenamar.com.br Web: www.fenamar.com.br Κατάλογος Ενώσεων μελών της Ομοσπονδίας: www.fenamar.com.br/?page_id=400 Επιλογή πολιτείας από το χάρτη, ανοίγει σελίδα με τα στοιχεία της Ένωσης και των επιχειρήσεων μελών της. ANUT Σύνδεσμος Χρηστών Υπηρεσιών Εμπορευματικών Μεταφορών Av. Rio Branco, 181 / sala 3503 Centro, Rio de Janeiro / RJ - CEP: 20040-007 Tηλ.: +55 21 2532-0503 E-mail: anut@anut.org.br Web: www.anut.org.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.anut.org.br/index.php/nossas-associadas/ ABECE Βραζιλιανός Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Εξωτερικού Εμπορίου R. Candelária, 9 - Centro, Rio de Janeiro - RJ, 20091-020 Τηλ: +55 21 2253-1225 Email: abecetrading@abece.org.br Web: www.abece.org.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.abece.org.br/quemsomos/empresasassociadas.aspx ABM Βραζιλιανός Σύνδεσμος Μεταλλουργίας, Υλικών και Εξόρυξης Rua Antonio Comparato, 218 Campo Belo São Paulo SP CEP 04605-030 Τηλ: +55 11 5534-4333 E-mail: abm@abmbrasil.com.br Web: www.abmbrasil.com.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.abmbrasil.com.br/empresas-associadas/ ANEC Σύνδεσμος Εξαγωγέων Δημητριακών Av. Brigadeiro Faria Lima, 1656-8º andar - Conj 81, Jardim Paulistano - São Paulo - Cep: 01451-001 Τηλ: +55 11 3039-5599 E-mail: anec@anec.com.br Web: www.anec.com.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.anec.com.br/pt-br/associados/efetivos UNICA Σύνδεσμος Βιομηχανίας Ζαχαροκάλαμου Av. Brigadeiro Faria Lima, 2179-9 andar Jardim Paulistano - São Paulo - SP 11

CEP: 01452-000 Τηλ.: +55 11 3093-4949 E-mail: unica@unica.com.br Web: www.unica.com.br, http://english.unica.com.br/ Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: http://english.unica.com.br/members-companies/ E-mail γραφείου αντιπροσώπευσης στην ΕΕ: brussels@unica.com.br Biocana Σύνδεσμος Παραγωγών Ζάχαρης, Αιθανόλης και Ενέργειας Rua 21 de Abril nº 466, Edifício Minas Center, 7º andar, sala 78, CEP: 15.801-170 - Catanduva - SP Τηλ.: +55 17 3522-8019 / 3522-9026 E-mail: biocana@biocana.com.br, diretoria@biocana.com.br Web: www.biocana.com.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.biocana.com.br/index.php/conteudo/listar/40/associadas CitrusBR Βραζιλιανός Σύνδεσμος Εξαγωγέων Χυμών Εσπεριδοειδών Rua Iguatemi, 448 - conj. 701 - Itaim Bibi, 01451-010 - São Paulo - SP Τηλ.: +55 11 2769-1205 E-mail: citrusbr@citrusbr.com Web: www.citrusbr.com Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.citrusbr.com/institucional/?ins=03 ABIC Βραζιλιανός Σύνδεσμος Βιομηχανίας Καφέ Rua Visconde de Inhaúma, 50-8º Andar - Centro - Rio de Janeiro, RJ - CEP 20091-007 Τηλ.: +55 21 2206-6161 E-mail: abic@abic.com.br Web: www.abic.com.br Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: www.abic.com.br/publique/media/sep_marcasautorizadas.pdf BRACELPA Βραζιλιανός Σύνδεσμος Κυτταρίνης και Χαρτιού Rua Olimpíadas, 66 9 andar São Paulo SP CEP 04551-000 Τηλ.: +55 11 3018-7804 E-mail: bracelpa@bracelpa.org.br Web: http://bracelpa.org.br/bra2/?q=en Κατάλογος επιχειρήσεων μελών: http://bracelpa.org.br/bra2/?q=en/node/163 Κατάλογος εξαγωγέων: http://bracelpa.org.br/bra2/?q=en/node/406 Βραζιλιανές πολιτείες και οι συντομογραφίες τους Βόρειες πολιτείες: Acre AC, Amapá AP, Amazonas AM, Pará PA, Rondônia RO, Roraima RR, Tocantins TO Βορειοανατολικές πολιτείες: Alagoas AL, Bahia BA, Ceará CE, Maranhão MA, Paraíba PB, Pernambuco PE, Piauí PI, Rio Grande do Norte RN, Sergipe SE Νοτιοανατολικές πολιτείες: Espírito Santo ES, Minas Gerais MG, Rio de Janeiro RJ, São Paulo SP Νότιες πολιτείες: Paraná PR, Santa Catarina SC, Rio Grande do Sul RS Κεντροδυτικές πολιτείες: Goiás GO, Mato Grosso MT, Mato Grosso do Sul MS Ομοσπονδιακή περιοχή: Distrito Federal DF 12