ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΚΟΠΟΣ Στην µεταπτυχιακή εργασία που ακολουθεί γίνεται µια προσπάθεια να εξευρεθεί και να σχεδιαστεί το κατάλληλο σύστηµα ανακύκλωσης το οποίο θα εφαρµοστεί στο εµπορικό κέντρο του ήµου Σερρών. ΟΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται µια πρώτη αναφορά στις έννοιες της ανακύκλωσης και των στερεών αποβλήτων ενώ παράλληλα διερευνούνται διαφορετικά συστήµατα ανακύκλωσης που εφαρµόζονται σε ορισµένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρατίθενται κάποια γενικά στοιχεία για την ευρύτερη υπό µελέτη περιοχή. Τέτοια είναι τα κλιµατολογικά, τα γεωλογικά, τα υδρογεωλογικά στοιχεία καθώς και δηµογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται η υφιστάµενη κατάσταση και παραγωγή των απορριµµάτων του ήµου Σερρών. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται µια πιο προσεκτική και αναλυτική προσέγγιση της έννοιας της ανακύκλωσης και δίνεται έµφαση στα ανακυκλώσιµα υλικά. Στη συνέχεια υπολογίζεται η ποσότητα των ανακυκλώσιµων υλικών στο εµπορικό κέντρο της πόλης των Σερρών. Στο πέµπτο κεφάλαιο γίνεται ένας αναλυτικός σχεδιασµός δύο διαφορετικών συστηµάτων ανακύκλωσης για το εµπορικό κέντρο της πόλης των Σερρών. Το πρώτο αναφέρεται στον διαχωρισµό των ανακυκλώσιµων υλικών σε ένα κάδο και το δεύτερο στο διαχωρισµό των ανακυκλώσιµων υλικών σε ξεχωριστούς κάδους. Στο έκτο και τελευταίο κεφάλαιο γίνεται η τελική επιλογή του συστήµατος ανακύκλωσης που προτείνεται για το εµπορικό κέντρο της πόλης των Σερρών καθώς επίσης και ο τρόπος οργάνωσής του. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Αρχικά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουµε τι εννοούµε όταν λέµε στερεά απορρίµµατα και τι ακριβώς είναι η ανακύκλωση. Έτσι λοιπόν, µε τον όρο στερεά απόβλητα ή απορρίµµατα περιγράφονται τα, ανθρωπογενούς κυρίως I
προέλευσης, στερεά ή ηµιστερεά υλικά, τα οποία στερούνται άµεσης αξίας και είναι ανεπιθύµητα για τον κάτοχο τους ο οποίος επιθυµεί να τα απορρίψει. Ανακύκλωση των απορριµµάτων ονοµάζεται η επαναφορά χρήσιµων υλικών στο φυσικό και οικονοµικό κύκλο. Περιλαµβάνει όλες τις διεργασίες που έχουν σκοπό την ανάκτηση αυτών των υλικών και την προώθηση τους για την παραγωγή νέων προϊόντων. Οι ενέργειες στοχεύουν α) Στην φόρτιση του περιβάλλοντος µε µικρότερες ποσότητες απορριµµάτων, βάσει του γεγονότος ότι ένα µέρος του βάρους των οικιακών απορριµµάτων αποτελεί ανακυκλώσιµα υλικά και β) Στην εξοικονόµηση ενέργειας, πρώτων υλών και συναλλάγµατος. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟ ΣΕΡΡΩΝ Ο ήµος Σερρών λειτουργεί προσωρινά ένα χώρο υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) ο οποίος βρίσκεται πλησίον του προσφάτως αποκατεστηµένου παλαιού χώρου διάθεσης απορριµµάτων (Χ..Α.) εκτάσεως 75 στρεµµάτων. Ο Χ.Υ.Τ.Α. του ήµου Σερρών που λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια είναι εκτάσεως 22 στρεµµάτων και χωρητικότητας 170.000 m 3 και αποτελεί µια ενδιάµεση λύση για την διάθεση των αστικών απορριµµάτων. Αυτό συµβαίνει γιατί µέχρι το τέλος του 2004 αναµένεται να λειτουργήσει ο νέος Χώρος Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων για όλα τα απορρίµµατα του νοµού Σερρών σε µια έκταση που βρίσκεται βόρεια του ήµου Σερρών και ανήκει διοικητικά στα όρια του ήµου Σκοτούσσας. ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Η διάθεση απορριµµάτων στο Χ.Υ.Τ.Α. του ήµου Σερρών ξεκίνησε επίσηµα στις 9 Ιουλίου 2001, ενώ µέχρι τις 8 Ιουλίου 2002 έχει δεχτεί 31.493 τόνους απορριµµάτων. Η µέση ηµερήσια ποσότητα απορριµµάτων προς ταφή για την παραπάνω περίοδο, ανέρχεται σε 88,22 τόνους. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που προκύπτουν από τον υπολογισµό της µηνιαίας ποσότητας απορριµµάτων που πηγαίνουν στο Χ.Υ.Τ.Α. του ήµου Σερρών µπορούµε εύκολα να υπολογίσουµε το ρυθµό παραγωγής απορριµµάτων και τη µοναδιαία παραγωγή των απορριµµάτων που ανέρχονται σε 83,6 τόνοι / ηµέρα και 0,836 Kg / ηµέρα / Άτοµο αντίστοιχα. II
Στο εµπορικό κέντρο της πόλης, όπως αυτό καθορίστηκε από το πρόσφατο ερευνητικό πρόγραµµα µε τίτλο «Ανάπλαση και αισθητική αναβάθµιση του εµπορικού κέντρου της πόλης των Σερρών» από µια οµάδα Πανεπιστηµιακών καθηγητών του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου της Θεσσαλονίκης, κατοικούν και δραστηριοποιούνται 44.266 πολίτες. Πρόκειται για µια πυκνοδοµηµένη περιοχή η οποία είναι πνιγµένη από πολυώροφες οικοδοµές στην πλειοψηφία τους πενταόροφες και τετραώροφες. Σε κάθε όροφο κατά µέσο όρο υπάρχουν 4 διαµερίσµατα και σε κάθε διαµέρισµα διαµένουν 3,5 άτοµα. Η ετήσια παραγωγή απορριµµάτων του εµπορικού κέντρου του ήµου Σερρών ανέρχεται σε 15.935.760 Kg / Χρόνο ή 15.936 (tn/ y). ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ Σε πολλές πόλεις του κόσµου έχουν εφαρµοστεί και συνεχίζουν να εφαρµόζονται διάφορα προγράµµατα ανακύκλωσης. Τα υλικά που ανακυκλώνονται δεν είναι τα ίδια σε κάθε περίπτωση, ωστόσο τα αποτελέσµατα των προγραµµάτων αυτών συγκλίνουν στο κοινό συµπέρασµα ότι η επιτυχία τους εξαρτάται σε πολύ µεγάλο βαθµό από τη συµµετοχή των πολιτών. Επίσης, ένας εξίσου καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία του προγράµµατος είναι το ποσοστό ανακύκλωσης των υλικών που θέτει ως στόχο ο φορέας υλοποίησής του. Για το σχεδιασµό του προγράµµατος ανακύκλωσης στο εµπορικό κέντρο του ήµου Σερρών θα υιοθετήσουµε το πλέον αισιόδοξο σενάριο συµµετοχής των πολιτών που θα αγγίζει το ποσοστό του 50 %. Το ποσοστό αυτό βασίζεται στην µέχρι στιγµής εµπειρία από την εφαρµογή προγραµµάτων ανακύκλωσης στην Ελλάδα. Επίσης, ο στόχος του προγράµµατος για τα επιµέρους υλικά προς ανακύκλωση θα είναι 60 % για το χαρτί, 90 % για το αλουµίνιο και 80 % για το γυαλί. Τα υπόλοιπα υλικά δεν συµφέρουν οικονοµικά για να συµπεριληφθούν στο πρόγραµµα ανακύκλωσης είτε λόγω ανεπαρκούς και αντιοικονοµικής τεχνολογίας ανάκτησης είτε λόγω άλλων προβληµάτων που παρουσιάζουν. Η ποσότητα των απορριµµάτων που παράγονται στο εµπορικό κέντρο των Σερρών ανέρχεται σε 2869 τόνους/ χρόνο χαρτί, 160 τόνους/ χρόνο αλουµίνιο III
και 558 τόνους/ χρόνο γυαλί. Η ποσότητα των ανακυκλώσιµων υλικών µε συµµετοχή του 50% των κατοίκων (22133 κάτοικοι) είναι 1435 τόνους/ χρόνο χαρτί, 80 τόνους/ χρόνο αλουµίνιο και 279 τόνους/ χρόνο γυαλί. Εάν λάβουµε υπόψη τώρα και τους στόχους του προγράµµατος τότε η ποσότητα των υλικών προς ανακύκλωση ανέρχεται σε 861 τόνους/ χρόνο χαρτί, 72 τόνους/ χρόνο αλουµίνιο και 223,2 τόνους/ χρόνο γυαλί. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΞΕΤΑΣΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ Στο πλαίσιο της ανάγκης της πόλης των Σερρών να ανακυκλώσει τα οικιακά της απορρίµµατα θα µελετήσουµε δύο διαφορετικά συστήµατα ανακύκλωσης προκειµένου να επιλέξουµε αυτό το οποίο είναι καταλληλότερο για το εµπορικό κέντρο των Σερρών. Στο πρώτο, θα γίνεται διαχωρισµός των οικιακών απορριµµάτων σε ανακυκλώσιµα και µη ανακυκλώσιµα σε δύο διαφορετικούς κάδους. Το δεύτερο σύστηµα θα έχει σαν σκοπό να διαχωρίζονται τα απορρίµµατα τα οποία θέλουµε να ανακυκλώσουµε (χαρτί, αλουµίνιο, γυαλί) και να τοποθετούνται σε ξεχωριστούς κάδους. Τα υπόλοιπα (ζυµώσιµα, πλαστικό, υφάσµατα και δοµικά υλικά) θα τοποθετούνται όλα µαζί σε ένα δεύτερο κάδο και θα πηγαίνουν προς απόρριψη στον πλησιέστερο χώρο υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΜΕ ΥΟ ΚΑ ΟΥΣ (ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ) Ένα σύστηµα ανακύκλωσης το οποίο αποβλέπει στο διαχωρισµό των απορριµµάτων σε ανακυκλώσιµα και σε λοιπά οικιακά απορρίµµατα, έχει αδιαµφισβήτητα το πλεονέκτηµα της χρήσης µικρότερου αριθµού κάδων και της µεγαλύτερης συµµετοχής του κοινού. Ωστόσο, το µειονέκτηµα είναι ότι είναι απαραίτητη η κατασκευή µιας µονάδας ανακύκλωσης στην οποία θα γίνεται χειρονακτική, µηχανική ή συνδυασµός των δύο διαλογή προκειµένου να διαχωριστούν επιµέρους τα προς ανακύκλωση υλικά. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΙ ΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΤΩΝ ΚΑ ΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΩΝ Ο συνολικός ηµερήσιος όγκος των απορριµµάτων που παράγονται στο εµπορικό κέντρο των Σερρών ανέρχεται σε 83,26 m 3 / d ή εβδοµαδιαία σε IV
582,82 m 3 / w. Για το εµπορικό κέντρο της πόλης των Σερρών θα επιλέξουµε τους στάσιµους κυλιόµενους κάδους οι οποίοι εξασφαλίζουν καλύτερες συνθήκες εργασίας για το προσωπικό, µείωση του χρόνου αποκοµιδής και τη δυνατότητα µηχανικής πλύσης τους. Οι κάδοι στους οποίους θα απορρίπτονται τα προς ανακύκλωση υλικά θα αδειάζουν στα απορριµµατοφόρα µε τον ίδιο τρόπο που αδειάζουν και τώρα οι κάδοι που χρησιµοποιούνται για όλα τα αστικά απορρίµµατα. Στη συνέχεια θα οδηγούνται σε µια µονάδα διαλογής των υλικών µε χειρονακτικά και µηχανικά µέσα στην οποία θα γίνεται ο διαχωρισµός των ανακυκλώσιµων υλικών από τα υπόλοιπα απορρίµµατα. Επιλέγουµε για το εµπορικό κέντρο των Σερρών την αγορά 60 κάδων συνολικού κόστους 23066,4 ευρώ. Η συλλογή των απορριµµάτων θα πραγµατοποιείται κάθε µέρα εκτός Κυριακής. Καλό θα ήταν όµως να βασιστεί ο σχεδιασµός µας σε µία µεγαλύτερη τιµή κατά ένα συντελεστή ασφαλείας 10% για την αποφυγή προβληµάτων αιχµών. Για το λόγο αυτό, ο συλλεγόµενος όγκος απορριµµάτων σχεδιασµού θα είναι γύρω στα 92 m 3 για κάθε ηµέρα. Έστω ότι ο τύπος των απορριµµατοφόρων που θα χρησιµοποιηθούν θα είναι µε πρέσα. Τα απορριµµατοφόρα του τύπου αυτού επιτυγχάνουν βαθµούς συµπίεσης της τάξης του 1:5 περίπου. Σύµφωνα µε αυτό το βαθµό συµπίεσης, ο ηµερήσιος όγκος απορριµµάτων εκφρασµένος σε όγκο µέσα στα απορριµµατοφόρα θα είναι 92 / 5 = 18,4 m 3. Αυτό σηµαίνει ότι τα απορριµµατοφόρα που θα επιλεγούν θα πρέπει να έχουν συνολική χωρητικότητα τουλάχιστον 19 m 3. Γενικότερα, θα προτιµήσουµε τη χρήση δύο οχηµάτων για να εξασφαλίσουµε την συλλογή των απορριµµάτων µέσα στο 8ωρο που δουλεύουν οι εργάτες καθαριότητας. Έτσι λοιπόν θα επιλέξουµε τη χρήση ενός απορριµµατοφόρου µε χωρητικότητα 12 m 3 και ενός των 8 m 3. ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΜΕ ΥΟ ΚΑ ΟΥΣ Τα ετήσια έξοδα του προγράµµατος περιλαµβάνουν την απόσβεση του κεφαλαιουχικού εξοπλισµού, τα λειτουργικά έξοδα, τη µισθοδοσία του προσωπικού, το κόστος κατασκευής της µονάδας ανακύκλωσης και το κόστος V
της ενηµερωτικής εκστρατείας ενώ το κέρδος του προγράµµατος θα προέρχεται από την πώληση των ανακτηµένων υλικών. Ο ισολογισµός του έτους διαµορφώνεται ως εξής: Έξοδα Έσοδα = 246045,89 + 396185-113431,05 = 528799,84 ευρώ. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΚΑ Ο ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΟ ΥΛΙΚΟ Στη συνέχεια µελετάµε ένα διαφορετικό σύστηµα ανακύκλωσης το οποίο στηρίζεται στη λογική της διαλογής των απορριµµάτων στο σπίτι ανάλογα µε τη σύστασή τους και της απόρριψής τους σε ξεχωριστούς κάδους. Ο σχεδιασµός ενός τέτοιου συστήµατος τις περισσότερες φορές κρίνεται οικονοµικότερος. Οι οικονοµικές απαιτήσεις περιορίζονται κυρίως στην αγορά κάδων, απορριµµατοφόρων και στην ενηµέρωση του κοινού ενώ αποφεύγεται το µεγάλο κόστος κατασκευής της µονάδας ανακύκλωσης. Επίσης, τα υλικά που συγκεντρώνονται είναι καθαρότερα µε λιγότερες προσµίξεις και συνήθως οδηγούνται απευθείας σε βιοµηχανικές µονάδες για επαναχρησιµοποίηση µετά από κατάλληλη επεξεργασία. Η κεντρική ιδέα ενός συστήµατος ανακύκλωσης απορριµµάτων σε διαφορετικούς, για κάθε υλικό, κάδους είναι να κατορθώσουµε να συλλέξουµε το κάθε υλικό που θα ανακυκλώσουµε ξεχωριστά. Έτσι λοιπόν, θα πρέπει να τοποθετήσουµε κάδους οι οποίοι θα είναι χαρακτηριστικοί για κάθε υλικό (διαφορετικό χρώµα κάδου για κάθε υλικό, κατάλληλη σήµανση) και θα είναι τοποθετηµένοι σε κατάλληλα σηµεία προσβάσιµα στους πολίτες. Τα οχήµατα συλλογής των ανακυκλώσιµων υλικών που χρησιµοποιούνται σε αυτή την περίπτωση δεν είναι ίδια µε τα κοινά απορριµµατοφόρα. Τα οχήµατα είναι σχεδιασµένα κατάλληλα για να συλλέγουν το κάθε υλικό ξεχωριστά στο ίδιο όµως όχηµα. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΙ ΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΤΩΝ ΚΑ ΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΩΝ Για το σχεδιασµό του συστήµατος ανακύκλωσης µε ξεχωριστούς κάδους για κάθε υλικό, στο εµπορικό κέντρο της πόλης των Σερρών, θα επιλέξουµε την αγορά στάσιµων κυλιόµενων κάδων. Θα επιλέξουµε την αγορά 58 κάδων για το χαρτί συνολικού κόστους 23114,74 ευρώ, έντεκα πλαστικών κάδων για το VI
γυαλί µε δύο τροχούς συνολικού προϋπολογισµού 773,19 ευρώ και 22 κάδων για αλουµίνιο συνολικού κόστους 1546,38. Επίσης, θα προχωρήσουµε στην αγορά δύο απορριµµατοφόρων συνολικής χωρητικότητας 20 m 3. ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΚΑ Ο ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΟ ΥΛΙΚΟ Με τρόπο ανάλογο µε αυτόν που χρησιµοποιήσαµε για την κοστολόγηση του προγράµµατος συλλογής ανακυκλώσιµων υλικών µε χρήση δύο κάδων µπορούµε να προχωρήσουµε στην κοστολόγηση και του προγράµµατος ανακύκλωσης µε ξεχωριστούς κάδους. Ο ισολογισµός του έτους διαµορφώνεται ως εξής: Έξοδα Έσοδα = 167442,981-113431,05 = 54011,931 ευρώ. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΙ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ Λαµβάνοντας υπόψη µας όλα τα παραπάνω στοιχεία θα καταλήξουµε στην επιλογή του συστήµατος µε ξεχωριστό κάδο για κάθε υλικό. Έτσι λοιπόν θα τοποθετηθούν στο εµπορικό κέντρο της πόλης 22 κάδοι για την συλλογή αλουµινίου, 11 κάδοι για την συλλογή γυαλιού και 58 κάδοι για την συλλογή χαρτιού. Επίσης, θα προχωρήσουµε στην αγορά δύο απορριµµατοφόρων ειδικής κατασκευής τα οποία θα έχουν ειδικά διαµορφωµένη κιβωτάµαξα µε τρία προσαρµόσιµα διαµερίσµατα για τα υλικά που σκοπεύουµε να ανακυκλώσουµε (χαρτί, γυαλί, αλουµίνιο). Η αποκοµιδή των ανακυκλώσιµων υλικών θα γίνεται καθηµερινά εκτός από τις Κυριακές. Επιλέγουµε την καθηµερινή αποκοµιδή γιατί αναφερόµαστε σε µια πολυσύχναστη, πυκνοκατοικηµένη περιοχή µε έντονη οικονοµική δραστηριότητα. Εδώ θα πρέπει να επισηµάνουµε ότι τα υπόλοιπα οικιακά απορρίµµατα θα συλλέγονται µε τον ίδιο τρόπο που συλλέγονται και σήµερα. ηλαδή, τα υπόλοιπα απορρίµµατα θα αποθηκεύονται στους ήδη υπάρχοντες κάδους οι οποίοι βρίσκονται µπροστά από την είσοδο της κάθε πολυκατοικίας, θα συλλέγονται καθηµερινά από τα απορριµµατοφόρα του ήµου και θα απορρίπτονται στον χώρο υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων. VII
ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑ ΩΝ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ Για να στεφθεί από επιτυχία ένα τέτοιο πρόγραµµα ανακύκλωσης, λαµβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής κοινωνίας και κυρίως της περιφέρειας, πρέπει να δώσουµε ιδιαίτερη έµφαση στη συµµετοχή των πολιτών. Έτσι λοιπόν, θα πρέπει η χωροθέτηση και η αισθητική παρουσία των κάδων να είναι τέτοιες ώστε να ενθαρρύνουν τη συµµετοχή των δηµοτών. Οι κάδοι για κάθε υλικό θα έχουν ξεχωριστό χρώµα και θα φέρουν ευδιάκριτα σήµατα και αυτοκόλλητα προκειµένου να διευκολύνουν τους πολίτες στην διάκρισή τους. Οι κάδοι θα χωροθετηθούν µε βάση τα παραπάνω κριτήρια : Το εµπορικό κέντρο της πόλης θα χωριστεί σε τέσσερις τοµείς οι οποίοι θα περιλαµβάνουν περίπου δεκαεπτά οικοδοµικά τετράγωνα. Ο διαχωρισµός του εµπορικού κέντρου θα γίνει µε τη βοήθεια των κεντρικότερων οδικών αρτηριών οι οποίες διασχίζουν την πόλη από ανατολή προς δύση (Βενιζέλου, Ερµού, ιονυσίου Σολωµού, Μεγάλου Αλεξάνδρου) και από βορά προς νότο (Γεωργίου Παπανδρέου, Κωνσταντινουπόλεως). Θα δώσουµε προτεραιότητα στην τοποθέτηση κάδων σε κεντρικά σηµεία της πόλης όπως οι πλατείες και τα πάρκα. Θα καλυφθούν περιµετρικά µε κάδους τα πολύγωνα που σχηµατίζονται µετά από το διαχωρισµό του εµπορικού κέντρου σε τέσσερις τοµείς. Στις δηµόσιες υπηρεσίες όπως το ηµαρχείο, η Νοµαρχία και η.ο.υ. θα τοποθετηθούν κάδοι ανακύκλωσης χαρτιού, γυαλιού και αλουµινίου γιατί εκεί δραστηριοποιείται ένας πολύ µεγάλος αριθµός δηµοτών. Σε περιοχές υψηλής επισκεψιµότητας όπως µουσεία, αφετηρίες αστικών και υπεραστικών λεωφορείων και πολιτιστικά κέντρα θα δώσουµε προτεραιότητα στην τοποθέτηση κάδων ανακύκλωσης. Το εµπορικό κέντρο θα καλύπτεται στο σύνολό του από κάδους για την ανακύκλωση των υλικών. VIII
Η προοπτική επέκτασης του προγράµµατος ανακύκλωσης σε µεγαλύτερο µέρος της πόλης δεν θα καλύπτεται από το υπάρχον εγκατεστηµένο δίκτυο κάδων. Εποµένως µια µελλοντική επέκτασή του θα προϋποθέτει αγορά καινούργιου εξοπλισµού. IX