ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ Εξοικονόμηση για τα σχολεία

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΤΕΥΧΟΣ 71 Οι θαλάσσιες χελώνες της Στροφυλιάς σελ.08. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ Εξοικονόμηση για τα σχολεία σελ.10 «Πρώτο κουδούνι» υγιεινή διατροφή σελ.18

EDITORIAL 3 καλή σχολική χρονιά (7 1) ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Πράσινο+Μπλε Μη κερδοσκοπική Οργάνωση Πολιτισμού & Περιβάλλοντος Μεναίχμου 1-3 Ψανή 30 300 Ναύπακτος Τηλ: 26340 25016 fax: 26340 25015 email: info@prasinomple.gr www.prasinomple.gr Καλή σχολική χρονιά και καλή δύναμη σε μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικούς. Ας ελπίσουμε ότι οι ευχές που δίνουμε όλοι μας κάθε χρόνο θα πιάσουν τόπο, ιδιαίτερα φέτος. Το λέμε αυτό γιατί με τα τόσα προβλήματα έναρξης της σχολικής χρονιάς, είναι δύσκολο απ ότι φαίνεται, να είναι και τόσο καλή. Ακούμε λόγου χάρη, για σχολεία που δεν άνοιξαν λόγω έλλειψης εκπαιδευτικών ή για σχολεία που κρίνονται σχεδόν ακατάλληλα κτηριακά. Ωστόσο, αστειευόμενοι, επισημαίνουμε ότι ως εκλογικά κέντρα τα σχολικά κτήρια λειτούργησαν άψογα. Σε κάθε περίπτωση η προσπάθεια που θα πρέπει να καταβληθεί είναι μεγάλη και ευχόμαστε καλή δύναμη σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά, μια και απαιτείται να καταβάλουν τα μέγιστα, οπλισμένοι με υπομονή και επιμονή, προκειμένου να έχουν οι νέοι μας, που όλοι σήμερα γι αυτούς μιλάμε, ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα και ένα καλύτερο αύριο. Να είστε καλά Τάσος Ξύδης Υπεύθυνος Έκδοσης Σχεδιασμός εντύπου: DEPENDable

4 OIKOδράσεις Στη προσπάθεια ανάδειξης της φυσικής και περιβαλλοντικής ομορφιάς της Ορεινής Ναυπακτίας, η περιβαλλοντική οργάνωση «Πράσινο+Μπλε» σε συνεργασία με τον Δήμο Ναυπακτίας και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, υλοποίησαν με επιτυχία για 5η συνεχόμενη χρονιά τους Ποδηλατικούς Αγώνες Ορεινής Ναυπακτίας, στην Άνω Χώρα, στις 22 και 23 Αυγούστου. απόγευμα υλοποιήθηκε ο αγώνας δρόμου στο ασφάλτινο κομμάτι των 35 χιλμ. από Ελατού, Τερψιθέα, Μακριά Ράχη. Το ίδιο βράδυ οι απονομές του αγώνα και το παραδοσιακό αντάμωμα, με τις πίτες και τα γλυκά από τις γυναίκες της Άνω Χώρας και την Τοπική Κοινότητα. Μεγάλος ο αριθμός των επισκεπτών και αγωνιζομένων οι οποίοι για μια ακόμα φορά τίμησαν με την παρουσία τους αγώνες και τη διοργάνωση αποδεικνύοντας ότι και στους δύσκολους καιρούς οι προσπάθειες δεν πρέπει να λείψουν. Στόχος της διοργάνωσης η ανάδειξη της περιοχής της Ορεινής Ναυπακτίας ως ιδανικός τόπος εναλλακτικού τουρισμού. Ο καιρός ιδανικός, οι θερμοκρασίες εξαιρετικές, βοήθησαν τους αγωνιζόμενους να απολαύσουν υπέροχες ποδηλατικές διαδρομές δρόμου και ορεινής ποδηλασίας και τους επισκέπτες να γνωρίσουν τη φυσική ομορφιά της περιοχής και την φιλοξενία των κατοίκων. Το Σάββατο το

ΟΙΚΟδράσεις 5

6 OIKOδράσεις

Την Κυριακή το πρωί υλοποιήθηκαν οι αγώνες Ορεινής Ποδηλασίας 42 χιλμ. και 25 χιλμ. με τις συμμετοχές να υπερβαίνουν κάθε προσδοκία. Υπέροχες διαδρομές μέσα στο δάσος, μονοπάτια που έχουν αναδειχθεί από εθελοντές, ξεπέρασαν τις προσδοκίες των αγωνιζομένων. Παράλληλα στην πλατεία της εκκλησίας υλοποιήθηκε το παιδικό junior bike, όπου εθελοντές εκπαιδευτικοί σχεδίασαν για παιδιά 4 έως 8 ετών με στόχο την επαφή τους με το ποδήλατο μέσα από το παιχνίδι. Το ποδηλατικό διήμερο έκλεισε με τις απονομές των αγώνων ορεινής ποδηλασίας στην κεντρική πλατεία. Παρόντες οι αντιδήμαρχοι Δήμου Ναυπακτίας Γιάννης Σύψας και Κώστας Καρακώστας και ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Άνω Χώρας Χρήστος Διαμαντόπουλος. Στην προσπάθειά μας αυτή δεν είμαστε μόνοι και δεν θα επιτυγχάναμε αυτό το αποτέλεσμα χωρίς την βοήθεια της τοπικής κοινωνίας, των φορέων, των επιχειρήσεων, συνεργατών και εθελοντών. Μέσα από την καρδιά μας οφείλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά : Το Δημοτικό Συμβούλιου του Δήμου Ναυπακτίας και το Δήμο καθώς και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας που μας εμπιστεύτηκαν, την Αστυνομική Δνση Αιτωλίας και ιδιαίτερα την Τροχαία Ναυπάκτου, το Δασαρχείο Ναυπάκτου, το κέντρο υγείας Άνω Χώρας και τους ιατρούς του, τον εθελοντή ιατρό αγώνων ορθοπεδικό Μιχάλη Παππά, τους ξενοδόχους και επιχειρηματίες της περιοχής, την Τοπική Κοινότητα Άνω Χώρας, τους διασώστες της Εθελοντικής Ομάδας Έρευνας και Διάσωσης Ι.Π. Μεσολογγίου, την ομάδα των τεχνικών μας του Δ. Ιωάννου, την ομάδα «MTBxpert» που επιμελήθηκε τις ποδηλατικές διαδρομές των αγώνων mtb με επιτυχία, τους εθελοντές μας στις υδροδοσίες OIKOδράσεις 7 και τα σημεία έλεγχου, που δίνουν κάθε χρόνο τον καλύτερο εαυτό τους προκειμένου να υλοποιηθούν με επιτυχία και ασφάλεια οι αγώνες και φυσικά τις εταιρίες χορηγούς αγώνων που στήριξαν και ενίσχυσαν οικονομικά την προσπάθειά μας. Οι αγώνες mtb διεξάγονται με την έγκριση της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ποδηλασίας. Ένα μεγάλο ευχαριστώ ανήκει στους αγωνιζόμενους και επισκέπτες, οι οποίοι μας τίμησαν ιδιαίτερα με την παρουσία τους στο διήμερο των αγώνων και τους περιμένουμε με χαρά και τον επόμενο χρόνο. Η προσπάθεια δεν τελειώνει εδώ, συνεχίζεται με επιμονή και υπομονή για καλύτερους κάθε χρόνο αγώνες και με στόχο την ανάδειξη της Ορεινής Ναυπακτίας. Επισκεφτείτε το επίσημο site αγώνων: www.bike.prasinomple.gr & στο facebook : prasinomple.ecomagazine.

8 OIKOδράσεις Οι θαλάσσιες χελώνες της Στροφυλιάς Ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου- Στροφυλιάς πραγματοποίησε την πρώτη ανοιχτή δημόσια εκσκαφή φωλιών θαλάσσιων χελωνών τον Αύγουστο στην παραλία Λεχαινών και στις κατασκηνώσεις Green Camp. Η δράση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο ευαισθητοποίησης του κοινού με στόχο την προστασία των φωλιών και την περιβαλλοντική ενημέρωση για το απειλούμενο προστατευόμενο είδος την θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, που επίσημα επιλέγει τις αμμώδεις παραλίες του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου-Στροφυλιάς ως περιοχή ωοτοκίας. Ο Φορέας Διαχείρισης υλοποιεί πρόγραμμα δημόσιων εκσκαφών φωλιών που πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες παραλίες του Εθνικού Πάρκου (Αχαΐας-Ηλείας), όπου πολίτες και λουόμενοι της ευρύτερης περιοχής είχαν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν αυτό το μοναδικό γεγονός. Ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος περιβαλλοντολόγος Διονύσης Μαμάσης ενημέρωνε το κοινό για το απειλούμενο είδος, τη βιολογία του και τη διαδικασία εκσκαφής που ακολουθήθηκε ενώ ο ερευνητής πεδίου Ηλίας Τζώρας άνοιγε τις φωλιές σημειώνοντας το ποσοστό επιτυχίας εκκόλαψης των αυγών. Ο κόσμος που παρακολούθησε την ανοιχτή δημόσια εκσκαφή φωλιών ενθουσιάστηκε από το μοναδικό γεγονός που έζησε. Η πιο ευχάριστη στιγμή όμως της δράσης ήταν όταν εντοπίστηκαν αργοπορημένα χελωνάκια που ήταν εγκλωβισμένα εντός της φωλιάς (αυγοθάλαμος). Το κοινό που παραβρέθηκε στην διαδικασία ενθουσιάστηκε ευχάριστα δημιουργώντας μια ασπίδα προστασίας μέχρι τη θάλασσα για το μεγάλο και δύσκολο ταξίδι των νεοσσών.

ΟΙΚΟδράσεις 9 Τι είναι οι δημόσιες εκσκαφές φωλιών; Η δημόσια εκσκαφή χελωνοφωλίας είναι η διαδικασία που πραγματοποιείται όταν τα χελωνάκια έχουν ήδη εκκολαφθεί. Το άνοιγμα της φωλιάς γίνεται για να καταγραφεί το ποσοστό επιτυχίας εκκόλαψης των αυγών. Δηλαδή πόσα χελωνάκια κατάφεραν να φτάσουν στην θάλασσα και να ξεκινήσουν το μεγάλο τους ταξίδι αλλά και πόσα δεν εκκολάφθηκαν και για ποιο λόγο. Πολλές φορές όμως μπορεί να υπάρχουν χελωνάκια αργοπορημένα εντός της φωλιάς (αυγοθάλαμος) τα οποία και απεγκλωβίζονται προσεκτικά κάτι που ενθουσιάζει ιδιαίτερα το κοινό που παραβρίσκεται στην διαδικασία της δημόσιας εκσκαφής.

10 OIKOθέμα ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ Εξοικονόμηση ενέργειας για τα σχολεία Προχωρά και ολοκληρώνεται η βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης, με την υλοποίηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και την εγκατάσταση συστήματος αβαθούς γεωθερμίας, σε σχολεία της Ναυπάκτου. Μετά τις μελέτες, την ένταξή σε χρηματοδότηση και τη δημοπράτηση των έργων που ακολούθησε, συνεργεία προχώρησαν στις αναγκαίες ενέργειες που θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας για τα σχολεία. Σε αυτές περιλαμβάνονται, οι αλλαγές κουφωμάτων υαλοπινάκων και το πιο σημαντικό η εγκατάσταση συστήματος αβαθούς γεωθερμίας όπου θα μπορεί να καλύπτει τη θέρμανση αλλά και την ψύξη του κτιρίου. Το έργο χρηματοδοτείται από πιστώσεις του Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. Οι εργασίες αφορούν: Μόνωση τοιχοποιίας με την εφαρμογή θερμοκεραμικής βαφής στις εξωτερικές τοιχοποιίες και μόνωση δώματος όπου αυτή απαιτείται. Εγκατάσταση νέων κουφωμάτων αλουμινίου, με θερμοδιακοπή και υαλοπινάκων με διπλά ενεργειακά τζάμια. Οι παρεμβάσεις αφορούν τα 1ο, 3ο και 7ο Δημοτικά σχολεία του Δήμου Ναυπακτίας, ενώ μέσα από το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» θα αναβαθμιστούν ενεργειακά και τα 1ο Γυμνάσιο και Λύκειο και 2ο Γυμνάσιο και Λύκειο Ναυπάκτου.

ΟΙΚΟθέμα 11 Τι είναι η αβαθής Γεωθερμία; Η γεωθερμία είναι μία ανεξάντλητη και καθαρή πηγή ενέργειας και είναι διαθέσιμη από τη φύση δωρεάν όλο το χρόνο χωρίς να εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες. Η αρχή της αβαθούς γεωθερμίας είναι εξαιρετικά απλή: βασίζεται στο γεγονός ότι λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης η θερμοκρασία του εδάφους είναι σταθερή καθ όλη τη διάρκεια του έτους και κυμαίνεται από 18 έως 22 βαθμούς Κελσίου. Η αβαθής γεωθερμία, αξιοποιεί τις σταθερές θερμοκρασίες κάτω από την επιφάνεια του εδάφους για να απορροφήσει την «ελεύθερη» ενέργεια. Το χειμώνα, το ρευστό που κυκλοφορεί μέσα στο κύκλωμα του εναλλάκτη γεωθερμίας, απορροφά την αποθηκευμένη θερμότητα του εδάφους και τη φέρνει στη γεωθερμική αντλία του συστήματος, η οποία αντλεί τη θερμότητα αυτή σε μια υψηλότερη θερμοκρασία και την διανέμει στο κτίριο. Το καλοκαίρι, το σύστημα γεωθερμίας αντιστρέφεται, απάγει τη θερμότητα από το κτίριο, τη μεταφέρει στο κύκλωμα του εναλλάκτη γεωθερμίας και την αποθέτει στην πιο δροσερή γη. Με άλλα λόγια, το σύστημα της γεωθερμικής αντλίας θερμότητας (ΓΑΘ) πραγματοποιεί εναλλαγή θερμότητας μεταξύ του εδάφους και των εσωτερικών χώρων. Δηλαδή η γεωθερμική ενέργεια χρησιμοποιείται για θέρμανση χώρων το χειμώνα και ψύξη το καλοκαίρι αλλά και για παροχή ζεστού νερού χρήσης.

12 ΟΙΚΟθέμα ΚΑΣΤΡΟ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Με την ολοκλήρωση των εργασιών για την αποκατάσταση των τμημάτων του Κάστρου της Ναυπάκτου, η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για το έργο. Η παρουσίαση του έργου «Αποκατάσταση και Στερέωση τμημάτων του Κάστρου Ναυπάκτου και ανάδειξη μα αυτό απασχολήθηκαν στο έργο πέραν του μόνιμου προσωπικού της Εφορείας δεκατρείς συμβασιούχοι (1 αρχαιολόγος, 2 αρχιτέκτονες, 1 συντηρήτρια, 1 λογιστής και 8 εργατοτεχνίτες). Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, την μελέτη του οποίου είχε εκπονηθεί το 2013 από την υπάλλητου Αρχαιολογικού χώρου», πραγματοποιήθηκε στην Ακρόπολη του Κάστρου της πόλης, στο τέλος Αυγούστου, από την προϊσταμένη της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας Ολυμπία Βικάτου και την υπάλληλο της Εφορείας Αρχαιοτήτων και πολιτικό μηχανικό Ελένη Κατσούλη. Η αποκατάσταση και η στερέωση των τμημάτων που έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές και φθορές τόσο από παρέλευση του χρόνου όσο και από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις υλοποιήθηκε με αυτεπιστασία από την 22η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και μετά τις αλλαγές που υπήρξαν τον Νοέμβριο του 2014 στις Εφορείες, αποπερατώθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας. Το έργο εντάχθηκε με προϋπολογισμό 300.000 ευρώ στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» 2007-2013 και είχε διάρκεια 20 μήνες. Οι εργασίες ξεκίνησαν την 1η Νοεμβρίου του 2013 και ολοκληρώθηκαν στο τέλος Ιουλίου του 2015. Στο διάστη-

ΟΙΚΟθέμα 13 λο της Εφορείας Αρχαιοτήτων και πολιτικό μηχανικό Ελένη Κατσούλη. Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν αφορούσαν τα παρακάτω τμήματα του Κάστρου Ναυπάκτου : Εξωτερικά του δυτικού επιθαλάσσιου τείχους του 1ου οχυρωματικού περιβόλου, καθώς και εσωτερικά σε μικρό τμήμα του. Εξωτερικά του ανατολικού επιθαλάσσιου τείχους του 1ου οχυρωματικού περιβόλου. Εξωτερικά σε τμήμα του ανατολικού τείχους του 2ου οχυρωματικού περιβόλου στην περιοχή της Μεγαλομάτας. Σε τοίχο αντιστήριξης εντός του 4ου οχυρωματικού περιβόλου στο προαύλιου του ιερού ναού Προφήτη Ηλία. Στα πλαίσια του έργου, το 2014 πραγματοποιήθηκε συμπληρωματική μελέτη για τα τμήμα δυτικού επιθαλάσσιου τείχους του 1ου οχυρωματικού περιβόλου, από τον συμβασιούχο Μ. Παπαβαρνάβα, αρχιτέκτονα, με τίτλο «Μελέτη αποκατάστασης των σωζόμενων επάλξεων, τεκμηρίωσης και πρότασης αναστήλωσης των κατεστραμμένων σε τμήμα του δυτικού λιμενοβραχίονα του Κάστρου Ναυπάκτου», η οποία εκτελέστηκε με αύξηση φυσικού αντικειμένου και χρονική παράταση του έργου. Tο στολίδι της Ναυπάκτου, το λιμάνι και το Κάστρο, έχουν αναστυλωθεί και οι επισκέπτες και οι μόνιμοι κάτοικοι θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν την ιστορία του τόπου, την εξαιρετική θέα, καθώς και έκθεση φωτογραφίας με θέμα το έργο «Αποκατάσταση και Στερέωση τμημάτων του Κάστρου Ναυπάκτου και ανάδειξη του Αρχαιολογικού χώρου». Η έκθεση λειτουργεί σε κτίριο στην ακρόπολη του κάστρου, καθημερινά εκτός Δευτέρας και μέχρι τις 3 το μεσημέρι.

14 ΟΙΚΟθέμα

Το WWF Ελλάς ΟΙΚΟθέμα 15 στη Ναύπακτο Οι πολίτες της Ναυπάκτου είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν στους δρόμους της πόλης τους την ομάδα Άμεσου Διαλόγου του WWF Ελλάς. Κεντρικό θέμα συζήτησης η αναζήτηση συμμάχων στην πράξη και η προστασία του μοναδικού ελληνικού θαλάσσιου περιβάλλοντος μέσα από καινοτόμα προγράμματα που στοχεύουν παράλληλα στη βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα, καθώς στοχεύει στη δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, στην περιοχή της Γυάρου, από κοινού με τις κοινωνίες της Σύρου και της Άνδρου, που θα λειτουργεί με σεβασμό προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Η ομάδα του Άμεσου Διαλόγου που αποτελεί το σταθερότερο μέσο προσέλκυσης οικονομικών υποστηρικτών για το WWF Ελλάς, έχοντας ως σταθερή της βάση την Αθήνα, ταξιδεύει σε τακτά χρονικά διαστήματα σε διάφορες πόλεις ανά την Ελλάδα. Στην πόλη της Ναυπάκτου βρέθηκε μονάχα για μια μέρα θέλοντας να μεταφέρει το μήνυμα πως παρά τα όποια σημερινά προβλήματα η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι κάτι σημαντικό και άμεσο για την ζωή μας και αξίζει να γίνει κανείς συμμέτοχος στην λύση. *Δείτε περισσότερα για το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE στο www.cycladeslife.gr Ο λιγνίτης νίκησε τις ΑΠΕ στην Ελλάδα Η ΔΕΗ ανακοινώνει ότι η ανάδοχος εταιρεία κατέθεσε την προβλεπόμενη εγγυητική επιστολή για την έναρξη της κατασκευής του σημαντικού ενεργειακού έργου «Πτολεμαΐδα V». H ΔΕΗ έχει ήδη αναθέσει την κατασκευή της νέας μονάδας σε κοινοπραξία της ΤΕΡΝΑ. Η Επιχείρηση χαρακτηρίζει ως «θετική» αυτή την εξέλιξη και ενημερώνει ότι αφού ολοκληρωθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι και τυπικές διαδικασίες, ανοίγει ο δρόμος, για την οργάνωση του εργοταξίου και την έναρξη των εργασιών στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Η Πτολεμαΐδα V θα είναι η μεγαλύτερη λιγνιτική μονάδα της χώρας, με ισχύ 660 MW και κόστος κατασκευής τουλάχιστον 1,4 δισεκ. ευρώ. Περίπου το μισό από αυτό το ποσό θα καλυφθεί με κοινοπρακτικό δάνειο προς τη ΔΕΗ υπό την καθοδήγηση της γερμανικής κρατικής τράπεζας KfW-IPEX, με εγγύηση από τον Γερμανικό Οργανισμό Εξαγωγικών Πιστώσεων, Euler Hermes, και θα χρησιμοποιηθεί για την αγορά εξοπλισμού γερμανικής κατασκευής για τη νέα μονάδα. Το WWF Ελλάς έχει ήδη προειδοποιήσει τις ελληνικές κυβερνήσεις για τις πρόσφατες εξελίξεις στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, με βάση τις οποίες προκύπτει μεγάλη επιβάρυνση για τα οικονομικά της Πτολεμαΐδας V, καθιστώντας την επένδυση οικονομικά μη βιώσιμη. Ειδικότερα, οι αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, θα εκτοξεύσουν τις τιμές των δικαιωμάτων, επιβαρύνοντας έτσι το κόστος λειτουργίας της σχεδιαζόμενης μονάδας. Επίσης, η ανάγκη συμμόρφωσης με τα νέα αναθεωρημένα όρια εκπομπών αερίων ρύπων (διαδικασία της Σεβίλλης) θα απαιτήσει νέα, ακριβότερη αντιρρυπαντική τεχνολογία προτού καν τεθεί σε λειτουργία η μονάδα. (πηγή econews.gr)

16 OIKOπαρουσίαση Κορπή Φυσικό Μεταλλικό Νερό

ΟΙΚΟειδήσεις 17

18 OIKOθέμα «Πρώτο κουδούνι» και υγιεινή διατροφή Κάθε Σεπτέμβριο τα σχολεία γεμίζουν με φωνές και νέες φατσούλες παιδιών τα οποία για πρώτη φορά συναντούν ένα καινούριο περιβάλλον, αλλά και άλλα παιδιά της ηλικίας τους. Είναι δύσκολο μετά τις συνήθειες του σπιτιού ή του παιδικού σταθμού, να ακολουθήσουν και να συνηθίσουν το πρόγραμμα του σχολείου γενικότερα. Ακόμη πιο δύσκολο ίσως είναι να μάθουν να τρώνε σωστά μακριά από το σπίτι. Σε κάθε σχολείο λειτουργεί ένα κυλικείο το οποίο εφοδιάζει τα παιδιά με πολλά είδη και ανάλογα το παιδί εάν έχει εκπαιδευτεί σωστά από την οικογένεια μπορεί να επιλέξει να καταναλώσει τα πιο ισορροπημένα τρόφιμα. Σίγουρα η απαγόρευση είναι γνωστό ότι δεν βοηθά σε τίποτε, οπότε το καλύτερο είναι να έχουν τα παιδιά τις σωστές βάσεις, ιδιαίτερα σαν «πρωτάκια» στο σχολείο. Έξυπνες ιδέες για κολατσιό στο σχολείο Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε ότι τα παιδιά μας καταναλώνουν ένα θρεπτικό και υγιεινό κολατσιό στο σχολείο τους; Οι παρακάτω ιδέες προτάσεις θα αρέσουν στα παιδιά ενώ ταυτόχρονα είναι χορταστικές, τονωτικές για το μυαλό, και βοηθούν στη μνήμη και τη μάθηση. Τοστ ή σάντουιτς με τυρί και λαχανικά, όπως ντομάτα και μαρούλι (αποφύγετε τα αλλαντικά, λόγω του ότι αλλοιώνονται από τη ζέστη). Αυτό το κολατσιό αποτελεί ιδανική επιλογή, αν δεν έχετε χρόνο να ετοιμάζετε καθημερινά κάτι για το σχολείο. Σπιτική τυρόπιτα, σπανακόπιτα, κολοκυθόπιτα, που θα έχετε φτιάξει με φρέσκα και υγιεινά υλικά, όπως ελαιόλαδο, αλεύρι ολικής άλεσης, φέτα. Αυτή η επιλογή μπορεί επίσης να σας διευκολύνει, καθώς η πίτα που θα φτιάξετε μπορεί να διατηρηθεί 2-3 μέρες στο ψυγείο.

ΟΙΚΟθέμα 19 Σπιτικό κέικ, το οποίο θα ετοιμάσετε κατά προτίμηση με αλεύρι ολικής άλεσης, και στο οποίο μπορείτε να προσθέσετε ότι αρέσει στο παιδί σας, όπως κακάο, κομματάκια σοκολάτας, ξηρούς καρπούς, σταφίδες, κομμάτια φρούτων (εξαιρετική επιλογή το κέικ με μπανάνα!). Αν το παιδί σας θέλει να τρώει κάτι πιο ελαφρύ στο σχολείο, μπορεί να πάρει 1-2 μπάρες δημητριακών, οι οποίες κυκλοφορούν στην αγορά με διάφορες γεύσεις. Μία ακόμα καλύτερη επιλογή είναι το παστέλι, το οποίο είναι χορταστικό, αλλά και πάρα πολύ θρεπτικό. Επίσης, μπορείτε να του δώσετε μερικά σπιτικά κουλουράκια ή μπισκότα που θα έχετε φτιάξει με αλεύρι ολικής και ξηρούς καρπούς. Μια υγιεινή επιλογή είναι οι ανάμεικτοι ξηροί καρποί με φρούτα. Ανακατέψτε σ ένα σακουλάκι ανάλατους και άψητους ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια κ.λπ.), και μικρά τεμάχια φρούτων (ρώγες σταφυλιού, σταφίδες, φέτες από μανταρίνι, ρώγες ροδιού). Η προετοιμασία του κολατσιού στο σπίτι αποτελεί εξαιρετικό μάθημα διατροφής για τα παιδιά. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να ετοιμάζουν και εντελώς μόνα τους το κολατσιό τους, ιδιαίτερα αν είναι κάποιο σάντουιτς ή τοστ. Αυτό θα τους δημιουργήσει την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης για τη διατροφή τους, και παράλ- ληλα θ απολαύσουν το κολατσιό τους, γιατί απλούστατα θα είναι κάτι που έφτιαξαν μόνα τους, με τα υλικά της προτίμησης τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς έχουν τη ευθύνη να παρέχουν τα υλικά για το κολατσιό, τα οποία θα πρέπει να είναι υγιεινά και θρεπτικά. *Της Ιωάννας Κοντελέ, διαιτολόγου-διατροφολόγου, πτυχιούχου Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

20 ΟΙΚΟγκρίνιες OIKOγκρίνιες: Εκφράστε την αποψή σας, την καταγγελία σας... Οι ΟΙΚΟγκρίνιες ειναι η γραμμή εποικινωνίας του Πράσινο+Μπλε με εσάς. Η φωνή σας δυναμώνει και οι ΟΙΚΟγκρίνιες δυναμώνουν μαζί σας. Μην διστάζετε να μας στέλνετε αυτά που σας απασχολούν, τους προβληματισμούς σας και τις προτάσεις σας,για να τα μοιραζόμαστε όλα μαζί. Αυτές οι σελίδες είναι η δική σας φωνή, το δικό σας βήμα. Μην σταματάτε. «Διαχείριση απορριμμάτων Ανακύκλωση» Για χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος έζησε σε αρμονία με τη φύση και το φυσικό του περιβάλλον, το οποίο του πρόσφερε όσα χρειαζόταν για να ζήσει, τροφή, ξύλα, ρούχα κ.ά. Αυτό το περιβάλλον βέβαια ποτέ δεν είχε και ποτέ δε θα έχει από μόνο του σκουπίδια. Όλα όσα υπάρχουν σ αυτό μετά από κάποιο χρόνο ζωής και μερικές διεργασίες γίνονται χρήσιμα υλικά που χρησιμοποιούνται και πάλι. Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι ανθρώπινες κοινωνίες λειτουργούσαν με τον ίδιο τρόπο. Τα αποφάγια δεν ήταν σκουπίδια, αλλά τροφή για τα ζώα. Τα παλιά ρούχα επισκευαζόταν σε νέα και όταν πια είχαν φθαρεί πολύ γινόντουσαν κιλίμια. Όλα τα αγαθά ήταν κατασκευασμένα από φυσικά υλικά και μπορούσαν εύκολα να επανενταχθούν στη φύση μετά από το τέλος της χρήσιμης ζωής τους. Με τη συγκέντρωση όμως του πληθυσμού στις πόλεις και την τεχνολογική ανάπτυξη δημιουργήθηκαν χιλιάδες νέα προϊόντα και έγινε δυνατή η μαζική παραγωγή τους. Η αλλαγή έγινε πιο μεγάλη τα τελευταία χρόνια στις ανεπτυγμένες χώρες. Το αποτέλεσμα είναι η διαρκώς αυξανόμενη ποσότητα των απορριμμάτων, η υπέρμετρη χρήση φυσικών πηγών και η ρύπανση. Σήμερα υπάρχουν αρκετοί τρόποι διάθεσης των απορριμμάτων. Οι περισσότεροι όμως δε λύνουν το πρόβλημα. H «Διαχείριση απορριμμάτων Ανακύκλωση», με σκοπό να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές, οι αυριανοί πολίτες του τόπου θα πρέπει να είναι από τα βασικά μαθήματα στα δημοτικά σχολεία. Να ανακαλύψουν τι κρύβεται πίσω από τα συγκεκριμένα περιβαλλοντικά προβλήματα της διαχείρισης των απορριμμάτων καθώς και τις βαθύτερες αιτίες που συμβάλουν στη διαιώνισή τους και δε βοηθούν στη λύση τους. Να μάθουν για την ανακύκλωση και πώς βοηθάει το περιβάλλον και γενικά τη ζωή μας. Μαζί να προσπαθήσουν να βρουν ποιες λύσεις είναι οι καλύτερες και μέσα από την ομαδική δουλειά, την επαφή με την τοπική κοινωνία, τις επισκέψεις σε χώρους διαχείρισης απορριμμάτων κλπ, να γίνουν ευαισθητοποιημένοι και υπεύθυνοι πολίτες. Δ.Γ. εκπαιδευτικός

ΟΙΚΟγκρίνιες 21 Καλή σχολική χρονιά! Οι φίλοι του «Πράσινο + Μπλε» Μαρία, Νίκος και Ιωάννα, μας έστειλαν τα έργα τους και τους ευχαριστούμε. Τους ευχόμαστε, όπως και σε όλους τους μαθητές, καλή και δημιουργική σχολική χρονιά.

22 OIKOπροορισμοί ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝΗ Ορεινή Ναυπακτία Σε υψόμετρο 760 μέτρων, σε απόσταση 39 χλμ βόρεια της Ναυπάκτου, ανάμεσα από ψηλές βουνοκορφές σκεπασμένες με έλατα, είναι κτισμένη η Ελευθέριανη. Χείμαρροι και ρυάκια διασχίζουν το χωριό και σχηματίζουν τον Λευτεριάνικο που συμβάλλει στο Κότσαλο ποταμό. Άγνωστος ο χρόνος ίδρυσης του χωριού, είναι όμως βεβαιωμένο από τις αρχαιότητες που έχουν επισημανθεί κατά καιρούς σε διάφορα σημεία της περιφέρειας του χωριού ότι εδώ υπήρχε αρχαία οίκηση. Στη θέση «Μάρμαρα» βρέθηκαν αρκετά αρχαία αντικείμενα. Στα «Αμπέλια» όπου βρέθηκε επιτύμβια λαξευμένη πέτρα με την επιγραφή «Κλέοπολι χαίρε», επίσης εντοπίστηκε πέτρινο ομοίωμα κατσίκας το οποίο καταστράφηκε και χρησιμοποιήθηκε σε αναβαθμίδα-τοίχο και σώθηκε μόνο ο μαστός της. Κιβωτιόσχημοι τάφοι βρέθηκαν στης «Σταματίνας τη λάκκα». Ο «Πουρναρόσταλος» με την πετρόκτιστη βρύση του, η βρύση Γάβρος, οι μικροκαταρράκτες που σχηματίζουν οι χείμαρροι στο Ματζανόρεμα, η εναλλαγή των δασικών δέντρων με τα έλατα, τα πεύκα, τα δρυόδεντρα, τις κουμαριές, ο εντυπωσιακός καστανόλογγος και η Παπαδιά με την ψηλότερη κορυφή το Τσακαλάκι, και ο Αι Γιάννης με τα πλατάνια δίνουν στο χωριό μια ξεχωριστή φυσική ομορφιά. Ο ενοριακός ναός του χωριού ο Άγιος Δημήτριος κτίστηκε στα 1950 και αντικατέστησε τον παλιότερο που είχε κτισθεί στα 1880. Στον «Πέρα Μαχαλά» ο ναός της Υπαπαντής (Παναγία), υπήρχε στα 1829 ως Αγία Υπαπαντή και στέγασε την εκλογική συνέλευση. Επίσης οι παλιόμυλοι, δυο στον Κότσαλο και ένας μέσα στο χωριό, θυμίζουν την έντονη ζωή παλιότερων χρόνων. Στο κέντρο του χωριού λειτουργεί λαογραφικό μουσείο.