ιεθνής Σύµβαση CITES ECHINODERMATA (ΕΧΙΝΟ ΕΡΜΑ) A. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η παρούσα καταχώρηση, όπως φαίνεται και από τον τίτλο της, αφορά στην συνοµοταξία των Εχινόδερµων (ECHINODERMATA) και δεν αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων δεδοµένων στο ισχύον θεσµικό πλαίσιο. Σκοπό έχει την παροχή θεµατικών οδηγιών προς τις υπηρεσίες που εµπλέκονται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εφαρµογή της Σύµβασης και στην τήρηση των προβλεπόµενων απ αυτήν διατάξεων ( ιαχειριστικές Αρχές CITES, λοιπές ασικές Υπηρεσίες, Τελωνειακές Αρχές κ.α.) και στοχεύει στην παροχή πληροφόρησης και εργαλείων που θα υποβοηθήσουν το έργο των ως άνω υπηρεσιών στη προσπάθεια άσκησης των καθηκόντων τους για την εφαρµογή των διατάξεων της Σύµβασης CITES. Β. Η ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ECHINODERMATA: Η συνοµοταξία των Εχινόδερµων (Phylum: ECHINODERMATA) περιλαµβάνεται στο ζωικό βασίλειο (ANIMALIA) και απαριθµεί, σύµφωνα µε τα στοιχεία του UNEP-WCMC, 3568 τάξα (είδη/ species, υποείδη/ subspecies) τα οποία κατανέµονται σε ένα µεγάλο αριθµό γενών (GENERA), οικογενειών (FAMILY), τάξεων (ORDER) και οµοταξιών (CLASS). Tα Εχινόδερµα είναι θαλάσσιοι βενθονικοί οργανισµοί, συναντώνται σε ποικίλα περιβάλλοντα από παράκτια έως αβυσσικά. Καταλαµβάνουν µια µοναδική θέση στο βασίλειο των ζώων εξαιτίας της πολύ χαρακτηριστικής οργάνωσης και διαφοροποίησης του σώµατός τους. Παρουσιάζουν 3 µοναδικά χαρακτηριστικά. - Πεντακτινωτή συµµετρία - Εξωσκελετός από πλακίδια µε αρθρωτές άκανθες - Υδροφορικό σύστηµα Είναι ζώα ακέφαλα, έχουν νευρικό, πεπτικό, υδροφορικό σύστηµα και φέρουν όργανα παραγωγής γενητικών κυττάρων (γονάδες). Παρουσιάζουν πεντακτινωτή συµµετρία, η οποία σε µερικά ζώα (ακανόνιστοι εχίνοι) µεταπίπτει δευτερογενώς σε αµφίπλευρη. Τα Εχινόδερµα παρουσιάζουν µεγάλη πολυµορφία. Ανάλογα µε τον τρόπο ζωής τους διακρίνονται σε: Πελµατόζωα. ζώα προσκοληµένα στο βυθό, τα οποία διακρίνονται στις οµοταξίες: CYSTOIDEA, BLASTOIDEA, CRINOIDEA. Ελευθερόζωα. ζώα που κινούνται αργά αλλά ελεύθερα, τα οποία διακρίνονται στις οµοταξίες: ASTEROIDEA, OPHIUROIDEA, ECHINOIDEA, HOLOTHUROIDEA. Στο πλαίσιο της παρούσας, έµφαση δίνεται στην οµοταξία των Ολοθούριων (HOLOTHUROIDEA) τα οποία είναι ζώα µε κυλινδρικό επίµηκες-σακοειδές µαλακό σώµα. Στις δύο άκρες βρίσκεται το στόµα και η έδρα. Καλύπτονται από δέρµα µέσα στο οποίο βρίσκονται διάσπαρτα ποικίλου σχήµατος σκελετικά στοιχεία, ασβεστιτικής σύστασης οι σκληρίτες, οι οποίοι είναι και τα µόνα 1
τµήµατά τους που απολιθώνονται. Η µορφολογία των σκληριτών επιτρέπει την αναγνώριση των απολιθωµένων γενών. Το σώµα τους επίσης φέρει 5 υδροφορικά πεδία διαταγµένα κατά µήκος του σώµατος. Παρακάτω ακολουθεί αναλυτική ταξινοµική περιγραφή της οικογένειας Stichopodidae (Θαλάσσια αγγούρια), η οποία ανήκει στην οικογένεια των Ολοθούριων. Βασίλειο/Kingdom: ΖΩΑ / ANIMALIA Συνοµοταξία/ Phylum: ΕΧΙΝΟ ΕΡΜΑ / ECHINODERMATA Οµοταξία/Class: ΟΛΟΘΟΥΡΙΑ/HOLOTHUROIDEA Τάξη/Order: ASPIDOCHIROTIDA Οικογένεια/Family: ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΓΓΟΥΡΙΑ/STICHOPODIDAE α/α Oικογένεια (Family) Γένος (Genus) Είδη και υποείδη (Taxa) 1. STICHOPODIDAE 1. Apostichopus Apostichopus japonicus, Astichopus multifidus 2. Eostichopus Eostichopus arnesoni, Eostichopus regalis 3. Isostichopus Isostichopus badionotus, Isostichopus fuscus, Isostichopus macroparentheses 4. Neostichopus Neostichopus grammatus 5. Parastichopus Parastichopus californicus, Parastichopus johnsoni, Parastichopus leucothele, Parastichopus nigripunctatus, Parastichopus parvimensis, Parastichopus tremulus 2
6. Stichopus Stichopus albifasciatus, Stichopus ananas, Stichopus armatus, Stichopus badionotus, Stichopus californicus, Stichopus chloronotus, Stichopus chloronotus ssp. fuscus, Stichopus cinerascens, Stichopus cylindricus, Stichopus depressus, Stichopus diabole, Stichopus ellipes, Stichopus flammeus, Stichopus fuscus, Stichopus godeffroyi, Stichopus godeffroyi ssp. pygmaeus, Stichopus grammatus, Stichopus gyrifer, Stichopus hermanni, Stichopus hirotai, Stichopus horrens, Stichopus japonicus, Stichopus kefersteinii, Stichopus leucospilota, Stichopus levis, Stichopus lucifugus, Stichopus ludwigi, Stichopus luteus, Stichopus macroparentheses, Stichopus moebii, Stichopus mollis, Stichopus monotuberculatus, Stichopus moseleyi, Stichopus multifidus, Stichopus naso, Stichopus niger, Stichopus nigripunctatus, Stichopus noctivagus, Stichopus ocellatus, Stichopus oshimae, Stichopus owstoni, Stichopus pallens, Stichopus paradoxus, Stichopus parvimensis, Stichopus pentagonus, Stichopus pourtalesii, Stichopus pseudhorrens, Stichopus quadrifasciatus, Stichopus regalis, Stichopus richardi, Stichopus rigidus, Stichopus roseus, Stichopus rubermaculosus, Stichopus sagamiensis, Stichopus selenkae, Stichopus simulans, Stichopus sitchaensis, Stichopus tizardi, Stichopus torvus, Stichopus tremulus, Stichopus tropicalis, Stichopus tuberculosus, Stichopus unituberculatus, Stichopus variegatus, Stichopus variegatus ssp. hermanni, Stichopus variegatus ssp. pallidus, Stichopus vastus, 7. Theleonta Thelenota ananas, Thelenota anax, Thelenota grandis, Thelenota rubralineata 8. Trepang Trepang ananas 3
Γ. Η ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ΕΧΙΝΟ ΕΡΜΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ CITES: Από την συνοµοταξία των Εχινόδερµων, στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των εφαρµοστικών αυτής Κανονισµών της Ε.Ε. περιλαµβάνεται ένα µόνο είδος του γένους Isostichopus. Γ.1 ΤΑ ΕΧΙΝΟ ΕΡΜΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES : Όπως θα έχετε διαπιστώσει από το Παράρτηµα της Σύµβασης CITES, στα παραρτήµατα της Σύµβασης περιλαµβάνονται τα εξής είδη Εχινόδερµων: 1. Από την οικογένεια Stichopodidae: Ένα είδος του γένους Isostichopus. Το είδος αυτό είναι το εξής: Isostichopus fuscus. Το Isostichopus fuscus είναι ένας ιζηµατοφάγος οργανισµός της οικογένειας των θαλάσσιων αγγουριών που βρίσκεται συνήθως σε υφάλους και αµµώδεις πυθµένες της δυτικής ακτής της Αµερικάνικης ηπείρου, από το βόρειο Περού µέχρι την Baja της Καλιφόρνια. Λόγω της αυξηµένης ζήτησης του, κυρίως από την Ασιατική αγορά, το I. fuscus αλιεύτηκε έντονα τις τελευταίες δεκαετίες σε σηµείο να εξαφανιστεί σχεδόν από τις ακτές του Ισηµερινού. Από το Παράρτηµα εξάλλου του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997- όπως αυτό αντικαταστάθηκε στο σύνολό του από το παράρτηµα του Κανονισµού (ΕΕ) 101/2012- θα έχετε επίσης διαπιστώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συµπεριλάβει το ίδιο ως άνω είδος στους Πίνακες του εν λόγω Κανονισµού. Όπως γνωρίζετε και έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, η χώρα µας εφαρµόζει, σ ότι αφορά τις δεσµεύσεις και υποχρεώσεις που αποδέχθηκε προσχωρώντας στη Σύµβαση CITES, τους σχετικούς -µε τη Σύµβαση- Κανονισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν αυστηρότερα µέτρα προστασίας και διακίνησης των ειδών CITES. Κατά συνέπεια, προκειµένου να διαπιστώσετε πως θα αντιµετωπίσετε µια περίπτωση που έχει να κάνει µε κάποιο συγκεκριµένο είδος της συνοµοταξίας των Εχινόδερµων, θα πρέπει πρώτιστα να ανατρέξετε στους Πίνακες του Παραρτήµατος του Κανονισµού 338/1997 όπως ισχύει κάθε φορά [στην παρούσα χρονική στιγµή στους πίνακες του Καν. (ΕΕ) 101/2012] για να διαπιστώσετε εάν, και σε ποιόν Πίνακα το είδος αυτό έχει καταλογογραφηθεί. Στον Κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται ανακεφαλαιωτικά (µε την επιστηµονική τους ονοµασία) τα είδη των Εχινόδερµων (ECHINODERMATA) που αποτελούν αντικείµενο της Σύµβασης CITES, µε τις αντίστοιχες ενδείξεις σε ποιο Παράρτηµα της Σύµβασης και σε ποιο Πίνακα του Κανονισµού της Ε.Ε. υπάγεται το κάθε είδος: 4
ΠΑΝΙ Α-FAUNA (ANIMALS) ΕΧΙΝΟ ΕΡΜΑ / ECHINODERMATA Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς µόνο) HOLOTHUROI DEA Επιστηµονική ονοµασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES «για το διεθνές εµπόριο των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν» κυρωθείσης µε το Ν.2055/1992 (ΦΕΚ 105/τ.Α /30-06- 1992) ΠΙΝΑΚΑΣ (Εφαρµοστικού της Σύµβασης CITES) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) 338/1997 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης εκεµβρίου 1996 «για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας µε τον έλεγχο του εµπορίου τους» (L 61/03-03-1997), όπως τροποποιήθηκε µε τον ΚΑΝ. (ΕΕ) 101/2012 Κοινή ονοµασία Ολοθούρια ΑΣΠΙ ΟΧΕΙΡΟΤΙ ΙΑ ASPIDOCHIROT IDA Stichopodidae Isostichopus fuscus IΙI (Ισηµερινός) Γ Στιχόποδα Sea cucumbers, Θαλάσσια αγγούρια Καστανό ολοθούριο Όπως γνωρίζετε -εφόσον τα ως άνω είδη Θαλάσσιων αγγουριών υπάγονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών της Ε.Ε.- η διακίνηση οποιουδήποτε δείγµατος είδους εκ των ανωτέρω επιτρέπεται αποκλειστικά και µόνο µε χρήση του ειδικού εντύπου πιστοποιητικών και αδειών που προβλέπει ο Κανονισµός (ΕΚ) 865/2006, που εκδίδονται από τις αρµόδιες ιαχειριστικές Αρχές CITES. Υπενθυµίζεται ότι η εφαρµογή της Σύµβασης CITES και των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών (ΕΚ), έχει ανατεθεί στα αρµόδια διαχειριστικά όργανα CITES, τις δασικές και τελωνειακές αρχές του Κράτους (βλέπε και άρθρο 4 ΚΥΑ 99098/5881/16-10-2006 ΦΕΚ 1570/τ.Β /26-10-2006), που κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους οφείλουν να διασφαλίζουν την απαρέγκλιτη τήρηση των προβλεπόµενων από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο διατάξεων, ακολουθώντας τις επιβεβληµένες κατά περίπτωση διαδικασίες. Στην σύγχρονη εποχή της κοινωνίας της πληροφόρησης και του διαδικτύου, είναι πολύ εύκολο, ανατρέχοντας στους κατάλληλους δικτυακούς τόπους (http://www.google.com, http://www.cites.org, http://www.unep-wcmc.org), να συλλέξετε εικόνες και πληροφορίες για οποιοδήποτε είδος. 5