Όλα είναι δρόμος, ο δρόμος ταξίδι το ταξίδι ατέλειωτο όνειρο! Γεώργιος Κούσουλας, τ. Υπεύθυνος Δ/νσης. Β Αθήνας Ευχαριστώ πολύ το Δ.Σ της.εκ. τη Δ/νση Σ..Ε..Δ του Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ για την τιμητική πρόσκλησή τους να συμμετάσχω στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα:«ο θεσμός των Υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης», στο πλαίσιο των εργασιών του Διημέρου Συμποσίου για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, που από κοινού οργάνωσαν το οποίο έχει θέμα στόχο: «Τη Διερεύνηση Ανάδειξη του πολύπλευρου ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, τα προγράμματα οι υποστηρικτικοί θεσμοί όπως τα Κέντρα οι Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην προώθηση ενσωμάτωση των αρχών της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα κυρίως στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου. Θέλω επίσης να μου επιτρέψετε, να εκφράσω το πόσο ευτυχής υπερήφανος αισθάνομαι ως μέλος της.εκ. συγχρόνως να ευχαριστήσω θερμά τους αγαπημένους μου συναδέλφους Υπευθύνους, Υπευθύνους μέλη των ΚΠΕ, τους εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων, καθώς τη Δ/νση Σ.Ε..Δ διαχρονικά για την αγαστή συνεργασία που είχαμε για πάρα πολλά χρόνια, με στόχο την ενδυνάμωση εδραίωση του θεσμού της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, η οποία αναπτύχθηκε μέσα σε κλίμα αμοιβαίου σεβασμού, φιλικής διάθεσης ειλικρινούς συναδελφικότητας. Εύχομαι όλοι μας να αισθανόμαστε να απολαμβάνουμε πάντα αυτό το εκπληκτικό άρωμα, αυτή την ανεξήγητη μαγεία ευτυχία που γενναιόδωρα απλόχερα μας προσφέρει η αγαπημένη όλων μας Περιβαλλοντική Εκπαίδευση η ανατέλλουσα στο Νέο Σχολείο Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Στο σημείο αυτό θέλω εγώ να ευχαριστήσω θερμά το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση ιδιαιτέρως το Γραμματέα του Ιδρύματος κ. Δ. Αφεντούλη τη συνεργάτιδά του κ. Ε. Λιανού, για την ευγενική χορηγία προς την.εκ.. Ευχόμαστε το Κοινωφελές αυτό Ίδρυμα να συνεχίσει με την ίδια δυναμική την κοινωνική του προσφορά στους τομείς του πολιτισμού, της εκπαίδευσης της προστασίας του περιβάλλοντος. Η αγάπη μου για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση το υπέροχο ταξίδι μου μαζί της ξεκίνησαν το Σεπτέμβριο του στην Αθήνα, στο Εθνικό 1
Ίδρυμα Ερευνών, στο πρώτο σεμινάριο που έγινε στην Ελλάδα με θέμα «Προσέγγιση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση». Ξετυλίγοντας την περιπέτειά μου αυτή με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση βήμα προς βήμα αποκαλύπτεται η δημιουργική συνάμα ιαματική δύναμη αυτής της αληθινής σχέσης, η οποία στηρίχθηκε στην αμοιβαία αγάπη, στον αμοιβαίο σεβασμό στην απόλυτη ειλικρίνεια. Μετά από τριάντα χρόνια ενεργού συμμετοχής στην πορεία εξέλιξη της στην Ελλάδα, αισθάνθηκα κάπως περίεργα μόλις είδα στο πρόγραμμα του συμποσίου δίπλα στο όνομά μου τη λέξη πρώην μετά Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Όπως ξέρετε το πρώην το τέως είναι προσδιορισμοί ιδιότητας που δεν φέρει πια κάποιος διαφέρουν μεταξύ τους μόνο στο χρόνο της θεσμικής ολοκλήρωσης αυτής της ιδιότητας. Τώρα βρίσκομαι σε δημιουργική αγρανάπαυση, με λίγη μουσική στο πλάι πολύ αγωνία για τη σύνταξη, τα ταμεία, το εφάπαξ κυρίως για το μέλλον της χώρας μας. Αγαπητή κυρία Φουσέκη Δ/ντρια Σ.Ε..Δ, αγαπητοί συνάδελφοι φίλοι, αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω την απόλυτη πεποίθησή μου ότι όλοι όσοι βρισκόμαστε σήμερα εδώ σε αυτή την αίθουσα, που για πρώτη φορά μας διέθεσε το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ, είμαστε μέλη της μεγάλης αγαπημένης οικογένειας της.εκ., έχουμε έλθει εδώ για να συζητήσουμε με ηρεμία, αλληλοσεβασμό, αλληλοκατανόηση δημιουργική διάθεση, τα διάφορα θέματα που μας απασχολούν τα οποία εν τέλει έχουν άμεση σχέση με το μέλλον των μαθητών μας των παιδιών μας. Και αυτό που είμαι βέβαιος ότι θα προκύψει, μεταξύ των άλλων, από τα πορίσματα των εργασιών αυτού του συμποσίου, είναι η ευθύνη το χρέος όλων μας, είτε στο σημερινό σχολείο είτε στο «νέο σχολείο» που εξήγγειλε το Υπουργείο Παιδείας, να δίνουμε τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές τις μαθήτριές να ονειρεύονται κυρίως να ελπίζουν ότι τα όνειρά τους θα πραγματοποιηθούν. Δ1 Το Νέο Λύκειο που σχεδιάζει η σημερινή Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας Δ.Β.Μ.Θ απέχει κατά το μάλλον ή ήττον από το Λύκειο του 2
Μέλλοντος. Πιστεύω όμως ότι στο νέο αυτό σχεδιασμό στη νέα αυτή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση υπάρχουν αρκετές ουσιαστικές βελτιώσεις. Με τις νέες ρυθμίσεις αντιμετωπίζεται σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα που υπήρχε μεταξύ του ελάχιστου διδακτικού χρόνου της υπέρογκης διδακτέας ύλης κάτι που ταλάνιζε το Λύκειο όχι μόνο. Επίσης τα νέα ερευνητικά δοκίμια - projects οι ώρες εμβάθυνσης μαθημάτων, σε συνδυασμό με την μείωση του αριθμού των μαθημάτων που θα διδάσκονται, θα αναπτύξουν σε μεγάλο βαθμό τη δημιουργική κριτική σκέψη των μαθητών θα διαμορφώσουν ελπίζω συνθήκες αποσυμπίεσης ανανέωσης της εκπαιδευτικής πράξης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Όμως στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω, πρώτον τους τίτλους τα σχόλια του Τύπου όπως ανεγράφησαν την επόμενη μέρα μετά τη συνέντευξη της κας Υπουργού Π.Δ.Β.Μ.Θ δεύτερον τα καλοπροαίρετα σχόλια ερωτηματικά δικά μου μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας ως εξής. 1. Δ2.Τίτλοι σχόλια του Τύπου για το Νέο Λύκειο την επόμενη της συνέντευξης της κ.υπ.παιδείας 2. Καλοπροαίρετα ερωτηματικά μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας α. Εξαγγελία εφαρμογή του Νέου Σχολείου ή διεύρυνση του κύκλου των χαμένων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων; β. Πότε θα γίνουν τα σχολεία μας Αειφόρα; Ως προς το πρώτο, αν έχω αρκετές επιφυλάξεις, ελπίζω να μην έχουμε έναν ακόμη κύκλο χαμένων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων. Ως προς το δεύτερο σας αναφέρω τα εξής. Το 2004 ο τότε πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνυ Μπλαιρ ανακοίνωσε την πρόθεση της 3
Κυβέρνησής του να γίνουν όλα τα σχολεία Αειφόρα μέχρι το 2020. Η νέα κυβέρνηση των Συντηρητικών επανεξετάζει το θέμα. Με την ευρία αυτή ας θυμηθούμε με λίγα λόγια, τη φιλοσοφία του Αειφόρου Σχολείου ας αναρωτηθούμε εκ νέου για την αναγότητα τον τρόπο εισαγωγής του στην Ελληνική Εκπαίδευση. Αειφόρο σχολείο είναι εκείνο το σχολείο, στο οποίο καλλιεργείται ευδοκιμεί η Αειφορία. Είναι το σχολείο, που οι κτηριακές λοιπές εγκαταστάσεις του, η οργάνωσή του, όλες οι λειτουργίες του όλες οι σχέσεις του μεταξύ εκπαιδευτικών-μαθητών, σχολείου-κοινότητας, κ.ά, σχεδιάζονται υπάρχουν για να εξασφαλίζουν την ευημερία του σχολείου της τοπικής κοινότητας. Η ομαδική εργασία, η ευελιξία, η κριτική δημιουργική σκέψη, η αυτοοργάνωση, η αυτοαξιολόγηση, η συστημική αντίληψη των πραγμάτων, η συμμετοχή στις διαδικασίες λήψεων αποφάσεων η ανάληψη δράσης, είναι βασικά σημεία στα οποία στηρίζεται η λειτουργία αυτού του σχολείου. Το Αειφόρο Σχολείο, εκτός των άλλων, λειτουργεί μεριμνά για τον πολιτισμό, το περιβάλλον την οικονομία των φυσικών πόρων. Ακολουθεί μια μικρή ιστορική αναδρομή του θεσμού του Υπευθύνου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, με τη βοήθεια των παρακάτω διαφανειών (Δ3,Δ4.Δ5,Δ6. Δ3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1976- ΥΠ. ΥΠ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ( ( ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΡΩΜΗ 1960 ΝΕΒΑ Α 1970 ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ 1972 ΒΕΛΙΓΡΑ Ι 1975 ΤΙΦΛΙ Α 1977 Υ.Π.Θ Υ.Π.Θ Δ/ΝΣΗ Δ/ΝΣΗΣΠΟΥΔΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κ.Ε.Μ.Ε Κ.Ε.Μ.Ε (Κέντρο (Κέντρο Εκπ/κών Εκπ/κών Μελετών Μελετών Επιμόρφωσης Επιμόρφωσης ΝΥΝ ΝΥΝ ΠΑΙΔΑΓ.ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΙΔΑΓ.ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Πρόδρομα Πρόδρομαπρογράμματα προγράμματα ΑΘΗΝΑ ΑΘΗΝΑ Ε.Ι.Ε: Ε.Ι.Ε: ΠΡΩΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΝ Κατά το προπαρασκευαστικό αυτό στάδιο συνεργάσθηκαν, πάνω στα πορίσματα των Διεθνών Διασκέψεων το Υ.Π.Θ, ΤΟ Κ.Ε.Μ.Ε (νυν Π.Ι η Γραμματεία του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Συντονισμού, αφού ως γνωστό δεν είχε δημιουργηθεί ακόμη το Υ.ΠΕ.ΧΩ.. Η συνεργασία των παραπάνω 4
φορέων απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα, η χρησιμότητα των οποίων υπήρξε καθοριστική για τη συνέχεια της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα Δ4. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - 1990 Η ως δυνητικός φορέας αλλαγής του εκπαιδευτικού μας συστήματος Κ.Ε.Μ.Ε Κ.Ε.Μ.Ε ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ Γ.Ε.Σ.Χ.Π Γ.Ε.Σ.Χ.Π ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (ΜΗ.ΚΥ.Ο (ΜΗ.ΚΥ.Ο ΟΜΑΔΑ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ, ΜΕΛΕΤΗ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ.. 1983-1988 1983-1988 Υ.Π.Θ Υ.Π.Θ Δ/ΝΣΗ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Υ.ΠΕ.ΧΩ. Υ.ΠΕ.ΧΩ. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛ/ΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛ/ΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ 1987-90 1987-90 ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠ/ΣΗ ΕΚΠ/ΣΗ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κ.Ε.Μ.Ε 1983-1988 Κ.Ε.Μ.Ε 1983-1988 «ΜΕΛΕΤΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ» «ΜΕΛΕΤΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ» Κατά το στάδιο αυτό της εισαγωγής της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση τα σχολεία ενημερώνονται επαρκώς η ροή της σχετικής πληροφόρησης προς αυτά είναι συνεχής. Έτσι οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν επιμορφώνονται σε σεμινάρια στην Ελλάδα στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα πραγματοποιούν με ενθουσιασμό τα πρώτα προγράμματα.στα σχολεία τους μάλιστα με εξαιρετική επιτυχία. 5
Δ5. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1990 1997 εξής Υπεύθυνοι Κέντρα, υποστηρικτικοί θεσμοί για την 1987 ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΟΣΧΑΣ 1987 ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΑΣ ΜΕΛΛΟΝ ΕΚΘΕΣΗ Brundtland (.Π.Α 1988 ΣΥΝΑΝΗ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΟΚ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Κ.Ε.Μ.Ε Υ.Π.Θ Υ.Π.Θ Δ/ΝΣΗ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΓΚΥΚΛΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Δ. Δ. ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 1997 1997 ΕΠΑΝΑΠΡ/ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΑΝΑΠΡ/ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ «Περιβάλλον «Περιβάλλον Κοινωνία: Κοινωνία: Εκπαίδευση Εκπαίδευση Ευαισθητοποίηση Ευαισθητοποίηση των των πολιτών πολιτών για για την την Αειφορία» Αειφορία» ΘΕΣΜΟΘΕΗ ΘΕΣΜΟΘΕΗ ΠΕΡΙΒΑΛ ΠΕΡΙΒΑΛ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΝΟΜΟΣ ΝΟΜΟΣ 1892 1892 / / 31-7-90 31-7-90 ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ 1991 1991 ΚΕΝΤΡΑ ΚΕΝΤΡΑ 1993 1993 ( ( ΚΛΕΙΤΟΡΙΑ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑ ΑΧΑΪΑΣ ΑΧΑΪΑΣ ΙΔΡΥΣΗ ΣΕΠΕΔ 2003 ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ Υπ. Απόφαση ΥΠΕΠΘ/ΣΕΠΕΔ 60991/Γ7/19-6-2006 Τμήμα Β ΣΧΟΛIKΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Ο παιδαγωγικός ρόλος του Υπευθύνου όπως αυτός προσδιορίζεται από Υπουργικές Αποφάσεις συμπερασματικά συνεπάγεται συγκεκριμένες αρμοδιότητες προς δύο βασικές κατευθύνσεις. 1. στη διεκπεραίωση της σχετικής χρονοβόρου γραφειοκρατίας 2. στην υποστήριξη των εκπαιδευτικών 6
Δ6. Υ Π Ε Π Θ - ΥΠ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Δ Β Μ Θ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΡΕΔΡΟΣ Δ/ΝΣΗ Δ/ΝΣΗΕΥΡ.ΕΝΩΣΗΣ Δ/ΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ Δ/ΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΕΑΕΚ ΕΠΕΑΕΚ Κ. Π. Ε. Κ. Π. Ε. ΠΡΟΓΡ/ΤΑ - ΔΙΚΤΥΑ ΠΡΟΓΡ/ΤΑ - ΔΙΚΤΥΑ Αναλυτικά Προγράμματα.ΕΚ. ετ.ίδρ. 1992 Δ/NΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ. ΓΡΑΦΕΙΟ. Δ/ΝΣΗ ΣΕΠΕΔ Εγκύκλιοι Προγράμματα Δίκτυα Κ. Μ.Κ.Ο Νόμοι Υπ. Αποφάσεις Δ/ΝΣΗ -. ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ. Α.Υ ΠΟΛ/ΚΩΝ ΚΛΠ ΓΡΑΦΕΙΟ 1 ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ 22 Ο.Τ.Α Ο.Τ.Α Κ. Κ. ΜH.ΚY.Ο ΜH.ΚY.Ο ΑΕΙ ΑΕΙ - - ΤΕΙ ΤΕΙ ΥΠΟΥΡΓ ΥΠΟΥΡΓ ΚΛΠ ΚΛΠ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΕΙ ΤΕΙ - ΚΛΠ ΑΕΙ ΤΕΙ - ΚΛΠ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ΣΧΟΛΕΙΟ 2 ΣΧΟΛΕΙΟ ΟΡΓ. ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΡΓ. ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜH. ΚY. Ο. ΜH. ΚY. Ο. ΠΕΡΙΒ/ΚΗ ΟΜΑΔΑ 1 ΟΜΑΔΑ 2 ΟΜΑΔΑ...... Οι Συντελεστές Σχίζα Κ. Φουσέκη Ε. Κούσουλας Γ. Savelonas K. Στο παραπάνω σύστημα ανάπτυξης της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο Υπεύθυνος. Το αποκεντρωμένο αυτό θεσμικό όργανο παραμένει ο κύριος συντελεστής ανάπτυξης της σε εθνικό επίπεδο. Το θετικό του έργο στην προώθηση ενδυνάμωση του θεσμού έχει αναγνωρισθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα από το σύνολο των εμπλεκομένων στο σύστημα της τυπικής, μη τυπικής άτυπης Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Βρίσκεται μονίμως στο κέντρο των εξελίξεων συμμετέχει ενεργά στο συνεχή διάλογο τους προβληματισμούς σχετικά με τη φιλοσοφία, τα χαρακτηριστικά, τους τρόπους εφαρμογής τα όρια του θεσμού. Με μόνο εσωτερικό κίνητρο την αγάπη του για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, μεταδίδει με πάθος, ενθουσιασμό, ευελιξία μεθοδικότητα τις γνώσεις του προς την εκπαιδευτική κοινότητα περιγράφει με σαφήνεια τις ιστορικές προοπτικές της. Διαπιστώσεις σκέψεις για την εξέλιξη του θεσμού των Υπευθύνων των Καινοτόμων Δράσεων στο Νέο Σχολείο 1. Οι Υπεύθυνοι Καινοτόμων Δράσεων είναι από τους πρώτους οι οποίοι κατέχουν : την τεχνογνωσία, 7
την επιμόρφωση σε εξειδικευμένα θέματα Περιβάλλοντος, Υγείας Πολιτισμού που αποτελούν την αιχμή του δόρατος στη Σύγχρονη Εκπαίδευση κατά επέκταση βοηθούν στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η σημερινή κοινωνία, την εμπειρία πάνω σε θέματα στα οποία τώρα στηρίζεται το Νέο Σχολείο (σύγχρονες παιδαγωγικές μέθοδοι, συνεργασίες, άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία κ.α. 2. Η πολιτεία έχει ξοδέψει χρήματα όλα τα προηγούμενα χρόνια για να τους καταστήσει φορείς παραγωγής υλοποίησης εκπαιδευτικών παιδαγωγικών πρωτοβουλιών με κέντρο το μαθητή πρωταγωνιστές τους εκπαιδευτικούς. 3. Έχουν δημιουργήσει συνεχίζουν την παραγωγή αξιόλογου εκπαιδευτικού υλικού. Με βάση τα παραπάνω με πλήρη επίγνωση ότι αυτό θα συμβάλει στην καλύτερη αποδοτικότερη εφαρμογή του εξαγγελθέντος «Νέου Σχολείου» προτείνουμε στο Υπουργείο Παιδείας διά Βίου Μάθησης Θρησκευμάτων την αναβάθμιση πλήρη αξιοποίηση των Υπευθύνων Καινοτόμων Δράσεων περιμένουμε να ανοίξει αμέσως ο σχετικός διάλογος μεταξύ του Υπουργείου της.εκ.. Τελειώνοντας, θα ήθελα να κλείσω την εισήγησή μου με τα σοφά λόγια ενός μεγάλου Έλληνα που λάτρευε το Περιβάλλον, Μουσικοσυνθέτη Διευθυντή της Ορχήστρας της Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης του αξέχαστου Δημήτρη Μητρόπουλου με ένα καταπληκτικό ποίημα της μεγάλης μας ποιήτριας Κικής Δημουλά. Δ7. Προς κάθε Υπεύθυνο ημήτρης Μητρόπουλος /ντής της ορχήστρας της Metropolitan Opera Ν.Υόρκης 1-3-1896 Αθήνα 2-11-1960 Μιλάνο «Εκείνος που θέλει να γίνει ιευθυντής ορχήστρας να επιβάλλει συχνά τη δική του γνώμη σε εκατό μουσικούς που πιθανόν έχουν τις δικές τους διαφορετικές αντιλήψεις, πρέπει να είναι πιο προικισμένος πιο μετριόφρων, πιο εργατικός πιο μουσικός από όλους τους άλλους, να είναι αγνός υπεράνω συμφερόντων». 8
Δ8. «Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς, ένα πουλί που κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί μέσα στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δένδρο.» Κική ημουλά ΥΓ: Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση απευθύνεται πρέπει να παρέχεται σε όλες τις ηλικίες σε όλα τα επίπεδα της τυπικής, μη τυπικής άτυπης εκπαίδευσης. Είναι δια βίου εκπαίδευση, έχει ανατρεπτικό χαρακτήρα, προάγει την κριτική συστημική σκέψη ανταποκρίνεται στις αλλαγές ενός ταχύτατα μεταβαλλόμενου κόσμου. Συμβάλλει στην κατανόηση της διαρκούς συνέχειας που συνδέει τις παρεμβάσεις στο περιβάλλον σήμερα, με τις συνέπειες στο μέλλον. Η ορθώς εννοούμενη. καταδεικνύει την αλληλεξάρτηση μεταξύ των κοινωνιών των εθνών καθώς την ανάγκη της αλληλεγγύης στο σύνολο της ανθρωπότητας. Πρέπει να είναι ανοικτή στην κοινωνία, να εμπλέκει τον άνθρωπο σε μια ενεργό διαδικασία επίλυσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων να παροτρύνει την πρωτοβουλία, την υπευθυνότητα την αφοσίωση στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος. Από τη φύση της η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι νοτόμος δυνητικός φορέας αλλαγής ανανέωσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Είναι προσανατολισμένη στο μέλλον οδηγεί προς την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Κατά την τριακονταετή πορεία της στη Ελλάδα έχει επαρκώς δοκιμαστεί άντεξε όχι μόνο στο χρόνο αλλά στις κατά ρούς απόπειρες για υποβάθμιση του ρόλου της. Έτσι σήμερα, ακμαία δυνατή όσο ποτέ, αποτελεί ένα πεδίο ανοικτό στις διαδικασίες που εξελίσσονται στον κοινωνικό πολιτικό χώρο σε συνάρτηση με την οικολογική σκέψη προβληματισμό.με κέντρο την Αειφόρο Ανάπτυξη η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση εξελίσσεται επαναπροσδιορίζεται κι αυτή, ώστε να παραμένει σύγχρονη, επίρη κυρίως χρήσιμη για την εκπαίδευση την κοινωνία. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αλεξοπούλου Ι. (1995 - Η εξέλιξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Μυτιλήνη, Συνάντηση Υπευθύνων. 9
Γεωργόπουλος Α. - Τσαλίκη Ε. (1993 - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα, Εκδόσεις Gutenberg. Καλαϊτζίδης Δ., Ουζουνής Κ. (1999 - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Θεωρία Πράξη. Ξάνθη, Εκδόσεις Σπανίδη. Κούσουλας Γ. (2008 - Προσέγγιση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα, Εκδ. Ε.θνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών http://www.ekke.gr/estia/ Κούσουλας Γ.- Σχίζα Κ.- Κοσμίδης Π.(2001 - Εμπειρίες σκέψεις εκπαιδευτικών για τα προαιρετικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Αθήνα, Εκδόσεις Μεταίχμιο Κούσουλας Γ. (2000 Εμπειρίες προοπτική της στην Ελλάδα. Αθήνα, Εκδόσεις ΚΕΜΕΤΕ http://www.ekke.gr/estia/ Κούσουλας Γ. (1997 - Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Ανατολική Αττική τη δεκαετία 1985-1994.Αθήνα, Εκδόσεις ΕΚΚΕ. http://www.ekke.gr/estia/ Κούσουλας Γ.- Παπαζήση Χ. (2009 - Το ταξίδι συνεχίζεται από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Εκπαίδευση για το Περιβάλλον την Αειφορία, Αθήνα,Έκδοση Δ/νση Β Αθήνας,. http://www.ekke.gr/estia/ Ματσαγγούρας, Η., (2003 - Η Διαθεματικότητα στη σχολική γνώση. Μ. Γρηγόρη, Αθήνα. Παπαδημητρίου Β. (1998 - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Σχολείο. Αθήνα, Εκδόσεις Τυπωθήτω - Γ. Δαρδανός. Ράπτης Ν. (2000 - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Αγωγή. Αθήνα, Εκδόσεις Τυπωθήτω - Γ. Δαρδανός. Σκούλλος Μ., (2007 - Μετεξέλιξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη - Ομοιότητες Διαφορές, 3ο Πανελ. Συνέδ..Ε.Κ.. Σπυρόπουλος Η. (1986 - Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Ελλάδα, ένας πρώτος απολογισμός.αθήνα, Νεοελληνική Παιδεία. Σχίζα, Κ., (2006 - Η Συστημική Σκέψη στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: ένα ζητούμενο, δυο επιλογές, 2ο Συνέδριο Σχολικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Υπουργείο Συντονισμού Ομάδα Εργασίας (1977 - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. ΥΠΕΠΘ Ομάδα Εργασίας (1992 - Εγχειρίδιο για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. ΥΠΕΠΘ/ΣΕΠΕΔ. (2006 - Περιβαλλοντικές Δράσεις Εκπαίδευση για την Αειφορία 2005-2014: Αθήνα. Φλογαΐτη Ε. (1999 - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Φλογαΐτη, Ε., (2006 - Εκπαίδευση για το Περιβάλλον την Αειφορία, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα. http://dipe.pie.sch.gr/ypperpi/ Δ/νση ΠΕ Πιερίας, Υπεύθυνος. http://kpe.gr/ ΚΠΕ Καστοριάς 10