ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ Α Γι τις προτάσεις Α1 έως κι Α5 ν γράψετε στο τετράδιό σς τον ριθμό της πρότσης κι, δίπλ, το γράμμ που ντιστοιχεί στη σωστή επιλογή. Α1. Ο συμβολισμός p κθορίζει τις τιμές. του δευτερεύοντος κβντικού ριθμού β. του μγνητικού κβντικού ριθμού γ. του ζιμουθικού κι του μγνητικού κβντικού ριθμού δ. του κύριου κι του δευτερεύοντος κβντικού ριθμού. Μονάδες 5 Α. Ποι πό τις πρκάτω τετράδες κβντικών ριθμών δεν είνι επιτρεπτή;. n =, l =, m l =, m s = ½ β. n = 4, l = 4, m l = 4, m s = ½ γ. n =, l = 0, m l = 0, m s = ½ δ. n =, l = 1, m l = 1, m s = ½ Μονάδες 5 Α. Το ph διλύμτος σθενούς οξέος ΗΑ συγκέντρωσης 10 Μ σε θερμοκρσί 5 ο C μπορεί ν είνι. β. γ. 4 δ. 8. Μονάδες 5 1 Α4. Στο προπένιο CH CHCH τ άτομ του άνθρκ 1,, έχουν υβριδικά τροχικά, ντίστοιχ. sp, sp, sp β. sp, sp, sp γ. sp, sp, sp δ. sp, sp, sp Μονάδες 5 A5. Ποι πό τις επόμενες ηλεκτρονικές δομές ντιστοιχεί σε έν άτομο φθορίου ( 9 F) σε διεγερμένη κτάστση;. 1s s p 5 β. 1s s 1 p 6 γ. 1s s p 6 δ. 1s 1 s 1 p 7. Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΘΕΜΑ Β Β1. Ν χρκτηρίσετε τις προτάσεις που κολουθούν, γράφοντς στο τετράδιό σς δίπλ στο γράμμ που ντιστοιχεί σε κάθε πρότση, τη λέξη Σωστό, ν η πρότση είνι σωστή, ή Λάθος, ν η πρότση είνι λνθσμένη.. Η προσθήκη υδτικού διλύμτος ισχυρής βάσης σε υδτικό διάλυμ NaF προκλεί σε κάθε περίπτωση ύξηση του pη. β. Μπορούμε ν δικρίνουμε τ ισομερή βουτίνι (C 4 H 6 ) με διάλυμ CuCl/NH. γ. Υδτικό διάλυμ που περιέχει CH CΟΟH συγκέντρωσης 0,1 M, CH CΟΟΝa συγκέντρωσης 0,1 M κι NaCl συγκέντρωσης 0,1 M είνι ρυθμιστικό διάλυμ. δ. Όλ τ ευγενή έρι έχουν ηλεκτρονική δομή εξωτερικής στιβάδς ns np 6. ε. Η CH ΟH δίνει ντίδρση ιοντισμού στο νερό. (μονάδες 5) Ν ιτιολογήσετε τις πντήσεις σς. (μονάδες 10) Μονάδες 15 Β. ίνοντι τ στοιχεί 7 Χ, 1 Ψ, 8 Ο, 1 Η.. Ν βρείτε τη θέση των στοιχείων Χ κι Ψ στον περιοδικό πίνκ, δηλδή την ομάδ κι την περίοδο. (μονάδες 4) β. Ποιο πό τ στοιχεί Χ κι Ψ έχει μεγλύτερη ενέργει πρώτου ιοντισμού; Ν ιτιολογήσετε την πάντησή σς. (μονάδες ) γ. Ν γράψετε τους ηλεκτρονικούς τύπους κτά Lewis των ενώσεων ΗΧΟ κι ΨΟ. (μονάδες 4) Μονάδες 10 ΘEΜΑ Γ Γ1. ίνετι το πρκάτω διάγρμμ χημικών διεργσιών. ΤΕΛΟΣ ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ Ν γράψετε τους συντκτικούς τύπους των δέκ ενώσεων Α, Β, Γ,, Ε, Ζ, Θ, Κ, Λ κι Μ. Μονάδες 10 Γ. Ποσότητ βουτενίου Α με ευθύγρμμη νθρκική λυσίδ ντιδρά πλήρως με Η Ο προυσί Η SO 4, οπότε πράγοντι οι ισομερείς ενώσεις Β (κύριο προϊόν) κι Γ. Το μίγμ των Β κι Γ πομονώνετι κι χωρίζετι σε τρί ίσ μέρη. Το 1 ο μέρος ντιδρά με περίσσει μετλλικού Na, οπότε πράγοντι 1,1 L ερίου σε πρότυπες συνθήκες (STP). Στο ο μέρος προσθέτουμε περίσσει διλύμτος Ι /NaOH, οπότε κτβυθίζοντι 0,08 ιωδοφορμίου. Tο ο μέρος οξειδώνετι πλήρως με διάλυμ KMnO 4 συγκέντρωσης 0,1 M προυσί Η SO 4.. Ν γράψετε τους συντκτικούς τύπους των ενώσεων Α, Β κι Γ. (μονάδες ) β. Ν υπολογίσετε τον όγκο του διλύμτος KMnO 4 που θ ποχρωμτιστεί πό το ο μέρος του διλύμτος. (μονάδες 1) Μονάδες 15 ΘΕΜΑ ίνοντι τ διλύμτ: Υ1: ΗCOOH 0,1 M K a (ΗCOOH) = 10 4 Υ: CΗ COOH 1 M K a (CΗCOOH) = 10 5 Υ: NaOH 0,1 M 1. Πόσ ml διλύμτος Υ πρέπει ν προσθέσουμε σε 1 L διλύμτος Υ1, ώστε ν προκύψει διάλυμ με pη = 4; Μονάδες 7. Ανμειγνύοντι 500 ml του διλύμτος Υ1 με 500 ml του διλύμτος Υ, οπότε προκύπτει διάλυμ Υ4. Ν υπολογίσετε το pη του διλύμτος Υ4. Μονάδες 9. Στο διάλυμ Υ4 προστίθετι περίσσει Mg. Ν υπολογίσετε τον όγκο του εκλυόμενου ερίου σε πρότυπες συνθήκες (STP). Μονάδες 6 4. Είνι δυντός ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης διλύμτος HCOOH με ογκομέτρηση με πρότυπο διάλυμ ΚMnO 4 προυσί Η SO 4 ; (μονάδες ) Απιτείτι δείκτης σε υτή την περίπτωση; (μονάδ 1) Μονάδες ίνετι ότι: Όλ τ διλύμτ βρίσκοντι σε θερμοκρσί θ = 5 ο C. Κ w = 10 14 Τ δεδομέν του προβλήμτος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. ΤΕΛΟΣ ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ Ο ΗΓΙΕΣ (γι τους εξετζομένους) 1. Στο εξώφυλλο ν γράψετε το εξετζόμενο μάθημ. Στο εσώφυλλο πάνωπάνω ν συμπληρώσετε τ τομικά στοιχεί μθητή. Στην ρχή των πντήσεών σς ν γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνί κι το εξετζόμενο μάθημ. Ν μην ντιγράψετε τ θέμτ στο τετράδιο κι ν μη γράψετε πουθενά στις πντήσεις σς το όνομά σς.. Ν γράψετε το ονομτεπώνυμό σς στο πάνω μέρος των φωτοντιγράφων, μέσως μόλις σς πρδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σς πάνω στ θέμτ δεν θ βθμολογηθούν σε κμί περίπτωση. Κτά την ποχώρησή σς, ν πρδώσετε μζί με το τετράδιο κι τ φωτοντίγρφ.. Ν πντήσετε στο τετράδιό σς σε όλ τ θέμτ μόνο με μπλε ή μόνο με μύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. 4. Κάθε πάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είνι ποδεκτή. 5. ιάρκει εξέτσης: τρεις () ώρες μετά τη δινομή των φωτοντιγράφων. 6. Χρόνος δυντής ποχώρησης: 10.0 π.μ. ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΙΟΥ ΓΕΝΙΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΙΟΥ ΚΑΙΙ ΕΠΑΛ ((ΟΜΑΔΑ Β )) TETAΡΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α. β Α. γ Α4. Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1.. Λάθος NaF Na F - F - H O HF OH - Προσθέτουμε διάλυμ ισχυρής βάσης, δεν γνωρίζουμε τη συγκέντρωση της ισχυρής βάσης, οπότε δεν γνωρίζουμε ν υξάνετι ή μειώνετι η [ΟΗ - ] στο τελικό διάλυμ. β. Σωστό CH -CH -CCH CH -CC-CH 1-βουτίνιο -βουτίνιο CH -CH -CCH CuCl NH CH -CH -CCCu NH 4 Cl To -βουτίνιο δεν ντιδρά. γ. Σωστό Περιέχει το σθενές οξύ CH COOH κι τη συζυγή του βάση CH COO - (CH COONa) To NaCl Na Cl - δεν επηρεάζει το ΡΗ του διλύμτος γιτί τ ιόντ Na, Cl - δεν δρουν σν οξύ ή σν βάση (προέρχοντι πό ισχυρούς ηλεκτρολύτες) δ. Λάθος Το Ηe έχει δομή 1s ε. Λάθος H CH OH είνι σθενέστερο οξύ κι πό το Η Ο κι δεν ιοντίζετι.

B.. Χ : 1s s p δεύτερη περίοδο A ή 15 η ομάδ Ψ: 1s s p 6 s τρίτη περίοδο ΙΙ A ή η ομάδ β. Το στοιχείο Χ έχει μικρότερη τομική κτίν, μικρότερη περίοδο, άρ σκεί ισχυρότερες ελκτικές δυνάμεις μετξύ πρωτονίων του πυρήν κι του e - της εξωτερικής στοιβάδς, οπότε έχει μεγλύτερη Ε i1. γ. Το στοιχείο Ψ είνι μέτλλο - : Ψ : : Ο : ιοντική ένωση 1H : 1e - 1X : 5e - O : 18e - συν : 4e - δεσ : 8e - υπ : 16e - ΘΕΜΑ Γ Γ1. A : CH CH Β : CH CH=O Γ : CH CΟΟΗ Δ : CH CΟΟ-Νa Ε : CH CΗ -ΟΗ Ζ : CH CΗ -Cl Θ : CH CH -MgCl Κ : CH CH -CΗ -CH Λ : CH CH -CΗ -CH OH Η - Ο - Χ - Ο : : Ο : OMgCl Μ : CH COO-CΗ -CH -CH CH Γ. (Α) CH CΗ CH=CΗ Η-ΟΗ CH CΗ CH=CΗ Η-ΟΗ Η Η (Β) CH CH -CΗ -CH (Γ) CH CH CH CH -ΟΗ y y

o 1 μέρος CHCH -CΗ -CH y CHCHCHCH -ΟΗ 1 CHCH -CΗ -CH Na CHCH -CΗ -CH H ONa 6 1 CHCHCHCH -ΟΗ Na CHCHCHCH -ΟNa H y y 6 1,1 y y n H = = = 0,05 = 0,05 = m,4 6 6 6 y = 0, o μέρο CHCH -CΗ -CH y CHCHCHCH -ΟΗ CH CH -CΗ -CH 4 5NaOH CH CH COONaCH 5Na5H O ς n CH = 0,08 = = 0,4 y = 0, 0,4 y = 0, y = 0,06

o μέρος CH CH -CΗ -CH CH CH CH CH -ΟΗ y 5CH CH -CΗ -CH KMnO H SO = 0,08 = 0,0 CH CH -C-CH MnSO K SO 8H O 4 4 4 4 5 0,08 n n = 0,0 KMnO 1 4 5CH CH CΗ CH OH4KMnO 6H SO 1 4 4 4 4 5 4 4 n = η 0,08 n n = 0,016 KMnO η = 0,048 KMnO ολ 1 4 n n 0,048 C = = = C 0, 1 O CH CH CH COOH4MnSO K SO 11H O = 0,48 L = 480 ml ΘΕΜΑ Δ Δ1. Y 1 Y τελικό διάλυμ δ.ο. : HCOOH δ.ο. NaOH PH = 4 C = 0,1 Μ C = 0,1 M [H O ] = 10-4 M = 1L L T = 1 L n=c. =0,1 n = 0,1 Γι ν προκύψει διάλυμ με ΡΗ = 4 πρέπει 0,1 < 0,1 () HCOOH NaOH HCOONa H O ρχ. 0,1 0,1 ντ. 0,1 0,1 πρ. 0,1 τελ. 0,1-0,1-0,1

Το τελικό διάλυμ είνι ρυθμιστικό διάλυμ με : 0,1-0,1 ΗCOOH : C o = κι 0,1 ΗCOONa : C =, -4 T T C άρ ισχύει [Η Ο ] = Κ Κ C = [Η Ο ] C 10 o o C -4 C o = 10 C C o = C Επομένως 0,1-0,1 0,1 = = 0,5 L = 0, T = 500 ml 0,1 T 0,1 = 0, Δ. Y 1 Y Y 4. δ.ο. : HCOOH δ.ο. CH COOH δ.ο. ΗCOOH με n = 5. 10 - n = 5. 10-1 n 1 = 5. 10 -, C 1 = 5. 10 - M C = 0,1 Μ C = 1 M δ.ο. CH COOH με n = 5. 10-1, C = 5. 10-1 M = 0,5 L = 0,5 L T = 1 L HCOOH Η Ο HCOO - H O ρχ. C 1 ιον. πρ. ι.ι. C 1 - C 1 y CH COOH Η Ο CH COO - H O ρχ. C ιον. y πρ. y y ι.ι. C -y C y y K 1 = Κ HCOOH K = Κ CHCOOH

[HO ] K C 1 1 K = = 1 C 1 [HO ] y [H K O ] C K = y = C [HO ] K C K C K C K C y = [H O ] = 1 1 1 1 [HO ] [HO ] [H O ] = K C K C [H O ] = K C K 1 1 1 1 C - -4-1 -5-5 -,5 [HO ] = 5 10 10 5 10 10 = 10 = 10 M -,5 PH = -og[ho ] = -og10 =,5 Δ. HCOOH Mg (HCOO) Mg H 1 5. 10 - n 1 =,5. 10 - CH COOH Mg (CH COO) Mg H 1 5. 10-1 n =,5. 10-1 n H = n 1 n =,5. 10 -,5. 10-1 = 0, 05 0,5 = 0,75 n H = = n H M = 0,75,4 = 6,16 L M Δ4. Eίνι, γιτί γίνετι η ντίδρση HCΟOH KMnO 4 HSO4 5CΟ MnSO 4 K SO 4 8HO κι δεν πιτείτι δείκτης, διότι το διάλυμ ΚΜnO 4 ποχρωμτίζετι, δηλδή πό ερυθρό γίνετι άχρωμο.