Μαρία Τζιρίτα, 2009 Φωτογραφίας εξωφύλλου: Visual Photos. Πρώτη έκδοση: Φεβρουάριος 2009, αντίτυπα

Σχετικά έγγραφα
Εικονογράφηση: Γιώργος Σγουρός ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Μαρία Ρουσάκη, 2010 EÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å., ÁèÞíá Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2010, 2.

Εικονογράφηση: Κατερίνα Χρυσοχόου ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάιος 2011 ÉSBN

Θεολόγος Τερζιάδης Χρυσή Πίκουλα, Ðñþôç Ýêäïóç: Απρίλιος 2010 ÉSBN

Γιώτα Φώτου, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2009, αντίτυπα

Γιώτα Φώτου, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2010, αντίτυπα ÉSBN

ÅéêïíïãñÜöçóç: Μάρω Αλεξάνδρου

Ράνια Μπουµπουρή, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2011 ÉSBN

Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2010, αντίτυπα ÉSBN

Ðñþôç Ýêäïóç: Σεπτέμβριος 2008, αντίτυπα ÉSBN

Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Μερκούριος Αυτζής, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2011 ÉSBN

Μπίλλι Ρόζεν Μάκης Τσίτας, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2009, αντίτυπα ÉSBN

Σταυρούλα Κάτσου-Καντάνη, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2009, αντίτυπα ÉSBN

Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2012 ÉSBN

Ράνια Μπουµπουρή, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2012 ÉSBN

Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2012 ÉSBN

Εικονογράφηση: Ελίζα Βαβούρη ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Ρένα Ρώσση-Ζα ρη, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2012 ÉSBN

Άγγελος Αγγέλου και Έµη Σίνη, Ðñþôç Ýêäïóç: Νοέµβριος 2011 ÉSBN

Ειρήνη Καµαράτου-Γιαλλούση, Ðñþôç Ýêäïóç: Σεπτέµβριος 2009 ÉSBN

Ðñþôç Ýêäïóç: Σεπτέμβριος 2008, αντίτυπα ÉSBN

Έλενα Χ. Στάνιου, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάιος 2011 ÉSBN

Αντιγόνη Τσίτσιλα, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2012 ÉSBN

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

Εικονογράφηση: Ελίζα Βαβούρη ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Ρένα Ρώσση-Ζα ρη, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2012 ÉSBN

Σοφία Παράσχου, Ðñþôç Ýêäïóç: Φεβρουάριος 2011 ÉSBN

ΑΚ ΑΚ πρρρ! ΝΤΟΪΝ- ΟΪΝ- ΟΪΝ!

Ðñþôç Ýêäïóç: Απρίλιος 2012 ÉSBN

Χρυσάνθη Τσιαµπαλή-Κελεπούρη, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2012 ÉSBN

Από τις Εκδόσεις Penguin Books, Λονδίνο 2009

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ. Μερκούριος Αυτζής, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάιος 2011 ÉSBN

Αλεξάνδρα Πασχαλίδου, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2008, αντίτυπα ÉSBN

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Γιώτα Φώτου, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάιος 2011 ÉSBN

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Eoin Colfer, 2004 Eικονογράφησης: Tony Ross, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιούνιος 2008 ÉSBN Ìåôáìüñöùóç Metamorfossi, Greece

Νίκος Πιλάβιος, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2011 ÉSBN

Χρυσάνθη Τσιαµπαλή-Κελεπούρη, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιανουάριος 2009, αντίτυπα ÉSBN

Rose Cooper, 2011 Εικονογράφησης εξωφύλλου: Rose Cooper, 2011 EÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å., ÁèÞíá 2012

Μερκούριος Αυτζής, Ðñþôç Ýêäïóç: Απρίλιος 2008 ÉSBN

ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ.

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη

Αγγελική Δαρλάση. Το παλιόπαιδο. Εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή

Θα σε γαργαλήσω! Μάικ ο Φασολάκης. Μαρί Κυριακού. Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση. Μαρί Κυριακού, 2010

Μαρία Τζιρίτα, 2008 Εικόνας εξωφύλλου: VISUALPHOTOS.COM. Πρώτη έκδοση: Φεβρουάριος 2008, αντίτυπα Πρώτη ανατύπωση: Μάρτιος 2008

Το παραμύθι της αγάπης

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

Γιώργος Λεµπέσης, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2012, αντίτυπα ÉSBN

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ!

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14. «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr

ΜΑΝΟΣ ΓΑΒΡΑΣ. Οι φίλοι με φωνάζουν ΦΙΣΤΙΚΗ! Εικονογράφηση: Mαργαρίτα Ζεβελάκη

Εύη Μαυροµατίδου, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2011 ÉSBN

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

Jeff Kinney, 2008 All rights reserved in all countries by Harry N. Abrams, Inc. EÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å., ÁèÞíá 2009

Μια φορά κι έναν καιρό

Τζένη Θεοφανοπούλου, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2012 ÉSBN

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Ðñþôç Ýêäïóç: Σεπτέµβριος 2010, αντίτυπα ÉSBN

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά

Πόσα κεράκια έχει η τούρτα; Γράψε τη λέξη και τον αριθµό, και µετά χρωµάτισέ την! ένα. ένα. ένα. ένα

ΜΑΡΙΝΑ ΓΙΩΤΗ: «Η επιτυχία της Στιγμούλας, μου δίνει δύναμη να συνεχίσω και να σπρώχνω τα όριά μου κάθε φορά ακόμα παραπέρα»

& TM 2010 Gummybear International Inc./Christian Schneider. Πρώτη έκδοση: Μάρτιος 2010 ΙSBN

Αν δούµε κάπου τα παρακάτω σήµατα πώς θα τα ερµηνεύσουµε; 2. Πού µπορείτε να συναντήσετε αυτό το σήµα; (Κάθε σωστή απάντηση 1 βαθµός)

ΟΥΛΙΤΣ Α ΡΑ Φ 6 ΕΤ. Παναγιώτα Πλησή ΣΙΑ ΓΝΩ ΑΝΑ ΦΙΛ ΖΩΝΗ. Εικονογράφηση: Γιώργος Σγουρός ΟΥ Θ ΓΙΑ ΜΑ. την οικογένεια

Μια φορά κι ένα γαϊδούρι

Jeff Kinney, 2007 All rights reserved in all countries by Harry N. Abrams, Inc. EÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å., ÁèÞíá 2008

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

Πέγκυ Φούρκα, Ðñþôç Ýêäïóç: Ιούνιος 2010, αντίτυπα ÉSBN

& TM 2010 Gummybear International Inc./Christian Schneider. Πρώτη έκδοση: Σεπτέµβριος 2010 ΙSBN

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Σοφία Παράσχου, Ðñþôç Ýêäïóç: Οκτώβριος 2008, áíôßôõðá ÉSBN

31 Μάιος Στη Λαμία χθες η Λένα Μαντά Επιμέλεια MAG24 Team Κατηγορία Εκδηλώσεις


Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΩΣ. Διασκευή ενός κεφαλαίου του λογοτεχνικού βιβλίου. (Δημιουργική γραφή)

Σταυρούλα Κάτσου-Καντάνη, Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2009, αντίτυπα ÉSBN

ÅéêïíïãñÜöçóç: Λήδα Βαρβαρούση

Roald Dahl Nominee Ltd., Πρώτη έκδοση: Νοέμβριος 1993 Δεύτερη έκδοση: Μάρτιος 2010, αντίτυπα ÉSBN

Λένα Μαντά: «Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να νιώσει τίποτα αρνητικό»

Ο γιος του ψαρά. κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη, δώστου κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν' αρχινήσει...

Μάθημα 1. Ας γνωριστούμε λοιπόν!!! Σήμερα συναντιόμαστε για πρώτη φορά. Μαζί θα περάσουμε τους επόμενους

έξι Χρωµάτισε µε γαλάζιο τον αριθµό.

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Φράνση Σταθάτου, Ðñþôç Ýêäïóç: Oκτώβριος 2010 ÉSBN

Χρυσάνθη Τσιαµπαλή-Κελεπούρη, Ðñþôç Ýêäïóç: Φεβρουάριος 2011 ÉSBN

& TM 2010 Gummybear International Inc./Christian Schneider. Πρώτη έκδοση: Μάρτιος 2010 ΙSBN

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας

ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ. Στίχοι τραγουδιών του. Δεν υπάρχει γιατρειά για την αγάπη (Ain t no cure for love)

ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ. ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις;

Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν

Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι.

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΟΥΣ Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ

Transcript:

ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ: Μάτια µου ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Μαρία Τζιρίτα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Nτάνυ Πιέρρου ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Χρυσούλα Μπουκουβάλα ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙ ΟΠΟΙΗΣΗ: Ραλλού Ρουχωτά ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Άγγελος Ελεύθερος & ΣΙΑ Ο.Ε. ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΙΑ: Κωνσταντίνα Παναγιώτου & ΣΙΑ Ο.Ε. Μαρία Τζιρίτα, 2009 Φωτογραφίας εξωφύλλου: Visual Photos ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε., Αθήνα 2009 Πρώτη έκδοση: Φεβρουάριος 2009, 6.000 αντίτυπα ΙSBN 978-960-453-508-8 Ôõðþèçêå óå áñôß åëåýèåñï çìéêþí ïõóéþí ëùñßïõ êáé öéëéêü ðñïò ôï ðåñéâüëëïí. To ðáñüí Ýñãï ðíåõìáôéêþò éäéïêôçóßáò ðñïóôáôåýåôáé êáôü ôéò äéáôüîåéò ôïõ Åëëçíéêïý Íüìïõ (Í. 2121/1993 üðùò Ý åé ôñïðïðïéçèåß êáé éó ýåé óþìåñá) êáé ôéò äéåèíåßò óõìâüóåéò ðåñß ðíåõìáôéêþò éäéïêôçóßáò. Áðáãïñåýåôáé áðïëýôùò ç Üíåõ ãñáðôþò Üäåéáò ôïõ åêäüôç êáôü ïðïéïäþðïôå ôñüðï Þ ìýóï áíôéãñáöþ,öùôïáíáôýðùóç êáé åí ãýíåé áíáðáñáãùãþ, åêìßóèùóç Þ äáíåéóìüò, ìåôüöñáóç, äéáóêåõþ, áíáìåôüäïóç óôï êïéíü óå ïðïéáäþðïôå ìïñöþ (çëåêôñïíéêþ, ìç áíéêþ Þ Üëëç) êáé ç åí ãýíåé åêìåôüëëåõóç ôïõ óõíüëïõ Þ ìýñïõò ôïõ Ýñãïõ. ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε.. PSICHOGIOS PUBLICATIONS S.A. Έδρα: Tατοΐου 121 Head office: 121, Tatoiou Str. 144 52 Μεταµόρφωση 144 52 Metamorfossi, Greece Βιβλιοπωλείο: Μαυροµιχάλη 1 Bookstore: 1, Mavromichali Str. 106 79 Αθήνα 106 79 Αthens, Greece Τηλ.: 2102804800 Tel.: 2102804800 Telefax: 2102819550 Telefax: 2102819550 www.psichogios.gr www.psichogios.gr e-mail: info@psichogios.gr e-mail: info@psichogios.gr

Αφιερωµένο στην κυρία Ντίνα και στο Τολό µας.

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ Το βιβλίο ϖου κρατάτε στα χέρια σας δεν είναι βασισµένο σε αληθινή ιστορία, όϖως Tο παιδί της αγάπης. Είναι, όµως, βασισµένο σε ϖραγµατικά ϖρόσωϖα και διαδραµατίζεται σε ϖραγµατικό και όχι φανταστικό τόϖο. Η ηρωίδα του, η Λένα, έζησε όντως στον τόϖο αυτό και η ϖορεία της ζωής της ήταν ϖαραϖλήσια µε αυτήν ϖου έφτιαξα για χάρη της στο µύθο µου. Ο γιος της, ο Κωνσταντίνος ο ϖαιδικός µου φίλος Παναγιώτης Βέρρας είναι ο άνθρωϖος χάρη στον οϖοίο έγραψα αυτό το βιβλίο. αυτός µου το ενέϖνευσε και ήταν ϖηγή ϖολλών ϖληροφοριών για τη ζωή και τον τρόϖο σκέψης των τυφλών ανθρώ- ϖων. Όλα τα υϖόλοιϖα ϖρόσωϖα είναι φανταστικά ή σχεδόν φανταστικά, στο βαθµό ϖου ο µύθος µϖλέκεται µε την ϖραγµατικότητα, οϖότε η διαχωριστική γραµµή γίνεται ϖλέον δυσδιάκριτη. Θέλω να ευχαριστήσω θερµά, εκτός αϖό τον Παναγιώτη, τους φίλους µου Έµιλυ Βρεττού, η οϖοία µου δάνεισε την ιστορία της µητέρας της, για να γεννήσω τη δική µου Ελίσα, και τον Θοδωρή

10 MAΡΙΑ ΤΖΙΡΙΤΑ Καραγιαννίδη, για τις ϖολύτιµες ναυτικές ϖληροφορίες ϖου µου έδωσε, για να ταξιδέψω τον Λουκά. Ένα µεγάλο ευχαριστώ µέσα αϖ την καρδιά µου χρωστάω και στον άνθρωϖό µου, το σύντροφο της ζωής µου, ϖου στάθηκε δίϖλα µου σ αυτό το ταξίδι της έµϖνευσης και µ έκανε να βιώσω συναισθήµατα ϖρωτόγνωρα και συναρϖαστικά, τα οϖοία µοιράζοµαι µαζί σας µέσα αϖό τον έρωτα των ηρώων µου. Πάνω αϖ όλους, όµως, θέλω να ευχαριστήσω εσάς ϖου κρατάτε στα χέρια σας αυτό το βιβλίο και µε τιµάτε µε την εµϖιστοσύνη και την αγάϖη σας. Ελϖίζω η ιστορία της Λένας να µιλήσει στις καρδιές σας και να σας βοηθήσει να δείτε και µιαν άλλη ϖλευρά της ζωής: αυτήν ϖου µϖορεί να µη φωτίζεται αϖό τον ήλιο αλλά δεν υστερεί καθόλου σε λάµψη. Καλή ανάγνωση!

1 Η Λένα φόρεσε, µε τη βοήθεια της µητέρας της, το καλό της φόρεµα και χτένισε τα µαύρα κοντοκουρεµένα µαλλιά της. Γι άλλη µια φορά, ευχήθηκε να µπορούσε να δει το είδωλό της στον καθρέφτη αλλά, γι άλλη µια φορά, αρκέστηκε να ρωτήσει τη µητέρα της: «Πώς είµαι;» «Κούκλα, κούκλα!» της απάντησε εκείνη, όπως πάντα, άλλωστε. Αν δεν ήταν η αδελφή της η Κατίνα, η οποία δεν έχανε ευκαιρία να της υπενθυµίζει ότι είχε «τα µαύρα της τα χάλια», όπως χαρακτηριστικά έλεγε, η Λένα θα είχε πια πιστέψει ότι ήταν πραγµατικά όµορφη. Όµως δεν ένιωθε όµορφη. Ήξερε πως το σώµα της είχε ατέλειες. Ως προς αυτό δεν είχε αυταπάτες. έπιανε τη φουσκωτή κοιλιά και τους γεµάτους µηρούς της. Όταν ήταν πιο µικρή κι έβγαινε στη γειτονιά, όπου µαζεύονταν τα παιδιά, είχε ακούσει πολλές φορές να τη φωνάζουν «χοντρή». Είχε ακούσει επίσης να απορούν πώς ήταν δυνατόν να είναι

12 MAΡΙΑ ΤΖΙΡΙΤΑ αδελφές µε την Κατίνα, η οποία είχε αµέτρητες κατακτήσεις κι ήταν περιζήτητη. Όµως δεν την πτοούσαν τα περιπαιχτικά σχόλια. τα είχε συνηθίσει. Για τη Λένα, αυτό ήταν το λιγότερο που την πείραζε. Έτσι κι αλλιώς, έχοντας την ταµπέλα της «τυφλής του χωριού», ζούσε στο περιθώριο ήδη από τότε που θυµόταν τον εαυτό της. Η Λένα δεν πήγε ποτέ σχολείο. Είχε ζήσει όλη της τη ζωή σε ένα χωριό της Αργολίδας, δέκα χιλιόµετρα από το Ναύπλιο. Εκεί γεννήθηκε το καλοκαίρι του 1935 και δεν έφυγε ποτέ έως τα δεκαοχτώ της. Μέχρι το Ναύπλιο ή το Άργος, πιο σπάνια, ήταν το µακρύτερο ταξίδι της. Οι γονείς της ήταν αγρότες ούτε πλούσιοι ούτε φτωχοί. Στην ίδια και στη µικρότερη αδελφή της δεν έλειψε ποτέ τίποτε από τα βασικά αγαθά που είχαν ανάγκη τα παιδιά την εποχή εκείνη, αλλά σαφώς δεν υπήρχε η δυνατότητα να πάει η Λένα σε κάποιο ειδικό σχολείο για τυφλούς. Άλλωστε, το µόνο που υπήρχε στην Ελλάδα τότε, βρισκόταν στην Αθήνα, στην Καλλιθέα, οπότε ούτε λόγος να γίνεται. Τον πατέρα της αµυδρά τον θυµόταν. Είχε σκοτωθεί στον πόλεµο του 40, κάπου στα σύνορα µε την Αλβανία, αφήνοντας τη µάνα µόνη µε δυο κόρες, πέντε και τριών ετών. Η κυρα-σοφία πούλησε τότε κάτι κτήµατα στη µαύρη αγορά και κατάφερε να µεγαλώσει τα παιδιά της χωρίς ιδιαίτερες στερήσεις, δίνοντάς τους άπλετη στοργή και αγάπη. Η αδυναµία της παρέµενε πάντα η Λένα, γεγονός που δεν περνούσε απαρατήρητο από τη µικρή αδελφή της. Η Λένα, αν και µεγαλύτερη, ήταν πάντα αυτή που είχε περισ-

ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ 11 σότερη ανάγκη από φροντίδα και προστασία. Κι ήταν αυτή που ήταν όλη µέρα σπίτι µε τη µάνα, χωρίς να χρειάζεται να διαβάζει, να γράφει ή να κάνει οποιαδήποτε άλλη δουλειά. Όταν γεννήθηκε, η Λένα ήταν ένα υγιές, στρουµπουλό µωρό. Μια µέρα ήταν τότε έξι µηνών που την είχε πάρει η µάνα της µαζί στο χωράφι, ακούµπησε κατά λάθος το τσουβάλι µε το φυτοφάρµακο, έτριψε τα µατάκια της και µολύνθηκε. Αναγκάστηκαν οι γονείς της να πάνε άρον άρον στην Αθήνα, για να βρουν τους καλύτερους γιατρούς, αλλά ήταν ήδη αργά. Το παιδί έχασε οριστικά την όρασή του µέσα σε δυο µέρες. Από τότε, η κυρα-σοφία, υποφέροντας από τύψεις, δεν την άφηνε λεπτό από κοντά της. Κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις η Λένα τις είχε αποκτήσει από τη µητέρα της. Εκείνη της διάβαζε βιβλία, τη µάθαινε ιστορία, φυσική, µαθηµατικά, χρησιµοποιώντας τα βιβλία της µικρής κόρης της. Κάθε βράδυ, για να κοιµηθεί, της διάβαζε αποσπάσµατα από την Καινή ιαθήκη. Για τη Λένα, η ζωή του Ιησού ήταν καλύτερη από κάθε παραµύθι. Όσο µεγάλωνε και καταλάβαινε περισσότερο, ζητούσε από τη µητέρα της να της διαβάζει συνέχεια το ίδιο Ευαγγέλιο. Τόσο πολύ, που πλέον το είχε µάθει απέξω: Τω καιρώ εκείνω ο Ιησούς είδεν άνθρωϖον τυφλόν εκ γενετής Ακόµα και τώρα η Λένα, βαθιά µέσα της, χωρίς να το παραδέχεται σε κανέναν, ήλπιζε σε ένα παρόµοιο θαύµα. Η Κατίνα πήγε κανονικά στο σχολείο, µέχρι την τρίτη τάξη του Γυµνασίου. Εδώ κι ένα χρόνο, που τα παράτησε, δούλευε σε µια µοδίστρα στο Ναύπλιο και µάθαινε την τέχνη. Η αλήθεια ήταν πως έπιαναν τα χέρια της κι έβγαζε ένα ικανοποιητικό χαρτζιλίκι, ώστε να βοηθάει οικονοµικά

14 MAΡΙΑ ΤΖΙΡΙΤΑ και στο σπίτι. Το όνειρό της ήταν να φύγει και να πάει στην Αθήνα, να γίνει µοντελίστ και να µπει στους κύκλους της υψηλής κοινωνίας. Το µικρό χωριό την έπνιγε, δεν το άντεχε. Είχε βαρεθεί τη ζωή της µέσα στο σπίτι, τη ζωή της µε την τυφλή αδελφή που κολλούσε πάνω της σαν τσιµπούρι, προσπαθώντας να ζήσει µέσα από τη δική της ζωή, να δει µέσα από τα δικά της µάτια. Για τη Λένα, από την άλλη, το χωριό αυτό ήταν ο παράδεισός της. Από πολύ µικρή είχε µάθει να κατεβαίνει µόνη της στην παραλία απείχε ελάχιστα από το σπίτι τους. Καθόταν στην άκρη του µόλου µε τις ώρες. Η θάλασσα ικανοποιούσε τις αισθήσεις της τη µύριζε, την άκουγε, τη γευόταν, την άγγιζε και ξυπνούσε τα συναισθήµατά της. Την ένιωθε σαν τη µήτρα της µάνας της. Εκεί έβρισκε θαλπωρή και ασφάλεια. Η θάλασσα ήταν η ζωή της, το φυσικό περιβάλλον της. Από τριών χρονών παιδάκι κολυµπούσε µόνη της µε µεγάλη άνεση. Στα δεκαοχτώ της, ήταν πλέον δεινή κολυµβήτρια κι έβαζε κάτω στο κολύµπι πολλούς συγχωριανούς της. Μέσα στο νερό, η αναπηρία της εξαφανιζόταν. Όταν κολυµπούσε, η Λένα δεν ένιωθε απλώς ένα κορίτσι σαν όλα τα άλλα: ένιωθε δυνατότερη και καλύτερη. Και ήταν. Το καλοκαίρι ήταν η αγαπηµένη της εποχή. Μπορούσε να βρίσκεται συνεχώς έξω από το σπίτι, στην αυλή, και να απολαµβάνει τους ήχους και τις µυρωδιές. Και φυσικά µπορούσε κάθε µέρα να κολυµπάει στη θάλασσα. Τα απογεύ- µατα µαζεύονταν τα παιδιά έξω στο δρόµο κι εκείνη ρουφούσε τις κουβέντες τους µε απληστία. Όταν άκουγε τη φωνή του Λουκά, τολµούσε να βγει και να καθίσει µαζί τους.

ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ 13 Όσο ήταν ο Λουκάς εκεί, κανείς δεν αποκοτούσε να την πειράξει ή να την κοροϊδέψει. Ήταν ένα χρόνο µεγαλύτερός της και υπήρχε στη ζωή της από τότε που θυµόταν τον εαυτό της. Έµενε δυο σπίτια παραπέρα από το δικό της. οι γονείς του είχαν το µπακάλικο του χωριού. Πολύ καλοί άνθρωποι κι αυτοί, πολύ καλό παιδί κι ο µοναχογιός τους. Ήταν ο καλύτερος φίλος της, ο µόνος που της έδειχνε συµπάθεια από τότε που ήταν µικρά παιδιά, χωρίς να της δείχνει οίκτο. Μαζί του πήγαινε βόλτες, µαζί του κολυµπούσε, µαζί του συζητούσε µε τις ώρες για όλα τα θέµατα που απασχολούσαν τα παιδιά της ηλικίας τους. Τον αγαπούσε αλλά ποτέ δεν του το οµολόγησε. Αυτός ήταν ο κόσµος της Λένας της τυφλής: µικρός, απλός και όµορφος. Ένας κόσµος από µυρωδιές και ήχους, µε µορφές που πλάθονταν στο µυαλό της πηγάζοντας από τις άκρες των δακτύλων της. Στα δεκαοχτώ της χρόνια είχε αποδεχτεί πλήρως την ιδιαιτερότητά της, είχε µάθει να ζει µε αυτήν κι ήταν µια ισορροπηµένη και χαρούµενη κοπέλα. Έκανε όνειρα, όπως όλα τα κορίτσια της ηλικίας της, και έλπιζε κάποτε να βγουν αληθινά. «Είστε έτοιµες, κορίτσια µου; Να πηγαίνουµε, ελάτε. Αν αργήσουµε κι άλλο, δε θα βρούµε στασίδι ελεύθερο». Η κυρα-σοφία στεκόταν ήδη στην πόρτα µε την τσάντα της στο χέρι. Η Λένα ακολούθησε τη φωνή της µητέρας της και πήγε και στάθηκε δίπλα της. Η Κατίνα, όµως, ήταν άφαντη. «Κατίνα, παιδί µου, πού είσαι; Θ αργήσουµε, δεν ακούς;»

16 MAΡΙΑ ΤΖΙΡΙΤΑ «Άκουσα, µητέρα, µη φωνάζεις! Προσπαθώ να βάλω την κορδέλα µου, πηγαίνετε εσείς και θα ρθω µόλις ετοιµαστώ», ακούστηκε η φωνή της µικρής από το µπάνιο. «Αυτό δε γίνεται! Όλες µαζί θα πάµε, όπως πάντα. Οικογένεια είµαστε! Κι εσύ δε χρειάζεται να στολίζεσαι έτσι για την εκκλησία, παιδί µου. Πόσες φορές θα σας πω ότι ο Θεός βλέπει µόνο την ψυχή µας κι όχι την εµφάνισή µας;» «Αυτά τα λες στη Λένα για να την παρηγορήσεις, µητέρα! Εγώ δεν µπορώ να εµφανιστώ απεριποίητη στην εκκλησία, όπου είναι µαζεµένο όλο το χωριό! Εσύ δεν έλεγες πως όπου να ναι θα πρέπει να ψάχνω για γαµπρό; Πρέπει λοιπόν να κάνω καλή εντύπωση!» «εν εννοούσα να βρεις γαµπρό στην εκκλησία, Κατίνα! Εκεί πηγαίνουµε γι άλλο σκοπό. Τι λόγια είναι αυτά που λες, κορίτσι µου;» Η κυρα-σοφία είχε πλησιάσει έξω από την πόρτα του µπάνιου και µιλούσε πλέον χαµηλόφωνα, στην προσπάθειά της να προστατέψει τη Λένα από αυτή τη συνοµιλία. Εκείνη, όµως, είχε ήδη βγει από το σπίτι και περίµενε στην αυλόπορτα. «Ορίστε, τι κατάλαβες τώρα; Την πλήγωσες την αδελφή σου. Είναι δυνατόν να λες τέτοια πράγµατα µπροστά της; Πολύ µε απογοητεύεις, παιδί µου» «Καλά, καλά. Εσύ νοµίζεις ότι δεν τα καταλαβαίνει από µόνη της, ε; Τυφλή είναι µητέρα, όχι χαζή! Λες να µην ξέρει πως δεν πρόκειται να γυρίσει ποτέ κανείς να την κοιτάξει; Φαντάζεσαι πως περιµένει τον πρίγκιπα καβάλα στο άλογο να έρθει να την πάρει; Σε πληροφορώ πως το έχει πάρει µια χαρά απόφαση πως δε θα παντρευτεί ποτέ». «Και είµαι σίγουρη πως έχεις συµβάλει κι εσύ, του λό-

ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ 15 γου σου, σε αυτό! Πόσο άδικη είσαι µε την αδελφή σου!» «εν είµαι άδικη, απλώς, λέω τα πράγµατα όπως είναι». Η Κατίνα έπαψε να κοιτάει το είδωλό της στον καθρέφτη και στράφηκε προς τη µητέρα της. Χαµήλωσε κι άλλο τον τόνο της φωνής της και της είπε σοβαρά: «Τη βλέπω και τη βλέπεις. Ποιος φυσιολογικός άνθρωπος θα θελήσει να την κάνει µάνα των παιδιών του; Εκτός» «Εκτός; Εκτός κι αν τι; Τι πήγες να πεις;» «Εκτός κι αν είναι κι αυτός τυφλός! Αλλά, δυστυχώς, εδώ στο χωριό δεν έχουµε κανέναν. Άντε, πάµε, έτοιµη είµαι». Η Κατίνα προσπέρασε τη µητέρα της και βγήκε πρώτη από το σπίτι, ανεµίζοντας τα φρεσκολουσµένα µακριά µαλλιά της. Ναι, ήταν αναµφισβήτητα πολύ όµορφο κορίτσι, λυγερόκορµη σαν ελαφάκι. Τα προξενιά είχαν ήδη αρχίσει να φτάνουν στη µάνα της κι ας ήταν µόνο δεκάξι χρονών. Εκείνη, βέβαια, δεν είχε σκοπό να παντρευτεί κανέναν συγχωριανό της και να θαφτεί για πάντα στο χωριό. Της άρεσε να φλερτάρει µε συνοµήλικά της ή και µεγαλύτερα αγόρια αλλά είχε αποφασίσει να µη δεσµευτεί µε κανένα. Εκείνη θα παντρευόταν σίγουρα κάποιον πλούσιο Αθηναίο όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγµή. Μπορεί να χτυπούσε η καρδούλα της πιο γρήγορα και να σφιγγόταν το στο- µάχι της κάθε φορά που αντίκριζε τα πράσινα µάτια του Λουκά, αλλά σε καµιά περίπτωση δεν ήταν διατεθειµένη να διαδεχτεί τη µητέρα του στο ρόλο της µπακάλισσας του χωριού. Εξάλλου, όταν θα πήγαινε στην Αθήνα, ήταν σίγουρη πως θα γνώριζε εξίσου ψηλούς και γοητευτικούς άντρες και µάλιστα πολύ πιο πλούσιους. Βγαίνοντας η Κατίνα στην αυλή, έπιασε την αδελφή της

18 MAΡΙΑ ΤΖΙΡΙΤΑ αγκαζέ κι ανηφόρισαν µαζί προς την εκκλησία. Όταν ήταν έξω από το σπίτι, φερόταν στη Λένα προστατευτικά. Της άρεσε να βλέπουν όλοι πόσο καλή ήταν µε την καηµένη την αδελφή της και, βέβαια, επιζητούσε την αναπόφευκτη σύγκριση που την ανέβαζε ακόµα περισσότερο στα µάτια των θαυµαστών της. Ή, τουλάχιστον, έτσι πίστευε. Η κυρα-σοφία περπατούσε ακριβώς πίσω τους, µε το µυαλό της σταµατηµένο στα τελευταία λόγια της µικρής της κόρης «εκτός κι αν είναι κι αυτός τυφλός». Τις προάλλες, κάτι είχε πει η κυρα-μαρία, η παπαδιά, για µια µακρινή ξαδέλφη της στην Αθήνα, που είχε ένα τυφλό παιδί. Εκείνος ήταν είκοσι πέντε χρονών παλικάρι και τυφλός εκ γενετής, της είχε πει. Όµως, η ξαδέλφη της παπαδιάς είχε αρκετά χρήµατα κι είχε στείλει το παιδί στο ειδικό σχολείο, όπου είχε µάθει να διαβάζει µε την καινούργια µέθοδο για τους τυφλούς. Τώρα, µάλιστα, δούλευε στην οικογενειακή επιχείρησή τους κι έβγαζε και ο ίδιος πολλά χρήµατα. ε θα ήταν µια καλή τύχη για το Λενάκι; Τότε δεν είχε δώσει σηµασία στα λόγια της παπαδιάς, τώρα, όµως, που το ξανασκεφτόταν, γιατί όχι; Γιατί να στερήσει από την κόρη της τη µοναδική ίσως ευκαιρία που είχε να φτιάξει µια δική της οικογένεια; Από την άλλη, της µάτωνε την καρδιά η σκέψη πως θα έπρεπε να την αποχωριστεί και να ζήσει µακριά της. Έδιωξε τις στενόχωρες σκέψεις από το µυαλό της και µπήκε µαζί µε τα κορίτσια στην εκκλησία. Σήµερα κιόλας θα πήγαινε από την παπαδιά για να µάθει περισσότερες λεπτοµέρειες για τον νεαρό.