ΙΘ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ

1 Δ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙΘ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΔΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέκα: Οη Γεκνζηνλνκηθέο Πξννπηηθέο ηεο Διιάδαο ζην πιαίζην ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαηά ηελ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν 2007-2013 Δπηβιέπσλ: Ψυχάρης Ιωάννης πνπδάζηξηα: Γαζθαινπνχινπ Αηθαηεξίλε ΑΘΗΝΑ - 2008

2 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Ζ αζθάιεηα, ε δεκνθξαηία, θαη ε δηαζθάιηζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ηεο ρψξαο καο είλαη ζηφρνη πνπ παξακέλνπλ δηαρξνληθνί απφ ηελ ζηηγκή ηεο έληαμεο ηεο Διιάδνο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Οη ζηφρνη απηνί ζήκεξα απνηεινχλ κηα απηή πξαγκαηηθφηεηα, κε ηελ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ηνπ ειιεληθνχ ιανχ λα αλαγλσξίδεη ηελ ζπκβνιή ηεο ΔΔ ζηελ δηακφξθσζε θαη ηελ αλάπηπμε ηνπ ζχγρξνλνπ ειιεληθνχ θξάηνπο. Δίλαη αλακθηζβήηεην φηη κεγάιν κέξνο ηεο αλαπηπμηαθήο καο πνξείαο ην νθείινπκε ζηελ ΔΔ θαη ζηνπο πφξνπο πνπ απηή καο δηαζέηεη. Σν γεγνλφο απηφ θαηαδεηθλχεη ηελ θξηζηκφηεηα ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ πνπ κεζνιάβεζαλ πξηλ απφ ηελ ζπκθσλία γηα ηηο δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο ησλ εηψλ 2007-2013. Ζ παξνχζα κειέηε, αμηνπνηψληαο έλα πιήζνο ζηνηρείσλ θαη πεγψλ, αλαιχεη ηελ παξνχζα θαηάζηαζε ησλ δεκνζηνλνκηθψλ πξννπηηθψλ ησλ εηψλ 2007-2013, θαζψο θαη ην ηζηνξηθφ πιαίζην πνπ καο νδήγεζε έσο εδψ. πλερίδνληαο, αλαιχεη ην λέν πιαίζην πξνγξακκαηηζκνχ θαη ηηο αλαπηπμηαθέο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ρψξαο καο. Γηαπηζηψλεηαη φηη ε πνιηηηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή ζα ζπλερίζνπλ λα απνηεινχλ ηηο βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ΔΔ.

3 ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ Απνιήςεηο/Απνδφζεηο ζηνλ Κνηλνηηθφ Πξνυπνινγηζκφ Γαπάλεο Γεκνζηνλνκηθέο Πξννπηηθέο Γηαξζξσηηθά Σακεία Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα Ίδηνη Πφξνη Κνηλνηηθφο Πξνυπνινγηζκφο Οηθνλνκηθή Κξίζε Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή πλνρή

4 SOMMAIRE La sécurité, la démocratie, et la promotion du développement économique de notre pays, constituent des objectifs qui persistent depuis l insertion de la Grèce dans l Union Européenne (UE). Ces objectifs constituent aujourd hui une réalité indéniable, la majorité absolue du peuple grec reconnaissant le rôle de l UE dans la formation et le développement de l Etat grec moderne. Il est incontestable qu une partie importante de notre marche vers le développement, nous le devons a l UE et aux ressources qu elle nous procure. On peut ainsi comprendre l importance et la graveté des négociations qui ont eu lieu avant l accord final sur les perspectives financières des années 2007-2013. L étude présente, en utilisant une partie assez importante des sources et des éléments, analyse la situation actuelle des perspectives financières des années 2007-2013, ainsi que le cadre historique qui nous a amène jusqu a nos jours. En plus, elle analyse le cadre actuel de programmation et les priorités de notre pays en ce qui concerne le développement. On constate que la cohésion politique et sociale continuera de constituer les priorités essentielles de l UE.

5 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΙΑΓΧΓΗ 1 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Η Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ ζεζκηθά δεηήκαηα θαη 3 Γηαδηθαζίεο 1.1 Δηζαγσγηθά χληνκε ηζηνξηθή επηζθφπεζε 3 1.2 Ζ ρξεζηκφηεηα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο 4 1.3 Οη θπξηφηεξνη ζηφρνη 5 1.4 Πνηεο Πεξηθέξεηεο θαιχπηνληαη απφ ηελ Πνιηηηθή πλνρήο 7 Α) Σακείν πλνρήο 7 Β) ηφρνο «ζχγθιηζε» 7 Γ) ηφρνο "πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε 9 Γ) ηφρνο «επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία» 9 1.5 Γηαζέζηκα πνζά 10 Α) Καηαλνκή αλά ζηφρν 10 Β) Καηαλνκή αλά θξάηνο κέινο 10 1.6 Ζ δηαδηθαζία παξαγσγήο ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο 14 1.7 Σα κέζα ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο 16 Α) Σακείν πλνρήο 16 Β) Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο 17 Γ) Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν 19 Γ) Δπξσπατθφο κηινο Δδαθηθήο πλεξγαζίαο 20 Δ) Μεραληζκφο Πξνεληαμηαθήο Βνήζεηαο 21 Σ) Σακείν Αιιειεγγχεο 22 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Σν επξχηεξν δεκνζηνλνκηθφ πιαίζην ηεο ΔΔ θαη νη 28 δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο 2007-2013 2.1 Ο Πξνυπνινγηζκφο ηεο ΔΔ πσο ιεηηνπξγεί 28 Α) Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ θνηλνηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 29 Β) Ζ ρξεκαηνδφηεζε ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 31 Γ) Σχπνη πηζηψζεσλ ηνπ ΚΠ 31 Γ) Έιεγρνη θαη απνινγηζκνί 32 Δ) Οη Γαπάλεο ηνπ Γεληθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ηεο ΔΔ 32 2.2. Οη Γεκνζηνλνκηθέο Πξννπηηθέο 2007-2013 33 Α) Βηψζηκε αλάπηπμε 38 Β) Βηψζηκε δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία θπζηθψλ πφξσλ 39 Γ) Άζθεζε ηδηφηεηαο ηνπ πνιίηε, ειεπζεξία, αζθάιεηα θαη δηθαηνζχλε 39 Γ) Ζ ΔΔ σο παγθφζκηνο εηαίξνο 40 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Οη ρξεκαηηθέο δνζνιεςίεο ηεο Διιάδαο κε ηελ ΔΔ 41 3.1. Δηζαγσγηθά: Σν ηζνδχγην ελφο Κξάηνπο κέινπο κε ηνλ Κνηλνηηθφ 41 Πξνυπνινγηζκφ 3.2. Υξεκαηνξξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη ΔΔ 43 3.3. Υξεκαηηθέο ξνέο κε ηελ ΔΔ γηα ην έηνο 2007 44 Α) Απνιήςεηο 44 1. Σαθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο (ΣΠ) 44 2. Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ (ΠΓΔ) 44 3. Πξνυπνινγηζκφο ΔΛΔΓΔΠ 47 Β) Απνδφζεηο 47 Γ) Γεκνζηνλνκηθφ φθεινο 47

6 3.4. Υξεκαηηθέο ξνέο κε ηελ ΔΔ γηα ην έηνο 2008 47 Α) Απνιήςεηο 47 1. Σαθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 48 2. ΠΓΔ 48 3. Πξνυπνινγηζκφο ΔΛΔΓΔΠ 48 Β) Απνδφζεηο 48 Γ) Γεκνζηνλνκηθφ φθεινο 48 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Σν ειιεληθφ ζχζηεκα ρξεκαηνδφηεζεο θαη νη αλαπηπμηαθέο 49 πξνηεξαηφηεηεο ηεο Διιάδνο ζην λέν πιαίζην πξνγξακκαηηζκνχ - νη κεηαβνιέο πνπ επήιζαλ ζην θνηλνηηθφ ζχζηεκα ρξεκαηνδφηεζεο θαηά ηε 4 ε Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν θαη πψο απηέο επεξεάδνπλ ηελ ρψξα καο 4.1. Σν λέν πιαίζην πξνγξακκαηηζκνχ ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο 49 4.2. Ο ρξεκαηνδνηηθφο θάθεινο ηεο Διιάδαο θαη ε δηαδηθαζία πξνγξακκαηηζκνχ 52 ηεο λέαο πνιηηηθήο ζπλνρήο 4.3. Οη αλαπηπμηαθέο πξνηεξαηφηεηεο ηεο Διιάδαο γηα ηα έηε 2007-2013 53 4.4. Ζ ζπλάθεηα ηεο λέαο πνιηηηθήο ζπλνρήο κε ηε Ληζζαβψλα θαη ην ΔΠΜ 56 4.5. Σα πξνγξάκκαηα ηεο 4 εο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ θαη ε θαηαλνκή ηεο 58 θνηλνηηθήο ζπλδξνκήο ζε απηά 4.6. Σν νξγαλσηηθφ ζρήκα ησλ ΔΠ 62 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 Η Οηθνλνκηθή πγθπξία θαη νη Υξεκαηηθέο Γνζνιεςίεο ησλ 67 Κξαηψλ κειψλ κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε 5.1. Γεληθά γηα ηελ νηθνλνκηθή ζπγθπξία 5.2. Δηδηθφηεξνη πξνβιεκαηηζκνί 5.3. Σν Δζληθφ Κξάηνο επηζηξέθεη; 67 68 70 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 72

7 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΙΝΑΚΧΝ ΓΡΑΦΙΚΧΝ ΠΑΡΑΣΑΔΧΝ ΓΙΑΓΡΑΜΜΑΣΧΝ Γξαθηθή Παξάζηαζε 1: ηφρνη θαη Σακεία / 2007-2013, ζει.5 Γξαθηθή Παξάζηαζε 2: Πνιηηηθή πλνρήο 2007-2013 / Καηαλνκή αλά ηφρν, ζε δηζ. Δπξψ, ζει.10 Γηάγξακκα 1: Ο Πξνυπνινγηζκφο ηεο ΔΔ πσο ιεηηνπξγεί, ζει.28 Γηάγξακκα 2: Υξεκαηηθέο ξνέο Διιάδαο ΔΔ γηα ηελ πεξίνδν 2005-2008, ζει.46 Πίλαθαο 1: Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ 2007-2013: θαηαλνκή αλά ζηφρν θαη ρψξα, ζει.12 Πίλαθαο 2: Γαπάλεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ γηα ηελ πεξίνδν 2005 2006. ζει.33 Πίλαθαο 3: Γεκνζηνλνκηθφ πιαίζην 2007-2013, ζει.35 Πίλαθαο 4: Ζ λέα «Ληζζαβψλα» θαη ε ζηξαηεγηθή δηάζηαζε ηεο ζπλνρήο, ηεο αγξνηηθήο αλάπηπμεο θαη ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ αιηεία, ζει.45 Πίλαθαο 5: Καηαλνκή θνηλνηηθήο ζπλδξνκήο αλά ζηφρν θαη έηνο, ζει.51 Πίλαθαο 6: Υξεκαηνδνηηθέο Καηαλνκέο Πξνγξακκάησλ Πεξηφδνπ 2007-2013, ζει.53 Πίλαθαο 7: Υξεκαηνδνηηθέο Καηαλνκέο Πξνγξακκάησλ Πεξηφδνπ 2007-2013 (Σηκέο 2006) θαη επίπεδν αλάπηπμεο ησλ Πεξηθεξεηψλ, ζει.59 Πιαίζην 1: Γηαρείξηζε ΠΔΠ ( Παξάδεηγκα ην ΠΔΠ Μαθεδνλίαο-Θξάθεο), ζει.65 Πιαίζην 2: Γηαρείξηζε ΠΔΠ ( Παξάδεηγκα δξάζεσλ εζληθήο εκβέιεηαο), ζει.66

8 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΔ ΑΔΔ: Αθαζάξηζην Δζληθφ Δηζφδεκα ΑΔΠ: Αθαζάξηζην Δζληθφ Πξντφλ ΑΟΠ: Αλαπηπμηαθφο Οξγαληζκφο Πεξηθέξεηαο ΓΑ: Γηαρεηξηζηηθέο Αξρέο ΔΓΣΑΑ: Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο ΔΓΣΔ: Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Δγγπήζεσλ ΔΔ: Δπξσπατθή Έλσζε ΔΔΠ: Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε ΔΔ: Δπξσπατθφ Διεγθηηθφ πλέδξην ΔΚ: Δπξσπατθή Κνηλφηεηα ΔΚΣ: Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν ΔΠΜ: Δζληθφ Πξφγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ ΔΟΔ: Δπξσπατθφο κηινο Δδαθηθήο πλεξγαζίαο ΔΠ: Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα ΔΠΑ: Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο ΔΣΑ: Έξεπλα & Σερλνινγηθή Αλάπηπμε ΔΣΔπ: Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ ΔΣΠΑ: Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο ΔΤΓ: Δηδηθέο Τπεξεζίεο Γηαρείξηζεο ΗΠ: Ίδηνη Πφξνη ΚΑΠ: Κνηλή Αγξνηηθή Πνιηηηθή ΚΔΠΠΑ: Κνηλή Δμσηεξηθή Πνιηηηθή θαη Πνιηηηθή Άκπλαο ΚΠ: Κνηλνηηθφο Πξνυπνινγηζκφο ΚΠ: Κνηλνηηθά Πιαίζηα ηήξημεο ΚΚΓ: Κνηλνηηθέο ηξαηεγηθέο Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο ΜΜΔ: Μηθξνκεζαίεο Δπηρεηξήζεηο ΜΟΠ: Μεζνγεηαθά Οινθιεξσκέλα Πξνγξάκκαηα ΜΠΒ: Μεραληζκφο Πξνεληαμηαθήο Βνήζεηαο ΠΓΔ: Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ ΠΔΠ: Πεξηθεξεηαθά Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα ΓΔ: χζηεκα Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ ΣΑΑ: Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο

9 ΣΑΔΔ: Σακείν Αιιειεγγχεο ηεο ΔΔ ΣΟ: Σαθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο Σ: Σακείν πλνρήο ΤΠΟΗΟ: Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ ΦΠΑ: Φφξνο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο OLAF: Office Europeen de Lutte Anti-fraude

10 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΔ Βηβιία Διιεληθά Βάβνπξαο, Η. Παπατσάλλνπ, Γ., «Ζ ζεκαζία ησλ Κνηλνηηθψλ Πφξσλ γηα ηελ ειιεληθή Οηθνλνκία», Αζήλα 2005 Γαζθαιφπνπινο, Αζ. Υξηζηνθάθεο, Μαλ., «Πεξηθεξεηαθφο Πξνγξακκαηηζκφο», Δθδφζεηο Παπαδήζε, Αζήλα 2002 Ληαξγθφβαο, Π. Αλδξένπ, Γ., «Ζ λέα Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ θαη ε Διιάδα», Δθδφζεηο Παπαδήζε, Αζήλα 2007 Μαξαβέγηαο, Ν., «Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή θαη Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή πλνρή», ζην: Γ. Γεκφπνπινο, Ν. Μπαιηάο, & Η. Υαζζίδ, (επ.): Δηζαγσγή ζηηο Δπξσπατθέο πνπδέο, Σφκνο Β: Οηθνλνκηθή Οινθιήξσζε θαη Πνιηηηθέο, Δθδφζεηο ηδέξε, Αζήλα 2001 Πεηξάθνο, Γ. Φπράξεο, Γ., «Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε ζηελ Διιάδα», Δθδφζεηο Κξηηηθή, Αζήλα 2004 Σζνχθαιεο, Λ.. «Ζ λέα Δπξσπατθή Οηθνλνκία: ζην θαηψθιη ηνπ 21 νπ Αηψλα», Δθδφζεηο Παπαδήζε, Αζήλα 1998 Υξπζνρφνπ, Γ., «Θεσξία ηεο Δπξσπατθήο Δλνπνίεζεο», Δθδφζεηο Παπαδήζε, Αζήλα 2003 Βηβιία Ξελφγισζζα Dubouis,L. Gueydan, Cl., Grands Textes de Droit de l Union Europeenne, Editions Dalloz, Paris Mairate, A., The 'added value' of European Union Cohesion policy, Journal of the Regional Studies Association, Routledge Editions, Brussels 2006 Shackleton, M., The Budget of the European Community, ζην Lodge, J. (επηκ.), The European Community and the Challenge of the Future, Pinter Editions, London 1989 Ννκνζεζία Απφθαζε 2006/702/ΔΚ ηεο Δπηηξνπήο ηεο 6εο Οθησβξίνπ 2006 γηα ηηο ζηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο γηα ηε ζπλνρή (Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 291 ηεο 21.10.2006)

11 Γεληθφο Πξνυπνινγηζκφο ηεο ΔΔ γηα ην 2008 Δηζεγεηηθή Έθζεζε Πξνυπνινγηζκνχ 2008 Καλνληζκφο ΔΟΚ 724/75 πεξί Ηδξχζεσο ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣΠΑ) Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1198/2006 ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 27εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Αιηείαο. Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1698/2005 ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 20ήο επηεκβξίνπ 2005, γηα ηε ζηήξημε ηεο αγξνηηθήο αλάπηπμεο απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ) Καλνληζκφο ηνπ πκβνπιίνπ (ΔΚ, Δπξαηφκ) αξηζ. 1605/2002 ηεο 25εο Ηνπλίνπ 2002 γηα ηε ζέζπηζε ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ θαλνληζκνχ πνπ εθαξκφδεηαη ζηνλ γεληθφ πξνυπνινγηζκφ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1080/2006 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο θαη γηα ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1783/1999 [Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 210 ηεο 31.07.2006]. Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1081/2006 ηνπ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1784/1999 [Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 210 ηεο 31.07.2006] Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1082/2006 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ηνλ επξσπατθφ φκηιν εδαθηθήο ζπλεξγαζίαο (ΔΟΔ) [Δπίζεκε εθεκεξίδα L 210 ηεο 31.07.2006] Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1083/2006 ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2006, πεξί θαζνξηζκνχ γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ην Σακείν πλνρήο θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1260/1999 Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1084/2006 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2006 γηα ηελ ίδξπζε Σακείνπ πλνρήο θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1164/94 [Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 210 ηεο 31.7.2006]. Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1085/2006 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 17εο Ηνπιίνπ 2006 γηα ηε ζέζπηζε κεραληζκνχ πξνεληαμηαθήο βνήζεηαο (ΜΠΒ). Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1828/2006 ηεο Δπηηξνπήο, ηεο 8εο Γεθεκβξίνπ 2006, γηα ηε ζέζπηζε θαλφλσλ ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ.

12 1083/2006 ηνπ πκβνπιίνπ πεξί θαζνξηζκνχ γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ην Σακείν πλνρήο θαη ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1080/2006 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο [Eπίζεκε Δθεκεξίδα L 371 ηεο 27.12.2006] Κείκελν ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Διιεληθνχ Κξάηνπο γηα ην έηνο 2008 πλζήθε γηα ηελ ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο (άξζξα 268 έσο 280), Γεκνζηνλνκηθέο Γηαηάμεηο πλζήθε γηα ηελ Ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο, Σίηινο XVII, Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή πλνρή Council Decision 2007/436/EC, Euratom of 7 June 2007 on the system of the European Communities' own resources [ OJ L 163 of 23.6.2007 ] Γεκνζηεχζεηο Λακπξηλίδεο Μ., Φπράξεο Η. θαη Καδάδεο Δ., «Πεξηθεξεηαθή Καηαλνκή θαη Πεξηθεξεηαθέο Δπηπηψζεηο ησλ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ», Δπηηξνπή Δξεπλψλ, Πάληεην Παλεπηζηήκην, Αζήλα 1998. Πεηξάθνο Γ., Φπράξεο Η. θαη Καιιηψξαο Γ., «Οη πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο ζηα λέα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο», ΣΟΠΟ, Σεχρνο 22-23, 2004 Σζνχθαιεο, Λ. Βεξγφπνπινο, Κ. Βάιληελ,. Μαθξπδεκήηξεο, Α., «Γηαηί αλαπνινχκε ηελ Δπξψπε ησλ 15;», Διεχζεξνο Σχπνο, Κπξηαθή 15 Ηνπλίνπ 2008 Φπράξεο, Η., «Ζ Πεξηθεξεηαθή Καηαλνκή ησλ Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ ζηελ Διιάδα», ζην: Δπηζηεκνληθφ Μάξθεηηλγθ, Μάηνο 2006 Φπράξεο Η., «Πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή θαη πεξηθεξεηαθά πξνγξάκκαηα ησλ Κνηλνηηθψλ Πιαηζίσλ ηήξημεο ηεο Διιάδαο: απνηίκεζε θαη πξννπηηθέο», Αεηρψξνο, Σεχρ. 3, 2004 Andreou, G., EU Cohesion Policy in Greece: Patterns of Governance and europeanisation, Journal of South European Society & Politics, Cas Editions, London 2006 Andreou, G., Multilevel Governance: The Dynamics of EU Cohesion Policy in Greece, National and Kapodistrian University of Athens, Athens 2004

13 Bachtler,J. Wishlade, F., From Building Blocks to Negotiating Boxes: The Reform of EU Cohesion Policy, European Policy Research Paper, 57, University of Strathclyde Begg, I., Funding ths European Union, Making sense of the EU Budget, A Federal Trust Report on ths EU s Budget, London 2005 Capron, H., Politique de Cohesion et Developpement Regional, Universite Libre de Bruxelles, Bruxelles 2007 Gaubert, N., Quelle Politique de Cohesion dans une Europe elargie, Institut d Urbanisme de Paris, Universite de Paris 12, Paris 2004 Hallet, M. Keereman, F., Budgetary transfers between the EU and the new Member States: manna from Brussels or a fiscal drag?, ECFIN COUNTRY FOCUS, Volume 2, Issue 2, 03.02.2005 Iozzo, A. Micossi, S. Salvemini, M.T., A new budget for the European Union?, Centre for European Policy Studies, Policy Brief, No. 159, May 2008 Lambrinidis M. - Psycharis Y. - Rovolis A., "Regional allocation of public infrastructure investment in Greece', Regional Studies, Vol. 39 (9), 2005. Mrak, M., Financial Perspectives 2007-2013: Domination of National Interests, Faculty of Economics, University of Ljubljana Petrakos G. and Psycharis Y., 'Regional policy in Greece', In D. Yuill,et al, European Regional Policy, European Policy Research Consortium (ECPR), University of Strathclyde, 2003. Riou, S., Geographie, Croissance et Politique de Croissance en Europe, Revue Francaise d Economie, Paris 2003 Λνηπά Κείκελα Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο «Γεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο 2007-2013» [COM (2004) 487 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην, ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ζηελ Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή Δπηηξνπή θαη ζηελ Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ ηεο 11εο Γεθεκβξίνπ 2007 κε ηίηιν «Σα θξάηε κέιε θαη νη πεξηθέξεηεο πινπνηνχλ ηε ζηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβφλαο γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ

14 απαζρφιεζε κέζσ ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο ηεο ΔΔ, 2007-2013» [COM(2007) 798 ηειηθφ Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο, ηεο 10εο Φεβξνπαξίνπ 2004, «Οηθνδφκεζε ηνπ θνηλνχ κέιινληφο καο, πνιηηηθέο πξνζθιήζεηο θαη δεκνζηνλνκηθά κέζα ηεο δηεπξπκέλεο Έλσζεο - 2007-2013» [COM(2004) 101 ηειηθφ Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο, ηεο 8εο Ννεκβξίνπ 2006, «Πεξηθέξεηεο γηα ηελ νηθνλνκηθή αιιαγή» [COM(2006) 675 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην, ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ζηελ Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ θαη ζηελ Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή Δπηηξνπή ηεο 6 εο Οθησβξίνπ 2008 κε ηίηιν «Πξάζηλε Βίβινο γηα ηελ εδαθηθή ζπλνρή Μεηαηξνπή ηεο εδαθηθήο πνηθηινκνξθίαο ζε πξνηέξεκα», COM(2008) 616 ηειηθφ Γηνξγαληθή ζπκθσλία κεηαμχ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ, ηνπ πκβνπιίνπ θαη ηεο Δπηηξνπήο γηα ηε δεκνζηνλνκηθή πεηζαξρία θαη ηελ νξζή ρξεκαηννηθνλνκηθή δηαρείξηζε γηα ηα έηε 2007-2013 (2006/C 139/01) Γξαθάθε, Δ., «Θεσξεηηθή Δπηζθφπεζε θαη εκπεηξηθή αμηνιφγεζε ηεο ζπκβνιήο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Πνιηηηθήο ηεο ΔΔ ζηε πλνρή θαη ηε ζχγθιηζε ησλ ιηγφηεξν αλεπηπγκέλσλ πεξηθεξεηψλ: Ζ πεξίπησζε ηεο Πεξηθέξεηαο Κξήηεο», Πξφηαζε Γηδαθηνξηθήο Γηαηξηβήο, Παλεπηζηήκην Κξήηεο Δηήζηεο Δθζέζεηο Δπξσπατθνχ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ 2005-2006 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), «Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο / Πνιηηηθή ηε πλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο Αλάπηπμεο θαη ηεο Απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο, 2007-2013», COM (2005), 0229, Βξπμέιιεο Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2006), «Πεξηθέξεηεο θαη Πφιεηο γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε: επηζθφπεζε ησλ Καλνληζκψλ ζρεηηθά κε ηελ Πνιηηηθή πλνρήο θαη ηελ Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή γηα ηελ πεξίνδν 2007-2013» (ελεκεξσηηθφ ππφκλεκα), ΜΔΜΟ/06/281, Βξπμέιιεο, 13 Ηνπιίνπ Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2007), «Σέηαξηε Έθζεζε γηα ηελ Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή πλνρή», COM (2007) 273, Σειηθφ, Βξπμέιιεο Ζ «Καζεκεξηλή», 03-11-08, «ΤΠΟΗΟ: Ζ ειιεληθή νηθνλνκία παξνπζηάδεη κεγαιχηεξεο αληνρέο»

15 Καζηάληαο,., «Κνηλνηηθά Πιαίζηα ηήξημεο Θεζκφο Αλάπηπμεο ηεο Οηθνλνκίαο: πγθξηηηθή Απνηίκεζε ησλ ΚΠ ζηελ Διιάδα (1989-2006) θαη αμηνιφγεζε ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ηνπ Γ ΚΠ κε ηε βνήζεηα ηαηηζηηθψλ Μνληέισλ/ Πξννπηηθέο ηεο 4 εο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ», Σειηθέο Δξγαζίεο πνπδαζηψλ ΔΓΓ, ΗΕ Δθπ/θή εηξά, Αζήλα 2006 Μπαξνχλνο, Γ., «Οη Υξεκαηηθέο Γνζνιεςίεο ηεο Διιάδαο κε ηνλ Κνηλνηηθφ Πξνυπνινγηζκφ θαηά ηελ Πεξίνδν 1981-2006», Σειηθέο Δξγαζίεο πνπδαζηψλ ΔΓΓ, ΗΕ Δθπ/θή εηξά, Αζήλα 2006 Τπνπξγείν Αλάπηπμεο (2005), ηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβψλαο ηφρνη θαη Πνξεία Δπίηεπμεο ηνπο, Παξάξηεκα 2 Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ (ΤΠΟΗΟ) (2006 α ), «3 ε Δγθχθιηνο γηα ηελ θαηάξηηζε Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2007-2013 Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ (ΤΠΟΗΟ) (2005), «Δζληθφ Πξφγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε 2005-2008», 15 Οθησβξίνπ Yπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ (ΤΠΟΗΟ) (2006β), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο 2007-2013 ηξαηεγηθφ Μέξνο», Ηνχιηνο 2006 CADREFIN (2005), Financial Perspective 2007-2013 Negotiating Box, Note from the Presidency to the European Council on the Financial Perspective 2007-2013, Brussels, 15 June 2005, 130 CADREFIN (2005), Progress Report from the Presidency to the Committee of Permanent Representatives / Council on the Financial Perspectives 2007-2013, Brussels, 1 March 2005, 35 CADREFIN (2006), Council of the European Union, Council Decision on Community strategic guidelines on Cohesion, Brussels, 18 August 2006, 243 Communication from the Commission of 12 June 2006 - The Growth and Jobs Strategy and the Reform of European cohesion policy - Fourth progress report on cohesion [COM(2006) 281 Eurostat Statistical Yearbook 2008, Europe in Figures Hubner, D., Growth and competitiveness in Europe: A case for a strong cohesion policy, Speech by Danuta Hübner, Member of the European Commission responsible for Regional Policy, Conference organised by

16 ELIAMEP, Hellenic Foundation for European and Foreign Policy, Athens, 29 March 2007 Ιζηνζειίδεο Ηζηνζειίδα Δπξσπατθήο Έλσζεο : http://europa.eu Ηζηνζειίδα Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ : http://consilium.europa.eu Ηζηνζειίδα Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ: http://www.europarl.europa.eu Ηζηνζειίδα Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο : http://ec.europa.eu Ηζηνζειίδα Eurostat: http://epp.eurostat.ec.europa.eu Ηζηνζειίδα ΔΠΑ: http://www.espa.gr/ Ηζηνζειίδα ΤΠΟΗΟ: http://www.mnec.gr Ηζηνζειίδα Γεληθήο Γξακκαηείαο Δπελδχζεσλ θαη Αλάπηπμεο: http://www.ggea.gr Γηάθνξεο άιιεο ηζηνζειίδεο : http://www.arf.asso.fr http://www.cat.inist.fr http://www.economist.com http://www.e-rooster.gr http://www.espacestemps.net http://www.ethnos.gr http://www.e-tipos.com http://www.euractiv.com http://www.ideas.repec.org http://www.imerisia.gr http://www.independent.co.uk http://www.kathimerini.gr http://www.latribune.fr http://www.lemonde.fr http://www.lesechos.fr http://www. naftemporiki.gr http://www. regio-strategic-guidelines@cec.eu.int http://www.touteleurope.fr http://tovima.dolnet.gr

17 ΔΙΑΓΧΓΗ Ζ Πνιηηηθή πλνρήο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (ΔΔ), απνηειεί ζήκεξα έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα δεηήκαηα πνπ απαζρνινχλ ηε ρψξα καο, αθνχ έλα πνιχ ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο νηθνλνκηθήο καο αλάπηπμεο νθείιεηαη ζηελ βνήζεηα πνπ ιακβάλνπκε απφ ηελ ΔΔ, κέζσ ησλ πφξσλ πνπ δηαηίζεληαη απφ ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία. Με ηελ ρξεκαηνδφηεζε κεγάισλ αλαπηπμηαθψλ έξγσλ, ην ΑΔΠ (αθαζάξηζην εζληθφ πξντφλ) ηεο ρψξαο καο απμήζεθε ηελ πεξίνδν 2000-2006 ( Α θαη Β ΚΠ) θαηά 6,2%. Μεηά ηελ δεκνζηνπνίεζε ησλ ζέζεσλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2004, ηέζεθε επί ηάπεηνο ην χςνο ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακείσλ θαη ε θαηαλνκή ησλ πφξσλ ηνπο γηα ηα έηε 2007-2013. Σν ηειηθφ απνηέιεζκα πνπ θξίζεθε ην Γεθέκβξην ηνπ 2005, ήηαλ έλα απνηέιεζκα πνιχ ζθιεξψλ δηαπξαγκαηεχζεσλ κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ. Εεηήκαηα πνπ απαζρφιεζαλ θπξίσο ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο ήηαλ ιφγνπ ράξε ε θαηαλνκή ησλ πφξσλ κεηαμχ λέσλ θαη παιαηψλ θξαηψλ κειψλ, ε ρξήζε ησλ αδηάζεησλ πφξσλ ηνπ θαλφλα λ + 2 ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακείσλ, ε νξνθή ηνπ 4% σο νξίνπ απνξξφθεζεο θνηλνηηθψλ πφξσλ θ.α. Σν ζεκαληηθφηεξν φκσο δήηεκα αθνξνχζε θαη αθνξά αθφκε θαη ζήκεξα, ην εάλ ε Πνιηηηθή πλνρήο ζα ζπλερίζεη λα εζηηάδεη ζηελ ζχγθιηζε ησλ ιηγφηεξν αλεπηπγκέλσλ πεξηνρψλ. Οη ιηγφηεξν αλεπηπγκέλεο πεξηνρέο είλαη πεξηνρέο πνπ έρνπλ ην ζπγθξηηηθά ρακειφηεξν θαηά θεθαιήλ εηζφδεκα, ή απηέο πνπ έρνπλ θαηά θεθαιήλ εηζφδεκα θάησ ηνπ 75% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ (φζεο εληάζζνληαη ζηνλ ηφρν 1). Καηά ηελ Γ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν, ην 64% ηνπ Κνηλνηηθνχ Πιαηζίνπ ηήξημεο (ΚΠ) απηνχ δηαηέζεθε ζηηο πεξηνρέο απηέο. Με ηελ έληαμε φκσο λέσλ θξαηψλ κειψλ ζηελ ΔΔ νη ρξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο απμάλνληαη δξακαηηθά, ελψ νη δαπάλεο αθνινπζνχλ ζπλερψο πησηηθή πνξεία, ηδηαίηεξα φηαλ ζθεθηεί θαλείο ηνπο εζληθνχο πξνυπνινγηζκνχο ησλ θξαηψλ κειψλ. Ζ Διιάδα ελαληηψζεθε ζζελαξά ζηελ πξννπηηθή απηή, γηα ιφγνπο πνπ ζα αλαιχζνπκε ζην παξφλ πφλεκα. Έλα εμίζνπ ζεκαληηθφ δήηεκα είλαη ην θξηηήξην ηνπ 75% ηνπ ΑΔΠ. Με ηελ δηεχξπλζε, δεκηνπξγήζεθε ην ιεγφκελν «ζηαηηζηηθφ απνηέιεζκα» ηεο δηεχξπλζεο ζηα ήδε ππάξρνληα θξάηε κέιε. Απηφ ζπλίζηαηαη ζην φηη ε κεηξήζηκε ζρεηηθή επεκεξία απμάλεηαη αθφκε θαη εάλ δελ ππάξρεη πξαγκαηηθή κεηαβνιή ηεο. Γηα παξάδεηγκα, ην θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ ηεο ρψξαο καο (2000-2002) ζε ζρέζε κε εθείλν ηεο ΔΔ-25 αλέξρεηαη ζην 77,35%, ελψ ζε ζρέζε κε εθείλν ηεο ΔΔ-15 έθηαλε ην 68,06%. Καη

18 απηφ ηνλ ηξφπν, νξηζκέλεο ειιεληθέο πεξηθέξεηεο ( ηεξεά Διιάδα θαη Νφηην Αηγαίν) δελ θαιχπηνπλ ην φξην επηιεμηκφηεηαο (94,89% θαη 79,72% αληίζηνηρα ζε ζρέζε κε ηελ ΔΔ-15), ελψ αληηκέησπε κε ην ζηαηηζηηθφ απνηέιεζκα βξίζθεηαη θαη ε Αηηηθή ( 72,23% ζηελ ΔΔ-15, 82,09% ζηελ ΔΔ-25), ε νπνία θαη αληηπξνζσπεχεη ζρεδφλ ηε κηζή ρψξα Γίλεηαη ινηπφλ άκεζα αληηιεπηφ, πσο ε εμέιημε απηή ζα κπνξνχζε λα αλαηξέςεη ηελ κέρξη ζήκεξα πξφνδν, θαη δελ είλαη ηπραίν πνπ ε Διιάδα δεηνχζε ηελ δηαβεβαίσζε φηη ηα πνζά πνπ ζα ειάκβαλε δελ ζα κεησλφληνπζαλ ιφγσ ηεο δηεχξπλζεο (πεξηζζφηεξα επάλσ ζε απηφ ην ζεκείν ζα δνχκε παξαθάησ). Ζ εξγαζία απηή, ζα επηθεληξσζεί ζε πέληε ζεκαηηθέο ελφηεηεο. Ζ πξψηε ελφηεηα εμεηάδεη ηελ Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ, ηα ζεζκηθά δεηήκαηα θαη ηηο δηαδηθαζίεο πνπ αθνινπζνχληαη. Ζ δεχηεξε ελφηεηα εζηηάδεη ζην επξχηεξν δεκνζηνλνκηθφ πιαίζην ηεο ΔΔ θαη ηηο δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο γηα ηα έηε 2007-2013. Ζ ηξίηε ελφηεηα αλαθέξεηαη ζηηο ρξεκαηηθέο δνζνιεςίεο ηεο Διιάδαο κε ηελ ΔΔ. Ζ ηέηαξηε ελφηεηα ζπγθεληξψλεηαη ζην ειιεληθφ ζχζηεκα ρξεκαηνδφηεζεο θαη ηηο αλαπηπμηαθέο πξνηεξαηφηεηεο ηεο Διιάδνο ζην λέν πιαίζην πξνγξακκαηηζκνχ, ηηο κεηαβνιέο πνπ επήιζαλ ζην θνηλνηηθφ ζχζηεκα ρξεκαηνδφηεζεο θαηά ηε 4 ε Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν θαη ζην πψο απηέο επεξεάδνπλ ηελ Διιάδα. Κιείλνληαο, ε πέκπηε ελφηεηα θάλεη αλαθνξά ζηελ νηθνλνκηθή θξίζε πνπ καζηίδεη ζηηο κέξεο καο ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία, θαη ζην πσο απηή ελδέρεηαη λα επεξεάζεη ηηο δνζνιεςίεο ησλ θξαηψλ κειψλ κε ηελ ΔΔ.

19 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Η Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ ζεζκηθά δεηήκαηα θαη δηαδηθαζίεο 1.1. Δηζαγσγηθά χληνκε ηζηνξηθή επηζθφπεζε Οη έληνλεο πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο πνπ εθ ησλ πξαγκάησλ πθίζηαληαη ζε έλαλ ηφζν εθηεηακέλν θνηλσληθν νηθνλνκηθφ ρψξν φπσο ε ΔΔ, απφ λσξίο θαηέδεημαλ ηελ αλάγθε εθαξκνγήο αλαπηπμηαθψλ πνιηηηθψλ, πξνζαξκνζκέλσλ ζηηο θαηά ηφπνπο ηδηαηηεξφηεηεο. Χο νξφζεκν ηεο πνιηηηθήο γηα ηε πλνρή ζπλήζσο ζεσξείηαη ε ίδξπζε ηνπ ζρεηηθνχ ρξεκαηνδνηηθνχ κέζνπ, ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣΠΑ), ην 1975 (Καλνληζκφο ΔΟΚ 724/75). Σν 1986 ε επξσπατθή πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή αλαβαζκίζηεθε κε ηελ Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε (ΔΔΠ). ην άξζξν 130 Α ε ηφηε δηεπξπκέλε Κνηλφηεηα ησλ δψδεθα δεζκεχηεθε πιένλ ξεηά λα πξνσζήζεη ηελ αξκνληθή αλάπηπμε θαη ζπγθεθξηκέλα «λα επηηαρχλεη νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή». Καη απηφ δηφηη ε απειεπζέξσζε ησλ ζπλαιιαγψλ κέζα ζηελ εζσηεξηθή αγνξά ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ζε αχμεζε ησλ αληζνηήησλ θαη έπξεπε έηζη λα ζπλνδεπηεί απφ κέηξα ηφλσζεο ηεο πεξηθεξεηαθήο ζπλνρήο. Ζ δεκηνπξγία ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακείσλ ην 1988 θαη ε γελλαία πξνηθνδφηεζε ηνπο κε πφξνπο πεξίπνπ δηπιάζηνπο ζε πνζνζηφ απφ απηνχο ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηεο ΔΚ, ππήξμε απνηέιεζκα ηεο ΔΔΠ. Λίγν αξγφηεξα ε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη (1992), ζήκαλε θαη ηελ ίδξπζε ηνπ Σακείνπ πλνρήο. ην Άκζηεξληακ ην 1999, επηβεβαηψζεθε ε ζεκαζία ηεο εδαθηθήο πλνρήο. ήκεξα σζηφζν, πξφθιεζε απνηειεί ε δηεχξπλζε πξνο ηηο θαηά πνιχ θησρφηεξεο ρψξεο ηεο Ννηην-Αλαηνιηθήο Δπξψπεο, ε νπνία ζεκαηνδνηεί θαη ηελ δξαζηηθή ειάηησζε ησλ εληζρχζεσλ γηα ηα παιαηά θξάηε ηνπ ηφρνπ 1. Ζ Διιεληθή Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή «ζπγρξνλίζηεθε» επίζεκα κε ηελ επξσπατθή, κε ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ Καλνληζκνχ ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΣΠΑ ην 1981 θαη νπζηαζηηθά κε ηελ εθαξκνγή ησλ Μεζνγεηαθψλ Οινθιεξσκέλσλ Πξνγξακκάησλ (ΜΟΠ). Σα ΜΟΠ απνηέιεζαλ ηελ πξψηε κεγάινπ εχξνπο δξάζε ηεο Κνηλφηεηαο ζηελ Διιάδα θαη ζεκαηνδφηεζαλ ηηο πξψηεο νινθιεξσκέλεο παξεκβάζεηο κε ηε κνξθή αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ, παξφηη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπο ππήξμε ηειηθψο ρακειή. Τπήξμαλ νη πξφδξνκνη ησλ ΚΠ, πνπ αθνινχζεζαλ απφ ην 1988 έσο ην 2006

20 θαη εθαξκφζηεθαλ κε βάζε ηηο αξρέο «ζπγθέληξσζε», «πξνγξακκαηηζκφο», «εηαηξηθή ζρέζε» θαη «πξνζζεηηθφηεηα». ην πιαίζην ησλ ηξηψλ ΚΠ ε Διιάδα επηιέμηκε ζην ζχλνιν ηεο, κε 13 Πεξηθέξεηεο (Δπηπέδνπ NUTS2) ηνπ ηφρνπ 1, έιαβε ρξεκαηνδνηήζεηο κε ηε κνξθή ηνκεαθψλ θαη επηρεηξεζηαθψλ αλά πεξηθέξεηαπξνγξακκάησλ. Ζ λέα πξνγξακκαηηθή πεξίνδνο 2007-2013 βξίζθεη ηε ρψξα κε 8 Πεξηθέξεηεο ζην λέν ηφρν χγθιηζε, αλάκεζα ζηηο νπνίεο θαη ε Κξήηε, 3 Πεξηθέξεηεο κε ζηαηηζηηθφ απνηέιεζκα phasing-out θαη 2 Πεξηθέξεηεο phasing-in. 1.2. Ζ ρξεζηκφηεηα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο Ζ Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ εζηηάδεη ζηελ θαηάξγεζε ησλ νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ αληζνηήησλ. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε απνηειείηαη απφ 27 θξάηε κέιε πνπ ζπληζηνχλ κηα θνηλφηεηα θαη κηα εζσηεξηθή αγνξά 493 εθαηνκκπξίσλ πνιηηψλ, γεγνλφο πνπ απμάλεη ηηο νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο αληζφηεηεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ απηψλ θαη ησλ 268 πεξηθεξεηψλ ηνπο. Σν θαηά θεθαιή ΑΔΠ κηαο πεξηθέξεηαο ζηηο 4 είλαη θαηψηεξν απφ ην 75% ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ησλ 27 (Βι. Παξάξηεκα 1). θνπφο ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο είλαη επίζεο λα πεηχρεη πξαγκαηηθή αιιειεγγχε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε κε ηε δηαζθάιηζε νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο, πξνυπφζεζε ηεο νπνίαο είλαη ε κείσζε ησλ αλαπηπμηαθψλ αληζνηήησλ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ πεξηθεξεηψλ. Υάξε ζηελ πξνζέγγηζε πνπ αθνινπζεί, ε πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή πξνζδίδεη πξνζηηζέκελε αμία ζηα πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηνχληαη ζηηο δηάθνξεο πεξηθέξεηεο. πλεηζθέξεη ζηε ρξεκαηνδφηεζε ζπγθεθξηκέλσλ έξγσλ πξνο φθεινο ησλ πεξηθεξεηψλ, ησλ πφιεσλ θαη ησλ θαηνίθσλ ηνπο. Απψηεξνο ζηφρνο είλαη λα απνθηήζνπλ νη πεξηθέξεηεο ηε δπλαηφηεηα λα ζπκβάιινπλ ζηελ αλάπηπμε θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη λα αληαιιάζζνπλ ηδέεο θαη θαιχηεξεο πξαθηηθέο. Απηφο είλαη άιισζηε ν ζηφρνο ηεο λέαο πξσηνβνπιίαο κε ηίηιν «Οη πεξηθέξεηεο, θηλεηήξηα δχλακε ηεο νηθνλνκηθήο κεηαξξχζκηζεο». Οιφθιεξε ε πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή αθνινπζεί ηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζηνλ ηνκέα ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο. (Βι. ζηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβψλαο).

21 1.3. Οη θπξηφηεξνη ζηφρνη Σν ΔΣΠΑ, ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν (ΔΚΣ) θαη ην Σακείν πλνρήο (Σ) ζπκβάιινπλ ζηελ επίηεπμε ησλ ηξηψλ ζηφρσλ, «ζχγθιηζε», «πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε» θαη «επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία» : Σν ζθεπηηθφ ηνπ ζηφρνπ «ζχγθιηζε» είλαη ε πξνψζεζε ησλ ζπλζεθψλ πνπ επλννχλ ηελ αλάπηπμε θαζψο θαη ησλ παξαγφλησλ πνπ νδεγνχλ ζε πξαγκαηηθή ζχγθιηζε ησλ ιηγφηεξν αλαπηπγκέλσλ θξαηψλ κειψλ θαη πεξηθεξεηψλ. ηελ ΔE27 ν ζηφρνο απηφο αθνξά - εληφο 17 θξαηψλ κειψλ - 84 πεξηθέξεηεο κε πιεζπζκφ 154 εθαηνκκπξίσλ, ησλ νπνίσλ ην θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ είλαη κηθξφηεξν ηνπ 75% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ θαη ζε ζηαδηαθά κηθξφηεξε βάζε - 16 άιιεο πεξηθέξεηεο κε 16,4 εθαηνκκχξηα θαηνίθνπο ησλ νπνίσλ ην ΑΔΠ ππεξβαίλεη ειάρηζηα ην ζρεηηθφ φξην ιφγσ ησλ ζηαηηζηηθψλ αιιαγψλ πνπ έθεξε ε δηεχξπλζε ηεο ΔΔ. Σα θνλδχιηα πνπ δηαηίζεληαη κε βάζε ην ζηφρν «ζχγθιηζε» αλέξρνληαη ζε 282,8 δηζεθαηνκκχξηα επξψ, θάηη πνπ αληηπξνζσπεχεη ην 81,5% ηνπ ζπλφινπ θαη θαηαλέκνληαη σο εμήο: 199,3 δηζεθαηνκκχξηα επξψ γηα ηηο πεξηθέξεηεο ζχγθιηζεο, απφ ηα νπνία 14 δηζεθαηνκκχξηα επξψ γηα ηηο πεξηθέξεηεο «ζηαδηαθήο εμφδνπ», θαη 69,5 δηζεθαηνκκχξηα επξψ γηα ην Σ πνπ θαιχπηεη 15 θξάηε κέιε. Πέξα απφ ηηο πεξηθέξεηεο ζχγθιηζεο, ν ζηφρνο «πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε» απνζθνπεί ζηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ηεο ειθπζηηθφηεηαο ησλ πεξηθεξεηψλ θαζψο θαη ηεο απαζρφιεζεο κέζσ κηαο δηηηήο πξνζέγγηζεο. Πξψηνλ, ηα πξνγξάκκαηα αλάπηπμεο ζα

22 βνεζήζνπλ ηηο πεξηθέξεηεο λα πξνβιέπνπλ θαη λα πξνσζνχλ ηηο νηθνλνκηθέο αιιαγέο κέζσ ηεο θαηλνηνκίαο θαη ηεο πξναγσγήο ηεο θνηλσλίαο ηεο γλψζεο, ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο βειηίσζεο ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ζηηο πεξηθέξεηεο. Γεχηεξνλ, ζα ζηεξηρηεί ε δεκηνπξγία πεξηζζφηεξσλ θαη θαιχηεξσλ ζέζεσλ εξγαζίαο κε ηελ πξνζαξκνγή ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θαη κε ηηο επελδχζεηο ζηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο. ηελ ΔΔ27 ζα είλαη επηιέμηκεο ζπλνιηθά 168 πεξηθέξεηεο, νη νπνίεο αξηζκνχλ 314 εθαηνκκχξηα θαηνίθνπο. Απφ ηηο πεξηθέξεηεο απηέο, 13 πεξηθέξεηεο πνπ θηινμελνχλ 19 εθαηνκκχξηα θαηνίθνπο απνηεινχλ ηηο ιεγφκελεο πεξηνρέο «ζηαδηαθήο εμφδνπ» θαη ππφθεηληαη ζε εηδηθά θνλδχιηα ρξεκαηνδφηεζεο, θαζψο αλήθαλ ζηελ παξειζνχζα θαηεγνξία ησλ πεξηθεξεηψλ ηνπ ζηφρνπ 1. Σν πνζφ ησλ 55 δηζεθαηνκκπξίσλ επξψ εθ ησλ νπνίσλ ηα 11,4 δηζεθαηνκκχξηα πξννξίδνληαη γηα ηηο πεξηθέξεηεο ζηαδηαθήο εμφδνπ - αληηπξνζσπεχεη πνζνζηφ ειάρηζηα κηθξφηεξν ηνπ 16% ησλ ζπλνιηθψλ θνλδπιίσλ. Ο ζηφρνο απηφο θαιχπηεη πεξηθέξεηεο ζε 19 θξάηε κέιε. Σα παιαηά πξνγξάκκαηα Urban II θαη Equal έρνπλ ελζσκαησζεί ζηνπο ζηφρνπο «ζχγθιηζε» θαη «πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε». Ο ζηφρνο γηα ηελ «επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία» ζα εληζρχζεη ηε δηαζπλνξηαθή ζπλεξγαζία κε ηελ αλάπηπμε θνηλψλ ηνπηθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ πξσηνβνπιηψλ, κε ηε δηεζληθή ζπλεξγαζία πνπ απνζθνπεί ζηελ επίηεπμε νινθιεξσκέλεο εδαθηθήο αλάπηπμεο, θαζψο θαη κε ηε δηαπεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία θαη ηελ αληαιιαγή εκπεηξηψλ. Ο πιεζπζκφο πνπ δεη ζε δηαζπλνξηαθέο πεξηνρέο αλέξρεηαη ζε 181,7 εθαη. (37,5% ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ ηεο ΔΔ), ελψ φιεο νη πεξηθέξεηεο θαη νη πνιίηεο ηεο ΔΔ θαιχπηνληαη απφ κία απφ ηηο ππάξρνπζεο 13 πεξηνρέο δηεζληθήο ζπλεξγαζίαο. Σα 8,7 δηζεθαηνκκχξηα επξψ (2,5% ηνπ ζπλφινπ) πνπ είλαη δηαζέζηκα ζην πιαίζην ηνπ ζηφρνπ απηνχ θαηαλέκνληαη σο εμήο: 6,44 δηζεθαηνκκχξηα επξψ γηα ηε δηαζπλνξηαθή ζπλεξγαζία, 1,83 δηζεθαηνκκχξηα επξψ γηα ηε δηεζληθή θαη 445 εθαηνκκχξηα επξψ γηα ηε δηαπεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία. Ο ζηφρνο απηφο βαζίδεηαη ζηελ πείξα πνπ απνθηήζεθε απφ ηελ παιαηφηεξε θνηλνηηθή πξσηνβνπιία INTERREG.

23 1.4. Πνηεο Πεξηθέξεηεο θαιχπηνληαη απφ ηελ Πνιηηηθή πλνρήο Οιφθιεξν ην έδαθνο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαιχπηεηαη απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο ζηφρνπο ηεο πνιηηηθήο γηα ηε ζπλνρή. Γηα λα πξνζδηνξίζεη γεσγξαθηθά ηηο επηιέμηκεο πεξηθέξεηεο, ε Δπηηξνπή ρξεζηκνπνηεί ζηαηηζηηθά ζηνηρεία. Τπνδηαηξεί ηελ Δπξψπε ζε δηάθνξεο νκάδεο πεξηθεξεηψλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζηελ νλνκαηνινγία ΝUTS (νλνκαηνινγία ζηαηηζηηθψλ εδαθηθψλ κνλάδσλ). Γηα ηηο πεξηθέξεηεο νη νπνίεο ειάκβαλαλ ζεκαληηθή βνήζεηα πξηλ απφ ηε δηεχξπλζε έρνπλ ζεζπηζηεί πξνζσξηλά θαζεζηψηα ελίζρπζεο ησλ πεξηθεξεηψλ, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζνχλ νη απφηνκεο αιιαγέο κεηαμχ δχν πεξηφδσλ πξνγξακκαηηζκνχ. Α) Σακείν πλνρήο Δπηιέμηκα γηα ην Σ είλαη ηα θξάηε ησλ νπνίσλ ην ΑΔΠ είλαη θαηψηεξν απφ ην 90% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ, δειαδή φιεο νη πεξηθέξεηεο ησλ αθνινχζσλ ρσξψλ: Bνπιγαξία, Σζερηθή Γεκνθξαηία, Δζζνλία, Διιάδα, Κχπξνο, Λεηηνλία, Ληζνπαλία, Οπγγαξία, Μάιηα, Πνισλία, Πνξηνγαιία, Ρνπκαλία, ινβελία θαη ινβαθία. ηα θξάηε πνπ θαλνληθά ζα ήηαλ επηιέμηκα γηα ην Σ αλ ην θαηψηαην φξην είρε παξακείλεη ζην 90% ηνπ κέζνπ ΑΔΠ ηεο ΔΔ ησλ 15 θαη φρη ησλ 25, εθαξκφδεηαη κεηαβαηηθφ θαζεζηψο κε θζίλνπζα θιίκαθα. Μφλν ε Ηζπαλία βξίζθεηαη ζε απηή ηελ θαηεγνξία. Β) ηφρνο «ζχγθιηζε» Οη πεξηθέξεηεο ηνπ επηπέδνπ NUTS 2 ησλ νπνίσλ ην θαηά θεθαιή ΑΔΠ είλαη θαηψηεξν απφ ην 75 % ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ είλαη επηιέμηκεο γηα ηνλ ζηφρν «ζχγθιηζε»: Βνπιγαξία: φιε ε επηθξάηεηα Σζερηθή Γεκνθξαηία: Střední Čechy, Jihozápad, Severozápad, Severovýchod, Jihovýchod, Střední Morava, Moravskoslezsko Γεξκαλία: Brandenburg-Nordost, Mecklenburg-Vorpommern, Chemnitz, Dresden, Dessau, Magdeburg, Thüringen Δζζνλία: φιε ε επηθξάηεηα

24 Διιάδα: Aλαηνιηθή Μαθεδνλία, Θξάθε, Θεζζαιία, Ήπεηξνο, Ηφληνη Νήζνη, Γπηηθή Διιάδα, Πεινπφλλεζνο, Βφξεην Αηγαίν, Κξήηε Ηζπαλία: Andalucía, Castilla-La Mancha, Extremadura, Galicia Γαιιία: Guadeloupe, Guyane, Martinique, Réunion Οπγγαξία: Közép-Dunántúl, Nyugat-Dunántúl, Dél-Dunántúl, Észak-Magyarország, Észak-Alföld, Dél-Alföld Açores Slovensko the Valleys Ηηαιία: Calabria, Campania, Puglia, Sicilia Λεηνλία: φιε ε επηθξάηεηα Ληζνπαλία: φιε ε επηθξάηεηα Μάιηα: φιε ε λήζνο Πνισλία: φιε ε επηθξάηεηα Πνξηνγαιία: Norte, Centro, Alentejo, Região Autónoma dos Ρνπκαλία: φιε ε επηθξάηεηα ινβελία: φιε ε επηθξάηεηα ινβαθία: Západné Slovensko, Stredné Slovensko, Východné Ζλσκέλν Βαζίιεην: Cornwall and Isles of Scilly, West Wales and ηηο πεξηθέξεηεο πνπ ζα ήηαλ επηιέμηκεο γηα ηνλ ζηφρν "ζχγθιηζε" αλ ην θαηψηαην φξην είρε κείλεη ζην 75 % ηνπ κέζνπ ΑΔΠ ηεο ΔΔ ησλ 15 θαη φρη ησλ 25, εθαξκφδεηαη κεηαβαηηθφ θαζεζηψο κε θζίλνπζα θιίκαθα («phasing-out»): Βέιγην: Province du Hainaut Γεξκαλία: Brandenburg-Südwest, Lüneburg, Leipzig, Halle Διιάδα: Kεληξηθή Mαθεδνλία, Γπηηθή Μαθεδνλία, Aηηηθή Ηζπαλία: Ciudad Autónoma de Ceuta, Ciudad Autónoma de Melilla, Principado de Asturias, Región de Murcia Ηηαιία: Basilicata Απζηξία: Burgenland Πνξηνγαιία: Algarve Ζλσκέλν Βαζίιεην: Highlands and Islands

25 Γ) ηφρνο "πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε" Οη πεξηθέξεηεο πνπ δελ θαιχπηνληαη νχηε απφ ηνλ ζηφρν "ζχγθιηζε" νχηε απφ ηε κεηαβαηηθή ζηήξημε (πεξηθέξεηεο NUTS 1 ή NUTS 2 ζχκθσλα κε ηα θξάηε κέιε), είλαη επηιέμηκεο γηα ηνλ ζηφρν «αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε». Παξέρεηαη κεηαβαηηθή ζηήξημε κε θζίλνπζα θιίκαθα («phasing-in») κέρξη ην 2013 ζηηο πεξηθέξεηεο NUTS 2 πνπ θαιχπηνληαλ απφ ηνλ πξψελ ζηφρν 1, αιιά ησλ νπνίσλ ην ΑΔΠ ππεξβαίλεη ην 75 % ηνπ κέζνπ ΑΔΠ ηεο ΔΔ ησλ 15. Δπηιέμηκεο πεξηθέξεηεο γηα κεηαβαηηθή ζηήξημε ζην πιαίζην ηνπ ζηφρνπ «αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε»: Iξιαλδία: Border, Midland and Western Διιάδα: ηεξεά Διιάδα, Νφηην Αηγαίν Ιζπαλία: Canarias, Castilla y León, Comunidad Valenciana Iηαιία: Sardegna Κχπξνο: φιε ε επηθξάηεηα Οπγγαξία: Közép-Magyarország Πνξηνγαιία: Região Autónoma da Madeira Φηλιαλδία: Itä-Suomi Ηλσκέλν Βαζίιεην: Merseyside, South Yorkshire (Βιέπε ηνλ επξσπατθφ ράξηε ησλ επηιέμηκσλ πεξηθεξεηψλ γηα ηνλ ζηφρν «πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε» ηελ πεξίνδν 2007-2013). Γ) ηφρνο «επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία» Ζ δηαζπλνξηαθή ζπλεξγαζία αθνξά ηηο πεξηθέξεηεο ηνπ επηπέδνπ NUTS 3 πνπ βξίζθνληαη θαηά κήθνο ησλ εζσηεξηθψλ ρεξζαίσλ ζπλφξσλ θαη νξηζκέλσλ εμσηεξηθψλ ρεξζαίσλ ζπλφξσλ, θαζψο θαη φιεο ηηο πεξηθέξεηεο NUTS 3 πνπ βξίζθνληαη θαηά κήθνο ησλ ζαιαζζίσλ ζπλφξσλ ζε απφζηαζε 150 ρικ. απφ απηά (βι. ηνλ θαηάινγν ησλ πεξηθεξεηψλ πνπ πεξηέρεη ε απφθαζε ηεο Δπηηξνπήο ηεο 31εο Οθησβξίνπ 2006). Γηαθξαηηθή ζπλεξγαζία: ν θαηάινγνο εγθξίζεθε απφ ηελ Δπηηξνπή κε απφθαζε ηεο 31εο Οθησβξίνπ 2006.

26 Γηαπεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία: είλαη επηιέμηκεο φιεο νη πεξηθέξεηεο ηεο Δπξψπεο. 1.5. Γηαζέζηκα πνζά ην πιαίζην ησλ δεκνζηνλνκηθψλ πξννπηηθψλ 2007-2013, δηαηίζεηαη γηα ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο ην 38% ηνπ ζπλνιηθνχ επξσπατθνχ πξνυπνινγηζκνχ, ήηνη πεξίπνπ 347,410 δηο επξψ (ηξέρνπζεο ηηκέο). Α) Καηαλνκή αλά ζηφρν 81.54% γηα ηνλ ζηφρν «ζχγθιηζε» 15.95% γηα ηνλ ζηφρν «αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε» 2.52% γηα ηνλ ζηφρν «επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία» (Καηαλνκή αλά ζηφρν) Β) Καηαλνκή αλά θξάηνο κέινο Ζ Δπηηξνπή πξνβαίλεη ζε εηήζηα ελδεηθηηθή θαηαλνκή αλά θξάηνο κέινο, κε βάζε ηα αθφινπζα θξηηήξηα: επηιέμηκνο πιεζπζκφο, εζληθή επεκεξία, πεξηθεξεηαθή επεκεξία θαη πνζνζηφ αλεξγίαο. Κάζε θξάηνο απνθαζίδεη ζηε ζπλέρεηα πψο ζα θαηαλείκεη ηηο πηζηψζεηο αλά πεξηθέξεηα, ιακβάλνληαο ππφςε ηε γεσγξαθηθή επηιεμηκφηεηα.

27 Καηαλνκή ησλ πηζηψζεσλ αλά θξάηνο κέινο Ζ ελίζρπζε πνπ ρνξεγείηαη ζηα λέα θξάηε κέιε ζα είλαη θαηά 166% αλψηεξε (θαηά εηήζην κέζνλ φξν) απφ ηελ ελίζρπζε ηεο πξνεγνχκελεο πεξηφδνπ πξνγξακκαηηζκνχ, ελψ ε βνήζεηα γηα ηελ Δπξψπε ησλ 15 ζα είλαη κεησκέλε θαηά 30%. Γηα ηνλ ιφγν απηφ είλαη ζεκαληηθά ηα κεηαβαηηθά θαζεζηψηα ελίζρπζεο, ηδίσο γηα κηα ρψξα ζαλ ηελ Ηζπαλία (Βι. Πίλαθα 1).

28 Πίλαθαο 1. Πνιηηηθή πλνρήο ηεο ΔΔ 2007-2013: θαηαλνκή αλά ζηφρν θαη ρψξα ( ζε ηηκέο 2004) Σακείν πλνρήο ΤΝΟΥΖ χγθιηζε ηαηηζηηθή χγθιηζε (phase out) ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΖ ΤΝΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΑΠΑΥΟΛΖΖ ηαδηαθή Δίζνδνο (phase in) Πεξηθεξεηαθή Αληαγσληζηηθφηεηα θαη Απαζρφιεζε ΔΤΡΧΠΑΗΚΖ ΥΧΡΗΚΖ ΤΝΔΡΓΑΗΑ ΤΝΟΛΟ Απζηξία 159 914 228 1301 Βέιγην 579 1268 173 2020 Βνπιγαξία 2015 3873 159 6047 Γαιιία 2838 9123 775 12736 Γεξκαλία 10553 3770 8370 756 23449 Γαλία 453 92 545 Διιάδα 3289 8379 5779 584 186 18217 Δζζνλία 1019 1992 47 3058 Ζ.Β. 2436 158 883 5349 642 9468 Ηξιαλδία 420 261 134 815 Ηζπαλία 3250 18727 1434 4495 3133 497 31536 Ηηαιία 18867 388 879 4761 752 25647 Κχπξνο 193 363 24 580 Λεηνλία 1363 2647 80 4090 Ληζνπαλία 2034 3965 97 6096 Λνπμεκβνχξγν 45 13 58 Μάιηα 252 495 14 761 Οιιαλδία 1477 220 1697 Οπγγαξία 7589 12654 1865 343 22451 Πνισλία 19562 39486 650 59698 Πνξηνγαιία 2722 15240 254 407 436 88 19147

29 Ρνπκαλία 5769 11143 404 17316 ινβαθία 3433 6230 399 202 10264 ινβελία 1239 2407 93 3739 νπεδία 1446 236 1682 Σζερία 7830 15149 373 346 23698 Φηλιαλδία 491 935 107 1533 Με δηαλεκφκελα 392 392 ΤΝΟΛΟ 61559 177081 12362 10387 38743 7750 307.882 Πεγή: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2006)

30 Καηαλνκή ησλ πηζηψζεσλ αλά έηνο πξνγξακκαηηζκνχ (Βι. Παξάξηεκα 2) 1.6. Ζ δηαδηθαζία παξαγσγήο ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο 1 Α) Ο πξνυπνινγηζκφο ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ θαη νη θαλφλεο ρξεζηκνπνίεζήο ηνπ απνθαζίδνληαη απφ ην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην κε βάζε πξφηαζε ηεο Δπηηξνπήο. Β) Ζ Δπηηξνπή πξνηείλεη ηνπο «θνηλνηηθνχο ζηξαηεγηθνχο πξνζαλαηνιηζκνχο γηα ηε ζπλνρή» πνπ θαζνξίδνληαη ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηα θξάηε κέιε. Οη πξνζαλαηνιηζκνί απηνί εγγπψληαη φηη ηα θξάηε κέιε πξνζαξκφδνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπο ζηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο Έλσζεο, δειαδή ελζαξξχλνπλ ηελ θαηλνηνκία θαη ηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα, πξνσζνχλ ηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο θαη δεκηνπξγνχλ πεξηζζφηεξεο θαη θαιχηεξεο ζέζεηο απαζρφιεζεο. Γ) ηε ζπλέρεηα, κε βάζε ηνπο ζηξαηεγηθνχο απηνχο πξνζαλαηνιηζκνχο, θάζε θξάηνο κέινο θαηαξηίδεη έλα «εζληθφ ζηξαηεγηθφ πιαίζην αλαθνξάο» (ΔΠΑ), δηαηεξψληαο ζπλερή δηάινγν κε ηελ Δπηηξνπή. Ο θαλνληζκφο πξνβιέπεη 1 Καλνληζκνί πνπ δηέπνπλ ηελ φιε δηαδηθαζία είλαη: Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1080/2006 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο θαη γηα ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1783/1999, Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1081/2006 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1784/1999, Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1082/2006 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ηνλ επξσπατθφ φκηιν εδαθηθήο ζπλεξγαζίαο (ΔΟΔ), Καλνληζκφο (EK) αξηζ. 1083/2006 ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2006, πεξί θαζνξηζκνχ γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ην Σακείν πλνρήο θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1260/1999, Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1084/2006 ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ηελ ίδξπζε Σακείνπ πλνρήο θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1164/94, Καλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 1085/2006 ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 17εο Ηνπιίνπ 2006, γηα ηε ζέζπηζε κεραληζκνχ πξνεληαμηαθήο βνήζεηαο (IPA).

31 φηη, κεηά ηελ έγθξηζε ησλ ζηξαηεγηθψλ πξνζαλαηνιηζκψλ γηα ηε ζπλνρή, ην θξάηνο κέινο δηαβηβάδεη εληφο πέληε κελψλ ην ΔΠΑ ζηελ Δπηηξνπή. Σν πιαίζην αλαθνξάο θαζνξίδεη ηε ζηξαηεγηθή πνπ επηιέγεη ην ζπγθεθξηκέλν θξάηνο θαη πξνηείλεη έλαλ θαηάινγν πξνο πινπνίεζε «επηρεηξεζηαθψλ πξνγξακκάησλ». Ζ Δπηηξνπή δηαηππψλεη ηηο παξαηεξήζεηο ηεο εληφο ηξηψλ κελψλ απφ ηελ εκεξνκελία παξαιαβήο ηνπ ΔΠΑ θαη κπνξεί λα δεηήζεη ζπκπιεξσκαηηθέο πιεξνθνξίεο. Γ) Ζ Δπηηξνπή επηθπξψλεη ελ κέξεη ην ΔΠΑ, θαζψο θαη θάζε επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα (ΔΠ). Σα ΔΠ απνηππψλνπλ ηηο πξνηεξαηφηεηεο ηνπ θξάηνπο (θαη/ ή ησλ πεξηθεξεηψλ) θαη θαζνξίδνπλ ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ην θξάηνο ζα δηεμάγεη ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ. Χζηφζν, ππάξρεη κηα δέζκεπζε: γηα ηηο ρψξεο θαη ηηο πεξηθέξεηεο ηνπ ζηφρνπ «ζχγθιηζε», ην 60 % ησλ δαπαλψλ πξέπεη λα δηαηίζεηαη γηα ηηο πξνηεξαηφηεηεο πνπ απνξξένπλ απφ ηε ζηξαηεγηθή ηεο Έλσζεο ππέξ ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο (ζηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβψλαο). Σν πνζνζηφ νξίδεηαη ζε 75 % γηα ηηο ρψξεο θαη ηηο πεξηθέξεηεο ηνπ ζηφρνπ «αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε». Γηα ηελ πεξίνδν 2007-2013, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή ελέθξηλε πεξίπνπ 450 επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα. ηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη ζηε δηαρείξηζε ησλ ΔΠ ζπκκεηέρνπλ νη νηθνλνκηθνί θαη θνηλσληθνί εηαίξνη, θαζψο θαη νξγαλψζεηο ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ. Δ) Μεηά ηελ απφθαζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ηα ΔΠ, θάζε θξάηνο κέινο θαη νη πεξηθέξεηέο ηνπ αλαιακβάλνπλ ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ, δειαδή ηελ επηινγή ησλ ρηιηάδσλ έξγσλ πνπ ζα εθηεινχληαη θάζε ρξφλν, θαζψο θαη ηνλ έιεγρν θαη ηελ αμηνιφγεζή ηνπο. Σν έξγν απηφ αλαηίζεηαη ζηηο «δηαρεηξηζηηθέο αξρέο» (ΓΑ), πνπ νξίδνληαη γηα θάζε θξάηνο κέινο θαη / ή πεξηθέξεηα. Σ) Ζ Δπηηξνπή δεζκεχεη ηηο δαπάλεο πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί δπλαηφ γηα ην θξάηνο κέινο λα αξρίζεη λα πινπνηεί ηα πξνγξάκκαηα. κέινο. Ε) Ζ Δπηηξνπή θαηαβάιιεη ηηο δαπάλεο πνπ έρεη πηζηνπνηήζεη ην θξάηνο θξάηε κέιε. Ζ) H Δπηηξνπή ζπκκεηέρεη ζηελ παξαθνινχζεζε ησλ ΔΠ απφ θνηλνχ κε ηα

32 Θ) ηξαηεγηθέο εθζέζεηο ππνβάιινληαη απφ ηελ Δπηηξνπή θαη ηα θξάηε κέιε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2007-2013. 1.7. Σα κέζα ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο Α) Σακείν πλνρήο Σν Σ παξέρεη βνήζεηα ζηα θξάηε κέιε πνπ έρνπλ θαηά θεθαιή αθαζάξηζην εζληθφ εηζφδεκα (ΑΔΔ) θαηψηεξν ηνπ 90% ηνπ θνηλνηηθνχ κέζνπ φξνπ, κε ζηφρν ηε κείσζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ηνπο πζηέξεζεο θαη ηε ζηαζεξνπνίεζε ηεο νηθνλνκίαο ηνπο. Υξεκαηνδνηεί δξάζεηο ζην πιαίζην ηνπ ζηφρνπ «ζχγθιηζε» θαη ππφθεηηαη εθεμήο ζηνπο ίδηνπο θαλφλεο πξνγξακκαηηζκνχ, δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ φπσο ην ΔΚΣ θαη ην ΔΣΠΑ. Γηα ην δηάζηεκα 2007-2013, ην Σ ρξεκαηνδνηεί δξάζεηο ζηε Βνπιγαξία, ηελ Διιάδα, ηελ Δζζνλία, ηελ Κχπξν, ηε Λεηνλία, ηε Ληζνπαλία, ηε Μάιηα, ηελ Οπγγαξία, ηελ Πνισλία, ηελ Πνξηνγαιία, ηε Ρνπκαλία, ηε ινβαθία, ηε ινβελία θαη ηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία. Ζ Ηζπαλία είλαη επηιέμηκε γηα κεηαβαηηθή ζηήξημε δεδνκέλνπ φηη ην θαηά θεθαιή εζληθφ αθαζάξηζην εηζφδεκά ηεο είλαη θαηψηεξν ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο Δπξψπεο ησλ 15. Σν Σ ρξεκαηνδνηεί δξάζεηο ζηνπο αθφινπζνπο ηνκείο: δηεπξσπατθά δίθηπα κεηαθνξψλ, ηδίσο ηα έξγα πξνηεξαηφηεηαο επξσπατθνχ ελδηαθέξνληνο πνπ θαζνξίδνληαη απφ ηελ Έλσζε πεξηβάιινλ: ζηνλ ηνκέα απηφ, ην Σ κπνξεί επίζεο λα ρξεκαηνδνηήζεη έξγα πνπ ζπλδένληαη κε ηελ ελέξγεηα θαη ηηο κεηαθνξέο, ζην βαζκφ πνπ παξνπζηάδνπλ ζαθή πιενλεθηήκαηα γηα ην πεξηβάιινλ- ελεξγεηαθή απφδνζε, ρξεζηκνπνίεζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, αλάπηπμε ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ κεηαθνξψλ, πξνψζεζε ησλ ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ, ελίζρπζε ησλ δεκφζησλ κεηαθνξψλ, θιπ. Σν πκβνχιην κπνξεί λα απνθαζίζεη (κε εηδηθή πιεηνςεθία) ηελ αλαζηνιή ηεο ρξεκαηνδνηηθήο βνήζεηαο ηνπ Σ ζε πεξίπησζε πνπ έλα θξάηνο παξνπζηάζεη

33 ππεξβνιηθφ δεκφζην έιιεηκκα, αλ δελ ιάβεη κέηξα γηα ηελ επαλφξζσζε απηήο ηεο θαηάζηαζεο ή αλ ηα κέηξα πνπ ιακβάλνληαη θξίλνληαη αλεπαξθή. 2 Β) Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο Σν ΔΣΠΑ απνζθνπεί ζηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κέζσ ηεο κείσζεο ησλ πεξηθεξεηαθψλ αληζνξξνπηψλ. πγθεθξηκέλα, ην ΔΣΠΑ ρξεκαηνδνηεί: άκεζεο εληζρχζεηο γηα επελδχζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε επηρεηξήζεηο (εηδηθφηεξα ζε Μηθξνκεζαίεο Δπηρεηξήζεηο (ΜΜΔ) πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγεζνχλ βηψζηκεο ζέζεηο εξγαζίαο έξγα ππνδνκήο πνπ αθνξνχλ θπξίσο ηελ έξεπλα θαη ηελ θαηλνηνκία ζηνπο ηνκείο ησλ ηειεπηθνηλσληψλ, ηνπ πεξηβάιινληνο, ηεο ελέξγεηαο θαη ησλ κεηαθνξψλ ρξεκαηνδνηηθά κέζα (επηρεηξεκαηηθά θεθάιαηα, ηακεία ηνπηθήο αλάπηπμεο, θιπ.) κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηεο πεξηθεξεηαθήο θαη ηνπηθήο αλάπηπμεο θαη ηελ πξνψζεζε ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ πφιεσλ θαη ησλ πεξηθεξεηψλ κέηξα ηερληθήο βνήζεηαο. Σν ΔΣΠΑ κπνξεί λα παξέκβεη ζην πιαίζην ησλ ηξηψλ λέσλ ζηφρσλ ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο: χγθιηζε Πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε Δπξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία. χγθιηζε ηηο πεξηθέξεηεο ηνπ ζηφρνπ «ζχγθιηζε», ην ΔΣΠΑ εζηηάδεη ηε ζπλδξνκή πνπ ρνξεγεί ζηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη ηε δηαθνξνπνίεζε ησλ νηθνλνκηθψλ δνκψλ, θαζψο θαη ζηε δηαηήξεζε ή ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Οη δξάζεηο πνπ πινπνηνχληαη κε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ ΔΣΠΑ αθνξνχλ ηνπο αθφινπζνπο ηνκείο: 2 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βι. ηνλ Καλνληζκφ αξηζ. 1084/2006 ΣΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2006, πεξί ηνπ Σακείνπ πλνρήο.

34 έξεπλα θαη ηερλνινγηθή αλάπηπμε (ΔΣΑ) θαηλνηνκία θαη επηρεηξεκαηηθφηεηα θνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο πεξηβάιινλ πξφιεςε θηλδχλσλ ηνπξηζκφο πνιηηηζκφο κεηαθνξέο ελέξγεηα εθπαίδεπζε πγεία Πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε Οη πξνηεξαηφηεηεο ηνπ ζηφρνπ «πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε» αξζξψλνληαη γχξσ απφ ηξεηο άμνλεο: θαηλνηνκία θαη νηθνλνκία ηεο γλψζεο: ελίζρπζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ δπλαηνηήησλ έξεπλαο θαη ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο, πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο θαη ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ελίζρπζε ησλ λέσλ ρξεκαηνδνηηθψλ κέζσλ, θπξίσο γηα ηηο επηρεηξήζεηο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ νηθνλνκία ηεο γλψζεο πεξηβάιινλ θαη πξφιεςε ησλ θηλδχλσλ: απνθαηάζηαζε ησλ κνιπζκέλσλ εθηάζεσλ, ηφλσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, πξναγσγή θαζαξψλ δεκφζησλ αζηηθψλ κεηαθνξψλ θαη θαηάξηηζε ζρεδίσλ γηα ηελ πξφιεςε θαη ηελ αληηκεηψπηζε θπζηθψλ θαη ηερλνινγηθψλ θηλδχλσλ νηθνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο πξφζβαζε ζε ππεξεζίεο κεηαθνξψλ θαη ηειεπηθνηλσληψλ γεληθνχ Δπξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία ζνλ αθνξά ηνλ ζηφρν «επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία» ΔΣΠΑ επηθεληξψλνληαη ζε ηξεηο άμνλεο:, ε ζπλδξνκή ηνπ

35 αλάπηπμε δηαζπλνξηαθψλ νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαζηέξσζε θαη αλάπηπμε δηαθξαηηθήο ζπλεξγαζίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο δηκεξνχο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ζαιάζζησλ πεξηθεξεηψλ ελίζρπζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο κέζσ ηεο πξνψζεζεο ηεο δηαπεξηθεξεηαθήο ζπλεξγαζίαο, ηεο αλάπηπμεο δηθηχσλ θαη ηεο αληαιιαγήο εκπεηξηψλ κεηαμχ ησλ πεξηθεξεηαθψλ θαη ησλ ηνπηθψλ αξρψλ Δδαθηθέο ηδηαηηεξφηεηεο Σν ΔΣΠΑ απνδίδεη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηηο εδαθηθέο ηδηαηηεξφηεηεο. Υξεκαηνδνηεί δξάζεηο πνπ ζηνρεχνπλ λα ακβιχλνπλ ηα νηθνλνκηθά, πεξηβαιινληηθά θαη θνηλσληθά πξνβιήκαηα ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ. Δπίζεο, πξνλνκηαθήο κεηαρείξηζεο ηπγράλνπλ νη πεξηνρέο κε θπζηθά γεσγξαθηθά κεηνλεθηήκαηα (λεζησηηθέο, νξεηλέο ή αξαηνθαηνηθεκέλεο πεξηνρέο), θαζψο θαη νη εμφρσο απφθεληξεο πεξηθέξεηεο, νη νπνίεο ιακβάλνπλ πξφζζεηεο πηζηψζεηο σο αληηζηάζκηζε ζηελ απνκφλσζή ηνπο. 3 Γ) Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν Σν ΔΚΣ απνζθνπεί ζηε βειηίσζε ησλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο θαη ησλ δπλαηνηήησλ απαζρφιεζεο ζηελ ΔΔ. Παξεκβαίλεη ζην πιαίζην ησλ ζηφρσλ «ζχγθιηζε» θαη «πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε». Σν ΔΚΣ ρξεκαηνδνηεί ηηο δξάζεηο ησλ θξαηψλ κειψλ ζηνπο αθφινπζνπο ηνκείο: πξνζαξκνγή ησλ απαζρνινπκέλσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ: ζπζηήκαηα δηα βίνπ κάζεζεο, ζρεδηαζκφο θαη πξνψζεζε θαηλνηφκσλ νξγαλψζεσλ εξγαζίαο. πξφζβαζε ζηελ απαζρφιεζε ησλ αηφκσλ πνπ αλαδεηνχλ εξγαζία, ησλ αλέξγσλ, ησλ γπλαηθψλ θαη ησλ κεηαλαζηψλ. θνηλσληθή έληαμε ησλ κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ θαη θαηαπνιέκεζε ησλ δηαθξίζεσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. 3 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βι. ηνλ Καλνληζκφ αξηζ. 1080/2006 ΣΟΤ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΗΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, πεξί ηνπ ΔΣΠΑ.

36 ελίζρπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ κέζσ ηεο κεηαξξχζκηζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ θαη ηεο δηθηχσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ. 4 Γ) Δπξσπατθφο κηινο Δδαθηθήο πλεξγαζίαο ηφρνο ηνπ ΔΟΔ είλαη λα δηεπθνιχλεη θαη λα πξνσζεί ηε δηαζπλνξηαθή, δηαθξαηηθή θαη δηαπεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία. Αληίζεηα κε ηνπο θνξείο πνπ δηαρεηξίδνληαλ απηφλ ηνλ ηχπν ζπλεξγαζίαο έσο ην 2007, ν ΔΟΔ δηαζέηεη λνκηθή πξνζσπηθφηεηα. Μπνξεί ινηπφλ λα απνθηά θαη λα δηαζέηεη θηλεηή θαη αθίλεηε πεξηνπζία θαη λα απαζρνιεί πξνζσπηθφ. Σα κέιε ηνπ ΔΟΔ κπνξεί λα είλαη: θξάηε κέιε πεξηθεξεηαθέο ή ηνπηθέο αξρέο ελψζεηο άιινη νξγαληζκνί δεκνζίνπ δηθαίνπ. Ο ΔΟΔ έρεη πξσηνπνξηαθφ ραξαθηήξα απφ ηελ άπνςε φηη θαζηζηά δπλαηή ηε ζχζηαζε νκίινπ θνξέσλ απφ δηαθνξεηηθά θξάηε κέιε δίρσο πξνεγνπκέλσο λα έρεη ππνγξαθεί δηεζλήο ζχκβαζε επηθπξσκέλε απφ ηα εζληθά θνηλνβνχιηα. Σα θξάηε κέιε ζα πξέπεη σζηφζν λα ζπλαηλέζνπλ ζηε ζπκκεηνρή ησλ κειψλ ηνπ ΔΟΔ ζηελ αληίζηνηρε επηθξάηεηά ηνπο. Σν δίθαην πνπ εθαξκφδεηαη γηα ηελ εξκελεία θαη ηελ εθαξκνγή ηεο ζχκβαζεο είλαη απηφ ηνπ θξάηνπο κέινπο φπνπ βξίζθεηαη ε επίζεκε έδξα ηνπ ΔΟΔ. Ζ ζχκβαζε ελφο ΔΟΔ θαζνξίδεη εηδηθφηεξα: ηελ επσλπκία ηνπ ΔΟΔ θαη ηελ έδξα ηνπ ηνλ θαηάινγν ησλ κειψλ ηνπ ηελ έθηαζε ηνπ εδάθνπο πνπ θαιχπηεη 4 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βιέπε ηνλ θαλνληζκφ αξηζ. 1081/2006 ΣΟΤ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΗΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, πεξί ΔΚΣ.

37 ην αληηθείκελφ ηνπ ηα θαζήθνληά ηνπ ηε δηάξθεηά ηνπ 5 Δ) Μεραληζκφο Πξνεληαμηαθήο Βνήζεηαο. Απφ ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2007, ν κεραληζκφο πξνεληαμηαθήο βνήζεηαο (ΜΠΒ) αληηθαζηζηά κηα ζεηξά θνηλνηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ρξεκαηνδνηηθψλ κέζσλ πνπ πξννξίδνληαλ γηα ηηο ππνςήθηεο ρψξεο θαη ηηο δπλάκεη ππνςήθηεο γηα έληαμε ρψξεο, δειαδή ηα πξνγξάκκαηα PHARE, PHARE Γ, ISPA, SAPARD, CARDS θαη ην ρξεκαηνδνηηθφ κέζν γηα ηελ Σνπξθία. Πέληε είλαη νη βαζηθνί άμνλεο ηεο παξέκβαζεο ηνπ ΜΠΒ: 1. βνήζεηα γηα ηε κεηαβαηηθή πεξίνδν θαη ζεζκηθή ελίζρπζε 2. δηαζπλνξηαθή ζπλεξγαζία (κε ηα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ θαη ηηο άιιεο ρψξεο πνπ είλαη επηιέμηκεο γηα ρξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ ΜΠΒ) 3. πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε (κεηαθνξέο, πεξηβάιινλ θαη νηθνλνκηθή αλάπηπμε) 4. αλζξψπηλνη πφξνη (ελίζρπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη θαηαπνιέκεζε ηνπ απνθιεηζκνχ) 5. αγξνηηθή αλάπηπμε Οη ρψξεο δηθαηνχρνη ηεο βνήζεηαο ηνπ ΜΠΒ ρσξίδνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο: νη ππνςήθηεο γηα έληαμε ρψξεο (Κξναηία, Σνπξθία θαη πξψελ Γηνπγθνζιαβηθή Γεκνθξαηία ηεο Μαθεδνλίαο), πνπ είλαη επηιέμηκεο γηα ρξεκαηνδφηεζε κε βάζε θαη ηνπο πέληε άμνλεο ηνπ ΜΠΒ νη δπλάκεη ππνςήθηεο ρψξεο πνπ αλήθνπλ ζηα Γπηηθά Βαιθάληα (Αιβαλία, Βνζλία θαη Δξδεγνβίλε, Μαπξνβνχλην θαη εξβία, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ Κνζζπθνπεδίνπ) πνπ είλαη επηιέμηκεο γηα ρξεκαηνδφηεζε κφλν κε βάζε ηνπο δχν πξψηνπο άμνλεο 5 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο βιέπε ηνλ θαλνληζκφ αξηζ. 1082/2006 ΣΟΤ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΗΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ηεο 5εο Ηνπιίνπ 2006, πεξί ΔΟΔ.

38 άμνλα. Οη ρξεκαηνδνηηθνί πφξνη ηνπ ΜΠΒ θαηαλέκνληαη αλά δηθαηνχρν ρψξα θαη αλά Ζ παξέκβαζε ηνπ ΜΠΒ γηα ηνπο άμνλεο 3, 4 θαη 5 πινπνηείηαη κέζσ πνιπεηψλ πξνγξακκάησλ. Ο ΜΠΒ πξνεηνηκάδεη ζπλεπψο ηηο ππνςήθηεο ρψξεο λα δηαρεηξίδνληαη ηα επξσπατθά θνλδχιηα πνπ θαιχπηνπλ ηνπο ίδηνπο ηνκείο: ΔΣΠΑ, Σ, ΔΚΣ, Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ). Σν πκβνχιην κπνξεί λα απνθαζίζεη (κε εηδηθή πιεηνςεθία) ηελ αλαζηνιή ηεο ρξεκαηνδνηηθήο βνήζεηαο ηνπ ΜΠΒ ζε πεξίπησζε πνπ κηα ρψξα δελ ηεξεί ηηο δεζκεχζεηο πνπ πεξηέρνληαη ζηελ εηαηξηθή ζρέζε γηα ηελ πξνζρψξεζε ή ζηε ζπκθσλία εηαηξηθήο ζρέζεο κε ηελ ΔΔ (ηδίσο φζνλ αθνξά ηνλ ζεβαζκφ ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ θαη ησλ δηθαησκάησλ ησλ κεηνλνηήησλ). 6 Σ) Σακείν Αιιειεγγχεο. Χο ζπλέπεηα ησλ θαηαζηξνθηθψλ πιεκκχξσλ πνπ έπιεμαλ ηηο ρψξεο ηεο Κεληξηθήο Δπξψπεο ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2002 δεκηνπξγήζεθε, κεηά απφ πξφηαζε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, έλα λέν επξσπατθφ ρξεκαηνδνηηθφ κέζν, πνπ δηαθέξεη απφ ηα δηαξζξσηηθά κέζα: ην Σακείν Αιιειεγγχεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (ΣΑΔΔ). Ο θαχζσλαο ηνπ θαινθαηξηνχ ηνπ 2003, κε ηηο ηδηαίηεξα δξακαηηθέο ζπλέπεηέο ηνπ γηα ηηο κεζνγεηαθέο πεξηθέξεηεο πνπ είλαη επηξξεπείο ζηελ μεξαζία θαη ηηο δαζηθέο ππξθαγηέο, ελίζρπζε ηε ζεκαζία κηαο απνηειεζκαηηθήο νξγάλσζεο ηεο επξσπατθήο αιιειεγγχεο έλαληη ησλ κείδνλσλ θαηαζηξνθψλ. 6 Βι. ΚΑΝΟΝΗΜΟ (ΔΚ) αξηζ. 1085/2006 ΣΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ηεο 17εο Ηνπιίνπ 2006 θαη ΚΑΝΟΝΗΜΟ (ΔΚ) αξηζ. 718/2007 ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 12εο Ηνπλίνπ 2007 γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1085/2006 ηνπ πκβνπιίνπ, πεξί ζέζπηζεο κεραληζκνχ πξνεληαμηαθήο βνήζεηαο (ΜΠΒ).

39 Μηα ρξεκαηνδνηηθή ελίζρπζε επείγνπζαο αλάγθεο Πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ην ΣΑΔΔ δελ ηδξχζεθε γηα λα αληηκεησπίζεη φιεο ηηο δαπάλεο πνπ αθνξνχλ θαηαζηξνθέο. Οη ηδησηηθέο δεκηέο δελ αλήθνπλ ζην πεδίν παξέκβαζήο ηνπ. ζνλ αθνξά ηηο καθξνπξφζεζκεο δξάζεηο βηψζηκε αλαζπγθξφηεζε, νηθνλνκηθή αλαζπγθξφηεζε, πξφιεςε κπνξνχλ λα ιάβνπλ εληζρχζεηο απφ άιια κέζα, θπξίσο απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία. εληζρχζεηο απφ άιια κέζα, θπξίσο απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία. ηφρνο ηνπ ΣΑΔΔ, είλαη λα παξέρεη κε ηαρχ, απνηειεζκαηηθφ θαη επέιηθην ηξφπν ρξεκαηνδνηηθή ελίζρπζε επείγνπζαο αλάγθεο ζε δξάζεηο, φπσο είλαη ε πξνζσξηλή ζηέγαζε ή ε πξνζσξηλή απνθαηάζηαζε ησλ ππνδνκψλ πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ θαζεκεξηλή δσή. Μέρξη ηφηε δελ ππήξρε θάπνην επξσπατθφ ηακείν πνπ λα κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη έλαλ αλάινγν ξφιν ζηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ησλ πνιηηψλ, πνπ ελαπφθεηηαη ζηελ αξκνδηφηεηα ησλ θξαηψλ κειψλ. πλεπψο, ε δεκηνπξγία ηνπ ΣΑΔΔ θάιπςε έλα θελφ. Σα πξψηα βήκαηα ηεο αιιειεγγχεο Μέρξη ηα ηέιε Οθησβξίνπ ηνπ 2003 ην ΣΑΔΔ ρνξήγεζε επεηγφλησο εληζρχζεηο ζε επηά ρψξεο, γηα έλα ζχλνιν 833 πεξίπνπ εθαη. επξψ. Οη πξψηεο ηέζζεξηο ρνξεγήζεθαλ χζηεξα απφ ηηο πιεκκχξεο ηνπ 2002 ζηε Γεξκαλία, ηελ Απζηξία, ηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία θαη ηε Γαιιία. Οη άιιεο ηέζζεξηο είραλ σο ζηφρν ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θαηαζηξνθήο πνπ πξνθάιεζε ην λαπάγην ηνπ "Prestige" ζηελ Ηζπαλία, ησλ ζεηζκψλ (Μνιίδε θαη Απνπιία), θαζψο θαη ηεο έθξεμεο ηνπ εθαηζηείνπ

40 Αίηλα (ηθειία) ζηελ Ηηαιία, θαη ησλ άλεπ πξνεγνπκέλνπ δαζηθψλ ππξθαγηψλ ηνπ θαινθαηξηνχ ηνπ 2003 ζηελ Πνξηνγαιία. Πξφιεςε - ζπληνληζκφο Χζηφζν, πέξα απφ ηελ παξνρή έθηαθηεο βνήζεηαο, ζηφρν απνηειεί επίζεο ε αληηκεηψπηζε ηεο πξνβιέςηκεο επαλάιεςεο θαηαζηξνθψλ πνπ ζπλδένληαη ελ κέξεη κε ηηο αξλεηηθέο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ηδηαίηεξα κε ηελ επηηάρπλζε ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ. Μπξνζηά ζ απηή ηελ πξφθιεζε, ε εδξαίσζε ηεο επξσπατθήο αιιειεγγχεο είλαη ζθφπηκε. πλεπψο, ηα θξάηε κέιε θαη ε Δπηηξνπή πξέπεη λα ιάβνπλ πεξηζζφηεξεο πξσηνβνπιίεο ζηνλ ηνκέα απηφ. Γχν ζεκαληηθέο έλλνηεο είλαη ν ζπληνληζκφο θαη ε πξφιεςε. Ο θαιχηεξνο ζπληνληζκφο ηεο επξσπατθήο αιιειεγγχεο ζε 27 θξάηε κέιε είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα. Ζ πξφιεςε είλαη πξνηηκφηεξε απφ ηελ απνθαηάζηαζε, ηδίσο απφ ηε ζηηγκή πνπ νη ζεκαληηθέο πξνζπάζεηεο πνπ γίλνληαη γηα ηελ αλάπηπμε κηαο πεξηθέξεηαο κπνξνχλ λα εθκεδεληζηνχλ ζε πεξίπησζε θαηαζηξνθήο. Ζ ζεκαζία ηεο πξφιεςεο πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε θαηά ηελ ελδηάκεζε επηζθφπεζε ησλ πξνγξακκάησλ 2000-2006 ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ. ρεηηθά κε ηελ πεξίνδν κεηά ην 2006, ν επίηξνπνο Michel Barnier εμέθξαζε ηελ επηζπκία ηνπ «θάζε πξφγξακκα ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ λα πεξηιακβάλεη κηα γξακκή «πξφιεςεο ησλ θπζηθψλ θηλδχλσλ». Σάρζεθε επίζεο ππέξ ηεο δεκηνπξγίαο κηαο πξαγκαηηθήο επξσπατθήο δχλακεο πξνζηαζίαο ησλ πνιηηψλ, πνπ λα ζπληνλίδεηαη ζε δηαθπβεξλεηηθή θιίκαθα. Ζ Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ πξφηεηλε ηε δεκηνπξγία ελφο θνηλνηηθνχ κέζνπ, ην νπνίν ζα εμαζθαιίδεη φρη κφλν επείγνπζα ελίζρπζε αιιά θαη καθξνπξφζεζκα κέηξα, ζε έλα ζαθέο θαη βέβαην πνιηηηθφ θαη θαλνληζηηθφ πιαίζην.

41 Πφηε παξεκβαίλεη ην ΣΑΔΔ ε πεξίπησζε κείδνλνο θαηαζηξνθήο, ε νπνία λνείηαη σο ηέηνηα, εάλ νη δεκίεο είηε εθηηκψληαη ζε πιένλ ησλ 3 δηζεθαηνκκπξίσλ επξψ (ηηκέο 2002) είηε αληηπξνζσπεχνπλ πεξηζζφηεξν απφ ην 0,6% ηνπ αθαζάξηζηνπ εζληθνχ πξντφληνο. ε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο, κπνξεί επίζεο λα ρνξεγεζεί ελίζρπζε ζε έλα θξάηνο κέινο ή κηα γεηηνληθή ρψξα, ηεο νπνίαο ε πξνζρψξεζε ζηελ ΔΔ είλαη ππφ δηαπξαγκάηεπζε θαη ε νπνία έρεη ππνζηεί ηελ ίδηα θαηαζηξνθή. Καη εμαίξεζε, ζε πεξίπησζε αζπλήζηζηεο πεξηθεξεηαθήο θαηαζηξνθήο, εάλ απηή πιήηηεη ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ πιεζπζκνχ ηήο ππφ εμέηαζε πεξηθέξεηαο θαη έρεη ζνβαξέο θαη καθξνρξφληεο επηπηψζεηο γηα ηελ νηθνλνκηθή ζηαζεξφηεηα ηεο πεξηνρήο θαη ηηο ζπλζήθεο δηαβίσζεο. Απνδίδεηαη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηηο απνκαθξπζκέλεο ή απνκνλσκέλεο πεξηθέξεηεο. Πνηνο ν πξνυπνινγηζκφο ηνπ Ο δηαζέζηκνο εηήζηνο πξνυπνινγηζκφο ηνπ ΣΑΔΔ αλέξρεηαη ζήκεξα ζε 1 δηζ. επξψ. Σν έλα ηέηαξην ηνπ πνζνχ απηνχ πξέπεη λα είλαη δηαζέζηκν ηελ 1ε Οθησβξίνπ θάζε έηνπο γηα θάιπςε ησλ ελδερφκελσλ αλαγθψλ ηνπ ηέινπο ηνπ έηνπο. ε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο θαη εάλ νη ελαπνκέλνληεο δηαζέζηκνη θνηλνηηθνί πφξνη δελ επαξθνχλ, ν πξνυπνινγηζκφο ηνπ αθφινπζνπ έηνπο κπνξεί λα αληηζηαζκίζεη ην έιιεηκκα. Σν εηήζην δηαζέζηκν πνζφ γηα ηηο έθηαθηεο πεξηθεξεηαθέο θαηαζηξνθέο πεξηνξίδεηαη ζε 7,5% (δειαδή 75 εθαη. επξψ) ηνπ εηήζηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ ΣΑΔΔ.

42 Γηα πνηεο ελέξγεηεο Σν ΣΑΔΔ ζπκπιεξψλεη ηηο δεκφζηεο δαπάλεο πνπ αλαιήθζεθαλ απφ ηα νηθεία θξάηε πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ, αλάινγα κε ηε θχζε ηεο θαηαζηξνθήο, νη αθφινπζεο επείγνπζεο δξάζεηο, νη νπνίεο πξννξίδνληαη γηα ηελ απνθαηάζηαζε δεκηψλ πνπ θαη αξρήλ δελ αζθαιίδνληαη: άκεζε απνθαηάζηαζε ηεο ιεηηνπξγίαο ππνδνκψλ θαη εμνπιηζκνχ ζηνπο ηνκείο ηεο ελέξγεηαο, ηεο πδξνιεςίαο, ηεο απνρέηεπζεο, ησλ κεηαθνξψλ, ησλ ηειεπηθνηλσληψλ, ηεο πγείαο θαη ηεο εθπαίδεπζεο πξνζσξηλά κέηξα ζηέγαζεο θαη ππεξεζίεο δηάζσζεο κε ζθνπφ ηελ θάιπςε ησλ άκεζσλ αλαγθψλ ηνπ πιεζπζκνχ άκεζε δηαζθάιηζε ησλ ππνδνκψλ πξφιεςεο θαη ιήςε κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαζαξηζκφο ησλ πεξηνρψλ πνπ επιήγεζαλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θπζηθψλ πεξηνρψλ. Πνηεο νη δηαδηθαζίεο Μέζα ζε 10 εβδνκάδεο αθφηνπ πξνθιήζεθε ε πξψηε δεκηά, νη εζληθέο αξρέο ηνπ πιεγέληνο θξάηνπο ππνβάιινπλ αίηεζε ζηελ Δπηηξνπή παξέρνληαο φιεο ηηο δηαζέζηκεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο πξνθιεζείζεο δεκηέο θαη ηηο επηπηψζεηο ηνπο ζηνλ πιεζπζκφ θαη ηελ νηθνλνκία, ην θφζηνο ησλ παξεκβάζεσλ, θαζψο θαη ηηο ηπρφλ άιιεο θνηλνηηθέο, εζληθέο ή δηεζλείο πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο. Με βάζε ηηο πιεξνθνξίεο απηέο, ε Δπηηξνπή θαζνξίδεη φζν ην δπλαηφ ζπληνκφηεξα ην πνζφ ηεο ελδερφκελεο επηρνξήγεζεο θαη πξνηείλεη ζηελ αξκφδηα γηα ηνλ πξνυπνινγηζκφ αξρή (Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη πκβνχιην) ηελ θαηαβνιή απηήο. Δθφζνλ ην πνζφ είλαη δηαζέζηκν, ε ελίζρπζε θαηαβάιιεηαη ακέζσο θαη ζε κηα δφζε, κεηά ηελ ππνγξαθή ζπκθσλίαο κεηαμχ ηεο Δπηηξνπήο θαη ηνπ δηθαηνχρνπ θξάηνπο. Σν δηθαηνχρν θξάηνο είλαη ππεχζπλν γηα ηε ρξεζηκνπνίεζε ηεο επηρνξήγεζεο θαη γηα ηνλ ελδερφκελν ζπληνληζκφ κεηαμχ ηνπ ΣΑΔΔ θαη ησλ άιισλ πεγψλ ρξεκαηνδφηεζεο. Σν πνζφ πνπ δελ ρξεζηκνπνηείηαη εληφο ελφο έηνπο επηζηξέθεηαη. Σν δηθαηνχρν θξάηνο πξνζπαζεί λα εμαζθαιίζεη

43 απνδεκίσζε ησλ εληζρχζεσλ απφ ηξίηνπο θαη ην αληίζηνηρν πνζφ επηζηξέθεηαη επίζεο ζηελ Δπηηξνπή.

44 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Σν επξχηεξν δεκνζηνλνκηθφ πιαίζην ηεο ΔΔ θαη νη δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο 2007-2013. 2.1. Ο Πξνυπνινγηζκφο ηεο ΔΔ πσο ιεηηνπξγεί Γηάγξακκα 1. Πεγή: europa.eu Ζ ΔΔ δελ δαπαλά ρξήκαηα επηπφιαηα. Ζ εηήζηα δηαδηθαζία ηεο ιεπηνκεξνχο εμέηαζεο ησλ ζρεδίσλ δαπαλψλ αξρίδεη ηελ άλνημε, φηαλ ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή ππνβάιιεη ηηο πξνηάζεηο ηεο γηα ην επφκελν έηνο. Οη πξνηάζεηο ηεο Δπηηξνπήο εμεηάδνληαη απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην ησλ Τπνπξγψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πνπ δηαπξαγκαηεχνληαη έπεηηα κεηαμχ ηνπο επί ησλ ζεκείσλ πνπ απαηηνχλ βειηίσζε πξηλ απφ ηελ ηειηθή έγθξηζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνλ Γεθέκβξην θάζε έηνπο. Σν Κνηλνβνχιην έρεη ηελ ηειεπηαία ιέμε ζε ιίγν πεξηζζφηεξα απφ ηα κηζά επηκέξνπο θνλδχιηα ησλ δαπαλψλ. Δδψ πεξηιακβάλνληαη νη δαπάλεο γηα ηηο ιηγφηεξν επεκεξνχζεο πεξηθέξεηεο, ην πεξηβάιινλ, ηελ επέλδπζε ζε αλζξψπνπο θαη ηα πξνγξάκκαηα έξεπλαο θαη εθπαίδεπζεο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, νη ππνπξγνί έρνπλ ηνλ ηειηθφ ιφγν ζηηο πεξηζζφηεξεο κνξθέο γεσξγηθψλ δαπαλψλ θαη ζηηο απνθάζεηο πνπ έρνπλ επηπηψζεηο ζηε δηθαηνζχλε, ζηελ ειεπζεξία, ζηελ ηζαγέλεηα θαη ηελ αζθάιεηα. Αθφκα θη έηζη, ν πξνυπνινγηζκφο πξνρσξεί κφλνλ εθφζνλ ε πιεηνςεθία ησλ κειψλ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ζπκθσλεί κε ηνλ πιήξε πξνυπνινγηζκφ θαη ηα ηξία πέκπηα ησλ ςήθσλ ζηε ζρεηηθή ςεθνθνξία θαηακεηξεζνχλ ππέξ απηνχ. Οπνηεζδήπνηε αζπκθσλίεο θαη αλ ππάξμνπλ ζηελ πνξεία, ε ηειηθή έθβαζε ζα είλαη έλαο ηζνξξνπεκέλνο πξνυπνινγηζκφο. Διιείκκαηα δελ επηηξέπνληαη.

45 Ο πξνυπνινγηζκφο θάζε έηνπο εληάζζεηαη ζε έλα καθξνπξφζεζκν ζρέδην δαπαλψλ γλσζηφ σο «δεκνζηνλνκηθφ πιαίζην». Πξφθεηηαη γηα έλα επηαεηέο πιαίζην, πνπ ηε ζηηγκή απηή θαιχπηεη ηελ πεξίνδν απφ ην 2007 έσο ην 2013. Απηφ επηηξέπεη ζηελ ΔΔ λα ζρεδηάδεη ηα πξνγξάκκαηα δαπαλψλ απνηειεζκαηηθά απφ αξθεηά ρξφληα λσξίηεξα. Α) Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ θνηλνηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 1. Ο θνηλνηηθφο Πξνυπνινγηζκφο (ΚΠ) είλαη πνιχ κηθξφο ζε ζρέζε κε απηνχο ησλ θξαηψλ κειψλ. πγθεθξηκέλα απηφο αληηζηνηρεί πεξίπνπ ζην 1% ηνπ ΑΔΔ ηεο Έλσζεο. Σν κέγεζνο απηφ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ αιιά θαη ε κνξθή κε ηελ νπνία απηφο παξνπζηάδεηαη θαη πηνζεηείηαη, αληαλαθινχλ ζα ιέγακε, θαη ην επίπεδν λνκηκνπνίεζεο πνπ ηα θξάηε κέιε εθρσξνχλ ζηελ θνηλνηηθή δηαδηθαζία 7, εθθξάδνληαο έηζη απηφ πνπ νλνκάδνπκε «δεκνθξαηηθφ έιιεηκκα ηεο Έλσζεο». Γπζηπρψο, νη πξνηηκήζεηο ζρεηηθά κε ηηο πξνηεξαηφηεηεο θαη ηνπο ζηφρνπο ηεο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο εμαθνινπζνχλ λα αξζξψλνληαη ζε εζληθφ επίπεδν, γεγνλφο πνπ θαζηζηά ηελ κεηαθνξά επηπιένλ δεκνζηνλνκηθψλ εμνπζηψλ ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, αλέθηθηε (Βι. Παξάξηεκα 3). 2. Ο ΚΠ πξέπεη λα είλαη πάληα ηζνζθειηζκέλνο. Απηφ ζπλεπάγεηαη άκεζα, φηη ην χςνο ησλ δαπαλψλ ηεο ΔΔ, εμαξηάηαη απφ ην χςνο ησλ εζφδσλ ηεο. Ζ δηαπίζησζε απηή ελέρεη νξηζκέλεο ζεκαληηθέο πνιηηηθέο επηπηψζεηο. Πξψηνλ, ε δηαζχλδεζε εζφδσλ δαπαλψλ νδεγεί ζε κηα de facto ελνπνίεζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο ηεο Έλσζεο. Γεχηεξνλ, ε ηζνζθέιηζε ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ θαζηζηά ηε δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή νζάλ έλα παηρλίδη «κεδεληθνχ αζξνίζκαηνο» (zero- sum game) κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ θξαηψλ κειψλ, φπνπ ε βειηίσζε ηεο ζέζεο ηνπ ελφο θξάηνπο, νδεγεί ζε ρεηξνηέξεπζε ηεο ζέζεο ησλ άιισλ. Δίλαη αθξηβψο ζηελ βάζε απηήο ηεο αληίιεςεο, πνπ ζεκειηψλνληαη νη ζέζεηο ησλ θξαηψλ 7 Βι. Shackleton (1989)

46 πνπ απνδεηνχλ ηελ «δίθαηε επηζηξνθή», θαη πνπ πξνηάζζνπλ ηελ χπαξμε δεκνζηνλνκηθήο ηζνξξνπίαο ζηηο δνζνιεςίεο θάζε Κξάηνπο κέινπο κε ηνλ Πξνυπνινγηζκφ. 3. Σα έζνδα θαη νη δαπάλεο ηνπ ΚΠ δηακνξθψλνληαη βάζεη ελφο ζπζηήκαηνο ιήςεσο απνθάζεσλ πνπ πεξηιακβάλεη έλαλ πνιπεηή θαη έλαλ εηήζην δεκνζηνλνκηθφ θχθιν. πγθεθξηκέλα, νη άμνλεο ηεο θνηλνηηθήο δεκνζηνλνκηθήο δξάζεο πξνζδηνξίδνληαη κεζνπξφζεζκα, κε ηε κνξθή ησλ «δεκνζηνλνκηθψλ πξννπηηθψλ» (πξνζδηνξίδνληαη ζε πνιηηηθφ επίπεδν απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην θαη απνθηνχλ λνκηθή ηζρχ κέζσ δηνξγαληθψλ ζπκθσληψλ πκβνπιίνπ θαη Κνηλνβνπιίνπ), ελψ αθξηβήο θαηαλνκή ησλ δαπαλψλ γίλεηαη ζην πιαίζην εηήζηαο δεκνζηνλνκηθήο δηαδηθαζίαο, φπσο απηή νξίδεηαη ζηε πλζήθε. Ζ αξρή ηνπ εηήζηνπ ραξαθηήξα ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ζπκβηβάδεηαη κε ηελ αλάγθε δηαρείξηζεο πνιπεηψλ δξάζεσλ, κέζσ ελφο ζπζηήκαηνο «δηαρσξηδφκελσλ πηζηψζεσλ». Γηα πνιιέο δειαδή δεκνζηνλνκηθέο ππνρξεψζεηο ηεο θνηλφηεηαο (κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη νη δηαξζξσηηθέο δξάζεηο), ε δέζκεπζε ησλ πνζψλ πνπ πξνβιέπνληαη έρεη απνδεζκεπηεί απφ ηνλ δηαθαλνληζκφ ησλ αληίζηνηρσλ πιεξσκψλ 8. Ο δηαρσξηζκφο απηφο νδεγεί ζηελ χπαξμε δχν θαηεγνξηψλ πηζηψζεσλ: ησλ πηζηψζεσλ ππνρξεψζεσλ (commitment appropriations) θαη ησλ πηζηψζεσλ πιεξσκψλ (payment appropriations). Ζ χπαξμε ελφο ηέηνηνπ κεραληζκνχ δηαθνξεηηθψλ πηζηψζεσλ πξνζδίδεη κεγάιε επειημία ζηνλ εηήζην ραξαθηήξα ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ: νη ππνρξεψζεηο ηεο Έλσζεο πηζηψλνληαη γηα έλα έηνο, ελψ νη πιεξσκέο ηνπο είλαη δπλαηφλ λα επεθηαζνχλ ζε πεξηζζφηεξα νηθνλνκηθά έηε. Σα πνζά πνπ θαζνξίδνληαη απφ ηηο δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο απνηεινχλ αλψηαηα φξηα ππνρξεψζεσλ θαη φρη εγθξίζεηο δαπαλψλ ( νη νπνίεο θαη θαζνξίδνληαη απνθιεηζηηθά ζε εηήζηα βάζε). Δπηπξφζζεηα, ηα εηήζηα αλψηαηα φξηα ηζρχνπλ γηα έλα νηθνλνκηθφ 8 Βάζε ηεο ηξέρνπζαο δεκνζηνλνκηθήο πξαθηηθήο, σο κε δηαρσξηδφκελεο πηζηψζεηο θαηαγξάθνληαη κφλν ηα έμνδα δηνηθεηηθνχ ραξαθηήξα, ηα έμνδα ηνπ ΔΓΣΠΔ Σκήκα Δγγπήζεσλ, νη εμνθιήζεηο πξνο ηα θξάηε κέιε θαη νη εγγπήζεηο πνπ παξέρνληαη ππέξ ησλ δαλείσλ ( Δπηηξνπή 1995: 65).

47 έηνο, θαη φρη γηα ην ζχλνιν ηεο κεζνπξφζεζκεο πεξηφδνπ. Οη δηαξζξσηηθέο ελέξγεηεο είλαη ε εμαίξεζε ζε απηφ ηνλ θαλφλα: θαηά ηα έηε 1989-1999 πξνβιεπφηαλ ε κεηαθνξά ησλ κε ρξεζηκνπνηνχκελσλ πηζηψζεσλ ελφο νηθνλνκηθνχ έηνπο ζηα επφκελα, ελψ θαηά ηελ δεκνζηνλνκηθή πεξίνδν 2000-2006, ην ρξνληθφ πεξηζψξην γηα απνξξφθεζε, κεηψζεθε ζηα δχν έηε 9. Β) Ζ ρξεκαηνδφηεζε ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ Ο ΚΠ ρξεκαηνδνηείηαη θπξίσο απφ ηξεηο «ίδηνπο πφξνπο» (Βι. Παξάξηεκα 4). Έλα κεγάιν κέξνο πεξίπνπ ηα ηξία ηέηαξηα απηψλ ησλ ρξεκάησλ είλαη βαζηζκέλν ζηε δπλαηφηεηα πιεξσκήο ησλ θξαηψλ κειψλ φπσο απηή κεηξάηαη απφ ηελ εζληθή επεκεξία ηνπο, εθπεθξαζκέλε σο ΑΔΠ. Ζ βαζηθή αξρή πίζσ απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπκβνιήο θάζε θξάηνπο κέινπο είλαη ε αιιειεγγχε θαη ε δπλαηφηεηα πιεξσκήο. Δληνχηνηο, γίλνληαη ξπζκίζεηο εάλ απηή ε δηαδηθαζία θαίλεηαη λα πξνθαιεί ππεξβνιηθή επηβάξπλζε γηα κεξηθά θξάηε κέιε. Σα ππφινηπα ρξήκαηα πξνέξρνληαη απφ ηνπο ηεισλεηαθνχο δαζκνχο θαη ηηο γεσξγηθέο εηζθνξέο (κηα κνξθή εηζαγσγηθνχ δαζκνχ ζηα γεσξγηθά πξντφληα), θαζψο θαη απφ έλα ζηαζεξφ πνζνζηφ ησλ ρξεκάησλ πνπ ηα θξάηε κέιε εηζπξάηηνπλ σο θφξν πξνζηηζέκελεο αμίαο (ΦΠΑ). Απηέο νη κνξθέο εζφδσλ δελ κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί φηη πξνέξρνληαη απφ ζπγθεθξηκέλν θξάηνο κέινο. Υάξε ζηελ εληαία αγνξά ηεο ΔΔ, κπνξνχλ λα εηζπξαρζνχλ ζε εληειψο δηαθνξεηηθφ ηφπν ηεο ΔΔ απφ εθείλνλ φπνπ φλησο πξαγκαηνπνηήζεθε ε επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ παξήγαγε ην έζνδν. Γηα παξάδεηγκα, ηα αγαζά γηα ηα νπνία ν εηζαγσγηθφο δαζκφο πιεξψλεηαη ζηε Βαιέηα ηεο Μάιηαο ελδέρεηαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λα πξννξίδνληαη γηα έλαλ θαηαλαισηή ζην Πεηο ηεο Οπγγαξίαο. Γ) Σχπνη πηζηψζεσλ ηνπ ΚΠ Οη πηζηψζεηο πνπ εγγξάθνληαη ζηνλ ΚΠ δηαθξίλνληαη ζε δηαρσξηδφκελεο πηζηψζεηο ( θαηαλέκνληαη ζε πηζηψζεηο αλαιήςεσο ππνρξεψζεσλ, δειαδή ην ζπλνιηθφ 9 χκθσλα κε ην Άξζξν 31 ηνπ γεληθνχ Καλνληζκνχ γηα ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία, φζεο δηαξζξσηηθέο πηζηψζεηο ππνρξεψζεσλ δελ πιεξψλνληαη έσο ην ηέινο ηνπ δεχηεξνπ έηνπο απφ ηελ ζέζε ηνπο ζε ηζρχ, ζα αθπξψλνληαη απηφκαηα ( πκβνχιην 1999: 26).

48 θφζηνο ησλ λνκηθψλ ππνρξεψζεσλ πνπ αλαιήθζεθαλ ζην πιαίζην ελεξγεηψλ, ησλ νπνίσλ ε πινπνίεζε απαηηεί πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο νηθνλνκηθά έηε, θαη ζε πηζηψζεηο πιεξσκψλ, δειαδή απηέο πνπ θαιχπηνπλ -εληφο ηνπ νξίνπ ηνπ πνζνχ πνπ είλαη εγγεγξακκέλν ζηνλ πξνυπνινγηζκφ- ηηο δαπάλεο πνπ απνξξένπλ απφ ηελ εθηέιεζε ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ είραλ αλαιεθζεί θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ή ησλ πξνεγνχκελσλ νηθνλνκηθψλ εηψλ), θαη ζε κε δηαρσξηδφκελεο πηζηψζεηο, νη νπνίεο πξννξίδνληαη γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε εηήζησλ ζρεδίσλ δξάζεσο θαη θαιχπηνπλ ηφζν ηηο αλαιήςεηο ππνρξεψζεσλ φζν θαη ηηο πιεξσκέο γηα ην ζπγθεθξηκέλν νηθνλνκηθφ έηνο. Γ) Έιεγρνη θαη απνινγηζκνί Χζηφζν, νη ρψξεο ηεο ΔΔ δελ ππνγξάθνπλ ιεπθέο επηηαγέο. Σα ζρέδηα δαπαλψλ θάζε έηνπο δελ εμεηάδνληαη κφλν αλαιπηηθά θαηά ηε δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ηνπ εηήζηνπ πξνυπνινγηζκνχ, αιιά ζην ηέινο ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή είλαη θαη ππνρξεσκέλε λα ινγνδνηήζεη ελψπηνλ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ σο πξνο ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν δαπαλψληαη ηα ρξήκαηα θάζε ρξφλν. Δπηπιένλ, ππάξρνπλ πνιπάξηζκνη έιεγρνη θαη απνινγηζκνί θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο. Οη δαπάλεο ππφθεηληαη ζε εζσηεξηθφ ινγηζηηθφ έιεγρν, εμσηεξηθή αμηνιφγεζε ψζηε λα εμαρζνχλ ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα γηα ην κέιινλ απφ ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν δαπαλήζεθαλ ηα ρξήκαηα θαηά ην παξειζφλ, εθζέζεηο απφ ηελ αλεμάξηεηε επνπηεχνπζα αξρή ηεο ΔΔ, ην Δπξσπατθφ Διεγθηηθφ πλέδξην (ΔΔ), θαη αλ παξ φια απηά θάηη δελ πάεη θαιά δηεξεχλεζε απφ ηελ αλεμάξηεηε ππεξεζία θαηαπνιέκεζεο ηεο απάηεο ηεο ΔΔ, ηελ OLAF ( Office Europeen de Lutte Anti fraude). Ζ OLAF δηεξεπλά ηελ παξάηππε δαπάλε ρξεκάησλ. πλεξγάδεηαη επίζεο κε ηηο αληίζηνηρεο ππεξεζίεο ησλ θξαηψλ κειψλ γηα λα εκπνδίδεη ηε ιαζξεκπνξία ( δελ θαηαβάιινληαη δαζκνί εηζαγσγήο, βαζηθφ ζηνηρείν εζφδσλ ηεο ΔΔ ) εηο βάξνο ηνπ ΚΠ. Δ) Οη Γαπάλεο ηνπ Γεληθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ηεο ΔΔ Ζ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ δαπαλψλ ηεο ΔΔ ζε δηάθνξα Κεθάιαηα, απεηθνλίδεη ηηο δηάθνξεο επηινγέο πνπ γίλνληαη σο πξνο ηηο πνιηηηθέο ηεο ΔΔ. Ζ επηκέξνπο δηάξζξσζε ησλ δαπαλψλ ηεο Έλσζεο βξίζθεηαη ζε αξκνλία κε ηηο πνιηηηθέο πξνηεξαηφηεηεο πνπ πηνζεηνχληαη ζηελ αξρή θάζε πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ.

49 Οη δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο, δελ πξέπεη λα ζπγρένληαη κε έλαλ πνιπεηή πξνυπνινγηζκφ, δηφηη ε θαηάξηηζε θαη ςήθηζε ηνπ εηήζηνπ πξνυπνινγηζκνχ είλαη εμαηξεηηθά ζεκαληηθή σο πξνο ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ αθξηβνχο θάζε θνξά χςνπο ησλ δαπαλψλ ππφ ησλ ηηκψλ νξνθήο ( ± 1% ηνπ ΑΔΔ ηεο ΔΔ) θαη γηα ηνλ επηκεξηζκφ ησλ θνλδπιίσλ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ Κεθαιαίσλ ηεο πνιηηηθήο. Οη δαπάλεο ηνπ ΚΠ θαηαγξάθνληαη θαηά ηα Κεθάιαηα ησλ Γεκνζηνλνκηθψλ Πξννπηηθψλ. Ο θαησηέξσ Πίλαθαο 2 παξνπζηάδεη ηηο δαπάλεο ηνπ ΚΠ γηα ηελ πεξίνδν 2005 2006. Πίλαθαο 2. 2005 2006 1) Κνηλή Γεσξγηθή Πνιηηηθή 48, 466 49,799 2) Γηαξζξσηηθέο Πνιηηηθέο 32, 763 32,4 3) Δζσηεξηθέο Πνιηηηθέο θαη έξεπλα 9, 549 9, 014 4) Δμσηεξηθέο Γξάζεηο 5, 013 5, 186 5) Γηνηθεηηθέο Γαπάλεο 6, 191 6, 699 ( Πεγή: Δηήζηεο Δθζέζεηο Δπξσπατθνχ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ 2005-2006) Παξαηεξνχκε, φηη ε Κνηλή Αγξνηηθή Πνιηηηθή (ΚΑΠ) θαη ε Πνιηηηθή πλνρήο απνξξνθνχλ πάλσ απφ ην 80% ησλ θνηλνηηθψλ πφξσλ. 2.2. Οη Γεκνζηνλνκηθέο Πξννπηηθέο 2007-2013 Οη εηήζηνη γεληθνί πξνυπνινγηζκνί ηεο ΔΔ βαζίδνληαη ζε πνιπεηή δεκνζηνλνκηθά πιαίζηα πνπ ζπκθσλνχληαη γηα 5 έσο 7 έηε απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ην πκβνχιην θαη ηελ Δπηηξνπή. Οη αξρηθέο πξνηάζεηο ηεο Δπηηξνπήο γηα ηηο δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο επεμεξγάδνληαη θαη ηξνπνπνηνχληαη απφ ηα άιια δχν φξγαλα ηεο ΔΔ, θαη πξνζαξκφδνληαη θάζε έηνο απφ ηελ Δπηηξνπή κε βάζε ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ηνλ πιεζσξηζκφ ηεο ΔΔ.

50 Ο πίλαθαο 3 πνπ αθνινπζεί αληηζηνηρεί ζην δεκνζηνλνκηθφ πιαίζην 2007-2013 φπσο πξνηάζεθε απφ ηελ Δπηηξνπή ζην έγγξαθν COM (2004) 498 ηειηθφ ηεο 14εο Ηνπιίνπ 2004.

51 Πίλαθαο 3. Γεκνζηνλνκηθφ πιαίζην 2007-2013 (ε εθαη. επξψ ) Πηζηψζεηο αλαιήςεσο ππνρξεψζεσλ 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1) Βηψζηκε αλάπηπμε 58735 61875 64895 67350 69795 72865 75950 1α Αληαγσληζηηθφηεηα γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε 12105 14390 16680 18965 21250 23540 25825 1β. πλνρή γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε (α) 46630 47485 48215 48385 48545 49325 50125 2) Γηαηήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ 57180 57900 58115 57980 57850 57825 57805 Δθ ησλ νπνίσλ: Γεσξγία - Γαπάλεο ζρεηηθέο κε ηελ αγνξά θαη ηηο άκεζεο εληζρχζεηο 43500 43673 43354 43034 42714 42506 42293 3) Ηζαγέλεηα, ειεπζεξία, αζθάιεηα θαη δηθαηνζχλε (β) 2570 2935 3235 3530 3835 4145 4455 4) Ζ ΔΔ σο παγθφζκηνο εηαίξνο (β) 11280 12115 12885 13720 14495 15115 15740 5) Γηνίθεζε (γ) 3675 3815 3950 4090 4225 4365 4500 Αληηζηαζκίζεηο (δ) 120 60 60 0 0 0 0 χλνιν πηζηψζεσλ αλάιεςεο ππνρξεψζεσλ 133560 138700 143140 146670 150200 154315 158450

52 χλνιν πηζηψζεσλ πιεξσκψλ (α) (β) 124600 136500 127700 126000 132400 138400 143100 Μέζνο φξνο Πηζηψζεηο πιεξσκψλ σο % ηνπ ΑΔΔ 1,15% 1,23% 1,12% 1,08% 1,11% 1,14% 1,15% 1,14% Γηαζέζηκν πεξηζψξην 0,09% 0,01% 0,12% 0,16% 0,13% 0,10% 0,09% 0,10% Αλψηαην φξην ησλ ηδίσλ πφξσλ σο % ηνπ ΑΔΔ 1,24% 1,24% 1,24% 1,24% 1,24% 1,24% 1,24% 1,24% Πεγή: Δπηηξνπή ηεο ΔΔ.

53 Οη δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο 2007 2013 δηακνξθψζεθαλ κέζα ζε έλα νηθνλνκηθφ θαη πνιηηηθφ πεξηβάιινλ άκεζα επεξεαζκέλν απφ δχν βαζηθά δεηήκαηα: Πξψηνλ, ηελ κε επηθχξσζε ηεο πλζήθεο γηα ην Δπξσζχληαγκα ( είρε πηνζεηεζεί απφ ηνπο αξρεγνχο ησλ θξαηψλ κειψλ ζηηο 18 Ηνπλίνπ ηνπ 2004), θαη δεχηεξνλ ηελ αδπλακία επίηεπμεο πξνφδνπ σο πξνο ηνπο ζηφρνπο πνπ είραλ ηεζεί απφ ηελ ηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβψλαο ( ε δηαπίζησζε απηή έιαβε ρψξα ζην εαξηλφ πκβνχιην ηνπ 2005). Ζ απφξξηςε ηνπ Δπξσζπληάγκαηνο ( κέζσ θάπνησλ δεκνςεθηζκάησλ ) απφ ηελ Γαιιία θαη ηελ Οιιαλδία θαζψο θαη ε αλαβνιή ηεο επηθχξσζεο ζε έμη θξάηε κέιε (Σζερία, Γαλία, Ηξιαλδία, Πνξηνγαιία, νπεδία θαη Ζλσκέλν Βαζίιεην), έπιεμε ην γφεηξν θαη ην θχξνο ηεο ΔΔ, δεκηνπξγψληαο κεγάιεο εληάζεηο θαζψο θαη κηα νινέλα θαη απμαλφκελε αβεβαηφηεηα σο πξνο ην κέιινλ ηνπ επξσπατθνχ νηθνδνκήκαηνο. Απηέο ινηπφλ νη εμειίμεηο επηζθίαζαλ ζε έλα βαζκφ ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο γηα ηηο δεκνζηνλνκηθέο πξννπηηθέο. Χο πξνο ηνπο ζηφρνπο ηεο Ληζζαβψλαο, ε Δπηηξνπή ππνζηήξημε κε επηηπρία, πσο νη ζηφρνη ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο είλαη απφιπηα ζπκβαηνί κε ηνπο ζηφρνπο ηεο ηξαηεγηθήο απηήο. Σα Γηαξζξσηηθά Σακεία ζα έπξεπε ινηπφλ λα ζηνρεχνπλ ζηελ πξνψζεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, ηεο ζπλνρήο, ηεο απαζρφιεζεο, θαη ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο ρξεκαηνδνηψληαο δξάζεηο πνπ ζα ζρεηίδνληαλ κε ηελ γλψζε, ηελ θαηλνηνκία, ηελ εθπαίδεπζε θαη ηελ έξεπλα. Οη πξνηάζεηο ηεο Δπηηξνπήο δεκνζηεχηεθαλ ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2004 10, ελψ ζπκπιεξψζεθαλ ηνλ Ηνχιην ηνπ ίδηνπ έηνπο. Απηέο ζπλίζηαλην ζηα εμήο: Ζ Δπηηξνπή δηαηεξνχζε ηελ νξνθή ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ζην 1,24% ηνπ Κνηλνηηθνχ ΑΔΠ κε έλα κέζν επίπεδν δαπάλεο γηα ηελ πεξίνδν 2007-2013 ζην 1,15% ηνπ ΑΔΔ ηεο ΔΔ. Ζ πξφηαζε απηή ηζνδπλακνχζε κε πεξίπνπ 146 δηζ. εηεζίσο. Απηφ ην πνζφ, ζε ζρέζε κε ηα 121 δηζ. ηνπ ηειεπηαίνπ έηνπο ηεο πεξηφδνπ 2000-2006, ζεκαίλεη κηα αχμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 31% ( ζε ζρέζε κε ην 2006). ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο, νη δηαζέζηκνη γηα ηελ πεξίνδν 2007-2013 πφξνη είλαη αλαινγηθά ιηγφηεξνη, αθνχ ε ΔΔ απαξηζκά πεξηζζφηεξα θξάηε κέιε (δηεχξπλζε). 10 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο, ηεο 10εο Φεβξνπαξίνπ 2004, «Οηθνδφκεζε ηνπ θνηλνχ κέιινληφο καο, πνιηηηθέο πξνζθιήζεηο θαη δεκνζηνλνκηθά κέζα ηεο δηεπξπκέλεο Έλσζεο - 2007-2013» [COM(2004) 101 ηειηθφ - Γελ έρεη δεκνζηεπζεί ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα]

54 Απφ ηηο πξνηάζεηο ηεο Δπηηξνπήο κπνξνχκε λα εμάγνπκε ηα εμήο ζπκπεξάζκαηα : Τπάξρεη κηα εμαθξηβσκέλε ηάζε ελίζρπζεο ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβψλαο. Απηφ γίλεηαη αηζζεηφ απφ ηελ θαηεγνξία 1 θαη εηδηθφηεξα ηελ 1 α ( Αληαγσληζηηθφηεηα γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε ) φπνπ θαη απμάλεηαη ξαγδαία ε ρξεκαηνδφηεζε ηεο πεξηφδνπ 2007-2013. ε ζρέζε κε ηελ πεξίνδν 2000-2006, νη πηζηψζεηο ηεο θαηεγνξίαο 1 α έρνπλ ζρεδφλ ηξηπιαζηαζηεί. ηαζεξέο παξακέλνπλ νη δαπάλεο γηα ηελ γεσξγία, γχξσ ζηα 45-48 εθ. εηεζίσο. Ζ πνιηηηθή ζπλνρήο ( 1β) εληζρχεηαη ζεκαληηθά ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 31% ζε ζρέζε κε ην 2006 ( αλέξρεηαη γηα ην 2013 ζηα 51 εθ. ). Δηζάγεηαη ε λέα θαηεγνξία 3 ( Άζθεζε ηεο ηδηφηεηαο ηνπ πνιίηε, Διεπζεξία, Αζθάιεηα), νη δαπάλεο ηεο νπνίαο ζα απμεζνχλ θαηά 260% κεηαμχ 2006-2013. Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο 4 ( εμσηεξηθέο δξάζεηο) απμάλνληαη θαηά 40%. εμήο: Αλαιπηηθφηεξα γηα ηηο παξαπάλσ θαηεγνξίεο, κπνξνχκε λα παξαηεξήζνπκε ηα Α) Βηψζηκε αλάπηπμε 1 α Αληαγσληζηηθφηεηα: Ζ ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία ραξαθηεξίδεηαη απφ ξαγδαία αχμεζε ησλ θνλδπιίσλ ρξεκαηνδφηεζεο θαηά ηελ 4 ε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν. Σν ζπλνιηθφ πνζφ θαηαλέκεηαη σο εμήο: Γηα έξεπλα 50% Γηα δίθηπα 20% Γηα εθπαίδεπζε 10% Γηα αληαγσληζηηθφηεηα θαη θνηλσληθή πνιηηηθή 15% 1β πλνρή : Ζ πνιηηηθή απηή θξίλεηαη απαξαίηεηε νχησο ψζηε λα ηνλσζεί ε θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ζπλνρή ηεο ΔΔ. Σα θνλδχιηα ηεο ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο, θαη γηα λα κεησζνχλ νη αληζφηεηεο κεηαμχ ησλ Πεξηθεξεηψλ ηεο ΔΔ.

55 Β) Βηψζηκε δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία θπζηθψλ πφξσλ Ζ πξφηαζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ηα έηε 2007-2013 δίλεη ζην θεθάιαην απηφ 404,6 δηζ. δειαδή ην 39,5% ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ. πγθεθξηκέλα πξνβιέπεηαη αχμεζε 3% απφ ην 2006 έσο ην 2013. Ζ επηκέξνπο θαηαλνκή ζηηο θαηεγνξίεο ηεο γξακκήο Πξνυπνινγηζκνχ είλαη 301.074 εθαη. ( ζπκπεξηιακβάλεη θαη ηελ Βνπιγαξία θαη Ρνπκαλία) γηα ηελ ΚΑΠ δειαδή ην 75% πεξίπνπ ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο. Γηα ηελ αγξνηηθή αλάπηπμε θαηαλέκνληαη 88.753 εθαη. ( 22% ηεο ζπλνιηθήο γξακκήο, ζπκπεξηιακβάλνληαο θαη ηελ Βνπιγαξία Ρνπκαλία, ελψ πξνβιέπεηαη αχμεζε 23% απφ ην 2006 έσο ην 2013). Γηα ηελ αιηεία πξνβιέπνληαλ 4.963 εθαη. (1% ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο, αχμεζε δειαδή ηεο ηάμεσο ηνπ 24% απφ ην 2006 έσο ην 2013), γηα ην πεξηβάιινλ 1.980 εθαη. (0,5% ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο, αχμεζε 24% απφ ην 2006 ζην 2013) θαη γηα ηελ δηαρείξηζε ην ππφινηπν πνζφ (2%) 11. Γ) Άζθεζε ηδηφηεηαο ηνπ πνιίηε, ειεπζεξία, αζθάιεηα θαη δηθαηνζχλε Ζ πξφηαζε ηεο Δπηηξνπήο γηα απηφ ην θεθάιαην είλαη 18,5 δηζ. δειαδή ην 1,81% ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ, ελψ ζπκπεξηιακβάλνληαο θαη ην εξγαιείν γηα solidarity and rapid reaction απμάλεηαη ζε 24,7 ή 2,41% αληίζηνηρα. Ζ αχμεζε απφ ην 2006 έσο ην 2013 ππνινγίδεηαη ζε 162% (ρσξίο ην εηδηθφ εξγαιείν). Οη πξνηεξαηφηεηεο ηνπ θεθαιαίνπ απηνχ, είλαη νη εμήο: 1. Δλίζρπζε ηεο ΔΔ σο ρψξνπ ειεπζεξίαο, αζθάιεηαο θαη δηθαηνζχλεο, κε επηκέξνπο πξνγξάκκαηα: - Διεχζεξε θπθινθνξία, αιιειεγγχε ζηνπο ηνκείο ησλ εμσηεξηθψλ ζπλφξσλ, αζχινπ θαη κεηαλάζηεπζεο ( ζπκπεξηιακβάλεηαη ε λέα ππεξεζία εμσηεξηθψλ ζπλφξσλ, ε εθαξκνγή ηεο Schengen ) - Αζθάιεηα (ζπκπεξηιακβάλεηαη ε EUROPOL & CEPOL, AGIS, FIU NET) - Γηθαηνζχλε θαη ζεκειηψδε δηθαηψκαηα (ζπκπεξηιακβάλεηαη ε EUROJUST). 11 Γηα ηελ Διιάδα, απφ ηελ θαηεγνξία δαπαλψλ γηα ηηο αγνξέο άκεζεο πιεξσκέο δελ θαίλεηαη λα ππάξρεη ζεκαληηθή απνκείσζε εθηφο ηνπ πνζνχ πνπ κεηαθέξεηαη ζηελ αγξνηηθή αλάπηπμε κέζσ ηεο δηαθνξνπνίεζεο θαη ησλ ηξνπνπνηήζεσλ ησλ ΚΟΑ βάκβαθνο θαη θαπλνχ. Ζ νπνηαδήπνηε κεηαθνξά αλάκεζα ζηηο δχν θαηεγνξίεο ζα γίλεη κέζα ζηελ ίδηα ηελ ρψξα, νπφηε ην απνηέιεζκα ζα είλαη νπδέηεξν. Ζ θαηαλνκή ησλ πνζψλ ζηελ θαηεγνξία ηεο αγξνηηθήο αλάπηπμεο θαη ηελ αιηεία ζπλδέεηαη κε ηελ νξηζηηθνπνίεζε ησλ λέσλ θαλνληζκψλ, πνπ αλαθέξνπλ ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα. Σα ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα θαη ηα απμεκέλα πνζνζηά γηα θάπνηεο πεξηνρέο ζα ζπκβάιινπλ ψζηε ηνπιάρηζηνλ λα δηαηεξεζνχλ νη πφξνη γηα ηελ αγξνηηθή αλάπηπμε θαη ηελ αιηεία. Σέινο, ην πξφγξακκα Life ( πεξηβάιινλ) είλαη αληαγσληζηηθφ, ελψ κε ηελ πξψηε θάζε πξνθεξχμεσλ 2000-2004, ε Διιάδα έρεη θαηνξζψζεη λα θεξδίζεη έλα κεξίδην γχξσ ζην 5% ηνπ θνηλνηηθνχ. Ζ δηεχξπλζε ζε 27 θξάηε κέιε ζίγνπξα φκσο εληείλεη ηνλ αληαγσληζκφ.

56 Σα πξνγξάκκαηα απηά ζα απνξξνθήζνπλ ηνπ 48% ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ ( απφ ηα νπνία πεξίπνπ 75% ην 1 ν πξφγξακκα). Ζ δηαρείξηζε ησλ πξνγξακκάησλ ζα γίλεηαη απφ ηελ ίδηα ηελ Δπηηξνπή, εηδηθά φξγαλα θαη θνηλνηηθέο ππεξεζίεο θαη κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, π.ρ. γηα δξάζεηο ζρεηηθέο κε ηελ ελζσκάησζε κεηαλαζηψλ ζηελ θνηλσλία (εθηφο ΔΚΣ) ή έιεγρνο ζπλφξσλ, ζα γίλεηαη απφ θνηλνχ κε ην θξάηνο κέινο. 2. Πξνψζεζε ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, πξνψζεζε επξσπατθνχ πνιηηηζκνχ θαη ηζαγέλεηα. Γηα ηελ πξνψζεζε ηεο δεκφζηαο πγείαο, ηελ αζθάιεηα ηξνθίκσλ θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, ε δηαρείξηζε ησλ πξνγξακκάησλ γίλεηαη θπξίσο απφ ηελ ίδηα ηελ Δπηηξνπή κε ηελ ζπλεξγαζία ηεο Αξρήο γηα ηελ Αζθάιεηα ησλ Σξνθίκσλ θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Κέληξνπ Πξφιεςεο θαη Διέγρνπ ησλ αζζελεηψλ, ελψ ππνβάιινληαη αηηήκαηα ζηήξημεο απφ ηα θξάηε κέιε. Ζ πξνψζεζε ηνπ επξσπατθνχ πνιηηηζκνχ θαη ηεο πνηθηινκνξθίαο, επηηπγράλεηαη κε ηελ πινπνίεζε ησλ αθφινπζσλ πξνγξακκάησλ: - Πξφγξακκα Νενιαία κε 810,7 εθαη. ηελ πεξίνδν 2007-2013 - Πξφγξακκα Πνιηηηζκφο κε 359,9 εθαη. - Πξφγξακκα νπηηθναθνπζηηθνχ ηνκέα ( MEDIA) κε 929,3 εθαη.. Σα ηξία απηά πξνγξάκκαηα απνηεινχλ ην 20,7% ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο ηεο πξνηεξαηφηεηαο απηήο. - Πξφγξακκα ζπκκεηνρήο ησλ πνιηηψλ. ια ηα πξνγξάκκαηα απηά είλαη αληαγσληζηηθά θαη ζπρλά απαηηείηαη ζπλεξγαζία αλάκεζα ζηα θξάηε κέιε γηα ηελ ππνβνιή θάπνηαο πξφηαζεο. Μηα πξψηε εθηίκεζε ζρεηηθά κε ηελ θαηεγνξία απηή είλαη φηη ε Διιάδα έρεη θάπνην έκκεζν φθεινο ιφγσ ηνπ κεγέζνπο ησλ εμσηεξηθψλ ζπλφξσλ ηεο θαη ηνπ φγθνπ ησλ ιαζξνκεηαλαζηψλ πνπ εηζέξρνληαη θαζεκεξηλά. Γ) Ζ ΔΔ σο παγθφζκηνο εηαίξνο Σν πξνηεηλφκελν απφ ηελ Δπηηξνπή πνζφ ησλ 70,6 δηζ. αθνξνχζε ηηο δξάζεηο ζηηο γεηηνληθέο ρψξεο ηεο ΔΔ, αλζξσπηζηηθή βνήζεηα, αλάπηπμε θαη νηθνλνκηθή ζπλεξγαζία θαη Κνηλή Δμσηεξηθή Πνιηηηθή θαη Πνιηηηθή Άκπλαο (ΚΔΠΠΑ). Ο ηνκέαο απηφο είρε ππνρξεκαηνδνηεζεί θαηά ηελ πεξίνδν 2000-2006. Ζ Έλσζε φκσο είρε αλάγθε λα εληζρχζεη ηελ επηξξνή ηεο ζηελ Μεζφγεην θαη λα ζρεδηάζεη κηα ζηξαηεγηθή ζηε Βαιηηθή ζάιαζζα πνπ λα πεξηιακβάλεη σο ηζφηηκν εηαίξν θαη ηελ Ρσζία.

57 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Οη ρξεκαηηθέο δνζνιεςίεο ηεο Διιάδαο κε ηελ ΔΔ 3.1. Δηζαγσγηθά: Σν ηζνδχγην ελφο Κξάηνπο κέινπο κε ηνλ Κνηλνηηθφ Πξνυπνινγηζκφ πσο αλαθέξζεθε θαη ζε πξνεγνχκελν Κεθάιαην ηνπ παξφληνο, κέξνο ησλ ηδίσλ πφξσλ ηεο ΔΔ ρξεκαηνδνηείηαη θαηά έλα κεγάιν κέξνο -πεξίπνπ ηα ηξία ηέηαξηααπφ πιεξσκέο ησλ θξαηψλ κειψλ, βάζε ηεο εζληθήο επεκεξίαο ηνπο, εθπεθξαζκέλεο σο ΑΔΠ. πσο είλαη γλσζηφ, βαζηθή αξρή πίζσ απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπκβνιήο θάζε θξάηνπο κέινπο είλαη ε αιιειεγγχε θαη ε δπλαηφηεηα πιεξσκήο. Σν ηζνδχγην πξνυπνινγηζκνχ (budgetary balance) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά κεηαμχ ησλ πιεξσκψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη εθ κέξνπο ελφο θξάηνπο κέινπο ζηνλ ΚΠ, θαη ησλ πφξσλ πνπ δηνρεηεχνληαη κέζσ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ απηνχ, ζην θξάηνο κέινο. πλήζσο ην ηζνδχγην απηφ, απνηειεί κέζν απνηχπσζεο θαη θαηαγξαθήο ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ σθειεηψλ πνπ απνξξένπλ απφ ηελ ζπκκεηνρή ελφο θξάηνπο κέινπο ζηελ ΔΔ. Ζ πξνζέγγηζε φκσο απηή ηείλεη λα θαηαζηεί απινπζηεπηηθή, θαζφζνλ απνηπγράλεη λα εθθξάζεη ηα πιήξε κεγέζε ησλ πιενλεθηεκάησλ θαη κεηνλεθηεκάησλ απφ ηελ ζπκκεηνρή κηαο ρψξαο ζηελ Έλσζε. Καηά πξψηνλ, ηα πιενλεθηήκαηα απφ κηα ηέηνηα ζπκκεηνρή, δελ είλαη κφλν ρξεκαηηθά. Τπάξρνπλ θαη κε ρξεκαηηθά κεγέζε, ηα νπνία αδπλαηεί λα απνηππψζεη ην ηζνδχγην ηνπ πξνυπνινγηζκνχ. Κάπνηα κεγέζε γηα παξάδεηγκα, φπσο ε επηδίσμε θνηλψλ ζηφρσλ κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ, ην άλνηγκα ησλ αγνξψλ, ε ειεχζεξε δηαθίλεζε θαη δηακνλή ησλ αηφκσλ θ.α., είλαη αδχλαηνλ λα κεηξεζνχλ κφλν ζε νηθνλνκηθνχο φξνπο ξνψλ κεηαμχ πξνυπνινγηζκψλ. Σν ηζνδχγην δειαδή, δελ ζπκπεξηιακβάλεη ζηνπο ππνινγηζκνχο ηνπ ηηο ζεηηθέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο πνπ απνξξένπλ απφ ηηο ελ γέλεη πνιηηηθέο ηεο ΔΔ. Ζ ΚΑΠ παξαδείγκαηνο ράξηλ, δελ σθειεί κφλν ηνπο άκεζνπο δηθαηνχρνπο ησλ πιεξσκψλ, αιιά εθθηλεί θαη κηα γεληθφηεξε δηαδηθαζία ζεηηθψλ απνηειεζκάησλ ( positive spill over effect ), πνπ δηαπεξλά ηα εζληθά ζχλνξα ελφο θαη κφλν θξάηνπο κέινπο. Καηά δεχηεξνλ, ην ηζνδχγην αδπλαηεί λα εληνπίζεη ηνλ άκεζα επσθεινχκελν απφ θάπνηα ζπγθεθξηκέλε δξάζε ηεο ΔΔ. Καηά ηξίηνλ, νη πιεξσκέο πνπ γίλνληαη απφ ηνλ ΚΠ, είλαη ζε κεγάιν βαζκφ εηεξνγελείο, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη κηα ζχγθξηζε ησλ πφξσλ πνπ εηζπξάρζεθαλ απφ

58 ηα θξάηε κέιε ζπρλά δελ απνηηκά ζσζηά ηα νθέιε πνπ απνξξένπλ απφ ηηο δαπάλεο απηέο. Γηα παξάδεηγκα, νη δαπάλεο πνπ δηαηίζεληαη γηα δηαξζξσηηθέο δξάζεηο, είλαη ζαθψο ζεηηθφηεξεο γηα κηα εζληθή νηθνλνκία, απφ φηη νη δαπάλεο πνπ απεπζχλνληαη ζε ζηελ αγνξά αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζην πιαίζην ηεο δηαρείξηζεο ηεο ΔΔ. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ινηπφλ ησλ ηζνδπγίσλ ησλ θξαηψλ κειψλ, είλαη απαξαίηεην λα δηεπθξηλίδνληαη ηα εμήο ζεκεία: Πνηεο θαηεγνξίεο δαπαλψλ ηνπ ΚΠ πξνο ηα θξάηε κέιε πξφθεηηαη λα ιεθζνχλ ππφςε απφ ην ηζνδχγην. Αο κελ μερλάκε, πσο φιεο νη δαπάλεο δελ απεπζχλνληαη ζηα θξάηε κέιε, αιιά απεπζχλνληαη θαη ζε ηξίηεο ρψξεο, νπφηε νη πφξνη πνπ δηαηίζεληαη ζηα θξάηε κέιε, είλαη κηθξφηεξνη απφ ην ζχλνιν ησλ δαπαλψλ ηνπ ΚΠ. Δπηπιένλ, θάπνηεο πιεξσκέο είλαη αδχλαηνλ λα θαηαινγηζηνχλ ππέξ ζπγθεθξηκέλνπ θξάηνπο κέινπο. Πνηεο θαηεγνξίεο απφ ίδηνο πφξνπο, πξφθεηηαη λα ζπκπεξηιεθζνχλ ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ ηζνδπγίνπ. Αξθεηνί ζεσξεηηθνί ππνζηεξίδνπλ φηη νη ίδηνη πφξνη (ΗΠ) απνηεινχλ αλεμάξηεην έζνδν ηεο ΔΔ θαη άξα δελ ζα πξέπεη λα ππνινγίδνληαη σο κέξνο ηεο εζληθήο ζπλεηζθνξάο ελφο Κξάηνπο κέινπο ζηνλ ΚΠ. Να ππνγξακκηζζεί ζε απηφ ην ζεκείν, πσο ν ζπλππνινγηζκφο ησλ ΗΠ ζηα ηζνδχγηα, ηείλεη λα αλαδεηθλχεη σο ηδηαίηεξα επηβαξπκέλε ηελ ζέζε ησλ θξαηψλ κειψλ πνπ απνηεινχλ πχιεο εηζφδνπ αγαζψλ απφ ηξίηεο ρψξεο, φπσο ε Οιιαλδία θαη ην Βέιγην. Δίλαη αθξηβψο γη απηφ ηνλ ιφγν πνπ ν κεραληζκφο ππνινγηζκνχ ηεο δηφξζσζεο ππέξ ηνπ Ζλ. Βαζηιείνπ ιακβάλεη ππφςηλ θαη αξράο ηνπο ΗΠ ΦΠΑ θαη ΑΔΔ αλά θξάηνο κέινο, θαη ελ ζπλερεία αλαδηαλέκεη ην ζπλνιηθφ πνζφ ησλ ΗΠ ζε θάζε θξάηνο κέινο θαη αλαινγία πξνο ηηο δαπάλεο κε βάζε ην ΦΠΑ θαη ην ΑΔΔ. Θα ρξεζηκνπνηεζεί ηακεηαθή βάζε ή βάζε πξνυπνινγηζκνχ. Σίζεηαη εδψ ην δήηεκα ησλ ρξεκαηηθψλ ππνινίπσλ ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο. Πην εχρξεζηε ζηνλ ππνινγηζκφ είλαη ε ηακεηαθή κέζνδνο, απαηηεί φκσο πξνζνρή ζηα εηήζηα ρξεκαηηθά ππφινηπα πνπ ζπρλά εκθαλίδνπλ κεγάιε κεηαβιεηφηεηα, ψζηε λα κελ εξκελεχνληαη αιιαγέο ζηα κεγέζε ησλ ππνινίπσλ σο αιιαγέο πνιηηηθήο ηεο ΔΔ. πλήζσο, ηα αρξεζηκνπνίεηα

59 ππφινηπα είλαη πςειφηεξα θαηά ηα πξψηα έηε ησλ δεκνζηνλνκηθψλ πξννπηηθψλ, ιφγσ ηνπ ρξφλνπ πνπ απαηηείηαη γηα πξνζαξκνγή ζηα λέα πξνγξάκκαηα. Σν αλ ηα ηζνδχγηα ζα είλαη κεδεληθνχ αζξνίζκαηνο ή φρη. Ζ ρξήζε γηα παξάδεηγκα ηνπ κεγέζνπο ησλ επηκεξηζκέλσλ δαπαλψλ νδεγεί ζε κεδεληθφ άζξνηζκα, ελψ ε ρξήζε ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ, ζε αξλεηηθφ άζξνηζκα ίζν κε ην πνζφ ησλ πιεξσκψλ πξνο ηηο ηξίηεο ρψξεο. 3.2. Υξεκαηνξξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη ΔΔ Σν δεκνζηνλνκηθφ φθεινο ηεο ρψξαο καο απφ ηνλ ΚΠ γηα ην έηνο 2006 δηακνξθψζεθε ζηα 4.561 εθαη., αληηπξνζσπεχνληαο ην 2,1% ηνπ ΑΔΠ, ελψ αλέξρεηαη ζε 5.458 εθαη., ή πνζνζηφ 2,4% ηνπ ΑΔΠ γηα ην έηνο 2007. Ζ ζρέζε απνιήςεσλ απνδφζεσλ γηα ην 2007 δηακνξθψλεηαη πεξίπνπ ζην 3,5:1, ελψ γηα ην 2008 αλακέλεηαη λα θπκαλζεί πεξίπνπ ζην 2,8:1. Ζ αλαζεψξεζε ηνπ ΑΔΠ θαηά 9,6% έρεη ιεθζεί ππφςηλ γηα ηηο απνδφζεηο ηνπ έηνπο 2008. Σν έηνο 2008 είλαη ην δεχηεξν έηνο ηνπ λένπ δεκνζηνλνκηθνχ πιαηζίνπ ηεο ΔΔ γηα ηελ 4 ε Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν, θαη ελζσκαηψλεη θαη ηηο αιιαγέο πνπ ζπκθσλήζεθαλ ζε φ,ηη αθνξά ην πεξηερφκελν ηνπ, κε έκθαζε ζηελ φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε ηαχηηζε κε ηελ ηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβψλαο. Οη πφξνη πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ ΔΔ απνξξνθψληαη απφ: Σνλ αγξνηηθφ ηνκέα κέζσ εηζνδεκαηηθψλ εληζρχζεσλ ζε γεσξγνχο θαη θηελνηξφθνπο αιιά θαη πξνγξακκάησλ γηα ηελ αγξνηηθή αλάπηπμε θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ππαίζξνπ Σνπο ππφινηπνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο κε ηε ρξεκαηνδφηεζε πξνγξακκάησλ ππνδνκψλ, θαηάξηηζεο θιπ, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηεο απαζρφιεζεο, ζπκβάιινληαο έηζη απνθαζηζηηθά ζηελ επίηεπμε πξαγκαηηθήο ζχγθιηζεο.

60 3.3. Υξεκαηηθέο ξνέο κε ηελ ΔΔ γηα ην έηνο 2007 Α) Απνιήςεηο Οη εηζξνέο απφ ηελ ΔΔ θαηά ην 2007 εθηηκψληαη ζε 7.677 εθαη., παξνπζηάδνληαο αχμεζε 14% έλαληη ηνπ 2006. Πην ζπγθεθξηκέλα: 1. Σαθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο (ΣΠ) Οη απνιήςεηο ηνπ ΣΠ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 323 εθαη., κία αχμεζε δειαδή ηεο ηάμεσο ηνπ 38% ζε ζρέζε κε ην έηνο 2006, ηδίσο ιφγσ ηεο αχμεζεο ησλ απνιήςεσλ απφ ην ΔΓΣΑΑ γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε ησλ κέηξσλ αγξνηηθήο αλάπηπμεο. Μέζσ ηνπ ΣΠ ζπγρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηελ ΔΔ πξνγξάκκαηα θαη δξάζεηο αγξνηνπεξηβαιινληηθψλ κέηξσλ (βηνινγηθή γεσξγία, καθξνρξφληα παχζε, θηελνηξνθία), ζηήξημε νξεηλψλ θαη κεηνλεθηνχλησλ πεξηνρψλ, δάζσζε θιπ. Ζ θνηλνηηθή ζπλδξνκή ην έηνο 2007 γηα ηα αλσηέξσ κέηξα, ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο ηεο πεξηφδνπ 2007-2013 αλακέλεηαη λα αλέιζεη ζην πνζφ ησλ 236 εθαη.. 2. Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ (ΠΓΔ) Οη απνιήςεηο ηνπ ΠΓΔ εθηηκψληαη πεξίπνπ ζηα 4.850 εθαη., κία αχμεζε δειαδή ηεο ηάμεσο ηνπ 36,1% ζε ζρέζε κε ην 2006. Ζ αχμεζε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηηο απνιήςεηο απφ ην ΔΣΠΑ, ιφγσ ηεο εθηηκψκελεο ηαρχηεξεο πινπνίεζεο ησλ έξγσλ ηνπ Γ ΚΠ, αιιά θαη πξνθαηαβνιψλ πνπ αλακέλνληαη γηα ηα πξνγξάκκαηα ηεο πεξηφδνπ 2007-2013 (Βι. Πίλαθα 4).

61 Πίλαθαο 4. Πίνακαρ : Χπημαηοποέρ μεηαξύ Ελλάδαρ και ΕΕ 2005-2008 (ζε εκαη. Εςπώ) 2005 2006 2007 2008 2006/05 2007/06 2008/07 Ππαγμ/ζειρ Ππαγ/ζειρ Πποϋπ/ζμόρ Εκηιμήζειρ Πποβλέψειρ Μεηαβολή% ππαγμ/ζεων Αποδόζειρ ζηην Εςπωπαϊκή Ένωζη (Ι) 2.224 2.172 2.337 2.219 2.682-2,4 2,2 20,9 Ίδιοι κοινοηικοί πόποι 1.901 1.961 2.073 1.976 2.412 3,2 0,8 22,1 Δαζκνί ΚΕΔ θαη αληηληάκπηγθ 250 258 265 308 307 3,2 19,4-0,3 Γεσξγηθέο εηζθνξέο 12 12 11 10 10-4,0-13,2 0,0 Εηζθνξέο δάραξεο θαη ηζνγιπθόδεο 4 3 4 0 2-23,8 Σπλεηζθνξέο βάζεη ΦΠΑ 424 467 493 474 579 10,1 1,5 22,1 Σπλεηζθνξέο βάζεη ΑΕΕ 1.211 1.222 1.300 1.184 1.514 0,9-3,1 27,9 Λοιπέρ ζςνειζθοπέρ-επιζηποθέρ 290 177 224 207 230-39,0 17,0 11,1 Πξόζζεηεο έθηαθηεο ζπλεηζθνξέο 41 2 14 7 10-94,6 216,7 42,9 Επηζηξνθέο από αλεθηέιεζηα πξνγξάκκαηα 249 175 210 200 220-29,8 14,5 10,0 Λοιπέρ ζςνειζθοπέρ εκηόρ πποϋπολογιζμού ΕΕ 33 33 40 36 40 1,1 7,9 11,1 Σπκκεηνρή ζην Επξσπατθό Τακείν Αλάπηπμεο 33 33 40 36 40 1,1 7,9 11,1 Απολήψειρ από ηην Εςπωπαϊκή Ένωζη (ΙΙ) 5.455 6.733 6.652 7.677 7.574 23,4 14,0-1,3 Τακηικόρ πποϋπολογιζμόρ 109 234 396 323 543 114,7 38,0 68,1 Έμνδα είζπξαμεο παξαδνζηαθώλ ηδίσλ πόξσλ 67 68 70 79 80 1,7 16,0 1,3 Απνιήςεηο ΕΓΤΑΑ 37 159 319 236 454 329,7 48,4 92,4 Λνηπέο απνιήςεηο 5 7 7 8 9 40,0 14,3 12,5 Πποϋπολογιζμόρ Δημοζίων Επενδύζεων 2.623 3.563 3.750 4.850 4.292 35,9 36,1-11,5 Απνιήςεηο ΕΤΠΑ 1.339 2.127 2.300 3.230 2.559 58,9 51,8-20,8 Απνιήςεηο ΕΓΤΑΑ 375 381 400 580 402 1,6 52,2-30,7 Απνιήςεηο ΕΤΑ 22 18 35 30 41-17,6 65,5 36,7 Απνιήςεηο ΕΚΤ 576 552 600 780 858-4,1 41,3 10,0 Απνιήςεηο Τακείν Σπλνρήο 311 482 415 230 310 54,8-52,2 34,8 Απνιήςεηο Τακείν Αιιειεγγύεο ΕΕ 100 Λνηπέο απνιήςεηο 3 0 22 Πποϋπολογιζμόρ ΕΛΕΓΕΠ 2.718 2.913 2.503 2.503 2.731 7,2-14,1 9,1 Απνιήςεηο από ΕΓΤΕ 2.718 2.913 2.503 2.503 2.731 7,2-14,1 9,1 Πποϋπολογιζμόρ Τπίηων 5 23 3 1 8 363,2-95,7 700,0 Απνιήςεηο ΕΤΠΑ 2 19 2 2 831,5 Απνιήςεηο Τακείν Σπλνρήο 1 Απνιήςεηο ΕΖΕΣ 3 3 1 1 6 3,1-67,7 500,0 Δημοζιονομικό όθελορ ( ΙΙ-Ι ) 3.231 4.561 4.315 5.458 4.892 41,2 19,7-10,4 (ωρ % ηος ΑΕΠ) 1,6 2,1 1,9 2,4 2,0 Πεγή: Δηζεγεηηθή Έθζεζε Πξνυπνινγηζκνχ Διιεληθνχ Κξάηνπο 2008.

62 Γηάγξακκα 2. Υξεκαηηθέο ξνέο Διιάδαο ΔΔ γηα ηελ πεξίνδν 2005-2008 Πεγή: Δηζεγεηηθή Έθζεζε Πξνυπνινγηζκνχ Διιεληθνχ Κξάηνπο 2008