Πνευματική Εκπλήρωση Στη Σύγχρονη Ζωή Απόσπασμα από το βιβλίο Εσωτερική και Εξωτερική Ειρήνη μέσω του Διαλογισμού Από τον Ρατζίντερ Σινγκ Οι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο ψάχνουν για απαντήσεις σχετικά με τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου. Προσπαθούν να ανακαλύψουν τι βρίσκεται πέρα από αυτόν τον φυσικό κόσμο. Πρόσφατα δημοσιευμένα βιβλία και άρθρα περιοδικών, όπως επίσης και συνέδρια που οργανώθηκαν για να ερευνήσουν αυτά τα θέματα, δείχνουν ότι όλο και περισσότερο μεγαλώνει το ενδιαφέρον για πνευματικές αναζητήσεις. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγωνίζονται να επιτύχουν ικανοποιητική πρόοδο στις πνευματικές τους (αναζητήσεις). Οι απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής καθιστούν δύσκολο για μας να επιτύχουμε μια αρμονική ισορροπία στην ανάπτυξη, συγχρόνως, της πνευματικής, της διανοητικής και της φυσικής μας πλευράς. Οι εντάσεις της ζωής μάς υποχρεώνουν να δίνουμε περισσότερο βάρος στην διανοητική μας ανάπτυξη, επειδή αυτό μετρά στην εκπαιδευτική μας σταδιοδρομία ώστε να βρούμε μία καλύτερη δουλειά. Όσον αφορά τη φυσική μας πλευρά, αυτή θεωρείται ότι είναι σημαντική για την καλή μας υγεία και θεωρούμε πως η άσκηση και τα αθλήματα συντελούν στην καλή σωματική και νοητική μας κατάσταση. Οι ειδικοί σε θέματα υγείας σήμερα επισημαίνουν πως η σωματική άσκηση είναι ένας παράγων που ανακουφίζει και από την υπερένταση. Η κοινωνία, στο σύνολό της, εκτιμά τη διανοητική και φυσική ανάπτυξη αλλά δυστυχώς δεν τρέφει μεγάλη εκτίμηση για την πνευματική ανάπτυξη. Έχουμε μεγαλώσει με το να συσχετίζουμε την πνευματικότητα με τις τελετές και τις τελετουργίες των θρησκευτικών θεσμών. Εάν ορισμένοι άνθρωποι 1
μάς λένε ότι έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην αναζήτηση του Θεού, τους εξομοιώνουμε με τους μοναχούς στα μοναστήρια που κάθονται σε ξύλινους πάγκους και προσεύχονται μέρα και νύκτα. Στο παρελθόν οι άνθρωποι εγκατέλειπαν τα σπίτια και τις οικογένειές τους για να αναζητήσουν τον Θεό στα δάση ή τις ερήμους. Αλλά με την έλευση της βιομηχανικής εποχής, και τώρα, της τεχνολογικής και πληροφοριακής εποχής, η σύγχρονη ζωή έχει όλο και περισσότερες απαιτήσεις, όσον αφορά στον χρόνο και την προσοχή μας. Σήμερα δεν είναι πρακτικό για τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τον κόσμο προκειμένου να επιδιώξουν την ανάπτυξη της πνευματικότητάς τους. Η πρόκληση που θα ήθελα να απευθύνω είναι: Πώς μπορούμε να επιδιώξουμε τους πνευματικούς μας στόχους με έναν τρόπο που να είναι κοινωνικά αποδεκτός και κοινωνικά υπεύθυνος; Πώς μπορούμε να επιτύχουμε πνευματική ανύψωση χωρίς να θυσιάσουμε τη διανοητική και τη σωματική μας ανάπτυξη; Ακόμα πώς μπορούμε να το επιτύχουμε με έναν τρόπο που να ενισχύει τις σχέσεις μας με την οικογένεια και την κοινότητά μας; Πολλοί άνθρωποι έχουν την λανθασμένη εντύπωση πως εκείνοι που αναζητούν το Θεό πρέπει (για να το επιτύχουν) να εγκαταλείπουν τα σπίτια και την κοινωνία τους και να ζουν στις ζούγκλες ή στις κορυφές των βουνών. Αυτό ίσως ήταν χρήσιμο στο παρελθόν, πριν από την ανάπτυξη του σημερινού αλληλεξαρτώμενου οικονομικού συστήματος. Αλλά στο σύγχρονο κόσμο, ποιοι μπορούν να συντηρήσουν τον εαυτό τους και την οικογένειά τους, χωρίς να έχουν δουλειά και ακόμα να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους προς στην κοινωνία; Τον περασμένο αιώνα, μεγάλοι μύστες όπως ο Σαντ Κιρπάλ Σινγκ Τζι Μαχαράτζ και ο Σαντ Ντάρσαν Σινγκ Τζι Μαχαράτζ μας καθοδήγησαν στο να μπορούμε να επιτύχουμε την Αυτογνωσία και τη Θεογνωσία στο ευρύτερο πλαίσιο της σύγχρονης ζωής. Η προσέγγισή Τους ήταν τόσο απλή και τόσο πρακτική που έδωσε τη δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων, σε ολόκληρο τον κόσμο, να ζήσουν μία παραγωγική και αρμονική ζωή μέσα στον κόσμο και συγχρόνως να κατορθώσουν να επιτύχουν τους πνευματικούς τους στόχους. Ο Σαντ Ντάρσαν Σινγκ Τζι Μαχαράτζ ονόμαζε αυτή την προσέγγιση «θετικό μυστικισμό». Καθορίζοντας αυτό τον όρο, έκανε μία σαφή διάκριση 2
μεταξύ αυτής της προσέγγισης (του θετικού μυστικισμού) και του αρνητικού μυστικισμού, ο οποίος (εφαρμοζόμενος παλαιότερα) απαιτούσε από κάποιον να εγκαταλείψει τον κόσμο προκειμένου να ψάξει να βρει το Θεό. Το μονοπάτι του θετικού μυστικισμού κάνει κάποιον ικανό να επιτύχει το καλύτερο και στους δύο κόσμους. (Και στη ζωή και μετά το θάνατο). Η πνευματική ανάπτυξη είναι μία διαδικασία με την οποία επιτυγχάνουμε τελικά Αυτογνωσία και Θεογνωσία. Έχουμε ένα φυσικό σώμα, έναν νου και μία ψυχή. Η πνευματική ανάπτυξη προϋποθέτει τη συνειδητοποίηση ότι ο αληθινός μας εαυτός, δηλαδή η αληθινή μας ύπαρξη, είναι η ψυχή, όχι το σώμα και ο νους. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας έχουμε ταυτιστεί τόσο πολύ με το σώμα και το νου μας ώστε, από μόνοι μας, δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον εαυτό μας από αυτά. Οι μεγάλοι φιλόσοφοι της αρχαίας Ελλάδας μας παρότρυναν να το κάνουμε με τα λόγια: «Άνθρωπε, γνώθι σε αυτόν». Αυτή η έκφραση είναι γραμμένη στην είσοδο του Μαντείου των Δελφών. Οι πνευματικοί δάσκαλοι, οι οποίοι κατέχουν πλήρως την τέχνη της Γνώσης του εαυτού τους, μπορούν να διδάξουν και τους άλλους, πώς να επιτύχουν αυτό τον σκοπό. Εάν ερευνήσουμε τις ποικίλες μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν στους διάφορους ιστορικούς χρόνους, θα διαπιστώσουμε ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να συνειδητοποιήσουμε τον εαυτό μας (ότι είμαστε ψυχές) είναι μέσω της διαδικασίας του διαλογισμού. Άγιοι, προφήτες και μύστες μας έχουν πει ότι ο Θεός είναι μέσα μας. Επιπλέον μας εξήγησαν ότι η ψυχή είναι μέρος του Θεού. Εάν μπορούμε να στρέψουμε την προσοχή μας από τον εξωτερικό κόσμο στα πνευματικά βασίλεια Eσωτερικά, θα ανακαλύψουμε ότι είμαστε ψυχές και θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο Θεός είναι μέσα μας. Ο διαλογισμός είναι μία διαδικασία εκτροπής της προσοχής μας, από το φυσικό σώμα και τον εξωτερικό κόσμο, προς την εμπειρία αυτών των αληθειών. Η εξωτερική έκφραση της ψυχής είναι η προσοχή. Στην καθημερινή μας ζωή η προσοχή μας διασκορπίζεται μέσω (των αισθητηρίων οργάνων) του σώματός μας. Για να εισέλθουμε στα Eσωτερικά στα πνευματικά δηλαδή βασίλεια, θα πρέπει να αποσύρουμε την προσοχή μας από τον εξωτερικό κόσμο και από το φυσικό μας σώμα. Υπάρχουν δύο πρωταρχικές δυνάμεις ή ενεργειακά ρεύματα που δίνουν (και διατηρούν) στη ζωή το σώμα. Οι πνευματικοί Διδάσκαλοι τα έχουν ονομάσει 3
Κινητήριο ρεύμα και Αισθητηριακό ρεύμα. Το Κινητήριο ρεύμα ελέγχει τις ακούσιες λειτουργίες του σώματος, όπως η αναπνοή, η κυκλοφορία του αίματος, η ανάπτυξη των μαλλιών και νυχιών κλπ. Το Αισθητηριακό ρεύμα είναι υπεύθυνο για να μας κάνει ενήμερους (του περιβάλλοντός μας) μέσω των αισθητηρίων μας οργάνων. Κάποιος μπορεί να αποσύρει το αισθητηριακό ρεύμα από το σώμα χωρίς να ενοχλήσει τις ακούσιες λειτουργίες του σώματος και αυτή η μέθοδος ονομάζεται διαλογισμός. Αυτή η μέθοδος είναι πολύ απλή, εύκολη και πιο φυσική από οποιαδήποτε άλλη. Eίναι η μέθοδος που διδάσκεται από τους Διδασκάλους της Επιστήμης της Πνευματικότητας. Κανονικά η προσοχή μας έλκεται προς τον φυσικό κόσμο μέσω του νου και των πέντε αισθήσεων: της όρασης, της ακοής, της όσφρησης, της γεύσης και της αφής. Για να συνειδητοποιήσουμε τον αληθινό μας εαυτό, πρέπει να (αποσύρουμε και στη συνέχεια) να εσωστρέψουμε την προσοχή μας και να εισέλθουμε στα Εσωτερικά βασίλεια. Για να γίνει αυτό, η προσοχή μας πρέπει να συγκεντρωθεί σε ένα σημείο από όπου η ψυχή να μπορεί να εισέλθει στις περιοχές του Υπερπέραν. Αυτό το σημείο είναι η Eδρα της ψυχής μέσα στο σώμα και βρίσκεται μεταξύ και πίσω από τα δύο φρύδια. Στο (σημείο αυτό) έχουν δοθεί ποικίλα ονόματα από τις διάφορες θρησκείες και φιλοσοφίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Έχει ονομαστεί και Δέκατη πύλη, Τρίτο Μάτι, Τίσρα Τιλ, Σιβ Νέτρα, Ντασουάν Ντβαρ Μοναδικός Οφθαλμός (και Τρίτος Οφθαλμός ). Στον διαλογισμό αποσύρουμε την προσοχή μας από τον εξωτερικό κόσμο και το φυσικό σώμα και την εστιάζουμε στην Έδρα της ψυχής. Όταν συγκεντρωθούμε σε αυτό το σημείο, θα δούμε Φως Εσωτερικά. Θα ακούσουμε, επίσης, και Εσωτερική Ουράνια Μουσική. Ο Εσωτερικός Ήχος είναι η Αρμονία των Αρμονιών, για την οποία κάνουν λόγο οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί, όπως ο Πλάτωνας. Με το να συγκεντρωνόμαστε σταθερά και απόλυτα στο Εσωτερικό Φως και τον Ήχο, η ψυχή υψώνεται πάνω από τους περιορισμούς του νου και της ύλης και τελικά βιώνει την Αυτογνωσία και τη Θεογνωσία. Τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί με τη μακαριότητα, τη χαρά και την ειρήνη που αποκτούμε από μία τέτοια εμπειρία. Επιτυγχάνουμε μία κατάσταση διαρκούς ευτυχίας και ειρήνης. Αυτός είναι ο σκοπός του 4
διαλογισμού. Αυτή η μορφή του διαλογισμού μπορεί να ασκηθεί στην άνεση του σπιτιού μας, ενώ ταξιδεύουμε με το τρένο, στον δρόμο προς την δουλειά, ή οποιαδήποτε ώρα μπορούμε να καθίσουμε ήσυχα χωρίς διάσπαση της προσοχής μας. Δεν προϋποθέτει δύσκολες ασκήσεις ή αυστηρές στάσεις (του σώματος). Μπορούμε να διαλογιζόμαστε, ενώ καθόμαστε σε οποιαδήποτε στάση, που να μας είναι βολική και στην οποία μπορούμε να καθίσουμε ακίνητοι για μία αρκετά μεγάλη χρονική περίοδο. Ο διαλογισμός στο Εσωτερικό Φως και τον Ήχο είναι (μέθοδος) τόσο απλή ώστε μπορεί να ασκηθεί από ένα μικρό παιδί ή έναν ηλικιωμένο, τόσον από εκείνους που είναι υγιείς όσο και από άτομα που έχουν κάποια σωματική αναπηρία. Αφού βρούμε μία άνετη θέση, κλείνουμε τα μάτια μας, κοιτάζουμε επίμονα Εσωτερικά και θα έχουμε κάποια (Εσωτερική) εμπειρία, του Εσωτερικού Φωτός και Ήχου, με τη βοήθεια πάντα ενός αρμόδιου Διδασκάλου. Όταν ασχοληθούμε με τον διαλογισμό για μία ή δύο ώρες καθημερινά, θα αντλήσουμε μεγάλα κέρδη και πολυάριθμα οφέλη στο φυσικό, νοητικό και πνευματικό επίπεδο. Ο διαλογισμός έχει σαν αποτέλεσμα να βιώνουμε σωματική ευεξία. Κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, το σώμα μας είναι χαλαρωμένο και είμαστε απαλλαγμένοι από ένταση και άγχος. Τα τελευταία χρόνια, οι γιατροί έχουν πιστοποιήσει τα βλαπτικά αποτελέσματα της υπερέντασης στην υγεία του σώματος. Υπάρχουν πολλές ασθένειες που σχετίζονται με την υπερένταση. Ο διαλογισμός μας βοηθά να μειώνουμε την υπερένταση και να βιώνουμε εσωτερική ειρήνη και χαρά. Μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τα αναπόφευκτα προβλήματα της ζωής με μία θεώρηση πιο ήρεμη και πιο γαλήνια και να Βλέπουμε τις δυσκολίες της καθημερινότητας από μία καινούργια προοπτική. Αποκτούμε τόσο πολλή εσωτερική στήριξη και δύναμη ώστε, όταν περνάμε μέσα από τις δοκιμασίες και τα βάσανα της ζωής, δεν βιώνουμε τα βασανιστικά τους αποτελέσματα. Η αυξημένη μας συγκέντρωση και η μειωμένη υπερένταση και το άγχος μας βοηθούν να έχουμε επιτυχία στις εγκόσμιες δραστηριότητές μας. Σαν φυσικό υποπροϊόν της πνευματικής μας ανάπτυξης είναι το ότι γινόμαστε πιο 5
αποτελεσματικοί και πιο παραγωγικοί στις θέσεις εργασίας μας. Γινόμαστε ικανοί να δημιουργούμε περισσότερα σε λιγότερο χρόνο από ότι εκείνοι που δεν έχουν αναπτύξει την ικανότητα της συγκέντρωσης. Ο διαλογισμός βοηθά, επίσης, τους σπουδαστές να επιτυγχάνουν στις σπουδές τους, επειδή μπορούν να συγκεντρώνονται (στα γραπτά τους) για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και έτσι να συγκρατούν περισσότερες πληροφορίες. Υπάρχει μία ιδιαίτερης αξίας πλευρά του διαλογισμού, η οποία έχει ανείπωτα οφέλη για τη ζωή μας. Αρχίζουμε να βλέπουμε όλες τις ζωντανές υπάρξεις, είτε ανθρώπους είτε ζώα ή φυτά, ως μέρος του Θεού. Συνειδητοποιούμε ότι μία θεία ψυχή δίνει ζωή σε όλη την Δημιουργία. Βλέπουμε το Φως του Θεού να λάμπει μέσα σε όλα και συνειδητοποιούμε ότι όλα τα πλάσματα είναι παιδιά του ίδιου παγκόσμιου Δημιουργού. Τότε αναπτύσσεται μία βαθιά συνειδητοποίηση, η οποία προκαλεί βασικές αλλαγές στον τρόπο που ζούμε. Αναπτύσσουμε αγάπη για όλη την ανθρωπότητα, για κάθε ζωντανό πλάσμα. Το αποτέλεσμα αυτής της μεταμόρφωσης, είναι ότι αρχίζουμε να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους και να θεωρούμε τον καθένα ως μέρος της οικογένειάς μας. Αποκτούμε ανεκτικότητα και υπομονή προς αυτούς που είναι γύρω μας. Αναπτύσσουμε συμπόνια και κατανόηση και επιδιώκουμε να βοηθάμε αυτούς που έχουν ανάγκη. Όσο περισσότερο τελειοποιούμε το διαλογισμό μας, τόσο περισσότερο θα ερχόμαστε σε επαφή με την Πηγή της θείας αγάπης και τόσο περισσότερο θα αγαπάμε και θα αγαπιόμαστε. Ειρήνη και αρμονία θα πλημμυρίζουν την καρδιά και τα σπίτια μας και αυτά θα αντανακλώνται σε κάθε πλευρά της ζωής μας. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι άνθρωποι προσεύχονται για ειρήνη. Αλλά όπως λέει η παροιμία: «Η φιλανθρωπία αρχίζει από το σπίτι μας». Η πνευματικότητα είναι ένα ενεργό μονοπάτι, το οποίο μας γεμίζει ζωή. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι γεμίζουν με ειρήνη τη δική τους καρδιά και το δικό τους κοινωνικό περιβάλλον, τα αποτελέσματα είναι αθροιστικά και έτσι όλο και περισσότεροι γίνονται αυτοί που συνεισφέρουν στην παγκόσμια ειρήνη. Για μια συνεχή και αποφασιστική πνευματική ανάπτυξη (σε όλο τον κόσμο) απαιτείται (εμείς πρώτα) να αναπτύξουμε σταθερά θεμέλια, βασισμένα σε 6
ηθικές αρετές και στη συνέχεια να διεθνοποιήσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά και αυτές τις ιδιότητες, που θα βελτιώσουν τη συγκέντρωση και θα οδηγήσουν (τον κόσμο) σε ένα αρμονικό τρόπο διαβίωσης. Μερικές από αυτές τις ιδιότητες περιλαμβάνουν τη μη-βία και τη μη αφαίρεση ζωής από ζωντανά πλάσματα, την ειλικρίνεια, την ταπεινοφροσύνη, την αγνότητα, την αγάπη για όλους και την ανιδιοτελή προσφορά προς τον συνάνθρωπο. Πώς μπορούμε να καθαρίσουμε τον νου μας και να συγκεντρωθούμε Εσωτερικά, εάν κρίνουμε τους άλλους ή αν κάνουμε άσχημες σκέψεις για τους άλλους ή αν προσπαθούμε να εξαπατήσουμε τους άλλους ή αν έχουμε πάρα πολλή υπερηφάνεια και νομίζουμε ότι είμαστε καλύτεροι από τους άλλους; Ο διαλογισμός απαιτεί να ακινητοποιήσουμε τον νου μας και να εστιάσουμε σταθερά την προσοχή μας σε αυτό που είναι Θείο. Αναπτύσσοντας ηθικές αρετές, η ζωή μας και οι σκέψεις μας θα είναι πιο αρμονικές και πιο ειρηνικές, και θα είναι πιο εύκολο για μας να συγκεντρωθούμε στον διαλογισμό. Η ειρήνη, η αγάπη και η χαρά που αποκτούμε με το να διαλογιζόμαστε ακτινοβολεί σε όλους εκείνους που συναντάμε. Χωρίς καμία προσπάθεια από τη μεριά μας, σκορπίζουμε μία θεία ευωδία οπουδήποτε πηγαίνουμε. Εμπνεόμαστε να χρησιμοποιούμε τα φυσικά μας χαρίσματα για το καλό της ανθρωπότητας και σε οποιονδήποτε τομέα εργαζόμαστε, γινόμαστε μία πηγή βοήθειας και έμπνευσης σε αυτούς που είναι γύρω μας. Επιδιώκοντας πνευματική ανάπτυξη, θα πραγματοποιούμε τη μεγαλύτερη προσφορά προς τον ίδιο μας τον εαυτό και προς τους άλλους. Θα γίνουμε μία θετική δύναμη στη ζωή της οικογένειάς μας, των φίλων και των συνεργατών μας. Στην πραγματικότητα θα συνεισφέρουμε στη βελτίωση του κόσμου. Η πρόκληση μπροστά μας είναι να αναπτύξουμε την ψυχή μας μαζί με το σώμα και τον νου μας. Εάν αποδεχθούμε αυτή την πρόκληση και ειλικρινά επιδιώξουμε τη συνειδητοποίησή της, θα επιτύχουμε πνευματική εκπλήρωση στο ευρύτερο πλαίσιο της σύγχρονης ζωής. Κάνοντας αυτό, θα συνειδητοποιήσουμε τον ανώτατο και ανυπέρβλητο σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης. Εκδόσεις Radiance Copyright 1996-2011; ISBN 978-0-918224-53-8 Library of Congress Control Number: 2007923121 7
8