ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ που συνοδεύει την ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 2.9.2009 SEC(2009) 1128 τελικό C7-0123/09 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ που συνοδεύει την ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σχετικά µε τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού προγράµµατος επανεγκατάστασης και την πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 573/2007/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 23ης Μαΐου 2007, σχετικά µε τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταµείου Προσφύγων, για την περίοδο 2008 έως 2013, ως µέρος του γενικού προγράµµατος Αλληλεγγύη και διαχείριση των µεταναστευτικών ροών, και για την κατάργηση της απόφασης 2004/904/ΕΚ του Συµβουλίου Σύνοψη της εκτίµησης επιπτώσεων {COM(2009) 447 τελικό} {COM(2009) 456 τελικό} {SEC(2009) 1127} EL EL

1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Επανεγκατάσταση είναι η µεταφορά προσφύγων, οι οποίοι έχουν αναγνωριστεί από την Ύπατη Αρµοστεία των Ηνωµένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ως άτοµα που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, από την πρώτη χώρα ασύλου (κυρίως χώρα του Τρίτου Κόσµου) σε άλλη χώρα όπου τους χορηγείται µόνιµη προστασία. Η επανεγκατάσταση προσφέρει λύσεις σε πρόσφυγες που δεν µπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους και οι οποίοι δεν µπορούν να ενσωµατωθούν στην τοπική κοινωνία της πρώτης χώρας ασύλου. Επανεγκατάσταση είναι η µεταφορά προσφύγων από εδάφη εκτός ΕΕ σε ένα κράτος µέλος της ΕΕ. Ο αριθµός των προσφύγων παγκοσµίως ανέρχεται σε 10 εκατοµµύρια. Περίπου 5% εξ αυτών έχουν ανάγκη επανεγκατάστασης. Μόνο µικρή µερίδα αυτών των προσφύγων επανεγκαθίσταται αποτελεσµατικά. Ως εκ τούτου, υπάρχει διαρθρωτική ανακολουθία µεταξύ των αναγκών και της ανθρωπιστικής επέµβασης. Μόνο µικρή µερίδα προσφύγων επανεγκαθίσταται κάθε χρόνο στην ΕΕ. Από τους 65.596 πρόσφυγες που έπρεπε να επανεγκατασταθούν το 2008, µόνο 4.378 επανεγκαταστάθηκαν στην ΕΕ. Αυτό έρχεται σε αντίθεση µε τους αριθµούς των προσφύγων που επανεγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ και άλλες συνήθεις χώρες επανεγκατάστασης του βιοµηχανικού κόσµου. 2. ΕΠΑΝΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (ΒΑΣΗ) Επί του παρόντος, δέκα κράτη µέλη συµµετέχουν κάθε χρόνο στην επανεγκατάσταση. Η Σουηδία, η ανία, η Φινλανδία, οι Κάτω Χώρες, το Ηνωµένο Βασίλειο και η Ιρλανδία εφαρµόζουν ήδη ένα πρόγραµµα επανεγκατάστασης εδώ και µερικά χρόνια. Από το 2007, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Ρουµανία και η Τσεχική ηµοκρατία αποφάσισαν να θέσουν σε εφαρµογή εθνικά προγράµµατα επανεγκατάστασης. Αυτή η θετική εξέλιξη οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Πρώτον, από το 2007 εισπράττεται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο για τους Πρόσφυγες (ERF III) σηµαντική οικονοµική ενίσχυση για επανεγκατάσταση. εύτερον, τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν πολλά έργα και δραστηριότητες αδελφοποίησης που σχετίζονται µε την επανεγκατάσταση, από ενδιαφερόµενους κύκλους συµφερόντων που προέρχονται από διάφορα κράτη µέλη. Μια τρίτη θετική εξέλιξη είναι το ισχυρό πολιτικό ενδιαφέρον σε επίπεδο ΕΕ. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται ιδιαίτερα στην ανάγκη επανεγκατάστασης Ιρακινών προσφύγων από τη Συρία και την Ιορδανία στην ΕΕ. Το 2008, το Συµβούλιο ΕΥ ενέκρινε συµπεράσµατα σχετικά µε την επανεγκατάσταση προσφύγων από το Ιράκ, στα οποία επισηµαίνεται ότι η επανεγκατάσταση συµβάλλει στη διατήρηση της κατάστασης προστασίας στη Συρία και την Ιορδανία. Έπειτα από τα συµπεράσµατα του Συµβουλίου, τέσσερα κράτη µέλη, τα οποία µέχρι πρόσφατα δεν συµµετείχαν στην επανεγκατάσταση, δεσµεύτηκαν να προβούν σε επανεγκατάσταση προσφύγων από το Ιράκ (DE, IT, BE, LU). Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), η οποία αναµένεται να λειτουργήσει το 2010, θα διευκολύνει την πρακτική συνεργασία µεταξύ κρατών µελών και άλλων ενδιαφεροµένων, συµπεριλαµβανοµένης της επανεγκατάστασης. EL 2 EL

3. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Η τρέχουσα κατάσταση είναι γενικά θετική και εξελίσσεται σταδιακά, ιδίως λόγω της αναµενόµενης δηµιουργίας της EASO. Ωστόσο, υφίστανται πολλά σηµαντικά ελλείµµατα και διαρθρωτικοί περιορισµοί. Το κύριο πρόβληµα εντοπίζεται στο τρέχον χαµηλό επίπεδο αλληλεγγύης το οποίο επιδεικνύει η ΕΕ προς τρίτες χώρες, όσον αφορά την υποδοχή προσφύγων. Ο αριθµός των επανεγκαθιστάµενων προσφύγων είναι υπερβολικά περιορισµένος, δεδοµένης της κλίµακας των αναγκών επανεγκατάστασης παγκοσµίως. Ένα δεύτερο πρόβληµα είναι ότι πολύ λίγα κράτη µέλη συµµετέχουν στην επανεγκατάσταση. Επί του παρόντος, µόνο δέκα κράτη µέλη (η Σουηδία, η Φινλανδία, η ανία, το Ηνωµένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Ρουµανία και η Τσεχική ηµοκρατία) προβαίνουν σε επανεγκατάσταση προσφύγων σε ετήσια βάση. Ο διεθνής ρόλος που διαδραµατίζει η ΕΕ σε σχέση µε την επανεγκατάσταση δεν επαρκεί. Το γεγονός αυτό έχει αρνητική επίπτωση στη φιλοδοξία της ΕΕ να διαδραµατίσει εξέχοντα ρόλο στις ανθρωπιστικές υποθέσεις παγκοσµίως, καθώς επίσης στην επιρροή που ασκεί η ΕΕ σε διεθνή φόρουµ. Υπάρχει ελάχιστη συνεργασία µεταξύ εκείνων των κρατών µελών που διεξάγουν την επανεγκατάσταση, όσον αφορά τις προτεραιότητες της επανεγκατάστασης, δηλαδή τις εθνικότητες και τις συγκεκριµένες οµάδες που επανεγκαθίστανται. Αυτές οι προτεραιότητες ορίζονται επί του παρόντος από τα κράτη µέλη σε εθνικό επίπεδο, σε στενές διµερείς επαφές µε την UNHCR, χωρίς προηγούµενες διαβουλεύσεις και λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ. Ως αποτέλεσµα, υπάρχει επίσης έλλειψη στρατηγικής χρήσης της επανεγκατάστασης ως οργάνου εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Η επανεγκατάσταση δεν εξυπηρετεί µόνο ανθρωπιστικό σκοπό απέναντι στα πρόσωπα που επανεγκαθίστανται αποτελεσµατικά, αλλά παράλληλα απαλλάσσει την τρίτη χώρα από το φορτίο που συνεπάγεται η φιλοξενία µεγάλου αριθµού προσφύγων. Η επανεγκατάσταση µπορεί, ως εκ τούτου, να διαδραµατίσει σηµαντικό ρόλο ως τµήµα των εξωτερικών πολιτικών ασύλου της ΕΕ και της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ εν γένει. Η στρατηγική επίπτωση της επανεγκατάστασης θα ήταν µεγαλύτερη, εάν οι προτεραιότητες όσον αφορά τις εθνικότητες και τις συγκεκριµένες κατηγορίες προς επανεγκατάσταση καθορίζονταν κατά κύριο λόγο σε επίπεδο ΕΕ. Το τρέχον χρηµατοοικονοµικό πλαίσιο θέτει περιορισµούς. Το Ευρωπαϊκό Ταµείο για τους Πρόσφυγες (ΕΤΠ III) παρέχει επιπλέον οικονοµική ενίσχυση σε εκείνα τα κράτη µέλη που προβαίνουν σε επανεγκατάσταση συγκεκριµένων κατηγοριών προσφύγων. Αυτά τα κριτήρια θεωρούνται υπερβολικά αυστηρά. Ένα τρίτο σύνολο προβληµάτων της παρούσας κατάστασης σχετίζεται µε την έλλειψη δοµηµένης πρακτικής συνεργασίας µεταξύ των κρατών µελών σε ό,τι αφορά την επανεγκατάσταση. Επί του παρόντος, υπάρχει έλλειψη ανταλλαγής πληροφοριών και συντονισµού των δραστηριοτήτων επανεγκατάστασης. Το γεγονός αυτό επηρεάζει αρνητικά την επανεγκατάσταση. Μια άλλη συνέπεια είναι η έλλειψη οικονοµιών κλίµακας. Η επανεγκατάσταση απαιτεί σηµαντική υλικοτεχνική προετοιµασία, όπως αποστολές επιλογής και προσανατολισµού, ιατρικούς ελέγχους και ελέγχους ασφαλείας, ρύθµιση λεπτοµερειών όσον αφορά το ταξίδι και τη θεώρηση, προγράµµατα υποδοχής και ένταξης. Ορισµένες από αυτές τις δραστηριότητες θα µπορούσαν, ενδεχοµένως, να διεξάγονται από κοινού ή µε στενή συνεργασία µεταξύ των κρατών µελών. EL 3 EL

4. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Η κοινοτική παρέµβαση στον τοµέα του ασύλου στηρίζεται στην ανάγκη επικουρικότητας µεταξύ των κρατών µελών για την αντιµετώπιση µιας πρόκλησης, η οποία σε µια ΕΕ χωρίς εσωτερικά σύνορα δεν µπορεί να αντιµετωπιστεί αποτελεσµατικά από τη µεµονωµένη δράση των επιµέρους χωρών. Η ανάγκη για δράση όσον αφορά το ενιαίο ευρωπαϊκό σύστηµα ασύλου (CEAS) έχει ήδη εκτιµηθεί σε πρόσφατες εκθέσεις για την εκτίµηση επιπτώσεων. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν ζητήσει επανειληµµένα την ανάπτυξη ενιαίου ευρωπαϊκού συστήµατος ασύλου, συµπεριλαµβανοµένης της εξωτερικής του διάστασης. 5. ΣΤΟΧΟΙ Γενικοί στόχοι πολιτικής: α) υποστήριξη της διεθνούς προστασίας προσφύγων µέσω της επανεγκατάστασης β) αύξηση της ανθρωπιστικής επιρροής και των ανθρωπιστικών προσπαθειών της ΕΕ µε περισσότερη ενιαία συµµετοχή στην επανεγκατάσταση Ειδικοί στόχοι: γ) επίδειξη µεγαλύτερης αλληλεγγύης εκ µέρους της ΕΕ προς τρίτες χώρες κατά την υποδοχή προσφύγων δ) διασφάλιση της συµµετοχής περισσότερων κρατών µελών στην επανεγκατάσταση ε) καλύτερη στοχοθέτηση των προσπαθειών επανεγκατάστασης στην ΕΕ, σε µόνιµη βάση, σε εκείνα τα άτοµα ή οµάδες ατόµων (π.χ. ιδιαίτερα ευάλωτα άτοµα, συµπεριλαµβανοµένων των παιδιών, ή ατόµων που προέρχονται από συγκεκριµένες γεωγραφικές περιοχές) που έχουν µεγαλύτερη ανάγκη προστασίας στ) αύξηση της στρατηγικής χρήσης της επανεγκατάστασης σε επίπεδο ΕΕ ζ) ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της ΕΕ γενικότερα και ειδικότερα όσον αφορά την επανεγκατάσταση, µε αναγωγή της επανεγκατάστασης σε αναπόσπαστο και συνεκτικό µέρος των εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ η) βελτίωση, µέσω της συνεργασίας, της ποιότητας των διαδικασιών επανεγκατάστασης στην ΕΕ θ) µείωση, µέσω της συνεργασίας, του οικονοµικού και δηµοσιονοµικού κόστους της επανεγκατάστασης στην ΕΕ ι) περιορισµός των διαφορών µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ όσον αφορά τις προδιαγραφές προστασίας και αύξηση της αποτελεσµατικότητας µέσω της σύγκλισης των κριτηρίων επανεγκατάστασης EL 4 EL

6. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Βάσει της ανάλυσης του προβλήµατος, εντοπίζονται τρία κύρια στοιχεία πολιτικών επανεγκατάστασης σε επίπεδο ΕΕ: η πρακτική συνεργασία, το πολιτικό στοιχείο και το χρηµατοοικονοµικό στοιχείο. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν το σηµείο εκκίνησης για την επεξεργασία των επιλογών πολιτικής. 6.1. 1η επιλογή πολιτικής: διατήρηση της ισχύουσας κατάστασης Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο θα παρέχει ένα πλαίσιο για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων πρακτικής συνεργασίας όσον αφορά το άσυλο, συµπεριλαµβανοµένων των δραστηριοτήτων που αφορούν την επανεγκατάσταση. Υπάρχει δυνατότητα για ένα ευρύ φάσµα δραστηριοτήτων πρακτικής συνεργασίας τις οποίες θα µπορούσε να αναπτύξει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) όσον αφορά την επανεγκατάσταση, όπως ο προσδιορισµός των βέλτιστων πρακτικών, εκπαιδεύσεις, συµφωνίες αδελφοποίησης µε στόχο κράτη µέλη που δεν συµµετέχουν ακόµα στην επανεγκατάσταση, καθώς επίσης οργάνωση κοινών δραστηριοτήτων και λειτουργιών µεταξύ εκείνων που ήδη συµµετέχουν. Εάν διατηρηθεί η ισχύουσα κατάσταση, δεν θα υπάρξει περαιτέρω εξέλιξη του πολιτικού και χρηµατοοικονοµικού στοιχείου. 6.2. 2η επιλογή πολιτικής: µεσαία επιλογή (η δυναµική διαδικασία) Στο πλαίσιο αυτής της επιλογής, επίσης αναπτύσσεται η πρακτική συνεργασία από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο. Σε σχέση µε την πρακτική συνεργασία, η επιλογή 2 διακρίνεται από επιλογή 1 κυρίως επειδή συνδέει τις δραστηριότητες πρακτικής συνεργασίας µε την περαιτέρω ανάπτυξη του πολιτικού και χρηµατοοικονοµικού στοιχείου. Αναµένεται τόνωση και ενίσχυση του στοιχείου της πρακτικής συνεργασίας από την ανάπτυξη των άλλων δύο στοιχείων. Στο πλαίσιο αυτής της επιλογής προβλέπεται η ανάπτυξη περισσότερο διαρθρωµένης πολιτικής συνεργασίας µέσω της δηµιουργίας ενός πολιτικού πλαισίου και η υποστήριξή του µέσω του χρηµατοοικονοµικού στοιχείου. Προβλέπεται η δηµιουργία ενός πολιτικού πλαισίου, το οποίο θα θέσει πολιτικές και στρατηγικές προτεραιότητες σε σχέση µε την επανεγκατάσταση. Σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο θα συµµετέχουν όλοι οι σχετικοί ενδιαφερόµενοι (εµπειρογνώµονες από τα κράτη µέλη, η Επιτροπή, η UNHCR, ΜΚΟ). Τα καθήκοντα θα είναι τα εξής: 1. Ορισµός ενιαίων ετήσιων προτεραιοτήτων της ΕΕ σε σχέση µε την επανεγκατάσταση, ως προς τις εθνικότητες και ως προς τις συγκεκριµένες κατηγορίες προσφύγων προς επανεγκατάσταση. Αυτό καθιστά εφικτή την αποτελεσµατική και ευέλικτη ανταπόκριση σε νέες ανάγκες. 2. Τα κράτη µέλη λαµβάνουν επιπλέον οικονοµική ενίσχυση δυνάµει του άρθρου 13 του ΕΤΠ III, εφόσον προβαίνουν σε επανεγκατάσταση προσφύγων σύµφωνα µε τις ενιαίες ετήσιες προτεραιότητες της ΕΕ. Θα πρέπει, ωστόσο, να υπογραµµιστεί ότι τα κράτη µέλη είναι ελεύθερα να επανεγκαθιστούν άλλες κατηγορίες προσφύγων. EL 5 EL

3. ιασφάλιση µιας ενιαίας προσέγγισης για την επανεγκατάσταση, τις εξωτερικές πολιτικές ασύλου και τις εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ. 4. Μέσα σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο, η επανεγκατάσταση εξετάζεται επίσης γενικότερα. Η δηµιουργία ενός πολιτικού πλαισίου θα οδηγήσει στην προώθηση από µέρους της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο περισσότερων δραστηριοτήτων πρακτικής συνεργασίας. Στα κράτη µέλη παρέχεται επιπλέον οικονοµική ενίσχυση για την επανεγκατάσταση προσφύγων που εµπίπτουν στις ετήσιες συµφωνηµένες προτεραιότητες της ΕΕ. Αυτό απαιτεί τροποποίηση του ΕΤΠ. εν προβλέπεται διαρθρωτική ανακατανοµή της χρηµατοδότησης υπό το ΕΤΠ III, η οποία θα είχε επίπτωση στη χρηµατοδότηση άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε το άσυλο. Στο πλαίσιο της 2ης επιλογής, εντοπίζονται δύο υποεπιλογές. Η διαφορά µεταξύ των δύο υποεπιλογών έγκειται αποκλειστικά στο µηχανισµό που προβλέπεται για το πολιτικό πλαίσιο. Η υποεπιλογή 2Α προβλέπει τη σύσταση νέας επιτροπής για την επανεγκατάσταση, σύµφωνα µε τους κανόνες της επιτροπολογίας. Η υποεπιλογή 2Β προβλέπει τη χρήση των υφιστάµενων δοµών. 6.3. 3η επιλογή πολιτικής: φιλόδοξη επιλογή Στο πλαίσιο αυτής της επιλογής, εξετάζεται η δηµιουργία ενός πλήρως αναπτυγµένου σχεδίου επανεγκατάστασης σε ολόκληρη την ΕΕ. Η επανεγκατάσταση θα διεξάγεται από κοινού όσον αφορά τον ορισµό των προτεραιοτήτων, αλλά και την εφαρµογή. Ένα πλήρως αναπτυγµένο κοινό σχέδιο επανεγκατάστασης για την ΕΕ θα µπορούσε να περιλαµβάνει τα ακόλουθα στοιχεία. (1) Όλα τα κράτη µέλη συµµετέχουν στο σχέδιο διαθέτοντας συγκεκριµένο αριθµό θέσεων. Ο συνολικός αριθµός διαθέσιµων θέσεων επανεγκατάστασης εντός της ΕΕ ορίζεται και συµπληρώνεται σε επίπεδο ΕΕ. Οι αποφάσεις σχετικά µε τις προτεραιότητες επανεγκατάστασης λαµβάνονται σε επίπεδο ΕΕ. Επίσης σε επίπεδο ΕΕ, διασφαλίζεται η ενσωµάτωση της επανεγκατάστασης στις εξωτερικές πολιτικές ασύλου και τις εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ συνολικά. (2) Καµία επανεγκατάσταση δεν διεξάγεται από τα κράτη µέλη πέρα από το κοινό σχέδιο επανεγκατάστασης. Υπάρχει επίσης πλήρης εναρµόνιση των κριτηρίων επανεγκατάστασης και του καθεστώτος που χορηγείται στους πρόσφυγες µετά την άφιξή τους. (3) Η διαδικασία επιλογής επανεγκατάστασης γίνεται κεντρικά σε επίπεδο ΕΕ. Όλες οι εργασίες πριν την αναχώρηση διεξάγονται από κοινού. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο κατέχει πιθανότατα ηγετικό οργανωτικό ρόλο. Κάτι τέτοιο απαιτεί αύξηση των ικανοτήτων της όσον αφορά την επανεγκατάσταση. (4) Το χρηµατοοικονοµικό στοιχείο θα πρέπει να αναθεωρηθεί πλήρως. 7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Για την εκτίµηση των διαφόρων επιπτώσεων, ανατρέξτε στον πίνακα της σελίδας 5. EL 6 EL

1. Η κατάσταση αναφοράς θα εξελιχθεί, ιδιαίτερα λόγω της αναµενόµενης ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) το 2010. Προκειµένου να ποσοτικοποιήσουµε τις αναµενόµενες επιπτώσεις από την ίδρυση της EASO, διακρίναµε µεταξύ της στατικής κατάστασης (η κατάσταση την άνοιξη του 2009) και της εξελισσόµενης κατάστασης (η αναµενόµενη κατάσταση µετά την ίδρυση της EASO χωρίς περαιτέρω δράση της ΕΕ). 2. Καθώς η απόδοση των υποεπιλογών 2Α και 2Β αναµένεται να είναι ίδια, η εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας όσον αφορά την επίτευξη των στόχων, καθώς και των επιπτώσεων, είναι ενιαία για τις υποεπιλογές 2Α και 2Β. Ωστόσο, αυτό που διακρίνει την υποεπιλογή 2Α από την υποεπιλογή 2Β είναι η εκτίµηση της πολιτικής σκοπιµότητας και της αναλογικότητας. 8. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Ποσοτική επίπτωση των επιλογών 1, 2 και 3 Η αποτελεσµατικότητα των επιλογών όσον αφορά την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου (διασφάλιση µεγαλύτερης επικουρικότητας της ΕΕ προς τρίτες χώρες όσον αφορά την υποδοχή προσφύγων) βαθµολογείται ως εξής: επιλογή 1 αύξηση 5%, επιλογή 2 αύξηση 15%, επιλογή 3 αύξηση 10% Η πρώτη επίπτωση των επιλογών (άµεσο οικονοµικό κόστος που σχετίζεται µε την επανεγκατάσταση) βαθµολογείται ως εξής: επιλογή 1 αύξηση ύψους 3.825.000 ευρώ, επιλογή 2 αύξηση ύψους 11.475.000 ευρώ, επιλογή 3 αύξηση ύψους 7.650.000 ευρώ. Η δεύτερη επίπτωση των επιλογών (άµεσο οικονοµικό κόστος / επίδραση οικονοµιών κλίµακας) βαθµολογείται ως εξής: επιλογή 1 µείωση ύψους 803.350 ευρώ, επιλογή 2 µείωση ύψους 1.759.000 ευρώ, επιλογή 3 µείωση ύψους 2.524.500 ευρώ. Συνολική εκτίµηση: 1. Οι επιλογές 2 και 3 έχουν καλύτερη βαθµολογία από την επιλογή 1. Υπάρχουν δύο βασικές ενστάσεις ως προς την επιλογή 3: χαµηλότερη βαθµολογία για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου και πολιτική σκοπιµότητα/αναλογικότητα. 2. Η πλειονότητα των κρατών µελών είναι υπέρ µιας προσέγγισης, η οποία είναι αυξητική και δίνει έµφαση στη στενότερη συνεργασία και την εξοικείωση των νέων κρατών µελών µε την επανεγκατάσταση, αντί της εναρµόνισης των κριτηρίων επανεγκατάστασης. Ιδιαίτερα όσον αφορά την εθελοντική φύση της συµµετοχής στο σχέδιο, οι θέσεις των κρατών µελών είναι πολύ σταθερές. Ακόµα και αν υπήρχε επαρκής στήριξη για την κατάρτιση ενός πλήρως αναπτυγµένου κοινού σχεδίου επανεγκατάστασης της ΕΕ, είναι αµφίβολο εάν ορισµένα από τα κράτη µέλη θα ήταν, υπό τις τρέχουσες συνθήκες, επαρκώς έτοιµα να εφαρµόσουν την επανεγκατάσταση. Είναι αµφίβολο κατά πόσο η κατάρτιση ενός πλήρως αναπτυγµένου κοινού σχεδίου επανεγκατάστασης της ΕΕ είναι απαραίτητη και ανάλογη σε αυτή τη φάση για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί. Η σύγκριση των επιλογών 1 και 2 δείχνει σαφή προτίµηση για την επιλογή 2. EL 7 EL

Προτιµάται η υποεπιλογή 2Β για λόγους πολιτικής σκοπιµότητας και αναλογικότητας. Τα περισσότερα κράτη µέλη προτιµούν να χρησιµοποιηθούν ως βάση οι υπάρχοντες µηχανισµοί διαβουλεύσεων και λήψης αποφάσεων. Η τρέχουσα πολιτική κατάσταση είναι θετική για την επανεγκατάσταση, αλλά δεν υπάρχει διάθεση δηµιουργίας µιας νέας επίσηµης δοµής, λόγω του γραφειοκρατικού φόρτου που ενδέχεται να συνεπάγεται και του φόβου ότι µπορεί να περιοριστεί η ελευθερία των κρατών µελών να αποφασίζουν σχετικά µε τις προτεραιότητες. Από την άποψη της αναλογικότητας, θεωρείται προτιµότερη η χρήση των υφιστάµενων δοµών, εφόσον είναι εξίσου αποτελεσµατικές στην επίτευξη των στόχων και αναµένεται να έχουν τις ίδιες επιπτώσεις. Ως εκ τούτου, η υποεπιλογή 2Β είναι προτιµότερη. 9. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η Επιτροπή θα διεξαγάγει αξιολόγηση εντός τριών ετών από την εισαγωγή του κοινού σχεδίου επανεγκατάστασης της ΕΕ. Η αξιολόγηση θα περιλαµβάνει την πρόοδο που σηµειώθηκε όσον αφορά την πολιτική συνεργασία, το χρηµατοοικονοµικό στοιχείο, καθώς και την πρακτική συνεργασία. Έχουν προσδιοριστεί οκτώ ποσοτικοί δείκτες, οι οποίες καλύπτουν τις διάφορες πτυχές της επιλογής και των στόχων (πολιτική, χρηµατοοικονοµική και πρακτική συνεργασία). EL 8 EL

Σύγκριση των επιπτώσεων των επιλογών Επιλογή 1 Επιλογή 2 Επιλογή 3 Στόχοι τώρα σύγχρονη δυναµική µέγιστου βαθµού 1 2 3 διασφάλιση µεγαλύτερης επικουρικότητας της ΕΕ προς τρίτες χώρες όσον αφορά την υποδοχή προσφύγων 0 Χαµηλή/µεσαία Μεσαία/υψηλή Μεσαία διασφάλιση της συµµετοχής περισσότερων κρατών µελών στην επανεγκατάσταση 0 Χαµηλή/µεσαία Μεσαία/υψηλή Υψηλή καλύτερη στοχοθέτηση των προσπαθειών επανεγκατάστασης, σε µόνιµη βάση, σε εκείνα τα άτοµα που έχουν µεγαλύτερη ανάγκη (π.χ. παιδιά ή πρόσφυγες από συγκεκριµένες περιοχές) 0 Χαµηλή/µεσαία Υψηλή Υψηλή 4 αύξηση της στρατηγικής χρήσης της επανεγκατάστασης σε επίπεδο ΕΕ 0 Μικρή Μεσαία Μεσαία 5 6 7 8 ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της ΕΕ όσον αφορά την επανεγκατάσταση, µε αναγωγή της σε αναπόσπαστο και συνεκτικό µέρος των εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ 0 Μικρή Μεσαία Μεσαία βελτίωση, µέσω της συνεργασίας, της ποιότητας των διαδικασιών επανεγκατάστασης στην ΕΕ 0 Μικρή/µεσαία Μεσαία/µεγάλη Μεγάλη µείωση, µέσω της συνεργασίας, του κατά κεφαλή οικονοµικού και δηµοσιονοµικού κόστους της επανεγκατάστασης στην ΕΕ 0 Μικρή/µεσαία Μεσαία/µεγάλη Μεγάλη περιορισµός των διαφορών µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ όσον αφορά τις προδιαγραφές προστασίας και αύξηση της αποτελεσµατικότητας µέσω της σύγκλισης των κριτηρίων επανεγκατάστασης 0 Μικρός Μεσαίος Μεγάλος Επιπτώσεις EL 9 EL

1 Άµεσο οικονοµικό κόστος που σχετίζεται µε την επανεγκατάσταση (επιλογή, υποδοχή, ένταξη) 0 Μικρή αύξηση Μεσαία/µεγάλη αύξηση Μεσαία 2 Άµεσο κατά κεφαλή οικονοµικό κόστος που σχετίζεται µε την επανεγκατάσταση (επιλογή, υποδοχή, ένταξη) 0 Μικρή µείωση Μεσαία µείωση Σηµαντική µείωση 3 Οικονοµικό και κοινωνικό κόστος της ένταξης των επανεγκατεστηµένων προσφύγων µε την ευρεία έννοια (συνολικό κόστος) 0 Μικρή αύξηση Μεσαίο/υψηλό Μεσαίο 4 5 Οικονοµικό και κοινωνικό κόστος της ένταξης των επανεγκατεστηµένων προσφύγων µε την ευρεία έννοια (κόστος κατά κεφαλή) 0 Χαµηλό Χαµηλό Χαµηλό Επίπτωση της επανεγκατάστασης σε τρίτες χώρες, σε συγκεκριµένες κατηγορίες και στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ 0 Μικρή Μεσαία Μεσαία 6 Αύξηση ισότητας κατά την παροχή προστασίας στους πρόσφυγες 0 Μικρή Μεσαία Μεγάλη 7 Επίπτωση στα θεµελιώδη δικαιώµατα 0 Μικρή Μεσαία/µεγάλη Μεσαία Πολιτική σκοπιµότητα και αναλογικότητα 2 Α 2 Β 1 Υποστήριξη της συγκεκριµένης επιλογής εκ µέρους των βασικών ενδιαφερόµενων 0 Μεσαία Μικρή/ µεσαία Μεσαία/ µεγάλη Μικρή 2 Αναλογικότητα 0 Ορισµένες επιφυλάξεις Ορισµένες επιφυλάξει ς Ελάχιστες επιφυλάξει ς Πολυάριθµες επιφυλάξεις EL 10 EL