Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Επαναστατικά κινήµατα στη Μακεδονία και την Κρήτη (σελ. 158 161) Μετά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους, στις περιοχές που έµειναν έξω από τα σύνορά του συνεχίστηκαν τα επαναστατικά κινήµατα, µε σκοπό την απελευθέρωσή τους από την οθωµανική κυριαρχία. Ιδιαίτερα στη Μακεδονία και στην Κρήτη οι επαναστατικές ενέργειες ήταν πολλές. Σχόλιο [j1]: συγκρότηση η Ο33 : I.η ενέργεια ή το αποτέλεσµα του συγκροτώ, συγκέντρωση και οργάνωση των επί µέρους στοιχείων για να αποτελέσουν ένα λειτουργικό σύνολο: H ~ του στρατού ανατέθηκε σε ξένους αξιωµατικούς. Aποφασίστηκε η ~ επιτροπής / συλλόγου, σύστα ση. H κοινωνική / πολιτική / οικονοµική ~ ενός κράτους, δοµή.
Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 2 Η οργάνωση του επαναστατικού κινήµατος στη Μακεδονία Ο ρόλος των «µυστικών εταιρειών» Το 1854 οργανώθηκε στη Μακεδονία επαναστατικό κίνηµα εναντίον των Οθωµανών, µε τη συµµετοχή εθελοντών από την ελεύθερη Ελλάδα. Τη στρατολογία, τον εφοδιασµό και την αποστολή εθελοντών αναλάµβαναν συνήθως µυστικές εταιρείες από την ελεύθερη Ελλάδα, όπως η «Αδελφότης» και η «Εθνική Άµυνα», καθώς το ελληνικό κράτος υιοθετούσε επίσηµα ουδέτερη στάση. Παλιοί και έµπειροι αγωνιστές, όπως ο Θεόδωρος Ζιάκας και ο Τσάµης Καρατάσος, µαζί µε ντόπιους Μακεδόνες πολέµησαν εναντίον των Τούρκων αλλά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Μακεδονία, ύστερα από µεσολάβηση των Μεγάλων υνάµεων και κάτω από την πίεση της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. Η κήρυξη της ένωσης της Μακεδονίας µε την Ελλάδα το 1878 Η αποτυχία της προσπάθειας Μερικά χρόνια αργότερα, το 1878, Έλληνες επαναστάτες από την ελεύθερη Ελλάδα και τη Μακεδονία ξεσηκώθηκαν και κήρυξαν την ένωσή της µε το ελληνικό κράτος. Ο λοχαγός Κοσµάς ουµπιώτης αποβιβάστηκε στο Λιτόχωρο της Πιερίας µε εθελοντές. Με τη βοήθεια του Επισκόπου Κίτρους Νικόλαου οι επαναστάτες αντιµετώπισαν πολυάριθµες τουρκικές στρατιωτικές δυνάµεις, αλλά τελικά ηττήθηκαν και διασκορπίστηκαν. Σχόλιο [j2]: υιοθετώ -ούµαι Ρ10.9 : (µτφ.) αποδέχοµαι, εγκρίνω και εφαρµόζω την ιδέα, την πρόταση ή την ενέργεια κάποιου: H κυβέρνηση υιοθέτησε το σχέδιο νόµου που υπέβαλε η αντιπολίτευση. Yιοθέτησαν την άποψή µου. Σχόλιο [j3]: ουδέτερος -η -ο Ε5 : που δεν είναι ενταγµένος κάπου και ιδίως δεν υποστηρίζει κανένα από τα αντιµαχόµενα µέρη: Mένω ~ σε µια λογοµα χία / σε µια διένεξη. Kρατώ ουδέτερη στάση. ε γίνεται να µείνει κανείς ~ σε µια επαναστατική περίοδο. Ουδέτερη και αντικειµενική πληροφόρηση. Kράτος ουδέτερο από θρησκευτική άποψη, ανεξίθρησκο. Aθλητικός αγώνας σε ουδέτερο γήπεδο, που δεν ανήκει σε καµιά από τις δύο οµάδες. Σχόλιο [j4]: µεσολάβηση η Ο33 : η ενέργεια ή το αποτέλεσµα του µεσολαβώ. 1α. παρέµβαση κάποιου µεταξύ δύο προσώπων ή οµάδων µε στόχο να βελτιώσει τις σχέσεις τους ή να επιλύσει τις διαφορές τους: H ~ ενός κοινού φίλου / ενός αµερόληπτου προσώπου. Επιτυχής / άκαρπη ~. Έγινε ειρήνη µε τη ~ µιας ουδέτερης χώρας. Σχόλιο [j5]: λοχαγός ο [loxaγós] Ο17 : (στρατ.) βαθµός κατώτερου αξιωµατικού του στρατού ξηράς, ανώτερος από τον υπολοχαγό και κατώτερος από τον ταγµατάρχη. αξιωµατικός του στρατού ξηράς, που διοικεί λόχο, ίλη ή πυροβολαρχία. Σχόλιο [j6]: αποβιβάζω -οµαι Ρ2.1 : κατεβάζω κπ., επιτρέπω σε κπ. να κατέβει από ένα συγκοινωνιακό µέσο. ANT επιβιβάζω: Aποβίβασε τους επιβάτες στον παλιό σταθµό. Mην αποβιβάζεστε πριν σταµατήσει το τρέ νο. Οι περισσότεροι τουρίστες αποβιβάστηκαν στη Mύκονο. (στρατ.) κάνω απόβαση: Ο εχθρός αποβίβασε ισχυρές δυνάµεις στην παραλία. Εχθρικά στρατεύµατα αποβιβάστηκαν στο νησί.
Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 3 Το συνέδριο του Βερολίνου Η Βουλγαρία διεκδικεί την Μακεδονία Παρόλο που η επανάσταση στη Μακεδονία το 1878 απέτυχε, η ελληνική Κυβέρνηση την επικαλέστηκε στο Συνέδριο του Βερολίνου για να πείσει τις Μεγάλες υνάµεις να µην παραχωρήσουν την περιοχή στη Βουλγαρία, που την διεκδικούσε. Έτσι, η Μακεδονία παρέµεινε επαρχία της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. Σχόλιο [j7]: επικαλούµαι Ρ10.10 αναφέρω κτ. για να δικαιολογήσω ορισµένη ενέργεια, συµπεριφορά ή άποψή µου: εν πήγε στη δεξίωση επικαλούµενος λόγους υγείας. ~ τη µαρτυρία κάποιου. Σχόλιο [j8]: διεκδικώ -ούµαι Ρ10.9 : απαιτώ, µε τη χρησιµοποίηση νοµικών µέσων, την κυριότητα ενός πράγµατος που το κατέχει ή στο οποίο προβάλλει αξιώσεις κάποιος άλλος: Θα διεκδικήσω την περιουσία µου. Οι γείτονές µας διεκδικούν εδάφη που µας ανήκουν. Η επανάσταση στην Κρήτη το 1866 Το ολοκαύτωµα στη Μονή Αρκαδίου Παρακινηµένη από την προσάρτηση των Επτανήσων στο ελληνικό κράτος, επαναστάτησε το 1866 η Κρήτη ζητώντας να ενωθεί µε την Ελλάδα. Η Κρητική Επανάσταση κορυφώθηκε µε το ολοκαύτωµα στο Αρκάδι. Στη µονή Αρκαδίου, κοντά στο Ρέθυµνο, κλείστηκαν επαναστάτες για να αντιµετωπίσουν τα τουρκικά στρατεύµατα. Εκεί κατέφυγαν και γυναικόπαιδα για να προστατευθούν. Οι πολιορκηµένοι, για να µην αιχµαλωτιστούν από τους Τούρκους, ανατινάχθηκαν το Νοέµβριο του ίδιου χρόνου. Σχόλιο [j9]: προσάρτηση η Ο33 : 1. µονοµερής πράξη ενός κράτους, µε την οποία υπάγει στην εδαφική του κυριαρχία εδάφη που διατελούσαν υπό άλλο καθεστώς: H ~ της Aυστρίας / της Πολωνίας στη Γερµανία. Σχόλιο [j10]: ολοκαύτωµα το [olokáftoma] Ο49 : µεγάλη θυσία, ιδίως ανθρώπινων ζω ών, συνήθ. για υψηλά ιδανικά: Tο ~ του Aρκαδίου. Έδωσαν τη ζωή τους ~ για την ελευθερία. Γίνοµαι ~, θυσιάζοµαι.
Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 4 Ο αντίκτυπος του ολοκαυτώµατος στο Αρκάδι Το ολοκαύτωµα στο Αρκάδι σκόρπισε µεγάλη συγκίνηση στη υτική Ευρώπη. Ωστόσο, µετά από σύσκεψη των Μεγάλων υνάµεων, το ελληνικό κράτος αναγκάσθηκε να µην υποστηρίζει επαναστατικά κινήµατα εντός της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας αλλά και να πληρώσει αποζηµίωση στους Οθωµανούς. Σχόλιο [j11]: αποζηµίωση η Ο33 : η ενέργεια ή το αποτέλεσµα του αποζηµιώνω. 1. υλική και συνήθ. χρηµατική επανόρθωση µιας ζηµιάς ή µιας βλάβης: ίνω / παίρνω / καταβάλλω ~. ~ των ιδιοκτητών των οικοπέδων που απαλλοτριώθηκαν. Πολεµική ~, χρηµατικό ποσό που καταβάλλει στο νικητή το κράτος που ηττήθηκε.
Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 5 Η εξέγερση στη Μακεδονία και στην Κρήτη το 1896 Η αυτονοµία της Κρήτης Το 1896 η Μακεδονία και η Κρήτη εξεγέρθηκαν ταυτόχρονα αλλά οι πολεµικές επιχειρήσεις διακόπηκαν και πάλι, µετά από παρέµβαση των Μεγάλων υνάµεων. Ως αντάλλαγµα, ο Σουλτάνος υποχρεώθηκε να παραχωρήσει αυτονοµία στην Κρήτη. Οι ένοπλοι αγώνες, αν και µε καθυστέρηση, άρχισαν να δικαιώνονται. Σχόλιο [j12]: επιχείρηση: σύνολο από συντονισµένες ενέργειες του στρατού που γίνονται ιδίως στα πλαίσια ενός πολέµου πολεµική επιχείρηση: Mια ~ στρατηγικής / τακτικής φύσεως. Επιθετική / αµυντική ~. Nαυτική / αεροπορική / χερσαία ~. Aποβατική ~. Εκκαθαριστική ~. Tο σχέδιο µιας επιχείρησης. Θέατρο των επιχειρήσεων. Γραφείο επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις του 1922 στη Mικρά Aσία / του 1940-41 στην Aλβανία. Σχόλιο [j13]: αυτονοµία η Ο25 : α.το δικαίωµα µιας πολιτικής ή κοινωνικής οµάδας (εθνότητας, φυλής, οργανισµού κτλ.) να καθορίζει µόνη της τους νόµους της λειτουργίας της και τη δραστηριότητά της, χωρίς καµιά αποφασιστική ή συµπληρωµατική επέµβαση: H ~ µιας χώρας / µιας περιοχής / µιας επαρχίας / ενός λαού. Γλωσσάρι Στρατολογία: Συγκέντρωση στρατευσίµων για κατάταξη τους στο στρατό. Εταιρεία: Οµάδα ανθρώπων που συνεργάζονται για την πραγµατοποίηση κοινού σκοπού.
Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 6 Συνέδριο Βερολίνου: Πραγµατοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1878 αναφορικά µε την τύχη των Βαλκανικών εδαφών της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας.