ΚΤΙΣΤΩΡ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Οικονομικές καταστάσεις για το έτος που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2007 σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (Δ.Π.Χ.Π.)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή... 5 Έκθεση Διαχείρισης Διοικητικού Συμβουλίου προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων επί των Ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων της χρήσεως 2007... 6 1. Οικονομικές Καταστάσεις της 31 ης Δεκεμβρίου 2007... 8 1.1 Ισολογισμός... 8 1.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως... 9 1.3 Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων... 9 1.4 Κατάσταση Ταμειακών Ροών... 10 2. Γενικές Πληροφορίες Για την Εταιρεία και τις Οικονομικές Καταστάσεις... 11 2.1 Οικονομικές Καταστάσεις... 11 3. Σκοποί και Πολιτικές Διαχείρισης Κινδύνων Πολιτικές και Διαδικασίες Διαχείρισης Κεφαλαίου... 12 3.1 Παράγοντες χρηματοοικονομικού κινδύνου... 12 3.2 Πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κεφαλαίου... 13 4. Βασικές Λογιστικές Αρχές και Μέθοδοι... 15 4.1 Ενσώματες ακινητοποιήσεις... 15 4.2 Χρηματοδοτική Μίσθωση - Μισθωτής... 15 4.3 Χρηματοδοτική Μίσθωση - Εκμισθωτής... 15 4.4 Λειτουργική Μίσθωση - Μισθωτής... 15 4.5 Λειτουργική Μίσθωση - Εκμισθωτής... 16 4.6 Επενδυτικά ακίνητα... 16 4.7 Άϋλα περιουσιακά στοιχεία... 16 4.8 Αλλαγή πολιτικών, εκτιμήσεων και λάθη... 16 4.9 Γεγονότα μετά την ημερομηνία Ισολογισμού... 16 4.10 Φόροι εισοδήματος... 17 4.11 Συνάλλαγμα... 17 4.12 Κοινοπραξίες... 17 4.13 Κέρδη ανά μετοχή... 18 4.14 Ενδιάμεσες καταστάσεις... 18 4.15 Απομείωση περιουσιακών στοιχείων... 18 4.16 Προβλέψεις, ενδεχόμενες απαιτήσεις ή υποχρεώσεις... 18 4.17 Συναλλαγές με μετοχές... 19 4.18 Συνενώσεις... 19 4.19 Διακοπτόμενες δραστηριότητες... 19 4.20 Αποθέματα... 20 4.21 Κατασκευαστικά έργα... 20 4.22 Έσοδα... 21 4.23 Κρατικές επιχορηγήσεις... 21 4.24 Κόστος δανεισμού... 21 4.25 Χρηματοοικονομικά Μέσα... 22 5. Σημειώσεις των Οικονομικών Καταστάσεων... 23 5.1 Ενσώματες Ακινητοποιήσεις... 23 5.2 Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις... 23 5.3 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις/υποχρεώσεις... 23 5.4 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις... 24 5.5 Πελάτες και Λοιπές Εμπορικές Απαιτήσεις... 24 5.6 Λοιπές Απαιτήσεις... 24 5.7 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα... 24 5.8 Μετοχικό Κεφάλαιο... 24 5.9 Λοιπά αποθεματικά... 24 5.10 Κέρδη/ (ζημίες) εις νέο... 25 5.11 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις... 25 5.12 Προμηθευτές και συναφείς υποχρεώσεις... 25 5.13 Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις... 25 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 3
5.14 Βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις... 25 5.15 Λοιπές υποχρεώσεις... 25 5.16 Πωλήσεις... 25 5.17 Κόστος Πωληθέντων... 25 5.18 Λοιπά Έσοδα... 26 5.19 Έξοδα διάθεσης... 26 5.20 Έξοδα διοίκησης... 26 5.21 Λοιπά Έξοδα... 26 5.22 Χρηματοοικονομικά Έσοδα... 26 5.23 Χρηματοοικονομικά Έξοδα... 26 5.24 Φόρος Εισοδήματος... 27 6. Άλλες Γνωστοποιήσεις... 28 6.1 Ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις... 28 6.2 Αριθμός απασχολούμενου προσωπικού... 28 6.3 Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη... 28 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 4
ΈΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΤΗΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ 2007 Κύριοι μέτοχοι, Σας θέτουμε για έγκριση τις οικονομικές καταστάσεις (Ατομικές) σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ), που περιλαμβάνουν την περίοδο από 1 Ιανουαρίου 2007 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2007 αποτελούμενες από τον ισολογισμό, την κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσεως, την κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων, την κατάσταση ταμειακών ροών και τις σημειώσεις επί των οικονομικών καταστάσεων και παρακαλούμε να εγκρίνετε τις ανωτέρω οικονομικές καταστάσεις, την παρούσα έκθεση και να απαλλάξετε το Διοικητικό Συμβούλιο και τους Ελεγκτές από κάθε ευθύνη για αποζημίωση, για τη διαχειριστική χρήση 1.1.2007 έως 31.12.2007. Γενική Ανασκόπηση Η εταιρεία στη χρήση που έκλεισε δεν κατέχει πλέον πτυχίο εργοληπτικής εταιρείας αλλά πραγματοποίησε τζίρο 325.473.66 από την κατασκευή δημοσίων έργων που είχε αναλάβει σε προηγούμενη χρήση. Επίσης στην χρήση που έκλεισε η εταιρεία εξόφλησε τις μακροπρόθεσμες δανειακές της υποχρεώσεις. Πορεία Εργασιών Κατά το 2007 ο κύκλος εργασιών παρουσίασε μείωση κατά 75,98% περίπου σε σχέση με το 2006. Πιο συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών το 2006 ανήλθε σε 325,47 χιλ. Ευρώ έναντι 1,355 εκατ. Ευρώ του 2006 ενώ οι ζημίες προ φόρων το 2007 ανήλθαν σε 34 χιλιάδες Ευρώ έναντι ποσού 108 χιλιάδων Ευρώ το 2006. Πωλήσεις 325.473,66 Κόστος Πωληθέντων 289.415,84 Μεικτό Κέρδος 36.057,82 Λοιπά έσοδα 1.884,28 Έξοδα διάθεσης 0,00 Έξοδα διοίκησης 60.627,51 Λοιπά έξοδα 11.977,59 Αποτελέσματα εκμετάλλευσης -34.662,99 Χρηματοοικονομικά έσοδα 100.848,73 Χρηματοοικονομικά έξοδα 100.810,93 Κέρδη προ φόρων -34.625,19 Φόρος εισοδήματος -26.214,33 Καθαρά κέρδη περιόδου -60.839,52 Διευκρινήσεις επί των κονδυλίων των Οικονομικών Καταστάσεων Περαιτέρω ανάλυση των κονδυλίων του ισολογισμού και της κατάστασης αποτελεσμάτων της χρήσης 2007 παρατίθεται στις Σημειώσεις των Οικονομικών Καταστάσεων. Επενδυτικές δραστηριότητες Δεν πραγματοποιήθηκαν Επενδύσεις σε μηχανήματα. Δραστηριότητες στον Τομέα Ερευνών και Ανάπτυξης Δεν πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις ή μελέτες στο τομέα έρευνας και ανάπτυξης Δείκτες Μέτρησης Επιδόσεων Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 6
Η οικονομική διάρθρωση της εταιρείας με σχέση βασικών χρηματοοικονομικών αναλύεται συνοπτικά ως εξής : Κυκλοφορούν ενεργητικό προς σύνολο ενεργητικού 88,52%. Ίδια κεφάλαια προς σύνολο υποχρεώσεων 151,36%. Κυκλοφορούν ενεργητικό προς βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 265%. Τάσεις και προοπτικές για το 2008 Στην επόμενη χρήση η εταιρεία σκοπεύει να αναπτύξει δραστηριότητα σε έργα που έχουν σχέση με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως σε φωτοβολταϊκά πάρκα είτε ως επενδυτής ή ως κατασκευάστρια εταιρεία. Κυριότεροι κίνδυνοι και αβεβαιότητες που αντιμετωπίζονται Κίνδυνος αγοράς Οι συναλλαγές της εταιρείας γίνονται σε ευρώ και συνεπώς δεν υπάρχει συναλλαγματικός κίνδυνος. Κίνδυνος ρευστότητας Η εταιρεία εκτιμά ότι το μεγαλύτερο μέρος των στοιχείων του ενεργητικού μπορεί να ρευστοποιηθεί σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν από τη λήξη της χρήσης μέχρι σήμερα Δεν υπάρχουν γεγονότα που να είναι άξια αναφοράς μέχρι σήμερα. Ύπαρξη υποκαταστημάτων Δεν υπάρχουν υποκαταστήματα Ηράκλειο, 29 Μαΐου 2008 Το Διοικητικό Συμβούλιο Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΦΑΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α.Δ.Τ. ΑΒ955132 ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΟΥΛΟΣ Α.Δ.Τ. Φ 250117 PROGRESS FINANCE A.E. ΑΡ.ΑΔΕΙΑΣ 765 ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ Βεβαιώνεται ότι αυτή η έκθεση που αποτελείται από δύο (2) σελίδες είναι εκείνη που αναφέρεται στην έκθεση ελέγχου μου με ημερομηνία 4 Ιουνίου 2008. Αθήνα, 4 Ιουνίου 2008 Ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Ντζανάτος Δημήτρης Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ. 11521 Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ. 127 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 7
1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ 31 ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007 1.1 Ισολογισμός Σημειώσεις 31.12.2007 31.12.2006 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Ενσώματες Ακινητοποιήσεις 5.1 0 66.619 Άϋλα στοιχεία ενεργητικού 0 0 Επενδύσεις σε Θυγατρικές Επιχειρήσεις 0 0 Επενδύσεις σε Συγγενείς Επιχειρήσεις 5.2 750 750 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 5.3 30.268 56.482 Λοιπές Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις 5.4 1.258 258 32.276 124.109 Κυκλοφορούν ενεργητικό Αποθέματα 0 0 Πελάτες και Λοιπές Εμπορικές Απαιτήσεις 5.5 79.258 1.691.700 Λοιπές Απαιτήσεις 5.6 460.549 480.566 Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού 0 0 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 5.7 16.194 404.530 556.001 2.576.796 Σύνολο ενεργητικού 588.277 2.700.906 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ίδια κεφάλαια αποδιδόμενα στους μετόχους Μετοχικό κεφάλαιο 5.8 380.000 380.000 Υπέρ το άρτιο 0 0 Λοιπά αποθεματικά 5.9 263.019 263.019 Κέρδη/ (ζημιές) εις νέον 5.10 (264.796) (203.956) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 378.223 439.063 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία 0 0 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 5.11 0 1.277.126 Σύνολο Μακροπροθέσμων Υποχρεώσεων 0 1.277.126 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές και συναφείς υποχρεώσεις 5.12 199.146 949.155 Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις 5.13 10.908 24.733 Βραχυπρόθεσμες Δανειακές Υποχρεώσεις 5.14 0 7.434 Λοιπές υποχρεώσεις 5.15 0 3.395 Βραχυπρόθεσμες Προβλέψεις 0 0 Σύνολο Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων 210.054 984.717 Σύνολο υποχρεώσεων 210.054 2.261.843 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 588.277 2.700.906 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 8
1.2 Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως Σημειώσεις 31.12.2007 31.12.2006 Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες Πωλήσεις 5.16 325.474 1.355.182 Κόστος Πωληθέντων 5.17 289.416 1.172.220 Μικτό Κέρδος 36.058 182.962 Λοιπά έσοδα 5.18 1.884 Έξοδα διάθεσης 5.19 0 70.616 Έξοδα διοίκησης 5.20 60.628 169.478 Λοιπά έξοδα 5.21 11.978 37.748 Αποτελέσματα εκμετάλλευσης (34.663) (94.879) Χρηματοοικονομικά έσοδα 5.22 100.849 422.457 Χρηματοοικονομικά έξοδα 5.23 100.811 435.578 Κέρδη προ φόρων (34.625) (108.001) Φόρος εισοδήματος 5.24 (26.214) (14.467) Καθαρά κέρδη περιόδου (60.840) (122.468) 1.3 Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Μεταβολή Καθαρής Θέσης Υπέρ Μετοχικό Αποθεματικά το κεφάλαιο κεφάλαια άρτιο Αποτελέσματα σε νέο ΣΥΝΟΛΟ Υπόλοιπα κατά την 31η Δεκεμβρίου 2005 380.000 0 263.019 (81.488) 561.531 Καθαρά αποτελέσματα περιόδου 1/1-31/12/2006 0 0 0 (122.468) (122.468) Διανομή μερίσματος κερδών χρήσης 2005 0 0 0 0 0 Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου 0 0 0 0 0 Μεταφορά κερδών σε αποθεματικό 0 0 0 0 0 Έσοδα / Έξοδα καταχωρημένα απ' ευθείας στην Καθαρή Θέση 0 0 0 0 0 Συνολικό Αναγνωριζόμενο Κέρδος 0 0 0 (122.468) (122.468) Υπόλοιπα κατά την 31η Δεκεμβρίου 2006 380.000 0 263.019 (203.956) 439.063 Καθαρά αποτελέσματα περιόδου 1/1-31/12/2007 0 0 0 (60.840) (60.840) Διανομή μερίσματος κερδών χρήσης 2006 0 0 0 0 0 Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου 0 0 0 0 0 Μεταφορά κερδών σε αποθεματικό 0 0 0 0 0 Έσοδα / Έξοδα καταχωρημένα απ' ευθείας στην Καθαρή Θέση 0 0 0 0 0 Συνολικό Αναγνωριζόμενο Κέρδος 0 0 0 (60.840) (60.840) Υπόλοιπα κατά την 31η Δεκεμβρίου 2007 380.000 0 263.019 (264.796) 378.223 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 9
1.4 Κατάσταση Ταμειακών Ροών 2006 2007 Λειτουργικές δραστηριότητες Εισπράξεις από απαιτήσεις 7.781.364 1.958.817 Πληρωμές για αγορές, δαπάνες επιχ/σης (6.912.216) (1.117.579) Τόκοι πληρωθέντες (435.578) (100.604) Σύνολο εισροών/ εκροών από λειτουργικές δραστηριότητες (α) 433.569 740.634 Επενδυτικές δραστηριότητες Πληρωμές για την απόκτηση ενσώματων και άϋλων παγίων 0 0 Εισπράξεις από πώληση ενσώματων και άϋλων παγίων 0 54.742 Πληρωμές για την αγορά θυγατρικών, συγγενών, κοινοπραξιών κ.λπ. 0 0 Εισπράξεις από πώληση θυγατρικών, συγγενών, κοινοπραξιών κ.λπ. 0 0 Πληρωμές για την αγορά επενδυτικών τίτλων (μετοχών, αξιογράφων) 0 0 Μερίσματα εισπραχθέντα 0 9 Τόκοι εισπραχθέντες 0 100.840 Σύνολο εισροών/ εκροών από επενδυτικές δραστηριότητες (β) 0 155.590 Χρηματοδοτικές δραστηριότητες Εισπράξεις για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και υπέρ το άρτιο 0 0 Εισπράξεις από εκδοθέντα /αναληφθέντα δάνεια 0 0 Εξοφλήσεις δανείων (35.323) (1.284.560) Εξοφλήσεις υποχρεώσεων από χρηματοδοτικές μισθώσεις 0 0 Σύνολο εισροών/εκροών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (γ) (35.323) (1.284.560) Καθαρή αύξηση (μείωση) στα ταμειακά διαθέσιμα & ισοδύναμα περιόδου (α)+(β)+(γ) 398.247 (388.336) Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα έναρξης περιόδου 6.283 404.530 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα λήξης περιόδου 404.530 16.194 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 10
2. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 2.1 Οικονομικές Καταστάσεις Οι συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις, είναι οι Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις της εταιρείας και αφορούν την περίοδο από 1 η Ιανουαρίου 2007 μέχρι 31 η Δεκεμβρίου 2007. Τα ποσά εμφανίζονται σε Ευρώ. 2.1.1 Σύνταξη Οικονομικών Καταστάσεων Για τη σύνταξη αυτών των οικονομικών καταστάσεων έχουν εφαρμοστεί όλα τα ΔΛΠ/ΔΠΧΠ και οι διερμηνείες τους. Κατά την εκτίμηση της Διοίκησης δεν υπάρχει ένδειξη που να αμφισβητεί την ορθότητα εφαρμογής της αρχής της συνέχισης της δραστηριότητας (going concern). Συνεπώς, οι συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις έχουν συνταχθεί με βάση την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας. Σημειώνεται, ότι η διοίκηση έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι οικονομικές καταστάσεις, παρουσιάζουν ακριβοδίκαια την οικονομική θέση, τη χρηματοοικονομική επίδοση και τις ταμιακές ροές της εταιρίας. Η Εταιρεία εφαρμόζει τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα προαιρετικά, λόγω της εφαρμογής αυτών από την μητρική εταιρεία «ΚΤΙΣΤΩΡ Α.Τ.Ε.», η οποία συντάσσει ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 11
3. ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3.1 Παράγοντες χρηματοοικονομικού κινδύνου Η εταιρεία εκτίθεται σε χρηματοοικονομικούς κινδύνους όπως κινδύνους αγοράς (μεταβολές σε συναλλαγματικές ισοτιμίες, επιτόκιο, τιμές αγοράς), πιστωτικό κίνδυνο, κίνδυνο ρευστότητας. Το γενικό πρόγραμμα διαχείρισης κινδύνων της εταιρείας εστιάζεται στη μη προβλεψιμότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών και επιδιώκει να ελαχιστοποιήσει την ενδεχόμενη αρνητική τους επίδραση στη χρηματοοικονομική απόδοση της εταιρείας. Η διαχείριση κινδύνων διεκπεραιώνεται από την κεντρική οικονομική υπηρεσία της εταιρείας, η οποία λειτουργεί με συγκεκριμένους κανόνες που έχουν εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο. Το Διοικητικό Συμβούλιο παρέχει οδηγίες και κατευθύνσεις για την γενική διαχείριση του κινδύνου καθώς και ειδικές οδηγίες για την διαχείριση συγκεκριμένων κινδύνων όπως ο συναλλαγματικός κίνδυνος, ο κίνδυνος επιτοκίου και ο πιστωτικός κίνδυνος. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι η παρακάτω: Αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με τις δραστηριότητες και τις λειτουργίες της εταιρείας, Σχεδιασμός της μεθοδολογίας και επιλογή των κατάλληλων ενεργειών και Εκτέλεση/εφαρμογή, σύμφωνα με τη διαδικασία που έχει εγκριθεί από τη διοίκηση, της διαδικασίας διαχείρισης κινδύνων. Τα χρηματοοικονομικά μέσα της εταιρείας αποτελούνται κυρίως από καταθέσεις σε τράπεζες, εμπορικούς χρεώστες και πιστωτές. Κίνδυνος αγοράς Ως κίνδυνος αγοράς ορίζεται ο κίνδυνος στη βάση του οποίου η εύλογη αξία ή οι μελλοντικές ταμιακές ροές των χρηματοοικονομικών μέσων της εταιρείας ενδέχεται να παρουσιάσουν διακυμάνσεις εξαιτίας μεταβολών στις τιμές της αγοράς. Ο εν λόγω κίνδυνος για την εταιρεία εστιάζεται σε δύο βασικά είδη κινδύνων: τον συναλλαγματικό κίνδυνο και τον κίνδυνο επιτοκίου. Συναλλαγματικός κίνδυνος Κατά την εκτίμηση της διοίκησης δεν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος βάσει του οποίου η εύλογη αξία ή οι μελλοντικές ταμιακές ροές των χρηματοοικονομικών μέσων ενδέχεται να παρουσιάσουν αξιοσημείωτες διακυμάνσεις εξαιτίας μεταβολών στις ισοτιμίες ξένου συναλλάγματος. Οι εμπορικές συναλλαγές της εταιρείας γίνεται με το νόμισμα του κύριου οικονομικού περιβάλλοντος (νόμισμα λειτουργίας) το οποίο είναι το Ευρώ. Κίνδυνος επιτοκίου Η εταιρεία κατά τη χρήση του 2007 δεν χρησιμοποίησε τον δανεισμό ως μέσο χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων της. Η εταιρεία δεν χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικά παράγωγα. Όπως και στο προηγούμενο έτος τα λοιπά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και οι λοιπές χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις δεν επηρεάζονται σημαντικά από τιμές επιτοκίων. Ανάλυση ευαισθησίας κίνδυνου επιτοκίου Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την ευαισθησία του αποτελέσματος καθώς και των ιδίων κεφαλαίων, σε μια λογική μεταβολή του επιτοκίου της τάξεως του +0,5% ή 0,5%. Οι αλλαγές στα επιτόκια εκτιμάται ότι κινούνται σε μία λογική βάση σε σχέση με τις πρόσφατες συνθήκες της αγοράς. Μεταβολή μέσου επιτοκίου 0,50% -0,50% Επίδραση στα Αποτέλεσμα χρήσης -504,05 504,05 Επίδραση στην Καθαρή Θέση -378,04 378,04 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 12
Η εταιρεία δεν εκτίθεται σε σημαντικό βαθμό σε κινδύνους άλλων τιμών. Πιστωτικός κίνδυνος H έκθεση της εταιρείας όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο περιορίζεται στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία αναλύονται ως εξής: Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 16.194 404.530 Απαιτήσεις έναντι πελατών 79.258 1.691.700 Σύνολο 95.452 2.096.230 Τα ταμειακά ισοδύναμα αφορούν βραχυχρόνιες, υψηλής ευκολίας ρευστοποίησης επενδύσεις, που είναι εύκολα μετατρέψιμες σε μετρητά και είναι τόσο κοντά στη λήξη τους που εμφανίζουν αμελητέο κίνδυνο για αλλαγές την αποτίμησή τους κατά το χρόνο της ρευστοποίησής τους και καταθέσεις προθεσμίας. Το υπόλοιπο που αφορά τις απαιτήσεις έναντι πελατών, αφορά υπόλοιπο μετά προβλέψεων απομείωσης, χωρίς να ληφθούν υπόψη εξασφαλίσεις ή άλλες πιστωτικές αναβαθμίσεις. Η Εταιρεία έχει θεσπίσει και εφαρμόζει διαδικασίες πιστωτικού ελέγχου με στόχο την ελαχιστοποίηση των επισφαλειών και την άμεση κάλυψη των απαιτήσεων με αξιόγραφα. Οι πωλήσεις γίνονται κυρίως σε πελάτες με αξιολογημένο ιστορικό πιστώσεων και με πολύ μεγάλη διασπορά στα υπόλοιπά τους. Ο Όμιλος ελέγχει διαρκώς τις απαιτήσεις του, είτε χωριστά είτε κατά ομάδα και ενσωματώνει τις πληροφορίες αυτές στα control του πιστωτικού ελέγχου. Η πολιτική της εταιρείας είναι να συνεργάζεται μόνο με αξιόπιστους πελάτες. Στις περιπτώσεις ενδείξεων επισφάλειας των απαιτήσεων διενεργούνται σχετικές απομειώσεις. Η διοίκηση της εταιρείας θεωρεί ότι όσες απαιτήσεις δεν έχουν απομειωθεί είναι υψηλής πιστωτικής ποιότητας, συμπεριλαμβανομένων και των καθυστερημένων. Για τις λοιπές απαιτήσεις όπως και για τα υπόλοιπα χρηματοοικονομικά στοιχεία, η εταιρεία δεν εκτίθεται σε σημαντικό πιστωτικό κίνδυνο. Κίνδυνος ρευστότητας Ο Όμιλος διαχειρίζεται τις ανάγκες ρευστότητας της με προσεκτική παρακολούθηση των χρεών των μακροπρόθεσμων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων καθώς επίσης και των πληρωμών που πραγματοποιούνται καθημερινά. Οι ανάγκες ρευστότητας παρακολουθούνται σε διάφορες χρονικές ζώνες, σε καθημερινή και εβδομαδιαία βάση καθώς και σε μια κυλιόμενη περίοδο 30 ημερών. 3.2 Πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κεφαλαίου Οι στόχοι της εταιρείας όσον αφορά τη διαχείριση του κεφαλαίου είναι οι εξής: να εξασφαλίσει την ικανότητα να συνεχίσει τη δραστηριότητα (going-concern) και να εξασφαλίσει μια ικανοποιητική απόδοση στους μετόχους να διατηρήσει ιδανική κατανομή κεφαλαίου μειώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο το κόστος κεφαλαίου. Η Εταιρεία για να διατηρήσει ή να προσαρμόσει την κεφαλαιακή διάρθρωσή της μπορεί να μεταβάλει το μέρισμα προς τους μετόχους, να επιστρέψει κεφάλαιο στους μετόχους, να εκδώσει νέες μετοχές ή να εκποιήσει περιουσιακά στοιχεία για να μειώσει το χρέος της. Σύμφωνα με όμοιες πρακτικές του κλάδου η Εταιρεία παρακολουθεί τα κεφάλαια της με βάση το συντελεστή μόχλευσης. Ο εν λόγω συντελεστής υπολογίζεται διαιρώντας τον καθαρό δανεισμό με τα συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια. Ο καθαρός δανεισμός υπολογίζεται ως το «Σύνολο δανεισμού» (συμπεριλαμβανομένου «βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου δανεισμού» όπως εμφανίζεται στον Ισολογισμό) μείων «Ταμειακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα». Τα συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια υπολογίζονται ως «Ίδια κεφάλαια» όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό συν τον καθαρό δανεισμό. Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 13
Σύνολο δανεισμού 0 1.284.560 Μείον: Ταμειακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα 16.194 404.530 Καθαρός δανεισμός -16.194 880.030 Ίδια κεφάλαια 378.223 439.063 Συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια 362.029 1.319.093 Συντελεστής μόχλευσης -4,5% 66,7% Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 14
4. ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ 4.1 Ενσώματες ακινητοποιήσεις Μία Ενσώματη Ακινητοποίηση ή προσθήκη της, αποτιμάται στο κόστος της. Το κόστος μίας Ενσώματης Ακινητοποίησης προκύπτει από το αρχικό κόστος και τυχόν κόστη βελτίωσης γ) κόστη αντικατάστασης δ) κόστη συντήρησης σε ειδικές περιπτώσεις. Το Αρχικό Κόστος μίας Ενσώματης Ακινητοποίησης περιλαμβάνει το συνολικό καθαρό κόστος απόκτησης, τα κόστη μεταφοράς και συναρμολόγησης μέχρι να γίνει λειτουργική, τα εκτιμούμενα κόστη αποσυναρμολόγησης και αποκατάστασης. Μέθοδος απόσβεσης Για τις ενσώματες ακινητοποιήσεις χρησιμοποιείται η ευθεία μέθοδος απόσβεσης Οι συντελεστές απόσβεσης που χρησιμοποιούνται είναι: α) Για την κατηγορία «Κτίρια Τεχνικές εγκαταστάσεις», περίπου 2,5% β) Για την κατηγορία «Μηχανήματα»,, περίπου 8% γ) Για την κατηγορία «Μεταφορικά μέσα»,, περίπου 8% δ) Για την κατηγορία «Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός», περίπου 8% Διάρκεια ωφέλιμης ζωής Οι διάρκειες ωφέλιμης ζωής, σε έτη, είναι: α) Για την κατηγορία «Κτίρια Τεχνικές εγκαταστάσεις», περίπου 40 έτη β) Για την κατηγορία «Μηχανήματα», περίπου 12,5 έτη γ) Για την κατηγορία «Μεταφορικά μέσα», περίπου 12,5 έτη δ) Για την κατηγορία «Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός», περίπου 12,5 έτη 4.2 Χρηματοδοτική Μίσθωση - Μισθωτής Χρηματοδοτική Μίσθωση υπάρχει, όταν γίνεται ουσιαστική μεταβίβαση όλων των οφελών και των κινδύνων που συνεπάγεται η ιδιοκτησία ενός πράγματος από τον εκμισθωτή στο μισθωτή. Αρχικά καταχωρούνται σε χρέωση των παγίων οι προεξοφλημένες Ελάχιστες Καταβολές Μισθωμάτων με το Τεκμαρτό Επιτόκιο Μίσθωσης ή αν είναι αδύνατο, με το Διαφορικό Επιτόκιο Δανεισμού Μισθωτή με πίστωση αντίστοιχης υποχρέωσης. Το μακροπρόθεσμο τμήμα των υποχρεώσεων για χρηματοδοτικές μισθώσεις, εμφανίζεται στο μακροπρόθεσμο παθητικό, διακεκριμένα από το βραχυπρόθεσμο τμήμα που εμφανίζεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Κάθε περίοδο τα μισθώματα διασπώνται σε "χρεολύσιο" που μειώνει την υποχρέωση και "τόκο" που εμφανίζεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Τα πάγια από χρηματοδοτικές μισθώσεις, αντιμετωπίζονται με βάση τις σχετικές λογιστικές αρχές που τα αφορούν και αποσβένονται κανονικά ή παρακολουθούνται σε αξίες αναπροσαρμογής, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν. 4.3 Χρηματοδοτική Μίσθωση - Εκμισθωτής Χρηματοδοτική Μίσθωση υπάρχει, όταν γίνεται ουσιαστική μεταβίβαση όλων των οφελών και των κινδύνων που συνεπάγεται η ιδιοκτησία ενός πράγματος από τον εκμισθωτή στο μισθωτή Αρχικά καταχωρείται σε χρέωση των απαιτήσεων η Καθαρή Επένδυση Μίσθωσης, με προεξόφληση της Ακαθάριστης Επένδυσης Μίσθωσης με το Τεκμαρτό Επιτόκιο Μίσθωσης και αντίστοιχη πίστωση των παγίων ή και των αποτελεσμάτων. Ο λογισμός των εσόδων γίνεται με τρόπο που να προκύπτει μία σταθερή απόδοση για όλη τη διάρκεια της μίσθωσης. Τα ονομαστικά μισθώματα διασπώνται σε "χρεολύσιο" που πιστώνει και μειώνει την αντίστοιχη απαίτηση και σε "τόκο" που πιστώνει τα χρηματοοικονομικά έσοδα. 4.4 Λειτουργική Μίσθωση - Μισθωτής Λειτουργική Μίσθωση υπάρχει όταν δεν γίνεται ουσιαστική μεταβίβαση όλων των οφελών και κινδύνων που συνεπάγεται η ιδιοκτησία, από τον εκμισθωτή στο μισθωτή. Τα μισθώματα, περιλαμβανομένων τυχόν προκαταβολών που θα συμψηφιστούν, καταχωρούνται στη χρέωση των Αποτελεσμάτων Χρήσης, με την ευθεία μέθοδο, για όλη τη διάρκεια της σύμβασης, ανεξάρτητα από το χρόνο πληρωμή τους. Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 15
4.5 Λειτουργική Μίσθωση - Εκμισθωτής Λειτουργική Μίσθωση υπάρχει όταν δεν γίνεται ουσιαστική μεταβίβαση όλων των οφελών και κινδύνων που συνεπάγεται η ιδιοκτησία, από τον εκμισθωτή στο μισθωτή. Στα βιβλία καταχωρούνται και παρακολουθούνται κανονικά τα πάγια που έχουν μισθωθεί. Αποσβέσεις και λοιπές δαπάνες απόκτησης των μισθωμάτων, μεταφέρονται στα έξοδα. Τα έσοδα από ενοίκια μεταφέρονται στα Αποτελέσματα Χρήσης, με την ευθεία μέθοδο κατά τη διάρκεια της μίσθωσης. 4.6 Επενδυτικά ακίνητα Επενδύσεις σε Ακίνητα χαρακτηρίζονται όσα κατέχονται με σκοπό την άντληση εσόδων από ενοίκια ή την άντληση υπεραξιών. Αρχικά μία Επένδυση σε Ακίνητο καταχωρείται στο κόστος της, αν προβλέπεται να φέρει ροές και μπορεί να αποτιμηθεί αξιόπιστα. Τα επενδυτικά ακίνητα σε μεταγενέστερη αποτίμηση, αποτιμούνται στο κόστος μείον αποσβέσεις και προβλέψεις. 4.7 Άϋλα περιουσιακά στοιχεία Τα Άϋλα Στοιχεία καταχωρούνται αν πιθανολογείται ότι οι ωφέλειες τους θα εισρεύσουν στην εταιρία και μπορούν να αποτιμηθούν αξιόπιστα. Τα κόστη της φάσης έρευνας για τα εσωτερικά δημιουργούμενα άϋλα στοιχεία, μεταφέρονται στα αποτελέσματα χρήσης, όταν δημιουργούνται. Η φάση ανάπτυξης των εσωτερικά δημιουργούμενων άϋλων στοιχείων κεφαλαιοποιείται αν υπάρχει: α) τεχνική δυνατότητα ολοκλήρωσης τους β) πρόθεση ολοκλήρωσης τους γ) ικανότητα χρήσης ή πώλησης τους δ) πόροι ολοκλήρωσης τους ε) ικανότητα αξιόπιστης αποτίμησης του κόστους τους και στ) εκτίμηση ότι τα Άϋλα Στοιχεία θα φέρουν οφέλη, με βάση την ύπαρξη αγοράς ή την εσωτερική χρησιμοποίηση. Τα άϋλα στοιχεία αρχικά καταχωρούνται στο κόστος τους. Το κόστος ενός Άϋλου Στοιχείου που αγοράζεται είναι: α) η καθαρή τιμολογιακή αξία πλέον δασμών και άλλων επιβαρύνσεων β) τα άμεσα κόστη που έγιναν για να αρχίσει η χρήση του. Η μεταγενέστερη αποτίμηση των άϋλων στοιχείων γίνεται είτε στο κόστος τους ή σε αξίες αναπροσαρμογής, για όλα τα στοιχεία μίας ομάδας. Οι αποσβέσεις και οι προβλέψεις ή οι αναστροφές τους για τα πάγια που παρακολουθούνται στο κόστος επιδρούν άμεσα στα αποτελέσματα χρήσης. Οι πιστωτικές διαφορές αναπροσαρμογής για τα άϋλα που παρακολουθούνται σε αξίες αναπροσαρμογής μεταφέρονται σε ειδικό αποθεματικό της καθαρής θέσης. Οι τυχόν χρεωστικές διαφορές αναπροσαρμογής συμψηφίζουν τυχόν αποθεματικό αναπροσαρμογής και η διαφορά μεταφέρεται στα αποτελέσματα. 4.8 Αλλαγή πολιτικών, εκτιμήσεων και λάθη Οι πολιτικές επιλογής της εταιρίας, επιλέγονται μόνο για τις περιπτώσεις που δεν καλύπτονται από πρότυπο ή διερμηνεία και με κριτήρια να: α) παρουσιάζουν πιστά τις Οικονομικές Καταστάσεις, β) αντανακλούν ουσία και όχι τύπο γ) είναι απροκατάληπτες δ) είναι συντηρητικές ε) είναι πλήρεις. Μία Λογιστική Πολιτική αλλάζει όταν: α) το επιβάλλει πρότυπο ή διερμηνεία β) βελτιώνει την αξιοπιστία της πληροφόρησης. Αν γίνεται αλλαγή Λογιστικής Πολιτικής με βάση πρότυπο ή διερμηνεία, εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του σε ότι αφορά την αναδρομικότητα. Όταν μία Λογιστική Πολιτική εφαρμόζεται αναδρομικά, αλλάζουν όλες οι Οικονομικές Καταστάσεις μέχρι εκεί που είναι δυνατόν. Εκεί που δεν είναι δυνατόν, αλλάζουν μόνο στο άνοιγμα της χρήσης, το υπόλοιπο σε νέο ή πιθανά και άλλοι λογαριασμοί, εφόσον αυτό είναι δυνατόν. Η αλλαγές εκτιμήσεων, επιδρούν στα Αποτελέσματα, της χρήσης που γίνονται και στις μελλοντικές χρήσεις ανάλογα με την περίπτωση. Επίσης μπορεί να επιδράσουν στην Καθαρή Θέση ή σε άλλους λογαριασμούς του Ισολογισμού στη χρήση που γίνεται η αλλαγή. Τα λάθη, εφόσον είναι εφικτό, διορθώνονται αναδρομικά: α) για την προηγούμενη περίοδο πλήρως (Ισολογισμός, Αποτελέσματα Χρήσης, Ταμειακές Ροές, Πίνακας Μεταβολής Ιδίων Κεφαλαίων, Σημειώσεις) β) Για πριν τη συγκρίσιμη περίοδο, με αλλαγή υπολοίπων έναρξης της συγκρίσιμης περιόδου στον Ισολογισμό. 4.9 Γεγονότα μετά την ημερομηνία Ισολογισμού Τα σημαντικά γεγονότα μετά την ημερομηνία του Ισολογισμού, αξιολογούνται από τη διοίκηση με βάση τις ρυθμίσεις του Δ.Λ.Π. 10 και κατατάσσονται σε "διορθωτικά" και "μη διορθωτικά" γεγονότα. Οι οικονομικές καταστάσεις, διορθώνονται με τα "διορθωτικά" γεγονότα μόνον. Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 16
Αν μετά την ημερομηνία κλεισίματος και μέχρι την έγκριση των οικονομικών καταστάσεων, διαπιστωθεί ότι δεν ισχύει πλέον η αρχή της συνεχιζόμενης δραστηριότητας για την εταιρία, οι οικονομικές καταστάσεις συντάσσονται χωρίς την εφαρμογή αυτής της αρχής. 4.10 Φόροι εισοδήματος Για τις προσωρινές διαφορές, ανάμεσα στη λογιστική αξία και την αναγνωριζόμενη φορολογικά αξία, υπολογίζεται και λογίζεται αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση ή υποχρέωση. Στα αποτελέσματα επιδρούν ο τρέχων φόρος και οι αναβαλλόμενοι φόροι που λογίστηκαν στην περίοδο, εκτός των φόρων που αφορούν στοιχεία που επιδρούν κατευθείαν στην καθαρή θέση, οι οποίοι μεταφέρονται και αυτοί άμεσα στην καθαρή θέση. Αναβαλλόμενες απαιτήσεις λογίζονται μόνον, αν προκύπτει ότι θα υπάρξουν μελλοντικά κέρδη που θα επιτρέψουν το συμψηφισμό φόρων. Το ίδιο ισχύει και για τις λογιστικές ζημιές. Σε αυτές υπολογίζεται αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, μόνον αν εκτιμάται ότι στο διάστημα που αυτές οι ζημιές είναι φορολογικά αναγνωρίσιμες θα υπάρξουν αντίστοιχα κέρδη. Ο τρέχων φόρος υπολογίζεται με βάση τον ισχύοντα φορολογικό συντελεστή, ενώ οι αναβαλλόμενοι φόροι με το συντελεστή που αναμένεται να υπάρχει όταν θα διακανονιστούν οι σχετικές απαιτήσεις ή υποχρεώσεις 4.11 Συνάλλαγμα Η εγγραφή για αυτές τις συναλλαγές σε Νόμισμα Λειτουργίας, γίνεται με την Τρέχουσα Συναλλαγματική Ισοτιμία την ημερομηνία της συναλλαγής. Τα Χρηματικά Στοιχεία αποτιμούνται με την Ισοτιμία της ημερομηνίας Κλεισίματος. Τα μη Χρηματικά Στοιχεία που είναι αποτιμημένα στο κόστος, αποτιμούνται με την ισοτιμία της ημερομηνίας της συναλλαγής. Τα μη Χρηματικά Στοιχεία που είναι αποτιμημένα σε εύλογες αξίες, αποτιμούνται με την ισοτιμία της ημερομηνίας αποτίμησης τους σε Εύλογη Αξία Οι Συναλλαγματικές Διαφορές που προκύπτουν από την αποτίμηση Χρηματικών Στοιχείων, μεταφέρονται στα Αποτελέσματα Χρήσης. Οι Συναλλαγματικές Διαφορές αποτίμησης μη Χρηματικών Στοιχείων μεταφέρονται: α) στα Αποτελέσματα Χρήσης αν προβλέπεται εκεί να μεταφέρονται και οι ζημίες του ή β) στην Καθαρή Θέση αν έτσι προβλέπεται. Η μετατροπή των Οικονομικών Καταστάσεων θυγατρικής του εξωτερικού γίνεται: α) Για τα περιουσιακά στοιχεία με βάση την Ισοτιμία της ημερομηνίας Κλεισίματος, β) Για τα Αποτελέσματα Χρήσης με την ισοτιμία της ημερομηνίας συναλλαγής ή τη μέση Ισοτιμία της περιόδου, γ) κάθε Συναλλαγματική Διαφορά, μεταφέρεται στην Καθαρή Θέση 4.12 Κοινοπραξίες Κοινοπραξία είναι η ανάληψη μίας δραστηριότητας που προϋποθέτει τον από κοινού έλεγχο. Από κοινού έλεγχος υπάρχει, όταν για τις στρατηγικές αποφάσεις, απαιτείται ομοφωνία των μερών που τον ασκούν. Για κάθε Κοινοπραξία υπάρχει Συμβατικός Διακανονισμός. Για τις Κοινά Ελεγχόμενες Εργασίες, όταν δεν έχει ιδρυθεί ειδικό νομικό πρόσωπο, στα βιβλία της εταιρίας, καταχωρούνται τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα που σχετίζονται με την Κοινοπραξία. Για τα Κοινά Ελεγχόμενα Περιουσιακά Στοιχεία, όταν δεν έχει ιδρυθεί ειδικό νομικό πρόσωπο, στα βιβλία της εταιρίας καταχωρείται η αναλογία της στα περιουσιακά στοιχεία, στις υποχρεώσεις, στα έξοδα και τα έσοδα της κοινοπραξίας Οι Κοινά Ελεγχόμενες Οικονομικές Οντότητες, ενοποιούνται με Αναλογική Ενοποίηση ή τη Μέθοδο της Καθαρής Θέσης. Αναλογική Ενοποίηση σημαίνει ότι ενοποιείται αναλογία για όλους τους λογαριασμούς Ισολογισμού και Αποτελεσμάτων Χρήσης, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής στην Κοινοπραξία. Η ενοποίηση με τη μέθοδο της καθαρής θέσης, περιγράφεται στην παράγραφο που αναφέρεται στις λογιστικές πολιτικές για τις συγγενείς επιχειρήσεις. Για τα περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται μεταξύ της εταιρίας και των κοινοπραξιών που συμμετέχει, λογίζεται στις ενοποιημένες καταστάσεις μόνο το κέρδος ή τη ζημιά που αντιστοιχεί στη συμμετοχή των άλλων κοινοπρακτούντων, ενώ αυτό που αναλογεί στην εταιρία συμψηφίζεται κατά την ενοποίηση. Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 17
4.13 Κέρδη ανά μετοχή Τα Βασικά Κέρδη ανά Μετοχή είναι το πηλίκο των Κερδών Αναλογούντων σε Κοινές Μετοχές προς τις Μέσες Σταθμισμένες Κοινές Μετοχές. Τα Κέρδη Αναλογούντα σε Κοινές Μετοχές, είναι τα κέρδη μετά τους φόρους που προκύπτουν από την Κατάσταση του Λογαριασμού Αποτελεσμάτων Χρήσης, για τους μετόχους του ομίλου, μόνο για τις Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες, αφού αφαιρεθούν, όλες οι επιδράσεις στα κέρδη που σχετίζονται με προνομιούχες μετοχές. 4.14 Ενδιάμεσες καταστάσεις Οι ενδιάμεσες καταστάσεις συντάσσονται με βάση το ελάχιστο περιεχόμενο που ορίζεται από το Δ.Λ.Π. 34. Επειδή οι αναγνώστες έχουν πρόσβαση στις τελευταίες ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις, οι Ενδιάμεσες Καταστάσεις δεν επαναλαμβάνουν πληροφορίες που υπάρχουν σε αυτές, αλλά μόνο τις μεταβολές που έγιναν στην περίοδο. Εφαρμόζονται στις Ενδιάμεσες Καταστάσεις οι ίδιες λογιστικές αρχές, όπως και στις τελευταίες ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις, εκτός αν κάποια άλλαξε στην παρούσα περίοδο, οπότε η αλλαγή αναφέρεται στις ενδιάμεσες καταστάσεις. Οι αποτιμήσεις γίνονται λαμβάνοντας πάντα την περίοδο από το τέλος των προηγούμενων ετήσιων καταστάσεων και όχι για το διάστημα μετά την προηγούμενη Ενδιάμεση Κατάσταση. Ο Φόρος Εισοδήματος της περιόδου, υπολογίζεται με εκτίμηση, με βάση τον εκτιμώμενο συνολικό συντελεστή για τη χρήση. Ο Ισολογισμός της περιόδου, εμφανίζει σαν συγκρίσιμο τον Ισολογισμό της προηγούμενης χρήσης. Παρουσιάζονται Αποτελέσματα για την τρέχουσα περίοδο (τρίμηνο), για όλη την περίοδο από την έναρξη της χρήσης και οι αντίστοιχες συγκρίσιμες περίοδοι της προηγούμενης χρήσης. Παρουσιάζεται Κατάσταση Μεταβολής Καθαρής Θέσης, για όλη την περίοδο από την έναρξη της χρήσης και η αντίστοιχη περίοδος της προηγούμενης χρήσης. Παρουσιάζεται Κατάσταση Ταμειακών Ροών, για όλη την περίοδο από την έναρξη της χρήσης και η αντίστοιχη περίοδος της προηγούμενης χρήσης 4.15 Απομείωση περιουσιακών στοιχείων Καταρχήν για όλα τα περιουσιακά στοιχεία γίνεται έλεγχος πιθανής απομείωσης, αν εμφανίζονται εσωτερικές ή εξωτερικές ενδείξεις απομείωσής τους, όπως αυτές ορίζονται από το Δ.Λ.Π. 36. Ειδικά η υπεραξία, τα άϋλα στοιχεία αόριστης διάρκειας και τα άϋλα στοιχεία που βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής σε εξέλιξη, εξετάζονται για απομείωση μία φορά το χρόνο, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ενδείξεων απομείωσης. Απομείωση γίνεται αν το ανακτήσιμο ποσό ενός περιουσιακού στοιχείου υπολείπεται της λογιστικής του αξίας, κατά το ποσό της διαφοράς. Ανακτήσιμο Ποσό ενός Περιουσιακού Στοιχείου ή μίας Μονάδας Δημιουργίας Ταμειακών Ροών, είναι το μεγαλύτερο ποσό ανάμεσα σε: α) Εύλογη Αξία μείον κόστη διάθεσης και β) Αξία λόγω χρήσης Αν δεν είναι εφικτή η αποτίμηση ενός επιμέρους στοιχείου που εξετάζεται για απομείωση, αποτιμάται η Μονάδα Δημιουργίας Ταμειακών Ροών στην οποία αυτό ανήκει ή Ομάδα Μονάδων Δημιουργίας Ταμειακών Ροών, αν δεν είναι εφικτή η αποτίμηση της Μονάδας και γίνονται μετά την αποτίμηση οι σχετικοί μερισμοί και συγκρίσεις. Η πρόβλεψη απομείωσης των περιουσιακών στοιχείων μεταφέρεται στα αποτελέσματα, εκτός αν υπάρχει σχετικό αποθεματικό υπεραξίας για το περιουσιακό στοιχείο, οπότε τότε η πρόβλεψη συμψηφίζεται με αυτό στο βαθμό που είναι δυνατό. Είναι δυνατή η αναστροφή των προβλέψεων αποτίμησης, στο μέλλον με αντίστροφη επίδραση στα αποτελέσματα ή την καθαρή θέση, σε σχέση με την αρχική επίδραση από την πρόβλεψη, εκτός από τις απομειώσεις υπεραξίας που δεν αναστρέφονται 4.16 Προβλέψεις, ενδεχόμενες απαιτήσεις ή υποχρεώσεις Πρόβλεψη καταχωρείται μόνο: α) Αν υπάρχει μία δέσμευση νόμιμη ή τεκμαιρόμενη που αφορά το παρελθόν, β) είναι πιθανή η εκροή για το διακανονισμό της, γ) μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα. Οι προβλέψεις είναι τριών ειδών: α) Πρόβλεψη Μελλοντικών Λειτουργικών Ζημιών β) Πρόβλεψη Επαχθούς Σύμβασης γ) Πρόβλεψη Αναδιάρθρωσης. Προβλέψεις Μελλοντικών Λειτουργικών Ζημιών δεν καταχωρούνται με βάση το Δ.Λ.Π. 37. Σχετίζονται με απομείωση στοιχείων του Δ.Λ.Π. 36 Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 18
Για Προβλέψεις Επαχθούς Σύμβασης, όταν δηλαδή από μία σύμβαση, τα έσοδα αναμένεται να είναι μικρότερα από το κόστος, γίνεται σχετική πρόβλεψη Πρόβλεψη Αναδιάρθρωσης καταχωρείται μόνο αν έχει ξεκινήσει η αναδιάρθρωση ή έχει ανακοινωθεί το πρόγραμμα. Οι προβλέψεις λογίζονται σε βάρος των αποτελεσμάτων και μπορούν να αντιστραφούν. Ενδεχόμενη Υποχρέωση είναι: α) πιθανή υποχρέωση, με βάση γεγονότα παρελθόντος, αβέβαιη έκβαση, μη εξαρτώμενη από την εταιρία ή β) παρούσα δέσμευση που δεν λογίζεται γιατί δεν μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα. Μία ενδεχόμενη υποχρέωση δεν δημιουργεί Πρόβλεψη, μόνο ανακοινώνεται, αν είναι πιθανό να συμβεί. Ενδεχόμενη Απαίτηση είναι μία πιθανή απαίτηση με αβέβαιη εξέλιξη. Αν μία απαίτηση είναι βέβαιη δεν είναι ενδεχόμενη και λογίζεται. Για τις ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν λογίζεται πρόβλεψη, αλλά κοινοποιούνται στις σημειώσεις 4.17 Συναλλαγές με μετοχές Μόλις ληφθούν τα αγαθά ή υπηρεσίες λογιστικοποιούνται, με χρέωση αγορών ή εξόδων. Αν αφορούν διακανονισμό τοις μετρητοίς που υπολογίζεται με βάση την αξία των μετοχών, πιστώνονται υποχρεώσεις. Αν αφορούν διακανονισμό με την έκδοση και παράδοση μετοχών, πιστώνεται η Καθαρή Θέση. Αν δίνεται ένα Δικαίωμα Προαίρεσης για απόκτηση μετοχών, που μπορεί να ασκηθεί όταν περάσει ένα διάστημα από την Ημερομηνία Παραχώρησης, θεωρείται ότι οι υπηρεσίες λαμβάνονται σταδιακά στο διάστημα αυτό. Για συναλλαγές που αποτιμώνται με την αξία των μετοχών, οι μετοχές την Ημερομηνία Παραχώρησης, αν είναι εισηγμένες, αποτιμώνται στις αγοραίες αξίες, ενώ αν δεν υπάρχουν αγοραίες τιμές, γίνεται αποτίμηση με βάση αποδεκτές μεθόδους αποτίμησης 4.18 Συνενώσεις Το Δ.Π.Χ.Π. 3 εφαρμόζεται στις Ενοποιημένες Καταστάσεις. Μία συνένωση έχει έναν αποκτώντα και επιχειρήσεις που αποκτώνται. Ο "αποκτών" αποκτά τον έλεγχο της αποκτώμενης και υπάρχουν οφέλη για αυτόν, από τον έλεγχο. Όλες οι συνενώσεις επιχειρήσεων, αντιμετωπίζονται με τη μέθοδο της αγοράς. Η διαδικασία της μεθόδου αγοράς αφορά τον προσδιορισμό του αποκτώντα, τον προσδιορισμό του κόστους απόκτησης, τον μερισμό του κόστους απόκτησης στα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία του αποκτώμενου. Το κόστος κτήσης είναι το αντάλλαγμα που δίνεται από τον αποκτώντα, πλέον τα έξοδα που έγιναν για τη συνένωση. Αντάλλαγμα είναι και τίτλοι που δίνονται από τον αποκτώντα. Οι εύλογες αξίες των μεταβιβαζόμενων στοιχείων, προσδιορίζονται κατά την ημερομηνία ή τις ημερομηνίες ανταλλαγής. Αν η απόκτηση γίνεται με μετοχές που δίνει ο αποκτών και είναι εισηγμένη εταιρία, η εύλογη αξία μπορεί να είναι η αξία στο χρηματιστήριο των μετοχών που δίνει. Αν η αποκτώμενη είναι εισηγμένη η εύλογη αξία μπορεί να είναι η αξία των μετοχών της στο χρηματιστήριο. Μπορεί αν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να χρησιμοποιηθεί άλλη τεχνική αποτίμησης για την εύλογη αξία των μετοχών. Ημερομηνία απόκτησης είναι η ημερομηνία που αποκτιέται ο έλεγχος. Μπορεί να συμπίπτει με την ημερομηνία ανταλλαγής. Αποτιμώνται τα αναγνωρίσιμα περιουσιακά στοιχεία της αποκτώμενης (άϋλα και μη άϋλα, υποχρεώσεις υπαρκτές και ενδεχόμενες), μόνον εφόσον μπορούν να αποτιμηθούν αξιόπιστα. Η υπεραξία υπολογίζεται σαν διαφορά από το συνολικό κόστος της απόκτησης μείον την αξία των αναγνωρίσιμων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, κατά την ημερομηνία της απόκτησης. Η υπεραξία εφόσον είναι χρεωστική εμφανίζεται στο ενεργητικό του ενοποιημένου ισολογισμού Η υπεραξία από μία απόκτηση δεν αποσβένεται, αλλά εξετάζεται για απομείωση μία φορά το χρόνο ή και σε πιο σύντομο διάστημα, αν συνέβη κάτι σημαντικό. Αν προκύψει πιστωτική (αρνητική) υπεραξία κατά τη συνένωση, γίνεται επανεκτίμηση των αναγνωρίσιμων περιουσιακών στοιχείων σε εύλογες αξίες και αν συνεχίσει να προκύπτει αρνητική υπεραξία, μεταφέρεται στα αποτελέσματα. Ανάστροφη απόκτηση υπάρχει όταν η νομικά "αποκτώμενη" τελικά αποκτάει τον έλεγχο της αποκτώσας. Σε μία ανάστροφη απόκτηση οι Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις, που εκδίδονται με το όνομα της "νόμιμης μητρικής", αλλά στις σημειώσεις αναλύονται με βάση τη "νόμιμη θυγατρική" 4.19 Διακοπτόμενες δραστηριότητες Ένα Περιουσιακό Στοιχείο ή Ομάδα Διάθεσης, ορίζεται σαν Κατεχόμενο προς Πώληση, καταρχήν αν η ανάκτησή του θα γίνει κυρίως από τη διάθεση και όχι από τη χρήση του. Επιπλέον, πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμο για πώληση, με όρους αγοράς και η διάθεση του να είναι πολύ πιθανή. Η πιθανή διάθεση τεκμηριώνεται αν: Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 19
α) η διοίκηση έχει δεσμευτεί για τη διάθεση, β) έχει σχεδιαστεί πρόγραμμα για τη διάθεση, γ) η τιμή διάθεσης είναι σύμφωνη με την αγορά, δ) αναμένεται ότι η διάθεση θα ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο, ε) προκύπτει ότι το πρόγραμμα διάθεσης στα γενικά του σημεία θα τηρηθεί, στ) δεν προκύπτει ότι είναι πιθανό η διάθεση να ακυρωθεί. Ένα Μη Κυκλοφορούν Περιουσιακό Στοιχείο ή Ομάδα Διάθεσης που πρόκειται να εγκαταλειφθεί, θεωρείται σαν Διακοπείσες Δραστηριότητες από την ημέρα που εγκαταλείπεται, μόνον αν: α) αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο ξεχωριστό τμήμα δραστηριότητας, β) εντάσσεται σε ένα πρόγραμμα εγκατάλειψης, γ) είναι μία θυγατρική. Τα Περιουσιακά Στοιχεία Κατεχόμενα για Πώληση, αποτιμώνται στη μικρότερη αξία ανάμεσα στη Λογιστική Αξία και την Εύλογη Αξία μείον τα κόστη διάθεσης. Η απόσβεση για τα Περιουσιακά Στοιχεία Κατεχόμενα για Πώληση σταματά, μόλις χαρακτηριστούν σαν τέτοια. Οι διαφορές αποτίμησης των Περιουσιακών Στοιχείων Κατεχόμενων για Πώληση, μέχρι τη διάθεση τους, επιδρούν στα αποτελέσματα ή στην καθαρή θέση, αν υφίσταται αντίστοιχο αποθεματικό αναπροσαρμογής. Μόλις διατεθεί ένα Κατεχόμενο προς Πώληση στοιχείο ( Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία ή Ομάδα Διάθεσης) λογίζεται το αποτέλεσμα από την πώληση. Τα αποτελέσματα από Διακοπείσες Δραστηριότητες, εμφανίζονται διακεκριμένα με ένα ποσό στα Αποτελέσματα Χρήσης και τα Περιουσιακά Στοιχεία Κατεχόμενα για Πώληση, εμφανίζονται διακεκριμένα στον Ισολογισμό. 4.20 Αποθέματα Τα αποθέματα αποτιμούνται καταρχήν στο τέλος της χρήσης, κατά είδος ή ομάδα συγγενών ειδών, στη μικρότερη τιμή μεταξύ του Κόστους τους και της Καθαρής Ρευστοποιήσιμης Αξίας τους. Οι πρώτες ύλες κ.λ.π, που ενσωματώνονται σε προϊόντα, κατ' αρχήν δεν υποτιμούνται, όσο το προϊόν που θα παραχθεί εκτιμάται ότι θα έχει Κόστος Αποθεμάτων μικρότερο από την Καθαρή Ρευστοποιήσιμη Αξία. Αν υπάρξει λόγος υποτίμησης πρώτων υλών κ.λ.π., αυτή γίνεται στο Κόστος Αντικατάστασης. Για τα αποθέματα που έχουν αποτιμηθεί σε Καθαρή Ρευστοποιήσιμη Αξία διενεργείται πρόβλεψη υποτίμησης. Κάθε φορά που συντάσσονται Οικονομικές Καταστάσεις, εξετάζεται η Καθαρή Ρευστοποιήσιμη Αξία και είναι δυνατή η αντιστροφή της πρόβλεψης. Τα Σταθερά Γενικά Έξοδα Παραγωγής, μερίζονται με βάση την κανονική δυναμικότητα. Αν η πραγματική παραγωγή αποκλίνει σημαντικά από την Κανονική Δυναμικότητα, γίνονται τακτοποιήσεις στους μερισμούς ώστε η επιβάρυνση να γίνει με βάση την Κανονική Δυναμικότητα και οι διαφορές να επιδράσουν άμεσα στα αποτελέσματα χρήσης και όχι στο κόστος παραγωγής. Τα Μεταβλητά Γενικά Έξοδα Παραγωγής, μερίζονται με βάση πραγματικά δεδομένα (μετρήσεις). Για τα συμπαράγωγα, το συνολικό κόστος μερίζεται λογικά για το κάθε είδος, με βάση πάγιες αρχές μερισμού. Τα Υποπροϊόντα και Υπολείμματα, αποτιμούνται στην Καθαρή Ρευστοποιήσιμη Αξία και το ποσό αυτό αφαιρείται από το συνολικό κόστος των ετοίμων. Ορισμένα κόστη δανεισμού, επιβαρύνουν το Κόστος Αποθεμάτων, με βάση το Δ.Λ.Π. 23. 4.21 Κατασκευαστικά έργα Το Συμβατικό Έσοδο αφορά: α) αρχικό ποσό σύμβασης, β) τροποποιήσεις σύμβασης, γ) αξιώσεις αποζημιώσεων (claims), δ) κίνητρα. Εκτός από το αρχικό ποσό, τα άλλα στοιχεία για να θεωρηθούν Συμβατικό Έσοδο, πρέπει: α) να αναμένεται να εισπραχθούν, β) να μπορούν να αποτιμηθούν αξιόπιστα. Ο υπολογισμός για το Συμβατικό Έσοδο, γίνεται στην εύλογη αξία (εισπραχθέντος και εισπρακτέου). Το έσοδο μίας Τροποποίησης Συμβατικού Έργου, περιλαμβάνεται στο Συμβατικό Έσοδο αν: α) είναι αναμενόμενο να γίνει η τροποποίηση, β) μπορεί να αποτιμηθεί αξιόπιστα. Η Αξίωση Αποζημίωσης περιλαμβάνεται στο Συμβατικό Έσοδο μόνο αν: α) οι διαπραγματεύσεις είναι σε τελικό στάδιο και αναμένεται να καταλήξουν θετικά, β) μπορεί να αποτιμηθεί αξιόπιστα. Τα Συμβατικά Κίνητρα περιλαμβάνονται στο Συμβατικό Έσοδο μόνο αν: α) αναμένεται ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι βάσιμα, β) μπορούν να αποτιμηθούν αξιόπιστα. Τα Παρεπόμενα Έσοδα Έργων ( έσοδα από προϊόντα κατεδάφισης ή εκποίησης μηχανημάτων που έχουν χρεωθεί στο έργο κ.λ.π.), λογίζονται αφαιρετικά στο Άμεσο Κόστος Έργου. Το Συμβατικό Κόστος για κάθε έργο, διαμορφώνεται από το Άμεσο Κόστος, το Έμμεσο Κόστος και τα Συμβατικά Ειδικά Κόστη Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 20
Το Άμεσο Κόστος Έργου αφορά: α) άμεσα εργατικά, β) υλικά, γ) μισθώματα εξοπλισμού, δ) μεταφορικά εξοπλισμού, ε) αποσβέσεις, στ) άμεσος σχεδιασμός και τεχνική βοήθεια, ζ) κόστη αποκατάστασης, η) κόστη εγγυήσεων, θ) κόστη αποζημίωσης τρίτων κ.λ.π. Το Έμμεσο Κόστος Έργων αφορά: α) Ασφάλιστρα γενικά, β) σχεδιασμός γενικά, γ) τεχνική βοήθεια γενικά, δ) γενικά κόστη κατασκευών (π.χ. προσωπικό μισθοδοσίας προσωπικού), ε) δυνητικά και κόστος δανεισμού με βάση το Δ.Λ.Π. 23. Συμβατικά ειδικά κόστη υπάρχουν, όταν ορισμένα κόστη διοίκησης ή ανάπτυξης πληρώνονται από τον πελάτη και διαφορετικά δεν θα περιλαμβάνονταν στο Συμβατικό Κόστος Αν μία Σύμβαση Κατασκευής Έργου μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα, το Συμβατικό Έσοδο και το Συμβατικό Κόστος, καταχωρούνται ανάλογα με το στάδιο ολοκλήρωσης του έργου. Σε Σύμβαση Σταθερής Τιμής υπάρχει αξιόπιστη αποτίμηση, αν αναμένεται τα Συμβατικά Έσοδα να εισπραχθούν και μπορεί να αποτιμηθεί αξιόπιστα: α) το Συμβατικό Έσοδο β) το Συμβατικό Κόστος για όλο το έργο γ) το στάδιο ολοκλήρωσης, δ) το Συμβατικό Κόστος μέχρι την ημερομηνία ισολογισμού. Σε Σύμβαση Προστιθέμενης Αμοιβής υπάρχει αξιόπιστη αποτίμηση αν: α) αναμένεται τα Συμβατικά Έσοδα να εισπραχθούν β) το Συμβατικό Κόστος με την ημερομηνία ισολογισμού, μπορεί να αποτιμηθεί αξιόπιστα Το στάδιο ολοκλήρωσης ενός έργου, υπολογίζεται: ημερολογιακά ή με επιμετρήσεις ή με ολοκλήρωση αυτοτελών τμημάτων του έργου 4.22 Έσοδα Έσοδα είναι μόνο οι εισροές που ανήκουν στην εταιρία. Δεν περιλαμβάνονται οι παρακρατούμενοι φόροι. Για τις διαμεσολαβήσεις, έσοδο είναι μόνο η προμήθεια. Πώληση αγαθών υπάρχει αν: α) υπάρχει μεταβίβαση κινδύνων και οφέλη κυριότητας, β) δεν υπάρχει έλεγχος του πωλητή στο αγαθό, γ) εκτιμάται ότι θα εισπραχθεί το τίμημα, δ) το έσοδο και το κόστος μπορούν να εκτιμηθούν αξιόπιστα. Τηρείται η αρχή αντιστοιχίας εσόδων - εξόδων, αν μία πώληση συνδέεται και με κόστη. Οι πωλήσεις υπηρεσιών, οριοθετούνται στο τέλος της περιόδου, με βάση το εκτελεσμένο μέρος. Για τις υπηρεσίες που λογίζονται με βάση τη μέθοδο της τμηματικής ολοκλήρωσης, εφαρμόζονται οι σχετικές ρυθμίσεις του Δ.Λ.Π. 11. Οι τόκοι λογίζονται με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου, τα δικαιώματα εφόσον είναι δουλευμένα σύμφωνα με τη σύμβαση, τα μερίσματα όταν δημιουργείται το δικαίωμα είσπραξής τους 4.23 Κρατικές επιχορηγήσεις Οι Κρατικές Επιχορηγήσεις καταχωρούνται, αν υπάρξει εύλογη βεβαιότητα ότι θα εισπραχθούν και ότι η εταιρία θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Οι Κρατικές Επιχορηγήσεις, μεταφέρονται στην Καθαρή Θέση μέσω των Αποτελεσμάτων Χρήσης, με συσχετικό εσόδου κόστους. Αν οι επιχορηγήσεις καλύπτουν έξοδα, μεταφέρονται στα Αποτελέσματα Χρήσης, ανάλογα με τη μεταφορά των εξόδων. Οι Επιχορηγήσεις Παγίων Στοιχείων, μεταφέρονται αρχικά σαν "αναβαλλόμενο έσοδο" (μεταβατικός λογαριασμός παθητικού), και από εκεί τμηματικά στα έσοδα, ανάλογα με την απόσβεση του παγίου. Οι Επιχορηγήσεις Παγίων Στοιχείων, μεταφέρονται αφαιρετικά της αξίας του παγίου που αφορούν. 4.24 Κόστος δανεισμού Το Κόστος Δανεισμού επιβαρύνει τα Αποτελέσματα της Χρήσης στην οποία πραγματοποιείται. Το Κόστος Δανεισμού επιβαρύνει τα Αποτελέσματα της Χρήσης στην οποία πραγματοποιείται, εκτός του τμήματος που κεφαλαιοποιείται. Το Κόστος Δανεισμού που αφορά απόκτηση, παραγωγή ή κατασκευή ενός Ειδικού Περιουσιακού Στοιχείου, κεφαλαιοποιείται, περιλαμβανόμενο στο κόστος του στοιχείου. Αν ο δανεισμός σχετίζεται άμεσα με ένα Ειδικό Περιουσιακό Στοιχείο, κεφαλαιοποιείται το Κόστος Δανεισμού μείον τυχόν έσοδα από προσωρινή χρήση των δανειακών κεφαλαίων. Αν ο δανεισμός είναι γενικός, το κόστος δανεισμού υπολογίζεται στο ύψος της επένδυσης για το Ειδικό Περιουσιακό Στοιχείο, με βάση ένα επιτόκιο δανεισμού που σχετίζεται με τα επιτόκια που καταβάλλει η εταιρία Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 21
4.25 Χρηματοοικονομικά Μέσα Χρηματοοικονομικό Μέσο είναι κάθε σύμβαση που δημιουργεί για τον ένα συναλλασσόμενο χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο και για τον άλλο χρηματοοικονομική υποχρέωση ή συμμετοχικό τίτλο. Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία είναι: α) διαθέσιμα, β) συμμετοχές, γ) απαίτηση για λήψη μετρητών ή άλλων Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων, δ) απαίτηση για ανταλλαγή Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων ή Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων με ευνοϊκούς όρους, ε) σύμβαση λήψης ίδιων μετοχών μεταβλητού ύψους, στ) σύμβαση για παράγωγα που διακανονίζονται με ίδιες μετοχές. Χρηματοοικονομικές Υποχρεώσεις είναι: α) Υποχρέωση για παράδοση μετρητών ή άλλων Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων, β) δικαίωμα για ανταλλαγή Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων ή Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων με δυσμενείς όρους, γ) σύμβαση παράδοσης ίδιων μετοχών μεταβλητού ύψους, δ) σύμβαση για παράγωγα που διακανονίζονται με ίδιες μετοχές. Συμμετοχικός Τίτλος είναι κάθε σύμβαση δικαιώματος σε αναλογία της Καθαρής Θέσης τρίτου. Τα παράγωγα είναι συμβάσεις μεταβίβασης χρηματοοικονομικών κινδύνων, με βάση ένα βασικό Χρηματοοικονομικό Μέσο και εμφανίζονται σαν Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία ή Χρηματοοικονομικές Υποχρεώσεις, ανάλογα αν είναι με όρους πιθανά ευνοϊκούς ή αντίστοιχα πιθανά δυσμενείς. Ένα Χρηματοοικονομικό Μέσο κατατάσσεται στα Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία, στις Χρηματοοικονομικές Υποχρεώσεις, στην Καθαρή Θέση ή σαν Συμμετοχικός Τίτλος, με βάση την ουσία της σχετικής σύμβασης. Τα σύνθετα Χρηματοοικονομικά Μέσα, εξετάζονται με βάση την ουσία της σχετικής Σύμβασης και διασπώνται σε Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία, Χρηματοοικονομικές Υποχρεώσεις, Συμμετοχικούς Τίτλους. Τα σύνθετα μέσα που έχουν στοιχεία Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων και στοιχεία Καθαρής Θέσης, διασπώνται και η παρακολούθησή τους γίνεται διακεκριμένα για το κάθε στοιχεία. Τα μερίσματα, εφόσον αφορούν τίτλους που είναι καταχωρημένοι στην καθαρή θέση, μεταφέρονται σε χρέωση της καθαρής θέσης, καθαρά μετά από φόρους, με την απόφαση για τη διανομή τους. Τα μερίσματα που αφορούν χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις, όπως στις περιπτώσεις ορισμένων προνομιούχων μετοχών, μεταφέρονται σε χρέωση των αποτελεσμάτων. Έξοδα ή άλλα κόστη που γίνονται για στοιχεία της καθαρής θέσης, μεταφέρονται σε χρέωση της Καθαρής Θέσης, με την πραγματοποίησή τους. Έσοδα, Έξοδα ή άλλα κόστη που γίνονται για Χρηματοοικονομικά Στοιχεία που δεν είναι στοιχεία της καθαρής θέσης, μεταφέρονται στα αποτελέσματα, με την πραγματοποίησή τους Τα κονδύλια στις Οικονομικές Καταστάσεις, εμφανίζονται καταρχήν χωρίς συμψηφισμούς. Από αυτόν τον κανόνα, υπάρχει η εξής εξαίρεση: Ένα Χρηματοοικονομικό Περιουσιακό Στοιχείο και μία Χρηματοοικονομική Υποχρέωση, συμψηφίζονται μόνον όταν: α) υπάρχει ισχυρό νομικό δικαίωμα συμψηφισμού, β) προβλέπεται διακανονισμός με βάση το υπόλοιπο, γ) προβλέπεται συγχρόνως διακανονισμός (ρευστοποίηση) της απαίτησης και της υποχρέωσης. Αντιστάθμιση Εύλογης Αξίας, είναι η αντιστάθμιση στη μεταβολή της Εύλογης Αξίας, που εκτίθεται σε συγκεκριμένο κίνδυνο και μπορεί να επηρεάσει τα Αποτελέσματα Χρήσης Αντιστάθμιση Ταμειακών Ροών, είναι η αντιστάθμιση στη μεταβολή των Ταμειακών Ροών, που εκτίθενται σε συγκεκριμένο κίνδυνο και μπορεί να επηρεάσει τα Αποτελέσματα Χρήσης Αντιστάθμιση Καθαρής Επένδυσης στο Εξωτερικό, είναι αντιστάθμιση κινδύνου επένδυσης στο εξωτερικό και αναλύεται στο Δ.Λ.Π. 21. Μία αντιστάθμιση Συναλλαγματικού Κινδύνου, μπορεί να αντιμετωπιστεί λογιστικά σαν Αντιστάθμιση Εύλογης Αξίας ή Αντιστάθμιση Ταμειακών Ροών. Η τεκμηρίωση της αντισταθμιστικής σχέσης πρέπει να καλύπτει: α) σαφή αναφορά σε Αντισταθμιζόμενο Στοιχείο και Μέσο Αντιστάθμισης, β) κίνδυνο που αντισταθμίζεται, γ) αξιολόγηση αποτελεσματικότητας αντιστάθμισης. Σημειώσεις Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2007 22