Σύγχρονες τάσεις για το μάθημα της Τεχνολογίας σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελευθέριος Σπ. Χονδρογιάννης Εκπ/κός Κλ.ΠΕ17.04/ΠΕ04.01 στο 2 ο Γυμνάσιο Αχαρνών Διευθυντής ΓΕΛ Άνοιξης M.Sc. Ε.Α.Π, Πανεπιστήμιο Αθηνών 6 ο ΕΠΑΛ Αθηνών Τρίτη, 6 Δεκεμβρίου 2016
Πως ορίζουμε την τεχνολογία; 1. Τεχνολογία μπορεί ευρύτερα να οριστεί κάθε υλική οντότητα που δημιουργείται από την εφαρμογή διανοητικής και φυσικής προσπάθειας. Σε αυτήν την χρήση, η τεχνολογία είναι η τρέχουσα κατάσταση της γνώσης μας για το πώς συνδυάζουμε πόρους ώστε να παράγουμε επιθυμητά προϊόντα, να λύσουμε προβλήματα ή να εκπληρώσουμε τις ανάγκες μας. Η τεχνολογία περιλαμβάνει από αυτή την άποψη μεθόδους, δεξιότητες, διαδικασίες, τεχνικές, εργαλεία και πρώτες ύλες (και χρήσεις όπως την τεχνολογία Η/Υ, την τεχνολογία κατασκευών, ή την ιατρική τεχνολογία). (πηγή :www.wikipedia.gr) 2. Τεχνολογία είναι το σύνολο των μεθόδων βιομηχανικής παραγωγής, όσον αφορά τα εργαλεία, τις μηχανές, και γενικά τις πρακτικές εφαρμογές των μαθηματικών και των φυσικών επιστημών ή πιο απλά τα ανθρώπινα επιτεύγματα στον τεχνικό τομέα. (πηγή :λεξικό Πατάκη) 3. Τεχνολογία είναι η αξιοποίηση γνώσεων, εργαλείων και δεξιοτήτων για την επίλυση προβλημάτων (πηγή :σχ.βιβλίο Α Γυμνασίου, έκδ.2016) 2
Πως ορίζουν την τεχνολογία οι Ευρωπαίοι ; Τεχνολογία είναι μηχανισμοί για την μετάδοση μηνυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων, όπως ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων, το τηλέφωνο, το δορυφόρο και τον υπολογιστή Τα μηχανήματα, τα εργαλεία και τα υλικά που απαιτούνται για να παράγουν ένα έργο Η εφαρμογή της επιστημονικής έρευνας προς όφελος της ανθρωπότητας Οι γνώσεις που είναι απαραίτητες για την κατασκευή ενός εργαλείου, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η αξιοποίηση των υλικών, η εφαρμογή της επιστήμης (ο συνδυασμός της επιστημονικών μεθόδου και των υλικών) για να επιτευχθεί ένας στόχος ή να λυθεί ένα πρόβλημα Η εφαρμογή των επιστημών για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, ή οι νέες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες, για την δημιουργία αγαθών και την παροχή υπηρεσιών. (Πηγή : Techonology Education guide in Europe) 3
Η εκπαιδευτική διαδικασία που εφαρμόζεται σήμερα στην Γ Γυμνασίου και παλαιότερα στην Α τάξη στο Γενικό Λύκειο στο πλαίσιο του μαθήματος της Τεχνολογίας, ακολουθεί τη Μέθοδο : Έρευνα και Πειραματισμός. Για άλλες χώρες μπορεί να είναι κάτι παραπάνω όπως. 4
5
Εμείς όμως πρέπει να διαμορφώσουμε ένα δικό μας αναλυτικό πρόγραμμα, προσαρμοσμένο στην δική μας πραγματικότητα, λαμβάνοντας υπόψη τι θέλουμε και τι πραγματικά μπορούμε να κάνουμε. Και όλα αυτά για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε ένα νέο γνωστικό αντικείμενο Πρέπει όμως να δούμε τι κάνουν και οι ευρωπαίοι γείτονές μας..
Σε ό,τι αφορά τις μεθόδους διδασκαλίας που εφαρμόζονται στην Ε.Ε για το μάθημα της τεχνολογίας, μπορούν να ενοποιηθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες 1. Κλασική - παραδοσιακή μέθοδος : η Σύμφωνα με αυτή, η διδασκαλία του μαθήματος της Τεχνολογίας είναι ίδια με όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. Επιλέγεται η διδασκαλία μιας σειράς τεχνολογικών θεμάτων, που διδάσκονται σελίδα - σελίδα. Κυρίαρχο ρόλο στη μέθοδο αυτή, παίζει η διδακτέα ύλη που έχει επιλεγεί. 2. Αναπτυξιακή μέθοδος : Δίνεται περισσότερο έμφαση στη μέθοδο, παρά στο περιεχόμενο. Η διδασκαλία είναι δηλαδή εστιασμένη στο πως θα διδάξω και όχι στο τι θα διδάξω. Με τη μέθοδο αυτή οι μαθητές και οι μαθήτριες αποκτούν την ικανότητα να προσεγγίζουν ένα οποιοδήποτε τεχνολογικό πρόβλημα, να το κατανοούν και να το επιλύουν. (Owen, G. (2012), Teaching Design & Techology in secondary schools) : 7
Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των προγράμματος σπουδών της τεχνολογίας, συναντούμε : (πηγή :Malinen, 2005, σ. 17-19 και 39-45) Προγράμματα σπουδών που αποκαλούνται lehrplan-type και τα οποία περιλαμβάνουν πολύ συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το τι πρέπει να διδαχθούν οι μαθητές/τριες και με ποιο τρόπο (Αυστραλία, Αγγλία, Ολλανδία, Κύπρος) Προγράμματα σπουδών που αποκαλούνται standard-type και τα οποία βασίζονται σε πρότυπα και συγκεκριμένα μοντέλα διδασκαλίας, βάση των οποίων καθορίζουν τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν σο μάθημα, ενώ δεν περιλαμβάνουν το πραγματικό περιεχόμενο του μαθήματος (Σουηδία, Αμερική, Ελλάδα) Μικτά προγράμματα σπουδών mixed-type που περιέχουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες, αλλά επιτρέπουν και την ευελιξία του μαθητή/τριας (Γαλλία, Ολλανδία, Iσπανία) 8
Ο τίτλος του μαθήματος Όπως διαπιστώνεται από την μελέτη των προγράμματος σπουδών των ευρωπαϊκών χωρών για το μάθημα της τεχνολογίας, η ονομασία του Μαθήματος ποικίλλει από χώρα σε χώρα σημαντικά. Μάλιστα διαφορετικές χώρες, χρησιμοποιούν διαφορετικούς όρους για να περιγράψουν το μάθημα της τεχνολογίας όπως : Σχεδίαση και Τεχνολογία (Κύπρος, Αγγλία) Τεχνολογία (Ελλάδα, Ισπανία) Τεχνολογική Εκπαίδευση (Ολλανδία) Πρακτικές Γνώσεις/Δεξιότητες (Ουγγαρία) Προετοιμασία για τη ζωή (Ουγγαρία) Οικιακή οικονομία και εργασία με ξύλο/μέταλλο, (Δανία). 9
Τι όνομα φέρει το μάθημα της τεχνολογίας στα κράτη μέλη;
Χώρα Τίτλος μαθήματος τεχνολογίας 1 Αυστρία Werken 2 Βέλγιο Τεχνολογίες (Technologies) 3 Γαλλία Τεχνολογία (Technologie) 4 Γερμανία Arbeitslehre 5 Δανία Οικιακή οικονομία και εργασία με ξύλο/μέταλλο (wood/metalwork & home economics) 6 Ελλάδα Τεχνολογία 7 Εσθονία - 8 Hνωμένο Βασίλειο Σχεδίαση και Τεχνολογία (Design and Technology) 9 Ιρλανδία Design and Technology 10 Ισπανία Τεχνολογία (Tecnologia) 11 Ιταλία Τεχνολογία (Tecnologia) 12 Κύπρος Σχεδίαση και Τεχνολογία 11
Χώρα Τίτλος μαθήματος 13 Λεττονία - 14 Λιθουανία Τέχνες (Crafts) 15 Λουξεμβούργο - 16 Μάλτα Σχεδίαση και Τεχνολογία (Design and Technology) 17 Ουγγαρία Πρακτικές Γνώσεις/Δεξιότητες & Προετοιμασία για τη ζωή (Every day life and practical knowledge/skills) 18 Ολλανδία Τεχνολογία (Technology) 2 ώρες ανά εβδομάδα και στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου με διάρκεια μαθήματος 50 λεπτά 19 Πολωνία Τεχνολογία (Technology) 2 ώρες ανά εβδομάδα και στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου 20 Πορτογαλία Τέχνες και χειρωνακτικές εργασίες (Arts and Hand Works ) 21 Σουηδία Τεχνικά Τeknik (Τechnics). 12
Χώρα 22 Σλοβακία 23 Σλοβενία Τίτλος μαθήματος Γεωργία & τεχνολογική εκπαίδευση (Farming and technology education) Σχεδίαση και Τεχνολογία (Design and Technology) 24 Τσεχία - 25 Φιλανδία Τεχνολογία (tekninen työ) 26 Ρουμανία Τεχνολογική Εκπαίδευση (Technology Εducation) 27 Βουλγαρία Πρακτικές τέχνες (Arts and crafts) Τουρκία Έρευνα και Τεχνολογία (science and technology). 13
Μια μελέτη περίπτωσης (2012): Το Μάθημα της τεχνολογίας στην Ισπανία Ι Στην Ισπανία, το μάθημα της τεχνολογίας διδάσκεται πάνω από 25 χρόνια ως υποχρεωτικό μάθημα μέχρι και την Α Λυκείου (στα τέσσερα έτη πρώτα έτη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ΕSO, ηλικίες 11-15), ενώ μαθήματα τεχνολογικής εκπαίδευσης υπάρχουν και στο Λύκειο (Bachillerato) όπως Βιομηχανική Τεχνολογία Ι & ΙΙ, Ηλεκτροτεχνία και Μηχανική. Σύμφωνα με το εισαγωγικό σημείωμα του προγράμματος σπουδών, η τεχνολογία, αποτελεί ένα τομέα της δραστηριότητας του ανθρώπου, δίνει λύσεις σε προβλήματα, ατομικές και συλλογικές ανάγκες με τη βοήθεια της κατασκευής των κατάλληλων τεχνικών συστημάτων. 14
Το Μάθημα της τεχνολογίας στην Ισπανία ΙΙ Το μάθημα διδάσκεται 3 ώρες/εβδομάδα, αποκλειστικά στο εργαστήριο τεχνολογίας Το μάθημα της τεχνολογίας διδάσκουν Μηχανικοί (Ingeniero Superior) & Tεχνολόγοι Μηχανικοί (Ingeniero técnico), που προέρχονται από πολυτεχνικές και τεχνολογικές σχολές, ενώ δεν υπάρχει σχετική πανεπιστημιακή σχολή. Το μάθημα ανά περιοχή ή ομάδα σχολείων υποστηρίζεται από έναν εκπαιδευτικό, ο οποίος είναι Υπεύθυνος για την οργάνωση και την τεχνολογική υποδομή του μαθήματος σε κάθε σχολείο. Μοιάζει με τον Υπεύθυνο ΠΛΗΝΕΤ ή ΕΚΦΕ που έχουμε εμείς. 15
Το Μάθημα της τεχνολογίας στην Ισπανία ΙΙΙ Οι καθηγητές/τριες που διδάσκουν το μάθημα δίνουν εισαγωγικές εξετάσεις που προκηρύσσει το Υπουργείο Παιδείας, κάθε έτος ανά περιφέρεια, οι οποίες είναι πολύ δύσκολες και περιλαμβάνουν και πρακτικές δεξιότητες. Υπάρχει Σχολικός Σύμβουλος για το μάθημα ανά περιφέρεια. Υπάρχουν οργανωμένες Ενώσεις Καθηγητών Τεχνολογίας ανά περιοχή και πόλη, οι οποίες συμμετέχουν ενεργά Τα βιβλία που διανέμονται στους μαθητές περιλαμβάνουν θεωρητικό και πρακτικό μέρος Το μάθημα αξιολογείται γραπτά στο τέλος του έτους. Υπάρχει βιβλίο θεωρίας και πρακτικών δεξιοτήτων. 16
Το Μάθημα της τεχνολογίας στην Ισπανία ΙV Τι διδάσκονται ανά τάξη (2012)
Υποχρεωτική εκπαίδευση (τάξεις) Περιεχόμενο μαθήματος (Κεφάλαια) 1 η 1. Τεχνικά υλικά 2. Τεχνικές γραφικής επικοινωνίας. 3. Δομές και μηχανισμοί. 4. Ηλεκτρική ενέργεια και ηλεκτρονική. 5. Τεχνολογίες των πληροφοριών. 6. Διαδίκτυο και εικονική πραγματικότητα 7. Τεχνολογία και κοινωνία 2 η 1. Τεχνικά υλικά 2. Τεχνικές γραφικής επικοινωνίας. 3. Δομές και μηχανισμοί. 4. Ηλεκτρική ενέργεια και ηλεκτρονική. 5. Ενέργεια και ο μετασχηματισμός της. 6. Τεχνολογίες των πληροφοριών. 7. Διαδίκτυο και εικονική πραγματικότητα 18
3η Υποχρεωτική εκπαίδευση (τάξεις) Περιεχόμενο μαθήματος (Κεφάλαια) 1. Τεχνικά υλικά Ι 2. Ηλεκτρική ενέργεια. 3. Ενέργεια και ο μετασχηματισμός της. 4. Τεχνολογίες των πληροφοριών Ι 5. Τεχνολογίες της επικοινωνίας Ι 6. Διαδίκτυο και εικονική πραγματικότητα Ι 7. Αυτοματισμοί και και ρομποτική Ι 8. Τεχνολογία και κοινωνία Ι 4η 1. Τεχνικά υλικά ΙΙ 2. Τεχνολογίες των πληροφοριών ΙΙ 3. Τεχνολογίες της επικοινωνίας ΙΙ 4. Διαδίκτυο και εικονική πραγματικότητα ΙΙ 5. Αυτοματισμοί και και ρομποτική ΙΙ 6. Τεχνολογία και κοινωνία ΙΙ 19
Τα βιβλία που χρησιμοποιούν
21
22
23
24
Oι περισσότερες χώρες στην Ε.Ε. προσανατολίζονται στην Έρευνα & τον Πειραματισμό και την εφαρμογή του Μοντέλου Επίλυσης Προβλήματος (πηγή :Owen, G. (2012), Teaching Design & Techology in secondary schools)
Η Έρευνα & Πειραματισμός & το Μοντέλο Επίλυσης Προβλήματος Είσοδος Καθορισμός του Προβλήματος 1. Περιγραφή 2. Καθορισμός στόχων Επεξεργασία Έρευνα του Προβλήματος 3. Καταιγισμός ιδεών 4. Επιλογή της βέλτιστης λύσης Έξοδος Επίλυση Προβλήματος Κατασκευή μοντέλου 5. Σχεδίαση 6. Δοκιμή 7. Πειράματα Ανάδραση Έλεγχος και αξιολόγηση 8. Περιγραφή των αποτελεσμάτων 9. Σύγκριση αποτελεσμάτων 10. Διατύπωση συμπερασμάτων 11. Προτάσεις για συμπληρωματική έρευνα 26
Ποιο είναι το κυρίαρχο εργαλείο για την διδασκαλία του μαθήματος σε παγκόσμιο επίπεδο Internet!. και Τεχνολογία?? Θα μπαίνατε στο αεροπλάνο ενός πιλότου που έχει εκπαιδευτεί μέσω Ιnternet? 27
Με ποιο τρόπο θα επιτύχουμε τη διαθεματική προσέγγιση της τεχνολογίας στο σχολείο; Μία λύση είναι Ψάξτε τον χάρτη του Διαδικτύου για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των μεθόδων της Τεχνολογίας 28
Από τη Θεωρία... στην Τάξη Εξέλιξη / αναβάθμιση του ρόλου των ΤΠΕ στην Τεχνολογία Αλλά και Υποστηρικτικό Εργαλείο Μάθησης στην Τάξη και.μέσο Πειραματισμού στο Σχολικό Εργαστήριο Να γίνει. Γνωστικό Αντικείμενο «Από Εξωτικό» Αντικείμενο. η τεχνολογία 29
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΑΣ email: exon59@otenet.gr 30