ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 2.1 ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ 2.1.1 Σηµασία κατηγοριοποίηση συλλογής στοιχείων Η επιτυχία αξιοπιστία µιας ενεργειακής επιθεώρησης, ειδικά της συνοπτικής και της εκτενούς, στηρίζεται και εξαρτάται από την πληρότητα, την ορθότητα, την καταλληλότητα και την αξιοπιστία των στοιχείων και των δεδοµένων που θα έχουν ληφθεί, κατά τις επί τόπου επισκέψεις και αυτοψίες. Ειδικά στην εκτενή εν.επ., εκτός από τη συλλογή στοιχείων, απαιτείται - και πρέπει να πραγµατοποιείται - µία σειρά επί τόπου ελέγχων, µετρήσεων και αναλύσεων, ειδικά όπου επιβάλλεται από κανονισµούς ή κρίνει ως σκόπιµες ο επιθεωρητής. Μπορούν, επίσης, να αναζητηθούν και να αξιοποιηθούν παλαιότερες καταγραφές από υπάρχοντες µετρητές ή άλλες εκτιµήσεις της ενεργειακής κατανάλωσης στο κτίριο, εφ όσον κριθούν αξιόπιστες. Τα συλλεγόµενα στοιχεία, µετρήσεις, έλεγχοι κλπ αφορούν τόσο την κατανάλωση ενέργειας, όσο και κυρίως - ένα πλήθος άλλων παραγόντων από τους οποίους αυτή εξαρτάται. Το κέλυφος του κτιρίου, οι εγκαταστάσεις, ο παραγωγικός εξοπλισµός, ο τρόπος λειτουργίας του κτιριακού συγκροτήµατος, η οργάνωση της συντήρησης κλπ είναι µερικοί από τους παράγοντες που καθορίζουν σε σηµαντικό βαθµό τα επίπεδα ενεργειακής κατανάλωσης. Τόσο στη συνοπτική όσο και στην εκτενή εν.επ. στον κτιριακό εµπορικό τοµέα, υπάρχουν δύο γενικές κατηγορίες ενεργειακής καταγραφής που πρέπει να γίνουν και αφορούν : α) τη διαχείριση ηλεκτρικής ενέργειας (και φορτίου) και β) τη διαχείριση θερµικής ενέργειας. Οι δύο αυτές κατηγορίες πολλές φορές αλληλοσχετίζονται αλλά και οι δύο σχετίζονται µε το κτιριακό κέλυφος. Για µεθοδολογική διευκόλυνση και µόνο, λαµβάνονται και καταγράφονται χωριστά τα στοιχεία που αφορούν την "ενεργειακή ποιότητα" του κελύφους 19
(όπως είδος - πάχος - θέση µονωτικών υλικών, διαστάσεις και είδος ανοιγµάτων, υπολογισµός συντελεστών θερµοπερατότητας γειτνίαση, ηλιοπροστασία, φυσικό φωτισµό κλπ) και χωριστά όσα στοιχεία σχετίζονται µε τη ηλεκτρική και θερµική ενέργεια. Όσον αφορά στη διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας και φορτίου, τα στοιχεία που συλλέγονται σχετίζονται µε τον τεχνητό φωτισµό (είδος φωτιστικών και λαµπτήρων και λειτουργία τους), µε τις εγκαταστάσεις θέρµανσης κλιµατισµού - αερισµού (στο βαθµό που λειτουργούν µε κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας), µε τα διάφορα µηχανήµατα (κυρίως µε ηλεκτροκινητήρες), µε τις ηλεκτρικές συσκευές ή και την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης µε ηλεκτρισµό. Ακόµη, ειδικά σε µεγάλους καταναλωτές, ενδιαφέρει η µέγιστη απορροφούµενη ηλεκτρική ισχύς, ο συντελεστής ισχύος και γενικά στοιχεία που αφορούν την διαχείριση ηλεκτρικού φορτίου. Σχετικά µε την θερµική ενέργεια (καυσίµων) απαιτείται καταγραφή των συστηµάτων θέρµανσης (ισχύς, τύπος λέβητα, είδος καυσίµου, έλεγχος καύσης βαθµός απόδοσης των λεβήτων κλπ) και του συστήµατος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης (µε θερµική ενέργεια). Η συσχέτιση αλλά και η διάκριση κατανάλωσης θερµικής ενέργειας στα συστήµατα κλιµατισµού αερισµού, είναι απαραίτητη. Τέλος, οι πραγµατοποιούµενες µετρήσεις πρέπει να δώσουν πληροφορίες σχετικά µε τις επικρατούσες συνθήκες (θερµοκρασία, υγρασία, αερισµός) των θερµαινόµενων ή κλιµατιζόµενων χώρων, τις απώλειες στα δίκτυα µεταφοράς θερµότητας, το βαθµό απόδοσης διαφόρων συσκευών, τους αυτοµατισµούς των εγκαταστάσεων κ.α. 2.1.2 Ερωτηµατολόγια και έντυπα ενεργειακής καταγραφής Οι παράµετροι που καθορίζουν την ενεργειακή συµπεριφορά ενός κτιρίου είναι πολλοί και ποικίλοι. Κυρίως όµως υπάρχει µία µεγάλη ποικιλία είδους και τρόπου κατασκευής των κτιρίων µε µία εξίσου µεγάλη ποικιλία εγκαταστάσεων, που καθεµία συγκροτείται κατά διάφορους τρόπους, µε διαφορετικού είδους συσκευές κλπ. 20
Εποµένως, τα απαιτούµενα να καταγραφούν στοιχεία, µετρήσεις και λοιπά δεδοµένα, κατά την ενεργειακή επιθεώρηση, είναι πάρα πολλά και µπορούν να εµφανισθούν σε πολλούς συνδυασµούς. Για τους παραπάνω λόγους είναι πολύ δύσκολη αν όχι αδύνατη η σύνταξη αυστηρά τυποποιηµένων έντυπων ερωτηµατολογίων, έτοιµων για συµπλήρωση. Η σύνταξη πλήρως λεπτοµερειακών και εξειδικευµένων ερωτηµατολογίων, πάντως, ξεφεύγει από τα όρια αυτής της εργασίας. Επιπλέον, ίσως δεν έχει και έννοια, δεδοµένου ότι πολλά στοιχεία ενδεχοµένως θα τροποποιηθούν (ως προς τη σπουδαιότητα, πληρότητα, ακρίβεια) µε την εφαρµογή του ΚΟΧΕΕ. Έτσι, τα ερωτηµατολόγια που παρουσιάζονται παρακάτω, καταβλήθηκε προσπάθεια να περιλάβουν τις στατιστικά συνηθέστερες περιπτώσεις υφισταµένων κτιρίων και των εγκαταστάσεών τους, ώστε να καταγραφούν σ αυτά τα βασικά ενεργειακά χαρακτηριστικά τους. Αποτελούν ένα κατευθυντήριο βοήθηµα για τον ενεργειακό επιθεωρητή, ώστε να µπορεί µε τη χρήση τους να συντοµεύσει την ενεργειακή καταγραφή και να εκτελέσει µε σηµαντικό βαθµό πληρότητας και ακρίβειας την ενεργειακή ανάλυση. Τυχόν ειδικές περιπτώσεις µπορούν να αντιµετωπισθούν µε παρόµοια, κατάλληλα τροποποιηµένα από τον επιθεωρητή, έντυπα. Σηµειώνεται ότι τα περισσότερα από τα στοιχεία που αναφέρονται στα ερωτηµατολόγια καταγράφονται από τον επιθεωρητή αµέσως κατά την πρώτη επίσκεψη στο κτίριο. Τα υπόλοιπα προκύπτουν και συµπληρώνονται ύστερα από µία απλή επεξεργασία συλλεχθέντων στοιχείων, σύµφωνα και µε όσα αναφέρονται στο παρόν Κεφάλαιο. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Η σύνταξη των παρουσιαζόµενων προτεινόµενων ερωτηµατολογίων στηρίχθηκε και σε αντίστοιχα ερωτηµατολόγια ενεργειακών καταγραφών, από τα οποία τα βασικότερα ήταν : - Του Οδηγού Ενεργειακής ιαχείρισης στα Κτίρια, του ΚΑΠΕ - Το περιλαµβανόµενο στον Κανονισµό ενεργειακών επιθεωρήσεων ΚΥΑ 6/Β/οικ.11038 (ΦΕΚ 1526/Β/27-7-99), παρόλο ότι αφορά περισσότερο τις εν. επ. βιοµηχανιών. - Το συνηµµένο στο project «ENERGY MANAGEMENT IN PUBLIC BUILDINGS» της XVII ιεύθυνσης Ε.Ε. (Συνεργασία ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΦ ΚΡΗΤΗΣ) 21
2.2 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΤΙΡΙΟΥ ΕΝΤΥΠΟ Α1. Απαιτούνται και καταγράφονται στοιχεία που προσδιορίζουν την ιδιοκτησία και τη θέση του κτιρίου, τη χρήση του και το καθεστώς λειτουργίας του, καθώς και στοιχεία των υπευθύνων και των αρµοδίων για συνεννοήσεις και παροχή στοιχείων. 2.3 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΚΕΛΥΦΟΣ Σχετικά µε το κτιριακό κέλυφος, καθοριστική σηµασία στην ενεργειακή κατανάλωση έχουν : Το µέγεθος, ο προσανατολισµός και η χωροθέτηση του κτιρίου στο οικόπεδο. Οι συντελεστές θερµοπερατότητας των δοµικών στοιχείων. Το είδος των ανοιγµάτων και το ποσοστό τους στο συνολικό εµβαδόν του περιβλήµατος. Εποµένως, τα στοιχεία που του κτιριακού κελύφους, που κατά την εκτενή ενεργειακή επιθεώρηση καταγράφονται στα ΕΝΤΥΠΑ Α2 και Α3, είναι : - Γεωµετρικά χαρακτηριστικά, όπως : o o o o o Εµβαδά και όγκοι θερµαινόµενων/κλιµατιζόµενων χώρων, συγκεντρωτικά, ανά όροφο. Εµβαδά των εξωτερικών τοιχωµάτων (όψεων) και των αντίστοιχων ανοιγµάτων, διαφοροποιούµενα ως προς τον τύπο κατασκευής (π.χ. τουβλοδοµή, λιθοδοµή, σκυρόδεµα κλπ). Επίσης το ποσοστό του εµβαδού των ανοιγµάτων ως προς τη συνολικό εµβαδόν περιβλήµατος του κτιρίου. Εµβαδά των οροφών (εκτεθειµένων ή ενδιαµέσων) και των δαπέδων (επί εδάφους ή pilotis ή ενδιαµέσων), διαφοροποιούµενα ως προς τον τύπο κατασκευής. - Θερµικά χαρακτηριστικά, όπως : Η θερµική µάζα του κτιρίου (βαρύ, µέσου βάρους ή ελαφρύ κτίριο), η γειτονική δόµηση (συνεχής, ελεύθερη ή µέσης πυκνότητας), ο ανεµπόδιστος ή όχι φυσικός αερισµός, η δυνατότητα ηλιασµού (ποσοστιαία προσεγιστικά). Τα θερµικά χαρακτηριστικά των δοµικών στοιχείων : Εξωτερικής τοιχοποιίας 22
o Οροφής απέδων, µε περιγραφή των στρωµάτων και του πάχους των διαφόρων υλικών του κάθε δοµικού στοιχείου και αναγραφή του αντίστοιχου συντελεστή θερµοπερατότητας. Περιγραφή των διαφόρων τύπων ανοιγµάτων, (τύπος/υλικό πλαισίου, τύπος/πλήθος υαλοπινάκων, αεροστεγανότητα) και αναγραφή του αντίστοιχου συντελεστή θερµοπερατότητας. Λήψεις µετρήσεων σχετικά µε το κτιριακό κέλυφος Οι απαιτούµενες µετρήσεις σχετίζονται µε τα όσα προαναφέρθηκαν σχετικά µε την «ενεργειακή ποιότητα» του κελύφους και τον υπολογισµό των συντελεστών θερµοπερατότητας. Επιπρόσθετα, µπορούν να γίνουν περαιτέρω µετρήσεις σχετικά µε τις συνθήκες άνεσης στο εσωτερικό (µέτρηση υγρασίας, θερµοκρασιών, ταχύτητα εσωτερικού αέρα & φωτεινότητας). 2.4 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Συνήθως, προκειµένου να υπάρξει µία αντικειµενικότερη βάση για τις ενεργειακές καταναλώσεις, την ενεργειακή ανάλυση που θα ακολουθήσει (επιµερισµό), αλλά και για την αξιολόγηση των τυχόν επεµβάσεων που θα προταθούν, λαµβάνονται υπόψη οι µέσοι όροι κατανάλωσης και κόστους ενέργειας για τα τρία τελευταία έτη. Αναζητούνται, εποµένως, λογαριασµοί προµήθειας καυσίµων και ηλεκτρικής ενέργειας, των τριών τελευταίων ετών. Καλό είναι να αποκτηθούν αντίγραφα των αναλυτικών λογαριασµών ή τιµολογίων, διαφορετικά θα πρέπει να χρησιµοποιηθούν συγκεντρωτικά στοιχεία των λογαριασµών (π.χ. από ΕΗ ή το Λογιστήριο). Στο ΕΝΤΥΠΟ Β1, στον αρχικό Πίνακα, καταγράφονται, για καθένα από τα τρία τελευταία έτη, τα στοιχεία που προσδιορίζουν το είδος της ενέργειας που χρησιµοποιείται, η ποσότητα και η µονάδα µέτρησης. Για λόγους ευκολίας συµπλήρωσης των πινάκων που ακολουθούν για κάθε είδος ενέργειας δίνεται ένας αύξων αριθµός (α/α). Παράλληλα, αναγράφεται το ετήσιο κόστος ανά είδος προµηθευόµενης 23
ενέργειας. Στο κόστος θα συνυπολογίζονται και οι ετήσιες λειτουργικές δαπάνες, που σχετίζονται µε την ενεργειακή κατανάλωση, όπως κόστος συντήρησης, ανταλλακτικών κλπ. Έτσι µπορεί να προκύψει µία (µέση) τιµή προµήθειας ανά µονάδα της αντίστοιχης ενέργειας. Για τα καύσιµα, καλό είναι να συµπληρώνεται και η αντίστοιχη θερµογόνος δύναµη, όπως αυτή προσδιορίζεται στον «Κανονισµό Ενεργειακών Επιθεωρήσεων» ΚΥΑ 6/Β/οικ.11038 (ΦΕΚ 1526/Β/27-7-99). Όλα τα επιµέρους συγκεκριµένα στοιχεία των τριών ετών συγκεντρώνονται στον επόµενο Πίνακα και εξάγονται οι µέσοι όροι. Στους τελευταίους Πίνακες του ΕΝΤΥΠΟΥ Β1, καταγράφονται αναλυτικότερα στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας, που αφορούν το τελευταίο έτος, ώστε να προκύψουν µηνιαία στοιχεία καταναλώσεων ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας (καυσίµων), εφ όσον αυτά θεωρούνται αντιπροσωπευτικά. Η σχετική διαδικασία περιγράφεται αναλυτικότερα παρακάτω, στην παρ. 2.5. Παρόµοια διαδικασία µπορεί να ακολουθηθεί για τα τρία τελευταία έτη και να εξαχθούν µέσοι όροι, εάν υπάρχουν αντίστοιχα διαθέσιµα στοιχεία των ετών αυτών και θεωρούνται αντιπροσωπευτικότερα. Σ αυτή την περίπτωση τα προκύπτοντα στοιχεία θα αφορούν ένα «µέσο» ή «τυπικό» έτος. Το τελικό αποτέλεσµα θα είναι ένας πίνακας που θα δίνει την κατανεµηµένη ανά µήνα κατανάλωση ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας, για ένα πλήρες έτος, είτε αυτό είναι το τελευταίο είτε το «µέσο» ή «τυπικό» έτος. Ειδικά για την ηλεκτρική ενέργεια, αναγράφονται και η µέγιστη ζήτηση ισχύος και ο συντελεστής ισχύος, ανά µήνα (εφ όσον, βέβαια, υφίσταται τιµολόγιο χρέωσης ηλεκτρικής ενέργειας και ισχύος). ΕΝΤΥΠΟ Β2. Στους Πίνακες του εντύπου αυτού γίνονται βασικοί υπολογισµοί µε βάση τα ληφθέντα στοιχεία, ώστε να προκύψουν οι ετήσιες ειδικές καταναλώσεις ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίµων. Ο συνηθέστερα χρησιµοποιούµενος ενεργειακός δείκτης ενός κτιρίου είναι η τελική ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανηγµένη σε εµβαδόν των εξυπηρετούµενων χώρων, δηλ. kwh/m 2. Ωστόσο, πολλές φορές είναι χρήσιµοι και περισσότερο αντιπροσωπευτικοί οι ενεργειακοί δείκτες που δίνουν την τελική ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανηγµένη σε µονάδα προϊόντος ή υπηρεσίας που σχετίζονται µε τη λειτουργία και χρήση του κτιρίου. Αυτά µπορεί να είναι : τεµάχια ή µάζα ή όγκος 24
κλπ παραγόµενων ή πωλούµενων προϊόντων, διανυκτερεύσεις, κλίνες, γεύµατα ή τραπέζια, πελάτες ή εργαζόµενοι κλπ. Για τον υπολογισµό των ενεργειακών δεικτών : - Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (ΗΕ) τίθεται, σε kwh, όπως προκύπτει από σχετική καταγραφή (µέσος όρος των τριών τελευταίων ετών). - Η κατανάλωση θερµικής ενέργειας (ΘΕ), σε kwh, προκύπτει από το σύνολο των ποσοτήτων των καυσίµων που χρησιµοποιήθηκαν (µέσος όρος των τριών τελευταίων ετών), λαµβανοµένης υπόψη και της αντίστοιχης θερµογόνου δύναµης καθενός, δηλ. ΘΕ =ΣΚΚ κ. Θ κ (2-1) όπου : ΚΚ κ = Ετήσια κατανάλωση του καυσίµου κ, σε kg. Θ κ = Θερµογόνος δύναµη του καυσίµου κ, σε kwh/kg 2.5 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΗΝΙΑΙΟΥ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Α) ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η καταγραφή και η χρονική κατανοµή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας βασίζεται στους λογαριασµούς πληρωµών προς τον προµηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας ( ΕΗ). Τα στοιχεία που αναγράφονται στους λογαριασµούς πολλές φορές χρειάζονται µια απλή επεξεργασία, ώστε να προκύψουν οι µηνιαίες καταναλώσεις. Η εργασία αυτή ακολουθεί τρία στάδια : α) Ανάλυση λογαριασµών Με βάση την αλληλουχία των λογαριασµών, προσδιορίζουµε (ως διαφορά των ηµεροµηνιών που έγιναν δύο διαδοχικές καταµετρήσεις-λογαριασµοί από την ΕΗ, π.χ. 1 ος µε 2 ος ) µια περίοδο κατανάλωσης, εκτιµώντας µε τον τρόπο αυτό σε πόσες ηµέρες κατανάλωσης αντιστοιχεί η ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώθηκε στον 1 ο λογαριασµό. Έτσι βρίσκουµε την ειδική κατανάλωση ηλ. ενέργειας ανά ηµέρα η 1 (kwh/d) για τη συγκεκριµένη περίοδο κατανάλωσης. Συνεχίζουµε µε τους επόµενους λόγαριασµούς (η 2, η 3, η i ) µέχρις ότου καλύψουµε µια χρονική περίοδο τουλάχιστον ενός έτους (συνήθως του τελευταίου πριν την ενεργειακή επιθεώρηση). 25
Η περίοδος κατανάλωσης, για την οποία βρίσκουµε την ειδική κατανάλωση (που αναφέρουµε παραπάνω), δεν αντιστοιχεί πάντοτε σε συγκεκριµένο ηµερολογιακό µήνα του έτους, επειδή οι καταµετρήσεις από τη ΕΗ γίνονται, τακτικά µεν, αλλά σε διάφορες ηµεροµηνίες. Για το λόγο αυτό πρέπει να ακολουθήσει το δεύτερο στάδιο που αφορά την β) Κατανοµή ανά µήνα Με βάση την ηµερήσια ειδική κατανάλωση ηλ. ενέργειας κατά τις αντίστοιχες περιόδους κατανάλωσης (στις οποίες αναφέρεται η κάθε τιµή της), µπορούµε στη συνέχεια να υπολογίσουµε / εκτιµήσουµε και να κατανείµουµε την ετήσια κατανάλωση καυσίµου σε «τυπικές» µηνιαίες καταναλώσεις. Αρκεί για κάθε µήνα να λάβουµε υπόψη µας για πόσες µέρες του µήνα το κτίριό µας λειτούργησε (µε βάση τους λογαριασµούς) µε την κατανάλωση η 1, για πόσες µε την κατανάλωση η 2, για πόσες µε την η 3 κλπ, και να πάρουµε το αντίστοιχο άθροισµα HEν = ηi Ni,ν (2-2) όπου : ΗΕ ν = η συνολική κατανάλωση ηλ. ενέργειας του ν-οστού µήνα η i = η ειδική ηµερήσια κατανάλωση της περιόδου i (µε βάση τα τιµολόγια) Ν i,ν =Οι ηµέρες λειτουργίας του ν-οστού µήνα, κατά τις οποίες είχαµε ειδική κατανάλωση η i. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Τυχόν ηµέρες κάποιου µήνα, όπου αποδεδειγµένα δεν υπάρχει κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, µπορεί να ληφθούν υπόψη διορθωτικά στον καθορισµό των καταναλώσεων η 1, η 2, η 3, η i. γ) Πίνακας - Χρονοδιάγραµµα ηλ. ενέργειας Με βάση τις όπως παραπάνω υπολογισµένες / κατανεµηµένες καταναλώσεις ηλ. ενέργειας ανά µήνα, προχωρούµε στην «κατασκευή» του µηνιαίου χρονοδιαγράµµατος κατανάλωσης ηλ. ενέργειας, για ένα πλήρες έτος λειτουργίας του κτιριακού συγκροτήµατος. Ακολουθεί η απεικόνιση σε χρονοδιάγραµµα της κατανάλωσης ηλ. ενέργειας για ένα κτίριο γραφείων. 26
ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (kwh 50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΕΚ ΜΗΝΑΣ Εικόνα 2.1 - Χρονοδιάγραµµα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας Β) ΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΚΑΥΣΙΜΩΝ) Η καταγραφή και η χρονική κατανοµή της κατανάλωσης καυσίµου (ή καυσίµων) βασίζεται στους λογαριασµούς πληρωµών (τιµολόγια) προς τους αντίστοιχους προµηθευτές καυσίµων (συνήθως δεν υπάρχουν µετρητές ή οι ενδείξεις τους δεν θεωρούνται αξιόπιστες). Η εργασία αυτή ακολουθεί τρία στάδια : α) Ανάλυση λογαριασµών Με βάση την αλληλουχία των τιµολογίων αγοράς καυσίµου, προσδιορίζουµε (ως διαφορά των ηµεροµηνιών αγοράς δυο διαδοχικών τιµολογίων π.χ. 1 ο µε 2 ο ) µια περίοδο κατανάλωσης, εκτιµώντας µε τον τρόπο αυτό σε πόσες ηµέρες κατανάλωσης αντιστοιχεί η ποσότητα καυσίµου (π.χ. L) που αναφέρεται στο 1 ο τιµολόγιο και έτσι βρίσκουµε την ειδική κατανάλωση πετρελαίου ανά ηµέρα ε 1 (L/d) για τη συγκεκριµένη περίοδο κατανάλωσης. Συνεχίζουµε µε τα επόµενα τιµολόγια (ε 2, ε 3, ε i ) µέχρις ότου καλύψουµε µια χρονική περίοδο τουλάχιστον ενός έτους (συνήθως του τελευταίου πριν την ενεργειακή επιθεώρηση). Η περίοδος κατανάλωσης, για την οποία βρίσκουµε την ειδική κατανάλωση (που αναφέρουµε παραπάνω), δεν αντιστοιχεί προφανώς σε συγκεκριµένο µήνα του έτους, επειδή η αγορά καυσίµου δεν πραγµατοποιείται την 1 η ηµέρα κάθε µήνα, αλλά συνήθως όταν η 27
εναποµένουσα ποσότητα καυσίµου στη δεξαµενή ή στην αποθήκη, «πέσει» κάτω από κάποιο όριο ασφαλείας. Για τον λόγο αυτό πρέπει να ακολουθήσει το δεύτερο στάδιο που αφορά την β) Κατανοµή ανά (τυπικό) µήνα Με βάση την ηµερήσια ειδική κατανάλωση κατά τις αντίστοιχες περιόδους κατανάλωσης (στις οποίες αναφέρεται η κάθε τιµή της), µπορούµε στη συνέχεια να υπολογίσουµε / εκτιµήσουµε και να κατανείµουµε την ετήσια κατανάλωση καυσίµου σε µηνιαίες καταναλώσεις. Αρκεί για κάθε µήνα να λάβουµε υπόψη µας για πόσες µέρες του µήνα το κτίριό µας λειτούργησε (µε βάση τα τιµολόγια αγοράς) µε την κατανάλωση ε 1, για πόσες µε την κατανάλωση ε 2, για πόσες µε την ε 3 κλπ, και να πάρουµε το αντίστοιχο άθροισµα Π ν = ε N (2-3) i i,ν όπου : Π ν = η συνολική κατανάλωση πετρελαίου του ν-οστού µήνα ε i = η ειδική ηµερήσια κατανάλωση της περιόδου i (µε βάση τα τιµολόγια) N i,ν =Οι ηµέρες λειτουργίας του ν-οστού µήνα, κατά τις οποίες είχαµε ειδική κατανάλωση ε i. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Τυχόν ηµέρες κάποιου µήνα, όπου αποδεδειγµένα δεν υπάρχει κατανάλωση καυσίµου, µπορεί να ληφθούν υπόψη διορθωτικά στον καθορισµό των καταναλώσεων ε 1, ε 2, ε 3, ε i. γ) Πίνακας - Χρονοδιάγραµµα κατανάλωσης καυσίµου Με βάση τις όπως παραπάνω υπολογισµένες / κατανεµηµένες ποσότητες καυσίµου ανά µήνα, προχωρούµε στην «κατασκευή» του µηνιαίου χρονοδιαγράµµατος κατανάλωσης πετρελαίου, για ένα πλήρες έτος λειτουργίας του κτιριακού συγκροτήµατος. Ακολουθεί η απεικόνιση σε χρονοδιάγραµµα της κατανάλωσης του καυσίµου (πετρέλαιο) για ένα ξενοδοχείο. 28
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ / ΜΗΝΑ 4.500 4.000 3.500 ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ (Lt) 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 ΙΑΝ ΦΕΒΡ ΜΑΡΤ ΑΠΡ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠΤ ΟΚΤ ΝΟΕΜ ΕΚ ΜΗΝΑΣ Εικόνα 2.2 - Χρονοδιάγραµµα κατανάλωσης καυσίµου ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Από τη µορφή του διαγράµµατος αντιλαµβανόµαστε ότι στο συγκεκριµένο κτίριο, η καύση του πετρελαίου χρησιµοποιείται τόσο για θέρµανση χώρων όσο και για άλλες χρήσεις, όπως παρασκευή Ζεστού Νερού Χρήσης (ΖΝΧ), θέρµανση πισίνας κ.α. 29