Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΜΕ801 Χαρτογραφία 1 Μάθηµα επιλογής χειµερινού εξαµήνου Πάτρα, 2016 Βασίλης Παππάς, Καθηγητής vpappas@upatras.gr Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών - Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστήµιο Πατρών Οργάνωση µαθήµατος ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ Ι, ΔΕΥΤΕΡΑ 10:00-12:00 1 10-10-16 ενημερωτικό Θεωρητική προσέγγιση 2 17-10-16 3 24-10-16 4 31-10-16 Εγκατάσταση λογισµικού Εκφώνηση / παρουσίαση εργασίας Πρακτική προσέγγιση 5 07-11-16 6 14-11-16 7 21-11-16 8 28-11-16 9 05-12-16 10 12-12-16 ιόρθωση / παρακολούθηση εργασιών 11 19-12-16 26-12-16 ΑΡΓΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 02-01-17 ΑΡΓΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ιόρθωση / παρακολούθηση εργασιών 12 09-01-17 13 16-01-17 14 23-01-17 30-01-17 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ / αργία Η εγγραφή στο e-class του µαθήµατος είναι υποχρεωτική.
Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΜΕ801 Χαρτογραφία 1 Μάθηµα επιλογής χειµερινού εξαµήνου Πάτρα, 2016 Εννοιολογικός προσδιορισµός της Χαρτογραφίας Βασίλης Παππάς, Καθηγητής vpappas@upatras.gr Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών - Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστήµιο Πατρών Χαρτογραφία είναι η επιστήµη που ασχολείται µε τους χάρτες! Χαρτογραφία Χαρτογραφία υποστηριζόµενη από Η/Υ Αυτοµατοποιηµένη Χαρτογραφία Ψηφιακή Χαρτογραφία Γεωγραφικά Συστήµατα Πληροφοριών Επιστήµη της Γεωγραφικής Πληροφορίας Γεωµατική Γεωπληροφορική Γεωεπιστήµη CARTOGRAPHY (or mapping) COMPUTER ASSISTED CARTOGAPHY AUTOMATED MAPPING DIGITAL CARTOGRAPHY GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEMS GEOGRAPHIC INFORMATION SCIENCE GEOMATICS GEOINFORMATICS GEOSCIENCE??? Η τέχνη, επιστήµη και τεχνολογία µε αντικείµενο την παραγωγή χαρτών
Η τέχνη, επιστήµη και τεχνολογία µε αντικείµενο την παραγωγή χαρτών ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΓΕΩΔΑΙΣΙΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΧΩΡΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ... ΧΩΡΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ... ΤΕΧΝΗ ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΧΑΡΤΗ... Απολύτως σχηµατικά και επιγραµµατικά Εννοιολογικός Προσδιορισµός
Εννοιολογικός Προσδιορισµός Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΜΕ801 Χαρτογραφία 1 Μάθηµα επιλογής χειµερινού εξαµήνου Πάτρα, 2016 Η έννοια του χάρτη Βασίλης Παππάς, Καθηγητής vpappas@upatras.gr Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών - Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστήµιο Πατρών
Εννοιολογικός προσδιορισµός A map is a symbolised image of geographical reality, representing selected features or characteristics, resulting from the creative effort of its author's execution of choices, and is designed for use when spatial relationships are of primary relevance. Ένας χάρτης είναι μία συμβολική απεικόνιση της γεωγραφικής πραγματικότητας αναπαριστώντας επιλεγμένα αντικείμενα ή χαρακτηριστικά, ως αποτέλεσμα της δημιουργικής προσπάθειας του συντάκτη του και των επιλογών υλοποίησής του, και είναι σχεδιασμένος για χρήση όταν οι χωρικές σχέσεις έχουν πρωτεύουσα σημασία. (ICA: International Cartographic Association, www.icaci.org) Τι είναι χάρτης; Ο χάρτης είναι πρωτίστως µέσο επικοινωνίας. Τα βασικά µέσα επικοινωνίας είναι: Γραπτός Λόγος Προφορικός Λόγος Αριθµητικός Λόγος Γραφισµός Χαρτογραφία ( ηµιουργία Χαρτογραφικού Υπόβαθρου) Θεµατική Χαρτογραφία: Η οπτικοποιηµένη απόδοση χαρακτηριστικών στις χαρτογραφικές οντότητες. Ανάγνωση Χάρτη Ψηφιακή Χαρτογραφία Αναλογική Χαρτογραφία Ο χάρτης ως µέσο αποθήκευσης πληροφοριών Ο χάρτης ως «εικόνα του κόσµου» Ο χάρτης ως βάση δεδοµένων Η χαρτογραφική οπτικοποίηση (χαρτογραφική σύνθεση)
Τι είναι χάρτης; 1950 Η λειτουργία / ερµηνεία των χαρτών Λονδίνο, 2010, /βπ
Τι είναι χάρτης; Συχνά Γενικευµένοι ή Απλοποιηµένοι και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στην ανάγνωση / µετάφρασή τους Συνήθως ανεπίκαιροι Συνήθως στατικοί Απαντούν εύκολα ερωτήµατα του τύπου : Πως θα πάω από εκεί έως εκεί; Τι είναι αυτό το σηµείο; κ.λ.π. Απαντούν δύσκολα ερωτήµατα του τύπου: Ποιο είναι το εµβαδόν αυτής της λίµνης; Ποια σηµεία µπορώ να δω από αυτό το κτήριο; κ.λ.π. Τυπολογία των χαρτών Ταξινόµηση µε βάση την κλίµακα Χάρτης µικρής κλίµακας Χάρτης µεγάλης κλίµακας Ταξινόµηση µε βάση τη λειτουργία Τοπογραφικοί χάρτες ( ιαγράµµατα) Χάρτες γενικής αναφοράς Θεµατικοί χάρτες ή χάρτες ειδικού σκοπού Ταξινόµηση µε βάση το περιεχόµενο Κτηµατολογικοί χάρτες Σχεδιαγράµµατα Ταξινόµηση µε βάση τον τρόπο ανάγνωσης / χρήσης Στατικοί χάρτες Χάρτες µε κίνηση ιαδραστικοί χάρτες (διαδίκτυο, GPS)
Η λειτουργία / ερµηνεία των χαρτών Leo Belgicus - Van den Keere (Kaerius) P,1617, www.sanderusmap.com Η λειτουργία / ερµηνεία των χαρτών Leo Belgicus - Van den Keere (Kaerius) P,1630, φωτο /βπ, NGS, London, 2010
Η λειτουργία / ερµηνεία των χαρτών Late Mediaeval Maps: While some earlier scholars would have labelled these maps as the epitome of medieval European cartography, due to the very ecclesiastical form and content, they were, indeed, an exception in this period's mapmaking. Opicinus de Canistris (1296 ~ c1350), a Pavian who worked at the papal court in Avignon, drew a series of imaginative maps, while acknowledging in a text written between 1334 and 1338 his use of nautical charts. Canistris's maps are fanciful anthropomorphic perspectives on geography, cartography and religion, a style that was to become a popular form of social and political commentary in the 17th - 19th centuries. In these examples of Canistris's maps the physical geography is adapted somewhat to animal and human forms - the image of a king conforms to the shape/content of Europe, with the image of his queen forming North Africa. There is no further attempt to personify any other landmasses; however, the Bay of Biscay adjacent to France takes on the form of a lion with his mouth agape; and the Eastern Mediterranean is shown as an old bearded man holding a dove, a book and a scepter. There is no real attempt to depict the landmasses with any degree of current geographical knowledge, the British Isles, Ireland, and Scandinavia are drawn crudely even by the standards of the day. However, the purpose of these maps were obviously not geographical or navigational, but purely a fascinating, eye-catching medium for conveying a set of ideas. Opicinus de Canistris, Avignon, 1334, http://www.danielmitsui.com/hieronymus/index.blog/1854324/opicinus-de-canistris/ Η λειτουργία / ερµηνεία των χαρτών Σατυρικοί χάρτες του 19ου και 20ου αιώνα, πηγή: http://www.flickr.com/photos/linderesa/sets/72157628082092611/
Το αρχαιότερο γραπτό κείµενο για την Πρώτη Γεωµετρία Λένε ότι αυτός ο Βασιλιάς (ο Σέσωστρις) µοίρασε τη χώρα σε όλους τους Αιγυπτίους δίνοντας στον καθένα έναν ίσο τετράγωνο κλήρο για τον οποίο θα πληρώνει ετήσιο φόρο και µε αυτό τον τρόπο δηµιούργησε εισοδήµατα. Και όποιος έχανε από πληµµύρα µέρος της γης του, πήγαινε στον Βασιλιά και έλεγε τι είχε συµβεί. Τότε ο Βασιλιάς έστελνε ανθρώπους που εξέταζαν και µετρούσαν το τµήµα κατά το οποίο µειώθηκε η γη ώστε να πληρώνει αναλογικά µικρότερο φόρο από εκείνον που αρχικά του είχε επιβληθεί. Έτσι νοµίζω βρέθηκε η γεωµετρία και ήλθε στην Ελλάδα. Ηρόδοτος, ΙΣΤΟΡΙΑΙ, ΙΙ 109 (Ρωσσικόπουλος ηµήτριος, Μέτρον Γεωµετρικόν, εκδόσεις Ζήτη, Θεσ/νικη, 2006) Πήλινη πλάκα Βαβυλωνίας, Eπαρχία Pingjiang Νησιά Marshall, 500 πχ 1229µχ µέχρι το 1945 µχ
Ο αρχαίος χάρτης της Nippur (1500 πχ) και δεξιά ελεύθερη απόδοσή του (βασισµένη στην εργασία του D. Koeller - www.thenagain.info/classes/sources/nippur.html). Ο αρχαίος χάρτης της Nippur Plan of Nippur, with excavation areas indicated Tablet Hill is the mound with Trenches TA, TB, and TC oi. uchicago.edu/research/projects/nip/nsc.html
(χάρτες Ο-Τ) Hereford Mappa Mundi, ~1300 µχ (1.55 x 1.35 µ.) (www.wikipedia.org) (χάρτες Ο-Τ) από το «Ιστορία της Χαρτογραφίας», Μιχαηλίδου Ε., 2004
Abu Abd Allah Muhammad al-idrisi al-qurtubi al-hasani al-sabti Χάρτης του al-idrisi (1153) Tabula Rogeriana,. (http://asn.am/cdp/topics/geographic-knowledge.php ) Πορτολάνοι Map of the eastern Mediterranean Sea from Portolan atlas of 9 charts and a world map, etc. Dedicated to Hieronymus Ruffault, Abbot of St. Vaast. Agnese, Battista, 1514-1564. created/published circa 1544
Kitab-ı Bahriye Hacı Ahmed Muhiddin Piri Χάρτης του Πίρι Ρέις, 1513 (η «ανακάλυψη της Αµερικής έγινε από τον Χ. Κολόµβο το 1492) (www.uwgb.edu/dutchs/pseudosc/piriries.htm, www.wikipedia.org) Hubert Jaillot, Paris, 1696 (www.eikastikon.gr)
ιακοσµηµένος χάρτης της Κρήτης, 34 x 25 cm, Pieter Van Der Aa, Lieden, 1739 (?), www.easyart.com 2 μ. Το επίτιτλο κόσµηµα της Χάρτας του Ρήγα, Βιέννη 1797 (http://eng.auth.gr/temp/20071111.pdf)
Σταµάτης Βούλγαρης, 1829 (Ο πρώτος Έλληνας Πολεοδόµος, έκδοση ΤΕE, Τµήµα Κέρκυρας) Σταµάτης Βούλγαρης, 1829 (Παλαιά Πάτρα, Επτά Ηµέρες, εφηµ. Καθηµερινή, 1999)
Nicola Cerulli, 1858;, Σχέδιο της Πόλεως των Πατρών, Αρχείο ΥΠΕΚΑ SYMAP, Μοντέλο υπολογισµού αξιών γης για την πόλη της Πάτρα, Πανεπιστήµιο Πατρών, 1982