Northern Aegean Dolphin Project 2014-2015 Ενημερωτικό Φυλλάδιο Αθήνα, Νοέμβριος 2014 MOm / Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής φώκιας Σολωμού 18, 10682 Αθήνα τηλ.: +30 210 5222888; fax: +30 210 5222450 email: info@mom.gr site: www.mom.gr
Πρόλογος Το καλοκαίρι του 2013 η MOm / Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας για πρώτη φορά υλοποίησε το Northern Aegean Dolphin Project (N.A.P.D.), ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την καταγραφή και παρακολούθηση των πληθυσμών δελφινιών που διαβιούν στην ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων (Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ.). Το 2014 ήρθε ακόμη πιο δυναμικά, με τριάντα-τρία ερευνητικά ταξίδια και δεκαεννέα επιτυχείς παρατηρήσεις δελφινιών ρινοδέλφινων (Tursiops truncatus), κοινών δελφινιών (Delphinus delphis) και ζωνοδέλφινων (Stenella coeruleoalba). Προς έκπληξη όλων μας, σε δύο ερευνητικά ταξίδια συναντήσαμε έξι ζιφιούς (ραμφοφάλαινα - Ziphius cavirostris), ένα από τα πιο δυσπρόσιτα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα! Ακόμα βρισκόμαστε στην επεξεργασία των δεδομένων που συλλέξαμε στο πεδίο από τον Ιούνιο έως και το Σεπτέμβριο του 2014, και σύντομα θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα. Ωστόσο, προκειμένου να έχουμε σαφή εικόνα για την κατάσταση των πληθυσμών δελφινιών στο Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ. χρειάζεται ακόμα μεγάλη προσπάθεια και βάθος χρόνου στη συλλογή δεδομένων. Τα δεδομένα αυτά θα αποτελέσουν τον ακρογωνιαίο λίθο για το σχεδιασμό δράσεων διαχείρισης και διατήρησης για την προστασία των ειδών στην περιοχή. Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά όλους όσους αποτέλεσαν φέτος κομμάτι της ερευνητικής ομάδας της MOm, στηρίζοντας οικονομικά το Northern Aegean Dolphin Project και βοηθώντας ενεργά στην επιτυχή υλοποίησή του. Η ευγνωμοσύνη μας πηγαίνει στους Mary Catherine Rocca, Evguenia Vezencova, Melena Masson, Reynolds Martin, Babatunde Ajao, Patricia Verdezoto, Αναστάσης Στύλος, Layla Mpinou και Χαράλαμπος Φυτόπουλος, Μίρκα Κουτσούρη και Παναγιώτης Κλώνης, Σοφία Χούλη, Christiane και Bernhard Büsser, Μαρία Πανταζή, Καλλιόπη Παπαθανάση, George (Bud) Antonellis, Deborah Cassity, Bernie Walsh, Giampiero di Giuseppe, Δέσποινα Δεληβασίλη, Σοφία Κωστούρου, Φίλιππος Κιόσης, Νατάσα Λιάπη, Κατερίνα Παπαστάμου, καθώς και στα κορίτσια της Πρακτικής Άσκησης, Λώρα Πούπου και Γεωργία Σαραφίδου. Ευχαριστούμε επίσης για τη στήριξη και την εμπιστοσύνη το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, το Randolph College, την H&M Ελλάδος, την ΑΒ Βασιλόπουλος και τη Hellenic Seaways. Το Northern Aegean Dolphin Project θα είναι πραγματικά μία αξέχαστη εμπειρία για όποιον αποφασίσει να αποτελέσει μέρος της ερευνητικής μας ομάδας για μία εβδομάδα, στο νησί της Αλοννήσου. Σε αυτό το ενημερωτικό φυλλάδιο θα βρείτε χρήσιμες πληροφορίες για τη μεθοδολογία που ακολουθείται, το σχεδιασμό των ερευνητικών δραστηριοτήτων και τι θα προσφέρεται σε όσους αποφασίσουν να ζήσουν αυτή την εμπειρία. Παρακαλούμε βοηθήστε μας να διαδώσουμε την προσπάθεια που κάνουμε για τη διατήρηση των πληθυσμών δελφινιών του Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ. σε συγγενείς, σε φίλους, συνεργάτες και γνωστούς. Ελπίζουμε να βρεθούμε από κοντά σε κάποιο από τα ταξίδια μας! Τις θερμότερες ευχές μας, Ευάγγελος Παράβας Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της MOm Νίκη Παρδαλού Συντονίστρια του Northern Aegean Dolphin Project
Περιεχόμενα Εισαγωγή 1 Μεθοδολογία 2 Περιοχή Μελέτης 2 Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων 2 Φωτο-ταυτοποίηση 4 Τι προσφέρει η MOm; 6 Περιβαλλοντική ενημέρωση Εκπαίδευση 6 Ερευνητικά ταξίδια 7 Διαμονή 8 Διαδίκτυο 8 Πρωινό και Μεσημεριανό στο σκάφος 8 Μερική Ασφάλιση 9 Αναμνηστικά 9 Επιλογές συμμετοχής 10 Τυπικό (850 / 750 ) 10 Ομαδικό (600-700 / 530-620 ) 10 Εταιρικό (950 ) 11 Κλείστε θέση! 12 Ενδεικτικό Ημερήσιο Πρόγραμμα 12 Ημερομηνίες 13 Διαδικασία εξασφάλισης θέσης 14 Ακυρώσεις 15 Φόρμα Συμμετοχής 16 Προς/Από την Αλόννησο 16 Πληροφορίες πρακτορείων 17 Τι να πάρω μαζί μου; 18 Άλλες χρήσιμες πληροφορίες 19
Εισαγωγή Στην αρχαιότητα τα δελφίνια κατείχαν ιδιαίτερα σημαντική θέση στην ελληνική κουλτούρα απεικονίζονται σε έργα τέχνης, έχουν συνδεθεί με τους θεούς, και έχουν μελετηθεί από τον Αριστοτέλη. Μάλιστα υπάρχουν αναφορές πως βρίσκονταν τόσο υψηλά στην υπόληψη των ανθρώπων που ο σκόπιμος θάνατός τους ήταν εξίσου σοβαρό με τη δολοφονία ενός ανθρώπου και συνεπώς το έγκλημα τιμωρούνταν με θανατική ποινή. Παραδόξως, τα τελευταία 100 χρόνια, οι πληθυσμοί δελφινιών έχουν μειωθεί δραματικά εξαιτίας της υπεραλίευσης η οποία έχει οδηγήσει στη μείωση των ιχθυαποθεμάτων, των ηθελημένων θανατώσεων, της εμπλοκής σε αλιευτικά εργαλεία με επερχόμενο πνιγμό, της κατάποσης απορριμμάτων, του υποβρύχιου θορύβου, της πρόσκρουσής τους με πλοία κ.α.. Τα δελφίνια ανήκουν στην Τάξη των Κητωδών, μαζί με τις φάλαινες, τους ζιφιούς και τις φώκαινες. Τέσσερα είδη δελφινιών μένουν μόνιμα στη Μεσόγειο θάλασσα το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis), το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba) και το σταχτοδέλφινο (Grampus griseus). Εξαιτίας των συνεχώς μειούμενων πληθυσμών τους έχουν συμπεριληφθεί στην Κόκκινη Λίστα των Απειλούμενων Ειδών της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN), ενώ προστατεύονται τόσο από διεθνείς και περιφερειακές συμβάσεις όσο και από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητα ο σχεδιασμός και υλοποίηση στοχευμένων μέτρων διαχείρισης και διατήρησης προκειμένου να προστατευτούν οι πληθυσμοί δελφινιών σε τοπικό, εθνικό και μεσογειακό επίπεδο. Στην Ελλάδα, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια αν και έχει σημειωθεί πρόοδος στο επίπεδο της γνώσης για τους πληθυσμούς δελφινιών, έχουμε ακόμα σημαντικά κενά να καλύψουμε, προκειμένου να προχωρήσουμε σε στοχευμένες δράσεις διαχείρισης και διατήρησης των ειδών αυτών. Το ερευνητικό πρόγραμμα της MOm, Northern Aegean Dolphin Project αποτελεί μία προσπάθεια να μάθουμε περισσότερα για τους πληθυσμούς δελφινιών στην ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων (Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ.). Αν και το Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ. είναι θεσμοθετημένη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή, καμία συστηματική έρευνα δεν έχει γίνει για τη μελέτη των κητωδών, αναφορικά με τον πληθυσμό και την οικολογία τους. Για την ώρα υπάρχουν μόνο μερικά και αποσπασματικά επιστημονικά δεδομένα για τους πληθυσμούς των δελφινιών στο Πάρκο. Η μελέτη και καταγραφή των τοπικών μόνιμων πληθυσμών, η χαρτογράφηση των σημαντικών για αυτά περιοχών και η σύνταξη ενός καταλόγου φωτοταυτοποίησης, θα αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για την ενίσχυση της γνώσης μας σχετικά με την ευαίσθητη δυναμική του οικοσυστήματος του Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ., ενώ θα είναι η αρχή για το σχεδιασμό και την υλοποίηση αποτελεσματικών μέτρων διαχείρισης. 1
Μεθοδολογία Περιοχή Μελέτης Η περιοχή μελέτης του Northern Aegean Dolphin Project είναι μία θαλάσσια έκταση περίπου 1,517 τ.μ., η οποία καλύπτει ένα μεγάλος μέρος του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων (Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ.) και εκτείνεται ΝΑ έξω από τα όρια του Πάρκου προς τη Σκόπελο, όπως φαίνεται στο χάρτη παρακάτω. Το Βορειο-ανατολικό όριο της περιοχής μελέτης χαρακτηρίζεται από απότομη υφαλοκρηπίδα με βάθη που φτάνουν τα 1,500 μ. Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων Έχοντας θεσμοθετηθεί το 1992, το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων (Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ.) είναι το πρώτο θαλάσσιο πάρκο της Ελλάδας και μία από τις μεγαλύτερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της Ευρώπης, με έκταση που καλύπτει περίπου 2.200 τετρ.χιλ. Εντός των ορίων του πάρκου βρίσκεται το νησί της Αλοννήσου, το οποίο είναι και το μοναδικό νησί που κατοικείται. Αντιθέτως, βορειοδυτικά της Αλοννήσου απλώνεται ένα 2
σύμπλεγμα ακατοίκητων νήσων που αποτελούν πολύτιμα καταφύγια για πολλά σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Το πάρκο αποτελεί σημαντικό χώρο για πολλά σπάνια και κινδυνεύοντα με εξαφάνιση είδη, για παράδειγμα φιλοξενεί τον πιο σημαντικό εναπομείναντα πληθυσμό της μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus) στη Μεσόγειο, με περίπου 55 άτομα αυτού του κρισίμως κινδυνεύοντος είδους να διαβιούν εντός του πάρκου. Στο πάρκο έχουν παρατηρηθεί τέσσερα είδη δελφινιών, το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba), το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis), το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), και το σταχτοδέλφινο (Grampus griseus). Επίσης, έχει παρατηρηθεί και ο ακριβοθώρητος και άγνωστος σχετικά ζιφιός (Ziphius cavirostris), ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί και μεγαλύτερα κητώδη, όπως ο φυσητήρας (Physeter macrocephalus). Κοινό Δελφίνι Μαυροπετρίτης Κρινάκι της Θάλασσας Το ηφαιστειογενές νησί, Ψαθούρα Σταχτοτσικνιάδες Μεσογειακή Φώκια 3
Ερυθρός Τόνος Λευκοτσικνιάς Ζιφιός Το νησί της Αλοννήσου είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί των Β. Σποράδων και το μόνο νησί που κατοικείται εντός των ορίων του Ε.Θ.Π.Α.Β.Σ., αριθμώντας περίπου 2,800 κατοίκους. Έχει επίμηκες σχήμα με κατεύθυνση από ΝΔ προς ΒΑ. Το μήκος του νησιού είναι 10.5 ναυτ.μίλια και καταλαμβάνει επιφάνεια 62 τετρ.χλμ. Το νησί περιτριγυρίζεται από πανέμορφες παραλίες με κρυστάλλινα νερά, ενώ ενδείκνυται και για περιπατητές και φυσιολάτρεις, καθότι διατρέχεται από πολλά όμορφα μονοπάτια που ακολουθώντας τα, γνωρίζεις τον φυσικό πλούτο του νησιού. Φωτο-ταυτοποίηση Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες η μέθοδος της φωτο-ταυτοποίησης εφαρμόζεται ευρέως για τη μελέτη των πληθυσμών ειδών μικρών κητωδών. Η φωτο-ταυτοποίηση έχει καθιερωθεί σε μελέτες πληθυσμών που βασίζονται σε μεθόδους Σύλληψης-Επανασύλληψης, όπου με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο σώμα ενός ατόμου, το ξεχωρίζουμε από τα υπόλοιπα του πληθυσμού του. Στα δελφίνια, γρατζουνιές και σημάδια, όπως κοψίματα κυρίως στο πίσω μέρος των ραχιαίων πτερυγίων, σημάδια από δόντια, δερματικές παθήσεις του ραχιαίου πτερυγίου και του σώματος, βοηθούν τους ερευνητές να τα ξεχωρίσουν. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλά μέσα για τη συλλογή πληροφοριών και φωτογραφιών, όπως βάσεις στην ακτή, πλοία και αεροπλάνα. Στην περίπτωση του Northern Aegean Dolphin Project, χρησιμοποιείται το ερευνητικό σκάφος της MOm IFAW-Οδύσσεια, ένα ειδικά διαμορφωμένο ξύλινο καΐκι 13 μ. 4
Ο ελάχιστος αριθμός ατόμων που συμμετέχουν σε κάθε ερευνητικό ταξίδι είναι 3 ο ένας παρατηρητής σαρώνει την περιοχή που ξανοίγεται από την πλώρη, και οι άλλοι δύο την περιοχή εκατέρωθεν του σκάφους. Μόλις εντοπιστεί μία ομάδα δελφινιών, οι ομάδες καταγράφουν την ώρα, συντεταγμένες, απόσταση από το σκάφος, το είδος, το μέγεθος της ομάδας και τις ηλικιακές διαφορές. Αμέσως μετά, η μεγάλη προσπάθεια καταβάλλεται στο να ληφθούν καλές φωτογραφίες όλων των ατόμων, όσο γίνεται πιο καθαρές και με την καθετότερη δυνατή κλήση ως προς τα ραχιαία πτερύγια των μελών της ομάδας. Φυσικά, οι ερευνητές πάντα έχουν ως προτεραιότητα να μην προκαλούν ιδιαίτερη όχληση στα ζώα, και ιδανικά φροντίζουν μέσα σε μία ώρα να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία (ο χρόνος αυτός εξαρτάται άμεσα με το μέγεθος του γκρουπ). Το επόμενο βήμα είναι η ομαδοποίηση των φωτογραφιών που αντιστοιχούν στο ίδιο άτομο, η δημιουργία και εν συνεχεία η ενημέρωση ενός καταλόγου φωτοταυτοποίησης (η καταχώρηση ενός ατόμου στον κατάλογο ονομάζεται διαδικασία Σύλληψης, ενώ επόμενος εντοπισμός του ίδιου ατόμου ονομάζεται Επανασύλληψη) και η τήρηση ιστορικού επανασύλληψης για κάθε άτομο. Πίσω στη βάση της MOm οι ομάδες αρχικά κρίνουν την ποιότητα και ευκρίνεια των φωτογραφιών και απορρίπτουν τις ακατάλληλες. Εν συνεχεία κόβουν τις φωτογραφίες στο μέγεθος του πτερυγίου και ομαδοποιώντας τα κοινά πτερύγια προσπαθούν να προσδιορίσουν τα διαφορετικά άτομα που παρατήρησαν. Οι πληροφορίες αυτές μαζί με τα δεδομένα που συλλέγονται στο σκάφος, όπως σπεριβαλλοντικές παράμετροι, συμπεριφορά, μέγεθος παρατηρούμενης ομάδας, εισάγονται σε συγκεκριμένα μοντέλα προκειμένου να δώσουν εκτίμηση σχετικά με μέγεθος πληθυσμού, ποσοστών επιβίωσης, ρυθμών ένταξης νέων ατόμων στο αναπαραγωγικό δυναμικό, μοτίβα μετακινήσεων κ.α.. Ομάδα ζωνοδέλφινων Ρινοδέλφινο Κοινό δελφίνι 5
Τι προσφέρει η MOm; Περιβαλλοντική ενημέρωση Εκπαίδευση Το Northern Aegean Dolphin Project μπορεί να αποτελέσει μοναδική ευκαιρία για την προώθηση εννοιών όπως θαλάσσιο ενδιαίτημα, διατήρηση και προστασία βιοποικιλότητας, μέσα από τα εκπαιδευτικά σεμινάρια και την εμπειρία που ζουν οι συμμετέχοντες. Καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, για μία εβδομάδα, κάθε ομάδα συμμετεχόντων θα βρίσκεται υπό τη διαρκή καθοδήγηση των επιστημόνων της MOm, σχετικά με θέματα που αφορούν στη θαλάσσια ζωή και ειδικότερα στα δελφίνια. Ανάλογα με το γνωστικό επίπεδο των συμμετεχόντων θα πραγματοποιούνται για κάθε ομάδα 3 με 4 σεμινάρια, που θα αναλύουν θέματα όπως: Κητώδη: βιολογία, συμπεριφορά και ταυτοποίηση Οι απειλές που αντιμετωπίζουν τα θαλάσσια θηλαστικά Η τεχνική της φωτο-ταυτοποίησης Αλληλεπιδράσεις μεταξύ αλιείας και θαλάσσιων θηλαστικών Μετάφραση των δεδομένων μας σε δράσεις διατήρησης και διαχείρισης Χρήση εξοπλισμού (φωτ.μηχανές, κιάλια, συστήματα GPS) 6
Αποθήκευση πληροφορίας, προγράμματα που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των δεδομένων (π.χ. φωτογραφιών, στιγμάτων). Κατά τη διάρκεια των ερευνών πεδίου οι συμμετέχοντες θα εξασκηθούν στη μεθοδολογία παρατήρησης που ακολουθείται για τους σκοπούς του Northern Aegean Dolphin Project. Επίσης, όσοι έχουν καλό φωτογραφικό εξοπλισμό (απαραιτήτως και τηλεφακό) θα έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους και κατά τη φωτογράφιση των ραχιαίων πτερυγίων των ομάδων δελφινιών που θα παρατηρούν. Για τις ανάγκες τις φωτο-ταυτοποίησης, οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να χειρίζονται τα φωτογραφικά αρχεία και να τα ετοιμάζουν για την ομαδοποίηση και ταυτοποίηση, βάσει μοναδικών χαρακτηριστικών. Τέλος, για τα πιο ανήσυχα μυαλά, στις εγκαταστάσεις και στο σπίτι της MOm υπάρχει σχετική βιβλιογραφία για την περαιτέρω επιμόρφωσή τους. Ερευνητικά ταξίδια Οι ερευνητές της MOm, με τη βοήθεια των συμμετεχόντων του προγράμματος, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, θα υλοποιούν ερευνητικά ταξίδια στη θαλάσσια περιοχή προκειμένου να εντοπίσουν και να καταγράψουν τοπικούς πληθυσμούς δελφινιών. Για τις ανάγκες των ερευνών χρησιμοποιείται το δεκατριών μέτρων ξύλινο παραδοσιακό καΐκι της οργάνωσης, IFAW-Οδύσσεια, το οποίο στηρίζει τις ερευνητικές δραστηριότητες της MOm τα τελευταία 23 χρόνια. Το ερευνητικό σκάφος IFAW-Οδύσσεια μπορεί με άνεση να μεταφέρει έως και 12 άτομα, ενώ είναι εξοπλισμένο με κρεβάτια, μπάνιο και κουζίνα, στην οποία τα μεσημέρια το πλήρωμα μαγειρεύει. 7
Διαμονή Η MOm προσφέρει διαμονή σε ένα πλήρως εξοπλισμένο σπίτι στο Πατητήρι, το λιμάνι της Αλοννήσου, το οποίο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με το Κέντρο Ενημέρωσης της οργάνωσης, όπου θα πραγματοποιείται η επεξεργασία των δεδομένων. Το σπίτι μπορεί να φιλοξενήσει έως και πέντε άτομα, βρίσκεται στο ισόγειο και έχει καταπληκτική θέα στο λιμάνι. Διαθέτει δύο δωμάτια, ένα μπάνιο με το λουτρό σε ξεχωριστό δωμάτιο, μία πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα και σαλόνι. Καθαρά σεντόνια και πετσέτες προσφέρονται. Οι συμμετέχοντες είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν το χώρο καθαρό και να τον παραδώσουν τακτοποιημένο. Να σημειωθεί ότι τα δωμάτια είναι μικτά, συνεπώς όποιος ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα θα πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψη του. Διαδίκτυο Το σπίτι των συμμετεχόντων δεν διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο. Ωστόσο, οι ομάδες μπορούν να χρησιμοποιούν το WiFi στο Κέντρο Ενημέρωσης της MOm. Πρωινό και Μεσημεριανό στο σκάφος Η MOm προσφέρει βασικές ανάγκες σε τρόφιμα αναφορικά με το πρωινό και το μεσημεριανό γεύμα. Οι συμμετέχοντες μπορούν να χρησιμοποιούν την πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα και να εναλλάσσονται στην προετοιμασία του μεσημεριανού, σε μία προσπάθεια κιόλας να γνωρίσουν νέες εμπειρίες και κουλτούρες. Συνήθως, το μεσημεριανό σερβίρεται πάνω στο ερευνητικό σκάφος την ώρα του μεσημεριανού μας διαλείμματος! 8
Το βραδινό δεν παρέχεται από το πρόγραμμα. Στο Πατητήρι, σε κοντινή απόσταση από το σπίτι υπάρχουν τρία σουπερμάρκετ, αλλά και πολλά εστιατόρια ελληνικής και διεθνούς κουζίνας, που θα πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσουν οι επισκέπτες του νησιού, Έλληνες και ξένοι. Αναφορικά με τυχόν διατροφικές ιδιαιτερότητες (αλλεργία σε τροφές, χορτοφάγοι κτλ), θα υπάρχει η απαραίτητη μέριμνα. Ωστόσο, αυστηροί χορτοφάγοι/βίγκαν ενδεχομένως κάποιες φορές να είναι δύσκολο να εξυπηρετηθούν, συνεπώς θα πρέπει να αναλάβουν οι ίδιοι τη διατροφή τους. Μερική Ασφάλιση Η MOm προσφέρει μερική ασφάλιση μόνο κατά τη διάρκεια που οι συμμετέχοντες βρίσκονται πάνω στο ερευνητικό σκάφος και πραγματοποιούν έρευνα πεδίου. Συνιστάται στους συμμετέχοντες να έχουν προσωπική ταξιδιωτική ασφάλιση και ασφάλεια υγείας, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα, όπως ακυρώσεις ταξιδιών, ιατρικά έξοδα κτλ. Αναμνηστικά Με την ολοκλήρωση του προγράμματος θα δοθεί στους συμμετέχοντες μία «Βεβαίωση Συμμετοχής». Επίσης, θα λάβουν ένα t-shirt της οργάνωσης, καθώς και φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης για να τους θυμίζουν τις ημέρες που αποτέλεσαν μέρος της επιστημονικής ομάδας της MOm. 9
Επιλογές συμμετοχής (υπάρχει φοιτητική έκπτωση!) Η κάθε ερευνητική ομάδα αποτελείται το ανώτατο από πέντε (5) άτομα. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα προϋποθέτει ότι οι συμμετέχοντες: Έχουν κλείσει το 18 ο έτος της ηλικίας τους. Άτομα από 11-17 ετών μπορούν να συμμετάσχουν μόνο αν συνοδεύονται από κηδεμόνα, ο οποίος και θα είναι καθόλα υπεύθυνος, για τη διάρκεια του προγράμματος. Γνωρίζουν Ελληνικά και/ή Αγγλικά - καθότι το πρόγραμμα απευθύνεται σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο - προκειμένου να είναι σε θέση να επικοινωνούν με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες και να γίνεται αβίαστα η διεξαγωγή των σεμιναρίων. Μπορούν να αντέξουν σε πολύωρη παραμονή πάνω στο ερευνητικό σκάφος για τις ανάγκες των ερευνών πεδίου. Γνωρίζουν καλό κολύμπι. Έχουν καλή φυσική κατάσταση, σωματική και ψυχική υγεία. Οι συμμετέχοντες είναι υποχρεωμένοι να ενημερώσουν τη MOm για τυχόν προβλήματα σωματικά/ψυχικά πριν συνοδέψουν την ομάδα στο πεδίο. Δεν έχουν πρόβλημα να μοιραστούν το δωμάτιό τους με άτομο του αντίθετου φύλου. Έχουν διαβάσει όλες τις πληροφορίες για το πρόγραμμα (εδώ) και έχουν αποδεχτεί όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις, έχοντας συμπληρώσει και υπογράψει και τις δύο σελίδες της Φόρμας Συμμετοχής. Η MOm μπορεί να αρνηθεί τη συμμετοχή σε όποιον δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις. Τυπικό (850 / 750 ) Το κόστος συμμετοχής για κάθε άτομο ανέρχεται στα 850,00 ευρώ. Για τους φοιτητές η τιμή διαμορφώνεται στα 750,00 ευρώ/άτομο. Σε περίπτωση που θέλετε να συμμετάσχετε στο πρόγραμμα για περισσότερες της μίας εβδομάδας δικαιούστε εκπτώσεως 10%. Για πιο οικονομική λύση για εσάς και την παρέα σας συμβουλευτείτε και το «Ομαδικό» πακέτο παρακάτω. Ομαδικό (600-700 / 530-620 ) Στην περίπτωση που είστε παρέα και ενδιαφέρεστε να συμμετάσχετε στο πρόγραμμα, τότε το «Ομαδικό» πακέτο είναι ίσως η καλύτερη επιλογή. 10
Για τέσσερα άτομα, το κόστος συμμετοχής ορίζεται στα 700,00 ευρώ/άτομο. Για τους φοιτητές η τιμή διαμορφώνεται στα 620,00 ευρώ/άτομο. Για πέντε άτομα, το κόστος συμμετοχής ορίζεται στα 600,00 ευρώ/άτομο. Για τους φοιτητές η τιμή διαμορφώνεται στα 530,00 ευρώ/άτομο. Εταιρικό (950 ) Το Northern Aegean Dolphin Project είναι ιδανικό για Εταιρικά Προγράμματα στο πλαίσιο: Παράπλευρων δραστηριοτήτων σε Εταιρικές Συναντήσεις/Εκδηλώσεις. Εκδρομών κινήτρου/επιβράβευσης για στελέχη, πελάτες και συνεργάτες. Εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο πλαίσιο του Corporate team building. Το κόστος συμμετοχής για κάθε άτομο, στο πλαίσιο του Εταιρικού Πακέτου, ανέρχεται στα 950,00 ευρώ/άτομο. Για περισσότερες πληροφορίες ή αν ενδιαφέρεστε να σχεδιάσουμε τις δραστηριότητες του προγράμματος πάνω στις ιδιαίτερες ανάγκες της εταιρείας σας, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο a.pardalou@mom.gr ή στο 210 5222888 και 6948084725. 11
Κλείστε θέση! Ενδεικτικό Ημερήσιο Πρόγραμμα Δευτέρα: Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να βρίσκονται στο Πατητήρι έως τις 16:00 τη Δευτέρα. 16:00 Άφιξη στο Πατητήρι, το κεντρικό λιμάνι της Αλοννήσου. Συνάντηση με την ερευνητική ομάδα της MΟm στο Κέντρο Ενημέρωσης για τη Μεσογειακή Φώκια. 16:00 17:00 Εγκατάσταση στο σπίτι. 17:00 19:00 Ελεύθερος χρόνος 19:00 21:00 Συνάντηση στο Κέντρο Ενημέρωσης: γνωριμία, εισαγωγικές πληροφορίες για το πρόγραμμα, τη μεθοδολογία της έρευνας και την περιοχή. Οργάνωση για την επόμενη ημέρα. 21:00 Δείπνο καλωσορίσματος από τη MOm. 24:00 7:00 Ώρα κοινής ησυχίας Τρίτη έως Σάββατο: Ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, τα ερευνητικά ταξίδια θα υλοποιούνται είτε το πρωί είτε το απόγευμα, και θα διαρκούν από 3 έως 7 ώρες. Στην περίπτωση που η κατάσταση της θάλασσας ξεπερνάει τα 3 μποφόρ και/ή η ορατότητα δεν είναι καλή, το ερευνητικό ταξίδι θα διακόπτεται ή δεν θα πραγματοποιείται καθόλου. Παρακάτω, ακολουθεί ένα ενδεικτικό πρόγραμμα ημερήσιων δραστηριοτήτων: 7:00 8:15 Εγερτήριο, πρωινό, προετοιμασία για το ερευνητικό ταξίδι. 8:30 15:30 Έρευνα πεδίου. Συνήθως, υπάρχει διάλειμμα για μεσημεριανό περίπου 12:00-13:00. Μαγειρεύουμε και τρώμε στο σκάφος, ενώ πιο πριν υπάρχει λίγος χρόνος για βουτιές και κολύμπι. 15:30 18:00 Ελεύθερη ώρα. 18:00 20:00 20:00 24:00 Ελεύθερη ώρα Συνάντηση στο Κέντρο Ενημέρωσης. Επεξεργασία φωτογραφιών ή διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων* ή προβολή ντοκιμαντέρ. 24:00 7:00 Ώρα κοινής ησυχίας *Τα εκπαιδευτικά σεμινάρια διεξάγονται από το προσωπικό της MOm ή και από ειδικούς του χώρου. Το αντικείμενο των σεμιναρίων μπορεί να υπόκειται σε αλλαγές. 12
Κυριακή: Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν αναχωρήσει από τις εγκαταστάσεις της MΟm το αργότερο έως τις 16:00 την Κυριακή το απόγευμα. Ημερομηνίες Στον πίνακα που ακολουθεί θα βρείτε όλες τις διαθέσιμες ημερομηνίες διεξαγωγής των αποστολών (αφίξεις Δευτέρες αναχωρήσεις Κυριακές). Ο ελάχιστος αριθμός συμμετεχόντων σε κάθε αποστολή είναι 3 κα ο μέγιστος 5. Κωδικός αποστολής Άφιξη (Δευτέρα) Αναχώρηση (Κυριακή) 1 G20150601 1 Ιουνίου 7 Ιουνίου 2 G20150608 8 Ιουνίου 14 Ιουνίου 3 G20150706 6 Ιουλίου 12 Ιουλίου 4 G20150713 13 Ιουλίου 19 Ιουλίου 5 G20150810 10 Αυγούστου 16 Αυγούστου 6 G20150817 17 Αυγούστου 23 Αυγούστου 7 G20150824 24 Αυγούστου 30 Αυγούστου 8 G20150831 31 Αυγούστου 6 Σεπτεμβρίου Παραλία στο φυσικό λιμάνι «Πλανήτης» στη νήσο Κυρα-Παναγιά 13
Διαδικασία εξασφάλισης θέσης (Παρακαλούμε διαβάστε προσεκτικά τους Όρους και τις Προϋποθέσεις που βρίσκονται στο πίσω μέρος της Φόρμας Συμμετοχής πριν προχωρήσετε με την κράτηση) 1. Στείλτε ένα e-mail στη διεύθυνση a.pardalou@mom.gr δηλώνοντας έως τρεις (3) εναλλακτικές ημερομηνίες με σειρά προτεραιότητας, προκειμένου να σας ενημερώσουμε για τη διαθεσιμότητα. 2. Μόλις καταλήξουμε στην ημερομηνία συμμετοχής, για να κάνετε κράτηση θέσης συμπληρώνετε και υπογράφετε τη Φόρμα Συμμετοχής και την αποστέλλετε - μαζί με τυχόν συνοδευτικά δικαιολογητικά - στο a.pardalou@mom.gr ή με fax στο +30.210.5222450. 3. Οι φοιτητές δικαιούνται εκπτώσεως τόσο στο τυπικό όσο και στο ομαδικό πακέτο συμμετοχής. Προκειμένου να κάνουν χρήση της έκπτωσης θα πρέπει να αποστείλουν μαζί με την αίτησή τους, ένα αντίγραφο της φοιτητικής τους κάρτας. 10% έκπτωση δικαιούνται και όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα για περισσότερες από μία εβδομάδες. 4. Μόλις λάβετε e-mail «Επιβεβαίωση Κράτησης» από τη MOm, θα πρέπει εντός μίας βδομάδας να ολοκληρώσετε με την εξόφληση του κόστους συμμετοχής (δείτε παρακάτω τους τρόπους πληρωμής και την πολιτική ακυρώσεων). 5. Αν καταθέσετε το χρηματικό ποσό σε τράπεζα, θα πρέπει να στείλετε αντίγραφο της απόδειξης μέσω e-mail στο a.pardalou@mom.gr ή fax στο +30.210.5222450. Στην περίπτωση που η κατάθεση δεν έχει ολοκληρωθεί εντός εβδομάδας από την «Επιβεβαίωση κράτησης» η κράτηση ακυρώνεται και αν το ενδιαφέρον για συμμετοχή παραμένει, θα πρέπει η παραπάνω διαδικασία να επαναληφθεί. 6. Μόλις η MOm λάβει όλα τα απαραίτητα έγγραφα θα σας στείλει ένα e-mail «Επιβεβαίωση Συμμετοχής». Μην προχωρήσετε με την αποπληρωμή πριν να λάβετε την «Επιβεβαίωση Κράτησης» από τη MOm! Οι πληρωμές μπορούν να γίνουν μέσω: Κατάθεσης στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αρ.Λογαρ.: 040/63594503 ΙBAN: GR3101100400000004063594503 SWIFT CODE: ETHNGRAA Διαδικτυακής κατάθεσης μέσω paypal Πιστωτικής κάρτας (visa, mastercard, diners) Όλες οι πληρωμές θα πρέπει να γίνουν σε Ευρώ. Το ποσό της συμμετοχής αποτελεί εισφορά για την ενίσχυση της MOm στις προσπάθειές της για την προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών της Ελλάδας. Το κόστος συμμετοχής συγκεκριμένα καλύπτει τα έξοδα υλοποίησης του Northern Aegean Dolphin Project. 14
Ακυρώσεις Με ευθύνη του συμμετέχοντα Στην περίπτωση που ένας συμμετέχων ακυρώσει τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα, θα πρέπει να ειδοποιήσει γραπτώς τη MOm το συντομότερο δυνατό (με e-mail ή fax). Αν η ακύρωση λάβει χώρα περισσότερο από 30 ημέρες νωρίτερα της ημερομηνίας έναρξης της ερευνητικής ομάδας, η MOm θα επιστρέψει το 80% του αρχικού ποσού συμμετοχής. Αν η ακύρωση λάβει χώρα στις 30 ημέρες ή πλησιέστερα στην ημερομηνία της ερευνητικής αποστολής, τότε η MOm διατηρεί όλο το ποσό της κράτησης. Τα ποσά που θα παρακρατηθούν εξαιτίας ακύρωσης θα στηρίξουν την έρευνα πεδίου της MOm και θεωρούνται δωρεά στην Οργάνωση. Με ευθύνη της MOm Η MOm έχει το δικαίωμα να ακυρώσει μία συμμετοχή έως και 30 ημέρες πριν από την έναρξη των δραστηριοτήτων μιας ερευνητικής ομάδας, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός συμμετεχόντων (3). Στην περίπτωση αυτή η MOm υποχρεούται να επιστρέψει όλο το ποσό της κράτησης. Επίσης, η MOm έχει το δικαίωμα να αποβάλλει από το πρόγραμμα τον συμμετέχοντα, ο οποίος λόγω συμπεριφοράς παρακωλύει την ομαλή διεξαγωγή του προγράμματος. Στην περίπτωση αυτή η MOm διατηρεί ολόκληρο το ποσό της κράτησης. Η MOm δεν φέρει καμία ευθύνη για τυχόν πρόστιμα ή άλλες οικονομικές κυρώσεις, Γραφείου Ταξιδιών ή αεροπορικής εταιρίας, στην περίπτωση που ακυρωθεί μία ερευνητική εβδομάδα με ευθύνη της MOm. 15
Φόρμα Συμμετοχής Εδώ μπορείτε να βρείτε τη φόρμα συμμετοχής του Northern Aegean Dolphin Project. Προκειμένου να γίνει αποδεκτή η αίτησή σας πρέπει να είναι πλήρως συμπληρωμένη, με ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΣ χαρακτήρες, υπογεγραμμένη και να συνοδεύεται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Προσέξτε τους Όρους και τις Προϋποθέσεις που αναγράφονται στο πίσω μέρος της φόρμας. Προς/Από την Αλόννησο (ελέγξτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος για αλλαγές/προσθήκες της τελευταίας στιγμής) Μπορείτε να φτάσετε στην Αλόννησο μόνο με καράβι από Σκιάθο/Σκόπελο, Βόλο και Αγ. Κωνσταντίνο σε καθημερινή βάση, καθώς και από το λιμάνι της Κύμης, τρεις φορές την εβδομάδα. Δρομολόγια εκτελούνται εποχιακά και από το Μαντούδι Ευβοίας, βορειότερα της Κύμης. Ο Βόλος απέχει 358 χλμ από την Αθήνα και 212 χλμ από τη Θεσσαλονίκη, περίπου 4 και 2,5 ώρες οδήγησης αντίστοιχα, μέσω της εθνικής οδού. Στο Βόλο μπορείτε να φτάσετε με ΚΤΕΛ, αυτοκίνητο ή με αεροπλάνο. Το ταξίδι με καράβι από το Βόλο στην Αλόννησο διαρκεί περίπου 5 ώρες και με καταμαράν 3 1/2 ώρες. Ο Άγ. Κωνσταντίνος απέχει 168 χλμ από την Αθήνα, 2 ώρες οδήγησης μέσω της εθνικής οδού. Μπορείτε να φτάσετε στον Αγ. Κωνσταντίνο με ΚΤΕΛ ή αμάξι. Το ταξίδι με καράβι για την Αλόννησο διαρκεί περίπου 5 ώρες και με καταμαράν 3 1/2 ώρες. Η Κύμη απέχει 149 χλμ από την Αθήνα, που αντιστοιχεί σε 2 1/2 ώρες οδήγησης μέσω της εθνικής οδού και επαρχιακών δρόμων. Μπορείτε να φτάσετε στην Κύμη με αυτοκίνητο ή ΚΤΕΛ. Το ταξίδι με καράβι για την Αλόννησο διαρκεί περίπου 2 1/2 ώρες. Η Σκιάθος είναι επίσης ένα από τα νησιά των Βορείων Σποράδων. Στη Σκιάθο μπορείτε να φτάσετε με αεροπλάνο και από εκεί να πάρετε είτε καράβι (2 ώρες) είτε καταμαράν (1 1/2 ώρα) για την Αλόννησο. 16
Πληροφορίες πρακτορείων Alkyon Travel Λεωφορεία που εξυπηρετούν τα δρομολόγια της Hellenic Seaways: www.alkyontravel.com Αθήνα Πλατεία Κάνιγγος, Αθήνα τηλ.: +30 210 3832545, +30 210 3843220-1, +30 210 3810861, +30 210 3810618, +30 210 38 10325 fax: +30 (210) 38.33.948 e-mail: athens@alkyontravel.com Αλόννησος Πατητήρι τηλ: +30 24240 65450 fax: +30 24240 65195 e-mail: athens@alkyontravel.com Άγιος Κωνσταντίνος τηλ: +30 22350 32444-5, +30 22350 31989, +30 22350 31920, +30 22350 33376 7 Fax: +30 22350 32234 e-mail: port@alkyontravel.com Sporades Travel Για δρομολόγια Hellenic Seaways: http://www.gtp.gr/sporadestravel Βόλος Αργοναυτών 33, 38221 Βόλος τηλ.: +30 24210 23400, +30 24210 35846, +30 24210 23415 fax: +30 24210 20404 e-mail: sporades2008@yahoo.com Hellenic Seaways www.hellenicseaways.gr Εξυπηρετεί Άγιο Κωνσταντίνο, Βόλο και Σποράδες Πειραιάς, Αθήνα Άστιγγος 6, Πλ. Καραϊσκάκη, 185 31 Πειραιάς, Αθήνα τηλ.: +30 210 4199000, fax: +30 210 4131111 e-mail: info@hellenicseaways.gr Ναυτιλιακή Σκύρου www.sne.gr Κύμη, Εύβοια τηλ.: +30 22220 22020, +30 22220 22522 Jet Tours Λεωφορεία που εξυπηρετούν τα δρομολόγια της Aegean Flying Dolphins http://jeta-tours.gr/flying-dolphins-tosporades/genikes-plerophories-general-information/ Αθήνα Νίκης 54, 10558 Αθήνα τηλ.: +30 210 3227353 e-mail: jeta@otenet.gr Aegean Flying Dolphins http://www.aegeanflyingdolphins.gr/ Εξυπηρετεί Άγιο Κωνσταντίνο, Βόλο, Σποράδες και Μαντούδι Ευβοίας τηλ.: +30 210-4221766 e-mail: info@aegeanflyingdolphins.gr 17
Τι να πάρω μαζί μου; Ταυτότητα Το Ενημερωτικό Φυλλάδιο 2015. Ρούχα κατάλληλα για έρευνα στη θάλασσα, π.χ. σορτς, t-shirts, μακρυμάνικα, αντιανεμικό, καπέλο. Άνετα παπούτσια με λαστιχένιες σόλες. Μαγιώ. Γυαλιά ηλίου. Αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας. Ξυπνητήρι. Πετσέτες θαλάσσης. Προσωπικά είδη υγιεινής (αφρόλουτρο, σαμπουάν). Φάρμακα που πιθανώς παίρνετε. Μάσκα και αναπνευστήρα. Προαιρετικά Υπνόσακο. Φωτογραφική μηχανή, τηλεφακό, κάμερα, κάρτες μνήμης, USB στικάκι. Laptop. Φωτοαντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας, ταξιδιωτικών εγγράφων, πιστωτικών καρτών. Τετράδιο σημειώσεων. Κιάλια 18
Άλλες χρήσιμες πληροφορίες Τράπεζες: Στην Αλόννησο η μόνη τράπεζα που υπάρχει είναι η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας και λειτουργεί για το κοινό καθημερινά, τις εργάσιμες ημέρες, από τις 08:00 έως τις 14:30. Ταχυδρομείο: Το ταχυδρομείο στην Αλόννησο λειτουργεί για το κοινό καθημερινά, τις εργάσιμες ημέρες, από τις 07:30 έως τις 14:00. Νοσοκομείο: Η Αλόννησος έχει ένα μικρό ιατρικό κέντρο. Το πλησιέστερο νοσοκομείο είναι στο Βόλο. Σύλλογος Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αλοννήσου: Σε περίπτωση που η άφιξή σας γίνει νωρίτερα από την έναρξη της εβδομάδας συμμετοχής σας στο NADP ή θέλετε να παρατείνετε τις διακοπές σας, στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε κάποια ξενοδοχεία που θα μπορούσαν να σας εξυπηρετήσουν. http://www.alonissos-rooms.gr 19
MOm / Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής φώκιας Σολωμού 18, 10682 Αθήνα τηλ.: +30 210 5222888; fax: +30 210 5222450 email: info@mom.gr site: www.mom.gr