113 Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Σ Μ Ε Τ Α Λ Λ Ε Υ Τ Ι Κ Ω Ν Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ω Ν Βασ. Γεωργίου Β 10 & Ρηγίλλης, Αθήνα 106 74 Τηλ: 210-7215900, Fax: 210-7215950, e-mail: info@ sme.gr Ενηµερωτική Έκθεση Πεπραγµένων Ιουλίου 2012
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Εκπόνηση µελετών χωροταξικών Περιφερειακών Σχεδίων Β ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επιστολή του Προεδρείου του ΣΜΕ προς τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σ. Καλαφάτη Επιστολή του Προεδρείου του ΣΜΕ προς τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Α. Παπαγεωργίου Επιστολή του Προεδρείου του ΣΜΕ προς τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Α. Παπαγεωργίου Γ. ΣΜΕ και ΜΜΕ Συνέντευξη του Προέδρου του ΣΜΕ στην εφηµερίδα ΕΞΠΡΕ και στο portal united reporters 2
Α. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Εκπόνηση µελετών χωροταξικών Περιφερειακών Σχεδίων: Ξεκίνησε η αναθεώρηση των Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων µε αναθέσεις αντίστοιχων µελετών. Στις προδιαγραφές µελετών για τα χωροταξικά αυτά, οι οποίες είχαν προσδιοριστεί πριν την εξαγγελία της Εθνικής Μεταλλευτικής Πολιτικής (Ε.Π.), γίνονταν ελάχιστες αναφορές στον ορυκτό πλούτο και αυτές γενικόλογες. Με επαφές που είχε ο ΣΜΕ µε στελέχη του Υπουργείου αποδείχθηκε ότι ελάχιστα από αυτά γνώριζαν για την (Ε.Π.) και τους βασικούς άξονες που έθετε σε σχέση µε το χωροταξικό σχεδιασµό και τις πρώτες ύλες και φυσικά δεν είχε γίνει κάποια ιδιαίτερη συζήτηση µε τους µελετητές για την µελετητική υλοποίηση των αξόνων της (Ε.Π.). Ο ΣΜΕ κινητοποιήθηκε αµέσως ενηµερώνοντας τους υπεύθυνους Γενικούς Γραµµατείς του ΥΠΕΚΑ σε σχέση µε την ανάγκη υλοποίησης της (Ε.Π.) στον περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασµό. Παράλληλα ενηµέρωσε και την Γενική /νση Φυσικού Πλούτου για την έλλειψη πληροφόρησης των µελετητικών γραφείων σχετικά µε την εφαρµογή της (Ε.Π.) στα χωροταξικά σχέδια που έχουν αναλάβει. Αυτή αποφάσισε να δηµιουργήσει ένα αναλυτικό υπόµνηµα προς την /νση Χωροταξίας ζητώντας συγκεκριµένα πράγµατα για την βέλτιστη ένταξη των ορυκτών πρώτων υλών στον περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασµό. Ο ΣΜΕ ζήτησε από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ να βοηθήσει προς την κατεύθυνση συλλογής στοιχείων για υπάρχουσες ή πιθανές µελλοντικές εκµεταλλεύσεις ώστε να διασφαλιστεί κατά τον καλύτερο τρόπο η βασική αρχή της (Ε.Π.) για εξασφάλιση της προσβασιµότητας στα κοιτάσµατα των πρώτων υλών και την απρόσκοπτη λειτουργία της εξορυκτικής δραστηριότητας εκεί όπου ήδη λειτουργεί ή εκεί όπου εντοπίζεται ιδιαίτερο µεταλλευτικό εξορυκτικό ενδιαφέρον. Στη συνέχεια υπήρξαν αλλαγές στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και στους Γενικούς Γραµµατείς ΥΠΕΚΑ και Χωροταξίας που ήσαν άµεσα εµπλεκόµενοι µε το θέµα. Ο Σύνδεσµος, όπως παρακάτω περιγράφεται, ήλθε σε επαφή µε τον νέο Υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Α. Παπαγεωργίου µε τον οποίο εκτός των άλλων συζήτησε διεξοδικά το θέµα των Περιφερειακών Χωροταξικών. Β ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επιστολή του Προεδρείου του ΣΜΕ προς τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σ. Καλαφάτη: Στην επιστολή του ο Σύνδεσµος έλεγε τα ακόλουθα: «Ζητούµε µία συνάντηση µαζί σας (µε τον Υπουργό) προκειµένου να συζητήσουµε, στα πλαίσια των νέων αρµοδιοτήτων σας, την εφαρµογή των βασικότερων θεµάτων που θέτει η (Ε.Π.) όπως : α) ο κατάλληλος χωροταξικός σχεδιασµός που θα διασφαλίζει την δυνατότητα πρόσβασης στα κοιτάσµατα ΟΠΥ και την επίλυση θεµάτων ανταγωνισµού των χρήσεων γης και β) το αδειοδοτικό πλαίσιο των έργων. Η γνώµη του Συνδέσµου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων είναι ότι η (Ε.Π.) πρέπει να γίνει τάχιστα πράξη και να µην αφεθεί «εξαγγελία στα χαρτιά», ιδιαίτερα από τους διάφορους τοµείς του ΥΠΕΚΑ. Σ ότι αφορά τον χωροταξικό σχεδιασµό, όπως γνωρίζετε βρισκόµαστε σε φάση αναθεώρησης των περιφερειακών χωροταξικών σχεδίων. Παρ όλα αυτά δεν έχει δοθεί καµία κατεύθυνση στους µελετητές από την ιεύθυνση Χωροταξίας για την εφαρµογή των βασικών αξόνων και ενεργειών που πρέπει να υλοποιηθούν στα πλαίσια των όσων αναφέρει περί χωροταξικού σχεδιασµού και πρώτων υλών η 3
(Ε.Π.). Μάλιστα αµφιβάλουµε εάν και κατά πόσο (και αυτό δεν το λέµε τυχαία) υψηλόβαθµα στελέχη του τοµέα χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ γνωρίζουν την ύπαρξη ή το περιεχόµενο της (Ε.Π.). Όπως γνωρίζετε χωρίς κατάλληλο χωροταξικό σχεδιασµό ο ορυκτός πλούτος της χώρας κινδυνεύει να απαξιωθεί ενισχύοντας τις θολές διάσπαρτες απόψεις περί «πράσινης ανάπτυξης». Εµείς είµαστε ανέκαθεν υπέρ της δηµιουργίας Ειδικού Χωροταξικού για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες, κάτι που εναρµονίζεται και µε τις καλές πρακτικές που υλοποιούνται και από άλλα κράτη µέλη της Ε.Ε. στα πλαίσια της ευρωπαϊκής «Πρωτοβουλίας για τις Πρώτες Ύλες». Όσον αφορά το αδειοδοτικό που επίσης εκτενώς αναφέρεται στην (Ε.Π.) πιστεύουµε ότι έγινε µια θετική κίνηση προς την κατεύθυνση της υλοποίησής της µε την ψήφιση του Ν. 4014/2011 που όµως για να λειτουργήσει πλήρως απαιτεί πολλές και σηµαντικές συµπληρωµατικές εξειδικευτικές Υ.Α. οι οποίες καθυστερούν σηµαντικά. Πρέπει εδώ να τονίσουµε ιδιαίτερα ότι το πνεύµα του Ν. 4014/2011 είναι να καταστήσει ενιαία την περιβαλλοντική αδειοδότηση και να εντάξει στις ΑΕΠΟ πολλές άλλες χρονοβόρες και επίπονες διαδικασίες όπως η άδεια επέµβασης σε δασικές εκτάσεις. Παρ όλα αυτά ο κλάδος µας σήµερα, ιδιαίτερα µετά την δηµοσίευση του Ν. 4014/2011 και την εξαγγελία της (Ε.Π.), βιώνει απίστευτες εµπλοκές µε τις ασικές Υπηρεσίες οι οποίες ερµηνεύουν κατά το δοκούν τις νέες υπουργικές αποφάσεις ή βρίσκοντας πρόσφορο έδαφος σε ασάφειές τους ή αδόκιµες εκφράσεις τους δηµιουργούν πολλά προβλήµατα σε αδειοδοτούµενα έργα. Παρά τις έντονες προσπάθειες του Γ.Γ. ΥΠΕΚΑ κ. Α. Αλεξόπουλου να δώσει λύσεις στις εµπλοκές και στις προστριβές µε τις ασικές Υπηρεσίες σηµαντικά έργα εκµετάλλευσης και έρευνας βρίσκονται σε πολύµηνη εκκρεµότητα λόγω ακριβώς των προβληµάτων που αναφέραµε. Για όλα αυτά τα προβλήµατα πιστεύουµε κύριε Υπουργέ, ότι µια συνάντηση µαζί σας θα µπορούσε να δώσει προοπτικές επίλυσής τους». Επιστολή του Προεδρείου του ΣΜΕ προς τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Α. Παπαγεωργίου: Στην επιστολή του Σύνδεσµος τόνιζε: «Το ΥΠΕΚΑ αναγνωρίζοντας τη σηµασία των Ορυκτών Πόρων για την Εθνική Οικονοµία και εναρµονιζόµενο µε ευρωπαϊκή πολιτική αξιοποίησης των πρώτων υλών («Πρωτοβουλία για τις Πρώτες Υλες Κάλυψη των ουσιωδών ευρωπαϊκών αναγκών για την ανάπτυξη και απασχόληση», COM 2008/699), κατέστρωσε µε τη συµµετοχή στελεχών του Υπουργείου, παραγωγικών, επαγγελµατικών και επιστηµονικών φορέων (ΣΜΕ, ΙΓΜΕΜ. ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ), τους βασικούς άξονες, τις απαιτούµενες επιµέρους κατευθύνσεις όπως και τις επιµέρους εξειδικευµένες ενέργειες που απαιτεί µία τέτοια Εθνική Πολιτική για τη βιώσιµη αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου. Βασικός στόχος της προσπάθειας αυτής ήταν η εναρµόνιση της πολιτικής για τις Ορυκτές Πρώτες Υλες µε τη βασική αρχή της βιώσιµης ανάπτυξης και τη σύζευξή της µε τις υπόλοιπες εθνικές τοµεακές πολιτικές. Την «Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών» (Ε.Π.) το ΥΠΕΚΑ την εξήγγειλε, παρουσία όλων των κοµµάτων και των επιτροπών της Βουλής, παρουσία εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιστηµονικών φορέων, εκπροσώπων επαγγελµατικών σωµατείων, εργαζοµένων του κλάδου κλπ στις 29-2- 2012 σε ανοικτή ηµερίδα που πραγµατοποιήθηκε στο ΕΒΕΑ. Η γνώµη του Συνδέσµου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων είναι ότι η (Ε.Π.) πρέπει να γίνει τάχιστα πράξη και να µην αφεθεί «εξαγγελία στα χαρτιά». Τονίζουµε ιδιαίτερα 4
τον τελευταίο καιρό ότι πρέπει οι διάφοροι άλλοι τοµείς του ΥΠΕΚΑ αλλά και τα συναρµόδια για τον κλάδο υπουργεία, στους σχεδιασµούς τους να λαµβάνουν σοβαρά υπόψη τον Ορυκτό Πλούτο της χώρας και τα αναφερόµενα στην Εθνική Μεταλλευτική Πολιτική (Ε.Π.). υστυχώς αυτό που κάτω από άλλες συνθήκες θα ήταν αυτονόητο, απέχει µακράν της σηµερινής πραγµατικότητας. Η πολιτεία για µας πρέπει να έχει συνέχεια και κεντρικό σχεδιασµό για τις πολιτικές που αυτή η ίδια αποφασίζει. Στα πλαίσια αυτά ο Σύνδεσµος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων θα ήθελε µια συνάντηση µαζί σας προκειµένου να σας ενηµερώσει αναλυτικότερα για τον κλάδο, την σηµασία του για την εθνική οικονοµία και τις επιδιώξεις του για την εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των ανωτέρω, βασική παράµετρο ανάπτυξης της χώρας και ουσιώδη πολιτική υποχρέωση στα πλαίσια της κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις πρώτες ύλες. Αποτελεί θέµα πρώτης προτεραιότητας για όλη την ελληνική εξορυκτική, µεταλλευτική και µεταλλουργική βιοµηχανία όπως και για την ελληνική βιοµηχανία που χρησιµοποιεί ή καθετοποιεί ελληνικές πρώτες ύλες (πχ τσιµεντοβιοµηχανία) η άρση των πάσης φύσης εµποδίων για την (Ε.Π.) και εναρµόνιση άλλων πολιτικών (πχ Περιφερειακός Χωροταξικός Σχεδιασµός) µε τους βασικούς της άξονες. Επίσης θα θέλαµε να συζητήσουµε µαζί σας την προώθηση το ταχύτερο δυνατόν ενός σύγχρονου λατοµικού νόµου, ενιαίου για όλα τα λατοµικά προϊόντα. Η προεργασία που απαιτείται και στην οποία µετείχε και ο ΣΜΕ έχει σχεδόν ολοκληρωθεί οπότε είναι δυνατή η τελική δηµιουργία του σχεδίου νόµου και η προώθησή του προς ψήφιση. Η δηµιουργία αυτού του νόµου αποτελεί πάγια επιωξη και του κλάδου και της πολιτικής ηγεσίας που είχε την ευθύνη του ορυκτού πλούτου της χώρας τα τελευταία έξι χρόνια. Πέραν αυτών θέλουµε να σας εκθέσουµε τις απόψεις µας για την ουσιαστική ενίσχυση των ελεγκτικών µηχανισµών όπως οι Επιθεωρήσεις Μεταλλείων, παράγοντας που θα επηρεάσει θετικά τη µεταστροφή της κοινής γνώµης για την εκµετάλλευση του ορυκτού πλούτου και θα περιορίσει τα σηµερινά κακώς κείµενα όπως η εκτεταµένη παράνοµη λατόµευση (πλέον των 50% των λειτουργούντων λατοµείων βρίσκεται σε καθεστώς πλήρους ή µερικής παρανοµίας). Τελειώνοντας θέλουµε να σας τονίσουµε ότι αποτελεί ουσιώδες θέµα για τον κλάδου µας η αναθεώρηση του άρθρου 63 του νόµου 4042/2012 «περί ρύθµισης δικαιωµάτων µεταλλειοκτησίας» µε το οποίο διπλασιάστηκαν τα µισθώµατα δηµόσιων µεταλλευτικών χώρων, δηµιουργώντας µεγάλα προβλήµατα επιβίωσης σε µεταλλευτικές εταιρείες, σε µια εποχή έντονου διεθνούς ανταγωνισµού, µε πτώση τιµών και αβεβαιότητα αγορών» Συνάντηση του Προεδρείου του ΣΜΕ µε τον Υφυπουργό ΠΕΚΑ κ. Α. Παπαγεωργίου: Η συνάντηση πραγµατοποιήθηκε στις 27-7-2012. Συζητήθηκαν εν εκτάσει τα παρακάτω θέµατα. Εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών (Ε.Π.). Ξεπέρασµα των εµποδίων. Ενιαίο πνεύµα αντιµετώπισης του Ορυκτού Πλούτου από τους διάφορους τοµείς του ΥΠΕΚΑ. Εναρµόνιση των Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων µε την (Ε.Π.). 5
Προώθηση προς ψήφιση νέου σύγχρονου λατοµικού νόµου τα προσχέδια του οποίου έχουν ολοκληρωθεί. Προβολή στις Περιφέρειες, σε συνεργασία ΣΜΕ και Υπουργείου της (Ε.Π.). Ενηµέρωση διοικητικών υπηρεσιών Περιφερειών όπως και εµπλεκόµενων φορέων. Προτάθηκε αρχές φθινοπώρου να γίνει αρχή από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Ενίσχυση του ρόλου των Επιθεωρήσεων Μεταλλείων και του έργου της Γ.. Φυσικού Πλούτου. Αίτηµα ΣΜΕ για αναθεώρηση της ρύθµισης δικαιωµάτων µεταλλειοκτησίας (άρθρο 63 νόµου 4042/2012 µε το οποίο διπλασιάστηκαν τα µισθώµατα των δηµόσιων µεταλλευτικών χώρων). Πλήρη εφαρµογή του νέου περιβαλλοντικού νόµου 4014/2011 µε την έκδοση όλων των απαιτούµενων υπουργικών αποφάσεων. Γ. ΣΜΕ και ΜΜΕ Συνέντευξη του Προέδρου του ΣΜΕ στην εφηµερίδα ΕΞΠΡΕ και στο portal united reporters: Η συνέντευξη αυτή αφορούσε τον εξορυκτικό κλάδο στο σύνολό του, τη σηµασία και τη δυναµική του όπως και το µεγάλο θέµα της εφαρµογής της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου της Χώρας. Η συνέντευξη αυτή έτυχε µεγάλης δηµοσιότητας, ολόκληρη ή τµήµατά της δηµοσιεύθηκαν σε πολλές γνωστές εφηµερίδες αλλά και portals, προβάλλοντας ιδιαίτερα το θέµα. Τα βασικότερα σηµεία της συνέντευξης αυτής ήσαν: Μακροπρόθεσµος στόχος της αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας είναι η εξασφάλιση της οµαλής λειτουργίας και η περαιτέρω ανάπτυξη ενός εγχώριου εξορυκτικού κλάδου ώστε να είναι υγιής και δυναµικός, να καλύπτει τις εγχώριες ανάγκες σε πρώτες ύλες, να είναι παγκόσµια ανταγωνιστικός µε δυνατότητες επίτευξης σηµαντικών εξαγωγών, να υποστηρίζει την εθνική και περιφερειακή ανάπτυξη, να εκµεταλλεύεται ορθολογικά τους διαθέσιµους φυσικούς πόρους, να περιορίζει το περιβαλλοντικό αποτύπωµα και να διαθέτει την κοινωνική αποδοχή του έργου του. Ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά δυναµική παρουσία σε διαχρονική βάση, στηριζόµενος στο ικανοποιητικό µέγεθος των βέβαιων και πιθανών εκµεταλλεύσιµων αποθεµάτων ορυκτών και µεταλλευµάτων της χώρας, στις υποδοµές και τα σηµαντικά υπάρχοντα εξορυκτικά έργα, στις αξιόλογες για ευρωπαϊκά δεδοµένα εµπειρίες και στην τεχνογνωσία εξορυκτικών διαδικασιών και µεθόδων εκµετάλλευσης, αλλά και στο υπάρχον εξειδικευµένο προσωπικό και τον χρησιµοποιούµενο εξελιγµένο εξοπλισµό στα ήδη λειτουργούντα έργα. Αρα η ελληνική εξορυκτική βιοµηχανία έχει και δυναµική και ισχυρό µέλλον. Μπορεί να συµβάλει καθοριστικά στο ξεπέρασµα της οικονοµικής κρίσης της χώρας. Βασική προϋπόθεση η εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου, µέσω της οποίας θα γίνει προσπάθεια αλλαγής νοοτροπιών και πρακτικών όλων των εµπλεκόµενων. Εδώ λοιπόν χρειάζεται η πολιτική ηγεσία όχι να διαχειριστεί προβλήµατα αλλά να εµπνεύσει αλλαγές και τοµές στην ελληνική κοινωνία. Χωρίς τις απαιτούµενες αλλαγές και τοµές, χωρίς την αλλαγή νοοτροπιών, η εθνική πολιτική για τον ορυκτό πλούτο που εξήγγειλε πριν από µερικούς µήνες η Πολιτεία, θα µείνει µία ακόµη «εξαγγελία στα χαρτιά». 6