Μαύρο στα κανάλια... βαθύ σκότος στην ενημέρωση! Των συναδέλφων Γιώργου Ανδριώτη και Γιάννη Χρυσικού Ο διαγωνισμός των τηλεοπτικών αδειών βρίσκεται στην κορυφή της επικαιρότητας το τελευταίο διάστημα, με τους διάφορους ειδικούς και ειδικούς να παρουσιάζουν τις απόψεις τους για ένα καυτό θέμα που έχει απασχολήσει την ελληνική κοινωνία ούτε λίγο ούτε πολύ εδώ και μία τριακονταετία, από την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών. Ως είθισται, δυστυχώς, στο ανεύθυνο και κατευθυνόμενο μιντιακό τοπίο της χώρας μας, ο καθένας κάνει την εμφάνισή του μέσα από τηλεοπτικά παράθυρα ή στήλες εφημερίδας για να εκφράσει είτε τις θέσεις των συμφερόντων που εξυπηρετεί, είτε για να παρουσιάσει με μεγαλόσχημο τρόπο την ουσιαστική του άγνοια Και ο δύσμοιρος πολίτης που αναζητά εναγωνίως υπεύθυνη και έγκυρη ενημέρωση, απορεί για τις πλήρως αντικρουόμενες απόψεις που του παρουσιάζονται και παραμένει όμηρος των τεράστιων πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων που διακυβεύονται σε αυτό το θέμα. Ο σύλλογός μας, ως συμμετέχων μέσα από την εφημερίδα και την ιστοσελίδα του στη δημόσια ενημέρωση των συναδέλφων, αποφάσισε να παραμερίσει τις ανούσιες και αβάσιμες απόψεις όσων διαδηλώνουν την άγνοια και το συμφέρον τους και να φιλοξενήσει μία δημόσια συζήτηση επί του θέματος. Η αρχή έγινε με την ανάλυση από τον κο Νικόλαο Παππά, δικηγόρο ειδικευθέντα στο Δημόσιο Δίκαιο (ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΑΔΕΙΩΝ. ΕΝΑ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΘΕΤΗ; ) και σήμερα ακολουθεί η άποψη των συναδέλφων Γιώργου Ανδριώτη και Γιάννη Χρυσικού: Τους τελευταίους μήνες γινόμαστε μάρτυρες ενός αδυσώπητου πολέμου
μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης που μάλιστα τώρα βρίσκεται στην κορύφωσή του, για το φλέγον θέμα των τηλεοπτικών αδειών, που βέβαια άπτεται του μείζονος αγαθού της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας των πολιτών. Συμβάλλοντας στο δημόσιο διάλογο που φιλοξενεί η ιστοσελίδα του συλλόγου μας και εν αναμονή των αποφάσεων του ΣτΕ για τη συνταγματικότητα του διαγωνισμού των αδειών, θα καταθέσουμε την άποψή μας με επιχειρήματα, προσπαθώντας να αναδείξουμε τις τεράστιες αδυναμίες που παρουσιάζει το εγχείρημα της κυβέρνησης, που πιστεύουμε ότι θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερο χάος στο ραδιοτηλεοπτικό χάρτη της χώρας. Σίγουρα, όποιος ισχυρίζεται ότι δεν υφίστατο ζήτημα και τα πάντα ήταν αγγελικά πλασμένα, στρουθοκαμηλίζει είτε από συμφέρον είτε από άγνοια. Το πρόβλημα ήταν υπαρκτό και δυστυχώς η διαιώνισή του μέχρι σήμερα ήταν ένα μεγάλο λάθος του πολιτικού συστήματος. Η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αποφάσισε να ανακινήσει αυτό το θέμα που αφορά την αποκατάσταση της λειτουργίας του τηλεοπτικού τοπίου και κατά συνέπεια την ορθολογική ενημέρωση και την ποιοτική ψυχαγωγία του ελληνικού λαού, υποστηρίζοντας ότι τάχα στόχος είναι η καταπολέμηση της διαπλοκής και η εγκατάσταση συνθηκών διαφάνειας στα ΜΜΕ. Δυστυχώς, ο τρόπος που επέλεξε η κυβέρνηση να διευθετήσει τα αχαρτογράφητα ύδατα των τηλεοπτικών συχνοτήτων, αντί να δίνει διέξοδο και λύση, πιστεύω ότι συσσωρεύει ακόμα περισσότερα προβλήματα και αντί να χτυπά τη διαπλοκή, θεωρούμε ότι επιθυμεί να εγκαθιδρύσει μία νέα Βρισκόμαστε στην εποχή της πληροφορίας και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και πρόκειται για απαράδεκτη οπισθοδρόμηση να τίθενται φραγμοί μέσω του περιορισμού του αριθμού των αδειών μονάχα σε 4 και συνολικά να καθορίζεται το θέμα της λειτουργίας των τηλεοπτικών σταθμών σε μία σύγχρονη δημοκρατία μέσω κυβερνητικών αποφάσεων! Η ενημέρωση είναι ένας χείμαρρος που δεν μπορεί να ανακοπεί πλέον, αφού η διάδοση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπει τη διάδοση της πληροφορίας από άκρη σε άκρη του κόσμου εντός ολίγων δευτερολέπτων! Δεν είναι δυνατόν λοιπόν σε αυτό το σύγχρονο,
παγκοσμιοποιημένο τοπίο της επανάστασης των τηλεπικοινωνιών και του διαδικτύου, η κυβέρνηση να προβαίνει σε αυτόν τον αδιανόητο αναχρονισμό, καθορίζοντας ότι μπορούν να λειτουργήσουν μονάχα 4 τηλεοπτικοί σταθμοί, συσχετίζοντας αυτήν την απόφαση με την τηλεοπτική πίτα και τη βιωσιμότητά τους. Ωστόσο, πρόκειται για μία λανθασμένη οπτική, γιατί στις ελεύθερες οικονομίες τίποτα δεν είναι στατικό και δεν μπορεί να προεξοφληθεί και επομένως καμία έρευνα δεν μπορεί να αξιολογήσει και να αποτυπώσει τον αριθμό των αδειών, αλλά πολύ περισσότερο θέτει φραγμούς στην ελεύθερη επιλογή των πολιτών που θέλουν να τολμήσουν να δοκιμάσουν σε ένα πεδίο ιδιαίτερα σημαντικό και ευαίσθητο, όπως είναι τα ΜΜΕ. Εξ άλλου, η ίδια η διαδικασία του διαγωνισμού και το αποτέλεσμά της με το πράγματι υψηλό τίμημα που κατεβλήθη τελικά από όσους πλειοδότησαν και ενώ οι αρχικές προβλέψεις ήταν πολύ χαμηλότερες, αποτελεί μία τρανταχτή απόδειξη της λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς Και βέβαια, πέραν της οικονομικής παραμέτρου, αυτό το ανούσιο παιχνίδι εντυπωσιασμού της κυβέρνησης, ενέχει και τεράστιους κινδύνους για την ελευθεροφωνία και ελευθεροτυπία στη χώρα μας. Δε νοείται σε μία σύγχρονη δημοκρατία με κυβερνητική απόφαση να κλείνουν τηλεοπτικοί σταθμοί εν μία νυκτί. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση ήταν που εξαπέλυε μύδρους εναντίον της κυβέρνησης Σαμαρά για το μαύρο στην ΕΡΤ, μετατρέποντάς το μάλιστα σε σημαία της προεκλογικής του εκστρατείας. Τώρα πια, ετοιμάζεται να ρίξει μαύρο σε περισσότερα κανάλια και να πετάξει στο δρόμο περισσότερους εργαζόμενους! Πέραν της επιτυχίας της διαδικασίας αναφορικά με το τίμημα που κατεβλήθη για την απόκτηση των αδειών, στον αντίποδα υπάρχει μία σειρά αρνητικών σημείων που δεν μπορούν να παραβλεφθούν και σίγουρα υπερσκελίζουν τα εντυπωσιακά ποσά που ρίχτηκαν στο τραπέζι και εν τοις πράγμασι αποδομούν τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για απόλυτα επιτυχημένη και αδιάβλητη διαδικασία. Είναι δεδομένο στη συνείδηση της κοινής γνώμης ότι τα ΜΜΕ και
ιδιαίτερα οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν διαδραματίσει έναν αμφιλεγόμενο ρόλο στη διαμόρφωση της λειτουργίας της δημοκρατίας μας, λόγω της εξάρτησης από επιχειρηματικά και άλλα συμφέροντα, έχοντας ουσιαστικά καταστεί ένας ανέγγιχτος θεσμός με πολλαπλές παθογένειες οικονομικής και όχι μόνο φύσεως. Τα θαλασσοδάνεια από τις τράπεζες, οι κακές εργασιακές συνθήκες, η κακή ποιότητα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας ήταν τα στοιχεία που χαρακτήριζαν τη λειτουργία του τηλεοπτικού τοπίου. Ωστόσο, όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν τηλεοπτικοί σταθμοί που εκπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους προς τους εργαζομένους και την Πολιτεία και διατηρούσαν ένα υψηλό επίπεδο λειτουργίας, ανάλογο με αυτό πιο προηγμένων οικονομικά και τεχνολογικά χωρών και σίγουρα αδικούνται κατάφωρα από το νέο τοπίο που επιβάλλει η κυβέρνηση. Η δημοπράτηση μόνο 4 αδειών αυτόματα ανακόπτει μία δυναμική ανάπτυξη της επενδυτικής διαδικασίας με επιπτώσεις στο τηλεοπτικό αγαθό που θα προσφέρεται στους πολίτες. Ενδεχομένως μάλιστα, με τη χορήγηση περισσότερων αδειών, μακροπρόθεσμα τα έσοδα του κράτους θα ήταν πολύ περισσότερα από αυτά που προσωρινά επιτεύχθηκαν με το διαγωνισμό. Ουσιαστικά, καταλήγουμε ότι κύριο μέλημα της κυβέρνησης ήταν ο εντυπωσιασμός και όχι η ουσία. Οι αποκαλύψεις που έγιναν λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αποδόμησαν τα επιχειρήματα της κυβέρνησης, αφού αναδείχθηκαν η αδιαμφισβήτητη προχειρότητα και μεροληψία που επέδειξε. Αναφέρομαι στο σκάνδαλο πρώτου μεγέθους της υπόθεσης Καλογρίτσα, αφού νομίζουμε είναι εμφανές σε κάθε πολίτη που δε φορά παρωπίδες και διακρίνεται από στοιχειώδη κριτική σκέψη, ότι μέσω του μεγαλοεργολάβου και οικογενειακού φίλου του Πρωθυπουργού, σχεδίαζαν να αποκτήσουν τον έλεγχο μίας από τις άδειες για να στήσουν τη δική τους διαπλοκή, κάτι που τελικά αποτελούσε και κεντρική τους επιλογή. Βέβαια, δυστυχώς για τους Ρασπούτιν της κυβέρνησης, η προσπάθειά τους αυτή απέβη μπούμπερανγκ με τις αποκαλύψεις που έγιναν και ως προς τη διαφάνεια των χρημάτων της εγγύησης του συγκεκριμένου επενδυτή
που τόσο εύκολα αποδέχτηκαν και ως προς τη δυνατότητα να συμμετάσχει και να αποκτήσει τηλεοπτική άδεια. Δεν είμαστε νομικοί, ούτε δικαστικοί, αλλά νομίζουμε είναι κραυγαλέα η παραβίαση της συνταγματικότητας τόσο σε νομικό όσο και σε ηθικό επίπεδο, όταν το Σύνταγμα καθορίζει με απόλυτα ξεκάθαρο τρόπο ότι οι άδειες εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του ΕΣΡ και όχι του εκάστοτε Υπουργείου. Συνολικά, αναλύοντας την όλη διαδικασία, υπάρχει σωρεία νομικών, οικονομικών και οργανωτικών προβλημάτων που αποδυναμώνουν πλήρως το εγχείρημα της διαδικασίας υποτιθέμενης αποκατάστασης της ομαλότητας στο τηλεοπτικό τοπίο. Συμπερασματικά, δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει Έλληνας πολίτης που να έχει πειστεί ότι η συγκεκριμένη διαδικασία έδωσε κάποια λύση στο πρόβλημα που όντως υφίστατο. Αντίθετα, περιέπλεξε περισσότερο την κατάσταση με τα κορυφαία ζητήματα που έχουν ανακύψει και αφορούν τη νομιμότητα των διαδικασιών και τη συνταγματικότητα του νόμου. Βέβαια, δε θα συμφωνήσουμε με τις ακραίες φωνές που ακούστηκαν που καλούσαν τους καναλάρχες να μη συμμετάσχουν στη διαδικασία ή ότι πρέπει να επιστραφούν τα χρήματα σε όσους συμμετείχαν. Από την άλλη, αντιλαμβάνεστε ότι αν το ΣτΕ αποφασίσει ότι ο νόμος είναι συνταγματικός, οδηγούμαστε σε μία άνευ προηγουμένου τηλεοπτική αναρχία και θα απαιτηθεί τιτάνια προσπάθεια για την ομαλοποίηση του τηλεοπτικού πεδίου μελλοντικά. Επιπλέον, δε χρειάζεται κανείς να επιχειρηματολογήσει ιδιαίτερα για την παταγώδη αποτυχία σε σχέση με τον υποτιθέμενο κεντρικό στόχο και επιλογή της κυβέρνησης να δοθεί ένα αποφασιστικό χτύπημα στη διαπλοκή, αφού ουσιαστικά οι μισοί πλειοδότες ήταν ήδη ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών, αλλά και οι νέοι που εισέρχονται στο τηλεοπτικό πεδίο αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι δε δύνανται και πιθανώς δεν επιθυμούν να δώσουν νέα ώθηση για την αποκατάσταση των διαδικασιών σε ένα καθαρό, ανεξάρτητο και ασυμβίβαστο τηλεοπτικό πεδίο.
Μιας λοιπόν και δεν είμαστε ειδήμονες σχετικά με το χώρο της Επικοινωνίας και της Ενημέρωσης και δεν επιθυμούμε να ενδυθούμε το μανδύα του παντογνώστη, δυστυχώς δεν είμαστε σε θέση να διατυπώσουμε μία ολοκληρωμένη πρόταση. Ωστόσο, δε χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις για να είναι κανείς σίγουρος ότι το νέο τηλεοπτικό τοπίο που θα (αν τελικά) προκύψει, θα είναι πλήρως αποδιοργανωμένο και ανεπαρκές σε σχέση με το προϋπάρχον. Ήδη, με το μαύρο που έχει δρομολογηθεί στα κανάλια που δεν έλαβαν άδεια, θα πέσει και το τελευταίο άλλοθι του ΣΥΡΙΖΑ για το μαύρο στη ΕΡΤ στο οποίο στήριξε σε μεγάλο βαθμό την προεκλογική κριτική του, καθώς οι τηλεοπτικοί σταθμοί που λειτουργούσαν νόμιμα και με προοπτικές, θα υποχρεωθούν να σταματήσουν να εκπέμπουν οδηγώντας εν μέσω κρίσης στην ανεργία χιλιάδες εργαζομένους. Η διαδικασία χορήγησης τηλεοπτικών αδειών για το υποτιθέμενο χτύπημα της διαπλοκής και την αποκατάσταση όρων και κανόνων στη λειτουργία των ιδιωτικών σταθμών, είναι ξεκάθαρο πλέον ότι δεν αποτελούσε καμία μεγάλη μεταρρύθμιση όπως βαυκαλίζονται στην κυβέρνηση. Αντίθετα, θα δημιουργήσει παθογένειες που μπορεί να αποδειχθούν ανίατες μελλοντικά. Η παντελής απουσία σοβαρότητας και οι ανούσιοι λεονταρισμοί της κυβέρνησης έκαναν πάλι το θαύμα τους, καταφέρνοντας σε ένα ακόμα μείζον πεδίο να δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα παρά λύσεις Γιώργος Ανδριώτης Γιάννης Χρυσικός