ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 13 Κεφάλαιο 1: Αρχική Επισκόπηση Εισαγωγή...17 1.1 Κλινικά Χαρακτηριστικά και Όροι και Ορισμοί...19 1.1.1 Προσωπικότητα και Χαρακτηριστικά Κλινικού...19 1.1.2 Χρήσιμοι Όροι Αποδεκτοί και Μη...20 1.1.3 Ορισμός Φυσιολογικής Ροής...21 1.1.4 Χαρακτηριστικά Ροής...22 1.2 Μηχανισμός Ομιλίας και Λόγου...23 1.3 Εξελικτικός και Επίμονος Τραυλισμός Εισαγωγή...26 1.3.1 Επιμέρους Βασικά Χαρακτηριστικά Εξελικτικού Τραυλισμού...28 1.3.2 Άλλη Μία Κατηγοριοποίηση των Βασικών Χαρακτηριστικών...35 1.4 Ιστορικά Στοιχεία...36 Εκπαιδευτική Γωνιά Κεφαλαίου 1...39 Κεφάλαιο 2: Θεμέλια Γνώσης για τον Εξελικτικό και Επίμονο Τραυλισμό Εισαγωγή...41 2.1 Διαφοροδιάγνωση: Είδη Διαταραχών Ροής ΕΚΤΟΣ Εξελικτικού και Επίμονου Τραυλισμού...42 2.1.1 Ψυχογενής Επίκτητος Τραυλισμός...43 2.1.2 Νευρογενής Επίκτητος Τραυλισμός...45 2.1.3 Cluttering...47 2.2 Μύθοι και Αλήθειες για τον Εξελικτικό και Επίμονο Τραυλισμό...50 2.2.1 Έναρξη Εξελικτικού Τραυλισμού...52 2.2.2 Επιπολαστικά Στοιχεία...53 7
2.2.3 Αιτιολογικοί Παράγοντες...57 2.2.4 Αυθόρμητη Ανάρρωση (Spontaneous Recovery)...63 2.2.5 Εξέλιξη Δυσρυθμιών και Εξελικτικού και Επίμονου Τραυλισμού...65 2.2.6 Σημαντικά Φαινόμενα που αφορούν στον Εξελικτικό Τραυλισμό...66 2.2.7 Λόγος και Τραυλισμός...68 2.2 Θεωρίες Τραυλισμού...69 Εκπαιδευτική Γωνιά Κεφαλαίου 2...73 Κεφάλαιο 3: Από τη Φυσιολογική Δυσρυθμία στον Επίμονο Τραυλισμό: Επίπεδα και Κατηγορίες Εισαγωγή...77 3.1 Φυσιολογική Δυσρυθμία...80 3.1.1 Πρωτεύουσες Συμπεριφορές...81 3.1.2 Δευτερεύουσες Συμπεριφορές και Συναισθήματα...83 3.2 Οριακός Εξελικτικός Τραυλισμός...83 3.2.1 Πρωτεύουσες Συμπεριφορές...84 3.2.2 Δευτερεύουσες Συμπεριφορές και Συναισθήματα...85 3.3 Αρχικός / Ήπιος Εξελικτικός ή Επίμονος Τραυλισμός...86 3.3.1 Πρωτεύουσες Συμπεριφορές...86 3.3.2 Δευτερεύουσες Συμπεριφορές και Συναισθήματα...87 3.4 Μέτριος Εξελικτικός ή Επίμονος Τραυλισμός...87 3.4.1 Πρωτεύουσες Συμπεριφορές...88 3.4.2 Δευτερεύουσες Συμπεριφορές και Συναισθήματα...89 3.5 Προχωρημένος / Σοβαρός Εξελικτικός ή Επίμονος Τραυλισμός...89 3.5.1 Πρωτεύουσες Συμπεριφορές...90 3.5.2 Δευτερεύουσες Συμπεριφορές και Συναισθήματα...91 Εκπαιδευτική Γωνιά Κεφαλαίου 3...94 8
Κεφάλαιο 4: Αξιολόγηση Εξελικτικού και Επίμονου Τραυλισμού Εισαγωγή...99 4.1 Γενικές Διαγνωστικές Πληροφορίες και Εργαλεία Διάγνωσης...101 4.1.1 Αρχική Επαφή... 101 4.1.2 Αξιολόγηση Πρωτευουσών και Δευτερευουσών Συμπεριφορών και Συναισθημάτων... 103 4.2 Αξιολόγηση Ροής σε Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας...120 4.2.1 Ιστορικό... 121 4.2.2 Κύρια Αξιολόγηση... 122 4.2.3 Μετρήσεις για Προσχολική Ηλικία... 130 4.2.4 Άλλες Μετρήσεις που ΔΕΝ πρέπει να ξεχνάμε... 131 4.2.5 Διαγνωστική Πρόταση για την Προσχολική Ηλικία... 133 4.2.6 Τελική Συμβουλευτική Συνομιλία (Exit Conference)... 134 4.2.7 Άλλο Ένα Μοντέλο για Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας... 135 4.3 Αξιολόγηση Ροής σε Παιδιά Σχολικής Ηλικίας...137 4.3.1 Ιστορικό... 137 4.3.2 Κύρια Αξιολόγηση για τη Σχολική Ηλικία... 138 4.3.3 Μετρήσεις για τη Σχολική Ηλικία... 142 4.3.4 Άλλες Μετρήσεις που ΔΕΝ Πρέπει να Ξεχνάμε... 143 4.3.5 Δοκιμαστική Θεραπεία... 143 4.3.6 Διαγνωστική Πρόταση στη Σχολική Ηλικία... 144 4.3.7 Τελική Συμβουλευτική Συνομιλία... 144 4.4 Αξιολόγηση Ροής σε Εφήβους και Ενήλικες...145 4.4.1 Ιστορικό... 146 4.4.2 Κύρια Αξιολόγηση Ροής Έφηβοι και Ενήλικες... 146 4.4.3 Μετρήσεις για Εφήβους και Ενήλικες... 149 4.4.4 Διαγνωστική Πρόταση για Εφήβους και Ενήλικες... 151 4.4.5 Τελική Συμβουλευτική Συνομιλία για Εφήβους και Ενήλικες... 151 9
4.5 Καταγραφή Δεδομένων και Επιπλέον Επισημάνσεις...152 4.5.1 Καταγραφή Δεδομένων - Διαγνωστική Αναφορά και Θεραπευτικό Πλάνο... 152 4.5.2 Διγλωσσία και Αξιολόγηση Ροής Ομιλίας... 156 4.5.3 Συμβουλές για Αρχάριους Κλινικούς... 158 Εκπαιδευτική Γωνιά Κεφαλαίου 4...161 Κεφάλαιο 5: Θεραπευτική Αντιμετώπιση Εξελικτικού και Επίμονου Τραυλισμού Εισαγωγή...165 5.1 Αρχές και Στόχοι Θεραπείας...166 5.1.1 Θεραπευτικές Αρχές... 166 5.1.2 Θεραπευτικοί Στόχοι... 166 5.2 Οι Γνωστότερες Θεραπευτικές Σχολές του Τραυλισμού...169 5.2.1 Τροποποίηση Τραυλισμού (Stuttering Modification)... 169 5.2.2 Μορφοποίηση Ροής (Fluency Shaping)... 178 5.3 Θεραπευτικές Προσεγγίσεις ανά Ηλικιακή Ομάδα...186 5.3.1 Προσχολική Ηλικία... 186 5.3.2 Σχολική Ηλικία... 195 5.3.3 Έφηβοι και Ενήλικες... 204 5.4 Άλλες Επικουρικές Μέθοδοι Αντιμετώπισης...213 5.4.1 Ομαδική Θεραπεία... 213 5.4.2 Φαρμακολογία... 215 5.4.3 Η Χρήση Τεχνολογίας στον Τραυλισμό... 218 5.5 Καταγραφή Δεδομένων και Επιπλέον Επισημάνσεις...225 5.5.1 Καταγραφή Δεδομένων στη Θεραπεία... 225 5.5.2 Γενίκευση Διατήρηση... 227 5.5.3 Διεπιστημονική Ομάδα... 229 Εκπαιδευτική Γωνιά Κεφαλαίου 5...231 10
Επίλογος...233 Παράρτημα: Αξιολογητικά Εργαλεία...237 Βιβλιογραφία...255 Ευρετήριο Όρων...273 11